SKKN hướng dẫn học sinh sử dụng át lát

Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lý do chọn đề tài
Trong nhiều năm gần đây phương pháp dạy học đang được toàn ngành giáo dục
cải tiến theo hướng phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Tăng
cường kỹ năng thực hành,vận dụng kiến thức vào thực tiễn thì việc rèn luyện kỹ năng
khai thác kênh hình trong dạy học địa lý là một phương pháp vô cùng quan trọng
trong quá trình dạy và học hiện nay. Vì việc rèn luyện kỹ năng tốt sẽ giúp học sinh
chủ động nắm bắt kiến thức, hiểu bài sâu hơn phát huy được sự thông minh sáng tạo
và hình thành phương pháp học tập bộ môn tốt hơn.
Kỹ năng địa lí có nhiều loại như kỹ năng bản đồ, biểu đồ, phân tích nhận xét
tranh ảnh,…nhưng kỹ năng khai thác kiến thức từ Atlat là một kỹ năng còn khá mới
với nhiều em. Việc sử dụng Atlat địa lí Việt Nam để đọc và phân tích các dữ liệu, rồi
đi đến nhận biết kiến thức qua các trang trong Atlat là rất cần thiết, đó là một trong
những phương tiện để dạy kênh hình hiệu quả, giúp cho học sinh nhận thức đầy đủ
kiến thức, tiếp thu nhanh, dễ hiểu, từng bước gây hứng thú và ham mê học tập môn
Địa lí. Đồng thời tránh được phương pháp diễn giải dài dòng, dễ gây nhàm chán cho
các em. Hơn thế nữa trong Atlat thể hiện khá đầy đủ, chi tiết những kiến thức địa lí cơ
bản, thông tin tổng hợp và hệ thống rất cần thiêt đối với học sinh THCS. Màu sắc
trong Atlat đẹp, bắt mắt giúp giáo viên thuận tiện trong đổi mới phương pháp dạy
họcvà hỗ trợ tích cực cho học sinh trong quá trình tự học tập và nghiên cứu.
Để tạo nên tập Atlat địa lí Việt Nam không phải giản đơn một sớm một
chiều, đó là công sức của bao nhiêu nhà địa lí Việt Nam, làm việc rất khoa học mới
có được một tài liệu địa lí rất quan trọng này để dùng trong nhà trường. Do đó chúng
ta cần nghiên cứu kĩ phương pháp sử dụng Atlat trong dạy học môn Địa lí chắc chắn
sẽ thu được kết quả cao. Trái lại, nếu không sử dụng Atlat sẽ lãng phí một nguồn tư
liệu đa dạng, phong phú, một kho tàng kiến thức khổng lồ, làm hạn chế phương pháp
tư duy logic, ảnh hưởng đến hiệu quả của việc giảng dạy học tập môn Địa lí.
Xuất phát từ thực tế giảng dạy địa lí lớp 9, đặc biệt là hướng dẫn học sinh ôn tập,
kiểm tra cuối kì và bồi dưỡng học sinh giỏi trong những năm qua tôi nhận thấy rằng

để học sinh đạt kết quả cao khi sử dụng atlat các em cần biết ghi nhớ, phân tích kiến
thức từ atlat kết hợp với sách giáo khoa để rút ra được mối quan hệ giữa các hiện
tượng địa lí từ đó các em sẽ trình bày và giải thích được những nội dung mà đề bài
yêu cầu .
Từ những lý do trên tôi xin được mạnh dạn đóng góp một vài kinh nghiệm để
hướng dẫn học sinh rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat địa lí Việt Nam trong học tập
mang lại hiệu quả cao nhất .
I.2 Mục tiêu nhiệm vụ của đề tài
Mục tiêu của đề tài là giúp cho việc dạy và học Địa lí có hiệu quả hơn qua việc
rèn luyện kỹ năng khai thác kênh hình. Đặc biệt là hướng dẫn học sinh nắm được các
kỹ năng khai thác kiến thức từ Atlat một cách tích cực nhất, hiệu quả nhất trong học
Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

1


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

tập từ đó sẽ vận dụng tốt vào những tiết ôn tập kiểm tra. Các em sẽ biết tự hoàn thiện
kiến thức trên cơ sở những tri thức mà giáo viên hướng dẫn truyền tải đến các em.
I.3 Đối tượng nghiên cứu
-Đối tượng mà đề tài hướng tới nghiên cứu và áp dụng thực nghiệm là học sinh
THCS khối 8 và khối 9.
I.4 Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Đề tài xây dựng trong phạm vi trương trình địa lí khối 8 và khối 9 tại trường
THCS Nguyễn Trãi năm học 2014- 2015.
I.5 Phương pháp nghiên cứu
- Nghiên cứu SGK bản đồ tranh ảnh, Atlat và các tài liệu liên quan.

