Một số giải pháp hoàn thiện kiểm toán chu trình hàng tồn kho trong kiểm toán tài chính

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.........................................................................................1
PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH KẾ TOÁN
VÀ KIỂM TOÁN CPA Hà Nội .............................................................3
PHẦN II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KIỂM TOÁN HÀNG TỒN
KHO DO CPA HÀ NỘI THỰC HIỆN...............................................36
PHẦN III. MỘT SỐ ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
KIỂM TOÁN CHU TRÌNH HÀNG TỒN KHO TRONG KIỂM
TOÁN TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY...................................................88
KẾT LUẬN.........................................................................................101
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................103
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
Bảng 1.2: Một vài thông tin của CPA Hà Nội ......................................6
Biều đồ 1.2 : Doanh thu qua các năm....................................................7
Sơ đồ 1.5: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của CPA HANOI...............15
Sơ đồ 1.6: Quy trình kiểm toán chung tại công ty..............................17
Sơ đồ 2.5: HỆ THỐNG KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG TẠI CPA Hà
Nội ........................................................................................................ 31
Bảng 2.2.1.2.1: Bảng phân tich bảng cân đối kế toán công ty X.........41
Bảng 2.2.1.2.2: Bảng phân tích Kết quả hoạt động kinh doanh Công
ty X........................................................................................................ 42
Bảng 2.2.1.3.1: Tính toán MP và PM...................................................43
Bảng 2.2.1.3.2: Lựa chọn PM và MP...................................................43
Bảng 2.2.1.4.1: Tìm hiểu hệ thống kiểm soát Nội bộ đối với hàng tồn
kho......................................................................................................... 46
Bảng 2.2.2.1: Giấy tờ làm việc – Kiểm tra và đối chiếu số dư............50
Bảng 2.2.2.2: Kiểm tra tính có thực của các nghiệp vụ......................51
Bảng 2.2.2.3: Bảng kiểm tra nghiệp vụ xuất vật tư............................55
Bảng 2.2.2.4: Bảng kiểm tra nghiệp vụ mua vật tư:...........................58
Bảng 2.2.2.5: Kiểm tra nghiệp vụ xuất bán thành phẩm...................59
Bảng 2.2.2.6: Bảng kiểm kê khoản mục hàng tồn kho:.......................62

Bảng 2.2.3.1: Bảng Tổng hợp các bút toán điều chỉnh.......................65
Bảng 2.2.3.2: Kết luận kiểm toán:........................................................66
Bảng 2.3.1.1.1: Thu thập thông tin về khách hàng:............................68
Bảng 2.3.1.1.2: Đánh giá hệ thống kiểm soát Nội bộ:.........................71
Bảng 2.3.2.1: Thu thập thông tin về cách hạch toán hàng tồn kho ...73
Bảng 2.3.2.2: Bảng mô tả hàng tồn kho...............................................74
Bảng 2.3.2.3: Bảng kết quả kiểm kê hàng tồn kho:.............................76
Bảng 2.3.2.4: Bảng kiểm tra số dư khoản mục hàng tồn kho:............78
Bảng 2.3.2.5: So sánh giá trị hàng tồn kho cuối kỳ với niên độ
kế toán trước:.......................................................................................79
Bảng 2.3.2.6: Kiểm tra tính có thực của các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh........................................................................................................ 80
Bảng 2.3.2.7: Kiểm tra nghiệp vụ xuất vật tư.....................................81
Bảng 2.3.3.1: Tổng hợp các bút toán điều chỉnh.................................82
Bảng 2.3.3.2.: Kết luận kiểm toán:.......................................................83
Bảng 2.4.1.2: So sánh các bước công việc............................................87
1
LỜI MỞ ĐẦU
Qua gần hai mươi năm hình thành và phát triển, kiểm toán nói chung và kiểm
toán độc lập nói riêng của Việt Nam đã gặt hái được những thành tựu, góp
phần vào công cuộc đổi mới đất nước đặc biệt là trong hoạt động tăng cường
sự minh bạch về tài chính của bất kỳ một tổ chức cơ quan nào.
Công ty TNHH Kiểm toán và Kế Toán Hà Nội hay còn gọi là CPA
Hà Nội là một trong những công ty kiểm toán độc lập đầu tiên tại Việt Nam
chuyên cung cấp các dịch vụ tài chính, kế toán, tư vấn và kiểm toán. Với bề
dày lịch sử gần 20 năm hoạt động, hiện nay, công ty đã là một trong những
tên tuổi lớn trên thị trường và góp phần không nhỏ tạo nên khung cảnh sáng
lạn của Kiểm toán Việt Nam.
Bên cạnh những đóng góp và thành tựu, Kiểm toán độc lập ở Việt
Nam vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn đặc biệt là khi tiến hành kiểm toán

