Bài tiểu luận về tư tưởng Hồ Chí Minh về những phẩm chất đạo đức và mối liên hệ trong sinh viên

MỤC LỤC
Phần A : Lời mở đầu
Phần B : Nội dung
I. Phẩm chất đạo đức của con người Việt Nam trong thời đại mới theo tư
tưởng Hồ Chí Minh
1. Trung với nước hiếu với dân
I. Phẩm chất đạo đức của con người Việt Nam trong thời đại mới theo tư
tưởng Hồ Chí Minh
1. Trung với nước hiếu với dân
2. Thương yêu con người
3. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
4. Tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung
II. Vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong việc rèn luyện và xây

dựng đạo đức của sinh viên trong giai đoạn hiện nay.
1. Trách nhiệm đối với Tổ Quốc
a. Thực trạng
b. Trách nhiệm của chúng ta là gì?
2. Thái độ với con người.
a. Thực trạng
b. Chúng ta nên làm gì?
3. Đạo đức, tác phong, lối sống
a. Thực trạng
b. Giải pháp
• Đối với sinh viên
• Đối với nhà trường
Phần C: Kết luận
1


A. LỜI MỞ ĐẦU

2


Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng về đạo đức và thực hành đạo
đức. Ở Người, đạo đức đã đạt tới một sự thống nhất chặt chẽ giữa nói và
làm, giữa đời công và đời tư, giữa đạo đức cách mạng và đạo đức đời
thường. Do đó Người trở thành " tinh hoa và khí phách, lương tâm và danh
dự" thành biểu tượng của đạo đức và văn minh, không phải chỉ của Đảng ta,
dân tộc ta mà còn là biểu tượng của đạo đức- văn minh nhân loại. Tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh làm trong sáng thêm lương tâm của dân tộc và
của loài người.
Sinh viên là thế hệ tương lai của đất nước, đóng vai trò quan trọng
trong sự phát triển của nước nhà. Xu thế toàn cầu hóa đã ảnh hưởng không
nhỏ tới bộ phận này. Những giá trị đạo đức truyền thống, những phẩm chất
cơ bản của con người Việt Nam gần như đang bị phai nhạt trong đời sống
sinh viên. Chính vì vậy, việc giáo dục, bồi dưỡng đạo đức cho sinh viên
đang trở thành một vấn đề cấp thiết hiện nay.
Thực tế đã chứng minh và sau khi học tập, tìm hiểu sâu sắc môn tư
tưởng Hồ Chí Minh, cùng với sự hướng dẫn ân cần của cô giáo Vũ Thị Tố
Vân và các thầy cô trong bộ môn Mac-lênin, em đã chọn đề tài: “ Những
phẩm chất đạo đức cơ bản của con người Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí
Minh và liên hệ việc xây dựng đạo đức sinh viên trong giai đoạn đại học
lao động xã hội hiện nay” .
Do thời gian và kiến thức có hạn nên bài viết không tránh khỏi những
thiếu sót, em kính mong nhận được sự góp ý của các thầy cô để bài tiểu luận
của em được hoàn chỉnh hơn. Em xin chân thành cảm ơn.
Sinh viên thực hiện
Đào Thị Phương Thảo
B. NỘI DUNG

3


I. Phẩm chất đạo đức của con người Việt Nam trong thời đại mới theo
tư tưởng Hồ Chí Minh
1. Trung với nước hiếu với dân
Đây là phẩm chất, là chuẩn mực có ý nghĩa quan trọng hàng đầu của
người cách mạng bởi mỗi con người đều có nhiều mối quan hệ khác nhau
nhưng quan hệ với dân với nước có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là tâm điểm
khi xét đạo đức của con người, của mỗi chiến sỹ cách mạng.
Hồ Chí Minh bàn đến trung hiếu với nghĩa là bổn phận và trách nhiệm
của con người nhưng đã gạt bỏ nội hàm của khái niệm cũ, những hạn chế
trong tư tưởng đạo đức của nho Nho giáo, đưa vào đó là những nội dung đạo
đức mới là trung với nước hiếu với dân.
Nội dung chủ yếu của trung với nước là :
•

Trong mối quan hệ giữa cá nhân với cộng đồng và xã hội, phải biết

đặt lợi ích của Đảng, của Tổ quốc, của cách mạng lên trên hết, trước hết.
•

Quyết tâm phấn đấu thực hiện mục tiêu cách mạng.

•

Thực hiện tốt mọi chủ trương, chính sách của Đảng, của Nhà nước.

Nội dung chủ yếu của hiếu với dân là :
•

Khẳng định vai trò sức mạnh thực sự của nhân dân.