- Thuyết trình.
- Vấn đáp.
- Khảo sát tình hình kỹ năng sử dụng Atlat của học sinh để nắm được mức độ
hiểu biết của các em về khả năng này.
- Phương pháp thực nghiệm: Đối chiếu kết quả học tập của học sinh tại một số
lớp trong nhà trường .
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1 Cơ sở lí luận .
Trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy hiện nay, các giáo viên đã rất
chú trọng đến việc sử dụng kênh hình để hướng dẫn học sinh học tập môn Địa lí
những thiết bị đang được sử dụng rộng rãi là: bản đồ treo tường, mô hình lược đồ, các
tranh ảnh, bảng biểu, số liệu thống kê trong sách giáo khoa. Thời gian gần đây do tiến
bộ của khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại ngành Giáo dục được trang bị nhiều
phương tiện tiên tiến khoa học như: máy vi tính, máy chiếu đa năng, băng-đĩa hình,
hình ảnh trên intente…giúp cho việc giảng dạy của giáo viên nâng cao hiệu quả, do
đó việc sử dụng Atlat để dạy kênh hình đã bị nhiều giáo viên xem nhẹ.
Nhưng nếu ta chỉ chú trọng sử dụng các phương tiện hiện đại như máy
chiếu, vi tính, mải trình chiếu, trong khi đó với thời gian một tiết học có 45 phút học
sinh không thể tiếp cận nhanh được với những phương tiện này. Nên khi ra khỏi lớp
khả năng tư duy độc lậpcủa học sinh sẽ bị hạn chế.
Khi học sinh biết cách khai thác Atlat địa lí Việt Nam sẽ rất tiện lợi và
hiệu quả, dù đi đâu, ở vị trí nào các em cũng có thể đem theo Atlat và sử dụng được.
Việc sử dụng Atlat để dạy kênh hình là vấn đề tuy không mới lạ nhưng cũng
không ít khó khăn, song lại rất hấp dẫn học sinh và đem lại hiệu quả cao. Giúp cho
học sinh chủ động tiếp thu những kiến thức theo nội dung bài học,đồng thời tạo cho
các em thói quen làm việc độc lập sáng tạo ít phải ghi nhớ máy móc giảm thiểu tâm lí
lo sợ phải học thuộc lòng mà hiệu quả cao.
Việc sử dụng Atlat của học sinh vào học tập trong huyện ta nói chung và học
sinh trường THCS Nguyễn Trãi nói riêng còn rất hạn chế thậm chí là còn mới mẻ và
lạ lẫm với nhiều em.

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

2


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

Hiện tại còn một số giáo viên chưa chú trọng sử dụng Atlat trong việc giảng
dạy Địa lí, không thường xuyên hướng dẫn học sinh sử dụng Atlat nên chưa nắm
được vai trò của Atlat trong việc giảng dạy môn Địa lí, nên hiệu quả thấp.
Có nhiều học sinh trong quá trình học đã rất loay hoay không biết sử dụng Atlat
như thế nào để khai thác kiến thức trong khi đó nội dung kiến thức trong Atlat đã thể
hiện khá đầy đủ.
Trên cơ sở lí luận trên là một giáo viên dạy môn Địa lí tôi đã lựa chọn đề tài
này để nghiên cứu và thực nghiệm trong quá trình giảng dạy đã rút ra được một số
kinh nghiệm xin trao đổi cùng các bạn đồng nghiệp để tìm ra phương pháp tối ưu
trong khai thác Atlat giúp học sinh học tập môn Địa lí đạt kết quả cao nhất .
II.2 Thực trạng
a. Thuận lợi – khó khăn
* Thuận lợi
Đề tài tôi nghiên cứu là đối tượng học sinh khối 8 và khối 9 nên việc hướng dẫn
học sinh khai thác kiến thức từ Atltat cũng thuận lợi hơn nhiều vì khả năng tiếp thu
của các em nhanh hơn do các em đã được tiếp xúc, rèn luyện kỹ năng ở các khối lớp
trước
Bên cạnh đó học sinh trường Nguyễn Trãi chủ yếu sinh sống trên địa bàn xã
Eana nền kinh tế của xã khá phát triển, phụ huynh học sinh thì quan tâm đến việc học
tập của con em mình. Vì vậy đa số các em được trang bị đầy đủ đồ dùng, sách vở học
tập. Nhiều gia đình có điều kiện các em còn được trang bị thêm các loại sách vở tài

liệu tham khảo hay có cơ hội khai thác tìm hiểu kiến thức từ mạng Intenet.Điều đó
giúp cho nhiều em đã hình thành những tư duy địa lí khá tốt vì vậy mà khi giáo viên
hướng dẫn các em khai thác Atlat đã thuận lợi hơn rất nhiều .
* Khó khăn
Trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy khả năng sử dụng Atlat của các em lớp 8
và 9 còn rất yếu. Các em chưa biết cách khai thác thông tin từ các bản đồ, lược đồ,
biểu đồ trong Atlat vào các bài học để phát hiện kiến thức cũng như củng cố kiến thức
vì vậy mà kết quả học tập đạt chưa cao,điều đó làm cho các em không hứng thú với
môn học.
Cũng là khối lớp 8 ,9 ở lứa tuối này các em đang phát triển tâm sinh lí nên nhiều
em có những thay đổi về tính cách dễ bi bạn bè lôi kéo đua đòi ham chơi không chịu
khó học tập.
Nhiều phụ huynh và học sinh lại có quan niệm coi môn học Địa lí là môn phụ
không quan trọng nên không chú trọng đầu tư học.
b. Thành công – hạn chế
* Thành công
Có rất nhiều em thấy hứng thú với cuốn Atlat vì trong đó nó chứa đựng đầy đủ
những nội dung kiến thức phù hợp với nhiều bài học,hình ảnh cuốn Atlat lại sinh
động thiết thực, chú thích cụ thể, tương đối dễ hiểu . Đặc biệt cuốn Atlat giúp các em
Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

3


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

khai thác kiến thức được dễ dàng hơn, dễ nhớ làm giảm bớt phần học thuộc lòng nên
nhiều em rất muốn được sử dụng Atlat trong quá trình học.