khoản mục hàng tồn kho. Bởi trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp, khoản
mục hàng tồn kho là khoản mục quan trọng và có giá trị lớn đặc biệt trong các
doanh nghiệp sản xuất, các nghiệp vụ liên quan đến hàng tồn kho phát sinh
nhiều và rất phức tạp, gây khó khăn trong công tác tổ chức hạch toán. Không
những vậy, trong doanh nghiệp luôn có xu hướng khai tăng giá trị tài sản của
mình và nhiều mục đích cụ thể khác, tuỳ thuộc vào từng doanh nghiệp dẫn tới
khả năng sai phạm lớn, số dư hàng tồn kho luôn được đánh giá là trọng yếu.
Các sai phạm xảy ra đối với hàng tồn kho ảnh hưởng nhiểu đến tỷ trọng trên
báo cáo tài chính như chỉ tiêu giá vốn hàng bán, doanh thu thuần, lãi gộp và
từ đó ảnh hưởng đến kết quả tiêu thụ cũng như kết quả hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp. Nhận thức được vấn đề này, qua thời gian tìm
hiểu và nghiên cứu quá trình kiểm toán tại công ty, em nhận thấy khoản mục
hàng tồn kho là một trong những khoản mục lớn có ảnh hưởng trọng yếu đến
BCTC nói chung và cuộc kiểm toán nói riêng. Vì vậy, em đã chọn đề tài:
“Hoàn thiện quy trình kiểm toán hàng tồn kho trong kiểm toán BCTC do
công ty TNHH dịch vụ kế toán và kiểm toán CPA Hà Nội thực hiện”
2
Qua đây, em muốn tiếp cận lý luận về kiểm toán BCTC nói chung và
quy trình kiểm toán khoản mục hàng tồn kho nói riêng. Đồng thời với việc
nghiên cứu thực tế quy trình kiểm toán hàng tồn kho do CPA Hà Nội thực
hiện nhằm đưa ra giải pháp hoàn thiện quy trình kiểm toán hàng tồn kho tại
công ty.
Đối tượng nghiện cứu chuyên đề là lý luận về kiểm toán báo cáo tài
chính, kiểm toán hàng tồn kho và thực tiễn hoạt động kiểm toán hàng tồn kho
tại CPA Hà Nội .
Phạm vi nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu của đề tài là quá trình kiểm
toán hai khách hàng X và Y do CPA Hà Nội thực hiện.
Chuyên đề thực tập của em gồm 3 phần:
Phần I: Tổng quan về Công ty TNHH kế toán và kiểm toán CPA
Hà Nội .

Phần II: Thực trạng công tác kiểm toán khoản mục hàng tồn kho
do công ty CPA Hà Nội thực hiện.
Phần III: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán
khoản mục hàng tồn kho tại CPA Hà Nội .
Qua quá trình thực tập, nhờ sự giúp đỡ tận tình của giáo viên hướng dẫn
và tập thể cán bộ, nhân viên trong công ty,em đã có cơ hội tìm hiểu thực tế
công tác tổ chức và thực hiện quy trình kiểm toán của CPA Hà Nội . Ngoài ra,
em còn có điều kiện thuận lợi để áp dụng những kiến thức đã được học vào
thực tế. Tuy nhiên do còn có những hạn chế trong nhận thức và thực tiễn nên
báo cáo không thể tránh khỏi những thiếu sót. Do vậy em rất mong được
những ý kiến quý báu của thầy cô để em có thể hoàn thành tốt hơn bản báo
cáo này.
Em xin chân thành cảm ơn !
3
PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY TNHH KẾ TOÁN
VÀ KIỂM TOÁN CPA Hà Nội .
1. QÚA TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY.
1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty
Được thành lập vào năm 1999, Công ty được sở Kế hoạch và Đầu tư TP
Hà Nội cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh theo quyết định số 071009
ngày 01/02/1999, và chính thức đi vào hoạt động với số vốn điều lệ là
2.000.000.000 đồng (Hai tỷ Việt Nam đồng).
Từ khi thành lập đến nay Công ty tiến hành các giao dịch với tên chính
thức là Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán Hà Nội, tên giao dịch tiếng Anh
là HANOI COMPANY PROFESSION OF AUDITING & ACCOUNTING
(viết tắt là CPA Hà Nội ). Hiện công ty gồm có 1 trụ sở chính tại Hà Nội và 2
chi nhánh, 5 văn phòng đại diện tại các tỉnh như sau:
1. Trụ sở tại Hà Nội:
Địa chỉ: Số 12, Ngõ 2 Hoa Lư – Hai Bà Trưng – Hà Nội
Tel: (844) 9745 081/82 Fax: (844) 9745 083

E-mail:
Website : www.cpahanoi.com.
2. Chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh:
Địa chỉ: 159/14 Bạch Đằng-Phường 2-Q.Tân Bình-TP Hồ Chí Minh
Tel: (848) 2 936 178 Fax: (848) 8 488 550
E-mail:
Website : www.cpahanoi.com.
3. Chi nhánh tại Hải Phòng :
4
Địa chỉ :Số 27e, Điện Biên Phủ, P.Hoàng Văn Thụ, Q.Hồng Bàng, Hải
Phòng
Tel : (84.313) 569 777 Fax : (84.313) 569 996.
4. Văn phòng đại diện tại Vĩnh Phúc :
Địa chỉ : Số 459-đường Mê Linh, Thị xã Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc
Tel : (84.211) 211 448 Fax : (84.211) 211 448.
5. Văn phòng đại diện tại Hà Nam :
Địa chỉ : Số 71 đường Trường Chinh, Phường Lương Khánh Thiện TX
Phủ Lý, Hà Nam
Tel : (84.351) 847 700 Fax : (84.351) 847 700.
6. Văn phòng đại diện tại TP Huế :
Địa chỉ : Số 262 Điện Biên Phủ, TP Huế.
Tel : (84.54) 240 811 Fax : (84.54) 240 811.
7. Văn phòng đại diện tại Đắc Lắc :
Địa chỉ : Số 63 Lê Quý Đôn, Buôn Mê Thuột, Đắc Lắc.
Tel : (84.500) 952 778 Fax : (84.500) 952 778
8. Văn phòng đại diện tại Gia Lai :
Địa chi : 16A Lê Đại Hành – TP Plâyku
1.2. Định hướng phát triển và tình hình hoạt động kinh doanh của công
ty trong những năm gần đây
Là một trong những Công ty kiểm toán hàng đầu Việt Nam, công ty

