SKKN kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học lịch sử cấp THCS

Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

1


PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRƠNG ANA
TRƯỜNG THCS BN TRẤP
Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Krông Ana, tháng 03/2015

TÊN ĐỀ TÀI:
Mục lục

KINH NGHIỆM GIÁO
DỤC HỌC SINH THÔNG
STT
Nội dung
Số trang
1 QUA
Trang bìa
1
LIÊN HỆ THỰC TẾ TRONG DẠY HỌC
2
Mục lục
2
LỊCH SỬ CẤP THCS

3
Phần mở đầu, lý do chọn đề tài
3
4
Mục tiêu của đề tài, đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu,
4
cứu.Trương Thị Lan Anh
K phương pháp
Họnghiên
và tên:
5
Phần nội dung, cơ sở lý luận
5
Đơn
vị
cơng
tác:
Trường
THCS
Bn
Trấp
6
Thực trạng, thuận lợi, khó khăn
6
Trình
độ:mặt
Đại
họcmặtsưyếuphạm
7
Thành công

hạn chế;
mạnh,
8
8
Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
8
Môn đào tạo: Lịch sử.
9
Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra.
9
KINGGHIEEM
10
Giải pháp, biện pháp;NH
mục tiêu
của giải pháp, biện pháp
10
11
Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
11
12
Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp
20
13
Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
21
14
Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
22
15
Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề

23
16

nghiên cứu.
Phần kết luận, kiến nghị

25

I. PHẦN MỞ ĐẦU

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

2


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

I.1. Lý do chọn đề tài
a. Lí do khách quan
Chúng ta đã biết việc học tập của các em hiện nay phải đảm bảo học đi đôi
với hành, lý thuyết phải gắn liền với thực tiễn, nắm chắc lý thuyết để vận dụng vào
giải thích các hiện tượng trong tự nhiên là điều quan trọng. Chính vì vậy trong
chương trình sách giáo khoa hiện nay tất cả các bài học ngoài lý thuyết chúng ta
còn phải hướng dẫn vận dụng lý thuyết vào các bài tập thực hành, vận dụng lý
thuyết vào giải thích các quy luật tự nhiên, quy luật xã hội, giải thích các hiện
tượng diễn ra trong thực tế. Để làm được nhiệm vụ đó vấn đề liên hệ thưc tế trong
dạy học hiện nay của mỗi thầy cô giáo cũng là một khía cạnh giúp thêm cho các
em nắm bắt kịp thời những vấn đề đang diễn ra trong đời sống sinh động của thế

giới tự nhiên và cả xã hội lồi người, đây chính là điều băn khoăn, trăn trở của mỗi
thầy cô giáo khi tiến hành một tiết dạy trên lớp.
b. Lý do chủ quan:
Phần liên hệ thực tế là một trong 10 tiêu chuẩn đánh giá xếp loại giờ dạy
của giáo viên ở bậc trung học. Đối với những tiết dạy có điều kiện liên hệ thực tế
mà giáo viên bỏ qua, không khai thác phần kiến thức đó thì giờ dạy coi như chưa
thành cơng lắm, những giờ dạy như vậy cho dù có tốt cũng chưa đạt được trọn vẹn
10 tiêu chí trong quy định của một giờ dạy của giáo viên.
Ngoài việc liên hệ thực tế để giúp cho việc thực hiện mục tiêu dạy học “ Học
đi đơi với hành”, thì việc liên hệ thực tế cịn có một giá trị khác nữa là gây hứng
thú trong giờ học cho thầy và trò, làm cho giờ học tránh được sự nhàm chán, rập
khuôn, nếu thực hiện được sự linh hoạt và sáng tạo trong dạy học thông qua liên hệ
thực tế ở các bộ môn nhất là các môn xã hội thì giúp cho các em u thích và say

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

3


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

mê bộ mơn của mình hơn từ đó chúng ta đạt được kết quả là nâng cao chất lượng
của bộ môn.
Qua thực tế giảng dạy của bản thân và việc dự giờ của một số giáo viên( Kể
cả những giáo viên đã từng đạt giáo viên giỏi cấp huyện, tỉnh) cho thấy vấn đề liên
hệ thực tế trong một tiết dạy, một bài dạy ở mỗi thầy cô giáo, ở mỗi địa bàn, ở mỗi
vùng miền khác nhau đang là vấn đề cần phải bàn.
Vấn đề liên hệ thực tế có tác dụng quan trọng đối với tất các môn học, liên

hệ thực tế để giáo dục truyền thống dân tộc như lịch sử, ý thức bảo vệ môi trường,
bảo vệ tài nguyên như bộ môn địa lý, liên hệ thực tế để giáo dục ý thức bảo vệ sức
khỏe như bộ môn sinh học, liên hệ thực tế để giáo dục về các hành vi ứng xử, ý
thức đạo đức cho học sinh qua môn giáo dục công dân.... Do vậy vấn đề liên hệ
thực tế trong mỗi bài dạy, tiết dạy của các mơn học có tác dụng rất lớn trong công
tác giáo dục ý thức cho học sinh ở mỗi lĩnh vực khác nhau. Đặc biệt đối với bộ
môn lịch sử, về lí luận và thực tiễn, bộ mơn lịch sử đã được thừa nhận có vị trí, ý
nghĩa quan trọng đối với việc giáo dục thế hệ trẻ. Sau nhiều năm giảng dạy mặc dù
kinh nghiệm chưa nhiều tôi cũng xin mạnh dạn đưa ra một vài: “ Kinh nghiệm
giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học lịch sử cấp THCS”
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Nghiên cứu và xác đình rõ đối tượng, mục đích, nội dung và phương pháp
liên hệ thực tế trong dạy học lịch sử.
Nhiệm vụ của đề tài này là giúp giáo viên định hình một cách rõ ràng các
bước, các khâu cần thiết để tiến hành liên hệ thực tế trong mỗi tiết học nhằm tạo
hứng thú học tập cho học sinh trong giờ học lịch sử.
Với việc nghiên cứu đề tài này, tôi mong muốn sẽ góp phần giúp giáo viên
tiến hành một giờ dạy học đạt hiệu quả tốt hơn, học sinh tích cực chủ động trong
việc tiếp thu lĩnh hội kiến thức của bài học.
I.3. Đối tượng nghiên cứu

