Mô hình edwards trong phân tích tỷ giá

~q

rt GIA

MOHi"H EDWARDS
TRO"GPHA"TicH
.

V

Ctaqua, c6 m9t s6 phan

tfch ty gia cua Vi$t Nam

tren co so tfnh toan ty gia
thl!C va di den ket lu$n la dong Vi$t
Nam da b! mat gia qua nhieu. Ve
phl10ngphap tfnh toan ty gia thl!c,
c6 nhieu diem phai ban nhl1 Il!a
ch9n nam co so, thu th$p s6 li$u...
Tuy nhien, bai viet nay khOng di
sau phan tfch phl10ng phap lu$n
tfnh toan ty gia thl!C ma mu6n trJnh
bay van de: dong Vi$t Nam da mat
gia qua nhieu hay Vi$t Nam can
tiep tl,lC pha gia dong tien cua
minh.
C6 rat nhieu nghien c((u xem
xet cac van de lien quan den vi$c
pM gia dong tien. M9t s6 nghien
cltu dl!a tren tfnh toan ty gia thl!C

de ket lu$n rang c6 nen pha gia
dong tien hay khOng ma tieu bieu
la ceng trinh cua cac nha kinh te
nhl1 Goldfajn va Valds(1996) va
Eichangreen, Rose va Wypiosz
(1995). H9 chi ra rang trong thai
gian trl10c khi m9t nl10c pha gia
dong ban te thi ty gia thl!c dl1<;Jc
danh gia la len gia. M9t s6 nha kinh
te khac tiep can dl!a tren vi$c phan

ThS. Nguy~n (;hi Thanh *

tfch cac chi s6 kinh te vT me de
quyet dinh vi$c pM gia dong tien.
M9t trong nhiing d9i di$n cho
trl1ang phai nay la Sebastian
Edwards. Day la phl10ngpMp tiep
c$n phu h<;Jpvoi cac n110Cdang
phat trien, trong d6 c6 Vi$t Nam.

V~y mo hinhcua Edwards
la gi va tc;Jisao l«;Iiphu hqp
vc,iVi,t Nam?
Trong nghien c((u cua minh,
nha kinh te nay da tien hanh phEln
tfch Iy thuyet va thl!C nghi$m ve
thay doi ty gia thl!C

°

12 n110Cdang

phat trien. Edwards da dieu tra 39
CU9Cpha gia dien ra trong giai
d09n 1962 - 1982 va so sanh vi$c
pha gia cua cac n110C
nay v0i nh6m
24 n110cdang phat trien duy tri CO
che ty gia c6 djnh (trong it nhat 10
nam). Trang phan tfch cua minh,
Edwards da phan tfch sl! bien d9ng
cua m9ts6 cac biens6 chinhtrang
thai gian 3 nam tr110Ckhi 39 CU9C
pha gia dien ra de phat hi$n ra qui
lu$t dien ra 0 cac n110Cda tien

-DD
OD

:OJ

IiJC CC

I"
-'"

---~

"of

-

-

. -.
......

SLidpngcengcp tf gki m9teachlinhhOijltgappMn thtfchi~ntOteacmpc tieucuachinhsachue'nf#
Anh: MH

32

hanh vi$c pha gia dong tien. Ml,Ic
dich nham suy doan cac qui tac
chung lien quan den nguyen nhan
pM gia.
Khi phan tfch Iy thuyet,
Edwards da xay dl!ng 2 me hinh
lien quan den sl! thay doi ty gia
danh nghTa va ty gia thl!C can
bang. M9t me hinh t6i l1Uda phan
tich ty gia thl!c can bang (me hinh
1) bien doi khi cac bien s6 COban
(fundamental determinants) thay
doL Ket qua phan tfch chi ra la ty
gia thl!C can bang se bien doi khi
cac bien s6 COban bien doL M9t
me hJnhkhac phan tfch ty gia danh
nghTa(me hinh 2). Trong me hinh

th(( 2 nay, chinh sach tai khoa va
chinh sach tien t$ dl1<;Jcnghien

cU'U

de phan tich sl! thay doi cua ty gia
danh nghTa. Me hJnh nay chi ra
rang vi$c mo r9ng chinh sach tien
t$ va tai khoa se d€mden sl! len gia
cua ty gia danh nghTa.
TCt 2 me hinh Iy thuyet,
Edwards da di den ket lu$n la cac
chi s6 kinh te sau day can xem xet
tr110Ckhi pha gia: 51/Ifin gia cua tY
gia thl/c; giam dl/ tra ngo?i h6i;
tham hl,lt can can vang lai.
De ch((ng minh cho 2 me hinh Iy
thuyet cua minh, Edwards cOng da
tien hanh phan tfch thl!C nghi$m
bang vi$c Slt dl,lng s6 li$u cua 12
n110Cdang phat trien, ket qua da
chi ra la chinh sach tien t$ va cac
bien s6 COban se tac d9ng den sl!
thay doi ty gia nhl1 me hinh Iy
thuyet da. de c$p. Chinh phu cac
n110C
nay ap dl,lngchinh sach vTma
cang n0j long thi vi$c pha gia cang
s0m xay ra.