chuyên cung cấp các dịch vụ kiểm toán, tư vấn thuế, tư vấn tài chính kế toán,
tư vấn quản lý thuộc các lĩnh vực kinh tế trên toàn quốc theo nguyên tắc độc
lập, khách quan và bí mật số liệu của khách hàng; công ty coi uy tín và chất
lượng là vấn đề hàng đầu.
5
Hiện nay, công ty có hơn 150 nhân viên, trong đó có 60 người có trình
độ Đại Học và Trên Đại Học được đào tạo tại Việt Nam và Nước Ngoài như
Australia, Ireland.... với nhiều Kiểm toán viên Quốc gia được Bộ Tài Chính
cấp Chứng chỉ Kiểm toán viên (CPA), và có từ 5 đến 10 năm kinh nghiệm
làm việc tại các Công ty kiểm toán có uy tín ở Việt Nam cùng các hãng kiểm
toán Quốc tế hoạt động tại Việt Nam.. Công ty là tập thể thống nhất gồm Ban
lãnh đạo giàu kinh nghiệm và đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp năng động; là
sự kết hợp hài hòa giữa hoạt động kinh doanh và phục vụ công chúng; và là
địa chỉ tin cậy của khách hàng trong nước và quốc tế. Ban lãnh đạo và nhân
viên Công ty luôn thể hiện sự tận tâm nghề nghiệp, hướng tới chất lượng
chuyên môn cao nhất dành cho khách hàng. Với lợi thế đó đã giúp cho CPA
Hà Nội có thế mạnh trong ngành nghề so với các công ty kiểm toán khác.
Hiện nay, CPA Hà Nội là được xem một trong những công ty kiểm toán có
số lượng kiểm toán viên lớn và giàu kinh nghiệm nhất trong số trên 160 công
ty kiểm toán đang hoạt động tại Việt Nam. Tập thể CPA Hà Nội có thể tự
hào rằng: “Chúng ta: đoàn kết, chất lượng và uy tín”
Trong quá trình phát triển của mình, CPA Hà Nội đã luôn nỗ lực không
ngừng nhằm nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ, nâng cao uy tín nghề
nghiệp của mình, từ đó nâng cao kết quả kinh doanh. Để thấy được phần nào
sự phát triển đi lên không ngừng của CPA Hà Nội , chúng ta heo dõi tình hình
các thông tin của công ty qua những năm theo bảng sau:
6
Bảng 1.2: Một vài thông tin của CPA Hà Nội
STT Chỉ tiêu 2006 2007 2008
1 Doanh thu (DT) (tỷ) 8,5 10 15

2
Thu nhập thuần
(TNT) (tỷ)
1,2 1,5 1,5
3 Số nộp ngân sách (tỷ) 0,9 1,2 1,3
4 Số nhân viên (người) 65 80 150
5 Số lượng khách hàng 305 450 550
6
Tổng số tài sản (∑TS)
(tỷ)
3,580 7,808 9
7 Nợ phải trả (NPT) (tỷ) 1 3,7 2
8 Vốn điều lệ (tỷ) 2 2 2
7
Biều đồ 1.2 : Doanh thu qua các năm
Đơn vị : Tỷ đồng
Nhìn vào biểu đồ trên có thể thấy từ năm 2006 đến năm 2008, doanh thu
của công ty đã liên tục tăng, tốc độ tăng cũng tương đối cao : năm 2007 tăng
17,65% so năm 2006, năm 2008 tăng 50% so với năm 2007. Điều này là do
công ty ngày càng không ngừng mở rộng quy mô, mở rộng thị trường. Các
Hợp đồng Kiểm toán ngày càng tăng lên không những về số lượng mà còn về
giá trị của Hợp đồng. Bên cạnh đó thu nhập thuần của công ty năm 2007 và
2008 đều là 1,5 tỷ điều này cho thấy thu nhập thuần của công ty là tương đối
ổn định và ngày càng tăng.
Với sự cố gắng của lãnh đạo và cán bộ công nhân viên, Công ty TNHH
Kiểm toán và Kế toán Hà Nội đã vững bước phát triển gặt hái được những
thành quả đáng tự hào, chiếm được sự tín nhiệm của khách hàng bằng việc
cung cấp cho khách hàng những dịch vụ chuyên môn tốt nhất, đảm bảo chất
lượng và uy tín nghề nghiệp. Điều này được thể hiện ở số lượng khách hàng
của Công ty ngày càng tăng từ năm 2006 là 305 đến năm 2007 số lượng

khách hàng lên tới 450 và tăng lên 550 khách hàng trong năm 2008.
8
Ngoài ra, CPA Hà Nội là một trong số ít những công ty kiểm toán được
chấp thuận của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để cung cấp dịch vụ kiểm
toán cho các tổ chức phát hành, tổ chức niêm yết hoặc tổ chức kinh doanh
chứng khoán theo Quyết định số 410/QĐ–UBCK ngày 10/07/2007. Đó chính
là hồ sơ pháp lý khẳng định vị thế của CPA Hà Nội ngày càng có chỗ đứng
vững chắc trên thị trường Việt Nam.
1.3. Lĩnh vực hoạt động chính
CPA Hà Nội hoạt động theo nguyên tắc: độc lập khách quan và bí mật
số liệu của khách hàng, với phương châm coi: ‘uy tín và chất lượng là hàng
đầu’. Hiện nay, CPA Hà Nội đã và đang cung cấp cho khách hàng các dịch
vụ chuyên nghiệp, bao gồm các lĩnh vực: kiểm toán, thẩm định giá trị tài sản,
tư vấn, dịch vụ chuyển đổi Báo cáo tài chính theo chuẩn mực quốc tế và dịch
vụ đào tạo.
1.3.1. Dịch vụ kiểm toán
Dịch vụ kiểm toán là lĩnh vực chủ yếu, là hoạt động chính của CPA Hà
Nội bao gồm các loại hình sau :
* Kiểm toán Báo cáo tài chính thường niên cho các loại hình doanh
nghiệp.
Kiểm toán Báo cáo tài chính thường niên nhằm các mục đích như:
- Kiểm toán thông thường theo chế độ chuẩn mực kế toán, trong đó bao
gồm cả các công ty niêm yết.
- Kiểm toán cho mục đích thuế: các Báo cáo đấy làm căn cứ quyết toán
thuế.
- Kiểm toán cho mục đích đi góp vốn liên doanh, đấu thầu, đi vay Ngân
hàng, cho việc xác định chia tách, sáp nhập.
- Kiểm toán nhằm mục đích giúp các công ty cổ phần xác định vốn để
chuyển nhượng.
9