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

4


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

I.4. Phạm vi nghiên cứu
Học sinh các khối lớp 6,7,8,9 trường THCS Buôn Trấp.
I.5. Phương pháp nghiên cứu
- Cách thức liên hệ thực tế trong dạy học lịch sử
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu bổ trợ.
- Phương pháp so sánh, đối chiếu.
- Thao giảng, dự giờ, trao đổi ý kiến với các đồng nghiệp trong quá trình dạy.
- Phương pháp thuyết trình vấn đáp;
- Đánh giá kết quả ban đầu và điều chỉnh bổ sung.
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. Cơ sở lí luận
Xã hội đang ngày càng phát triển và từng bước hội nhập sâu rộng vào nền
kinh tế quốc tế. Yêu cầu đặt ra đối với nền giáo dục nước nhà phải không ngừng
đổi mới để nâng cao chất lượng, nhằm đào tạo những con người mới “vừa hồng
vừa chuyên” đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của nền kinh tế tri thức. Để làm
được điều đó địi hỏi sự quan tâm góp sức nỗ lực của tồn xã hội, đặc biệt là của sự
nghiệp Giáo dục - đào tạo. Trong đó, nhân tố quan trọng giữ vai trị quyết định là
đội ngũ thầy giáo, cô giáo những người trực tiếp xây dựng nên chất lượng giáo
dục. Nhiệm vụ cơ bản nhất của đội ngũ nhà giáo là tham gia giảng dạy và giáo dục
học sinh, giáo dục thế hệ trẻ, giúp các em có những kiến thức, kĩ năng, thái độ, tình
cảm để sống, lao động và học tập.
Lịch sử là một mơn học có vị trí quan trọng trong việc hình thành và phát
triển nhân cách học sinh. Dạy tốt mơn lịch sử ở bậc THCS sẽ góp phần thực hiện
mục tiêu môn học, nâng cao chất lượng giáo dục và phát triển con người toàn diện.
Học tốt môn lịch sử không những cung cấp kiến thức, kĩ năng cho các em mà nó
cịn có ý nghĩa hết sức quan trọng đó là giáo dục cho các em niềm tự hào dân tộc,
tôn trọng giá trị lịch sử dân tộc Việt Nam (hơn 4 nghìn năm dựng nước và giữ

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

5


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

nước). UNESCO xác định mục đích giảng dạy lịch sử: "Truyền thụ cho học sinh ý
nghĩa của quá khứ và sự tiếp tục trong hiện tại, dẫn dắt học sinh hiểu vai trò con
người trong cộng đồng và vai trò của cộng đồng trong thế giới nói chung".
Để thực hiện được mục tiêu giáo dục, mơn lịch sử nói riêng và cả cấp học
nói chung, yêu cầu ngành giáo dục cần có những chính sách đổi mới để khơng
những đáp ứng u cầu mà còn phải nâng cao để phát triển kịp với thời đại.
Nội dung và phương pháp dạy học mang tính chất thời đại và giai cấp rõ rệt.
Đặc biệt dân tộc Việt Nam có lịch sử lâu đời. Từ xưa nhân dân ta đã coi trọng việc
lấy lịch sử để giáo dục thế hệ trẻ. Trong các câu chuyện cổ tích, truyền thuyết,
thần thoại, ca dao có nhiều yếu tố của tri thức lịch sử, phản ánh nhiều sự kiện lớn
của công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc. Lịch sử của dòng họ, địa
phương( xã, huyện, tỉnh, miền) ra đời từ khá lâu, có tác dụng khơng nhỏ vào việc
giáo dục truyền thống u nước, lịng tự hào dân tộc và trách nhiệm đối với quê
hương, đối với tổ quốc. Do vậy vấn đề liên hệ thực tế trong mỗi bài dạy, tiết dạy
lịch sử có giá trị rất lớn trong cơng tác giáo dục nói trên, vấn đề là mỗi giáo viên
chúng ta khi giảng dạy, chúng ta thể hiện kiến thức, liên hệ thực tế như thế nào để
tăng thêm giá trị giáo dục về truyền thống yêu nước, về lòng tự hào dân tộc cho thế
hệ trẻ và qua đó tạo ra hứng thú trong giờ học cho học sinh.
II.2. Thực trạng
a. Thuận lợi, khó khăn
Mơn lịch sử ở trường phổ thơng cung cấp cho học sinh một số hiểu biết cơ
bản cần thiết về sự phát triển của xã hội loài người, lịch sử của dân tộc Việt Nam
phù hợp với tâm lí và trình độ nhận thức của các em.

Với một dung lượng kiến thức hợp lý, cách trình bày dễ hiểu, chính xác trên
cơ sở các sự kiện khoa học, mơn lịch sử đã góp phần hình thành cho các em lịng

Trường THCS Bn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

6


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

yêu thương, kính trọng nhân dân, kính yêu các anh hùng dân tộc, Bác Hồ; tin
tưởng vào sự phát triển của tổ quốc trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội,
dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; xác định trách nhiệm của mình đối
với đất nước. Q trọng những giá trị lịch sử lưu truyền suốt 4 nghìn năm của dân
tộc. Những tri thức thu nhận được từ mơn lịch sử gắn chặt với kí ức, tâm trí học
sinh .
Thế nhưng thực trạng giảng dạy môn lịch sử ở trường THCS chưa được
quan tâm, thiếu chú trọng; chất lượng, hiệu quả còn hạn chế. Điều này do nhiều
nguyên nhân đó là: Quan niệm chưa đúng về vai trị, ý nghĩa của môn lịch sử; các
phương tiện dạy học lịch sử còn thiếu thốn, nghèo nàn. Một trong những nguyên
nhân chủ yếu làm giảm sút chất lượng giảng dạy môn lịch sử ở trường THCS là do
phương pháp dạy học chưa được chú trọng đổi mới.
Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên đứng lớp ở bậc THCS vẫn còn một số hạn
chế. Thực tế hiện nay cho thấy, giáo viên ở bậc THCS hầu hết đã được đào tạo
chuẩn cao đẳng, nhưng tâm huyết với quá trình giảng dạy và sự đầu tư cho bộ môn
như thế nào là điều cần phải xem xét. Những lý do trên phần nào lý giải vì sao giờ
lên lớp mơn lịch sử của giáo viên đơn điệu, thiếu hấp dẫn. Nhiều người cho rằng,
do thời gian, điều kiện và cũng là yêu cầu của nội dung bài giảng nên họ chỉ có thể

