SKKN thủ thuật tạo trò chơi trong một số phần mềm dạy học bậc THCS

Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. Lí do chọn đề tài:
a. Lí do khách quan:
“ Sáng tạo chỉ là việc kết nối các vấn đề. Khi bạn hỏi những người giàu tính
sáng tạo về cách họ làm điều gì đó, họ cảm thấy hơi ngượng ngập bởi họ thực sự
không làm gì, họ chỉ thấy một số việc. Mọi thứ sẽ trở nên rõ ràng hơn theo thời
gian. Đó là bởi vì họ có thể kết nối những kinh nghiệm mình có và tổng hợp thành
những thứ mới. Và lý do khiến họ có thể làm điều đó là họ có nhiều kinh nghiệm
hơn hoặc họ đã suy nghĩ nhiều về kinh nghiệm của mình hơn người khác.” Câu nói
của Steve Jobs quả thực vô cùng ý nghĩa khi chúng ta nhìn lại quá trình lao
động của chính mình để thấy rằng mọi sự cố gắng không phải là vô nghĩa, mọi
giá trị của sự sáng tạo luôn là bằng chứng thiết thực nhất qua thời gian và đó
là lí do để chúng ta tồn tại trong bất kì một ngành nghề hay một hành động
nào. Khi chúng ta có những kinh nghiệm tích lũy từ cuộc sống thì đó cũng là
lúc chúng ta cho người khác thấy được sự sáng tạo vốn có của mình một cách
tự nhiên và gần gũi nhất. Bởi vậy Albert Camus cũng đã nói “ Không có văn
hóa và thứ tự do tương đối nó gợi lên, xã hội ngay cả khi hoàn hảo cũng chỉ là
rừng rậm. Vì vậy mọi sáng tạo đích thực đều là món quà gửi tới tương lai”. Vì lẽ
đó, trên phương diện văn hóa và giáo dục đòi hỏi tính sáng tạo và thẩm mĩ không
ngừng, chúng ta không thể dậm chân tại chỗ, chờ đợi hay lĩnh hội mà phải tìm
kiếm, tiếp tục vận dụng những kiến thức từ xã hội, từ cuộc sống, từ chính môi
trường giáo dục để tạo nên những món quà gửi tới tương lai một cách hữu hiệu
nhất.
Đứng trên mặt bằng giáo dục hiện nay chúng ta dễ dàng nhận thấy phần lớn
các em học sinh thích chơi hơn học, thích thực hành hơn lí thuyết, …Các em thích
tìm tòi cái mới thay vì ngồi một chỗ tiếp nhận những cái cũ có từ ngàn đời. Để
phần nào giải tỏa những mong muốn đó của các em, thiết nghĩ cần có nhiều hơn
Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

1


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

nữa những bài học, những đúc kết nội dung học tập bằng những trò chơi tạo không
khí vui tươi, phấn khởi cho các em trong mỗi tiết học.
b. Lí do chủ quan:
Trong quá trình dự giờ đồng nghiệp, tôi nhận thấy hầu hết các tiết dạy, giáo
viên ít sử dụng trò chơi để củng cố hay hướng dẫn bài học. Thay vì điều đó, phần
lớn là ghi chép, xem video, hoặc nghe đọc, làm bài tập trắc nghiệm đơn thuần…
Khiến cho không khí tiết học kém sôi nổi, hào hứng, ít kích thích được tư duy sáng
tạo trong các em học sinh.
Do vậy, với vốn kinh nghiệm tích luỹ được qua quá trình thực hiện, tôi đã
đúc kết được những bài học kinh nghiệm về việc tổ chức một số trò chơi trong các
môn học, ứng dụng trên một số phần mềm thông dụng như Power point, Active
Inspire. Thông qua những kinh nghiệm này tôi cũng muốn trao đổi và đưa ra
những sáng kiến cùng đồng nghiệp để thực hiện các hoạt động giáo dục sao cho
vừa có ý nghĩa, vừa sinh động và sáng tạo lại giúp các em học sinh thêm yêu quý,
trân trọng những giờ phút thoải mái bên bè bạn cùng trang lứa mà vẫn nhớ được
những kiến thức đã học, từ đó tự nhận ra những thiếu sót của bản thân mà hoàn
thiện mình thành con người phát triển một cách toàn diện.
I.2. Mục tiêu nghiên cứu, nhiệm vụ của đề tài:
a. Mục tiêu nghiên cứu:
Sử dụng trò chơi trong học tập để hình thành kiến thức, kỹ năng mới hoặc
củng cố kiến thức, kỹ năng đã học. Trong thực tế dạy học, hầu hết giáo viên
thường tổ chức trò chơi học tập để củng cố kiến thức, kỹ năng. Tuy nhiên việc tổ
chức cho học sinh chơi các trò chơi để hình thành kiến thức, kỹ năng mới là điều
cần thiết để tạo hứng thú học tập cho học sinh ngay từ khi bắt đầu bài học mới. Các
hoạt động tăng cường từ trò chơi sẽ kịp thời đưa vào giáo dục các em học sinh các