Đây cũng là một yếu tố thành công để cho đề tài nghiên cứu.
* Hạn chế
Tuy nhiên việc sử dụng Atlat trong nhà trường còn rất hạn chế vì số lượng chưa
đủ, nhiều em không đủ điều kiện để mua. Nhà trường thì không thể trang bị đầy đủ
cho tất cả các em được điều này đã làm hạn chế nhiều đến việc học của các em và
việc hướng dẫn của giáo viên .
c. Mặt mạnh –mặt yếu
* Mặt mạnh
Nhiều em học sinh trường Nguyễn Trãi các em có khả năng nhận thức nhanh đặc
biệt là ở những bài có phần khai thác kênh hình cụ thể như là kỹ năng chỉ bản đồ thì
nhiều em học tập rất sôi nổi khẳng định sự tự tin của mình khi đứng trước lớp để vừa
chỉ bản đồ vừa thể hiện nội dung cần diễn đạt . Vì vậy nó cũng là mặt mạnh để giáo
viên hướng dẫn các em khai thác kiến từ Atlat .
* Mặt yếu
Ở trường THCS Nguyễn Trãi cũng chiếm 1/4 là dân tộc thiểu số nên nhiều em
khả năng tiếp thu còn chậm, chưa mạnh dạn thể hiện khả năng của mình điều đó cũng
phần nào gây khó khăn cho giáo viên khi hướng dẫn các em kỹ năng khai thác kênh
hình đặc biệt là kỹ năng khai thác Atlat.
d. Các nguyên nhân và các yếu tố tác động
Hiện nay chúng ta thấy rằng kinh tế - xã hội ngày càng phát triển nhà nước càng
ưu tiên đầu tư cho nghành giáo dục .Có rất nhiều đồ dùng dạy học được nhà nước
phân bổ về các trường phục vụ cho việc dạy và học môn Địa lí cũng không ngoại lệ.
Vì vậy mà việc hướng dẫn các em khai thác từ kênh hình cũng đạt hiệu quả hơn .
Bên cạnh đó việc nhận thức của người dân cũng được thay đổi, nhiều phụ huynh
quan tâm nhiều hơn đến việc học tập của con em mình.
e. Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Để cho học sinh có những kỹ năng cơ bản khai thác kiến thức từ Atlat trước tiên
giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh cấu trúc của Atlat Địa lí Việt nam và tầm quan
trọng của Atlat trong học tập môn Địa lí như tế nào?
* Bố cục của Atlat Địa lí Việt Nam do nhà xuất bản giáo dục phát hành năm

2012 có thể được khái quát như sau
- Giới thiệu các ký hiệu chung :Trang 3
- Bản đồ chung : Bao gồm + Bản đồ hành chính : Trang 4-5
+ Bản đồ hình thể : Trang 6-7
+ Bản đồ Địa chất khoáng sản :Trang 8
+ Bản đồ khí hậu : Trang 9
+ Bản đồ sông ngòi : Trang 10
+ Các nhóm và các loại đất chính : Trang 11
Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

4


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

+ Thực vật động vật: Trang 12
+ Các miền tự nhiên: Trang 13-14
+ Dân số: Trang 15
+ Dân tộc : Trang 16
- Bản đồ dùng cho các ngành kinh tế
+ Kinh tế chung :Trang 17
+ Nông nghiệp chung : Trang 18
+ Nông nghiệp: Trang 19
+ Lâm nghiệp ,thủy sản : Trang 20
+ Công nghiệp chung :Trang 21
+ Các ngành công nghiệp trọng điểm : Trang 22
+ Giao thông : Trang23
+ Thương mại : Trang 24

+ Du lịch : Trang 25
- Bản đồ dùng cho các vùng kinh tế
+ Vùng TDMN Bắc Bộ và ĐB Sông Hồng: Trang 26
+ Vùng Bắc Trung Bộ : Trang 27
+ Vùng DHNTBộ và Tây Nguyên : Trang 28
+ Vùng ĐNBộ và ĐBSCửu Long : Trang 29
+ Vùng kinh tế trọng điểm : Trang 30
• Trong mỗi vùng đều có bản đồ tự nhiên, bản đồ kinh tế và biểu đồ GDP của
vùng so với cả nước.
• Trong mỗi trang Atlat nếu về tự nhiên thì nó sẽ chứa đầy đủ về các yếu tố tự
nhiên như : Địa hình, khí hâu, sông ngòi …
• Trong mỗi trang Atlat về kinh tế xã hội nó sẽ thể hiện đầy đủ các yếu tố về :
Dân cư, các ngành kinh tế, vùng kinh tế…
• Trong Atlat còn thể hiện
- Hình thể của cả nước, một vùng hay hai vùng liền nhau .
- Các dạng biểu đồ như biểu đồ hình tròn, biểu đồ hình cột, biểu đồ miền …thể
hiện về dân số hay mật độ dân số, các hình ảnh quan trọng của nhiều địa phương về
sản xuất kinh tế hay hoạt động văn hóa, các danh lam thắng cảnh…
* Tầm quan trọng của Atlat Địa lí Việt Nam
- Do bố cục của Atlat vô cùng phong phú nên có thể coi Atlat là một kho kiến
thức khổng lồ giúp cho việc giảng dạy và học tập môn Địa lí đạt kết quả cao hơn.
- Trong phương pháp sử dụng kênh hình để dạy và học môn Địa lí thì kỹ năng sử
dụng Atlat là phức tạp hơn cả vì nó là phương tiện phục vụ cho nọi dung bài giảng.
Mỗi trang bản đồ trong Atlat chứa đựng những kiến thức cụ thể rất phong phú mang
đặc trưng bộ môn .