•

Tin dân, học dân, lắng nghe ý kiến của dân, gắn bó mật thiết với dân,

tổ chức, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối chủ trương chính sách
của Đảng và Nhà nước.
2. Thương yêu con người
Dưới góc độ đạo đức Hồ Chí Minh đã rút ra kết luận: trên thế giới này
chỉ có 2 giống người bóc lột và bị bóc lột. Những người bị bóc lột dù màu
da, tiếng nói, chủng tộc có khác nhau vẫn có thể thương yêu nhau như anh

4


em một nhà, vẫn có thể đại đoàn kết đại hoà hợp. Trên thế giới chỉ có tình
hữu ái thật sự là tình hữu ái vô sản.
Sự thương yêu con người của Hồ Chí Minh không phải là chung
chung trìu tượng mà luôn được được nhận và giải quyết lập trường của giai
cấp công nhân. Tình thương yêu đó hướng tới các dân tộc bị áp bức, hướng
tới giai cấp vô sản, hướng tới người nô lệ, người cùng khổ.
Tình thương yêu đó vừa bao la vừa rộng lớn, vừa gần gũi với từng bộ
phận con người. Những số phận càng nhiều đau khổ thì tình cảm của Hồ Chí
Minh giành cho họ càng nồng cháy.
Tình thương đó vừa gắn với nhân loại đồng thời luôn gắn với những
hành động cách mạng của Hồ Chí Minh.
3. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là những khái niệm đạo đức cũ

được Hồ Chí Minh tiếp thu, chọn lọc đưa vào những yêu cầu và nội dung
mới. Người chỉ ra rằng: phong kiến nêu ra cần kiệm, liêm, chính nhưng
không thực hiện, ngày nay ta đề ra cần, kiệm, liêm, chính cho cán bộ thực
hiệnlàm gương cho nhân dân theo để lợi cho nước cho dân. Cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư là một biểu hiện sinh động của phẩm chất "trung với
nước, hiếu với dân".
Hồ Chí Minh khẳng định " cần, kiệm, liêm, chính" là vấn đề cần thiết
và quan trọng đối với cán bộ Đảng viên bởi vì nó không chỉ ảnh hưởng đối
với cá nhân của họ mà còn ảnh hưởng đến Đảng và Nhà nước, đến quá trình
cách mạng. nếu họ là người có quyền hành là người lãnh đạo mà thiếu lương
tâm, không có đạo đức thì dễ trở nên hủ bại, dễ biến thành sâu mọt đục
khoét của dân.
Cần, kiệm, liêm, chính còn có ý nghĩa to lớn đối với cả một dân tộc
"là thước đo sự giàu có về vật chất, sự vững mạnh, tiến bộ về mặt tinh thần
của dân tộc". Một dân tộc biết cần, kiệm, liêm, chính là một dân tộc văn
minh tiến bộ.
5


Chí công vô tư: đây là khái niệm nối tiếp với cần, kiệm, liêm, chính
nhưng nó cũng có những nội hàm riêng:
+ Chí công vô tư theo Hồ Chí Minh: đặt lợi ích của Đảng, của cách
mạng, của tổ quốc và nhân dân lên trên hết, lên trước lợi ích của bản thân “
lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ”, là “ Đảng viên đi
trước làng nước theo sau”.
+ Đây là cái đối lập với chủ nghĩa cá nhân bởi chủ nghĩa cá nhân như
Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: đó là giặc nội xâm, giặc trong lòng, là thứ vi trùng
rất độc, đẻ ra hàng trăm thứ bệnh, là trở lực trên con đường xây dựng chủ
nghĩa xã hội. Chủ nghĩa cá nhân không chỉ nguy hại với mỗi con người mà
còn nguy hại cho cả dân tộc. Vì vậy Hồ Chí Minh cho rằng thắng lợi của chủ

nghĩa xã hội không thể tách rời thắng lợi của cuộc đấu tranh xoá bỏ chủ
nghĩa cá nhân, xây dựng tinh thần chí công vô tư.
+ Hồ Chí Minh cũng lưu ý phân biệt đâu là chủ nghĩa cá nhân đâu là
lợi ích cá nhân con người. Theo quan điểm của Hồ Chí minh, chỉ ở trong chế
độ XHCN thì mỗi người mới có điều kiện cải thiện đời sống của riêng mình,
phát huy tính cách riêng và sở trường riêng của mình.
4. Tinh thần quốc tế trong sáng, thủy chung
Tư tưởng Hồ Chí minh là sự thống nhất, hòa quyện giữa chủ nghĩa yêu nước
chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng.
Chủ nghĩa quốc tế là một trong những đặc điểm quan trọng nhất của
đạo đức cộng sản chủ nghĩa. Nó bắt nguồn từ bản chất quốc tế của giai cấp
công nhân và của xã hội chủ nghĩa.
Nội dung chủ nghĩa quốc tế trong tư tưởng Hồ chí Minh rộng lớn và
sâu sắc. Đó là sự tôn trọng và thương yêu tất cả các dân tộc, nhân dân các
nước, chống sự hằn thù, bất bình đẳng dân tộc và sự phân biệt chủng tộc.
Người khẳng định: bốn phương vô sản; bốn bể đều là anh em, giúp bạn là
giúp mình, thắng lợi của mình cũng là thắng lợi của nhân dân trên thế giới.
6


