Nghiên cứu, đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác quản lý chi phí sản xuất trong thi công xây dựng tại công ty cổ phần sông đà 4

L IC M

N

Sau th i gian nghiên c u, đ n nay lu n v n th c s “Nghiên c u, đ
xu t m t s gi i pháp t ng c

ng cơng tác qu n lý chi phí s n xu t trong

thi công xây d ng t i Cơng ty c ph n Sơng

à 4” đã hồn thành và đ m

b o đ y đ các yêu c u đ t ra.
Tr

c h t tác gi xin đ

c g i l i c m n chân thành t i th y giáo

PGS.TS. Ph m Hùng đã dành nhi u th i gian, t n tình giúp đ tác gi hoàn
thành lu n v n này.
Tác gi xin đ
Tr

ng

c bày t lòng c m n chân thành đ n các th y, cô giáo

i h c Th y l i đã t n tình gi ng d y, truy n đ t nh ng ki n th c

chuyên mơn q báu trong su t q trình h c t p, góp ph n cho tác gi hồn
thành b n lu n v n này.
Xin c m n t i Ban lãnh đ o cùng t p th cán b nhân viên Công ty c
ph n Sông

à 4 đã nhi t tình giúp đ trong su t quá trình tri n khai và áp

d ng nghiên c u c a mình t i Cơng ty.
Xin c m n nh ng ng

i thân trong gia đình, b n bè đã đ ng viên t o

đi u ki n thu n l i trong quá trình h c t p và hồn thành lu n v n này.
Trong q trình nghiên c u đ hoàn thành lu n v n ch c ch n khó
tránh kh i nh ng thi u sót nh t đ nh, tác gi r t mong mu n đ

c s đóng

góp ý ki n chân tình c a các th y cô giáo và cán b khoa h c đ ng nghi p đ
lu n v n đ t ch t l

ng cao.
Hà N i, ngày

tháng n m 2015

Tác gi lu n v n

V

ình M n


L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài lu n v n này là s n ph m nghiên c u c a riêng
cá nhân tôi. Các s li u và k t qu trong lu n v n là hoàn toàn trung th c và
ch a đ

c ai cơng b trong t t c các cơng trình nào tr

trích d n đã đ

c đây. T t c các

c ghi rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày

tháng

n m 2015

Tác gi lu n v n

V

ình M n


M CL C
M

CH

U .......................................................................................................... 1
NG 1: T NG QUAN V

QU N LÝ CHI PHÍ S N XU T

TRONG THI CƠNG XÂY D NG ................................................................ 5
1.1. Các khái ni m ............................................................................................. 5
1.2. Khái quát chung v tình hình xây d ng

n

c ta ..................................... 6

1.3. T ng quan v thi công xây d ng cơng trình .............................................. 9
c đi m chung c a cơng trình xây d ng .............................................. 9

1.3.1.

1.3.2. Các ho t đ ng trong q trình thi cơng xây d ng cơng trình ............... 11
1.4. T ng quan chi phí s n xu t và qu n lý chi phí s n xu t trong thi công xây
d ng

........................................................................................................... 12

1.5. M t s bài h c kinh nghi m trong qu n lý chi phí s n xu t thi cơng xây
d ng cơng trình ............................................................................................... 16
K t lu n ch
CH

ng 1 ........................................................................................... 17

NG 2: C

S

LÝ LU N T NG C

NG CƠNG TÁC QU N

LÝ CHI PHÍ S N XU T TRONG THI CÔNG XÂY D NG ................. 18
2.1. S c n thi t c a qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng ......... 18
2.2. Qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng cơng trình .................. 20
2.2.1. N i dung ch y u c a chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng cơng
trình

........................................................................................................ 20

2.2.2. N i dung qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng cơng trình 22
2.2.3. Ph

ng pháp xác đ nh t ng thành ph n chi phí s n xu t trong thi công

xây d ng ........................................................................................................ 25
2.3. Các ch tiêu c b n đánh giá tình hình s d ng chi phí xây l p .............. 28
2.3.1. T ng chi phí s n xu t kinh doanh (kí hi u là F): .................................. 28
2.3.2. T xu t chi phí s n x t kinh doanh (kí hi u là F’)................................ 29
2.3.3. M c đ h th p ho c t ng t su t chi phí s n xu t kinh doanh. ........... 29

2.3.4. T c đ gi m ho c t ng c a t su t chi phí............................................ 29
2.3.5. T l chi phí xây d ng/ chi phí s n xu t kinh doanh ............................ 30
2.3.6. T l l i nhu n ho t đ ng xây d ng trên t ng chi phí xây d ng.......... 30
2.3.7. Giá thành xây d ng ............................................................................... 30
2.4. Các nhân t

nh h

ng đ n cơng tác qu n lý chi phí trong thi cơng xây

d ng cơng trình ............................................................................................... 30
2.4.1. Các nhân t bên trong doanh nghi p .................................................... 30
2.4.2. Các nhân t bên ngoài doanh nghi p .................................................... 32
2.5. M t s gi i pháp chung t ng c

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t ... 34

2.5.1. Nâng cao n ng su t lao đ ng ................................................................ 34
2.5.2. Ti t ki m tiêu hao nguyên v t li u ....................................................... 34
2.5.3. S d ng máy móc thi t b hi u qu ...................................................... 35
2.5.4. Gi m b t thi t h i trong s n xu t.......................................................... 35
2.5.5. Ti t ki m chi phí qu n lý hành chính ................................................... 36
K t lu n ch
CH

ng 2 ........................................................................................... 36

