Bài giảng bài mẫu nguyên tử bo vật lý 12 (11)

TRƯỜNG THPT CẨM BÌNH

MẪU NGUYÊN TỬ BO

Tổ Vật lý 12


KIỂM TRA BÀI CŨ
1) Nội dung của thuyết lượng tử ánh
sáng?
2) Mô tả quang phổ vạch phát xạ của
hydrô ?


MẪU NGUYÊN TỬ BO VÀ QUANG PHỔ VẠCH
CỦA NGUYÊN TỬ HYDRO


1/ Mẫu nguyên tử Bo :
a / Tiên đề về trạng thái dừng:
 Nguyên tử chỉ tồn tại trong

một số trạng thái có năng
lượng xác định gọi là trạng
thái dừng.Khi ở trạng thái
dừng nguyên tử không bức xạ.

r0


b/ Tiên đề về sự bức xạ và hấp thu năng lượng của

nguyên tử :

Khi nguyên tử chuyển từ trạng thái dừng có mức
năng lượng En sang trạng thái dừng có mức năng
lượng Em nhỏ hơn thì ngun tử phát ra một phơton
có năng lượng đúng bằng hiệu En – Em..

En - Em= hf (h:hằng số Plăng)
En
 = hf = En-Em

Em


Khi nguyên tử đang ở trạng thái dừng có
năng lượng Em mà hấp thu được một phơton có
năng lựơng hf đúng bằng En – Em thì nó chuyển
lên trạng thái dừng có năng lượng En lớn hơn .

En
 = hf =En-Em

Em


En
 = hf =En-Em

 = hf =En-Em
Em

Sơ đồ hấp thụ và bức xạ năng lượng của nguyên
tử


c/Hệ qua ûcủa hai tiên đề trên
Trong các trạng thái dừng của nguyên tử ,
electron chỉ chuyển động quanh hạt nhân theo
những quỹ đạo có bán kính xác định gọi là quĩ
đạo dừng .

Quỹ đạo có bán kính nhỏ nhất
r0 sẽ có năng lượng thấp nhất
gọi là quỹ đạo cơ bản
Với r0=5,3 .10-11 m :
bán kính Bohr

r0


n

1

2

3

4

5

6

Tên quỹ đạo

K

L

M

N

O

P

Bán kính rn= ro .n2

r0

4r0

9r0

16r0 25r0 36r0


Chú ý :

 Bán kính dừng nhỏ năng lượng thấp  trạng
thái bền vững hơn .
 Các electron ở trạng thái có năng lượng lớn có
xu hướng chuyển sang trạng thái có mức năng
lượng nhỏ hơn ,bền vững hơn .
2/ GIẢI THÍCH SỰ TẠO THÀNH QUANG PHỔ VẠCH
HYDRO

a/ Thực nghiệm :


Khi quan sát quang phổ vạch phát xạ của Hydro
,người ta thấy chúng gồm những dãy vạch xác định
tách rời nhau :

Dãy Lyman

Vùng tử
ngoại

Banme

Pasen

Vùng khả
kiến

Vùng hồng
ngoại

Dãy Lyman

Banme

Pasen

Dãy Lyman : Trong vùng tử ngoại :

Dãy Banme : Gồm 2 phần , 1 phần 4 vạch : đỏ ,lam
,chàm , tím và phần cịn lại nằm vùng tử ngoại
Dãy Pasen : trong vùng hồng ngoại
0,656 m

0,486

0,6

0,5

0,434 0,410

0,4m


b . Giải thích :
• Ở trạng thái cơ bản nguyên tử Hydro có năng
lượng thấp nhất , electron chuyển động trên quỹ
đạo K.

Khi nguyên tử nhận được năng lượng kích thích
, êlectron nhảy lên mức năng lượng cao hơn , sau thời
gian rất ngắn êlectron lại trở về mức năng lượng thấp
hơn phát ra bức xạ tạo thành vạch trong quang phổ .

En

E


Ta có  = hf = E cao – Ethấp

Mỗi tần số f ứng với  =

hc



 xác định nên ánh sáng phát ra cho vạch
màu xác định của quang phổ phát xạ


P

O

N

M

L

 Khi electron từ các quỹ đạo
bên ngoaiø trở về quỹ đạo K
: phát ra bức xạ cho các
vạch dãy Lyman

K

Dãy Lyman (vùng tử ngoại)


P

 Khi electron từ các
quỹ đạo bên ngoài
trở về quỹ đạo L :
phát ra bức xạ cho
các vạch dãy Banme

O

N

M

L

K

Banme


P

O

N

M

L

 Khi electron từ các quỹ
đạo bên ngòai trở về
quỹ đạo M : phát ra
photon cho các vạch dãy
Pasen

K

Dãy Pasen (Vùng hồng ngoại)


P

O

N

M

L

K

Lyman

Banme

Pasen


Sơ đồ
nhảy
mức
năng
luợng
tạo các
vạch
quang
phổ
Hydro


QUANG PHỔ VẠCH HYDRO
0,656 m

0,486

0,6

0,5

0,434 0,410 m

0,4m


• Củng cố:
• 1) Ở trạng thái dừng, nguyên tử:
• A. khơng bức xạ và khơng hấp thụ năng
lượng.
• B. khơng bức xạ nhưng có thể hấp thụ năng
lượng.
• C. khơng hấp thụ nhưng có thể bức xạ năng
lượng
• D. vẫn có thể hấp thụ và bức xạ năng lượng


• 2)Dãy Ban-me ứng với sự chuyển
êlectron từ quỹ đạo ở xa hạt nhân về
quỹ đạo nào sau đây?
• A.Quỹ đạo K
• B.Quỹ đạo L
• C.Quỹ đạo M
• D.Quỹ đạo N

3)Giả sử electron nhảy từ quỹ đạo M có
mức năng lượng -1,5eV về quỹ đạo L có
mức năng lượng -3,4eV

o

Hãy xác định bước sóng  của bức xạ phát
ra ? bức xạ thuộc dãy nào ?

Kết quả :  =
Dãy:

0,656 m

Banme


HẾT