Nhận diện rủi ro trong bảo lãnh xây dựng và giải pháp phòng ngừa

~q
hay nhom nganh, ho~c m(>t vung kinh

Ie nao do, viec tap trung dU n9 tin
dl:mg qua muc cua m(>t NHTM nha
nU6c cOng la kh6ng nen, bai vi nhu
vay, se co th~ &in den nguy CeJt$p
trung iui ro vao m(>tngan hang.
Co th~ noi yeu cau ve phan tan rui
ro tin dung bi:mg vi$c kh6ng t$p trung
du n9 tin dyng qua muc vao m(>t
khach hang, m(>t nganh kinh te hay
m6t vung kinh te nao do la van de co
tinh nguyen tac trong h09t d(>ng tin
dyng cua cac NHTM noi chung,
NHTM nha nu6c noi rieng. Nhung
cOng phai IUu '; rang, phan tan rui ro
kh6ng dong nghia v6i viec ma r(>ng
cho vay t6i m9i linh vlfc cua nen kinh

te m(>tcach dan trai, thieu nhiing tinh
toan co Celsa. Trong ky thu$t quan tri
ngan hang hi$n d9i, m(>tvan de d~t ra
ma cac NHTM phai giai quyet la can
t90 dU9C slf "can bang" rui ro, chu
kh6ng chI la phan tan rui ro, Wc la
phai xay dlfng nhiing phueJngan CeJ
cau tin dyng heJpI';, phai Iy giai dU9c
rang ngan hang dau tu von vao
doanh nghiep, nganh hay khu vlfc dla
I'; nay den dau va v6i nhiing dieu ki$n

tin dyng nhu the nao. Co nhu v$y m6i
co th~ giai quyet dU9c van de phan
tan va "can bang" rui ro ngay trong
tLtng bu6c cua qua trinh phat tri~n.
M(>t trong nhiing bi$n phap hiiu
hi$u d~ h9n che rui ro va tang them

?

?

kha nang danh gia chfnh xac muc d6
an toan trong h09t d(>ng tin dung la
can tang cu6ng CeJche phoi h9P giiJa:
cac NHTM v6i nhau, d~c bi$t co the!
Slt dyng m(>tcach h9P I'; va hieu qua
phUeJngthuc dong tai tr9 trong~hoat
d(>ngtin dyng. Slf phoi h9Pgiiia cae
NHTM trong h09t d(>ngtin dung la the
hi$n qua trinh vlia h9P tac vlia c~nh
tranh IEmnhau theo C()che thi tru6ng,
chu kh6ng co nghia la bien Slf ph6i
h9P do thanh m(>t d9ng d(>c quyen.
cua m(>t nhom ngan hang nao do va
thu tieu c9nh tranh, Slf h9P tac nay
dU9c hi~u la nham thlfC hien CeJche
cap tin dyng co hi$u qua heJntrong
m(>tso tru6ng h9P can thiet..
N

....

NHANDIENRUIROTRONG
BAOLANHXAY DUNG
.
.
.
'"

?

f/I

...

...

VA GIAIPHAPPHONGNGtJA

T;

°ng th6i gian qua, cac dlf an

xay dlfng trong cac linh VlfCgiao.
thong, nha a, C()sa h9 tang khu
cong nghi$p va khu che xuat, ben
cang, san bay, dau khf, hang khong
buu di$n,... dU9c tri~n khai r(>ngkhap
a ca Trung uang va cac dia phUong,
co quy mo rat 16n,toc d(> phat tri~n

nhanh. Nhieu dU an xay dlfng cac 109i
co nhu cau bao lanh ngay ca nhieu
tInh mien nui, hay cac dlf an co van
dau tu nu6c ngoai. Van de d~t ra la
nhu cau bao lanh dau thau xay dlfng,
bao lanh thlfC hi$n h9P dong xay
dlfng... cua cac doanh nghi$p doi v6i
cac ngan hang khong ngling tang
nhanh. Day la linh vlfC da dugc cac
ngan hang thuang m9i trong nu6c
v$n dl:mg nghi$p vy bao lanh tLtnhieu
nam nay. Song hi$n nay cac cong
trinh xay dlfng v6i tlnh chat kinh te ky thu$t ngay cang phuc t9P va da
d9ng, quy mo du an va quy mo bao
lanh ngay cang 16n, so IU9ng doanh
nghi$p tu nhan co nhu cau xin bac
lanh xay dung ngay cang nhieu, van
chu du an thap... do do, rui ro bao
lanh trong linh vlfC xay dlfng cOng
tiem an 16nva da d9ng. Trong ph9m
vi bai vil3t nay xin ban den m(>tso rui
ro sau:

to

'filS.