truyền đạt lại cho học sinh những nội dung cơ bản của sách là đủ.
. Bên cạnh đó một bộ phận giáo viên có tư tưởng cho rằng lịch sử là mơn
học “phụ”, khơng thích dạy nên thường cắt xén thời gian và chuẩn bị bài dạy sơ
sài, thiếu đầu tư. Và ít sử dụng đồ dùng quan để phát huy tính tích cực của học sinh
vì thế giờ học lịch sử diễn ra rất nặng nề, thụ động. Tình trạng học sinh không nhớ
sự kiện, nhầm lẫn kiến thức, không hiểu lịch sử là hiện tượng phổ biến và cịn có
biểu hiện các em khơng thích học mơn lịch sử. Kết quả của những giờ học trên
dẫn đến học sinh khó học, khó hiểu những hình ảnh, những kiến thức lịch sử, đồng

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

7


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

thời không hình thành được khái niệm lịch sử, khơng giúp các em phát triển khả
năng quan sát, trí tưởng tượng, tư duy về ngôn ngữ. Những giờ học như vậy cũng
là một trong những nguyên nhân dẫn đến học sinh không thích học lịch sử, chất
lượng điểm thi những năm gần đây thấp.
Vì vậy, việc liên hệ thực tế trong dạy học lịch sử là một trong những hướng
đổi mới phương pháp dạy học nhằm tích cực hố hoạt động nhận thức của học
sinh. Nó khơng những giúp học sinh học tập tích cực mơn lịch sử mà cịn giúp các
em có thêm phương pháp học tập, tiếp cận với kiến thức thực tiễn của cuộc sống.
b. Thành công, hạn chế
Việc liên hệ thực tế trong tiết dạy lịch sử là điều khơng mới mẻ gì đối với
một giáo viên giảng dạy lịch sử, nhưng việc nâng nó lên thành một kỹ năng và gây
hứng thú cho học sinh trong quá trình học lại là một vấn đề khơng đơn giản. Để

góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy và học môn lịch sử trong nhà trường phổ
thông, bản thân xin nêu một vài kinh nghiệm trong việc liên hệ thực tế trong quá
trình giảng dạy để việc dạy của người thầy và việc học của trò được hứng thú.
c. Mặt mạnh, mặt yếu:
Vấn đề liên hệ thực tế trong dạy học hiện nay được áp dụng rộng rãi đối với
tất cả các môn học, các cấp học. Vấn đề ở đây chúng ta bàn luận là vận dụng như
thế nào cho phù hợp, vận dụng như thế nào để có hiệu quả tốt nhất cho giờ học. Vì
phạm vi của đề tài rộng do vậy tôi chỉ đề cập đến giá trị giáo dục bảo vệ môi
trường, giáo dục ý thức bảo tồn và phat huy bản săc văn hóa của dân tộc, giáo dục
về truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ.
Trong quá trình dạy học cũng có một số giáo viên chưa biết cách để liên hệ
thực tế nên phần liên hệ, nội dung liên hệ đơi khi cịn khập khiễng, mang tính
gượng ép, miễn cưỡng, thậm chí có chỗ liên hệ khơng phù hợp.

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

8


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
Môn lịch sử là mơn học có nội dung kiến thức khá trừu tượng và khơ khan,
có q nhiều sự kiện và niên đại phải ghi nhớ, khó nhớ, kênh thơng tin và hình ảnh
trong sách giáo khoa ít, hình ảnh khơng sắc nét bằng các môn học khác. Khi giảng
dạy lịch sử giáo viên rơi vào lối dạy học truyền thống, chủ yếu là thuyết trình và
giảng giải.
Một nguyên nhân khác là do quan niệm sai lầm của một bộ phận trong xã

hội chưa nhìn nhận đúng vai trị vị trí của khoa học lịch sử đối với sự phát triển của
xã hội nói chung và đối với sự hình thành nhân cách của con người mới nói riêng.
Bên cạnh đó vẫn cịn có người làm cơng tác giáo dục vẫn cịn tư tưởng phân
biệt giữa mơn chính, mơn phụ nên gây tâm lí tự ti cho người học lẫn người dạy.
Việc liên hệ thực tế trong tiết học lịch sử đòi hỏi giáo viên và học sinh phải
chuẩn bị khá công phu.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra.
Là một giáo viên dạy lịch sử tôi luôn muốn tất cả mọi người trong xã hội,
đặc biệt là học sinh, phụ huynh học sinh, các nhà quản lý giáo dục có cách nhìn
nhận đúng đắn giá trị của môn học lịch sử trong trường phổ thông để những giáo
viên lịch sử chúng tôi không bị coi là “những thầy, cô phụ của những môn học
phụ” có như vậy chúng tơi mới dồn hết tâm huyết cho mơn học lịch sử nói riêng và
sự nghiệp trồng người nói chung. Góp phần đào tạo ra một lớp người “vừa hồng
vừa chuyên” và đáp ứng mong muốn của chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời là làm
sao cho “ Dân ta phải biết sử ta cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”.
Trong trường phổ thơng hiện nay, hầu hết các thầy cô giáo điều được đào
tạo trình độ cao đẳng và có rất nhiều thầy cơ có trình độ đại học nhưng qua dự giờ
của các giáo viên trên địa bàn toàn huyện trong các hội thi giáo viên giỏi, thanh tra