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

2


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

giá trị, kĩ năng sống cần thiết nhằm không chỉ đào tạo học sinh có tư duy sáng tạo,
óc thẩm mĩ, …mà còn giúp các em có cách làm việc khoa học, có tư duy linh hoạt
với bản thân, có ý thức trách nhiệm với tập thể từ đó có trách nhiệm với gia đình
và xã hội. Việc làm mới các hoạt động giáo dục luôn phải song hành với các tiến
bộ của xã hội, giải quyết được những yêu cầu cấp thiết, những mâu thuẫn của toàn
cầu trong giai đoạn hiện nay. Thay đổi các hình thức tổ chức các hoạt động giáo
dục nhằm giúp các em học sinh hoà đồng với bạn bè, tự tin, năng động, sáng tạo,
đổi mới tư duy và học hỏi được từ bạn bè, từ thầy cô, từ các kiến thức trong xã hội
để thấy được cái hay, cái đẹp trong cuộc sống . Việc tham gia các trò chơi học tập,
giúp các em tự trau dồi cho bản thân khả năng tư duy hình tượng, tính logic, dễ
dàng cảm thụ và yêu cái đẹp, qua đó các em có cái nhìn tốt đẹp hơn về cuộc sống.
I.2. Mục tiêu nghiên cứu, nhiệm vụ của đề tài:
- Tìm hiểu một số vấn đề lí luận về trò chơi dạy học nói chung và việc thực
hiện trò chơi trong các tiết học nói riêng ở trường THCS Lương Thế Vinh, H.
Krông Ana, T. ĐăkLăk.
- Đánh giá thực trạng việc thực hiện các trò chơi trong dạy học ở trường
THCS Lương Thế Vinh từ năm học 2012 – 2013 đến nay.
- Đưa ra một số kinh nghiệm và sáng kiến trong việc tổ chức các trò chơi
trong dạy học, nhằm giúp giáo viên thuận lợi trong việc thực hiện các tiến trình dạy
học, giúp học sinh lĩnh hội tri thức một cách nhanh nhất và hiệu quả nhất.
I.3. Đối tượng nghiên cứu:
Giáo viên và học sinh trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T.

Đăklăk.
I.4. Phạm vi nghiên cứu:
Việc thực hiện các trò chơi trong dạy học ở trường THCS Lương Thế Vinh –
H. Krông Ana – T. Đăklăk.
I.5. Phương pháp nghiên cứu:
Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

3


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

Trong quá trình nghiên cứu vận dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp điều tra.
- Phân tích, tổng hợp lí thuyết điều tra
- Phân loại, hệ thống hoá lí thuyết
- Phương pháp quan sát sư phạm
- Phương pháp phân tích và tổng kết
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm
- Phương pháp so sánh, đối chiếu, chứng minh.
II. PHẦN NỘI DUNG:
II.1. Cơ sở lí luận:
Mục tiêu giáo dục toàn diện mỗi con người luôn là vấn đề đặt ra hàng đầu
đối với xã hội, chính vì vậy, ngay trong chính môi trường học tập chúng ta cần
nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lí của học sinh để có biện pháp kịp thời uốn nắn
cho phù hợp lứa tuổi. Việc giúp học sinh tiếp cận và yêu thích các hoạt động giáo
dục có ý nghĩa vô cùng quan trọng giúp các em có ý thức, thái độ và trách nhiệm
đối với hoạt động đó nhằm nâng cao hiểu biết áp dụng vào đời sống xã hội.
Thực hiện đề tài này dựa trên quan điểm dạy học lí thuyết đi đôi với thực
hành, giáo dục học sinh trong môi trường thân thiện, tích cực, hoạt động học tập có

hiệu quả, bởi các hoạt động giáo dục đòi hỏi học sinh phải có quá trình rèn luyện
trao đổi và ghi nhớ để vận dụng vào bản thân một cách sáng tạo. Vì vậy, giải pháp
phù hợp là cần biến quá trình học và vận dụng từ lí thuyết đến thực hành thành một
quá trình hoàn toàn tự nhiên, tự nguyện học tập tích cực của học sinh. Việc hiểu
các giá trị, kĩ năng sống từ các hoạt động giáo dục giúp cải thiện quá trình tư duy
thụ động của học sinh, học sinh sẽ tiếp cận tri thức một cách tự nhiên và sáng tạo
nhất.
II.2. Thực trạng:

