Vai trò và những nguyên tắc của bảo hiểm xã hội

Vai trò và những nguyên tắc của bảo hiểm xã hội

Vai trò và những nguyên tắc
của bảo hiểm xã hội
Bởi:
Trần Văn Phác

Vai trò của bảo hiểm xã hội
Đối với người lao động
Trong giai đoạn hiện nay khi đất nước đang ngày càng hoàn thiện quá trình công nghiệp
hoá- hiện đại hoá thì những "rủi ro" như ốm đau, tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp,
thai sản, mất việc làm…lại diễn ra một cách thường xuyên và ngày càng phổ biến hơn,
phức tạp hơn. Khi những rủi ro này xảy ra sẽ gây khó khăn cho người lao động vế cả vật
chất lẫn tinh thần, ảnh hưởng không tốt cho cả cộng đồng.
Với tư cách là một trong những chính sách kinh tế xã hội của Nhà nước, BHXH sẽ góp
phần trợ giúp cho cá nhân những người lao động gặp phải rủi ro, bất hạnh bằng cách
tạo ra cho họ những thu nhập thay thế, những điều kiện lao động thuận lợi…giúp họ ổn
định cuộc sống, yên tâm công tác, tạo cho họ một niềm tin vào tương lai. Từ đó góp
phần quan trọng vào việc tăng năng suất lao động cũng như chất lượng công việc cho xí
nghiệp nói riêng và cho toàn xã hội nó chung.
Đối với người sử dụng lao động
Để có được sản phẩm phục vụ cho cuộc sống của con người và sự phát triển của xã hội
thì cần phải có người tạo ra sản phẩm và nhờ vào quá trình lao động sản xuất để tạo ra
sản phẩm cần thiết cho con người, cho xã hội. Những người biết vận dụng sức lao động
để sản xuất ra sản phẩm, đó chính là những người chủ sử dụng lao động. Muốn cho hoạt
động sản xuất kinh doanh được đảm bảo thì người chủ phải tạo được mối quan hệ tốt với
người lao động, giải quyết những vấn đề thuộc phạm vi trách nhiệm của mình đối với
người lao động thật tốt để họ yên tâm lao động sản xuất và có niềm tin vào cuộc sống từ
đó họ lao động sản xuất hăng hái hơn, tạo ra nhiều sản phẩm tốt hơn làm cho quá trình
sản xuát kinh doanh của người chủ sử dụng lao động hoạt động đạt kết quả cao. Muốn
vậy người chủ sử dụng lao động phải tham gia đóng BHXH cho những người lao động

của mình để có thể đảm bảo những khoản chi trả cần thiết, kịp thời đến người lao động
khi họ gặp những rủi ro bất chắc. Việc tham gia đóng góp BHXH cho người lao động
1/3


Vai trò và những nguyên tắc của bảo hiểm xã hội

của người chủ sử dụng lao động là góp vào quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp ngày càng phát triển hơn, nâng cao năng suất, hiệu quả lao động sản xuất
của doanh nghiệp cũng như nâng cao thu nhập cho người lao động và góp vào việc phát
triển nền kinh tế của đất nước.
Đối với xã hội
Thứ nhất, cần phải khẳng định rằng hoạt động BHXH là một hoạt động dịch vụ, cơ quan
BHXH là một “doanh nghiệp” sản xuất ra những dịch vụ “ bảo hiểm” cho người lao
động, một loại dịch vụ mà bất cứ ai cũng cần đến (không phải chỉ cán bộ, công nhân
viên chức mới cần). Nếu các doanh nghiệp này càng sản xuất ra nhiều loại bảo hiểm
(đáp ứng đa dạng các nhu cầu) thì giá trị của những sản phẩm dịch vụ này cũng được
tính trực tiếp vào tổng sản phẩm xã hội.
Thứ hai, với tư cách là một trong những chính sách kinh tế xã hội của Nhà nước, BHXH
sẽ “ bảo hiểm” cho người lao động, hoạt động BHXH sẽ giải quyết những “ trục trặc”, “
rủi ro” xảy ra đối với những người lao động, góp phần tích cực của mình vào việc phục
hồi năng lực làm việc, khả năng sáng tạo của sức lao động. Sự góp phần này tác động
trực tiếp đến việc nâng cao năng suất lao động cá nhân, đồng thời góp phần tích cực của
mình vào việc nâng cao năng suất lao động xã hội. Với sự trợ giúp của người lao động
khi gặp phải rủi ro bằng cách tạo ra thu nhập thay thế thì BHXH đã gián tiếp tác động
đến chính sách tiêu dùng quốc gia làm tăng sự tiêu dùng cho xã hội.
Thứ ba, với tư cách là một quỹ tiền tệ tập trung, BHXH tác động mạnh mẽ tới hệ thống
tài chính ngân sách Nhà nước, tới hệ thống tín dụng tiền tệ ngân hàng. Chính vì vậy, đặt
ra một yêu cầu cho quỹ BHXH phải tự bảo tồn và phát triển quỹ bằng nhiều hình thức
khác nhau, trong đó có hình thức đầu tư phát triển phần “ nhàn rỗi” của quỹ. Phần này

có tác động không nhỏ tới sự phát triển đất nước, góp phần tạo ra những cơ sở sản xuất
kinh doanh mới, việc làm mới góp phần quan trọng trong việc tạo ra việc làm cho người
lao đông. Từ đó góp phần giải quyết tình trạng thất nghiệp của đất nước, góp phần tăng
thu nhập cá nhân cho người lao động nói riêng và tăng tổng sản phẩm quốc nội cũng
như tổng sản phẩm quốc dân nói chung.
Thứ tư, BHXH góp phần vào việc thực hiện công bằng xã hội, là công cụ phân phối
lại thu nhập giữa những nguời tham gia BHXH. Sự phân phối lại thu nhập này được
tiến hành thông qua hai cách: Phân phối lại theo chiều ngang giữa người khoẻ và người
già, người đang làm việc với người đã nghỉ hưu, người trẻ tuổi với người lớn tuổi, giữa
nam với nữ, người đang hưởng trợ cấp với người chưa hưởng trợ cấp; phân phối lại theo
chiều ngang là mục tiêu quan trọng của chính sách kinh tế xã hội, giữa những người có
thu nhập cao và người có thu nhập thấp. BHXH không bao hàm ý phân phối bình quân,
cũng không hàm ý lấy của người giàu chia cho người nghèo một cách võ đoán. Ý tưởng
của BHXH nhiễu điều phủ lấy giá gương, là đoàn kết tương trợ, phát huy tính tự thân,

2/3


Vai trò và những nguyên tắc của bảo hiểm xã hội

sống hoà nhập có tình có nghĩa giữa các nhóm, các giới bạn trong cùng cộng đồng với
nhau mà vốn là tiềm lực của dân tộc ta đã được lịch sử chứng minh.

3/3