NG 3: TH C TR NG TRONG CÔNG TÁC QU N LÝ CHI

PHÍ S N XU T TRONG THI CƠNG XÂY D NG T I CÔNG TY C
PH N SÔNG À 4 ....................................................................................... 37
3.1. Gi i thi u chung v Công ty c ph n Sông à 4 ..................................... 37
3.1.1. Khái quát chung v Công ty ................................................................. 37
3.1.2. Ph m vi ho t đ ng và ngành ngh kinh doanh c a Công ty c ph n
Sông à 4 ........................................................................................................ 39
3.2. Tình hình ho t đ ng xây d ng c a Công ty th i gian v a qua ................ 39
3.3. Phân tích, đánh giá các y u t

nh h

ng đ n thi công xây d ng và qu n

lý chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng t i Công ty c ph n Sông à 4 . 43
3.4. Th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng
cơng trình t i Cơng ty c ph n Sông à 4 ...................................................... 45


3.4.1.

c thù c a các cơng trình do Cơng ty c ph n Sơng à 4 ................. 45

3.4.2. Mơ hình t ch c ho t đ ng và phân c p qu n lý t i Công ty c ph n
Sông à 4 ........................................................................................................ 47
3.4.3. Th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng
cơng trình t i cơng ty....................................................................................... 53
3.5. ánh giá công tác qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng cơng
trình t i Cơng ty c ph n Sơng à 4 ............................................................... 58
3.5.1. Nh ng k t qu đ t đ

c ........................................................................ 58

3.5.2. Nh ng t n t i trong cơng tác qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng
xây d ng cơng trình và nguyên nhân c a nó .................................................. 59
K t lu n ch
CH

ng 3 ........................................................................................... 64

NG 4:

XU T M T S

GI I PHÁP T NG C

NG CƠNG

TÁC QU N LÝ CHI PHÍ S N XU T TRONG THI CÔNG
D NG T I CÔNG TY C
4.1.

nh h

XÂY

PH N SÔNG À 4 ....................................... 65

ng ngh nghi p và chi n l

c phát tri n c a Công ty c ph n

Sông à 4 trong th i gian t i .......................................................................... 65
nh h

ng ngh nghi p ...................................................................... 65

4.1.2. Chi n l

c phát tri n............................................................................. 66

4.1.1.

4.2.

xu t m t s gi i pháp t ng c

ng cơng tác qu n lý chi phí s n xu t

trong thi công xây d ng t i Công ty c ph n Sông à 4 trong th i gian t i .. 74
4.2.1. Nh ng c s đ xu t ............................................................................. 74
4.2.2. M t s gi i pháp t ng c

ng cơng tác qu n lý chi phí s n xu t trong thi

công xây d ng t i Công ty c ph n Sông à 4 trong th i gian t i ................ 75
K t lu n ch

ng 4 ........................................................................................... 93

K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................................... 95

TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 98


DANH M C HÌNH
Hình 3.1 Giá tr s n l

ng th c hi n xây l p c a công ty qua các n m ......... 40

Hình 3.2 Giá tr doanh thu xây l p c a công ty qua các n m ......................... 40
Hình 3.3 S đ t ch c cơng ty....................................................................... 48
Hình 3.4 S đ t ch c các chi nhánh ............................................................ 53


DANH M C B NG
B ng 3.1 T su t l i nhu n trên doanh thu c a ho t đ ng xây d ng ............. 41
qua các n m ..................................................................................................... 41
B ng 3.2 Chi phí lãi vay cho ho t đ ng xây d ng nh ng n m g n đây ......... 41
B ng 3.3 Thông tin tài chính trong nh ng n m g n đây ................................ 41
B ng 3.4 Các d án đi n hình do Công ty thi công ........................................ 42
B ng 3.5 H th ng máy móc thi t b hi n có c a Công ty ............................. 55
B ng 3.6 So sánh đ nh m c n i b m t s công tác gi a c n tr c 16T và c n
tr c 12T ........................................................................................................... 59
B ng 3.7 M t s công tác không phù h p v i th c t .................................... 60
B ng 4.1 L trình th c hi n m ng qu n lý d li u ......................................... 73
B ng 4.2 So sánh t l t ng chi phí so v i t ng doanh thu ............................. 91
B ng 4.3 So sánh chi phí tr c ti p gi a đ u thu và chi phí ............................ 92
t i các cơng trình trong n m 2014 ................................................................... 92


DANH M C CÁC T

VI T T T

KTKH

Kinh t k ho ch

QLCG

Qu n lý c gi i

QLKT

Qu n lý k thu t

SXKD

S n xu t kinh doanh

TCHC

T ch c hành chính

TCKT

Tài chính k tốn

TSC

Tài s n c đ nh

1

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài:
Cơng ty c ph n Sông à 4 là đ n v thành viên c a T ng công ty Sông
àđ
tr

c thành l p theo Quy t đ nh s 447/Q -BXD ngày 18/05/1989 c a B

ng B xây d ng. Công ty c ph n Sông

à 4 là doanh nghi p nhà n

c

ho t đ ng theo Lu t doanh nghi p s 60/2005/QH11 ngày 29/11/2005, trong
đó v n nhà n

c chi m 62% v n đi u l c a công ty. Tr i qua h n 25 n m

xây d ng và tr

ng thành, công ty không ng ng phát tri n và đ i m i v m i

m t.

n nay, Công ty c ph n Sông

à 4 đã tr thành m t doanh nghi p

m nh trong thi cơng xây d ng các cơng trình th y l i, th y đi n, giao thông,
dân d ng và công nghi p.
V i đ c thù c a doanh nghi p thi công xây d ng nên ph m vi ho t
đ ng c a Công ty c ph n Sông
c

n

à 4 r t l n, kh p các mi n c a

tn

c và

c ngoài n i di n ra các cơng trình xây d ng. Chính vì lý do đó vi c

qu n lý chi phí s n xu t t i các công tr

ng g p nhi u khó kh n. Cơng tác

qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng cơng trình ch a th c s hi u
qu .