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

4


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

a. Thuận lợi – Khó khăn:
* Thuận lợi: - Ban lãnh đạo nhà trường tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho
giáo viên và học sinh trong quá trình thực hiện các hoạt động giáo dục.
- Ban lãnh đạo tạo điều kiện cho giáo viên được tập huấn chuyên môn
nghiệp vụ thường xuyên.
- Chuyên môn nhà trường triển khai và phối hợp nhịp nhàng trong việc thực
hiện các nhiệm vụ trọng tâm năm học.
- Giáo viên luôn tìm tòi, đổi mới trong việc dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh
giá và thực hiện các hoạt động giáo dục tương đối có hiệu quả.
- Đa số học sinh yêu thích, hào hứng khi tham gia vào các hoạt động giáo
dục bằng hình thức tổ chức trò chơi.
* Khó khăn:
- Một số giáo viên chưa sử dụng phương pháp trò chơi trong hoạt động dạy
học, ít cập nhật công nghệ thông tin nên chưa tạo được trò chơi phong phú trong

mỗi tiết học.
- Một số ít học sinh còn chưa chủ động, chưa tự giác, tích cực tham gia các
hoạt động giáo dục.
- Một số ít tiết học chưa tổ chức được trò chơi do điều kiện thời gian còn hạn
chế.
Qua những thuận lợi và khó khăn trên, việc cần thiết là đội ngũ giáo viên
phải có phương pháp giáo dục phù hợp, có sự đầu tư, sáng tạo, chủ động hơn trong
quá trình dạy học, nhằm giúp học sinh có cái nhìn tích cực hơn nội dung kiến thức
cũ và mới từ đó phát huy hết khả năng của mình. Thông qua các hoạt động giáo
dục, giáo viên và học sinh sẽ có sự giao lưu thoải mái, thân thiện để làm việc có
hứng thú, hiệu quả hơn.
b. Thành công, hạn chế
* Thành công:
Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

5


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

- Ban lãnh đạo nhà trường, chuyên môn và các đoàn thể đã chỉ đạo, phối hợp
và quan tâm, đôn đốc thường xuyên trong các hoạt động dạy học.
- Hầu hết giáo viên quan tâm đến việc đổi mới phương pháp dạy học.
- Đa số giáo viên đã chủ động hơn trong cách tiếp cận HS, giáo dục và quản
lí học sinh dễ dàng hơn, quan sát và nắm bắt được các biểu hiện tâm sinh lí ở các
lứa tuổi để có biện pháp uốn nắn kịp thời.
- Giáo viên chủ động hơn trong việc đưa học sinh tiếp cận với các kiến thức
bài học nhanh hơn, rõ hơn, học sinh ý thức được vai trò của mình trong việc tiếp
nhận tri thức và tự hoàn thiện bản thân trong các tiết học cũng như trong cuộc
sống.

- Tạo được không khí thoải mái, vui tươi, phấn khởi giữa GV với HS, giữa
HS với nhau.
- Đa số HS có hứng thú, chủ động, sáng tạo, không ỷ lại vào bạn và trở nên
yêu thích nội dung kiến thức được học thông qua trò chơi.
- Học sinh thấy được vai trò của trò chơi trong dạy học nói riêng, hoạt động
giáo dục nói chung khi được áp dụng vào bài học, vào cuộc sống, thấy được cái
hay, cái đẹp từ cuộc sống để sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.
- Học sinh học hỏi được nhiều từ bạn bè trong khi trao đổi, cùng thực hiện
các hoạt động trò chơi từ đó đúc rút được những kinh nghiệm quý báu để ghi nhớ
nội dung bài học một cách nhanh nhất.
- Học sinh cũng thấy được mối liên hệ giữa việc học và việc chơi để hiểu
rằng hoạt động nào cũng cần phải có vốn tích lũy từ cuộc sống.
- Từ việc học sinh tham gia vào các trò chơi sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho
các em trong quá trình hội nhập với bạn bè, cộng đồng. Giúp các em tự tin hơn
trong mọi hoàn cảnh.
- HS biết trân trọng sức lao động của bản thân, của tập thể và say mê lao
động, sáng tạo.

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

6


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

* Hạn chế:
- Một số ít HS còn chưa thật tập trung, ít có sự chuẩn bị cùng tập thể nên
chưa tạo được sự gắn kết với các thành viên trong tập thể, đặc biệt là học
sinh dân tộc thiểu số.
- Một số ít trò chơi chưa có điều kiện thực hiện do một số yếu tố khách