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

5


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

- Đây là một hệ thống hoàn chỉnh các bản đồ có nội dung liên quan mật thiết với
nhau được xắp xếp theo trình tự chương trình và nội dung sách giáo khoa với ba phần
chính là : Địa lí tự nhiên, Địa lí kinh tế - xã hội, Địa lí các vùng.
- Atlat Địa lí Việt nam được dùng để giảng dạy và học tập cho nhiều bài như ở
lớp 8 có các bài 23, bài 26, bài 28, bài 29, bài 31, bài 33, bài 34, bài 36 bài
41,42,43 .Ở lớp 9 áp dụng cho các bài 1,bài 2,4,5,8,9,12,14,15,các bài về các vùng
kinh tế của nước ta . Trong từng bài mức độ khai thác và sử dụng lại không giống
nhau .Có bài sử dụng một trang Atlat như (trang 16-Dân tộc) chỉ sử dụng để dạy bài 1
Địa 9(Cộng đồng các dân tộc Việt Nam ) nhưng có những trang Atlat lại sử dụng cho
nhiều bài khác nhau như( trang 17- Kinh tế chung )có thể sử dụng dạy cho nhiều bài ở
Địa 9. Vì vậy đòi hỏi các em phải có kỹ năng sử dụng Atlat thành thạo và rèn luyện
một cách thường xuyên trong từng tiết học như vậy các em mới nắm vững kiến thức
và vận dụng tốt trong các bài kiểm tra.
* Một số yêu cầu chung khi khai thác kiến thức trên Atlat
- Kỹ năng khai thác Atlat là kỹ năng cơ bản của môn địa lí nếu như học sinh
không nắm vững thì khó có thể hiểu và giải thích được các sự vật hiên tượng địa lí
đồng thời cũng khó tìm tòi kiến thức nên việc rèn luyện kỹ năng làm việc với Atlat là
không thể thiếu .Nên muốn sử dụng để dạy và học môn Địa lí đạt kết quả cao thì :
+ Đối với giáo viên
- Cần chuẩn bị kĩ nội dung bài giảng
- Phải phân tích kỹ từng trang Atlat nhất là có liên đến kiến thức mới
- Đặt ra các tình huống có thể học sinh thắc mắc tìm ra các biện pháp giải quyết
tốt nhất cho học sinh .
+ Đối với học sinh cần nắm được kỹ năng cơ bản sau.
- Tên biểu đồ để hình dung ra nội dung của bản đồ.

- Học sinh học thuộc và hiểu được các hệ thống ký hiệu, ước hiệu chung ở
trang đầu của Atlat hay trong từng trang bản đồ.
- Đọc kỹ phần chú giải và tỉ lệ dành riêng cho bản đồ.
-Biết cách xác định vị trí, hướng, khoảng cách vĩ độ kinh độ của các đối tượng
địa lí trên từng vùng lãnh thổ .
- Biết rõ các câu hỏi như thế nào thì sử dụng đến Atlat .
- Biết sử dụng đủ Atlat cho một câu hỏi .
* Một vài ví dụ hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức từ Atlal
Ví dụ 1 .Rèn luyện kỹ năng khai thác bản đồ ,biểu đồ trong Atlat để tìm hiểu về
đặc điểm dân cư nước ta ( Áp dụng dạy bài 2,bài 3,bài 4 bài 5 –Địa lí 9).
• Mục tiêu là giúp học sinh nắm được kiến thức cơ bản về số dân, mật độ dân
số, phân bố dân cư, cơ cấu dân số, cơ cấu sử dụng lao động nước ta qua từng giai
đoạn .
•Kỹ năng : Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, xử lí số liệu ,tư duy loogic về
mối quan hệ giữa dân số với sự phát triển kinh tế xã hội.
Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

6


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

•Thái độ : Giáo dục ý thức về dân số, sự cần thiết khi thực hiện chính sách dân
số ở nước ta .

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

7


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

8


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

9


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

- GV :Qua biểu đồ dân số Việt Nam từ năm 1960 -> năm 2007 em có nhận xét gì
về tình hình gia tăng dân số nước ta ?
+ HS: Phân tích biểu đồ và rút ra được nước ta có dân số đông và tăng nhanh
năm 1960 là 30,17 triệu người -> Năm 2007 tăng lên 85,17 triệu người
- GV yêu cầu HS nhìn phần chú thích và quan sát nền màu trên bản đồ cho biết
về mật độ dân số và vấn đề phân bố dân cư ở nước ta như thế nào?

+ HS Quan sát nhận xét được nước ta có mật độ dân số cao nhưng phân bố không
đồng đều. Dân cư tập trung đông ở đồng bằng, ven biển còn thưa thớt trên các vùng
núi trung du ( ĐBSH : mật độ 1000-> 2000 người /km Thủ đô Hà Nội là trên 2000
người /km .Vùng núi Tây bắc có 67 người /km
GV quan sát tháp dân số ( áp dụng dạy bài 5) năm 1999 và 2007 em có nhận xét
gì về cơ cấu dân số nước ta theo độ tuổi và theo giới tính ?
+ HS : Phân tích tháp dân số nhận xét được hiện tại nước ta có kết cấu dân số trẻ
nhưng trong tương lai nước ta có kết cấu dân số già .
Tỉ lệ giới tính nam, nữ ở nước ta tương đối cân bằng, trong tương lai tỉ lệ nam
cao hơn so với nữ.
- GV: Em hãy cho biết dân cư nước ta sống chủ yếu ở đâu ?
+ HS: Dân số sống chủ yếu ở nông thôn như năm 2007 dân nông thôn 61 triệu
thành phố 23 triệu người.
Hay nếu dạy bài 4 GV yêu cầu HS quan sát biểu đồ cơ cấu sử dụng lao động phân
theo ngành kinh tế cho biết dân số nước ta phân theo các ngành kinh tế được thể hiện
như thế nào ?
+ HS: Phân tích biểu đồ học sinh thấy được nước ta có nguồn lao động dồi dào
lao động trong ngành nông, lâm, thủy sản chiếm tỷ lệ cao nhất.
Như vậy có thể thấy rằng chỉ cần khai thác một trang Atlat nhưng có thể dạy cho
nhiều bài khác nhau và quan trọng là HS có thể tổng hợp được kiến thức về dân số
nước ta một cách thông suốt.Còn nếu không có Atlat các em sẽ không thể hình dung
được cụ thể về đặc điểm dân số nước ta.
* Ví dụ 2 : Sử dụng Atlat để rèn luyện cho học sinh tìm hiểu về đặc điểm tự nhiên
cụ thể là tìm hiểu về sông ngòi nước ta (Áp dụng dạy bài 33,bài 34 –Địa lí 8 và các
bài về vùng kinh tế nước ta – Địa lí 9 )
* Mục tiêu qua phân tích biểu đồ trong Atlat học sinh sẽ nắm được các đặc điểm
chung, sự phân bố, hướng chảy, các hệ thống lớn của sông ngòi nước ta. Mối quan hệ
giữa địa hình, khí hậu, sông ngòi và các yếu tố tự nhiên khác. Ảnh hưởng của sông
ngòi đến phát triển kinh tế ở các vùng nước ta .
* Kỹ năng : Rèn luyện cho học sinh kỹ năng quan sát, phân tích, tính toán xử lí số

liệu và xác định hướng chảy của sông .
* Thái độ : Giáo dục học sinh ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường
nước và các dòng sông để phát triển kinh tế lâu bền.