* Kiểm toán quyết toán công trình xây dựng cơ bản hoàn thành.
* Kiểm toán Báo cáo tài chính của các dự án do các tổ chức quốc tế tài
trợ.
* Kiểm toán hoạt động.
* Kiểm toán tuân thủ.
* Kiểm toán thực hiện tỷ lệ Nội địa hoá.
* Kiểm toán quyết toán vốn đầu tư.
Bên cạnh các kiểm toán Báo cáo tài chính thường niên, CPA Hà Nội
còn thực hiện kiểm toán quyết toán vốn đầu tư , góp phần nâng cao tính cạnh
tranh của CPA Hà Nội với các công ty kiểm toán khác. Hoạt động Kiểm toán
quyết toán vốn đầu tư của công ty đã giúp cho các chủ đầu tư loại bỏ được các
chi phí bất hợp lý, tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước và các chủ đầu tư hàng
ngàn tỷ đồng.
1.3.2. Dịch vụ tư vấn
Các dịch vụ tư vấn của CPA Hà Nội đã cung cấp cho khách hàng những
giải pháp tốt nhất, giúp khách hàng cải tiến được hệ thống kiểm soát Nội bộ,
nâng cao hiệu quả kinh doanh và chất lượng sản phẩm dịch vụ, giảm chi phí
hoạt động không ngừng tăng doanh thu, giúp cho các doanh nghiệp bố trí
nhân sự một cách hợp lý….
* Lĩnh vực tư vấn tài chính.
- Tư vấn thiết lập hệ thống kiểm soát Nội bộ hiệu quả cho doanh nghiệp,
xây dựng quy chế tài chính cho doanh nghiệp.
- Tư vấn quản lý tiết kiệm chi phí của doanh nghiệp.
- Tư vấn quản lý tiền lương và nhân sự.
- Tư vấn thành lập doanh nghiệp, tư vấn cổ phần hoá doanh nghiệp, tư
vấn đối với các doanh nghiệp tham gia thị trường chứng khoán.
10
CPA Hà Nội là một trong số rất ít các công ty kiểm toán Việt Nam được
Uỷ ban chứng khoán Nhà nước chập thuận kiểm toán Báo cáo tài chính của
các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán.

* Lĩnh vực tư vấn thuế.
Dịch vụ tư vấn thuế cũng là một trong những dịch vụ truyền thống của
CPA Hà Nội , luôn mang lại hiệu quả cao cho khách hàng bởi công ty có một
đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và am hiểu về pháp luật thuế tại Việt
Nam, cũng như luôn nắm bắt các quy định của các cơ quan thuế ở trung ương
và địa phương.
CPA Hà Nội tư vấn về thuế được thể hiện trên các mặt như :
- Trợ giúp lập tờ khai thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhà
thầu đối với các nhà thầu nước ngoài.
- Tư vấn thanh quyết toán thuế thu nhập cá nhân.
- Giải đáp vướng mắc về thuế của các doanh nghiệp.
- Cung cấp tài liệu văn bản về thuế cho các doanh nghiệp.
- Lập hồ sơ, thủ tục về xin miễn, giảm thuế.
* Lĩnh vực tư vấn kế toán.
CPA Hà Nội đã và đang cung cấp nhiều dịch vụ kế toán hướng tới việc
nâng cao chất lượng hoạt động kế toán cho các doanh nghiệp, đơn vị hành
chính sự nghiệp... Các dịch vụ kế toán mà công ty cung cấp gồm:
- Ghi chép và giữ sổ sách cho doanh nghiệp.
- Tư vấn lựa chọn hình thức sổ và tổ chức bộ máy kế toán.
- Tư vấn lập Báo cáo tài chính.
- Tuyển chọn nhân viên kế toán và kế toán trưởng cho các doanh nghiệp.
- Tư vấn thiết lập, xây dựng phần mềm kế toán phù hợp cho từng loại
hình doanh nghiệp.
11
- Cung cấp tài liệu văn bản về chế độ kế toán cho các doanh nghiệp.
CPA Hà Nội hiện có đội ngũ các chuyên gia kế toán có nhiều năm kinh
nghiệm làm việc thực tiễn trong các doanh nghiệp, sự hiểu biết sâu rộng về kế
toán Việt Nam cũng như các thông lệ kế toán quốc tế sẽ giúp cho các dịch vụ
kế toán mà công ty cung cấp có giá trị cao.
1.3.3. Thẩm định giá trị tài sản