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

9


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

hoạt động sư phạm của giáo viên tơi thấy rằng có khơng ít giáo viên kiến thức cơ
bản của bộ mơn cịn hạn chế, chưa quan tâm nhiều đến phương pháp lấy người học

làm trung tâm nên trong các giờ học học sinh cịn tiếp thu bài học một cách thu
động, khơng hăng say tìm tịi, tự nghiên cứu. Bên cạnh đó vẫn còn một số giáo
viên trong tiết dạy thường bỏ qua phần liên hệ thực tế hay có liên hệ nhưng cịn
hời hợt, qua loa; liên hệ cho có chứ chưa mang tính giáo dục đạo đức và nhân cách
cho học sinh.
Thông qua kinh nghiệm bản thân đã rút ra được trong quá trình giảng dạy và
qua các giờ dạy của đồng nghiệp, thơng điệp mà tơi muốn nói với tất cả mọi người
đặc biệt là với những người đang làm công tác giáo dục hãy quan tâm nhiều hơn
nữa đến lịch sử của nhân loại, của dân tộc, của q hương mình bằng cách tin
tưởng vào chúng tơi những người đang ngày đêm âm thầm đem đến cho các thế hệ
học trị những nguồn tri thức bổ ích từ “quá khứ” để sống tốt hơn ở hiện tại và
vươn tới những tầm cao mới trong tương lai.
II.3. Giải pháp, biện pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Trước hết, giáo viên phải xác định vị trí, ý nghĩa của việc liên hệ thực tế
trong dạy học lịch sử.
Vấn đề liên hệ thực tế trong các bài dạy là một tiêu chuẩn để đánh giá, xếp
loại giờ dạy của giáo viên. Đây chính là một hoạt động thường xuyên mà khi soạn
một tiết dạy bắt buộc người dạy phải nghĩ tới, sắp xếp, chọn lọc kiến thức liên hệ
như thế nào cho phù hợp và đạt hiệu quả đồng thời có tính giáo dục cao. Chúng ta
khơng nên thực hiện cứng nhắc trong yêu cầu này, giáo viên có thể liên hệ bằng
nhiều cách, có thể giáo viên liên hệ ở lớp thơng qua bài giảng, cũng có thể để học
sinh tự liên hệ thông qua câu hỏi gợi ý của người dạy. Cũng có thể hướng dẫn cho

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

10

Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

các em thực hiện ở nhà nếu như thời gian không cho phép. Đến giờ học hôm sau
giáo viên phối hợp kiểm tra thông qua hoạt động kiểm tra trong bài cũ.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
* Xác định kiến thức liên hệ thực tế trong một tiết dạy
Cũng như bao nghề khác, nghề dạy học cũng vậy, khi một giáo viên lên lớp,
công việc đầu tiên buộc chúng ta phải làm đó là nghiên cứu bài, chuẩn bị giáo án,
giáo viên phải xác định được mục tiêu của bài : Về kiến thức, rèn luyện kĩ năng và
giáo dục tư tưởng, sau đó tiến hành nghiên cứu nội dung, sắp đặt các đơn vị kiến
thức theo chuẩn kiến thức kĩ năng ( Có sự phối hợp với kiến thức sách giáo khoa
hoặc có sự sắp xếp điều chỉnh để phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh).
Song song với với q trình đó giáo viên phải xem xét bài dạy hoặc tiết dạy này có
liên hệ thực tế được khơng? Nếu liên hệ được thì liên hệ để giáo dục về vấn đề gì?
Từ đó để sắp xếp phần liên hệ thực tế lồng vào mục nào, đơn vị kiến thức nào của
tiết dạy cho phù hợp, không gượng gạo, miễn cưỡng theo kiểu lấy râu ơng nọ chắp
cằm bà kia. Sau đó xác định thời gian liên hệ trong bao lâu (mấy phút), khi liên hệ
phải đảm bảo tính lơ gic, phù hợp thì mới có hiệu quả, có tính thuyết phục, có sức
hấp dẫn cuốn hút học sinh và đảm bảo tính giáo dục cao.
Nếu bài dạy của chúng ta khơng cần thiết phải liên hệ thực tế hoặc cần thiết
liên hệ nhưng giáo viên không biết cách lồng ghép để liên hệ thì phần liên hệ thực
tế trở nên sống sượng, thiếu tính khoa học và khơng đem lại hiệu quả.
*. Xác định thời gian thực hiện việc liên hệ thực tế
Tùy theo lượng kiến thức và giá trị giáo dục để ấn định thời gian thực hiện
việc liên hệ thực tế, có thể là một phút, hai phút, ba phút nhưng khơng nên nói
nhiều, nói rơng dài, khơng trọng tâm, làm mất thời gian và không đạt hiệu quả.
Trong thực tế dự giờ của các đồng nghiệp trong tổ hoặc qua các kì chấm thi giáo

Trường THCS Bn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

11


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

viên dạy giỏi cấp trường, cấp huyện tôi đã bắt gặp một số thấy cơ giáo trong q
trình giảng dạy đã thực hiện tốt tiêu chí liên hệ thực tế cả về sự logic kiến thức, về
thời gian và hiệu quả đạt được. Tuy nhiên nhiều tiết học người dạy vẫn tùy hứng
liên hệ thao thao như một nhà hùng biện, học sinh há miệng nuốt từng từ nhưng
khi nghe trống báo hiệu hết giờ thì bài dạy cịn dài và người dạy cảm thấy hẫng
hụt.
Vì thế vấn đề xác định thời gian để thực hiện liên hệ thực tế cũng là điều mà
người dạy phải ấn định ngay từ khi chuẩn bị bài dạy, không tùy tiện, tùy hứng.
*. Xác định giá trị giáo dục tư tưởng trong thực hiện việc liên hệ thực tế
Vấn đề liên hệ thực tế trong dạy học là rất rộng: Có khi người dạy muốn liên
hệ để mở rộng kiến thức, tăng thêm sự hiểu biết nhằm khắc sâu kiến thức cho học
sinh, có khi muốn liên hệ thực tế để giáo dục cho học sinh một vấn đề nào đó trong
cuộc sống như giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, giáo dục truyền thống yêu nước,
giáo dục về ý thức bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc... Giáo viên phải cân nhắc kĩ
lưỡng xem trong mỗi tiết dạy, bài dạy, giáo dục vấn đề gì? Giá trị giáo dục cho học
sinh đạt được hiệu quả nhiều hay ít và nếu thực hiện không tốt dễ dẫn đến phản tác
dụng.
Sau đây là một số ví dụ về phần liên hệ thực tế có thể thực hiện được ở một
số tiết dạy để góp phần giáo dục học sinh về truyền thống yêu nước, yêu quê
hương, ý thức bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc truyền thống chống ngoại xâm bảo
vệ độc lập dân tộc của cha ông ta:
- Liên hệ thực tế để giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc,

lòng biết ơn đối với các bậc tiền bối, các vị anh hùng, bảo vệ bản sác văn hóa
dân tộc