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

10


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

11


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

- GV : Quan sát trên bản đồ em có nhận chung gì về mạng lưới sông ngòi nước
ta?
+ HS : Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc phân bố rộng khắp cả nước.
- GV : Kể tên các con sông lớn của nước ta?
+ HS: Các sông lớn như : sông Hồng, sông Tiền, Sông Hậu, Sông Đà, Sông Mã…
-GV: Tiếp tục quan sát trên lược đồ nhận xét hướng chảy của sông ngòi nước ta.
+HS : Sông ngòi nước ta chảy theo hai hướng chính.
+ TB – ĐN : Sông Hồng, sông Đà, Sông Tiền , Sông Hậu …

+ Vòng cung : Sông Cầu ,Sông Thương …
-GV : Tại sao sông ngòi nước ta lại chảy theo hai hướng chính đó?
+ HS : Do ảnh hưởng của địa hình
Để dạy bài 34- Địa 8 : Các hệ thống sông lớn của nước ta. Giáo viên yêu cầu HS
quan sát bảng chú giải, quan sát nền màu cho biết nước ta có mấy hệ thống sông? Đọc
tên các hệ thống sông đó?
+ HS: Có 9 hệ thống sông lớn .Lớn nhất là hệ thống sông Mê kông, sông Hồng,
sông Đồng Nai, sông Cả, sông Mã, sông Thái Bình, Sông Ba, sông Kì Cùng Bằng
Giang sông Thu Bồn.
- Giáo viên có thể yêu cầu học sinh gải thích vì sao sông ngòi nước ta có hai mùa
nước là mùa lũ và mùa cạn?
+ HS liên hệ đến khí hậu nước ta có 2 mùa chính là mùa mưa và mùa khô nên
sông ngòi có hai mùa nước là mùa lũ và mùa cạn.
- Đối với các bài về vùng kinh tế ở Địa 9 thì khi quan sát trên lược đồ các em
nhận xét được đặc điểm sông ngòi của từng vùng và sông ngòi cũng ảnh hưởng cho
phát trển kinh tế của vùng đó như thế nào.
- Việc sử dụng Atlat để hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức về sông ngòi của
nước ta sẽ giúp các em sẽ có được cái nhìn tổng quan nhất về sông ngòi nước ta. Nhớ
được nhiều tên và sự phân bố của các con sông đó. Đặc biệt là sau này các em đi đến
vùng nào trên đất nước mình các em có thể nhớ được đặc điểm sông ngòi ở vùng đó.
* Ví dụ 3 : Sử dụng Atlat địa lí Việt nam để hướng dẫn học sinh tìm hiểu về kinh tế
cụ thể tìm hiểu về ngành công nghiệp nước ta. (Áp dụng dạy bài 9, bài 10 và các bài
về vùng kinh tế của nước ta – Địa 9)
* Mục tiêu . Học sinh nắm được tên một số ngành công nghiệp chủ yếu (Công
nghiệp trọng điểm) ở nước ta và một số trung tâm công nghiệp chính của các ngành
này. Giá trị sản xuất công nghiệp nước ta trong từng giai đoạn.
- Học sinh biết được hai khu vực tập trung công nghiệp lớn nhất nước ta là đồng
bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ. Hai trung tâm công nghiệp lớn nhất là TP Hồ Chí
Minh và Hà Nội.
* Kỹ năng: Đọc và phân tích biểu đồ cơ cấu, lược đồ, các nhà máy, các mỏ than

Rèn luyện kỹ năng xác định vị trí các trung tâm công nghiệp.

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

12


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

* Thái độ : Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ
môi trường.
Khi hướng dẫn học sinh khai thác phần này trước tiên giáo viên cần hướng dẫn
học sinh đọc kỹ phần chú thích ở trang 3 (phần kí hiệu chung) để học sinh nhớ rõ kí
hiệu của các trung tâm công nghiệp, các ngành công nghiệp.
- GV : Quan sát bản đồ em có nhận xét gì về sự phân bố công nghiệp của nước ta ?
+ HS: Công nghiệp nước ta phân bố không đồng đều tập trung nhiều ở vùng
ĐBSH và ĐNBộ.
- GV : Dựa vào phần kí hiệu chung và quan sát bản đồ em có nhận xét gì về cơ cấu
ngành công nghiệp nước ta ?
+ HS : Quan sát bản đồ thấy được nước ta có cơ cấu công nghiệp đa ngành
- GV:Tiếp tục quan sát bản đồ kể tên các ngành công nghiệp trọng điểm của nước
ta?
-HS : CN năng lượng, luyện kim, cơ khí điện tử, sản xuất hàng tiêu dùng chế biến
lương thực thực phẩm.
- GV Tiếp tục yêu cầu HS quan sát phân tích biểu đồ giá trị sản xuất công nghiệp
nước ta qua các năm từ 2000-> 2007 nhận xét gì về giá trị sản xuất công nghiệp nước
ta.
+ HS : Tăng dần lên qua các năm, năm 2000 là 336,1 nghìn tỷ đồng đến năm 2007