c bi t trong nh ng n m g n đây khi ngu n v n đ u t dành cho xây

d ng c b n b h n ch nên các doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c xây
d ng g p r t nhi u khó kh n.
đ i m t v i nh ng khó kh n đó, Ban lãnh đ o cơng ty đã tính tốn,
th c hi n b ng nhi u hình th c nh m h n ch t i đa chi phí cho s n xu t kinh
doanh, đ m b o vi c qu n lý chi phí khoa h c, h p lý, hi u qu nh t.
Vi c qu n lý hi u qu chi phí s n xu t trong thi cơng xây d ng góp
ph n h giá thành s n ph m.
kinh t th tr

i u này th c s c n thi t trong b i c nh n n

ng di n ra s c nh tranh quy t li t gi a các doanh nghi p cùng

ngành. Vi c h giá thành s n ph m t o ra l i th c nh tranh vô cùng l n trong
vi c m r ng và chi m l nh th tr

ng, tìm ki m thêm vi c làm cho doanh


2

nghi p.

i kèm v i s phát tri n c a doanh nghi p là góp ph n vào s phát

tri n chung c a n n kinh t , t ng l i nhu n và các kho n trích n p ngân sách
nhà n

c, nâng cao đ i s ng c a cán b công nhân viên trong doanh nghi p.

Nh n th c đ

c t m quan tr ng đó tác gi l a ch n đ tài: “Nghiên

c u, đ xu t m t s gi i pháp t ng c

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t

trong thi cơng xây d ng t i Công ty c ph n Sông à 4” đ th c hi n nh m
m c đích góp ph n vào s phát tri n c a doanh nghi p.
2. M c đích nghiên c u c a đ tài
M c đích nghiên c u c a đ tài c n đ t đ

c g m:

- Nghiên c u, phân tích m t s v n đ lý lu n c b n v q trình thi
cơng xây d ng cơng trình, chi phí và qu n lý chi phí s n xu t trong thi cơng
xây d ng cơng trình, phân tích các nhân t

nh h

ng đ n vi c qu n lý chi

phí s n xu t.
- Phân tích th c tr ng v tình hình qu n lý chi phí s n xu t trong thi
công xây d ng c a Công ty C ph n Sông à 4.
xu t m t s gi i pháp t ng c

-

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t

trong thi cơng xây d ng cơng trình c a Cơng ty.
3.
a.

it
it

ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài:
ng nghiên c u c a đ tài: Lu n v n t p trung nghiên c u công tác

qu n lý chi phí s n xu t, vi c s d ng các y u t chi phí c a q trình thi
cơng xây d ng cơng trình.
b. Ph m vi nghiên c u c a đ tài: Tác gi nghiên c u ph m vi, cách th c t
ch c qu n lý chi phí s n xu t trong ho t đ ng xây d ng
Sông

à 4 đ i v i các d án đ

c tri n khai trong th i gian t n m 2011 đ n

n m 2014 và đ xu t m t s gi i pháp t ng c
xu t t i Công ty đ n n m 2020.

Công ty c ph n

ng công tác qu n lý chi phí s n

3

4. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c:
tài nghiên c u nh ng c s lý lu n và th c ti n v chi phí, ho t
đ ng qu n lý chi phí s n xu t, các nhân t

nh h

ng đ n qu n lý chi phí s n

xu t trong thi cơng xây d ng cơng trình c a các doanh nghi p xây d ng. K t
qu nghiên c u c a đ tài là nh ng tài li u tham kh o h u ích cho nh ng
nghiên c u, h c t p và gi ng d y sau này, góp ph n hồn thi n lý lu n v
qu n lý chi phí s n xu t.
b. Ý ngh a th c ti n:
Th c t hi n nay có r t nhi u doanh nghi p ho t đ ng trong l nh v c thi
công xây d ng cơng trình.

c thù c a các cơng trình xây d ng là t

ng đ i

gi ng nhau. Vì v y, k t qu nghiên c u c a lu n v n này không ch v n d ng
đ t ng c

ng cơng tác qu n lý chi phí s n xu t trong thi công xây d ng cho

Cơng ty c ph n Sơng

à 4 mà cịn áp d ng cho các doanh nghi p ho t đ ng

trong l nh v c thi công xây d ng cơng trình.
5. K t qu d ki n đ t đ

c

K t qu nghiên c u lu n v n có nhi m v đ t đ

c g m:

- Phân tích các đ c đi m c a cơng trình xây d ng, qu n lý chi phí s n
xu t trong thi cơng xây d ng cơng trình, các nhân t

nh h

ng.

- Phân tích th c tr ng v tình hình qu n lý chi phí s n xu t c a Công ty
C ph n Sông à 4.
-

xu t m t s gi i pháp t ng c

ng cơng tác qu n lý chi phí s n xu t

trong thi cơng xây d ng cơng trình c a Công ty.
6. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u:

Xu t phát t nh ng v n đ cịn t n t i trong q trình qu n lý chi phí
s n xu t trong thi cơng xây d ng cơng trình t i Cơng ty c ph n Sông
v n d ng nh ng c s lý thuy t đ

à 4,

c h c, tác gi lu n v n l a ch n nghiên


4

c u đ tài mong mu n kh c ph c đ

c nh ng t n t i đó, góp ph n vào s

phát tri n c a Công ty.
Trong quá trình nghiên c u, tác gi lu n v n đã s d ng các ph
pháp nghiên c u ch y u sau: ph

ng pháp quan sát, ph

và t ng k t kinh nghi m và k t h p m t s ph

ng

ng pháp phân tích

ng pháp nghiên c u khác.

