Bài giảng bài tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện vật lý 7 (3)

TaiLieu.VN


KIỂM
TRABÀI
BÀICŨ
CŨ
KIỂM TRA
Câu 1:

Chiều dòng điện được quy ước như thế nào?

Câu 2:

Hãy nối các kí hiệu với các bộ phận tương ứng của
Trả lời:
mạch điện

Đáptừáncực dương qua dây dẫn và các
Chiều dòng điện là chiều
thiết bị điện tới cực âm của nguồn điện
1- Nguồn điện

a.

1- c

2- Hai nguồn điện mắc nối tiếp

b.

2- d

3- Bóng đèn

c.

3- b

4- Công tắc đóng

d.

4- a

5- Công tắc mở

e.

5- e

TaiLieu.VN


Khi có dòng điện trong mạch, ta không thể nhìn thấy các điện
tích dịch chuyển. Nhưng ta có thể nhận biết được sự tồn tại của
nó nhờ quan sát các các tác dụng mà dòng điện gây ra.
Hai trong số các tác dụng của dòng điện là

Và bây giờ chúng ta cùng tìm hiểu các tác dụng này của dòng
điện các em nhé

TaiLieu.VN


• Tiết 24 - BÀI 22:

• TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG
PHÁT
SÁNG CỦA DềNG ĐIỆN

TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:

C1: Hãy kể tên một số dụng cụ, thiết bị thường dùng được
đốt nóng khi có dòng điện chạy qua.
Trả lời: Các dụng cụ, thiết bị được đốt nóng khi có
dòng điện chạy qua là

Mỏ hàn điện
Bếp điện

Bàn là điện

Nồi cơm điện
Và còn những dụng cụ thiết bị khác nữa
TaiLieu.VN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:

Như là . . .

Lò nướng

Máy sấy tóc

Lò sưởi
TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:

C2: Hãy lắp mạch điện như sơ đồø hình 22.1 và tìm hiểu
các nội dung sau đây:

Hình 22.1

a) Khi đèn sáng, bóng đèn có nóng lên không? Bằng
cách nào để xác nhận điều đó?
- Bóng đèn bị nóng lên, ta có thể cảm thấy
khi sờ bằng tay
b) Bộ phận nào của đèn bị đốt nóng mạnh và phát
sáng khi có dòng điện chạy qua

- Dây tóc bóng đèn

TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:

c) Khi đèn sáng bình thường, bộ phận đó của
đèn có nhiệt độ khoảng 2500o C.
Bảng bên cho biết nhiệt độ nóng chảy của một
số chất, hãy giải thích vì sao dây tóc bóng đèn
thường được làm bằng vonfram?

Chất
Vonfram
Thép
Đồng
Chì

Nhiệt độ nóng
chảy ( oC)
3370
1300
1080
327

Người ta thường dùng Vonfram để làm dây tóc bóng
đèn vì vonfram có nhiệt độ nóng chảy cao
TaiLieu.VN

NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:

Qua các câu C1 và C2 các em có nhận xét gì ?

-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua

Vật dẫn điện nóng lên khi có
dòng điện chạy qua

TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua

Hình 22.2

C3. Các em hãy quan sát thí nghiệm theo hình
22.2

TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:

-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua

Sau khi quan sát thí nghiệm hãy cho biết:
a) Có hiện tượng gì xảy ra với các mảnh giấy khi đóng
công tắc?
b) Từ quan sát trên, hãy cho biết dòng điện đã gây tác
dụng gì với dây sắt?

Trả lời
a) Các mảnh giấy bị dây sắt đốt cháy đứt và
rơi xuống
b) Dòng điện đã làm cho dây sắt nóng lên (
gây tác dụng nhiệt)

TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

TaiLieu.VN

Qua các câu hỏi và thí nghiệm trên các em có kết
luận gì về tác dụng nhiệt của dòng điện ?

Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị . . . .
nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc
nóng tới. . . . . . . . . cao và. . . . . . . . .
nhiệt độ
phát sáng


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

C4: Nếu trong mạch điện với dây dẫn bằng đồng
có nối xen một đoạn dây chì ( gọi là cầu chì) thì
trong một số trường hợp do tác dụng nhiệt của
dòng điện, dây dẫn có thể nóng lên trên 327oC.
Hỏi khi đó có hiện tượng gì xảy ra với đoạn dây
chì và với mạch điện?

Trả lời
Nhiệt đôï nóng chảy của chì khoảng 327o C -> dây
chì nóng chảy và bị đứt -> ngắt mạch điện.

TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua

Một trong những tác dụng quan trọng của dòng
điện là phát sáng. Nhiều loại đèn điện hoạt động
dựa trên tác dụng này.

Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

II/Tác dụng phát sáng:

1. Bóng đèn bút thử điện:
C5: Trong bóng đèn bút thử điện có chứa một chất
khí ( khí nêôn). Hãy quan sát bóng đèn này và cho
nhận xét về hai đầu dây bên trong nó

Trả lời

1. Bóng đèn bút thử điện:

Hai đầu dây
bên trong bóng
đèn của bút thử
điện tách rời
nhau

TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:

TaiLieu.VN

C5: Hãy quan sát bóng đèn bút thử
điện khi nó phát sáng và trả lời câu
hỏi sau đây;
Đèn sáng do hai đầu dây đèn nóng
sáng hay do vùng chất khí ở giữa hai
đầu dây này phát sáng ?


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:

Trảlời
Đèn sáng do vùng chất khí giữa hai dầu dây đèn
phát sáng

Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

Qua các câu hỏi trên các em hãy hoàn thành
kết luận cho phần này

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất

khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng

TaiLieu.VN

Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong
bóng đèn bút thử điện làm chất khí này. . . . . . .
phát sáng
....


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:

a) Hãy quan sát ảnh của đèn điôt phát
quang để nhận biết hai bản kim loại to,
nhỏ khác nhau ở bên trong đèn và hai đầu
dây bên ngoài nối với chúng

Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:

Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):

Hình 22.4
TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua

b) Thắp sáng đèn điôt phát quang bằng cách nối hai
đầu dây của đèn vào hai cực của nguồn điện thường
dùng. Quan sát xem đèn có sáng không ?

Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

K
Pin

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:

Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):

Hình 22.5
TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

C7: Đảo ngược hai đầu dây đèn, nhận xét
xem khi khi đèn sáng thì dòng điện đi vào bản
cực nào của đèn
Kết quả
Đèn LED chỉ sáng khi cực dương của pin nôi với
bản kim loại nhỏ của đèn
K

_

Pin

+

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):

Hình 22.5
TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua

Mời các em hoàn thành kết luận cho phần
này bằng cách chọn từ thích hợp điền vào
chổ trống

Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
Kết luận: Đèn điôt phát quang
chỉ cho dòng điện đi qua theo
một chiều nhất định và khi đó
đèn sáng
TaiLieu.VN

Kết luận: Đèn điôt phát quang chỉ cho dòng điện đi
chiều
qua theo. . . . . . . . . . nhất định và khi một
đó đèn
sáng


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
Kết luận: Đèn điôt phát quang
chỉ cho dòng điện đi qua theo
một chiều nhất định và khi đó
đèn sáng
TaiLieu.VN


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng

Nào bây giờ chúng ta hãy vận dụng kiến thức đã
học giải quyết các câu hỏi sau:
C8: Dòng điện không gây tác dụng nhiệt trong các
dụng cụ nào dưới đây khi chúng hoạt động bình
thường
A. Bóng đèn bút thử điện
B. Đèn điôt phát quang
C. Quạt điện
D. Không có trường hợp nào

2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
Kết luận: Đèn điôt phát quang
chỉ cho dòng điện đi qua theo
một chiều nhất định và khi đó
đèn sáng
TaiLieu.VN
III/ Vận dụng


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua

C9: Cho mạch điện có sơ đồ như hình 22.5. Nguồn điện
là một chiếc pin với các cực (+) và(-) chưa biết. Hãy
nêu cách làm khi sử dụng đèn điôt phát quang để xác
định xem A hay B là cực (+) của pin này và chiều dòng
điện chạy trong mạch

Kết luận:
Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

K
Pin

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
Kết luận: Đèn điôt phát quang
chỉ cho dòng điện đi qua theo
một chiều nhất định và khi đó
đèn sáng
TaiLieu.VN

Hình 22.5


NỘI DUNG

Trả lời

I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:

- Đóng khoá K, nếu đèn không sáng đổi hai đầu
dây đèn. Khi đèn sáng, bản kim loại nhỏ trong
đèn LED nối với cực nào thì đó là cực đương.
Cực kia là cực âm

Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

K

_

Pin

+

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng
2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):

Kết luận: Đèn điôt phát quang
chỉ cho dòng điện đi qua theo
một chiều nhất định và khi đó
đèn sáng
TaiLieu.VN

Hình 22.5


NỘI DUNG
I/ Tác dụng nhiệt:
-Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng
điện chạy qua
Kết luận:

Và bây giờ các em hãy
nhắc lại xem sau bài này
ta cần ghi nhớ những gì?

Khi có dòng điện chạy qua, các vật
dẫn bị nóng lên
Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn
làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và
phát sáng

II/Tác dụng phát sáng:
1. Bóng đèn bút thử điện:
Kết luận: Dòng điện chạy qua chất
khí trong bóng đèn bút thử điện
làm chất khí này phát sáng

2. Đèn điôt phát quang (đèn LED):
Kết luận: Đèn điôt phát quang
chỉ cho dòng điện đi qua theo
một chiều nhất định và khi đó
đèn sáng
TaiLieu.VN

Ghi nhớ:
•* Dòng điện đi qua mọi vật dẫn thông
thường đều làm cho vật dẫn nóng lên. Nếu vật
dẫn nóng đến nhiệt độ cao thì phát sáng
•* Dòng điện có thể làm sáng bóng đền bút
thử điện và đền điôt phát quang mặc dù các
đèn này chưa nóng tới nhiệt độ cao