Bài giảng bài thấu kính mỏng vật lý 11 (4)

1. Khái niệm ảnh và vật trong quang học
a) Khái niệm ảnh:

F

 Ảnh điểm: là điểm đồng quy của
chùm tia ló hay đường kéo dài của
chúng.
 Một ảnh điểm là:
 ảnh thật nếu chùm tia ló là
chùm hội tụ.
 ảnh ảo nếu chùm tia ló chùm
phân kỳ

F’

S’

S’
F

F’


1. Khái niệm ảnh và vật trong quang học
a) Khái niệm ảnh:
b) Khái niệm vật:
 Vật điểm: là điểm đồng quy của chùm
tia tới hay đường kéo dài của chúng.
 Một vật điểm là:
 vật thật nếu chùm tia tới là chùm

phân kỳ
 vật ảo nếu chùm tia tới là chùm
hội tụ.

S
F

F’

S
F

F’


1. Khái niệm ảnh và vật trong quang học
2. Cách dựng ảnh tạo bởi thấu kính
a) Trường hợp thông thường: chọn 2
trong ba tia tới đặc biệt.
 Tia tới qua quang tâm O của thấu
kính.
 Tia tới song song với trục chính
của thấu kính.
 Tia tới qua tiểu điểm vật chính F
(hoặc đường kéo dài qua F) của thấu
kính.

B
A

F’ A’

F
O

B’


1. Khái niệm ảnh và vật trong quang học
2. Cách dựng ảnh tạo bởi thấu kính
a) Trường hợp thông thường
b) Trường hợp đặc biệt: tia tới là một
tia bất kỳ
→ Xác định trục phụ song song với A F
tia tới.

F1 ’
O F’

A’


B

1. Khái niệm ảnh và vật trong quang học
2. Cách dựng ảnh tạo bởi thấu kính
AF
I
3. Các trường hợp ảnh tạo bởi thấu kính
Hãy vẽ ảnh của vật cho bởi thấu

kính hội tụ và phân kỳ ứng với các
trường hợp:
B
AO > OI (OI=2OF)
AO = OI
A
AO = FO
AO < FO

F’

O F’

O

I’

F


Thấu kính

T.KÍNH HỘI TỤ (f > 0)

T.KÍNH PHÂN KỲ (f < 0)

B

B

I A F

F’

O

I’

A

F’

O

F

Ảnh
Tính chất
Thật
(thật, ảo) vật ngoài OF

Ảo
vật trong OF

Thật
Độ lớn > vật: vật ngoài FI
(so với vật) = vật: vật ở I
< vật: vật ngoài FI
Chiều
Thật

(so với vật) Ngược chiều

Ảo
> vật

Ảo
cùng chiều

Luôn luôn ảo

Luôn nhỏ hơn vật

Luôn cùng chiều


Quy ước:
OA = d:

vật thật:
vật ảo:
OA’ = d’: ảnh thật:
ảnh ảo:
 Độ phóng đại:

d>0
d<0
d’ > 0
d’ < 0
'

AB
k
AB

'

k > 0: ảnh, vật cùng chiều
k < 0: ảnh, vật ngược chiều

B
F’ A’

F
A

O
B’


1. Công thức xác định vị trí ảnh

1 1 1
 '
d d
f
2. Công thức xác định số phóng đại ảnh
'

d
k 

d

B
d
A F O

d’ A’
F’

B’








B
Câu 1: Một vật đặt trước thấu kính hội tụ
có tiêu cự 20cm, cách thấu kính 30cm.
Khoảng cách từ ảnh đến thấu kính là

O
X
X
X

60 cm
50 cm

40 cm
80 cm

AF

O

F’

Hết giờ
ĐỒNG
HỒ
ĐÁP ÁN
60 cm


Câu 2: Một vật đặt trước thấu kính hội tụ
có tiêu cự 20cm, cách thấu kính 30cm. Độ
phóng đại của ảnh tạo bởi thấu kính là

X

-1/3
-3

X
X

3

1/3

O

Hết giờ
ĐỒNG
HỒ
ĐÁP ÁN
-3


Câu 3: Một vật đặt trước thấu kính hội tụ
có tiêu cự 20cm, cách thấu kính 30cm.
Nếu vật cao 1,5cm thì ảnh của vật tạo bởi
thấu kính sẽ cao

X
X
X

O

0,5cm
-4,5cm

-0,5cm
4,5cm

Hết giờ
ĐỒNG

HỒ
ĐÁP ÁN
4.5cm


Làm các bài tập trang 189 và 190 sgk.
Làm bài tập 29.12 đến 29.17 sbt