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

12


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Khi dạy tiết 17 bài 16: Ôn tập chương II-III (Lịch sử 6) bao gồm tồn bộ
kiến thức nói về thời kì lịch sử từ khi xuất hiện con người đầu tiên trên đất nước ta
đến thời dựng nước Văn Lang – Âu Lạc. Trong bài này tôi xác định sẽ lồng ghép
phần liên hệ thực tế vào trong mục 4 (Những cơng trình văn hóa tiêu biểu của thời
Văn Lang- Âu Lạc). Giáo viên có thể hỏi: Những cơng trình văn hóa tiêu biểu cho
nền văn minh Văn Lang- Âu Lạc là gì? Chắc chắn học sinh sẽ trả lời được đó là
Trống đồng và thành Cổ Loa. Kết hợp với phần học trước, giáo viên hỏi tiếp như
vậy thời Văn Lang – Âu Lạc đã để lại cho con cháu chúng ta những gì? Giáo viên
chuẩn kiến thức bằng kết luận trong sách và giải thích mở rộng thêm:
Thời Văn Lang –Âu Lạc đã để lại cho chúng ta tổ quốc; thuật luyện kim;
nông nghiệp lúa nước; phong tục tập quán riêng và bài học đầu tiên về công cuộc
giữ nước. Tôi theo dõi thái độ của các em khi nghe cô giảng: “...để lại cho chúng ta
tổ quốc” với nét mặt rạng rỡ đầy tự hào... giáo viên có thể nói thêm “ Con người ai
cũng có tổ quốc của mình, giống như người con chỉ có một mẹ thơi dù đi xa, làm gì
ở đâu? cũng ln hướng về tổ quốc, góp phần làm giàu cho tổ quốc và có trách
nhiệm bảo vệ tổ quốc mỗi khi có kẻ thù xâm lược. Như vậy thông qua liên hệ thực
tế, chúng ta đã làm cho học sinh hiểu được: Tổ quốc của chúng ta có từ ngày xưa
do cha ông ta xây dựng nên, để từ đó giáo dục các em thực hiện tốt lời dạy của Bác

Hồ “ Yêu tổ quốc, yêu đồng bào. Học tập tốt, lao động tốt để góp phần bảo vệ quê
hương đất nước đồng thời giáo dục lòng tự hào và biết ơn tổ tiên, cha ơng ta những
người đã có cơng xây dựng và bảo vệ đất nước.

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

13


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Nghề nông trồng lúa

Thuật luyện kim

Phong tục tập quán của người Việt Nam

Quân dân ta đang chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

14


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Quân dân ta đang chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ
Trong bài 14 tiết 27 ( Lịch sử 7): IV Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch
sử của Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên, khi giảng về
những nguyên nhân góp phần quyết định sự thắng lợi của cuộc kháng chiến, trong
đó có nguyên nhân là nhà Trần đã xây dựng được khối đoàn kết toàn dân: “ Tất cả
các tầng lớp nhân dân, các thành phần dân tộc đều tham gia đánh giặc, bảo vệ quê
hương đất nước..”. Chính đúc rút từ bài học kinh nghiệm đó, để rồi khoảng bảy thế
kỉ sau Đảng ta lãnh đạo nhân dân thực hiện cuộc kháng chiến trường kì chống thực
dân Pháp và đế quốc Mĩ với đường lối: Kháng chiến tồn dân tồn diện, đó là
chiến tranh nhân dân, đó là lấy dân làm gốc... Nhờ đó mà dân tộc ta đã làm nên
chiến thắng Điện Biên Phủ - lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu và sau đó tiếp
tục làm nên Đại thắng mùa xuân năm 1975 có một khơng hai trên thế giới.
Với những vấn đề chúng ta liên hệ thực tế thông qua bài dạy sẽ giúp giờ học
đạt được những kết quả nhất định: Thứ nhất là giáo dục được truyền thống yêu
nước chống giặc ngoại xâm, thứ hai là giáo dục được tinh thần đoàn kết dân tộc,
đoàn kết tập thể để vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hiểm nguy, thứ ba là giáo
dục lòng tự hào dân tộc và lòng biết ơn đối với các bậc tiền bối, các anh hùng dân
tộc...

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

15


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Hoặc khi dạy về tiết 54 bài 25(Lịch sử 7): IV.Tây Sơn đánh tan quân Thanh
(Mục 2. Quang Trung đại phá quân Thanh). Chúng ta thấy cuộc tiến quân ra Bắc

của Quang Trung để tiêu diệt quân Thanh trong tết Kỉ Dậu (1789), với yếu tố bất
ngờ, táo bạo, thần tốc để làm nên chiến thắng lừng lẫy. Chúng ta sẽ có lỗi nếu
không liên hệ được để tạo sự kết nối giữa các giai đoạn lịch sử với nhau, không kết
nối giữa quá khứ và hiện tại. Tương tự với sự kiện đánh quân Thanh của Quang
Trung năm 1789, tháng 5/1975 đại tướng Võ Nguyên Giáp đã chỉ thị cho chiến
dịch Hồ Chí Minh “ Thần tốc, thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo, táo bạo
hơn nữa” rồi cả dân tộc ta lên đường đánh giặc và đã làm nên Đại thắng mùa xuân
1975, chắc chắn một trong những nguyên nhân để làm nên Đại thắng mùa xuân
1975 là Đảng ta đã đúc rút kinh nghiệm đánh giặc của cha ơng ta thủa trước. Qua
đó chúng ta thấy nếu người dạy làm tốt tiêu chí liên hệ thực tế trong tiết học, chắc
chắn sẽ đem đến cho chúng ta hiệu quả về giáo dục học sinh, đồng thời làm cho
giờ dạy tăng thêm sự hứng thú, thu hút các em vào giờ học bộ môn.
Trong bài 13 ( Lịch sử 6) Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văn
Lang. Giáo viên nêu vấn đề: Hãy cho biết nhà ở phổ biến của cư dân Văn Lang?
Học sinh sẽ trả lời đó là nhà sàn, giáo viên tiếp tục nêu vấn đề em hãy cho biết trên
đất nước ta hiện nay những dân tộc nào đang ở bằng nhà sàn? Chắc chắn các em sẽ
nêu được một số dân tộc ở miền núi phía Bắc, Tây nguyên.... Vậy ở địa phương em
dân tộc nào còn ở bằng nhà sàn? Học sinh sẽ trả lời được đồng bào dân tộc Ê đê,
Ba na, Gia rai.... Tiếp đó khi tìm hiểu đến đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang
giáo viên cũng có thể vận dụng liên hệ thực tế để làm sinh động thêm kiến thức của
phần này. Giáo viên hỏi học sinh: Trong dịp lễ hội cư dân Văn Lang thường tổ
chức những trò chơi nào? Học sinh trả lời giáo viên lại nêu vấn đề vậy thị trấn
Buôn Trấp nơi các em đang sinh sống vào dịp đầu xuân thường tổ chức lễ hội gì?