'II-fill Rid qu6c 'Il1~ *

Rili ro dol vat ng\tm th~

h\tdng bao lanh .
Trong qua trinh tien hanh nghi$p
vy bao lanh xay dlfng, cac NHTM a
nu6c ta can thu6ng xuyen de phong
nhiing rui ro co th~ g~p phai. Theo
do, tru6c het, du6i goc d(>cua ngu6i
thl,] huang bao lanh, rui ro xay ra khi
nha thau vi ph9m cam ket trong h9P
dong nhvng ben thl,] huang khong
~UrjC ngan hang thlfc hi$n nghia vI,]
bao lanh. Nguyen nhan cua 109irui ro
nay co th~ xuat phat tLt phia ngan
hang. Ngan hang kh6ng co kha nang
thlfC hi$n nghia vI,] baolanh. Song
cOng kh6ng 109itrli tru6ng h9P rui ro
tiem an do loi cua chinh ben thl,]
huang bao lanh. Trong nhieu nam
tru6c day a nu6c ta co khong it tru6ng
hgp, t9i th6i di~m ben thl,] huang bao
lanh yeu cau ngan hang thlfC hi$n
nghia vI,] bao lanh thi ngan hang phat
hanh bao lanh dang dung tren b6 vlfc
cua slf pha san, ho~c mat kha nang
thanh toan hay da pM san. Nhu v$y,
trong tru6ng hgp nay, phan loi cOng
thu(>cve phia ben thl,] hL(Cingbao lanh

da khong gi6i h9n dann sach cac

ngan hang bao lanh.,Noi cach khac,

dieu nay coi hoi ben thl,] huCingphai
nghien cuu th$t ky kha' nang va uy tin
cua ben phat hanh bao lanh. Trang
nhiing tru6ng hgp can thiet, co the
yeu cau m(>tngan hang co uy tin xae
nh$n 19i baolanh, yeu cau ben dU9c
bao lanh phai co bao lanh doi ung,
yeu cau dU9c tai bao lanh, th$m chi
co th~ gi6i h9n danh sach cac ngan
hang se phat hanh bao lanh dUeJC
chap nh$n. Trong thlfC te, thi chI co
cac NHTM Nha nu6c va m(>tso ngan
hang thUeJngm9i co phan co quy mo
16n thlfC hi$n nghiep vI,] bao lanh
trong linh vlfC xay dlfng. Tuy nhien
khong phai ngan hang nao cOng co
kinh nghiem, nam chac cac van de
kinh te - ky thu$t cua tLtng dlf an xay
dlfng, d~ co th~ tu van cho khac
hang. Vi v$y ben thy huCingla doanh
nghi$p xin bao lanh can quan tam
dung muc t6i yeu cau nay.
Ngoai ra, ngu6i thl,] huang bao
lanh can phai dUeJngdau v6i nhiing
rui ro tiem &n co th~ xay ra trong suot
th6i gian c6 hi$u IlfCda bao lanh. Bai
Ie, trong h9P dong bao lanh giiia ngan
Yen

.

HQc vien

Ngan

hOng - PhOn vien PhO

T~ em NGMlIANG -

s6 8 NAM2004


~g
himg vai ben dLf<;lC
bao lanh thLfCJng

quyd!nh:khi co Mt ky si! thayd& naa
trongh<;Jp
dong kinh te gifla ben tht,J
hl1angbaa tanh va ben dL1(Jcbaa
I{mh,aeu phai thOngbaa cha ngan
himgbiet. TrLfCJng
h<;lp,ngfm hang
khongdLf9cthong bao, ho~c dLf<;lC
thongbao khongday du, dLf<;lC
thong
baanhLfngkhong chap nh$n nhU'ng
thayd6ido thi ngfm hang cOnghoan
toimcoquyentUchoithy'chi$n nghia
v~baolanh. BCiivi, can clt phap Iy