quan.
c. Mặt mạnh, mặt yếu:
* Mặt mạnh:
- Hầu hết giáo viên đã chủ động, sáng tạo, tích cực sau khi thực nghiệm trò
chơi trong dạy học.
- Học sinh tiếp nhận thông tin dễ dàng, dễ áp dụng và có hứng thú khi tham
gia vào các trò chơi.
- Tạo được không khí học tập thân thiện, tích cực giữa thầy với trò, giữa trò
với thầy…
- HS yêu thích các hoạt động giáo dục thông qua trò chơi và biết áp dụng
vào thực tiễn cuộc sống.
* Mặt yếu:
- Một số ít tiết học chưa thành công trong việc thực hiện trò chơi do 1 số
giáo viên chưa thật nhiệt tình và chưa tạo được hứng thú cho học sinh.
d. Nguyên nhân, các yếu tố tác động:
Đa số giáo viên và học sinh đều cảm thấy việc học văn hóa chiếm nhiều thời
gian của học sinh, dẫn đến tình trạng học sinh ít có thời gian vui chơi cùng bạn bè.
Do đó, tính chất của các hoạt động giáo dục bằng trò chơi sẽ giúp giải tỏa được
căng thẳng trong quá trình học, không đặt nặng việc học lí thuyết mà chủ yếu là
quan sát, thực hành và vận dụng vào thực tiễn do vậy mọi vấn đề trở nên dễ dàng
trong việc tiếp nhận các hoạt động giáo dục. Việc giáo viên - học sinh tham gia vào
các hoạt động chơi mà học tạo được môi trường thân thiện, lành mạnh, gần gũi một
Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

7


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

cách tự nhiên giúp học sinh thoải mái sáng tạo từ đó mối quan hệ giữa các hoạt

động giáo dục sẽ thuận lợi hơn trong quá trình lĩnh hội tri thức.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà đề tài đã đặt ra.
Để giáo dục học sinh một cách toàn diện thì phương pháp giáo dục học mà
chơi chính là điều kiện cần và đủ để cùng với những phương pháp giáo dục khác
tạo nền tảng, hành trang cho các em học sinh vào đời. Với mục đích tiếp nối hoạt
động dạy học trên lớp nhằm khắc sâu kiến thức của các bộ môn văn hóa bằng cách
tổ chức các trò chơi hệ thống kiến thức, giúp các em học sinh trang bị đầy đủ kiến
thức đồng thời dễ dàng hòa nhập với tập thể và với xã hội. Vai trò của giáo viên và
học sinh đối với hoạt động này là không nhỏ bởi đây là yếu tố quan trọng hình
thành nên một hệ thống giáo dục mới theo sự phát triển của xã hội, nhằm giúp học
sinh có được những kỹ năng cơ bản như: kỹ năng quan sát, ghi nhớ, giao tiếp, kỹ
năng hoạt động, tự nhận thức bản thân, kỹ năng xây dựng quan hệ cá nhân,…
Thực trạng cho thấy, việc thực hiện các trò chơi trong tiết học bước đầu còn
gặp một số khó khăn, bất cập như về tổ chức, quản lí, chất lượng giáo dục, thời
gian, địa điểm, con người… Vấn đề đặt ra là làm thế nào để nâng cao chất lượng
hoạt động giáo dục thông qua trò chơi một cách toàn diện, đồng bộ, hệ thống được
kiến thức cho học sinh mà vẫn bồi dưỡng được nhân cách cho các em một cách
hiệu quả nhất.
Để làm được điều đó trước mắt cần chú trọng khâu tập huấn nâng cao kĩ
năng chuyên môn nghiệp vụ ở đội ngũ giáo viên mà phần lớn chưa chịu vận dụng
công nghệ thông tin vào mỗi tiết dạy, mặt khác còn phải để giáo viên có cách nhìn
mới, thiện cảm hơn đối với phương pháp tổ chức trò chơi này,… Về phía nhà
trường, chuyên môn cũng cần có sự phối kết hợp với những giáo viên có nhiều
kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dạy học để đưa ra kế hoạch, phương án
hoạt động cụ thể, thậm chí có thể tham khảo ý kiến học sinh, phụ huynh học sinh
trước khi thực hiện tập huấn để phù hợp với điều kiện, đặc thù riêng của nhà
Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

8

Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

trường và đối tượng học sinh, nội dung tập huấn cần ngắn gọn, tạo được sự hấp
dẫn, phong phú, để người thực hiện không phải làm việc một cách gò ép, chống
đối. Ngoài ra, cũng cần phải có những điều kiện nhất định về thời gian, tâm huyết
và cả trình độ của những người thực hiện, từ đó tổ chức sử dụng có hiệu quả các
trò chơi trong mỗi tiết dạy.
Mỗi giáo viên cũng cần tăng cường tìm kiếm, trang bị thêm tài liệu tham
khảo, chịu khó tìm tòi trên internet, luôn luôn đổi mới, sáng tạo trong khâu tổ chức,
có như vậy hiệu quả giáo dục chắc chắn sẽ tốt hơn - tạo một sân chơi bổ ích, góp
phần định hướng hành trang vào đời và hoàn thiện nhân cách cho học sinh một
cách toàn diện nhất. Đồng thời, giáo viên là người đảm nhiệm trực tiếp mà không
phải là một người quản trò thực sự nên phải bỏ ra nhiều công sức thời gian hơn.
II.3. Giải pháp, biện pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp:
- Sử dụng các hiệu ứng trong Power point, Active Inspire nhưng phát triển
theo hướng mới về nội dung và phương thức trình bày, tránh lặp lại gây nhàm chán
cho người chơi và cảm giác bị ép buộc khi thực hiện.
- Cần phải tham khảo một số kiến thức ở các môn học để đưa ra được những
trò chơi hay nhất, dễ hiểu và cô đọng nội dung nhất.
- Tạo được các trò chơi sinh động hơn, bám sát chủ đề hơn trong học tập,
giúp học sinh được tiếp cận một số phương pháp học tập mới, chủ yếu cần tới sự
hợp tác của các cá nhân trong các nhóm học tập.
- Giáo viên phải là người chủ động tạo ra các thông tin mới trong việc truyền
đạt yêu cầu nội dung bài học, phương thức tổ chức trò chơi.
- Từ các yêu cầu khác nhau ở nhiều môn học mà tạo ra những trò chơi có
hình thức đẹp, phong phú, thu hút học sinh hào hứng khi bắt tay vào thực hiện.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp:

