Bài giảng bài thấu kính mỏng vật lý 11 (3)

VẬT LÝ 11
BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG





I./ THẤU KÍNH . PHÂN LOẠI
THẤU KÍNH
1./ ĐỊNH NGHĨA

Thấu kính là một khối chất trong
suốt giới hạn bởi hai mặt cong hoặc
bởi một mặt cong và một mặt
phẵng.

Nhìn vào hình và hãy
cho biếtThấu kính là gì?


KIỂM TRA BÀI CŨ

Lăng kính là gì ? Viết các công thức của lăng kính?


KIỂM TRA BÀI CŨ

Một lăng kính trong suốt có tiết diện thẳng là tam
giác vuông ( như hình). Góc chiết quang A của
lăng kính có giá trị nào sau đây?
A.

B.
C.

D.

60
300
900
30
600
A, B,C đều đúng tùy đường truyền tia sáng


Hãy quan sát các dụng cụ sau và hãy cho biết bộ
phận quan trọng nhất của các dụng cụ đó là gì ?



Kính lúp.



Máy ảnh, máy ghi hình.


BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG









I./ THẤU KÍNH . PHÂN LOẠI
THẤU KÍNH
1./ ĐỊNH NGHĨA
Thấu kính là một khối chất trong
suốt giới hạn bởi hai mặt cong hoặc
bởi một mặt cong và một mặt
phẵng.

2./ Phân loại thấu kính
Thấu kính lồi (còn được gọi là thấu
kính có rìa mỏng)
Thấu kính lõm (còn được gọi là
thấu kính có rìa dày)



Hãy cho biết có mấy loại thấu kính


khi chiếu một chùm tia tới song song đến một thấu kính lồi
em có dự đoán gì về chùm tia ló khi qua thấu kính ?

Thấu kính hội tụ

Còn đối với thấu kính lõm thì sao?

Thấu kính phân kì


BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG
I./ THẤU KÍNH . PHÂN LOẠI THẤU KÍNH
1./ ĐỊNH NGHĨA


2./ Phân loại thấu kính








Thấu kính lồi (còn được gọi là thấu kính có rìa
mỏng)
Thấu kính lõm (còn được gọi là thấu kính có rìa
dày)
Trong không khí
+ Thấu kính lồi là thấu kính hội tụ
+Thấu kính lõm là thấu kính phân kì


BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG

I./ THẤU KÍNH . PHÂN LOẠI THẤU KÍNH

1./ ĐỊNH NGHĨA
2./ Phân loại thấu kính
3./ ký hiệu




Thấu kính hội tụ

Thấu kính phân kì


BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG











II./ khảo sát thấu kính hội
tụ
1. Quang tâm-tiêu điểmtiêu diện
a.Quang tâm

Khi chiếu tia sáng qua

quang tâm của thấu kính,em
có nhận xét gì về tia ló sau
khi qua thấu kính?
Khi đổi hướng tia sáng qua quang tâm
thì tia ló sẽ như thế nào ?

- là điểm chính giữa
của thấu kính

O

- Mọi tia tới qua

O

quang tâm đều truyền
thẳng


BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG











II./ khảo sát thấu kính hội tụ
1. Quang tâm-tiêu điểm- tiêu diện
a.Quang tâm
- là điểm chính giữa của thấu kính Trục chính
- Mọi tia tới qua quang tâm đều
truyền thẳng
- Đường thẳng qua quang tâm O và
vuông góc với thấu kính gọi là trục
chính của thấu kính
- Các đường thẳng khác qua quang
tâm O thì gọi là trục phụ

O

Trục phụ

Hãy cho biết có bao nhiêu trục
chính Và bao nhiêu trục phụ ?


•Khi chiếu đến một thấu kính hội tụ một chùm tia tới song song
với trục chính,có nhận xét gì về chùm tia ló khi qua thấu kính?

O
O

F’1

F’

Tiêu
điểm
ảnh phụ
Tiêu
điểm
ảnh chính


BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG

















II./ khảo sát thấu kính hội tụ
1. Quang tâm-tiêu điểm- tiêu diện
a.Quang tâm

b. Tiêu điểm
- Chiếu đến thấu kính hội tụ một chùm tia tới song song, chùm tia ló cắt nhau tại
một điểm trên trục tương ứng với chùm tia tới. Điểm này được gọi là tiêu điểm
ảnh của thấu kính.
Trên mổi trục thì có một tiêu điểm ảnh
+ Trên trục chính : tiêu điểm ảnh chính kí hiệu là F’
+Trên trục phụ : tiêu điểm ảnh phụ được kí hiệu là F’n ( n = 1, 2, 3,…)
-Nếu lấy đối xứng tiêu điểm ảnh qua quang tâm ta sẽ được tiêu điểm vật
+ Trên trục chính : tiêu điểm vật chính kí hiệu là F
+Trên trục phụ : tiêu điểm vật phụ được kí hiệu là Fn ( n = 1, 2, 3,…)


Chiều truyền ánh sáng

O
F

Tiêu điểm vật chính

F’

Tiêu điểm ảnh chính

Tiêu điểm ảnh phụ

F’1
F1
Tiêu điểm vật phụ

c./ Tiêu diện:

Là mặt phẳng chứa tất cả các tiêu điểm, vuông
góc với trục chính và đi qua tiêu điểm chính của
thấu kính .
Mỗi thấu kính có 2 tiêu diện: tiêu diện ảnh và tiêu
Chiều truyền ánh sáng
diện vật.

F
Tiêu diện vật

O

F’
Tiêu diện ảnh


THẢO LUẬN NHÓM
Vẽ đường truyền của tia sáng khi qua thấu kính hội tụ?

O
F

F’


BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG
II./ khảo sát thấu kính hội tụ
1. Quang tâm-tiêu điểm- tiêu diện

2. Tiêu cự. Độ tụ
a . Tiêu cự

f = OF’= OF

(m)

Nếu thấu kính hội tụ : f > 0
Nếu thấu kính phân kì : f < 0
b . Độ tụ

1
D=
f

(dp): điốp


BÀI 29 : THẤU KÍNH MỎNG


III./ Khảo sát thấu kính
phân kì

1./ Quang tâm- tiêu điểm- tiêu
diện
-Quang tâm có tính chất giống như
của thấu kính hội tụ
- Tiêu điểm, tiêu diện được xác
giống như thấu kính hội tụ nhưng

tất cả chúng đều ảo ( được tạo
bởi đường kéo dài của tia sáng )
2./ Tiêu cự - độ tụ
- Các công thức định nghĩa tiêu cự
và độ tụ vẫn được áp dụng đối với
thấu kính phân kì

Chiều truyền ánh sáng
O
F

F’

O
F’
F’

F

F


Củng cố
•Thấu kính là gì ? Có mấy loại thấu kính?


Củng cố









Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm sau:
1./ Các phát biểu sau phát biểu nào đúng:
a . Trục chính của thấu kính là đường thẳng đi qua quan
tâm
b . Đường thẳng đi qua quang tâm mà không vuông góc
với thấu kính là trục phụ của nó
c . Với một thấu kính có vô số trục chính
d. Tất cả các phương án trên đều đúng


Củng cố







2.Tiêu cự của thấu kính được tính theo công
thức:
a. D = 1/f
b. f = 1/D
c. D = 2f
d. f = D

DẠ ! Hu..hu..
VỀ HỌC BÀI
NHANH LÊN
!