Bài giảng bài sự nhiễm điện do cọ xát vật lý lớp 7 (3)

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17: Sự nhiễm điện do cọ xát
Vào những ngày thời tiết khô ráo, nhất là những ngày hanh khô, khi cỡi áo
ngoài bằng len, dạ hay sợi tổng hợp, ta thường nghe thấy những tiếng lách tách
nhỏ. Nếu khi đó trong buồng tối, ta còn thấy các chớp sáng li ti. Cũng giống
như thế nhưng kỳ vĩ hơn nhiều là hiện tượng chớp và sấm sét trong thiên
nhiên. Một trong các nguyên nhân của hiện tượng này là sự nhiếm điện do cọ
sát.

/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Thí nghiệm 1
1. Đưa một đầu thước nhựa lại gần các vụn giấy viết, các vụn nilông hay một
quả cầu bằng nhựa xốp nhỏ treo bằng sợi chỉ mảnh (hình 17.1a; 17.1b). Hãy
quan sát xem có hiện tượng gì xãy ra không?

Vụn giấy viết
/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Thí nghiệm 1
1. Đưa một đầu thước nhựa lại gần các vụn giấy viết, các vụn nilông hay một
quả cầu bằng nhựa xốp nhỏ treo bằng sợi chỉ mảnh (hình 17.1a; 17.1b). Hãy
quan sát xem có hiện tượng gì xãy ra không?

Quả cầu xốp nhẹ
/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Thí nghiệm 1
Sau đó dùng miếng vải khô cọ xát vào thước nhựa rồi lần lượt làm như trên.
Có hiện tượng gì xãy ra với các mẫu giấy và quả cầu?

Miếng vải khô
Vụn giấy viết

/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:

Thí nghiệm 1
Sau đó dùng miếng vải khô cọ xát vào thước nhựa rồi lần lượt làm như trên.
Có hiệ tượng gì xãy ra với các mẫu giấy và quả cầu?

Quả cầu xốp nhẹ

Miếng vải khô
/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Thí nghiệm 1
2. Làm thí nghiệm tương tự, nhưng thay thước nhựa bằng một thanh thủy tinh
được cọ xát bằng mãnh lụa, sau đó thay bằng một mảnh nilông hay phim
nhựa được cọ xát bằng len.

Ta thấy thanh thủy tinh hút các vun giấy viết và quả cầu xốp.
/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Thí nghiệm 1

3. Ghi kết quả quan sát được (hút hay đẩy) vào bảng dưới đây.
Vật bị cọ xát

Các vật

Vụn giấy viết Vụn giấy nilông

Quả cầu
nhựa xốp

Thước nhựa

Hút

Hút

Hút

Thanh thủy tinh

Hút

Hút

Hút

Mảnh nilông

Hút

Hút

Hút

Hút
Hút
/>
Hút

Mảnh phim nhựa

thanhhoa


Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Kết luận: Chọn cụm từ thích hợp trong khung điền vào chổ thống:
* có khả năng đẩy
* có khả năng hút

* không đẩy và
không hút
* vừa đẩy vừa hút

Nhiều vật sau khi bị cọ xát . . .có
. . khả

. . . .năng
. . . . .hút
. .. . các vật khác.

/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Thí nghiệm 2
Thoạt đầu, chuẩn bị một mảnh phim nhựa chưa bị cọ xát, sao cho khi chạm
bút thử điện vào mảnh tôn phẳng được bố trí như hình vẽ 17.2 thì đèn của bút
thử điện không sáng.
Sau đó dùng mảnh len cọ sát mảnh phim
nhựa nhiều lần và quan sát kỹ đèn của
bút thử điện khi chạm vào mảnh tôn.
Đèn của bút thử điện sáng lên.
Tiến hành thí nghiệm như trên nhưng
thay mảnh phim nhựa bằng thước dẹt.
Đèn của bút thử điện cũng sáng lên.

/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Kết luận:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng. làm
. . . .sáng
. . . . bóng đèn bút thử điện
Các vật sau khi bị cọ sát có khả năng hút các vật khác hay làm sáng bóng đèn
bút thử điện được gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện.

/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện
Các vật sau khi bị cọ sát có khả năng hút các vật khác hay làm sáng bóng đèn
bút thử điện được gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện.

II. Vận dụng:
C1: Giải thích tại sao những ngày thời tiết khô ráo, đặc biệt là những ngày
hanh khô, khi chảy đầu bằng lược nhựa, nhiều sợi tóc bị lược nhựa hút kéo
thẳng ra.
Vì khi chảy tóc bằng lược nhựa thì lược bị cọ xát nên nhiễm điện và hút
được vật nhỏ và nhẹ. Trong trường hợp này các vật bị hút là tóc nên tóc

bị kéo thẳng ra.
/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện
Các vật sau khi bị cọ sát có khả năng hút các vật khác hay làm sáng bóng đèn
bút thử điện được gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện.

II. Vận dụng:
C2: Khi thổi mạnh vào mặt bàn, bụi bay đi. Tại sao cánh quạt điện thổi gió
mạnh, sau một thời gian lại có nhiều bụi bám vào cánh quạt, đặc biệt ở mép
cánh quạt chém vào không khí.
Khi cánh quạt quay nó cọ xát với không khí nên nhiễm điện và hút được
các vật nhỏ và nhẹ như bụi bẩn.

/>

Chương III: ĐIỆN HỌC
Bài 17:

Sự nhiễm điện do cọ sát

I. Vật nhiễm điện:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.

Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện
Các vật sau khi bị cọ sát có khả năng hút các vật khác hay làm sáng bóng đèn
bút thử điện được gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện.

II. Vận dụng:
C3: Vào những ngày thời tiết khô ráo, lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay
màn hình ti vi băng khăn bông khô thì vẫn thấy có bụi vải bám vào chúng.
Giải thích tại sao.
Khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình ti vi băng khăn bông
khô thì chúng bị cọ xát nhiều lần nên nhiễm điện và hút được bụi vải.

/>