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

9


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

- Cần có sự tham mưu kịp thời với lãnh đạo, với chuyên môn trong việc tổ
chức thực hiện các chuyên đề hướng dẫn chuyên sâu phương pháp dạy học bằng
trò chơi.
- Cần đưa ra được những phương án thực hiện phương pháp trò chơi một
cách đơn giản và dễ hiểu nhất.
- Hình thức thể hiện phương pháp trò chơi cần đổi mới dựa trên cái cũ, tránh
sơ sài hay trùng lặp so với trước.
- Cần có sự am hiểu về công nghệ thông tin đặc biệt là việc nghiên cứu tài
liệu trên internet và sử dụng tốt các hiệu ứng trên các phần mềm dạy học để tạo trò
chơi bởi đây là yếu tố nhanh nhất giúp học sinh nắm bắt và củng cố kiến thức một
cách hiệu quả.
- Cần có sự phối hợp hài hòa giữa giáo viên và học sinh trong việc thực hiện.
- Cần có sự bố trí thời gian thực hiện phù hợp, tránh quá dài hoặc quá ngắn
trong mỗi tiết học mà phải vừa đủ để học sinh khắc sâu kiến thức nhưng không
nhàm chán. Cụ thể:
b.1. Xây dựng ý tưởng theo chủ đề:
- Để dạy tiết học Địa Lý, Giáo dục công dân liên quan đến môi trường, giáo
viên có thể tạo số một trò chơi giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường, cụ thể
như các trò chơi: “ Ai trồng nhiều cây hơn”, “ Ai nhặt rác nhiều hơn”, …
- Để dạy tiết học Âm nhạc, Mĩ thuật liên quan đến tác giả, tác phẩm, giáo
viên có thể tạo một số trò chơi kết nối tác giả, tác phẩm như: “ Kẹo mút thông
minh”, “ Đếm sao”…
- Để dạy tiết học Toán, Hóa học, Vật lý liên quan đến các bài tập củng cố,

giáo viên có thể tạo một số trò chơi như: “ Hái táo”, “ Tìm con”, “ Bắt sâu”…

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

10


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

- Để dạy tiết học Lịch sử theo chủ đề về Bác Hồ hay một sự kiện lịch sử,
giáo viên có thể tạo một số trò chơi như: “ Đường đến thăm Bác Hồ”, “ Con đường
lịch sử”…
- Để dạy các môn học, các tiết học có chủ đề về Đất nước, con người Việt
Nam, giáo viên có thể tạo trò chơi: “ Khám phá quê hương Việt Nam”.
- Để dạy các bài GDCD có nội dung về quyền trẻ em, tìm hiểu về hiến pháp,
pháp luật…, giáo viên có thể tạo trò chơi: “Hành động vì trẻ em”, “ Ai nhanh
trí?”…
Tương tự như vậy, đối với từng môn học, từng chủ đề, giáo viên nên chủ
động tạo trò chơi theo hướng bám sát nội dung trọng tâm bài học. Điều này tránh
được sự trùng lặp trong khâu tổ chức, thực hiện trò chơi giúp học sinh ấn tượng với
những ý tưởng sáng tạo mới, thúc đẩy học sinh tự phát huy khả năng tiềm ẩn của
bản thân trong quá trình học tập và rèn luyện.
b.2. Tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học:
* Đối với phần mềm Power Point: Đây là phần mềm thông dụng nhất đối
với hầu hết giáo viên, do đó việc thực hiện thao tác tạo trò chơi trên phần mềm này
khá phổ biến. Tuy nhiên, các trò chơi thường lặp lại về phương thức, nội dung,
hình ảnh như: Trò chơi ô chữ, Ô số may mắn,…khiến cho trò chơi trở nên nhàm
chán. Do vậy, giáo viên vẫn có thể sử dụng các thủ thuật trên Power Point nhưng
về hình thức, nội dung chơi nên thay đổi theo hướng xây dựng ý tưởng như trên
nhằm tăng hứng thú học tập cho học sinh.