tăng lên là 1.469 nghìn tỷ đồng.
- GV : Quan sát phân tích biểu đồ cơ cấu giá trị sản suất công nghiệp nước ta phân
theo nhóm ngành năm 2000 và 2007 cho biết ngành công nghiệp nào của nước ta
chiếm tỉ trọng lớn nhất?
+ HS : Ngành công nghiệp chế biến chiếm 85,4 % (2007)
- GV: Dựa trên bản đồ cho biết nước ta có những trung tâm công nghiệp lớn nào ?
+ HS : Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Biên Hòa,Vũng Tàu.
- GV : Tại sao Hà Nội và Thành Phố Hồ Chí Minh là hai trung tâm công nghiệp lớn
nhất nước ta ?
+HS : Vì hai thành phố này có số dân đông nhất, cơ sở hạ tầng hoàn thiện là đầu
mối giao thông quan trọng của cả nước.
- GV : Cho học sinh quan sát một số hình ảnh về hoạt động kinh tế của nước ta như
sản xuất trong nhà máy dệt hay hình ảnh khai thác dầu khí…làm phong phú thêm nội
dung bài học.
Như vậy với trang Atlat về Công nghiệp chung giáo viên có thể dễ dàng hướng dẫn
học sinh nắm được những kiến thức cơ bản mà nội dung bài học đề ra. Rèn luyện cho
các em có kỹ năng ghi nhớ, phân tích nhanh nhạy.Giúp cho việc học tâp môn Địa lí
đạt kết quả hơn.

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

13


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

* Ví dụ 4 : Sử dụng Atlat để tìm hiểu về hoạt động dịch vụ của nước ta (Ngành giao
thông vận tải) Áp dụng dạy bài 14 và các bài về vùng kinh tế - Địa 9.

* Mục tiêu : Học sinh nắm được đặc điểm phân bố mạng lưới, các đầu mối giao
thông vận tải quan trọng, các cảng biển, sân bay Quốc tế. Thấy được những bước tiến
mới trong hoạt động giao thông vận tải của nước ta.
* Kỹ năng : -Đọc và phân tích lược đồ giao thông vận tải .
- Biết phân tích mối quan hệ giữa giao thông vận tải với các
ngành kinh tế khác.
* Giáo dục : Học sinh ý thức khi tham gia giao thông.

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

14


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

15


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

- Ở phần nội dung này trước tiên giáo viên cần hướng dẫn học sinh đọc phần chú
giải của trang Atlat để nắm được các kí hiệu về từng loại hình giao thông ở nước ta.
-GV : Quan sát bản đồ em có nhận xét gì về cơ cấu hệ thống đường giao thông
nước ta?

HS: Đa dạng có đầy đủ các loại hình giao thông từ đường bộ, đường sắt đường
sông, đường biển, đường hàng không…
- GV: Quan sát bản đồ em có nhận xét gì hoạt động giao thông đường bộ nước ta
kể tên các tuyến đường bộ quan trọng của nước ta ?
- HS: Đường bộ phát triển mạnh khắp cả nước với các tuyến đường quan trọng là
quốc lộ 1A, quốc lộ 2,3,5,7,8,9,14…đường Hồ Chí Minh.
- GV: Nhận xét gì về giao thông đường sắt của nước ta? Kể tên các tuyến đường
sắt quan trọng?
- HS: Đường sắt ở nước ta phát triển mạnh ở miền Bắc với các tuyến đường quan
trọng như : Đường sắt Bắc- Nam, Hà Nội – Lạng Sơn, Hà Nội – Lào Cai.
- GV: Quan sát bản đồ em có nhận xét gì về hoạt động giao thông đường hàng
không nước ta? Cho biết hiện tại nước ta có những sân bay quốc tế nào?
- HS : Hoạt động giao thông đường hàng không ngày càng phát triển với các sân
bay quốc tế như : Nội Bài, Tân Sơn nhất, Đà Nẵng, Huế.
- GV: Kể tên một số sân bay địa phương của nước ta?
- HS: Sơn La, Vinh, Buôn Ma Thuột, Đà Lạt, Cần Thơ…
-GV: Nước ta có thuận lợi gì cho giao thông đường biển phát triển?
- HS : Nước ta có vùng biển rộng, đường bờ biển dài, nhiều vũng vịnh nằm gần
đường hàng hải quốc tế.
- GV: Nước ta có các cảng biển quốc tế nào ?
-HS: Cảng Sài Gòn, Đà Nẵng, Hải Phòng.
- GV: Từ sân bay Nội Bài nước ta có các đường bay quốc tế nào ?
- HS: Hà Nội đi Bắc Kinh, Hà Nội – Hồng Kông- Tôkyo, Hà Nội – Maxcơva…
* Ví dụ 5 : Sử dụng Atlat địa lí Việt Nam để hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức
về các miền tự nhiên của nước ta. (Áp dụng dạy bài 41,bài 42 –Địa 8 và bài 17,20,24
–Địa 9)
* Mục tiêu :
- Học sinh nắm được vị trí giới hạn lãnh thổ của miền Bắc và Đông bắc Bắc Bộ và
miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ.
- Nắm được đặc điểm tự nhiên của từng miền.Từ đó thấy được mối quan hệ giữa

các yếu tố tự nhiên ảnh hưởng đến phát triển kinh tế của từng miền là như thế nào.
* Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng xác định vị trí giới hạn và các đặc điểm tự nhiên.
- Đọc và phân tích lát cắt địa hình.
* Thái độ : Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ tài nguyên và vấn đề phát triển bề
vững của từng miền.
Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