7. N i dung c a lu n v n:
Ngoài ph n m đ u, m c l c, k t lu n ki n ngh , danh m c tài li u
tham kh o, lu n v n đ

c c u trúc g m 4 ch

ng v i n i dung chính:

Ch

ng 1: T ng quan v qu n lý chi phí s n xu t trong thi công xây

Ch

ng 2: C s lý lu n t ng c

d ng
ng cơng tác qu n lý chi phí s n xu t

trong thi công xây d ng
Ch

ng 3: Th c tr ng trong công tác qu n lý chi phí s n xu t trong thi

cơng xây d ng t i Công ty c ph n Sông à 4.
Ch

ng 4:

xu t m t s gi i pháp t ng c

ng cơng tác qu n lý chi

phí s n xu t trong thi công xây d ng t i Công ty c ph n Sông à 4.


5

CH

NG 1: T NG QUAN V QU N LÝ CHI PHÍ S N XU T
TRONG THI CƠNG XÂY D NG

1.1.

Các khái ni m
Ho t đ ng xây d ng bao g m l p quy ho ch xây d ng, l p d án đ u t

xây d ng công trình, kh o sát xây d ng, thi t k xây d ng cơng trình, thi
cơng xây d ng cơng trình, giám sát thi cơng xây d ng cơng trình, qu n lý d
án đ u t xây d ng cơng trình, l a ch n nhà th u trong ho t đ ng xây d ng
và các ho t đ ng khác có liên quan đ n xây d ng cơng trình.
Cơng trình xây d ng là s n ph m đ
con ng

i, v t li u xây d ng, thi t b l p đ t vào công trình, đ

đ nh v v i đ t, có th bao g m ph n d
d

c t o thành b i s c lao đ ng c a

im tn

c và ph n trên m t n

c, đ

c liên k t

i m t đ t, ph n trên m t đ t, ph n
c xây d ng theo thi t k . Cơng

trình xây d ng bao g m: cơng trình dân d ng, cơng trình cơng nghi p, cơng
trình giao thơng, cơng trình nơng nghi p và phát tri n nơng thơn, cơng trình
h t ng k thu t.
Thi cơng xây d ng cơng trình bao g m xây d ng và l p đ t thi t b đ i
v i các cơng trình xây d ng m i, s a ch a, c i t o, di d i, tu b , ph c h i;
phá d công trình; b o hành, b o trì cơng trình.
Qu n lý thi cơng xây d ng cơng trình là vi c giám sát, ch đ o, đi u
ph i, t ch c, lên k ho ch đ i v i các giai đo n c a vòng đ i d án xây d ng
cơng trình. M c đích c a nó là t góc đ qu n lý và t ch c, áp d ng các bi n
pháp nh m đ m b o th c hi n t t m c tiêu d án nh : m c tiêu v giá thành,
m c tiêu th i gian, m c tiêu ch t l

ng….

Chi phí s n xu t xây l p là quá trình chuy n bi n c a v t li u xây d ng
thành s n ph m d
con ng

d

i tác đ ng c a máy móc thi t b cùng s c lao đ ng c a

i. Nói cách khác, các y u t v t li u lao đ ng, đ i t

ng lao đ ng

i tác đ ng có m c đích c a s c lao đ ng qua quá trình thi công s tr


6

thành s n ph m xây d ng. Nh ng hao phí này đ

c th hi n d

i hình thái

giá tr thì đó là chi phí s n xu t.
Ch đ u t xây d ng cơng trình là ng

i s h u v n ho c là ng

iđ

c

giao qu n lý và s d ng v n đ đ u t xây d ng cơng trình
Nhà th u trong ho t đ ng xây d ng là t ch c, cá nhân có đ n ng l c

ho t đ ng xây d ng, n ng l c hành ngh xây d ng khi tham gia quan h h p
đ ng trong ho t đ ng xây d ng.
1.2.

Khái quát chung v tình hình xây d ng
L ch s phát tri n xã h i loài ng

th i k s t n t i c a con ng

n

c ta

i đã tr i qua hàng ngàn n m, trong m i

i luôn g n li n v i các công trình ki n trúc đ

ch ng t s v n minh c a th i k đó. Do v y nhu c u v xây d ng là nhu c u
th

ng xuyên và ngày càng t ng lên cùng v i s phát tri n kinh t , xã h i c a

m i qu c gia.
Ngày nay, s n xu t càng phát tri n, phân công lao đ ng ngày càng sâu
s c thì vai trị c a ngành xây d ng trong n n kinh t qu c dân ngày càng đ

c

kh ng đ nh. N u nh trong đi u ki n kinh t ch a phát tri n, ho t đ ng xây
d ng ch ph c v cho các cơng trình nh v i hình th c đ n gi n và k thu t

thô s . Khi n n kinh t phát tri n, xây d ng tr thành m t ngành s n xu t v t
ch t quan tr ng ph c v cho n n kinh t . Hàng n m, giá tr s n ph m xây
d ng chi m t tr ng l n trong t ng giá tr s n ph m qu c gia. Theo s li u
c a T ng c c th ng kê, t ng giá tr s n ph m xây d ng chi m kho ng 21%25% trên t ng s n ph m qu c gia.


7
B ng 1.1 T tr ng giá tr s n ph m xây l p trên t ng giá tr s n ph m qu c gia

Giá tr SP xây

T ng giá tr s n

T ng giá tr s n

ph m qu c gia

ph m xây d ng

(t đ ng)

(t đ ng)

N m 2009

1.809.149

423.780

23,4%

N m 2010

2.157.828

548.719

25,4%

N m 2011

2.779.880

656.965

23,6%

N m 2012

3.245.419

724.994

22,3%

N m 2013

3.584.262

770.410

21,5%

Th i gian

d ng/ t ng giá
tr s n ph m
(%)