Phlin tich kha nang mat
giCicua d6ng Vi,t Nam dva
tren mo hinh cua Edwards
Ap dl,lng cac chi s6 kinh te vTma

.Ngan hang Nha nU0CViet Nom
T~ ctJi NcANtJANC- 66

7 NAM2004


~y
ma Edwards dua ra gom Slf len gia cua ty gia thlfC,
giam dlf trCrngoai hai va tham hl,]t can can vang lai cua
Viet Nam trong 3 nam gan day d~ phan tich kha nang
mat gia cua dong Vi$t Nam trong tUCinglai gan.

Ket qua:

Xu hUdng

Tien bQky thu$t

t

Nguon van nudc ngoai

t

Chi tieu cua Chfnh phu

51/ /en gia cua ty gia thl/C
Trong ma hinh cua Edwards thj vi$c m0 rang chfnh
sach tien t$ va tai khoa S8 d§n den ty gia thlfc len gia.
* Phan tich VI m6

on dinh

Qua phan tich ty gia thlfC can bang tren CCiS0 cac
chi tieu kinh te VIma theo ma hjnh cua Edwards c6 th~
thay rang dong Vi$t Nam dang len gia.
Phan

quoe tif

tich dl/ trCr ngofili hOt

f)cJn vi tinh: %

2001 2002

2003

Xu
hUdng

21,4 22,2

28,41

t

14,1 12,2

17,77

t

42,2 38,7
Tang tin dung cho
DNNN so vdi tong
muc tin dung cho nen
kinhte

40,8

t

Tham hut ngan sach
so vdi GDP

-2,8

chi tieu

Tangtin dung doi vdi
nen kinh te
Tang tin dung cho
DNNN

Dlf trCrng09i hai quac te trong giai d09n 2000-2003
deu tang, d~c bi$t rieng nam 2003, dlf trCrngoai hai
quac te cua Vi$t Nam len m9nh, tang 1,9 ty USD
(nguon bao cao cua IMF so 03/380).
Phan tich can can vang fai
f)cJn vi tinh: %

-2,9

-1,9

t

Nam

Tham hl,]t vang
lai/GDP

2000

2001

2002

2003

2,1

2,2

-1.1

-6,7

Nguon: IMF statistical Appendix (2003)

Nguon : IMF statistical Appendix (2003)

Can cu VaGbi~u tren c6 th~ thay Chfnh phu dang
thlfChi$n chfnh sach ndi long tien t$ va tai khoa, thee
mo hjnh nghien cuu cua Edwards thl dieu nay S8 dE1n
den viec dong Vi$t Nam len gia.
* Phan tich ty gia can bEingthl/c

Qua bi&u nay cho thay tham hl,]t vang lai cua Vi$t
Nam ngay cang tang, d~c bi$t trong nam 2003 can
can vang lai cua Vi$t Nam da bj xau di nhieu.
M9t so' kef fu;jn:
Qua phan tich 3 chi so kinh te cua Vi$t Nam trong
3 nam gan day, chung ta thay rang:

Dai vdi vi$c phan tich ty gia thlfC can bang,
Edwards dlfa tren 3 chi tieu: tien bQ cang ngh$, van
mJ'dCngoai va chi tieu cua Chfnh phu. Tien bQ cang
ngh$ cua Vi$t Nam dU<;Jc
bi~u hi$n b0i ty 1$tang tong
san ph&m quac nQi. Nguon van VaGVi$t Nam dU<;Jc
bi&uhi$n b0i ty 1$van dau tu trlfc tiep nUdc ngoai so
vdi tong san ph&m quac nQi.Chi tieu Chfnh phu dU<;Jc
d<;li di$n b0i chi tieu cua Chfnh phu so vdi tong san

Kef qua

Suc ep pha gia

Dong Vi$t
Nam len gia
Tang

Khang

Tham hl,]t

C6

ph&m quac nQi. Cac chi tieu ve tien bQ cang ngh$, van
mJ'dC

ngoai va chi tieu cua Chfnh phu cua Vi$t Nam

nhu sau:

vang lai
f)cJn

2000

Chitieu

vi tinh: %

2001

2002

2003
7,24

Ty Ie tang GDP

6,8

6,9

7,04

TYIe FDI/GDP

7,2

7,3

8,3

8,5

Chitieu Chinh
phu/GDP

26,2

26,7

26,0

26,0

Nguon: IMF statistical Appendix (2003)
TAPe!J! NCAN!JANG- 66 7 NAM2004

Can cu VaGcac phan tich cac chi tieu kinh te VI ma
theo ma hjnh cua Edwards tac gia thay rang dong Vi$t
Nam tuy c6 suc ep pha gia; tuy nhien, trong bai canh
lam phat cua Vi$t Nam hi$n nay va nen kinh te dang
trong giai d09n chuy~n doi m9nh thj vi$c Ngan hang
Nha nudc Vi$t Nam SL/'dl,]ngcang cl,]ty gia mQtcach
linh hO<;ltS8 g6p phan thlfC hi$n tot cac ml,]ctieu cua
chfnh sach tien t$..
33