Trường THCS Bn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

16

Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Nhà sàn

Lễ hội đua thuyền tại hồ Sen – Buôn Trấp

Tôi tin chắc rằng với cách nêu vấn đề như vậy chắc chắn lớp học sẽ sôi nổi
các em sẽ đua nhau phát biểu ý kiến. Như vậy bằng phương pháp nêu vấn đề cả
giáo viên và học sinh đã liên hệ kiến thức thực tế vào bài học cụ thể giúp cho các
em tiếp thu được kiến thức cơ bản của bài đồng thời các em cịn biết cập nhật
những thơng tin và kiến thức thực tế vào bài học. Cuối cùng giáo viên sẽ chốt lại
vấn đề như vậy là học sinh – chủ nhân tương lai của đất nước các em sẽ làm gì để
giữ gìn và phát huy những bản sắc văn hóa của dân tộc.
- Liên hệ thực tế để giáo dục về niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.
Khi dạy tiết 3 bài 2( Lịch sử 9) phần I: Sự khủng hoảng và tan rã của Liên
Bang Xơ Viết. Khi đề cấp đến hồn cảnh của đất nước Liên xô những năm 80 của
thế kỉ XX, trong cơn khủng hoảng toàn diện và sâu sắc, những nhà lãnh đạo của
Liên Xô mà đứng đầu là tổng bí thư Gooc–ba – chốp đã tiến hành đường lối cải tổ
nhằm đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng nhưng càng cải tổ càng vấp phải sai
lầm, dẫn đến sụp đổ. Hậu quả là chế độ XHCN ở Liên bang Xô viết sau 74 năm
tồn tại đã sụp đổ và đó cũng chính là tổn thất to lớn của phong trào cách mạng trên
thế giới.

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

17

Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Theo các bạn thì khi học phần bài trên chúng ta có liên hệ thực tế được
khơng? Nếu được thì chúng ta liên hệ như thế nào? Và để giáo dục vấn đề gì? Mỗi
thầy cơ giáo đều có những ý kiến riêng, cịn tơi đã dạy và thực hiện việc liên hệ
thực tế như sau:
Vào những năm 80 của thế kỉ XX, cuộc khủng hoảng lan tràn khắp thế giới đã
không trừ bất cứ một quốc gia nào. Việt Nam chúng ta cũng nằm trong vịng xốy
đó của cuộc khủng hoảng. Vậy bằng cách nào mà các nhà lãnh đạo của Việt Nam
lại đưa được đất nước ta thoát khỏi khủng hoảng. Đó chính là nhờ sự tập trung trí
tuệ của Đảng ta thơng qua Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ 6 (12/1986), đó là
Đại hội khởi xướng đường lối đổi mới của Đảng ta, đó là đổi mới toàn diện, sâu
sắc, đổi mới trên tất cả các lỉnh vực và được sự hưởng ứng của dư luận xã hội và
quần chúng nhân dân một cách rộng rãi. Đường lối đổi mới của Đảng ta được điều
chỉnh, bổ sung thơng qua các Đại hội tồn quốc lần thứ VII, VIII, IX, X của Đảng.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới của đất nước ta đã thành cơng, điều
đó đã được thế giới khơng những thừa nhận mà cịn khâm phục. (giáo viên có thể
cho các em lấy dẫn chứng bằng cuộc sống thực tế đề minh họa, điều đó có tính
thuyết phục hơn). Qua những kiến thức liên hệ mà chúng ta phân tích so sánh, kiến
thức đó sẽ được học cụ thể trong phần lịch sử Việt Nam, chắc chăn sẽ làm cho các
em tin yêu hơn vào sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

18

Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Đại hội Đảng lần thứ VI

Gạo xuất khẩu của Việt Nam

- Liên hệ thực tế để giáo dục học sinh về bảo vệ môi trường, bảo vệ tài
nguyên thiên nhiên.
Khi dạy tiết 14 bài 12 phần II(Lịch sử 9): Ý nghĩa và tác động của cách
mạng khoa học – kĩ thuật. Giáo viên trình bày cho học sinh hiểu được cuộc cách
mạng khoa học kỹ thuật không chỉ đem đến những tác động tích cực mà cịn gây ra
những hậu quả nặng nề, không thể lường hết được ảnh hưởng tới cuộc sống của
con người, giáo viên cho học sinh trình bày kiến thức trong sách giáo khoa để làm
minh chứng, sau đó cho các em tự liên hệ trong thực tế cuộc sống để tìm thêm
những dẫn chứng khác có tính thuyết phục.
Những tác động tiêu cực như sản xuất nhiều vũ khí có tính hủy diệt lớn, gây
ơ nhiễm mơi trường và các dịch bệnh mới, tai nạn giao thông, tai nạn lao động
( Sgk), từ đó học sinh sẽ minh họa thêm bằng sự hiểu biết thực tế của các em đặc
biệt là học sinh khá, giỏi. Khi dạy ở các lớp học sinh yếu các em chủ yếu nói theo
sách giáo khoa, cịn học sinh các lớp khá giỏi các em nêu nhiều ví dụ, có em cịn
lấy cả dẫn chứng về cuộc xung đột và đe dọa lẫn nhau bằng vũ khí hạt nhân giữa
Cộng hịa dân chủ nhân dân Triều Tiên và Hàn Quốc hoặc ví dụ về những nước có
nền cơng nghiệp phát triển, thải ra nhiều khói bụi nhất như Mĩ và Trung quốc.

