thực trạng về môi trường ở Cà Mau hiện nay

Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI NÓI ĐẦU
Thế giới này luôn luôn tồn tại những vấn đề gây tranh cãi, và môi trường
không phải là ngoại trừ. Nhân loại đang thay đổi của khí hậu trái đất quá nhanh.
Môi trường rất cần thiết cho cuộc sống của con người. Môi trường cung cấp cho
con người những điều kiện để sống (như ăn, ở, mặc, hít thở…). Nếu không có
những điều kiện đó con người không thể sống, tồn tại và phát triển được. Môi
trường là một vấn đề lớn và là một trong những vấn đề quan trọng nhất đang xảy ra
trên thế giới của chúng ta. Như chúng ta đã biết, hiện nay sự nóng lên của Trái đất
bởi các chất khí gây hiệu ứng nhà kính đã trở thành vấn đề môi trường có tính toàn
cầu.
Ở Việt Nam ô nhiểm môi trường cũng là vấn đề được chính phủ và các cơ
quan chức năng quan tâm hàng đầu, vì nó đang bị ô nhiểm trầm trọng. Hiện nay các
tỉnh thành trong nước nói chung điều nhận thức rõ được tầm quan trọng của môi
trường và đã và đang ra sức khắc phục và bảo vệ nó.
Trong những năm gần đây tốc độ phát triển đô thị cũng như công nghiệp
hoá trên địa bàn thành phố Cà Mau diễn ra rất nhanh chóng; trong khi đó, các công
trình hạ tầng kỹ thuật như giao thông, cấp điện, cấp thoát nước, xử lý nước thải, thu
gom và xử lý rác thải… không đủ khả năng đáp ứng với yêu cầu phát triển đô thị.
Do nguồn vốn ngân sách của Nhà nước có hạn, nên việc đầu tư cho lĩnh vực này
còn khiêm tốn, vì vậy môi trường và mỹ quan đô thị ngày càng xuống cấp trầm
trọng; đặc biệt là vấn đề về thoát nước, rác thải đã ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc
sống và sức khỏe của người dân thành phố Cà Mau. Đề tài này sẽ làm rõ thực trạng
về môi trường ở Cà Mau hiện nay. Và phân tích những nguyên nhân, tác hại ở góc
độ kinh tế.
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1. Ô nhiễm môi trường
a. Khái niệm
Ô nhiễm môi trường là sự làm thay đổi tính chất của môi trường, vi phạm
Tiêu chuẩn môi trường.

Trên thế giới, ô nhiễm môi trường được hiểu là việc chuyển các chất thải
hoặc năng lượng vào môi trường đến mức có khả năng gây hại đến sức khoẻ con
người, đến sự phát triển sinh vật hoặc làm suy giảm chất lượng môi trường. Các tác
nhân ô nhiễm bao gồm các chất thải ở dạng khí (khí thải), lỏng (nước thải), rắn
(chất thải rắn) chứa hoá chất hoặc tác nhân vật lý, sinh học và các dạng năng lượng
như nhiệt độ, bức xạ.
Tuy nhiên, môi trường chỉ được coi là bị ô nhiễm nếu trong đó hàm lượng,
nồng độ hoặc cường độ các tác nhân trên đạt đến mức có khả năng tác động xấu
đến con người, sinh vật và vật liệu.
b. Các dạng ô nhiễm môi trường
Có thể chia thành nhiều dạng ô nhiễm môi trường tuy nhiên ở đây ta chia
theo các dạng chính sau:
 Ô nhiễm môi trường đất: Ô nhiễm môi trường đất là hậu quả các hoạt
động của con người làm thay đổi các nhân tố sinh thái vượt qua những giới hạn
sinh thái của các quần xã sống trong đất. Môi trường đất là nơi trú ngụ của con
người và hầu hết các sinh vật cạn, là nền móng cho các công trình xây dựng dân
dụng, công nghiệp và văn hóa của con người. Đất là một nguồn tài nguyên quý giá,
con người sử dụng tài nguyên đất vào hoạt động sản xuất nông nghiệp để đảm bảo
nguồn cung cấp lương thực thực phẩm cho con người. Nhưng với nhịp độ gia tăng
dân số và tốc độ phát triển công nghiệp và hoạt động đô thị hoá như hiện nay thì
diện tích đất canh tác ngày càng bị thu hẹp, chất lượng đất ngày càng bị suy thoái,
diện tích đất bình quân đầu người. Riêng chỉ với ở Việt Nam, thực tế suy thoái tài
nguyên đất là rất đáng lo ngại và nghiêm trọng.
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
 Ô nhiễm môi trường nước: Ô nhiễm nước là sự thay đổi theo chiều xấu đi
các tính chất vật lý – hoá học – sinh học của nước, với sự xuất hiện các chất lạ ở
thể lỏng, rắn làm cho nguồn nước trở nên độc hại với con người và sinh vật. Làm
giảm độ đa dạng sinh vật trong nước. Xét về tốc độ lan truyền và quy mô ảnh
hưởng thì ô nhiễm nước là vấn đề đáng lo ngại hơn ô nhiễm đất. Nước bị ô nhiễm