Dịch vụ tư vấn cổ phần hoá, công ty có nhiều kinh nghiệm thể hiện ở các
lĩnh vực:
- Thẩm định giá trị bất động sản.
- Thẩm định giá trị máy móc, thiết bị.
- Thẩm định giá trị vật tư, hàng hoá.
- Kiểm toán xác định giá trị doanh nghiệp cho mục đích cổ phần hoá.
- Thẩm định giá trị tài sản cho việc sáp nhập, giải thể, chia tách, hoặc
giao bán khoán doanh nghiệp.
CPA Hà Nội sẽ không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ và cung cấp
cho khách hàng những dịch vụ xác định giá trị doanh nghiệp tốt nhất và tư
vấn những phương pháp tối ưu giúp khách hàng gặt hái được nhiều thành
công hơn nữa trong hoạt động kinh doanh.
1.3.4. Chuyển đổi Báo cáo tài chính theo chuẩn mực quốc tế
Chuyển đổi Báo cáo tài chính (BCTC) theo chuẩn mực quốc tế là một
trong số các dịch vụ chuyên ngành của CPA Hà Nội , nhằm các mục tiêu sau:
- Dịch vục chuyển đổi BCTC của các doanh nghiệp phục vụ cho mục
tiêu hợp nhất kết quả hoạt động với Công ty mẹ theo chuẩn mực kế toán Quốc
tế.
- Dịch vụ soát xét BCTC đã được chuyển đổi theo thông lệ kế toán Quốc
tế phục vụ cho mục tiêu hợp nhất kết quả hoạt động với Công ty mẹ.
12
1.3.5. Dịch vụ đào tạo
CPA Hà Nội có một số thành viên có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực
giảng dạy, công ty có tổ chức các khoá học bồi dưỡng, đào tạo và nâng cao
kiến thức về quản trị kinh doanh, về tài chính kế toán và kiểm toán, về phân
tích đầu tư, chứng khoán, về thuế và bảo hiểm... cho các nhân viên.
Công ty thực hiện các lĩnh vực đào tạo như:
- Tổ chức các khoá học về kế toán và kiểm toán phù hợp với các nguyên
tắc và chuẩn mực kế toán và chuẩn mực kiểm toán Quốc tế.
- Tổ chức các khoá học về kế toán và kiểm toán phù hợp các nguyên tắc

và chuẩn mực kế toán và chuẩn mực kiểm toán Việt Nam.
- Tổ chức các khoá đào tạo về kiểm toán Nội bộ cho các doanh nghiệp
hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.
- Đào tạo nghiệp vụ kiểm toán nâng cao cho sinh viên các trường Đại
học, Cao đẳng.
Các chương trình đào tạo của công ty đã có những hiệu quả đáng kể,
công ty đã nâng cao được kiến thức chuyên môn cho các nhân viên, số lượng
người có Chứng chỉ Kiểm toán viên (CPA) cũng tăng lên, bên cạnh đó giúp
khách hàng có những thông tin đáng tin cậy và chính xác về tình hình tài
chính. Không những thế công ty hưỡng dẫn sinh viên thực tập trình tự các
trương trình kiểm toán, từ đó sinh viên có được nhiều kinh nghiệp thực tiễn
khi cùng các anh chị kiểm toán qua những lần đi xuống khách hàng.
1.4. Đặc điểm kinh doanh
Cùng với sự phát triển và thành công gần 10 năm hoạt động, CPA Hà
Nội đã có những bước tiến vững chắc và trở thành một trong những công ty
kiểm toán có vai trò đáng kể cho ngành kiểm toán Việt Nam.Hiện nay, CPA
Hà Nội đã và đang cung cấp các dịch vụ kiểm toán, kế toán, tư vấn, thẩm
13
định giá... cho gần 600 khách hàng là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài,
các công ty tư nhân, một số công ty Nhà nước...
Công ty có trụ sở chính tại Hà Nội, các chi nhánh chính tại TP HCM, và
6 văn phòng đại diện tại các TP Huế, Hải Phòng, các tỉnh Vĩnh Phúc, Hà
Nam, Đắc Lắc, Gia Lai, điều này chứng tỏ thị trường cung cấp dịch vụ kiểm
toán, tư vấn của công ty trải khắp cả nước.
Danh sách Khách hàng của CPA Hà Nội như sau:
 Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài :
- Các khách hàng Nhật Bản : các công ty có vốn góp của phía Nhật
Bản
Công ty LD Mút xốp Poluyrethane Việt nam (Liên doanh), Công ty May
Việt - Woowon (Liên doanh), Công ty IT SOLUTIONS Vietnam …

- Các khách hàng Đài Loan, Hồng Kông: các công ty có vốn góp của
phía Hồng Kông
Công ty TNHH ARKSUN (100% vốn nước ngoài), Công ty Hoá phẩm
Thiên Nông (100% vốn nước ngoài) ,Công ty LD Khách sạn vườn Bắc Thủ
đô (Liên doanh) …
- Các khách hàng Trung Quốc :các khách hàng có vốn góp của phía
Trung Quốc
Công ty LD TAXI Hồng Hà (Liên doanh) ,Công ty United Motors Việt
Nam(100% vốn nước ngoài)…
- Khách hàng Hàn Quốc
Công ty PangRim Yoochang Việt Nam (100% vốn nước ngoài) , Công
ty VINA-KOREA (Liên doanh)
- Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài khác:
14
Công ty CRAFT LINK (100% vốn nước ngoài), Công ty LD Fremiko
( Liên doanh), Công ty LD Cao ốc Á Châu ( Liên doanh)
…
 Các doanh nghiệp nhà nước :
Các đơn vị thành viên Tổng Công ty Than Việt Nam, Các đơn vị thành
viên Tổng Công ty Dệt may Việt Nam …
 Các công trình xây dựng cơ bản hoàn thành:
Công trình trung tâm thương mại số 5 - Nam Bộ - Lê Duẩn - Hà Nội.
Công trình Ngân Hàng Nhà Nước các Tỉnh : Hà Tây, Hoà Bình, Sơn La, Vĩnh
Phúc, Hải Dương, Thanh Hoá, Bắc Ninh, Lạng Sơn...
 Các dự án do chính phủ các nước và các tổ chức quốc tế tài trợ:
Dự án hỗ trợ trẻ em của Quỹ Bảo trợ trẻ em công giáo Australia
(CCFA), Tham gia dự án kiểm toán chuẩn đoán doanh nghiệp nhà nước
(VIE3354) …
 Các công ty TNHH và cổ phần hoạt động tại Việt Nam:
Công ty TNHH Viễn Đông, Công ty TNHH Thương Mại Việt Á…