Người đã góp phần to lớn, có hiệu quả xây đắp tình đoàn kết quốc tế, tạo ra
một kiểu quan hệ quốc tế mới, đối thoại thay cho đối đầu, kiến tạo một nền
văn hóa hòa bình trên thế giới.
II. Vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong việc rèn luyện và xây

dựng đạo đức của sinh viên trong giai đoạn hiện nay.
1. Trách nhiệm đối với Tổ Quốc
a. Thực trạng
Dân tộc Việt Nam có một lòng yêu nước nồng nàn, thương người
sống nghĩa tình, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Nhờ những điều kiện

khách quan hết sức thuận lợi ấy mà phần lớn sinh viên, thanh niên trí thức
vẫn giữ được lối sống tình nghĩa trong sạch, lành mạnh khiêm tốn, luôn cần
cù và sáng tạo trong học tập, sống có bản lĩnh có chí lập thân lập nghiệp
năng động nhạy bén, dám đối mặt với những khó khăn thách thức, dám chịu
trách nhiệm không ỷ lại, chây lười, gắn bó với nhân dân, đồng hành cùng
dân tộc, phấn đấu cho sự nghiệp dân giàu nước mạnh xã hội công bằng dân
chủ văn minh.
Sinh viên say mê học tập, đa số sinh viên hiện nay có tư duy logic,
chịu khó suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi sáng tạo, thông minh nhanh trí, tự đưa ra
phương thức học tập tốt cho mình. Sau khi học xong sinh viên ra trường hầu
như có công việc ổn định, giữ vị trí quan trọng trong công viêc. Hầu hết sinh
viên ai cũng biết rằng trách nhiệm của mình hôm nay là học tập, nghiên cứu
để nâng cao trình độ học vấn và giúp ích cho tương lai của nước nhà.
Không dừng lại những thành tích trên giảng đường, sinh viên còn tích
cực tham gia các hoạt động cộng đồng, nổi bật nhất đó chính là chiến dịch
Mùa hè xanh. Từ chiến dịch mùa hè xanh, học sinh- sinh viên tiếp tục tham
gia nhiều mô hình hoạt động mới giúp ích cho xã hội như: Tiếp sức mùa thi,
Hoa phượng đỏ, Ngày chủ nhật xanh, ngày thứ bảy tình nguyện.

7


Tuy nhiên, bên cạnh những sinh viên luôn phấn đấu hết mình vì Tổ
quốc thì trong nhiều SV, xuất hiện thái độ đòi hỏi hơn là sự hy sinh, ước
muốn hưởng thụ nhiều hơn đóng góp, ít chú ý đến nghĩa vụ và trách nhiệm
công dân... Cũng không ít người chạy theo lối sống thực dụng, sa ngã, hư
hỏng, xa rời các giá trị đạo đức tốt đẹp của dân tộc , có thái độ thờ ơ trước
các sự kiện kinh tế, chính trị của đất nước, chỉ biết sống cho riêng mình,
khép mình trong cái vỏ bọc của gia đình, thái độ bàng quan với công việc
của cộng đồng và với những người xung quanh. Điều đó làm cho mối dây

liên kết giữa cá nhân và cộng đồng, giữa người và người trở nên "lỏng lẻo".
b. Trách nhiệm của chúng ta là gì?
Sinh viên là những thế hệ mầm non tương lai của đất nước. Sự đóng
góp những kiến thức hay hiểu biết mà họ được trau dồi rèn luyện tại mái
trường đại học sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của đất nước. Bác
Hồ đã từng nói: Dân tộc Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không? Có sánh
vai với các cường quốc năm châu được hay không? Điều này phụ thuộc vào
công học tập của thế hệ tương lai của đất nước. Hiểu được điều này, thế hệ
thanh niên Việt Nam nói chung và sinh viên Việt nam nói riêng sẽ tự nhận
thấy trách nhiệm của bản thân đối với Tổ Quốc. Vì thế mỗi sinh viên hành
động trước hết thể hiện trách nhiệm với tổ Quốc là có tinh thần yêu Tổ quốc,
yêu chủ nghĩa xã hội, bảo vệ chủ nghĩa xã hội, có ý thức vươn lên trong học
tập và phong trào tình nguyện.
Trách nhiệm đối với Tổ quốc trước tiên phải biết yêu nước. Dân tộc
Việt Nam ta có truyền thống yêu nước nồng nàn trải qua hàng ngàn năm
dựng nước và giữ nước, tinh thần ấy ngày càng phát huy trở thành tài sản
quý báu của đất nước. Là sinh viên – những người tri thức của dân tộc, luôn
mang trong mình dòng máu lạc hồng, chúng ta cần phải hiểu được lịch sử vẻ