Các doanh nghi p xây d ng c ng phát tri n đ đáp ng nhu c u c a xã
h i. Khi n n kinh t ch a phát tri n, các doanh nghi p xây d ng v i s l

ng

lao đ ng ít, trình đ th p, trang thi t b k thu t thô s , ch y u xây d ng th
công. Ngày nay v i s lao đ ng d i dào, trình đ tay ngh cao, trang thi t b
máy móc hi n đ i, s d ng các thi t b thi công tiên ti n, áp d ng các thành
t u khoa h c vào xây d ng các công trình. Xu t phát t th c t , do v y h u
h t các doanh nghi p xây d ng hi n nay đ s c đ m nh n thi cơng các cơng
trình có quy mơ l n và k thu t ph c t p trong và ngoài n

c. V m t t ch c

qu n lý s n xu t, các doanh nghi p ngày càng thay đ i đ phù h p v i nhu
c u xã h i. T nh ng doanh nghi p nh , phân tán, ho t đ ng trong ph m vi
h p, hi u qu s n xu t kinh doanh th p, đ n nay đã hình thành các T ng cơng
ty, các T p đồn kinh t có tính tồn qu c và xun qu c gia. S phát tri n
c a lo i hình doanh nghi p xây d ng ph thu c vào t ng qu c gia.
n

các

c có n n kinh t phát tri n nh M , Anh, Pháp... ch y u là doanh nghi p

xây d ng v a và nh phát tri n. S canh tranh c a các doanh nghi p này
t

ng đ i gay g t d n t i có s chun mơn hóa trong ngành xây d ng. Công


8

ngh xây d ng th gi i hi n nay th

ng t p trung vào xây d ng nhà cao t ng,

đ

ng h m và ngoài bi n v i các kho n chi phí đ u t t

n

c đã và đang phát tri n. Ngành xây d ng

các

qu c gia nào c ng gi m t vai

trò quan tr ng trong vi c n p thu cho ngân sách Nhà n
tr

ng đ i l n

c, thúc đ y s t ng

ng c a n n kinh t .
i v i Vi t Nam, Nhà n

c ta th

ng quan tâm đ n ngành xây d ng,

coi đây là ngành công nghi p đ c bi t, khi xây d ng phát tri n là ti n đ đ
các ngành công nghi p khác phát tri n theo.
Trong n n kinh t th tr
và phát tri n, n

ng c a Vi t Nam hi n nay, v i xu th h i nh p

c ta đang thu hút m t l

ng v n r t l n đ u t t n

c

ngoài. Các d án đ u t

nhi u l nh v c khác nhau c a n n kinh t nh : d

án giao thông, đi n, n

c, nông nghi p, y t , giáo d c...T t c các l nh v c

đ u t đó đ u có s góp m t c a doanh nghi p xây d ng.
i u đó càng kh ng đ nh v trí, vai trị c a doanh nghi p xây d ng trong
n n kinh t qu c dân, nó là ch d a v ng ch c cho s nghi p cơng nghi p
hóa, hi n đ i hóa đ t n

c.

Trong nh ng n m g n đây, do nh h

ng c a n n kinh t th gi i, n n

kinh t Vi t Nam c ng r i vào tình tr ng kh ng ho ng. Nhà n

c ta đã th c

hi n chính sách th t ch t ti n t , ki m soát l m phát, c t gi m v n đ u t cho
xây d ng c b n, gây r t nhi u khó kh n cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh
c a các doanh nghi p xây d ng. M t s cơng trình do không thu x p đ

c

ngu n v n ho c thi u v n ph i t m d ng thi công, d n đ n các doanh nghi p
thi cơng xây d ng cơng trình b ch m thanh tốn kh i l

ng xây l p hồn

thành, gây t n đ ng l n giá tr xây d ng d dang, phát sinh thêm nhi u kho n

chi phí đ c bi t là chi phí tài chính.
đ m b o hi u qu s n xu t kinh doanh trong b i c nh khó kh n c a
n n kinh t , các doanh nghi p b ng nhi u hình th c c t gi m chi phí s n xu t


9

kinh doanh đ h giá thành s n ph m, t ng s c c nh tranh cho doanh nghi p.
Có nh ng doanh nghi p c t gi m s l
vi c t ng l

ng lao đ ng, gi m l

ng, cân đ i gi a

ng đ t ng n ng su t lao đ ng so v i gi m s l

ng lao đ ng,

th c hi n các chính sách ti t ki m ch ng lãng phí t các chi phí nh nh v n
phịng ph m, đi n n

c sinh ho t, đi n tho i, h i ngh , ti p khách...cho đ n

các chi phí l n nh nguyên v t li u đ u vào c a ho t đ ng s n xu t kinh
doanh. C ng có khơng ít doanh nghi p không t n t i đ

c bu c ph i phá s n.

T ng quan v thi công xây d ng cơng trình

1.3.
1.3.1.

c đi m chung c a cơng trình xây d ng
Xây d ng c b n là ngành s n xu t v t ch t đ c l p, có ch c n ng tái

s n xu t tài s n c đ nh cho n n kinh t qu c dân. Nó t o nên c s v t ch t
cho xã h i, t ng ti m l c kinh t và qu c phòng c a đ t n

c. So v i các

ngành s n xu t khác, xây d ng c b n có nh ng đ c đi m đ c tr ng xu t phát
t đ c thù c a s n ph m ngành xây d ng và s n xu t xây d ng. Chúng có nh
h

ng l n đ n t ch c s n xu t và qu n lý tài chính trong ngành xây d ng.
S n ph m xây d ng có tính ch t c đ nh: s n ph m xây d ng sau khi

hồn thành khơng th di chuy n t v trí này sang v trí khác, mà n i s n xu t
đ ng th i là n i s d ng cơng trình sau này. Do đó các đi u ki n đ a ch t,
th y v n, c s h t ng
h

n i xây d ng cơng trình đ

c l a ch n có nh

ng r t l n đ n quá trình xây d ng và khai thác cơng trình. Vì th trong

qu n lý kinh t xây d ng ph i nâng cao ch t l

ng công tác quy ho ch, đi u

tra, kh o sát đ l a ch n đ a bàn xây d ng.
M t khác, do s n ph m xây d ng c đ nh nên l c l
xây d ng th
i u đó nh h

ng s n xu t ngành

ng xun di chuy n, t cơng trình này sang cơng trình khác.
ng l n đ n s

n đ nh c a ng

i lao đ ng, chi phí cho khâu

di chuy n địi h i cơng tác qu n lý xây d ng c b n ph i đ c bi t chú ý.
S n ph m xây d ng có th i gian s d ng lâu dài: S n ph m xây d ng c
b n th

ng t n t i và ho t đ ng trong nhi u n m và có th t n t i v nh vi n.