Khách hàng của CPA Hà Nội chủ yếu là khách hàng có vốn đầu tư nước
ngoài, các doanh nghiệp có 100% vốn nước ngoài hầu hết là các khách hàng
Hồng Kông, Đài Loan. Như vậy, khách hàng có vốn đầu tư nước ngoài chiếm
36,04% trong tổng số khách hàng của CPA Hà Nội (khách hàng Đài Loan,
Hồng Kông chiếm 13,24%, tiếp đến là khách hàng Nhật Bản và Hàn Quốc
cùng chiếm 6,62% trong tổng số khách hàng...). Bên cạnh đó, thị trường đóng
vai trò không nhỏ cho công ty là các công ty TNHH, công ty cổ phần hoạt
động theo luật doanh nghiệp chiếm 22,79% trong tổng số khách hàng của
CPA Hà Nội . CPA Hà Nội là một công ty kiểm toán có thị trường cung cấp
dịch vụ rộng khắp cả nước.
15
1.5. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của CPA Hà Nội
Sơ đồ 1.5: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của CPA HANOI
Chức năng nhiệm vụ của bộ máy tổ chức quản lý của CPA Hà Nội cụ
thể như sau:
Ban Giám đốc bao gồm: 1 Tổng giám đốc và 2 Phó tổng giám đốc, đây
là bộ phận đại diện pháp nhân về các hoạt động đối nội, đối ngoài của công ty
trước pháp luật.
Tổng giám đốc chịu trách nhiệm trước pháp luật về quản lý toàn diện các
mặt hoạt động của công ty, xác định các chiến lược kinh doanh, đa dạng hoá
các loại hình dịch vụ cung cấp và trực tiếp quản lý hoạt động của bộ phận sản
xuất, chất lượng công việc kiểm toán. Tổng giám đốc là người thực hiện về
soát xét sau cùng các Hồ sơ kiểm toán và là người đại diện của công ty ký và
phát hành Báo cáo kiểm toán và Thư quản lý với khách hàng.
Phó tổng giám đốc chịu trách nhiệm chỉ đạo trực tiếp về từng hoạt động
Kiểm toán BCTC, Kiểm toán Báo cáo quyết toán XDCB, tư vấn và xác định
giá trị doanh nghiệp nhằm thực hiện các kế hoạch theo chiến lược phát triển
của Công ty. Phó tổng giám đốc chịu trách nhiệm theo sự phân công và uỷ
quyền của Tổng giám đốc.
BAN GIÁM ĐỐC

Các chi
nhánh
và văn
phòng
đại diện
Phòng
kiểm
toán I
Phòng
kiểm
toán II
Phòng
kiểm toán
XDCB &
Thẩm
định giá
Phòng
tư vấn
Phòng
kiểm
toán
chấp
thuận
Phòng
kế toán
hành
chính
tổng
hợp
16

Giám đốc chi nhánh là người chịu trách nhiệm về hoạt động của chi
nhánh đó, các chi nhánh nhằm đá ứng nhu cầu kiểm toán tại các địa phương
đó. Các chi nhánh chịu trách nhiệm trước trụ sở chính của công ty.
Các trưởng phòng là ban chịu trách nhiệm về chuyên môn trong từng
lĩnh vực cụ thể:
- Trưởng phòng phòng kiểm toán: chịu trách nhiệm về việc cung cấp
dịch vụ kiểm toán và các dịch vụ đảm bảo khác cho khách hàng.
- Trưởng phòng kiểm toán XDCB và thẩm định giá: chịu trách nhiệm về
kiểm toán các công trình XDCB hoàn thành và xác định giá trị doanh nghiệp
cho khách hàng.
- Trưởng phòng tư vấn: chịu trách nhiệm cung cấp dịch vụ tư vấn kế
toán, tư vấn thuế, tư vấn tài chính... cho khách hàng.
- Trưởng phòng kiểm toán chấp thuận: chịu trách nhiệm kiểm toán các
công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán.
- Trưởng phòng kế toán hành chính tổng hợp: chịu trách nhiệm về mặt
kế toán của công ty, thực hiện công việc hành chính của công ty.
Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của Công ty đã tạo nên môi trường kiểm
toán chuyên nghiệp và đạt được chất lượng kiểm soát, chất lượng kiểm toán
của Công ty.
1.6. Đặc điểm tổ chức kiểm toán tại công ty:
 Quy trình kiểm toán tại CPA Hà Nội
Mục đích cuộc kiểm toán là BCTC và đưa ra ý kiến trung thực hợp lý
của thông tin trên BCTC cũng như là việc tuân thủ các chuẩn mực khi xác
định Báo cáo, từ đó công ty sẽ đưa ra các loại hình dịch vụ theo yêu cầu của
khách hàng.
CPA Hà Nội thực hiện các cuộc kiểm toán theo một chu trình chung
thống nhất gồm 5 giai đoạn sau:
17
Sơ đồ 1.6: Quy trình kiểm toán chung tại công ty
1.6.1. Gửi hồ sơ chào giá