Một số hiệu ứng dùng trong tạo trò chơi:
- Hiệu ứng xuất hiện (Entrance), biến mất (Exit), thời gian (Timing), cò súng
(Triggers), nhấn mạnh (Emphasis)…

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

11


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

- Hiệu ứng đường dẫn:
+ Đến 1 slide: Kích chuột vào nút lệnh, nhấn chuột phải, chọn Hyperlink,
tiếp đó chọn place in this document, chọn slide cần đến, nhấn ok.

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

12


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

+ Đến một nơi theo đường kẻ, vẽ:

Minh họa cách tiến hành tạo 1 trò chơi như sau:

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

13

Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

- Bước 1: Chọn hình nền, hình chủ đạo cho trò chơi trên internet.
Giáo viên cần tra Google, tìm kiếm một hình ảnh làm hình nền trò chơi và
một cái cây để coppy cây tương ứng với số câu hỏi (Ví dụ: Trò chơi “ Ai trồng
nhiều cây hơn”- chọn cảnh phim hoạt hình làm hình nền trò chơi, có thể tìm bằng
tiếng Việt “ Cảnh phim hoạt hình” hoặc bằng Tiếng Anh “cartoon landscape” để
tìm được nhiều hình ảnh hơn). Chọn file lưu hình ảnh và lưu tên phù hợp. Tìm một
cái cây hoạt hình nhỏ, hình ảnh mưa (hình động) có màu sắc dễ thương. Cách tìm
kiếm tương tự như tìm hình nền, bằng tiếng Anh “animations tree”, “ rain gif”,
hoặc tiếng Việt “ cây hình động”, “ ảnh động mưa”.

Bước 1: Chọn và lưu hình nền phong cảnh

Bước 2: Chọn và lưu hình 1 cái cây, đám

mây.

Mục đích của việc làm này dựa trên ý tưởng xây dựng là: Giáo viên chia
thành 2 đội, tạo nút cho mỗi câu hỏi, trả lời đúng 1 câu đội đó trồng được 1 cây
lên đất trong cảnh hoạt hình. Giáo viên giáo dục học sinh: “ Bằng những kiến thức
ở bài học này, kết hợp với những hành động và việc làm vì môi trường thông qua
trò chơi, chúng ta hãy trồng thật nhiều cây xanh để môi trường sống luôn trong
sạch, lành mạnh. Đội thắng cuộc sẽ được tặng một cơn mưa cho những cái cây các

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

14

Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

em đã trồng được”. Sau đó, giáo viên tuyên dương đội thắng cuộc và kèm phần
thưởng, cho điểm cộng khuyến khích nếu có.
- Bước 2: Tạo hiệu ứng, các nút câu hỏi hoặc lấy hình chủ đạo làm nút câu
hỏi
Ví dụ: Ở trò chơi “ Ai trồng nhiều cây hơn” – Giáo viên chọn Intert
Shapes

chọn hình vuông, tròn…, đánh số thứ tự cho mỗi câu hỏi. Tạo các

text box ghi nội dung câu hỏi tương ứng.
Kich chuột vào từng câu hỏi kèm theo đáp án của câu hỏi đó, tạo hiệu ứng
xuất hiện (Entrance), biến mất (Exit) trong Animations

Custom Animation.

Sau đó kich chuột vào tất cả các hiệu ứng vừa tạo, nhấn Timing
Options

Timing

Trigers

Start effect on click of

Effect
rồi chọn

đối tượng là nút câu hỏi đã tạo (Như hình oval số 1 bên dưới cho câu hỏi số 1)
Tiếp đó, giáo viên tạo nút kích chuột vào câu A, B tùy đáp án đúng, sai. Nếu chọn
đáp án đúng thì cái cây sẽ xuất hiện trên đất khi kich chuột vào, còn nếu sai thì cái
cây sẽ không xuất hiện. (Tạo hiệu ứng trigers tương tự như trên, tức là tạo hiệu ứng
xuất hiện cho cái cây, sau đó nhấn vào hiệu ứng xuất hiện đó rồi chọn lần lượt
Timing, Effect Options,Timing, Trigers, Start effect on click of, rồi chọn đáp án
đúng làm nút mà khi nhấn vào đó cái cây sẽ xuất hiện.
Cuối cùng giáo viên tạo các nút của 2 đội làm nút triger với hình ảnh động mưa,
khi đó chỉ cần nhấp chuột vào đội nào thì đội đó được một trận mưa tưới lên đám
cây mới trồng được. Ví du khi đội B giành chiến thắng:

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

15


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

16


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

* Đối với phần mềm Active Inspire: Ưu điểm của phần mềm này là tạo hiệu
ứng khá đơn giản, thao tác nhanh gọn. Tuy nhiên, phần mềm này lại không hỗ trợ
cho hình ảnh động (Trừ khi nhúng Power point), do đó phần mềm này chỉ nên
dùng đối với một số trò chơi đơn giản, sử dụng các hiệu ứng xuất hiện, biến mất
như trò chơi“ Con đường lịch sử”, thao tác tiến hành như sau:

Chọn 1 hình nền là sơ đồ của chiến dịch Điện Biên Phủ, trên đó có các địa
danh mà bộ đội ta hành quân trong chiến dịch.
Sau đó vào Edit, chọn page background, vào set background chọn Image,
bấm Browse để duyệt hình ảnh

Mỗi địa danh được gắn với một câu hỏi. Tạo các shape trên Word, đánh số
thứ tự để coppy sang trang Active Inspire, che đi các địa danh trên bản đồ.
Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

17


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

Kich chuột vào shape, vào biểu tượng mũ đỏ, chọn hidden, vào đường dẫn trong
target tới câu hỏi số 8 rồi nhấp chuột Apply changes, khi đó chỉ cần nhấn vào
shape thì câu hỏi sẽ xuất hiện. Tiếp đó làm hiệu ứng kich chuột vào câu hỏi, vào
biểu tượng mũ đỏ, chọn hidden, vào đường dẫn trong target tới câu trả lời tương
ứng , khi đó chỉ cần nhấn chuột vào câu hỏi sẽ xuất hiện 3 đáp án để chọn lựa.
Cuối cùng tạo hiệu ứng tương tự để cho khi kich chuột vào đáp án đúng thì shape 8
biến mất.

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

18


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

Tương tự như vậy cho các shape còn lại, kết thúc trò chơi học sinh sẽ được

đi qua những vùng đất lịch sử đầy chiến tích lẫy lừng của dân tộc để giáo viên
củng cố bài.
b.3. Giới thiệu một số trò chơi đã ứng dụng trên các phần mềm dạy học sử
dụng các phương pháp trên:
* Trò chơi “ Nhặt trứng”: Trò chơi này sử dụng các hiệu ứng: Xuất hiện, biến
mất, đường dẫn kẻ, vẽ.
- Cách chơi: Giáo viên chia thành 2 đội gà trống và gà mái, hàng số ở trên là số
đáp án các câu hỏi của gà trống. Nếu đội gà trống trả lời câu B đúng, khi đó giáo
viên bấm vào số 1 hàng số trên thì trứng sẽ nhảy về đội gà trống. Bấm câu hỏi vào
hình Elip tương ứng với số học sinh chọn để tìm câu trả lời và các đáp án cần chọn.
Bấm vào đáp án, nếu đáp án đúng thì xuất hiện màu khác, nếu sai thì màu sắc
không thay đổi. Đội gà mái trả lời đúng thì bấm vào số câu tương ứng ở hàng dưới
để nhặt trứng về đội mình. Kết thúc trò chơi, đội nào giành được nhiều trứng hơn
thì đội đó thắng cuộc.
Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

19


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

b.1. Trò chơi “ Tìm con”: Trò chơi này sử dụng các hiệu ứng tương tự như
trên.
*Cách chơi: Chú chim bồ câu muốn tìm con của mình trên cây, nhưng chú
chim đã trốn vào 1 trong những quả trứng trên cây. Để tìm được con, chú chim
phải trả lời lần lượt các câu hỏi khi bấm vào số quả trứng trên cây, trả lời đúng quả
trứng sẽ nứt ra một con vật, khi nào tìm được đúng chú chim con thì chim bồ câu
mới bay về cây để nhận con, khi đó trò chơi kết thúc. ( Trò chơi này dùng để vào
bài giúp bài học không trở nên nhàm chán)

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

20


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

* Trò chơi “ Khám phá phong cảnh quê hương Việt Nam”: Trò chơi này
sử dụng các hiệu ứng biến mất, xuất hiện, đường dẫn đến slide, theo đường kẻ,
vẽ…

*Cách chơi: Chiếc xe du lịch đang đứng tại mũi Cà Mau, kích chuột vào số
1, câu hỏi được liên kết với slide kế tiếp, trả lời đúng đáp án, kích chuột vào chiếc
xe góc dưới bên phải để đi tiếp cuộc hành trình. Khi đó chúng ta sẽ trở lại trang có
bản đồ Việt Nam, nhấn chuột thì chiếc xe sẽ đến điểm số 2…tương tự cho đến hết.