10

c đi m này đòi h i đ c bi t chú tr ng t i công tác qu n lý ch t l

ng s n

ph m trong t t c các khâu t đi u tra, kh o sát, thi t k , đ n thi công, nghi m
thu và bàn giao cơng trình.
S n ph m xây d ng có quy mơ l n, k t c u ph c t p: Quy mô c a s n
ph m xây d ng đ

c th hi n v m t hi n v t là hình kh i v t ch t l n, v

m t giá tr là v n nhi u. K t c u s n ph m ph c t p, m t cơng trình g m các
h ng m c cơng trình, m t h ng m c cơng trình g m nhi u đ n v cơng trình,
m t đ n v cơng trình g m nhi u b ph n, các b ph n l i có yêu c u k thu t
khác nhau.

c đi m này đòi h i kh i l

ng v n đ u t , v t t , lao đ ng, máy

móc thi cơng nhi u và địi hịi nhi u gi i pháp thi cơng khác nhau. Do v y,
trong qu n lý xây d ng ph i chú tr ng k ho ch kh i l

ng, k ho ch v n đ u

t , l p đ nh m c kinh t k thu t và qu n lý.
Th i gian xây d ng công trình dài:

i u này d n đ n v n đ u t xây

d ng c a Ch đ u t và v n s n xu t c a t ch c s n xu t b

đ ng lâu. Các

t ch c xây d ng d g p ph i các r i ro ng u nhiên theo th i gian nh : th i
ti t, s thay đ i c a t giá h i đoái, giá c th tr

ng... Cơng trình xây d ng

d b hao mịn ngay c khi hoàn thành, do s phát tri n c a khoa h c công
ngh n u th i gian thi t k và thi công xây d ng kéo dài. i u này đòi h i các
bên liên quan ph i chú tr ng v m t th i gian, ph
ch n ph

ng th c thanh toán, l a

ng án, ti n đ thi công phù h p cho t ng h ng m c cơng trình và

tồn b cơng trình.
S n ph m xây d ng mang tính đ n chi c: Khơng bao gi có hai cơng
trình xây d ng gi ng h t nhau, b i l s n ph m xây d ng đ
đ n đ t hàng, ngay sau khi hoàn thành s đ

c s n xu t theo

c tiêu th ngay theo giá c đã

th a thu n c a các bên tham gia. i u này d n đ n n ng su t lao đ ng khơng
cao, gây khó kh n trong vi c so sánh giá thành.
Ho t đ ng xây d ng ch y u ngoài tr i nên ch u nh h
ki n t nhiên, nh h

ng này th

ng r t l n c a đi u

ng xun làm gián đo n q trình thi cơng,


11

n ng l c c a doanh nghi p không đi u hòa, nh h
v t t , thi t b thi công...

ng đ n s n ph m d dang,

c đi m này yêu c u doanh nghi p xây d ng ph i l p

ti n đ thi công, t ch c lao đ ng h p lý đ tránh th i ti t x u, gi m thi u t n
th t do th i ti t gây ra, t ch c c i thi n đ i s ng c a ng

i lao đ ng.

Nh ng đ c đi m trên c a ngành xây d ng c b n c ng nh s n ph m
xây l p có nh h

ng r t l n đ n cơng tác qu n lý chi phí và giá thành s n

ph m xây l p, đòi h i doanh nghi p xây d ng ph i có bi n pháp, k ho ch chi
phí và giá thành s n ph m hi u qu đ không ng ng nâng cao hi u qu s n
xu t kinh doanh c a mình.
1.3.2. Các ho t đ ng trong q trình thi cơng xây d ng cơng trình
Theo tài li u “Qu n lý d án xây d ng nâng cao” c a PGS.TS. Nguy n

Bá Uân, các ho t đ ng trong q trình thi cơng xây d ng c a Nhà th u bao
g m:
- Xây d ng ch

ng trình c th phù h p v i ti n trình cơng viêc đã nêu

trong h s d th u và các đi u ki n c a h p đ ng ghi rõ th i gian c th c a
t ng cơng vi c ph i hồn thành.
- Lên k ho ch và s p x p t ch c
các ph

trên công tr

ng c ng nh l p đ t

ng ti n thi t b c n thi t cho vi c thi công và các d ch v cho ch đ u

t , t ng công trình s và các nhà th u.
- Lên k ho ch ti n đ v nhu c u lo i, s l
(con ng

ng các ngu n l c c n thi t

i, máy móc, v t li u) trong th i gian thi cơng cơng trình.

- Xây d ng nh ng cơng trình t m th i và v nh c u c n thi t cho vi c xây
d ng d án.
- Nhà th u ph i h p v i các nhà th u ph tham gia xây d ng cơng trình.
- Ti n hành giám sát xây d ng đ đ m b o ch t l

ng theo yêu c u c a

tiêu chu n mà thi t k đã l a ch n. Theo ch c n ng c a mình, các ch th có
ph

ng th c giám sát khác nhau.


12

-

i u ch nh nh ng sai s x y ra khi thi công

khác v i nh ng con s đã đ

trên cơng tr

ng có th

c ghi d tốn trong h s h p đ ng.

- Gi l i t t c các h s và báo cáo v m i ho t đ ng xây d ng và k t
qu c a các cu c ki m tra ch t l

ng.