duynhatdg ngan hangphat hanhthLf
baalanhchinh la n9i dung h9Pdong
kinhtetrLfackhi co sy'thayd6i. Do do,

trong thLf bao lanh. Trong m9t so
trLfCJngh<;lp, m9t trong nhU'ngdieu
ki$n tien quyetdg ben bao lanh thy'c
hi$n nghTa vl,Jbao lanh la phai co
bang chltng xac nh$n vi$c vi ph~m
bao lanh cua nha thau... Dieu nay,

nhieukhit~o ra khokhancho ngLfCJi
thi,j hLfCingbao lanh khi yeu cau thanh

toan. Vi v$y,dieu ki$n nay phai dLf<;lC
cac ben dLfa ra ci,j thg ngay tUdau dg
tranh nhU'ngtranh chap phat sinh sau
nay.

alii 1"0 dol vetinh8.tMu

.

va dieu ki$nva khonghuy ngang nen
chu dau tLfco thg yeu cau ngan hang
thy'c hi$n nghia Vi,jbao lanh ngay ca
khi nha thau thl/c te khong co vi
ph~m.Vi v$y, nha thau nen co nhU'ng
dieu ki$n Ci,jthg ve yeu cau thy'chi$n
nghia Vi,j bao lanh, dieu khoan vi

ph~m...
- Trong dieu

ki$nve van, ve kinh

nghi$m, trinh d9 ky thu$t va cac nang
Iy'c khac, cae doanh nghi$p trong
nLfoclien danhvoi cac nha thau nLfoc
ngoai xay dy'ngcac cong trinh ngay
cimg nhieu.Dovi$cnhieunha thau
cung tham gia lien doanh cam ket
thy'c hi$n m9t nghia vi,jbao lanh song
vi$c vi ph~m cua m9t nha thau dan

Trong thy'c tien tMi gian qua ci
ta, rui rOdoi vai nha thau trong
d~dambaoquyenI<;Iicua minh, ben
bao
lanh
la vi$c nha thau khong vi
th~huangcan phaico sy'lien h$ ch~t
ph~m
cam
ket nhLfngcac NHTM ci
chevai ngan hang trong suot thCJi
nLfocta
van
phai thy'c hi$n nghia vi,j den vi$e boi hoan so tien cua cac
gianbaolanh.
thanh vien theo ty 1$tham gia. Dieu

bao lanh ho~c do m9t so nguyen
Benc~nhnhU'ngrui ro kgtren,con nhan naodo dan den nganhangphai nay doi hei cac nha thau phai co sy'
himglo~t cac rui ro khac ma ngLfCJi thy'c hi$n nghia vl,Jbao lanh. Rui ro thong nhat nghia vi,jr6 rang trLfockhi
th~huangbao lanh co thg g~p phai nay co thg bat nguon tU nhU'ng quyet d!nh tham gia lien danh.
nhu:nhU'ngrui ro do ban than ngLfCJi nguyen nhan sau:
- Nghia vi,j bao lanh khong phu
th~huangbao lanhvi ph~mh9Pdong
h9Pvoi mltc d9 vi ph~m.Ch~ngh~n,
Vi
nhU'ngIy
do
nao
do,
mi,jctieu
dakyvaiben dLf9Cbao lanh,dan den
m9t trong nhU'ng d~c digm cua bao
cong
benbao lanh dLf9cgiai toa toan b9 cuanhathaula phaidanhdLf<;lC
trinh thi cong bang mQigia. Do v$y, lanh tien ltng trLfoc la sy' giam dan
haym9tphanngNa vi,jbao lanh;cac
nha thau san sang co nhU'ngcam ket trach nhi$m cua nha thau theo thCJi
ruirovethCJi
gian;ve sy'khongtLfC1ng
hay chap nh$nnhU'ngyeu cau doi hei gian cong trinh dLf<;lCthy'c hi$n
thichgiCtathLfbao lanh va h<;lpdong
qua cao, th$m chi nhieu khila phi Iy, nghi$mthu. TrLfCJngh<;lpnha thau
kinhte; ve dieu ki$n thanh toan... Ci,j
khong de ngh! chu dau tLfxac nh$n
cua chu dau tLf.Trong khi do, trong
th~la:

thy'c te, da co nhU'ngkho khan phat ve cac nghia vi,j da hoan thanh dg
ThUnhat, khi n9i dung cua thLf sinhdandenvi$c nha thau vi ph~m giam nghiavi,j bao lanh cua minh thi
baolanhva h9Pdong kinh te co bat cam ket. Thy'c te, T6ng cong ty xay
khi xay fa vi ph~mdoi voi phantrach
dong,S8d~mden cactranh chapkinh dy'ng cong trinh giao thong 5 - B9 nhi$m con I~i, S8 rat kho khan trong
te.TrangtrLfCJng
h9P nay, vi$c theo Giao thong v$n tai, da be thau qua vi$c giaiquyet tranh chap vaquatrinh
du6idencung qua trinh ki$n ti,jngS8 thap m9t lo~t dy' an xay dy'ng dLfCJng thy'Chi$n nghia Vi,j bao lanh cua ngan
tonphi rat nhieu tMi gian, tien c~a, giao thOng,cot 10vi$c lam cho ngLfCli hang.
th~mchi da co khong it trLfCJng
h<;lp laDd9ng, dan toi thua 10n~ng. Doi voi
. alii ro dol veti ngan hang
t~oranhCtng
"cangth~ng"ve m~ttam nha thau nay, Ngan hang Cong
Ngoai cac nghi$p Vi,j phong ngua
Iyvacacphantac di,jngnhLflam bien thLfC1ng
Vi$tNam co quy mo bao lanh
rui ro thong thLfClng,cac ngan hang
d~nghayt~o ra hinh anh "khongdf?p" dy' thau Ion nhat va cOng g~p rui ro
thLfC1ngm~i ci nLfocta, voi vai tro la
trangmat cong chung, lam giam uy nhieu nhat. Tiep do la T6ngcongty
trunggian thy'chi$nd!chvi,j, dang mCi
tin cua ban than doanh nghi$p tren xay dy'ng TrLfCJng8C1n - B9 Quoc
r9ng nghi$p vi,j bao lanh trong linh
thuC1ng
trLfClng,ngay ca khi gianh phong, trong lien doanh be thau xay
vy'c xay dy'ng, thu hut khaeh hang, thi
dU<;1c phan thifmg.
dy'ngdy'an dLfCJng
giao thong tU Hon can phai co nhU'ngbi$n phap phong

ThUhai, cac rui ro ve thCJigian. Gai di C&m Pha, do m9t ngan hang
ngua rui ro ei,j thg hC1n.Ngan hang
Trangthy'cte, khong it trLfCJng
h<;lp, trong nLfocbao lanh, cOng g~p phai
phai danh gia dung ban chat, cOng
thaigianthy'chi$n nghia vi,jbao lanh tinh tr~ng rui ro tLfC1ng
ty'. Do do, nha nhLfnhU'ngruirotiem&ncuatUngIan
keodaihC1n
thCJi
gianbaolanhdy'tfnh thau can phaixemxet ky cac yeu cau bao lanh, thy'c hi$n vi$e tLfvan cho
bandau, trong khi thLf bao lanh co cong vi$c va kha nang dap ltng cua khach hang, va phan tfeh kha nang,
thaigian hi$u Iy'c co d!nh theo tfnh minh doi voi cac yeu cau do trLfockhi nang Iy'Ckhach hang dg co phLfC1ng
toanbandau I~ikhong dLf<;lC
gia h~n, co nhU'ngcam ket Ci,jthg, tranh rui ro thltcdam bao cho bao lanhthichh~p.
d~m
dentinhhuangnghia vi,jgiU'athLf cho minh, cOng nhLfrui ro cho cac Thy'c hi$n ch~t che quy trinh bao
baolanh va trong thy'Cte co sy' sai NHTMtrong nLfoctien hanh bao lanh.
lanh, danh gia nang Iy'eva uy tin 9ua
bi$t.
- Hauhetcacbaolanh trong xay nha thau, la nhU'ngyeu eau rat quan
ThUba, ve dieu ki$n thanh'toan dy'ng hi$n nay CinLfDcta la bao lanh trQ,ngdg phong ngua rui roo
TW CIIi NGANIIt\NG- &'J 8 NAM2004

