Xà phòng và chất tẩy rửa tổng hợp

Xà phòng và chất tẩy
rửa tổng hợp


Xµ phßng vµ chÊt giÆt röa tæng hîp
Xµ phßng
ChÊt giÆt röa tæng hîp
Mét sè ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt


Xµ phßng
•
•
•

Kh¸i niÖm
Qui tr×nh s¶n xuÊt
C¬ chÕ giÆt tÈy


Xà phòng Khái niệm
Xà phòng là hỗn hợp muối Natri hoặc Kali
của các axit béo

Chúng ta sẽ xem xét kỹ hơn về các thành
phần cấu tạo nên xà phòng: axit béo, dd
kiềm và một số chất phụ gia


Xà phòng Khái niệm
Axit béo: Đó là các axit hữu cơ có nguồn gốc

từ dầu thực vật và mỡ động vật (có gốc Hydro
cacbon dài và thẳng)
VD: Axit Panmitic (C15H31COOH);
Axit Oleic (C17H33COOH)


Xà phòng Khái niệm
Dung dịch kiềm: dd NaOH, KOH
Nếu dùng dd NaOH ta thu được xà phòng cứng
Còn dùng dd KOH ta thu được xà phòng mềm
Chất phụ gia: Chất tạo màu, chất tạo mùi thơm,
chất tạo bọt và chất độn


Xà phòng Qui trình sản xuất
Phương pháp phổ biến nhất để sản xuất xà

phòng hiện nay là tiến hành phản ứng xà
phòng hoá chất béo (este của Glixerin và các
axit béo)
Khi đun chất béo với dung dịch kiềm ta sẽ thu
được xà phòng thô. Sản phẩm phụ là nước và
Glixerin


Xà phòng Qui trình sản xuất
Ngoài ra còn có 2 phương pháp khác ít phổ
biến hơn:

Thủy phân chất béo; tinh chế axit béo thu đư

ợc rồi trung hoà bằng dd kiềm
Oxi hoá các Parafin (thu được từ dầu mỏ)
thành các axit béo. Sau đó tiến hành kiềm hoá
như trên

Trong quá trình xà phòng hoá, các chất
phụ gia thích hợp sẽ được đưa vào


Xµ phßng – Qui tr×nh s¶n xuÊt


Xµ phßng – C¬ chÕ tÈy röa
• BÊt k× ph©n tö xµ phßng nµo
còng cã cÊu t¹o gåm 2
phÇn:

 PhÇn ­a n­íc: chÝnh lµ
nhãm –COO- , dÔ dµng bÞ
c¸c ph©n tö n­íc ‘l«i kÐo’
 PhÇn kÞ n­íc: lµ phÇn gèc
Hydrocacbon. Chóng
kh«ng tan trong n­íc mµ
tan trong dÇu mì


Xµ phßng – C¬ chÕ tÈy röa


Chất giặt rửa tổng hợp

Khái niệm & Cơ chế giặt rửa
Khái niệm:
Chất giặt rửa tổng hợp (còn gọi là bột giặt) là
các muối Natriankylsunfat RO-SO3Na,
Natriankylsunfonat R-SO3Na,
Natriankylbenzensunfonat R-C6H4-SO3Na
(Gốc R có từ 10-18 C)
Ngoài ra còn có các chất phụ gia tương tự
như ở xà phòng


Chất giặt rửa tổng hợp
Khái niệm & Cơ chế giặt rửa
Cơ chế giặt rửa:
Cấu tạo gồm 2 phần:

Phần ưa nước: Nhóm SO3Na
Phần kị nước: Gốc Ankyl hoặc Aryl
Cơ chế: Tương tự xà phòng


Một số điểm khác biệt

Hiện nay bột giặt được sử dụng rộng rãi
hơn nhiều so với xà phòng do có nhiều
ưu điểm hơn


Một số điểm khác biệt
Xà phòng

Chất tẩy rửa tổng hợp

Xà phòng không có khả năng giặt tẩy
trong nước cứng do tạo kết tủa với
Ca2+, Mg2+ làm vải cứng và ố vàng,
tạo cặn ở đáy chậu và thùng giặt

Dùng được ngay cả trong nước cứng vì
Không tạo kết tủa như xà phòng
Có chứa gốc Photphat tạo phức
tan với Ca2+ và Mg2+

Không chứa chất tẩy trắng

Có chất tẩy trắng làm quần áo trắng
sạch hơn

Sản xuất thành dang bánh nên khó sử
dụng hơn

Thường ở dạng bột nên dễ sử dụng