- Ki m tra thanh toán ti n cho nh ng ph n vi c đã hoàn thành.
- Ti n hành công tác ch m lo s c kh e và ki m tra an toàn lao đ ng đ
đ m b o an tồn cho cơng nhân và m i ng

i trên cơng tr

ng.

T ng quan chi phí s n xu t và qu n lý chi phí s n xu t trong thi

1.4.

công xây d ng
m c 1.1 tác gi lu n v n đã trình bày khái ni m v chi phí s n xu t xây
l p. Chi phí s n xu t bao g m nhi u lo i khác nhau, công d ng và m c đích
khác nhau song chung quy g m có chi phí v lao đ ng s ng nh chi phí v
ti n l

ng và các kho n trích theo l

ng;chi phí v lao đ ng v t hố nh

nguyên v t li u, kh u hao v TSC …
Chi phí s n xu t là h t s c quan tr ng vì nó nh h

ng tr c ti p t i l i

nhu n, do đó vi c qu n lý và giám sát ch t ch chi phí là h t s c c n thi t.
có th giám sát và qu n lý t t chi phí c n ph i phân lo i chi phí theo các tiêu
th c thích h p.
Vi c qu n lý s n su t không ch d a vào các s li u t ng h p v chi phí
s n xu t mà cịn c n c vào s li u c th c a t ng lo i chi phí theo t ng cơng
trình, h ng m c cơng trình theo t ng th i đi m nh t đ nh.

1.4.1. Phân lo i chi phí s n xu t theo n i dung c a chi phí
Theo cách phân loai này, các y u t có cùng n i dung kinh t đ
x p chung vào m t y u t không phân bi t chi phí s n xu t đ

cs p

c phát sinh

đâu hay dùng vào m c đích gì trong s n xu t nh m t ng h p và cân đ i m i
ch tiêu kinh t và k ho ch c a doanh nghi p. Tồn b chi phí s n xu t trong
k đ i v i doanh nghi p xây l p đ

c chia thành các y u t sau:


13

- Chi phí nguyên v t li u: Là nh ng chi phí ngun v t li u khơng phân
bi t đ

c tr c ti p hay gián ti p nh xi m ng, s t thép…

- Chi phí s d ng nhân cơng: Là nh ng chi phí v ti n l
kho n trích theo l

ng và các

ng.

-Chi phí kh u hao TSC : Bao g m toàn b s ti n trích kh u hao TSC

s d ng cho s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
-Chi phí d ch v mua ngồi: Là s ti n ph i tr v các d ch v mua ngoài
s d ng cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p nh ti n đi n,
ti n n

c, ti n t v n,…

-Chi phí khác b ng ti n: Bao g m các chi phí dùng chi ho t đ ng s n
xu t kinh doanh ngoài b n y u t chi phí đã nêu trên.
Vi c phân lo i chi phí theo y u t có ý ngh a l n trong qu n lý. Nó cho
bi t c c u chi phí theo n i dung kinh t đ phân tích đánh giá tình hình th c
hi n d tốn chi phí s n xu t. Nó là c s l p d tốn chi phí s n xu t ,l p k
ho ch cung ng v t t , k ho ch qu ti n l
v n l u đ ng đ nh m c.

ng, tính tốn nhu c u s d ng

i v i công tác k tốn nó là c s đ l p các báo

cáo tài chính, giám đ c tình hình th c hi n d tốn chi phí s n xu t.
1.4.2. Phân lo i chi phí s n xu t theo kho n m c chi phí trong giá thành
s n ph m
Cách phân lo i này d a vào công d ng c a chi phí và đ i t
xây d ng c b n giá thành s n ph m đ

ng. Trong

c chia thành các kho n m c chi phí

sau :

- Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Ph n ánh toàn b v nguyên v t li u
chính, ph , nhiên li u…tham gia tr c ti p vào vi c t o nên th c th c a cơng
trình.
- Chi phí nhân cơng tr c ti p: Là toàn b ti n l

ng chính, l

ng ph ,

ph c p c a nhân cơng tr c ti p xây l p cơng trình; cơng nhân v n chuy n ,


14

b c d v t t trong ph m vi m t b ng thi công. Kho n m c này không bao
g m ti n l

ng và các kho n ph c p có tính ch t l

ng c a công nhân đi u

khi n máy thi công, công nhân v n chuy n v t li u ngoài ph m vi cơng trình
và các kho n trích theo l

ng c a công nhân tr c ti p s n xu t, công nhân

đi u khi n máy thi cơng.
- Chi phí s d ng máy thi cơng: Là các chi phí liên quan t i vi c s d ng
máy thi công s n ph m xây l p, bao g m chi phí nhiên li u đ ng l c cho máy
thi công, ti n kh u hao máy, ti n l

ng công nhân đi u khi n máy thi công.

Do ho t đ ng c a máy thi công trong xây d ng c b n mà chi phí s
d ng máy thi cơng chia làm hai lo i:
+ Chi phí t m th i: Là nh ng chi phí liên quan đ n vi c l p ráp, ch y
th , v n chuy n máy ph c v s d ng máy thi công trong t ng th i k .
+ Chi phí th

ng xuyên: Là nh ng chi phí hàng ngày c n thi t cho vi c

s d ng máy thi công bao g m ti n kh u hao máy móc thi t b , ti n thuê máy,
ti n l

ng công nhân đi u khi n máy, nhiên li u, đ ng l c, v t li u dùng cho

máy, chi phí s a ch a th ịng xun.
- Chi phí s n xu t chung: Bao g m các kho n chi phí tr c ti p ph c v
cho s n xu t đ i, cơng trình xây d ng nh ng khơng tính cho t ng đ i t
c th đ

c. Chi phí này g m: Ti n l

ng và các kho n trích theo l

ng

ng c a

b ph n qu n lý đ i, công nhân tr c ti p s n xu t, công nhân đi u khi n máy

thi công, kh u hao TSC

dùng cho qu n lý đ i, chi phí cơng c , d ng c và

các chi phí khác phát sinh trong k liên quan đ n ho t đ ng c a đ i.
Cách phân lo i này giúp nhà qu n lý xác đ nh đ
trong giá thành s n ph m t đó th y đ

cm cđ

c c c u chi phí n m

nh h

ng c a t ng kho n

m c chi phí t i giá thành cơng trình xây d ng t đó có th đ a ra d toán v
giá thành s n ph m.