Sau khi gửi Hồ sơ chào giá cung cấp dịch vụ kiểm toán và được khách
hàng chấp nhận Kiểm toán, đại diện công ty CPA Hà Nội sẽ gặp gỡ với ban
lãnh đạo công ty khách hàng để tiếp cận và quy định và chế độ của Nhà nước,
của khách hàng đối với các hoạt động và xác định những vấn đề quan trọng.
Đây là những thủ tục đầu tiên được coi là rất quan trọng trong các cuộc kiểm
toán, bước này giúp cho các KTV tìm hiểu được các thông tin của khách hàng
từ việc phỏng vấn, quán sát, thu thập những thông tin Hồ sơ kiểm các năm
trước... là căn cứ để đánh giá rủi ro kiểm toán. Nếu mức rủi ro là có thể chấp
Gửi Hồ sơ chào giá.
Lập kế hoạch kiểm toán chiến
lược
Lập kế hoạch tổng quát và thiết
kế chương trình kiểm toán
Lập kế hoạch kiểm toán chi tiết
Hoàn tất công việc kiểm toán và
phát hành Báo cáo Kiểm toán,
thư quản lý (nếu có)
- Gửi Hồ sơ chào giá
- Đánh giá và khảo sát khách
hàng
- Tìm hiểu khách hàng
- Ký hợp đồng kiểm toán
- Đánh giá rủi ro kiểm toán
- Lập kế hoạch kiểm toán
chiến lược và tổng hợp.
Công việc sau cuộc Kiểm toán
- Lập kế hoạch kiểm toán chi
tiết các phần hành.
Thực hiện kế hoạch kiểm toán
Thực hiện các thủ tục phân

tích, kiểm tra chi tiết số dư tài
khoản
- Lập các Bảng cân đối phát
sinh sau điều chỉnh.
- Lập BC Kiểm toán
Kiểm tra chất lượng kiểm
toán
18
nhận được và thoả thuận giá phí kiểm toán thì CPA Hà Nội sẽ tiến hành ký
kết hợp đồng với khách hàng.
1.6.2. Lập kế hoạch kiểm toán
Đây là giai đoạn vô cùng quan trọng quyết định chất lượng và sự thành
công của các cuộc kiểm toán. Lập kế hoạch kiểm toán là hoạt động đầu tiên
của quy trình Kiểm toán tại Công ty, lập kế hoạch kiểm toán do người phụ
trách cuộc kiểm toán lập ra và được Tổng giám đốc phê duyệt. Trong giai
đoạn này các Kiểm toán viên phải thực hiện các công việc cụ thể như sau:
* Tìm hiểu về hoạt động kinh doanh của khách hàng
Quá trình thu thập thông tin của khách hàng bằng các phương pháp
phỏng vấn, quan sát, kiểm tra tài liệu về đặc điểm lịch sử, về sự thành lập các
quyết định, vốn pháp định của công ty khách hàng. Các KTV kiểm tra giấy
phép kinh doanh, các Hợp đồng, các cam kết quản trị, các Biên bản họp cổ
đông, Hội đồng quản trị, điều lệ thông tin và các quy chế tại công ty khách
hàng. Từ đó, các KTV có thể tìm hiểu về các quy trình mang tính pháp lý tại
khách hàng, tìm hiểu được về hoạt động kinh doanh các lĩnh vực ngành nghề
mà đơn vị tham gia được quy định trong luật hay giới hạn các văn bản pháp
lý... KTV xác định được cơ sở có thể là tiêu chuẩn trong tiến hành đánh giá
xem xét khía cạnh tuẩn thủ. Như vậy giúp KTV:
- Tìm hiểu về lĩnh vực ngành nghề kinh doanh của khách hàng, về đặc
thù sản xuất kinh doanh, tổ chức quản lý.
- Giúp cho Kiểm toán viên có thể nắm bắt và hiểu rõ các sự kiện quan

trọng, các thông tin được trình bày trong Báo cáo.
- Giúp cho Kiểm toán viên đánh giá về những rủi ro trong kinh doanh có
liên quan đến khách hàng.
* Tóm tắt cuộc họp với khách hàng
19
Trong cuộc họp giữa phía CPA Hà Nội và công ty khách hàng, Kiểm
toán viên ghi lại những yêu cầu của khách hàng và ý kiến của Kiểm toán viên.
* Hợp đồng kiểm toán
Sau khi chấp nhận khách hàng cũng như xác định được mục đích khách
hàng, Công ty sẽ ký Hợp đồng cung cấp dịch vụ với khách hàng. Hợp đồng kiểm
toán có 7 điều, trong đó có ghi đầy đủ quyền và nghĩa vụ của hai bên. Hợp đồng
kiểm toán có ghi rõ loại hình dịch vụ, luật áp dụng và các chuẩn mực, thời điểm
phát hành Báo cáo kiểm toán và thư quản lý, phương thức phát hành Báo cáo...
Về phía khách hàng quy định rõ trách nhiệm phải cung cấp đầy đủ và kịp thời
các tài liệu kế toán của công ty mình liên quan đến cuộc kiểm toán, thời hạn
thanh toán phí dịch vụ kiểm toán... Về phía CPA Hà Nội đảm bảo tuân thủ các
chuẩn mực kiểm toán hiện hành, sẽ cung cấp Báo cáo Kiểm toán...
* Đánh giá rủi ro kiểm toán và môi trường kiểm soát.
Thông qua thu thập bằng chứng và môi trường kiểm soát, KTV phải tìm
ra được các yếu tố rủi ro mà khách hàng phải gánh chịu trước đây, các giải
pháp khắc phục của khách hàng, từ đó xem xét mức độ ảnh hưởng của những
yếu tố rủi ro và giải pháp khắc phục đó đến việc lập BCTC và tính trung thực,
hợp lý của BCTC, đến từng khoản mục của BCTC.
Sau khi phân tích và đánh giá HTKSNB, hệ thống hệ thống kế toán và các
rủi ro kiểm toán có thể tin rẳng rủi ro phát hiện có thể chấp nhận ở mức nào?
Sự đánh giá
của KTV về
rủi ro tiềm
tàng
Sự đánh giá của KTV về rủi ro trong kiểm soát