8


vang của dân tộc, phải biết tự hào, quý trọng, giữ gìn và phát huy những giá
trị cao đẹp mà ông cha ta đã để lại.
Trách nhiệm đối với Tổ quốc còn thể hiện ở sự tin tưởng vào đường
lối lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, nhiệm vụ của sinh viên là phải luôn
luôn nâng cao chí khí cách mạng "trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ
nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh
thắng"; không sợ gian khổ, hi sinh,phải luôn luôn trau dồi đạo đức cách
mạng, khiêm tốn và giản dị; chống kiêu căng, tự mãn; chống lãng phí, xa

hoa; thực hành tự phê bình và phê bình…nhằm khắc phục được hạn chế
phục vụ Tổ quốc tốt hơn.
Đi lên và hội nhập với kinh tế quốc tế với xuất phát điểm thấp, nên
để đất nước ta có thể tránh khỏi nguy cơ "tụt hậu" và nhanh chóng "sánh
ngang được với các cường quốc năm châu" thế hệ sinh viên - nguồn lao
động chất lượng cao trong tương lai, ngay từ bây giờ khi còn ngồi trên ghế
nhà trường cần luôn rèn luyện ý thức ham học hỏi, rèn luyện tính tự chủ, ra
sức trau dồi kiến thức để có thể cống hiến hết khả năng của mình cho sự
phát triển nền kinh tế - xã hội của đất nước. Cùng với đó là luôn nêu cao
tinh thần hăng hái tham gia các phong trào bảo vệ Tổ quốc do đoàn, hội
thanh niên sinh viên tình nguyện tổ chức.
2. Thái độ với con người.
a. Thực trạng
Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức của một lãnh tụ hết
lòng thương yêu, quý trọng đối với nhân dân, luôn tin tưởng
vào trí tuệ và sức mạnh của nhân dân, cho nên mọi chủ
trương, chính sách đều xuất phát từ nhu cầu và lợi ích của
nhân dân, luôn luôn dựa vào dân, "lấy dân làm gốc".Đạo đức
Hồ Chí Minh là đạo đức nhân ái, vị tha, khoan dung, nhân
9


hậu hết mực. Bác Hồ là "muôn vàn tình thân yêu" đối với
đồng chí, đồng bào. Trong tình yêu thương đó, có chỗ cho
mọi người, không quên, không bỏ sót một ai. Trái tim mênh
mông của người ôm trọn mọi nỗi đau khổ của nhân dân. Tình
thương yêu đó được mở rộng đối với nhân dân lao động toàn
thế giới.
Học tập tư tưởng tưởng đạo đức của Bác, hiện nay có rất nhiều bạn
sinh viên mở rộng tấm lòng yêu thương đối với con người bằng những việc

làm rất cụ thể: như biết vâng lời ông bà, cha mẹ, thày cô. Biết mở rộng trái
tim yêu thương đối với những mảnh đời bất hạnh thông qua các hoạt động
tình nguyện: "nối vòng tay nhân ái, sẻ giọt máu yêu thương", các phong trào
được sinh viên hưởng ứng rất nhiệt tình như: chiến dịch Mùa hè xanh, hiến
máu nhân đạo luôn được tổ chức rầm rộ, đội ngũ chiến sĩ tình nguyện đông
đảo với hàng loạt các hình thức hoạt động phong phú, đa dạng được triển
khai trên hầu khắp các địa bàn từ thành thị tới nông thôn, từ đồng bằng đến
các vùng núi cao, suối sâu, biên giới, hải đảo và những kết quả thu được sau
mỗi mùa chiến dịch cũng thật đáng để tuổi trẻ chúng ta tự hào.
Tuy nhiên hiện nay còn có một bộ phận sinh viên có thái độ thờ ơ
với mọi người xung quanh, không chịu tham gia các hoạt động tình nguyện,
họ như thờ ơ với những mảnh đời bất hạnh, điều đó đi ngược với truyền
thống "tương thân, tương ái" của dân tộc.
b. Chúng ta nên làm gì?
Vận dụng tư tưởng về đạo đức của Bác trong việc
xây dựng đạo đức sinh viên hiện nay. Trong số mỗi chúng ta
hẳn ai cũng hiểu được sự phát triển của xã hội có ảnh hưởng
rất lớn đến tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân. Thực tế,
chúng ta không thể sống và làm việc một mình mà không
10