.

nLfoc

41

~g
Cae bi~n phap xii Iy rUi ro
Doj v{Jj eM oau tLl
Trang dieu ki$n moi tnleJng kinh
daanh, moi tnleJngphap Iy...6 mlOcta
hi$n nay, nhCtngrui ra trang baa lanh
xay dl,fng la dieu kh6 tranh khoi. Vi
v~y, khi nha thau vi phi?m nghTav(,l
sang chu dau tlJ khOng dugc boi
haEm, trang khi loi hay kh6i nguon cua
rui ra da ben nha thau, chu dau tu can
phai tiep t(,lCcan clJ vaa cac nQi dung

trang hgp ,dong kinh te d~ yeu cau
nha thau b6i thueJng. TrueJng hgp baa

lanh c6 xac nh~n, ha~c dugc dong
baa lanh, chu dau tu c6 the yeu cau
bat ky ngan hang naa thlfChi$n nghTa
v(,lbaa lanh.
Doj v{Jjnha thfiu
Cung tli thlfCte cac khaan baa
lanh theJigian qua, thi thlfCte rut ra la
khi c6 Slfvi phi?m,tV phfa cac NHTM
cha rang nha thau 6 nuoc ta nen
nhanh ch6ng thuong lugng, dan xep
d~ c6 huang giai quyet toi U'Uvoi chu
dau tu nhu: gia hi?n theJigian thlfC
hi$n...
TrUeJnghgp chu dau tu yeu cau

boi thueJng,voi baa lanh c6 xac nh~n
vi phi?m, nha thau can lam ro slf vi
phi?mtrang van ban xac nh~n de lam
can clJ cha ngan hang doi chieu thlfc
hi$n nghTa V(,l.
Doi voi baa lanh ma nghTa v(,lgiam

dan thi nha thau nhanh ch6ng xuat
trinh chl1ng tV ho so chl1ng minh
nghTav(,lgiam dan cha NHTM,tranh
trueJnghgp thanh taan trung.
Dojv{Jjngan hang
NHTMtrang nuoc, voi tu cach la
ben baa lanh, thlfc hi$n cac cam ket
nhu trang thu baa lanh da phat hanh.
M9i cong vi$c xli Iy lienquan den rui
ra cua ngan hang deu dugc thlfc hi$n
tren co s6 dam baa nghTaV(,ltV phfa
nha thau. Da d6, daanh nghi$p tlf
phong tranh rui ra cha minh cung la
tranh rui ra OOangan hang. Van de
nay se dugc phan tich sau hon 6 phan
kien nghi doi voi nha thau,....
MQt so kien ngh!
V{JieM oau tLl (BenA)
Vi$c dau thau can thea dung quy
dinh cua phap lu~t de dam baa tinh
khach quan, tinh hi$u qua va quyen
42

Igi cha cac nha thau du nang IlfCva
chat lugng cua cong trinh. Trang ho
so meJithau can quy dinh nang IlfC,uy
tin cua ngan hang phat hanh baa lanh
d~ dam baa quyen Igi hgp phap cua
minh. N(>idung cua cac thu baa lanh
trang ho so meJjthau can dap l1ngcac
quy dinh thea quy che dau thau cua
Nha nuoc, thea thong 1$quoc te, c(,l
th~, can.de c~p va lam ro cac yeu to

sau:

- So tien baa lanh.
- TheJi gian (tMi hi?n) hi$u IlfCcua
thu baa lanh.
- Cac dieu khaan vi phi?m, tra tien.
- Can xac dinh ro tuan tlf cac buoc

baa lanh:

Thlfc hi$n cac quy dinh cua phap lu~t'
trang quan Iy xay dl,fngco ban: quy'
che dau thau, quy che baa hanh cong
trinh... Can tim hi~u ky cac dieu ki$n
hgp dong, nghTaV(,lda chu dau tu yeu
cau. Neu phat hi$n yeu cau c'Uachu
dau tu qua "khi3t khe" thi nen traa doi,
lam ro. Can Ilfa ch9n ngan hang de
phat hanh baa lanh:

- C6 tiemIlfctal chfnhvCtngmi?nh
dich V(,l day du, tr9n g6i de ph(,lCv~
daanh nghi$p thi cong khi trung thau.
- C6 kinh nghi$m, uy tin de ti?a sV
tin tu6ng cha chu dau tu, nang cao
kha nang trung thau.
- C6 hieu biet ve xay dl/ng, c6 thu
t(,lC, trinh tlf baa lanh

ro rang, khoa

+ Saa lanh dlf thau.

h9C.