15

1.4.3. Phân lo i chi phí s n xu t theo l nh v c ho t đ ng kinh doanh
Cách phân lo i này chi phí xây l p đ

c phân thành các lo i chi phí sau:

- Chi phí c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh: Là nh ng chi phí dung cho
ho t đơng s n xu t kinh doanh chính và ph phát sinh tr c ti p trong quá trình
thi cơng và bàn giao cơng trình cùng các kho n chi phí qu n lý.

- Chi phí ho t đ ng tài chính: Là các chi phí v v n và tài s n đem l i l
nhu n cho doanh nghi p nh chi phí cho thuê tài s n, góp v n liên doanh
nh ng khơng tính vào giá tr v n góp.
- Chi phí ho t đơng b t th
th

ng: Là nh ng kho n chi phí phát sinh không

ng xuyên t i doanh nghi p và ngoài d ki n c a doanh nghi p nh chi

phí b i th

ng h p đ ng, hao h t nguyên v t li u ngoài đ nh m c đ

ghi t ng chi phí b t th

c phép

ng.

Cách phân lo i này giúp nhà qu n lý bi t đ

c c c u chi phí đ đánh gía

hi u qu c a các ho t đ ng. Ngoài ra nó cịn giúp k tốn s d ng tài kho n
phù h p và h ch toán đúng chi phí theo t ng ho t đ ng.
1.4.4. Phân lo i chi phí s n xu t theo l nh v c ho t đ ng kinh doanh
Cách phân lo i này chi phí xây l p đ

c phân thành các lo i chi phí sau:

- Chi phí c a ho t đ ng s n xu t kinh doanh: Là nh ng chi phí dung cho
ho t đơng s n xu t kinh doanh chính và ph phát sinh tr c ti p trong q trình
thi cơng và bàn giao cơng trình cùng các kho n chi phí qu n lý.
- Chi phí ho t đ ng tài chính: Là các chi phí v v n và tài s n đem l i l i
nhu n cho doanh nghi p nh chi phí cho th tài s n, góp v n liên doanh
nh ng khơng tính vào giá tr v n góp.
- Chi phí ho t đơng b t th
th

ng: Là nh ng kho n chi phí phát sinh khơng

ng xun t i doanh nghi p và ngồi d ki n c a doanh nghi p nh chi

phí b i th

ng h p đ ng, hao h t nguyên v t li u ngoài đ nh m c đ

ghi t ng chi phí b t th

ng.

c phép


16

Cách phân lo i này giúp nhà qu n lý bi t đ

c c c u chi phí đ đánh gía

hi u qu c a các ho t đ ng. Ngồi ra nó cịn giúp k tốn s d ng tài kho n
phù h p và h ch toán đúng chi phí theo t ng ho t đ ng.
1.4.5. Phân lo i chi phí s n xu t theo ch c n ng c a chi phí
Cách phân lo i này d a vào ch c n ng c a chi phí tham gia vào q trình
s n xu t kinh doanh nh th nào.
- Chi phí tham gia vào q trình s n xu t: Chi phí ngun v t li u tr c
ti p, chi phí nhân cơng tr c ti p, chi phí máy thi cơng, chi phí s n xu t chung.
- Chi phí tham gia vào ch c n ng bán hàng: Chi phí bán hàng (không làm
t ng giá tr s d ng nh ng làm t ng giá tr c a hàng hoá).
- Chi phí tham gia vào ch c n ng qu n lý: Chi phí qu n lý doanh nghiêp.
Cách phân lo i này giúp ta bi t ch c n ng c a chi phí tham gia vào q
trình s n xu t kinh doanh, xác đ nh chi phí tính vào giá thành ho c tr vào k t
qu c a doanh nghi p.
1.5.

M t s bài h c kinh nghi m trong qu n lý chi phí s n xu t thi cơng
xây d ng cơng trình
Trong su t quá trình xây d ng và tr

à4đ tđ

ng thành, Công ty c ph n Sông

c r t nhi u nh ng thành t u to l n. Bên c nh đó, t i m t s cơng

trình đã thi công, Công ty c ng c n rút ra bài h c kinh nghi m sâu s c v
qu n lý. Khi xây d ng các c n bi t th t i Vincom, do không bám sát các m c
ti n đ quy đ nh trong h p đ ng v i Ch đ u t , khi quy t toán giá tr h p
đ ng đã b Ch đ u t ph t h n 5 t đ ng do ch m ti n đ . M t bài h c kinh

nghi m n a là khi Công ty ký h p đ ng thi cơng cơng trình th y đi n Ayun
Th

ng 1A theo đ n giá c đ nh vào th i đi m n m 2009. Sau đó, giá các

lo i v t li u chính nh xi m ng, s t thép, cát, đá bi n đ ng r t l n làm Công
ty ph i bù l r t nhi u do chênh l ch v t li u đ u vào.


17

K t lu n ch
Trong n i dung ch

ng 1

ng I, tác gi lu n v n t p trung nghiên c u m t s

khái ni m liên quan đ n ho t đ ng thi công xây d ng cơng trình, phân tích
tình hình ho t đ ng xây d ng

n

c ta hi n nay. Tác gi nghiên c u t ng

quan các v n đ v thi cơng xây d ng cơng trình, chi phí s n xu t trong thi
cơng xây d ng cơng trình.
c u n i dung

ch

ây là các v n đ t ng quan, làm c s đ nghiên

ng ti p theo.