là do sự phủ dưỡng xảy ra chủ yếu ở các khu vực nước ngọt và các vùng ven biển,
vùng biển khép kín. Do lượng muối khoáng và hàm lượng các chất hữu cơ quá dư
thừa làm cho các quần thể sinh vật trong nước không thể đồng hoá được. Kết quả
làm cho hàm lượng ôxy trong nước giảm đột ngột, các khí độc tăng lên, tăng độ
đục của nước, gây suy thoái thủy vực. Ở các đại dương là nguyên nhân chính gây ô
nhiễm đó là các sự cố tràn dầu Ô nhiễm nước có nguyên nhân từ các loại chất thải
và nước thải công nghiệp được thải ra lưu vực các con sông mà chưa qua xử lí đúng
mức; các loại phân bón hoá học và thuốc trừ sâu ngấm vào nguồn nước ngầm và
nước ao hồ; nước thải sinh hoạt được thải ra từ các khu dân cư ven sông.
 Ô nhiễm không khí: Ô nhiễm không khí là sự có mặt một chất lạ hoặc
một sự biến đổi quan trọng trong thành phần không khí, làm cho không khí không
sạch hoặc gây ra sự tỏa mùi, có mùi khó chịu, giảm tầm nhin xa do bui. Hiện nay, ô
nhiễm khí quyển là vấn đề thời sự nóng bỏng của cá thế giới chứ không phải riêng
của một quốc gia nào. Môi trường khí quyển đang có nhiều biến đổi rõ rệt và có
ảnh hưởng xấu đến con người và các sinh vật. Hàng năm con người khai thác và sử
dụng hàng tỉ tấn than đá, dầu mỏ, khí đốt. Đồng thời cũng thải vào môi trường một
khối lượng lớn các chất thải khác nhau như: chất thải sinh hoạt, chất thải từ các nhà
máy và xí nghiệp làm cho hàm lượng các loại khí độc hại tăng lên nhanh chóng.
 Ô nhiễm phóng xạ: Do các chất phóng xạ gây ra, làm ảnh hưởng nghiêm
trọng đến sức khỏe con người.
 Ô nhiễm tiếng ồn: bao gồm tiếng ồn do xe cộ, máy bay, tiếng ồn công
nghiệp.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
 Ô nhiễm sóng: do các loại sóng như sóng điện thoại, truyền hình... tồn tại
với mật độ lớn.
2. Thực trạng về môi trường tỉnh Cà Mau
Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề nhức nhối, ảnh hưởng đến phát triển
kinh tế - xã hội ở Cà Mau hiện nay. Vậy mà tỉnh hầu như "bó tay" trong việc thực
hiện các biện pháp xử lý và có chăng cũng chỉ là những giải pháp tình thế, đối phó

trước mắt mà ô nhiễm môi trường thì ngày càng trầm trọng thêm.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Cà Mau, nước thải các loại không
qua xử lý khoảng 30.000 m3/ngày thải trực tiếp ra sông rạch, gây ô nhiễm nặng nề
nguồn nước mặt trên địa bàn. Tiếp đến, sông rạch Cà Mau mỗi năm phải tiếp nhận,
hứng chịu hơn 250 triệu m3 bùn đất từ việc cải tạo ao đầm nuôi tôm; dẫn đến làm
gia tăng độ đục, ô nhiễm nguồn nước và tốc độ bồi lắng trên nhiều tuyến kênh rạch.
Các chất thải rắn sinh hoạt, công nghiệp và dịch vụ vẫn đang "vô tư" thải ra sông
rạch. Công nghệ xử lý, tái chế đầu vỏ tôm với công suất 100 tấn/ngày chưa đạt yêu
cầu về bảo vệ môi trường, thường gây ô nhiễm lớn.
Tại thành phố Cà Mau, với trên 200.000 dân, gần 1.500 nhà máy, cơ sở sản
xuất kinh doanh lớn nhỏ, hàng chục bệnh viện, phòng khám tư nhân và trên 7.000
cơ sở dịch vụ thương mại, hàng ngày thải ra hơn 100 tấn chất thải, trong đó có hàng
chục tấn chất thải rắn. Thế nhưng, phần lớn chất thải này sau khi thu gom được
chuyển đến bãi đổ ở ấp 5, xã An Xuyên, thành phố Cà Mau; số còn lại đưa trực tiếp
xuống sông rạch, ra ngoài môi trường tự nhiên xung quanh. Đây là một số hình ảnh
ô nhiểm ở Cà Mau:
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
3. Nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiểm
a. Hậu quả từ ngành thủy sản để lại
Hiện thành phố Cà Mau chưa có một công nghệ xử lý rác thải nào ngoài "tự
hoại, tự phân hủy" của rác theo thời gian ở bãi đổ ấp 5, nên môi trường tại đây ô
nhiễm nặng nề. Mặt khác, thành phố Cà Mau còn là nơi có nhiều cơ sở chế biến
thủy sản xuất khẩu nhất trong tỉnh, tập trung ở phường 6, phường 8 và 3 cơ sở sản
xuất kitin từ đầu, vỏ tôm nằm trên sông Gành Hào, kênh xáng Cà Mau - Bạc Liêu.
Do đó, những tuyến sông này và các con sông chảy trong nội ô thành phố Cà Mau
đang bị ô nhiễm hữu cơ và vi sinh khá cao, nước có màu đen, bốc mùi hôi thối do
việc xử lý ô nhiễm ở các nhà máy chế biến thủy sản còn nhiều hạn chế. Cà Mau chỉ
có 9/27 nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu có hệ thống xử lý nước thải nhưng
hoạt động cầm chừng nên không mang lại hiệu quả.