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

19

Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

Lượng khí thải đó gây ra ơ nhiễm mơi trường, tạo ra nhiều dịch bệnh lạ và đã góp
phần làm cho trái đất nóng lên, băng hai cực tan ra, gây hiện tượng biến đổi khí
hậu nhanh chóng ( rõ nét nhất là ở Việt Nam)...Từ những vấn đề trên đặt ra cho các
em những suy nghĩ để tìm giải pháp và hành động cụ thể của bản thân mình để bảo
vệ môi trường, bảo vệ trái đất, bảo vệ sự sống của con người ngay từ bây giờ.

Vũ khí hạt nhân

Ơ nhiễm mơi trường

Biến đổi khí hậu ở Việt Nam

Ung thư vòm họng

c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
 Đối với nhà trường

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

20


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

- Nhà trường có kế hoạch chỉ đạo nhiệm vụ chung của năm học để giáo viên nắm

bắt và xây dựng chỉ tiêu kế hoạch cụ thể cho mơn học của mình.
- Đầu năm học chuyên môn nhà trường, bộ phận thiết bị, thư viện cần có kế hoạch
mua sắm bổ sung các loại tài liệu tham khảo để phục vụ cho việc dạy và học của
giáo viên và học sinh.
 Đối với giáo viên
- Cơng việc dạy học nói chung, dạy học lịch sử nói riêng. Việc chuẩn bị của giáo
viên là vơ cùng cần thiết. Ngồi việc xác định mục đích, yêu cầu, đồ dùng dạy học
liên quan đến bài dạy. Giáo viên còn dự kiến cho bài dạy, dạy mục nào, chuẩn bị
đồ dùng dạy học gì, kiến thức cho mục đó ra sao.
- Để nâng cao chất lượng môn lịch sử mỗi giáo viên cần phải trau dồi kiến thức,
tích cực sưu tầm sách báo, đọc các loại tài liệu tham khảo lịch sử, các tài liệu của
các môn học khác để hỗ trợ cho việc dạy học lịch sử.
- Phối hợp với các phương pháp khác để phát huy tối ưu hiệu quả của việc liên hệ
thực tế
- Thường xuyên ứng dụng công nghệ thông tin vào các giờ dạy lịch sử để học sinh
thấy được ngoài lời giảng, lời giải thích, thuyết trình của giáo viên qua tiết học lịch
sử các em còn tận mắt được xem những hình ảnh sống động, những thước phim tư
liệu lịch sử quí báu của nhân loại và của dân tộc hoặc những kiến thức từ thực tế.
* Đối với học sinh
- Xây dựng cho bản thân một kế hoạch, thời gian biểu cụ thể, hợp lý, đảm bảo hài
hòa giữa học tập, sinh hoạt, giải trí và lao động giúp đỡ gia đình đồng thời khơng
ảnh hưởng đến việc học tập các mơn khác.
- Ngồi ra để phát huy tốt hiệu quả của giờ học lịch sử học sinh cũng phải thường
xun tìm tịi, nghiên cứu thêm các tư liệu tham khảo, nắm vững kiến thức, cập

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

21


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

nhật các thơng tin từ thực tế trên báo chí, đài truyền hình, mạng Internet để vận
dụng vào những đơn vị kiến thức, những bài học mà thầy cơ có sử dụng phương
pháp liên hệ thực tế.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
- Để thực hiện được nhiệm vụ, mục tiêu trong công tác giảng dạy bộ môn
lịch sử nói chung và khi sử dụng phương pháp liên hệ thực tế trong dạy học lịch sử
nói riêng từ thực tế giảng dạy của bản thân tôi nhận thấy mỗi giáo viên cần phải
chuẩn bị bài dạy một cách chu đáo từ việc soạn giáo án, chuẩn bị phương tiện và
đồ dùng cần thiết cho tiết dạy. Chuẩn bị kiến thức để liên hệ thực tế phù hợp với
nội dung bài học, dự kiến sẽ vận dụng vào sự kiện, nhân vật lịch sử nào, vào thời
điểm nào cho hợp lý.
- Trong phần hướng dẫn học sinh học tập ở nhà giáo viên phải nhắc nhở học
sinh khi học tập ở lớp cũng như ở nhà ngoài việc học tốt môn lịch sử cần phải nắm
chắc kiến thức sách gaiso khoa và những kiến thức từ thực tế cuộc sống hiện nay
để khi học lịch sử khi giáo viên đặt ra tình huống các em giải quyết được vấn đề
một cách nhanh chóng và đạt hiệu quả cao.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
 Kết quả khảo nghiệm
Qua thực tế giảng dạy bộ môn lịch sử trong trường phổ thông tôi nhận thấy
hiện nay rất nhiều học sinh khơng thích học mơn lịch sử, sợ mơn học này vì nhiều
lý do: Đây là mơn học khơ khan, nhiều sự kiện, niên đại khó nhớ, khó học. Thơng
qua phương pháp phỏng vấn học sinh khơng ít lần tơi đã trực tiếp hỏi một số học
sinh tại sao lại khơng thích học lịch sử đã có khơng ít học sinh trả lời là do lời
giảng của thầy của cô rời rạc không hấp dẫn... Sau nhiều năm làm công tác giáo
dục, thường xuyên đi dự giờ các giáo viên khác tôi nhận thấy một vấn đề nổi cộm

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

22


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

nếu như trong tiết dạy giáo viên chỉ sử dụng một vài phương pháp thơng dụng như
thuyết trình, giải thích, sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học lịch sử sẽ khiến
cho bài học nặng nề, khô khan học sinh sẽ cảm thấy nhàm chán. Do vậy việc vận
dụng phong phú đa dạng các phương pháp dạy học đặc biệt là việc liên hệ thực tế
một cách phù hợp trong từng bài dạy, tiết dạy sẽ làm cho tiết dạy thêm phần hấp
dẫn, thu hút được sự chú ý của học sinh, sẽ khiến cho các em u thích mơn học.
Qua thực tế dạy học cùng với việc dự giờ thăm lớp và tham khảo ý kiến của
học sinh khối lớp 6,7,8, 9 năm học 2014-2015 ở trường THCS Buôn Trấp đã giúp
tôi nắm được các thông tin về ý thức học tập, thái độ của học sinh đối với bộ mơn
và sự tín nhiệm của học sinh đối với giáo viên, từ đó có hướng điều chỉnh phương
pháp giảng dạy để bộ mơn mình phụ trách đạt kết quả cao nhât.
 Giá trị khoa học
Từ những nội dung nghiên cứu trên có thể nhận định rằng nếu giáo viên
thực sự tâm huyết với nghề, ln có ý thức học hỏi, trau dồi chun mơn nghiệp
vụ, có sự đầu tư cho chất lượng chuyên môn sẽ đạt kết quả như mong muốn. Đề tài
kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học lịch sử ở
cấpTHCS của tôi tuy không phải là đề tài mới mẻ nhưng cũng có thể là tư liệu
tham khảo cho bạn bè đồng nghiệp trong quá trình giảng dạy để nâng cao hơn nữa
chất lượng bộ mơn và góp một phần quan trọng để thúc đẩy học sinh ngày càng
yêu thích và say mê hơn nữa môn học vốn bị coi là khô khan.

