B NH B I LI T TR
C VÀ SAU KHI
SINH GIA SÚC SINH S N
THÀNH VIÊN NHÓM 4
1.
2.
3.
4.
5.
Nguy n Huy Ph ng
Phan Lê Ng c Huy n
Nguy n Ph ng Th o
Lê Thanh Ngôi
Hoàng Xuân Thu
M t s hình nh v b nh b i li t
Ch n nuôi bò s a Vi t Nam
B i li t
bò s a
bò s a ( nh minh h a )
B NH B I LI T TR
C VÀ SAU KHI
SINH
I.
C I M
- B i li t tr c và sau khi đ là m t b nh mà con
v t b m t kh n ng v n đ ng tr c và sau th i
gian s thai.
- B nh gây nên tình tr ng con v t ch n m b p m t
ch , đ c bi t là tr c khi đ vài tu n ho c trên
d i m t tháng.
- B nh th
ng g p
trâu, bò, heo.
II. NGUYÊN NHÂN
2.1. Nguyên nhân b i li t tr
c khi sinh.
B nh b i li t trên gia súc là b nh r t ph c t p do nhi u
nguyên nhân gây ra.
-
Do ch đ dinh d ng kém là ch y u. Trong kh u ph n
n hàng ngày thi u Ca và P (ho c t l Ca/P không cân
đ i).
-
Do gia súc m trong th i gian mang thai ít v n đ ng làm
cho l u thông máu ít t i 4 chân nên c b p b tê li t.
-
2.1. Nguyên nhân ( tt )
- Do gia súc không đ
c ti p xúc ánh n ng m t tr i.
Do thi u vitamin D s gây r i lo n vi c trao đ i bình
th ng Ca và P trong mô x ng làm cho x ng bi n
d ng, chân cong, kh p s ng, đi l i khó kh n b i li t.
-
2.1. Nguyên nhân ( tt )
-
-
-
Do b nh thi u n ng ho c c
ng n ng tuy n giáp tr ng.
Trong khu v c ch n nuôi có nhi u axit Sulfuric và axit
Oxalic, khi gia súc n ph i s làm gi m kh n ng h p
thu Ca ru t.
Do gia súc m b b nh đ ng ru t d n đ n vi c h p
thu ch t khoáng kém cho nên d n đ n thi u ch t
khoáng cho c th .
2.2. Nguyên nhân b i li t sau khi sinh
-
-
-
Do thi u l ng Ca trong máu m t cách đ t ng t
cái sau đ .
Bò cái không đ
canxi.
bò
c cung c p đ y đ các mu i phosphat
Vi c đó làm cho l ng canxi gi m xu ng đ t ng t
trong máu gây ra b i li t cho bò cái sau đ .
2.2. Nguyên nhân ( tt )
-
-
B nh xu t hi n ch y u do thai quá to, t th và chi u
h ng c a thai không bình th ng, do quá trình th
thu t kéo thai quá m nh hay không đúng thao tác...
T đó gây t n th ng th n kinh t a ho c nh h
đ n đám r i hông khum.
ng
III. TRI U CH NG
3.1. Tri u ch ng tr c khi sinh
Th i gian đ u c a b nh nh ng bi u
hi n v hô h p, tu n hoàn, tiêu hóa
còn bình th ng. Con v t t tr
mình, thích n nh ng th c n mà
ngày bình th ng không n nh đ t,
gián, g m n n chu ng, máng n…
-
đó n u tr ng h p b nh n ng
con v t n m m t ch , tình tr ng
chung c a c th b nh h ng
-Sau
B i li t
heo nái
3.1. Tri u ch ng tr
c khi sinh ( tt )
Ngoài ra con v t có th xu t hi n m t s tình tr ng b nh
lý khác nh : sa âm đ o, viêm ph i, viêm d dày và ru t,
ch ng b ng đ y h i, đ khó do khung xoang ch u b
h p hay bi n d ng.
-
N u b nh x y ra tr c khi đ m t vài tu n và s c l c
c a con m bình th ng thì đi u tr có k t qu t t.
-
-Ng
c l i, n u b nh x y ra tr c khi đ m t vài tháng
thì tiên l ng x u, con v t có th ch t vì nhi m trùng
huy t.
3.2. Tri u ch ng sau khi sinh ( tt )
-
-
-
B nh phát sinh m t cách đ t ng t và ti n tri n m t
cách nhanh chóng .
Con v t đang ho t đ ng bình th ng đ t nhiên b n,
ng ng nhai l i, con v t trong tình tr ng không yên
t nh, sau đó m t hoàn toàn nhu đ ng d c c ng nh
các ph n x đ i ti u ti n.
Khám qua tr c tràng th y bàng quang s ng to ch a
đ y n c ti u, nhi t đ h d n xu ng t i 35-36 OC.
3.2. Tri u ch ng sau khi sinh ( tt )
-Tr
ng h p đ c bi t n u gia súc xu t hi n b nh trong
th i gian sinh đ thì quá trình sinh khó kh n. Cu i cùng
hai chân sau c a con v t b b i li t không đ ng lên đ c.