16


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

17


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

GV: hướng dẫn học sinh chỉ danh giới các miền yêu cầu học sinh quan sát bản
đồ cho biết giới hạn của miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ?
- HS Miền Bắc và Đông Bắc Bắc bộ giáp liền với Trung Quốc, vịnh Bắc Bộ và
miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ.
Với câu hỏi tương tự học sinh có thể biết được vị trí của miền Tây Bắc và Bắc
Trung Bộ.
- GV: Hướng dẫn học sinh quan sát hai lát cắt địa hình từ A-B (Sơn nguyên Đồng

văn đến cửa sông Thái Bình) và lát cắt C- D (Từ biên giới Việt – Trung qua núi Phan
xi păng đến sông Chu)
-GV: Quan sát hai lát cắt trên em có nhận xét gì về địa hình của miền và hướng
nghiêng địa hình của miền? So sánh địa hình giữa hai miền?
- HS: Địa hình của miền có nhiều đồi núi đặc biệt bên phía tây lãnh thổ địa hình
nghiêng theo hướng từ Tây sang Đông. Địa hình miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ thấp
hơn miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ.
- GV : Kể tên một số dãy núi cao ở đây?
- HS : Hoàng Liên Sơn ( Phan xi păng – 3143m ),Tây Côn Lĩnh...
Việc sử dụng Atlat để hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức về các miền tự
nhiên đã giúp cho các em hình dung một cách toàn diện nhất về đặc điểm tự nhiên
của các miền. Đặc biệt là so sánh được cụ thể giữa các miền về mọi yếu tố tự nhiên
giúp các em có cái nhìn tổng quan hơn về 2 miền.
Không chỉ sử dụng Atlat vào vấn đề khai thác kiến thức mới mà giáo viên có thể
sử dụng Atlat để kiểm tra đánh giá học sinh trong các bài kiểm tra hay kiểm tra miệng
cũng đều đạt hiệu quả cao.

* Ví dụ 6 : Sử dụng Atlat để kiểm tra bài cũ về Đặc điểm đất của nước ta.(Địa lí 8 – Bài 36)
Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

18


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

19


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

-GV : Cho học sinh quan sát trên Atlat trả lời các câu hỏi.
+ Nước ta có mấy nhóm đất chính? Sự phân bố của các nhóm đất trên?
- Học sinh quan sát Atlat có thể trả lời được ngay nước ta có 3 nhóm đất chính là
đất Feralit, đất phù sa, đất khác.
+ Nhóm đất nào chiếm diện tích lớn nhất? Địa phương em có nhóm đất nào?
Thích hợp cho các loại cây trồng nào?
- Học sinh quan sát và thấy được đất Fralit có diện tích lớn nhất. Địa phương em
có đất Feralit. Thích hợp trồng các cây công nghiệp.
+ Nhóm đất phù sa được chia làm những loại đất nào? Đất phù sa nào thích hợp
nhất cho trồng cây lương thực ?
- Học sinh : Đất phù sa gồm đất phù sa ngọt, đất phèn, đất mặn, đất cát biển, đất
xám trên phù sa cổ. Đất phù sa ngọt có giá trị nhất trong trồng cây lương thực.
Như vậy từ những nội dung sách giáo khoa kết hợp với khai thác kiến thức trong
Atlat học sinh sẽ nhận thức sâu hơn, rộng hơn những nội dung các em cần lĩnh hội, đỡ
phải ghi nhớ máy móc, giảm thiểu việc học thuộc lòng các em có cái nhìn tổng quan
hơn, giúp cho học sinh hoạt động trí tuệ hợp lí hơn.Tăng thêm hứng thú làm cho các
em say mê học môn Địa lí.
Một số hình ảnh học sinh đang học tập với atlat

II.3. Giải pháp biện pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện
pháp
- Việc rèn luyện kỹ năng khai thác
kênh hình trong học tập môn địa lí là vô

cùng quan trọng và cần thiết rất là đối
với học sinh lớp 9. Đặc biệt là khai thác
kiến thức từ Atlat. Mặc dù các em đã
được làm quen với biểu đồ bản đồ từ lớp
6 nhưng số tiết rèn luyện kỹ năng còn
quá ít đặc biệt là đối với Atlat chính vì vậy mà các em chỉ dừng lại ở mức độ biết đọc
hiểu ở mức độ đơn giản mà thôi.
- Vì vậy trong đề tài này tôi nghiên cứu là muốn hướng dẫn học sinh có được
những kỹ năng khai thác kiến thức từ Atlat một cách hiệu quả nhất từ đó các em sẽ
lĩnh hội kiến thức được sâu và rộng hơn.
Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

20


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp ,biện pháp
Trong quá trình giảng dạy giáo viên có thể sử dụng nhiều hình thức để hướng dẫn
học sinh sử dụng atlat bằng các cách sau.
+ Bằng những câu hỏi vấn đáp gợi mở để dẫn dắt các em tự tìm tòi khám phá
và tự đến kết luận cụ thể chính xác.
+ Câu hỏi trắc nghiệm.
+ Quan sát nhận xét, phân tích biểu đồ, bản đồ.
+ Kiểm tra, đánh giá thường xuyên trong từng tiết học.
+ Nhắc nhở uốn nắn kịp thời đối với các em lực học còn yếu khuyến khích
tuyên dương những em có thành tích tốt trong học tập.
c. Điều kiện thực hiện giải pháp biện pháp