+ Saa lanh thlfChi$n hgp dong.

- D(>ingu can b(> c6 nang IlfC,
nhi$t tinh va c6 kha nang tu van tot.

+ Saa lanh tien lJngtruoc.
+ Saa lanh baa hanh chat lugng
cong trinh.
Doi v{Jinha thfiu (BenB)
Cac nha thau can co quan h$ hgp
tac voi nhau de tranh hi$n tugng pha
gia lam thi$t hi?i cha cac nha thau.

- C6 quan h$ di?i Iyva quan h$

thanh taan voi cac ngan hang quoc te
c6 uytin d~xli Iynghi$pv(,lbaa lanh
cha cac doi tac lien daanh, lien danh,
dong theJi,c6 kha nang tlm hieu, cung
cap thong tin ve cac doi tac nuoc
ngaai..

CHiNHANHNGANHANGNGO~ITHUONGSINHDUONG...
(Tiep theo trang 28)
cac giaipMp khac
- T~ptrungvaGvi$ctiepc~ptiepthi khachhang(viChinhanhmairadai)m(Jtcachthuang
xuyenlient(,lC,c6 chinhsachchams6ckhachhang,d$t moiquanh$ binhd~ngcOngc6 lqi,
giu vlingkhachhangdac6,pMt tri~nthemkhachhangmaLHangnam,phanlo~ikhachhang
thongquavi$cxet giaih~ntin dl,lng,chamdiemxeph~ngdoanhnghi$pd~c6 huangdautv
an toanva hi$Uquahem.Dennay,Chinhanhc6 quanh$ giaodichvai 350khachhangla
doanhnghi$pva gan7000khachhangca nhan.

- Ho~td(Jng
cuaChib(Jvacacdoanth~luonlad(Jng
Il,fcthUcd&y,t~odieuki$nchoCBNV .
hoanthanhnhi$mVI,I.Chib(Jluonbamsatchutrvang,chinhsach,Ngh!quyetcuaDang,d!nh
hvangcuaNHNTVi$tNamd~lanhd~oquacongtacgiaodl,lcchfnhtr!tutuang,congtaccan
b(J,congtac tl,fphebinhva phebinh.Tv nam2000den2003,Chibo d~t ca sa Dangvung
m~nh,100%dangviendu tv cachhoanthanhnhi$mV(,l.Cacdoanth~luonphathuyvai tro
cuaminh,d(Jngviencanb(Jdoanvienra SlIChoanthanhnhi$mv1,1
, to chlICcacphongtrao
vanth~thietthl,fc,thamgia huanglIngphongtraodo doanth~captrEmphatd(Jng.Bonnam
lien,CongdoanChinhanhdvqcCongdoanNHNTVi$tNamt$ngthvangnhieubangkhenco
thi dua.Doanthanhnhienluonla chidoanca savungm~nh4 namlien.
Namnamqua,conduangcuaChinhanhdi chvadai nhvngcOngdud~ kh~ngdinhminh

va tiept(,lCno Il,fcphandaunhieuhannuamaitheokip xu the tMi d~i,hoanh~pvaGca che
thi tmang.Lam(Jtnganhangthuangm~iphl,lcV(,lyeucaupMt tri~nkinhte cuam(Jttinhnang
d(Jng,Chi nhanhNHNTBinhDuangS6tiept(,lCmar(Jngquymo,m~nglurn,chatIvqngph(,lc
vl,I,vungbuacdonghanhcOngcacnhadoanhnghi$p.ChinhanheamketS6luonnoll,femang
. denehokhachhangsl,fthanhd~t,S6la ngvaib~ndonghanhdangtin c~ycuatat ca khaeh .
hang..

TW 0Ii NChNIIANc

- &58 NAM2004