cần có các mối quan hệ xã hội, không cần sự giúp đỡ, quan
tâm của mọi người xung quanh. Vì vậy thái độ với con người
không chỉ là vấn đề đạo đức của riêng mình ai mà đó là vấn
đề của toàn xã hội. Yêu thương con người là bản tính lương
thiện tồn tại trong mỗi con người. Thể hiện lòng yêu thương
con người đồng nghĩa với việc tôn trọng con người, có niềm
tin vào con người.
Sống đẹp là sống phải biết yêu thương. Mỗi sinh viên

chúng ta khi rèn luyện đạo đức cần phải đặt lòng yêu thương
con người lên hàng đầu. Tình yêu thương đó không phải là
cái gì đó cao xa, mà nó xuất phát ngay từ tình yêu mà chúng
ta giành cho ông bà, cha mẹ, anh em, họ hàng, bạn bè và
những người xung quanh. Thái độ đối với con người còn thể
hiện ở sự vâng lời, lắng nghe ý kiến của ông bà, cha mẹ,
thày cô…
Sinh viên chúng ta cần phải sống vì mọi người, quan
tâm chăm sóc và giúp đỡ mọi người, nhất là những người có
hoàn cảnh khó khăn. Tình yêu thương, thái độ đối với con
người ấy là không phân biệt màu da, không phân biệt dân
tộc, không phân biệt giàu ngèo, mà phải xuất phát từ trái tim
yêu thương của mỗi con người. Chúng ta phải mở rộng tấm
lòng khoan dung độ lượng đối với những người biết nhận lỗi
và sửa lỗi. Đối với những đồng bào lầm đường lạc lối ta phải
lấy tinh thần nhân ái cảm hóa họ.
Là sinh viên, thế hệ trẻ đang tràn trề sức sống, luôn năng động sáng
tạo, chúng ta cần tích cực tham gia, kêu gọi các phong trào ủng hộ, các quỹ

11


tấm lòng hảo tâm vì đồng bào lũ lụt, đói nghèo, tham gia tích cực phong trào
thanh niên tình nguyện, các diễn đàn chống phân biệt chủng tộc, màu da …
Thực tế còn rất nhiều bạn sinh viên đang có hoàn cảnh khó khăn, chúng ta
có thể tìm hiểu và giúp đỡ nhau qua các hành động cụ thể: quyên góp ủng hộ
bạn, giới thiệu việc làm thêm v.v. Rất nhiều cảnh đời xung quanh chúng ta
cần được cảm thông và chia sẻ: những em bé mồ côi, người khuyết tật,
người già neo đơn… Sự giúp đỡ của chúng ta đối với họ không chỉ có ý
nghĩa về mặt vật chất mà quan trọng hơn là động viên họ về mặt tinh thần,

để họ có thêm nghị lực và tình yêu vào cuộc sống.
3. Đạo đức, tác phong, lối sống
Năm 1946, trong thư gửi học sinh cả nước Hồ Chí Minh viết: “ Một
năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khở đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa
xuân của xã hội”. Từ đó có thể thấy giáo dục đạo đức, tác phong, lối sống
cho học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên hông bao giờ là thừa, và chưa bao
giờ là đủ cả.
Tư tưởng, đạo đức, tác phong của Chủ tịch Hồ Chí Minh mãi mãi là
di sản vô giá đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Đó là một chỉnh thể
đã tạo nên nhân cách của Bác – một mẫu mực hoàn thiện nhất của nhân cách
Việt Nam – nhân cách của con người cách mạng, con người cộng sản; một
tấm gương trong sáng tuyệt vời đối với mọi thế hệ người Việt Nam.
a. Thực trạng
Học tập đạo đức, tác phong lối sống của Bác, hầu hết sinh viên say mê
học tập, có tư duy logic, chịu khó suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi sáng tạo, thông
minh nhanh trí, tự đưa ra phương thức học tập tốt cho mình. Sau khi học
xong sinh viên ra trường hầu như có công việc ổn định, giữ vị trí quan trọng
trong công việc.