- Để cho các em có được kỹ năng tốt về khai thác kiền thức từ kênh hình đặc biệt
là khai thác kiến thức từ atlat giáo viên cần:
+ Nghiên cứu kỹ sách giáo khoa, sách giáo viên và các tài liệu tham khảo để
chuẩn bị kỹ nội dung bài soạn đặc biệt là các bài có sử dụng Atlat.
+ Ngay từ đầu năm học giáo viên đã quy định đối với tất cả các em đều phải có
sách giáo khoa, tập bản đồ và ít nhất là mỗi tổ có 2 cuốn Atlta cùng các dụng cụ học
tập đầy đủ để phục vụ cho việc học tập.
+ Trong các bài có khai thác kiến thức từ Atlat giáo viên tiến hành cho các em
hoạt động nhóm để các em có cơ hội bàn bạc với nhau tìm ra những cách học hay
nhất dễ hiểu và nhớ lâu.
+ Giáo viên cũng cần chú ý nhiều hơn đối với các em có học lực trung bình, và
học lực yếu giúp các em dễ tiếp thu nhất.
II.4. Kết quả khảo nghiệm giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
- Trong quá trình triển khai áp dụng qua hai năm học gần đây tôi đã nhận thấy có
những kết quả bước đầu.
+ Về phía giáo viên : Đã tự tin hơn trong giảng dạy và có cách rèn luyện kỹ năng
cho học sinh qua biểu đồ ngày càng hiệu quả giúp học sinh dễ hiểu dễ tiếp thu kiến
thức đồng thời giúp cho việc đổi mới phương pháp đạt hiệu quả hơn.
-Cũng đã sử dụng Atlat vào trong nhiều tiết dạy, trong kiểm tra đánh giá và
trong suốt quá trình ôn luyện học sinh giỏi.
+ Về phía học sinh : Ngày càng có nhiều em yêu thích bộ môn. Tỉ lệ học sinh yếu
và học sinh trung bình ngày càng giảm, số học sinh khá giỏi ngày càng tăng lên.
+ Quá trình thực nghiệm rèn luyện cho học sinh kỹ năng sử dụng Atlat giáo viên
đã tiến hành đánh giá việc sử dụng Atlal của các em qua việc kiểm tra trong học kì I
vừa qua. Các lớp với nội dung câu hỏi như nhau nhưng 9a4 ,9a5 không được rèn
luyện kỹ năng sử dụng Atlat, còn đối với 9a6, 9a7 được rèn luyện kỹ năng sử dụng
Atlat thì kết quả kiểm tra ở các lớp đã có sự khác nhau rõ rệt.
Lớp

Số

bài

Người viết : Nguyễn Thị Son

Kết quả khảo nghiệm
Trường THCS Nguyễn Trãi

21


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

Khá -giỏi
Trung bình
Yếu
SL
%
SL
%
SL
%
9a4
33
10
30,3
14
42,4
9
27,3
9a5

32
8
25
13
40,6
11
34,4
9a6
33
18
54,6
12
36,4
3
9,0
9a7
30
16
53,3
11
36,7
3
10
- Những năm học trước học sinh phải ghi nhớ nhiều học thuộc lòng nhiều nhưng
khi làm bài kết quả lại thấp .Phương pháp sử dụng kênh hình đặc biệt là sử dụng Atlat
được đưa vào các tiết học và kiểm tra đã làm cho các em hào hứng hơn, hấp dẫn hơn
phù hợp với khả năng nhận thức của nhiều em kết quả thật khả quan.
III. Phần kết luận, kiến nghị
III.1. Kết luận
- Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam là nhất cần thiết và quan trọng

trong việc dạy và học môn Địa lí. Hơn thế nữa nó còn góp phần thay đổi phương pháp
dạy học truyền thống bằng phương pháp mới thúc đẩy tính tích cực, tự giác, tư duy
độc lập logic trong học tập của học sinh giúp các em chủ động sáng tạo khai thác kiến
thức.
- Đồng thời nó còn góp phần làm thay đổi cách kiểm tra đánh giá theo hình thức lí
thuyết suông chuyển sang hình thức kiểm tra kỹ năng và khả năng vận dụng kiến thức
để giải quyết vấn đề.
- Học sinh nhận thức được nội dung trong Atlat không chỉ là phương tiện trực quan
sinh động mà còn là bản mật mã ẩn chứa trong đó nhiều điều mới lạ mang tính hấp
dẫn mà ngôn ngữ của nó là các quy ước chứa đựng màu sắc sinh động và cả hình
dáng kích thước của lãnh thổ nước ta. Điều đó giúp các em hiểu bài sâu sắc hơn ,các
em sẽ thêm yêu quê hương đất nước mình hơn.
- Qua đề tài này giúp tôi thêm kinh nghiệm trong việc nghiên cứu soạn giảng làm
cho bài giảng sẽ ngày càng sinh động hơn, khoa học hơn.

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

22


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

III.2. Kiến nghị
Để giúp giáo viên có thể áp dụng tốt việc sử dụng Atlat vào tiết dạy Tôi xin được
kiến nghị một số nội dung sau:
+ Do giá thành một cuốn Atlat hiện nay còn cao so với học sinh ở vùng ta nên
các em không thể trang bị đủ Atlat để dùng trong học tập vì vậy nhà trường cần cung
cấp đủ Atlat để trong thư viện để các em có thể mượn sử dụng vào học tập.

+ Các thầy cô giáo cần tích cực hướng dẫn học sinh sử dụng Atlat trong các tiết
dạy.
+ Các giáo viên trong nhóm Địa lí cần tích cực dự giờ lẫn nhau để cùng trao đổi
học hỏi kinh nghiệm nâng cao chuyên môn hơn.
+ Phòng giáo dục nên tổ chức các chuyên đề sử dụng Atlat cho các giáo viên dạy
môn địa lí để giáo viên có thể trao đổi đúc rút kinh nghiệm góp phần cho việc sử dụng
Atlat ở các trường đạt hiệu quả hơn.

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

23


Rèn luyện kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam

* Những tài liệu tham khảo khi xây dựng đề tài
- Sách giáo khoa địa lí 9, địa lí 8.
- Sách giáo viên địa lí 9, địa lí 8.
- Atlat Địa lí Việt nam.
- Địa lí tự nhiên Việt Nam – NXB Giáo dục.
- Địa lí kinh tế Việt Nam – NXB Giáo dục.
- Tuyển chọn những bài ôn luyện thực hành kỹ năng môn Địa lí– NXB Giáo dục.
.
- Một số tài liệu bồi dưỡng học sinh giỏi môn Địa lí 9.
Eana ngày 4 tháng 2 năm 2015
Người viết
Nguyễn Thị Son
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM CẤP TRƯỜNG

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

Người viết : Nguyễn Thị Son

Trường THCS Nguyễn Trãi

24