II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Từ thực trạng về ý thức cũng như về chất lượng học tập của học sinh tơi đã
tiến hành khảo sát tìm hiểu phía học sinh. Cụ thể tơi đã tiến hành thăm dò ý kiến
của một số học sinh ở các khối lớp, do các giáo viên giảng dạy khác nhau ở bộ
môn Lịch sử thuộc tổ Sử - Địa - GDCD của trường THCS Buôn Trấp năm học

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

23


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

2014-2015. Câu hỏi để thăm dị như sau: “ Các em có thích học mơn Lịch sử
khơng? Vì sao?
Kết quả thu được khác nhau do năng lực các giáo viên dạy khác nhau:

Số
Thích
Khơng Khơng có
học
học
thích học ý kiến gì
sinh SL % SL % SL %
43 20 46,5 14 32,5 09 21,0

TT

Lớp

1

6a 1

2

7a 1

44

38 86,4 02

4,6

3

8a 1

43

34 79,0 06

14,0 03

4

9a 1

45

35 77,8 05

11,1 05

04

Ghi chú

Người dạy đơi khi có LHTT
nhưng chưa lơ gic, chưa hấp dẫn
9,0
Người dạy thường xuyên có
LHTT rất hấp dẫn
7,0 Người dạy thường xuyên LHTT
hấp dẫn
11,1
Cùng người dạy ở lớp 8a 1

Nhìn chung trong các tiết dạy của một số giáo viên mà tôi đã được dự hoặc
là các tiết dạy mà bản thân đã thực hiện ở trường, theo đánh giá chủ quan của bản
thân, có nhiều giáo viên đã vận dụng tốt phương pháp dạy học bằng hình thức liên
hệ thực tế một cách khéo léo, nhẹ nhàng, thu hút sự chú ý của học sinh, tạo sự
thích thú, tị mị của các em. Qua đó làm tăng thêm tính giáo dục .....và rèn luyện
được kĩ năng tổng hợp, phân tích, nhận định tình hình cho học sinh, khả năng vận
dụng sự hiểu biết kiến thức về lý thuyết để lý giải các hiện tượng xảy ra trong thực
tế. Hoặc là từ hoàn cảnh lịch sử cụ thể để giải thích các sự kiện lịch sử. Những tiết
dạy như vậy, cả giáo viên dự giờ cũng như học sinh cảm thấy hấp dẫn hơn, tiết dạy

trôi đi một cách nhẹ nhàng, có em cịn tiết nuối. Đó là những tiết dạy mà tôi cho là
thành công ở nhiều khía cạnh, cụ thể:
+ Quan trọng nhất là sự thành cơng đạt được đầu tiên ở mỗi bộ mơn đó là
mục tiêu giáo dục (Giáo dục tư tưởng chính trị, Giáo dục về truyền thống yêu nước

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

24


Kinh nghiệm giáo dục học sinh thông qua liên hệ thực tế trong dạy học Lịch sử cấp THCS

chống ngoại xâm bảo vệ độc lập dân tộc, giáo dục về ý thức chấp hành pháp luật,
về ý thức bảo vệ tài nguyên và môi trường...)
+ Thành công thứ hai là đạt được mục tiêu bài học về rèn luyện kĩ năng phân
tích, đánh giá, tổng hợp, so sánh từ đó thấy cái đúng, cái sai, thấy được điều nên
làm và không nên làm...
+ Thành công thứ ba là tạo hứng thú cho giờ học, giúp cho học sinh u
thích mơn học hơn, u thích thầy cơ dạy bộ mơn đó, từ đó góp phần nâng cao uy
tín của người dạy.
(Ở trường chúng tôi hàng năm lãnh đạo nhà trường đều tổ chức tham khảo tín
nhiệm giáo viên giảng dạy thơng qua lấy tín phiếu của học sinh, kết quả cho thấy
rất lơ gic giữa người dạy các bộ mơn có liên hệ thực tế làm cho giờ dạy sinh động
thì tín phiếu cao hơn nhiều so với những giáo viên dạy khô khan, tuân thủ kiến
thức SGK một cách rập khuôn. Như vậy xem ra không phải học sinh chỉ thích học
các mơn tự nhiên như nhiều thầy cơ vẫn thường nhận xét, mà các em thích học
mơn nào các em cảm thấy thích, dễ hiểu, thầy cơ giáo dạy sinh động, sáng tạo và
thân thiện..). Từ những thành công trên chắc chắn sẽ mang lại cho chúng ta, những

người thầy, người cơ điều mong muốn cuối cùng đó là chất lượng bộ mơn được
nâng cao.
Kết quả trên nói lên một phần nào đó về tác dụng của vấn đề dạy học thông qua
phương pháp liên hệ thực tế trong các bộ môn, ở các cấp học trong ngành Giáo dục
hiện nay.
Bên cạnh những tiết dạy mà phần liên hệ thực tế rất phù hợp và có tác dụng
giáo dục lớn thì vẫn cịn 1 số tiết dạy của một số giáo viên, việc liên hệ thực tế còn
gượng ép, khơng lơ gíc thiếu hiệu quả, làm cho các đơn vị kiến thức bị dừng lại,
gián đoạn dẫn đến giá trị giáo dục không cao. Đáng lo ngại hơn là vẫn cịn tình
trạng một số giáo viên (tuy khơng nhiều) khi tiến hành một tiết dạy chưa xác định

Trường THCS Buôn Trấp

------------- ---------- Trương Thị Lan Anh

25