12


Sinh viên Viêt Nam rất năng động, nhiều sinh viên vừa đi học vừa đi
làm, điều này hình thành tư duy kinh tế trong thế hệ mới, thể hiện sự tích
cực, chủ động.
Ngoài học tập ra sinh viên còn tham gia các hoạt động ngoại khoá.
Sinh viên không chỉ có trí tuệ mà còn cả sức khoẻ. Sinh viên tích cực tham
gia các hoạt động thể dục thể thao như : bóng đá, bóng chuyền bơi lội… để
rèn luyện sức khoẻ "có sức khoẻ là có tất cả".
Trong lĩnh vực đoàn hội sinh viên : tuyên truyền vận động đoàn viên

thanh niên tham gia sinh hoạt chính trị đầu khoá học tập các nghị quyết của
Đảng, đoàn, chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của nhà trường, có lối
sống lành mạnh tuân thủ pháp luật. Tham gia các cuộc thi như tìm hiểu tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh…. Luôn nâng cao ý thức vai trò và trách nhiệm
của đoàn viên với công tác đoàn hội. Vận động, tổ chức đoàn viên tham gia
các hoạt động nhân đạo: mùa hè xanh, hiến máu nhân đạo,thanh niên tình
nguyện, quyên góp ủng hộ những người khó khăn., qua đó thể hiện trách
nhiệm vủa đoàn viên thanh niên đối với cộng đồng.
Tuy nhiên, thực trạng đạo đức sinh viên hiện nay đang nổi lên một số vấn
đề rất đáng lo ngại. Bên cạnh những sinh viên ngoan, ưu tú, luôn có tinh
thần vươn lên trong học tập, có lối sống lành mạnh còn một bộ phận sinh
viên đã có những hành vi lệch chuẩn : vi phạm luật giao thông, bạo lực trong
nhà trường, thiếu tôn sư trọng đạo, cờ bạc, mại dâm, nghiện ngập, chộm cắp,
sống thiếu niềm tin, phai nhạt lý tưởng, chạy theo lối sống cá nhân, thực
dụng, đua đòi, sa vào tệ nạn xã hội, tiếp thu thiếu chọn lọc lối sống từ bên
ngoài... Hành vi đó đã làm phai nhạt niềm tin, lý tưởng, mất phương hướng
phấn đấu, không có trí lập thân, chạy theo lối sống thực dụng, sống mà chỉ
biết hưởng thụ, ăn chơi xa hoa, coi nặng gía trị vật chất, thờ ơ với gia đình

13


và xã hội, lười lao động và học tập, thiếu ý thức rèn luyện, không dám đấu
tranh với những sai trái.
Thầy cô giáo – những người đã truyền dạy kiến thức bổ ích, dạy dỗ
chúng ta nên người thế mà nhiều sinh viên lại tỏ ra vô lễ với thày cô giáo
mình, trong giờ còn làm việc riêng, đập thước kẻ, huýt sáo, trong thi cử thì
quay cóp bài, tẩy xóa, sửa điểm, bài kiểm tra bị điểm thấp còn xé bài trước
mặt giáo viên, nói tục, nói xấu thày cô…đi lệch với các chuẩn mức đạo đức
mà Bác đã dạy.

Trong kết quả điều tra, nghiên cứu đạo đức học sinh sinh viên của
Viện Nghiên cứu Giáo dục gần đây cho thấy càng nên bậc học cao hơn thì tỷ
lệ vi phạm đạo đức của HSSV càng tăng cao. Nếu như ở khố lớp 5 tỷ lệ học
sinh nói tục chỉ là 6% thì đến bậc đại học, được cho là "người trưởng thành"
nhưng những hành vi phạm đạo đức lại có xu hướng tăng cao, tỷ lệ sinh viên
nói tục lên tới 68%, đây là con số đáng báo động cho nền giáo dục trong bậc
học này. Phải chăng có những con số đáng báo động này là do sự buông
lỏng trong công tác quản lý sinh viên của nhà trường và thầy cô, và xã hội?
Tại hội thảo toàn quốc "Giáo dục đạo đức cho học sinh sinh viên ở
nước ta: thực trạng và giải pháp" được tổ chức tại Thành Phố Hồ Chí Minh
năm 2009 nêu ra những con số cảnh báo, đáng lo ngại: 60% sống khép mình,
ít tham gia hoạt động xã hội! Họ vẫn chú ý đến học tập và thường gặp gỡ,
thăm hỏi bạn bè và người thân nhưng thường trong phạm vi hẹp, họ ít tham
gia vào các hoạt động xã hội, chính trị, sinh hoạt tập thể. Đây là cách sống
thiếu năng động, thiếu tích cực, ít hòa nhập vào đời sống xã hội, 10% sinh
viên hướng vào vui chơi, hưởng thụ: Trong lĩnh vực học tập cũng vi phạm
đạo đức rất nhiều, kết quả điều tra của Bộ GD- ĐT với 1.827 SV tại 12 cơ
sở giáo dục cho thấy có 69,7% sinh viên được đòi hỏi có biểu hiện chạy theo
lối sống thực dụng; 31,2% cho rằng sinh viên hiện nay không có khát vọng
14