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

21


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

Trò chơi kết thúc khi chiếc cờ đỏ sao vàng xuất hiện tại số 11 ( Hoàng Sa).
Nhấn chuột vào lá cờ để chuyển sang trang tiếp theo của bài học. Qua trò chơi giáo
dục học sinh tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý thức giữ gìn chủ quyền
thiêng liêng của Tổ Quốc nhất là trong giai đoạn hiện nay.
* Trò chơi “ Hái táo”: Trò chơi này sử dụng các hiệu ứng xuất hiện, biến
mất, đường dẫn…
- Cách chơi: Chia thành hai đội, mỗi đội có một giỏ đựng trái cây. Mỗi đội

sẽ trả lời một câu hỏi tương ứng với số táo trên cây. Nếu trả lời sai quả táo sẽ rơi ra
ngoài đất, trả lời đúng rơi vào giỏ. Kết thúc trò chơi, đội nào hái được nhiều táo
vào giỏ nhất thì đội đó thắng cuộc, ví dụ ở hình dưới, nếu nhấn chọn đáp án A, táo
sẽ rơi ra ngoài, đáp án B táo sẽ rơi vào giỏ:

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

22


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

Từ ví dụ các trò chơi trên, người dạy có thể tạo ra được rất nhiều trò chơi
khác thú vị hơn, hấp dẫn hơn, thu hút học sinh nhiều hơn trong quá trình học.

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

23


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

c. Điều kiện của giải pháp, biện pháp:
- Giáo viên cần phải lên ý tưởng trước khi tạo trò chơi, nghiên cứu và sưu
tầm tài liệu cho phù hợp với trò chơi cần tạo.
- Trò chơi phải tạo được nét riêng, tránh trùng lặp ý tưởng với các trò chơi
đã có trước đó.
- Trò chơi phải có sự hấp dẫn về hình thức trình bày, mới mẻ về nội dung và
phương pháp sử dụng.
- Trò chơi mới phải có tính phổ biến, áp dụng được ở nhiều môn học khác

nhau.
- Trò chơi được tạo ra phải dựa trên tiêu chí dễ chơi, dễ nhớ và chủ động
kiến thức ở học sinh.
- Trò chơi phải luôn có phần thưởng và cách thưởng tùy thuộc vào mỗi giáo
viên, có th
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp:
Các giải pháp, biện pháp đều sử dụng phương pháp nghiên cứu phù hợp với
các hoạt động tập thế, hoạt động nhóm nhằm giúp học sinh làm việc có tinh thần
tập thể, biết vận dụng kiến thức đã học một cách sinh động, sáng tạo trong quá
trình thực hiện hoạt động thông qua việc trao đổi, giao lưu với bạn bè nhằm tìm ra
bài học đích thực từ cuộc sống sinh hoạt trong một tập thể, một cộng đồng. Đồng
thời, với sự đa dạng trong các trò chơi, học sinh sẽ cảm thấy hứng thú hơn với môn
học, từ đó yêu thích các hoạt động giáo dục.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
- Kết quả khảo nghiệm:
Khảo sát trên thực tế năm học 2013 - 2014 khi chưa áp dụng đề tài và năm
học 2014 – 2015 khi đã áp dụng đề tài:
Cụ thể, năm học 2013 – 2014: Tổng số học sinh được khảo sát là 758 học sinh.
Khi chưa áp dụng đề tài, kết quả như sau:

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

24


Thủ thuật tạo trò chơi trên một số phần mềm dạy học bậc Trung học cơ sở

S

1

2
3
4

Hứng thú
Số lượng Tỉ lệ
Giáo dục công dân
Hóa
Anh
Mĩ thuật

HS
40
56
80
85

Bình thường
Số lượng Tỉ lệ

(%)
5
7
11
11

HS
594
418
309

340

(%)
78
74.6
41
45

Không hứng thú
Số lượng
Tỉ lệ
HS
124
284
369
333

(%)
17
18.4
48
44

Đến năm học 2014 – 2015, tổng số học sinh được khảo sát là 748 học sinh. Khi đã
áp dụng đề tài, kết quả đạt được như sau:

S

Hứng thú

T
1
2
3
4

Giáo dục công dân
Hóa
Anh
Mĩ thuật

Bình thường

Không hứng thú

Số lượng

Tỉ lệ

Số lượng

Tỉ lệ

Số lượng

Tỉ lệ

HS

(%)

HS

(%)

HS

(%)

352
279
480
520

47
37
64
70

350
320
212
195

47
43
28
26

46

149
56
33

6
20
8
4

- Giá trị khoa học: Đề tài đã giúp cho việc dạy học trên lớp đạt nhiều hiệu
quả cao, giúp cho học sinh dễ dàng tiếp nhận tri thức và từ đó phát triển khả năng
tư duy, bao quát trong mọi hoạt động giáo dục.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của đề tài
nghiên cứu
Thông qua các trò chơi, học sinh học được cách yêu cuộc sống, trân trọng
những giá trị bình thường của cuộc sống, biết giữ gìn và phát huy những nét đẹp
văn hóa truyền thống, học được cách sống vì tập thể, vì cộng đồng để tự ý thức
trách nhiệm với mỗi hành động sống. Đồng thời, từ những kiến thức tổng hợp qua

Kiều Thị Vân Anh – Trường THCS Lương Thế Vinh – H. Krông Ana – T. Đăklăk

25