-Tr
ng h p n u b nh x y ra d i th nh thì ngoài hi n
t ng b i li t, còn xu t hi n tri u ch ng đi n hình: đ u,
c , vai và l ng con v t t o thành hình cong ch S.
3.2. Tri u ch ng sau khi sinh ( tt )
-
-
-
-
Ngoài ra n u do thai to, t th thai không bình th ng,
k thu t kéo thai không đúng … thì xu t hi n nh ng
tri u ch ng sau:
Lúc đ u v t đi l i khó kh n, v sau không đ ng lên
đ c mà ch n m b p m t ch .
B nh th ng k phát m t s b nh h tiêu hóa, hô h p
nh : ch ng b ng đ y h i, viêm ph qu n c p.
N u b nh kéo dài, con v t d b ch t do nhi m trùng
huy t.
IV. I U TR
4.1. H lý
T ng c
P.
-
ng cho gia súc n các th c n có ch a Ca và
Ph i th ng xuyên theo dõi, tr mình cho gia súc, xoa
(1-2 l n/ngày) và đ c bi t không đ chúng n m trên n n
chu ng b n, có n c.
-
đ phòng b m huy t: ch con v t n m đ n nhi u
r m, c .
-
-Ngoài
súc.
ra có th tiêm Strichnin, Vitamin B, C cho gia
4.2. i u tr
Dùng các lo i d c ph m có ch a Ca nh CaCl2,
Gluconatcanxi, Canxi-C, Canxi-Fort… tiêm cho gia
súc.
-
-
K t h p gi a dùng thu c v i ch đ
đ ng, xoa bóp.
n u ng, v n
Ngoài ra có th dùng Strychnin B1, Long não,
vitamin B-Complex, Analgin 25%, Navet - Amoxy ...
M t s hình nh v thu c đi u tr
Mg – Calcium Fort
Công th c:
Trong 100 ml ch a:
.Calci gluconat: 17,7 g
.Mg chlorid: 3,5 g
.Glucose: 10 g
.Dung môi v a đ : 100 ml
Công d ng:
Thu c đi u tr b i li t, m m
x ng, còi x ng, ng đ c, co
gi t, viêm kh p, tr táo bón, b i
li t trong khi ch a và sau khi
đ , s t s a, d ng, nhi m đ c
urê bò (ketosis).
Li u dùng:
Tiêm b p ho c tiêm ven.
+L n: 15-30 ml/40-50 kgP
Mg – Calcium Fort
+Trâu, bò: 150-250
ml/250-300 kgP
Qui cách: L 50ml
M t s hình nh v thu c đi u tr
CALCIFORT-B12
Thành ph n:
-Calcium gluconate
-Acid boric
-Acid glutamic
-Magnesium carbonate
-Vitamin B12
-Dung môi v a đ
Trình bày:
Chai 20ml, 50ml, 100ml.
M i h p 1 chai
CALCIFORT-B12
-
-
-
Công d ng:
Phòng và tr m t s b nh do
thi u calcium và magnesium
gia súc th ng xu t hi n trong
các b nh sau:
+ B i li t nh , (paresis) do h
canxi huy t tr c, trong và sau
khi đ , hay trong th i gian cho
s a (b i li t h u s n).
+ Ch ng còi x ng, m m
x ng, r i lo n th n kinh ch c
n ng, ch ng co gi t heo nái,
li t t cung khi sinh đ .
+ Tình tr ng xu ng s c c a trâu,
bò, dê, c u, heo… c bi t
trong th i k mang thai gây nên
r i lo n c n ng n i ti t.
+ H tr canxi đ t o x
ng.
+ Gi m tính m n c m trong ph n
ng quá m n, n i m đay, ph n
ng huy t thanh…
CALCIFORT-B12
Cách dùng và li u dùng:
-Tiêm b p th t, d i da, tiêm
t nh m ch hay phúc m c.
Li u dùng:
+Li u c b n: T t c các loài
gia súc:
5-10ml cho 20kg th tr ng, n u
c n có th tiêm nh c l i sau 24
gi .
+ Trâu, bò: 5 ml/ 20 kg th
tr ng.
+ Heo, c u, dê:5 - 20 ml/ con.
Tùy theo tr ng l ng.
+ Chó, mèo: 2 - 5 ml/ con/ 1
l n/ ngày.
- Không dùng quá li u ch
đ nh.
- Th i gian ng ng s d ng
thu c:
+Gi t th t: 0 ngày.
+L y s a: 0 ngày
N u gia súc sau khi sinh có bi u hi n s t, nên s d ng
thu c h s t và kháng sinh ch ng ph nhi m nh :
Analgin 25%
Navet - Amoxy
4.2. i u tr
-
-
-
Có th đi u tr b nh li t nh b ng cách: V t c n s a và
b m không khí vào b u vú đ bò h ng ph n và ph c
h i c m giác và các ph n x .
Chú ý b m c ng v a ph i, dùng dây v i bu c núm vú
đ gi không khí kho ng m t gi thì m ra.
Ngoài ra có th dùng ph
ng pháp châm huy t.