b. Do hệ thống
xử lý chất thải còn
yếu kém
Những chủ hộ
kinh doanh buôn bán lớn nhỏ ở hầu hết các chợ hằng ngày đều phải đóng một
khoản lệ phí vệ sinh. Đây là việc làm cần thiết, tuy nhiên, điều đáng nói là các hộ
kinh doanh này cho rằng vì đã đóng lệ phí rồi nên không cần giữ gìn vệ sinh chung.
Tại chợ Nông sản thực phẩm, chợ nổi, mỗi ngày có hàng chục xe tải, tàu thuyền
vận chuyển rau, củ, quả từ các tỉnh đổ về để phân phối hàng đi các nơi trong tỉnh.
Sau mỗi chuyến hàng như vậy, "tàn dư" của rau, củ, quả và các phụ trợ đóng gói
hàng hóa vứt ra đầy chợ, lềnh bềnh trên sông, mặc cho các công nhân vệ sinh môi
trường phải vất vả thu gom, quét dọn. Điều đáng suy nghĩ nữa là phí vệ sinh môi
trường ở hầu hết các chợ sau khi thu có sử dụng đúng mục đích hay không, mà tại
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
các chợ vẫn còn ít thùng đựng rác, sọt rác công cộng hay các khu gom rác tập
trung; đường vào chợ, cống rãnh lầy lội, xuống cấp trầm trọng; không thấy biển
báo hay chỉ dẫn nơi thu gom rác tập trung. Như vậy, dù có muốn lịch sự hơn, tự
giác hơn nhưng người dân cũng đành chịu vì không có chỗ để họ bỏ rác.
Theo HĐND tỉnh Cà Mau, qua giám sát ngành y tế về công tác khám, điều
trị bệnh, chăm sóc sức khoẻ nhân dân và đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị tại các
bệnh viện thì tất cả các bệnh viện trong tỉnh Cà Mau không có hệ thống xử lý nước
thải y tế. Theo đó, toàn bộ chất thải lỏng của các bệnh viện đều thải trực tiếp ra
sông, rạch, ao, hồ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng bất lợi đến đời sống và sức
khoẻ của nhân dân. Toàn tỉnh hiện có 12 bệnh viện, nhưng chỉ có 2 bệnh viện có lò
đốt rác thải y tế đạt tiêu chuẩn, còn lại dùng phương pháp đốt thủ công.
Hiện nay, trong số 27 nhà máy chế biến thủy sản trên địa bàn tỉnh Cà Mau,
có 15 nhà máy lắp đặt hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn. Như vậy là còn
khoản 12 nhà máy chưa có hệ thống xử lý rác thải. Mà mỗi nhà máy trung bình thải
ra môi trường hàng ngàn tấn rác thải mỗi năm.

c. Từ hoạt động kinh tế hằng ngày

Thành phố Cà Mau có trên 10 khu chợ lớn nhỏ bao gồm chợ nông sản thực
phẩm, chợ nổi, chợ phường tự phát… Hằng ngày, các chợ này thải ra hàng chục tấn
rác các loại, làm ô nhiễm thành phố, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của
người dân. Thực trạng trên kéo dài từ nhiều năm qua và đã được các cơ quan chức
năng, chính quyền địa phương nhận thấy nhưng vẫn chưa đưa ra giải pháp hữu hiệu
để ngăn chặn hoặc làm hạn chế mức độ ô nhiễm. Với tốc độ đô thị hóa ngày càng
cao, nhu cầu trao đổi, mua bán hàng hóa tại các khu chợ diễn ra mạnh mẽ; lượng
hàng hóa ngày càng lớn và lượng rác thải cũng theo đó tăng lên.
Khảo sát tại một số chợ như: Nông sản thực phẩm Cà Mau (P7), Cống số 1
(P9), chợ Phường 4, Phường 8, chợ nổi trên sông Cà Mau (P7)…. Điều dễ nhận
thấy là hệ thống xử lý rác thải như nơi chứa rác, thùng đựng rác công cộng, lò đốt
6