Cao Trung bình Thấp
Cao Thấp Thấp Trung bình
Trung bình Thấp Trung bình Cao
Thấp Trung bình Cao Cao
* Phân tích sơ bộ BCTC của doanh nghiệp
20
Phân tích soát xét các số liệu Báo cáo tài chính mới nhất của khách hàng,
số liệu này có thể là sơ bộ.
Thực hiện kiểm tra đánh giá các BCTC của doanh nghiệp đảm bảo rằng:
• BCTC có nhất quán với sự hiểu biết của KTV về đơn vị,
về từng số dư tài khoản hay không?
• Có nhất quán với các bằng chứng kiểm toán được thu
thập hay không?
• Kiểm tra các chính sách kế toán, có sự thay đổi nào trong
chính sách kế toán hay không?
• Số dư các tài khoản trình bày theo đúng với chính sách
kế toán, với các tiêu chuẩn chuyên môn và phù hợp với các quy định của pháp
luật hay không?
+) Các nguyên tắc kế toán của đơn vị có được tuân thủ khi được lập
BCTC không?
+) Việc xem xét và phân tích báo cáo tài chính áp dụng các phương
pháp:
• So sánh năm trước – năm nay.
• Phân tích tỷ suất: cơ cấu vốn, khả năng thanh toán...
• Phân tích xu hướng
• So sánh đối chiếu giữa bảng cân đối kế toán và Báo cáo
kết quả kinh doanh và phân tích doanh thu và chi phí
Các thủ tục phân tích khác.
* Kiểm tra tính hoạt động liên tục
KTV phải đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến tính liên tục hoạt động của

doanh nghiệp (việc đánh giá này có thể là sơ bộ để thiết lập kế hoạch kiểm
21
toán và các phương pháp kiểm toán thích hợp hoặc phân tích đánh giá tính
liên tục của doanh nghiệp khi phát hành Báo cáo kiểm toán).
Các yếu tốt ảnh hưởng xấu đến tính liên tục hoạt động của doanh nghiệp:
• Các dấu hiệu về tài chính: các giá trị thuần hoặc nguồn
vốn lưu động âm, không thể trả các khoản vay đến hạn, các khoản phải thu
quá hạn lớn, lỗ kinh doanh quá lớn,...
• Các dấu hiệu về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
• Các dấu hiệu khác như: không đủ hoặc không tuẩn thủ
các quy định về vốn pháp định hoặc các quy định khác trong điều lệ...
* Lập chiến lược kiểm toán
Chiến lược kiểm toán do Ban giám đốc lập, quy định các nhóm kiểm
toán phải tuân thủ các quy định của Công ty trong quá trình thực hiện cuộc
kiểm toán và đúng theo phương hướng mà Ban giám đốc nêu ra trong chiến
lược. Trong quá trình kiểm toán nếu phát hiện những vấn đề khác biệt với
nhận định ban đầu của Ban giám đốc thì phải báo cáo kịp thời cho Ban giám
đốc để có những điều chỉnh.
 Nội dung:
• Tìm hiểu tình hình kinh doanh của khách hàng
• Xác định rủi ro mà doanh nghiệp gặp phải và ảnh hưởng của nó tới
BCTC
• Xác định các mục tiêu kiểm toán và phương pháp tiếp cận kiểm
toán
• Đánh giá hệ thống kiểm soát Nội bộ (Từ phần B)
• Xác định những vấn đề về BCTC như chế độ áp dụng, chuẩn mực
kế toán áp dụng, yêu cầu về lập BCTC.
22
• Xác định nhu cầu về sự giúp đỡ của các chuyên gia nghiệp vụ như
Luật sư, Kiểm toán viên Nội bộ, Kiểm toán viên khác và các

chuyên gia khác...
• Phổ biến và thông báo chiến lược kiểm toán cho chủ nhiệm kiểm
toán và lưu vào Hồ sơ kiểm toán. Căn cứ vào chiến lược đã được
phê duyệt Chủ nhiệm kiểm toán lập kế hoạch kiểm toán và thiết kế
chương trình kiểm toán.
1.6.3. Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát và thiết kế chương trình kiểm toán
* Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát
Sau khi đã tìm hiểu các yếu tố cần thiết cho một cuộc kiểm toán, trưởng
nhóm kiểm toán căn cứ các thông tin khách hàng, quy mô doanh nghiệp để
lập kế hoạch tổng quát. Kế hoạch này xác định:
• Thời gian kiểm toán
• Xác định nhóm kiểm toán: số người kiểm toán
• Phân công công việc cho từng KTV
• Xác định phương pháp kiểm toán: kiểm tra chọn mẫu, kiểm tra các
khoản mục chủ yếu, kiểm tra 100% chứng từ.
* Thiết kế chương trình kiểm toán
Kiểm toán thực chất là cụ thể hoá cho từng đối tượng cụ thể, công ty
thực hiện kiểm toán theo từng phần hành cụ thể. Chương trình kiểm toán
thường bao gồm các loại trắc nghiệm: trắc nghiệm công việc, trắc nghiệm
phân tích, trắc nghiệm trực tiếp số dư.
Nội dung:
• Xác định các thủ tục để thực hịên kiểm toán gắn liền với các mục tiêu
với các cơ sở dẫn liệu bị sai phạm.