cao về lập thân; 21,8% số này có biểu hiện mờ nhạt về lý tưởng, đạo đức, lối
sống; 32,2% thường xuyên vô lễ với thày cô; 69,7% sinh viên 89% SV từng
sử dụng tài liệu trong phòng thi, 85% từng quay cóp, 42% sao chép luận văn,
đồ án, 36% từng xin hoặc mua điểm…
Đặc biệt là hiện tượng "sống thử" cũng đang tồn tại khá phổ biến
trong đời sống sinh viên. Đáng lo ngại hơn, nhiều sinh viên cho rằng đó là
chuyện bình thường, họ tự nguyện đến với nhau như một kiểu "góp gạo thổi
cơm chung". Qua điều tra có đến 52,4% số sinh viên quan niệm "sống thử"

trước hôn nhân là hiện tượng phổ biến. Một thực trạng đáng buồn cho thế hệ
trẻ Việt Nam, tầng lớp kế cận đang trong tình trạng suy đồi đạo đức nghiêm
trọng. Nếu không có những uốn nắn thay đổi kịp thời thì tương lai, vận
mệnh dân tộc sẽ ra sao?
Cùng với đó xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế còn làm cho chủ
nghĩa cá nhân có cơ hội phát triển. Nhiều sinh viên chỉ biết có yêu cầu
hưởng thụ, yêu cầu nghỉ ngơi, muốn lựa chọn công tác theo ý thích cá nhân
của mình, không muốn làm công tác mà đoàn thể giao phó cho họ. Họ muốn
địa vị cao nhưng lại sợ trách nhiệm nặng… Dần dần tinh thần đấu tranh và
tính tích cực của họ bị kém sút, chí khí cách mạng và phẩm chất tốt đẹp của
người cách mạng cũng kém sút. Rất nhiều sinh viên chạy theo đồng tiền, vì
đồng tiền mà bán rẻ bản thân, bán rẻ gia đình, bạn bè, thờ ơ với công việc,
với những người xung quanh tạo nguy cơ của việc đi lại với truyền thống
tương thân tương ái của dân tộc.
b. Giải pháp
• Đối với sinh viên
Từ những thực trạng trên đây ta thấy những hiện tượng tiêu cực diễn
ra trong đời sống xã hội Việt Nam cũng như của sinh viên là biểu hiện của
sự xa rời những chuẩn mực đạo đức truyền thống, những chuẩn mực vẫn còn
15


giá trị trong xã hội hiện đại. Vì vậy, cần giáo dục đạo đức cho sinh viên là
yêu cầu cấp thiết để góp phần ngăn chặn nguy cơ suy thoái đạo đức, lối sống
con người Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hoá hiện nay. Để làm được
điều này, cần sự nỗ lực rất lớn đối với sinh viên, cụ thể :
Sinh viên cần rèn luyện tính siêng năng, chăm chỉ, tiết kiệm thời gian,
công sức, chăm lo học tập, tự giác học bài, làm bài đầy đủ, chủ động sáng
tạo trong học tập. biết lập kế hoạch cho mình trong cuộc sống cũng như
trong học tập, tránh tình trạng nước đến chân rồi mới nhảy, học đối phó với

thi cử.
Bên cạnh mục tiêu hàng đầu là học tập thật tốt, Đoàn viên thanh niên
cần rèn luyện cho mình tư cách trong sáng của người đoàn viên, tránh xa các
tệ nạn xã hội, xác định nhiệm vụ của mình là học để sau này cống hiến và
phục vụ cho lợi ích đất nước.
Cần tiếp thu có chọn lọc những tiến bộ khoa học của nhân loại, tư xây
dựng cho mình một nguyên tắc sống dựa trên tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh và lời dạy bảo của cha mẹ, thày cô giúp ta có một lập trường tư tưởng
đạo đức vững chắc hơn, không nao núng trước những cám dỗ của xã hội.
Chủ động tham gia các phong trào đoàn, đội, rèn luyện tác phong nhanh
nhẹn, năng động, sống lành mạnh, có hoài bão cho tương lai.
Kiên quyết đấu tranh chống lại những tiêu cực, sai trái trong học
đường như gian lận trong thi cử, mua điểm, chạy điểm, cờ bạc, rượu chè…
Cần có thái độ lên án hiên tượng tham nhũng, hiện tượng sống thử trong xã
hội hiện nay, chống lại chủ nghĩa cá nhân, thái độ ích ỷ không hòa đồng với
tập thể trong học tập và trong cuộc sống thường ngày của sinh viên.
Sinh viên có lối sống lành mạnh, văn minh, trung thực, nhân nghĩa,
phải sống giản dị, khiêm tốn, tiết kiệm, không xa hoa, lãng phí, đua đòi,
không sa vào các tệ nạn xã hội; có quan niệm đúng đắn về tình bạn, tình yêu;
16


biết cảm thông, chia xẻ, sẵn sàng giúp đỡ bạn bè, giúp đỡ mọi người khi gặp
khó khăn, hoạn nạn; biết hưởng thụ những giá trị văn hóa lành mạnh, cách
mạng, tiến bộ của dân tộc, nhân loại, thời đại.
Biết tôn trọng kỉ cương, luật pháp, quy ước của cộng đồng. Biết tận
tâm học tập, ra sức luyện rèn, có lòng ham học hỏi, yêu lao động, không
ngại khó, ngại khổ; có chí chủ động, sáng tạo, tự cường, tự lập; thật thà,
chính trực, không gian lận trong học tập.
• Đối với nhà trường

Đẩy mạnh và đổi mới công tác giáo dục truyền thống, giáo dục đạo
đức, lối sống, giáo dục ý thức pháp luật, ý thức cộng đồng. Thường xuyên tổ
chức, phát động các hoạt động phòng chống tệ nạn xã hội như : ma túy, mại
dâm, cờ bạc, lô đề trong học sinh, sinh viên. Xây dựng tiêu chí đánh giá về
đạo đức học sinh, sinh viên
Tổ chức, vận động và hướng dẫn học sinh, sinh viên tham gia các
hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao. Định kỳ tổ chức các hội diễn, hội thi,
các giải thi đấu cấp trường, cấp khu vực và cấp quốc gia. Chăm lo bảo vệ
sức khỏe cho học sinh , sinh viên.
Giáo dục, tuyên truyền, vận động học sinh sinh viên thực hiện cuộc
vận động "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo
dục". Nâng cao nhận thức của học sinh, sinh viên trong việc xác định động
cơ học tập, phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo,
Phát động phong trào thi đua học tập, nghiên cứu khoa học, đổi
mới phương pháp dạy và học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo của học sinh, sinh viên. Tổ chức các hoạt động hỗ trợ, khuyến khích
học sinh sinh viên thi đua học tập, tôn vinh những tấm gương tiêu biểu trong
học tập.
C. KẾT LUẬN
17


Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà tư tưởng, nhà lãnh đạo cách mạng kiệt
xuất. Tư tưởng, đạo đức, tác phong của Chủ tịch Hồ Chí Minh mãi mãi là di
sản vô giá đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Đó là một chỉnh thể đã
tạo nên nhân cách của Bác – một mẫu mực hoàn thiện nhất của nhân cách
Việt Nam – nhân cách của con người cách mạng, con người cộng sản; một
tấm gương trong sáng tuyệt vời đối với mọi thế hệ người Việt Nam.
Vai trò của sinh viên trong bức tranh xã hội ngày nay được ghi nhận
đậm nét. Sinh viên Việt Nam là những tri thức tương lai của đất nước, không

ai hết chính họ sẽ là những người đóng vai trò chủ chốt trong công cuộc
CNH-HĐH đất nước. Thế kỷ XXI là thế kỷ của văn minh trí tuệ, của sự
phát triển khoa học kỹ thuật nên rất cần có những con người trẻ tuổi, có trình
độ và năng lực sáng tạo cao, có khả năng tiếp nhận cái mới nhanh và biệt
thay đổi linh hoạt thích nghi kịp thời với sự thay đổi nhanh chóng của xã hội
hiện đại, đại diện cho thế hệ tiên tiến mới. Tuổi trẻ là nền tảng cho một đời
người. Một đất nước Việt Nam có phồn vinh và vững mạnh trong tương lai
hay không là phụ thuộc phần lớn và thế hệ trẻ sau này, trong đó có sinh viên.
Vì thế Đảng và nhà nước cần chăm lo giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ, đào
tạo họ thành những người kế thừa xây dựng XHCN.
Bản thân em đang là sinh viên trường đại học Lao động- xã hội, em
hứa sẽ luôn cố gắng rèn đức luyện tài theo tư tưởng của chủ tịch Hồ chí
minh vĩ đại để sau này có thể cùng toàn Đảng , toàn dân xây dựng một nước
Việt Nam giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu trên thế giới.

18


Danh Mục Tài Liệu Tham Khảo
Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh NXB chính trị quốc gia năm Hà Nội 2005
/> />p=forum_thread&forum=449&thread=14638#p0

19