SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
I.
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Đặt vấn đề
Công tác bồi dưỡng giáo viên là một trong những nhiệm vụ quan trọng
được Bộ GD&ĐT đặt ra cho từng năm học. Trong năm học 2007-2008
với việc kế thừa những kết quả đạt được trong năm học 2006-2007,
ngành giáo dục tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Hai không” với 4 nội
dung: nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích, nói không
với vi phạm đạo đức nhà giáo và việc ngồi nhằm lớp, trong đó nhấn
mạnh yêu cầu “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học,
sáng tạo”, tiếp tục đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy nhằm thực hiện
tốt mục tiêu của việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. Với
nhiệm vụ này khẳng đònh thêm vai trò của người Hiệu trưởng trong nhà
trường phải chú trọng tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ nói chung và lực
lượng giáo viên nói riêng.
Đối với nhà trường, việc bồi dưỡng giáo viên mang tính chiến lược vì
đây là công việc phải làm thường xuyên, liên tục và lâu dài để xây dựng
đội ngũ đủ về số lượng, phù hợp về cơ cấu và có chất lượng cao.Tham
gia hoạt động đào tạo bồi dưỡng sẽ giúp cho giáo viên thuận lợi khi làm
việc với chương trình mới có thái độ tích cực và thích ứng với những
thay đổi và thách thức của thời đại. Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên
còn khuyến khích giáo viên làm việc chăm chỉ, tích cực hơn để hoàn
thành tốt nhiệm vụ.
Trong những năm qua, việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên cho nhà
trường luôn được Hiệu trưởng nhà trường chú trọng và toàn thể đội ngũ
quan tâm. Song, hàng năm đều có thêm giáo viên mới ra trường nhận
công tác, nội dung chương trình đổi mới (từ năm học 2002-2003) nên
việc đòi hỏi giáo viên phải luôn tự học tập nghiên cứu chương trình SGK
mới, nghiên cứu đổi mới phương pháp trong dạy học là rất cần thiết.
Việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường Hiệu trưởng càng
phải chú trọng hơn.
2. Mục đích của đề tài
Với những kinh nghiệm còn hạn chế của bản thân, tôi hy vọng đề tài
này sẽ giúp bạn đọc tham khảo một số biện pháp tổ chức bồi dưỡng
giáo viên trong trường THCS mà chúng tôi đã áp dụng. Từ đo,ù tạo cho
giáo viên có thêm điều kiện tự học tập nâng cao trình độ chuyên môn,
tay nghề, góp phần xây dựng đội ngũ vững mạnh, thực hiện tốt cuộc vận
động “Mỗi thầy cô là một tấm gương đạo đức tự học, sáng tạo” mà
Năm học: 2007-2008
Trang 1
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
ngành phát động, giúp CBQL nhà trường nhận thức sâu sắc và quan tâm
hơn đến việc bồi dưỡng giáo viên trong đơn vò. Đồng thời rất mong bạn
đọc có những ý kiến đóng góp giúp đề tài thêm hoàn thiện.
3. Lòch sử đề tài
Việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường là nhiệm vụ rất
quan trọng mà mọi CBQL nhà trường phải quan tâm thực hiện. Song,
với điều kiện thực tế của mỗi trường khác nhau về số lượng, chất lượng
đội ngũ, về cơ sở vật chất – trang thiết bò kỹ thuật trong nhà trường,..
nên biện pháp tổ chức bồi dưỡng đội ngũ ở mỗi đơn vò cũng khác nhau.
Đối với đơn vò THCS Bình Tân, về đội ngũ nhà trường đa số là giáo
viên trẻ, cơ sở vật chất nhà trường còn hạn chế và bản thân mới làm
công tác quản lý nên tôi thật sự quan tâm đến vấn đề này. Do đó ngay
từ khi được bổ nhiệm làm công tác quản lí tôi đều chú trọng vào công
tác bồi dưỡng đội ngũ trong nhà trường và đầu năm học 2007-2008, với
sự tham khảo thêm các ý kiến của đội ngũ, của các anh chò đồng nghiệp,
tôi quyết đònh thực hiện tài này.
4. Phạm vi đề tài.
Có rất nhiều nội dung mà Hiệu trưởng cần tổ chức bồi dưỡng cho giáo
viên như: Bồi dương về tư tưởng chính trò, đạo đức lối sống, kiến thức
pháp luật, chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học,… Trong khuôn khổ
bài viết và điều kiện thực tế đề tài chỉ nghiên cứu một số biện pháp tổ
chức bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao tay nghề cho giáo
viên trong đơn vò.
Năm học: 2007-2008
Trang 2
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
II.
NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM
1. Thực trạng về tình hình đội ngũ CB.GV và công tác bồi dưỡng
giáo viên
- Ban giám hiệu: 2
+ So với đònh mức biên chế: đủ.
+ Trình độ: đại học 1, cao đẳng 1.
- Tổng số giáo viên: 15, chia ra theo phân môn:
Môn
Toán
Lí - Hoá
Sinh
Văn
Sử
Đòa
Số giáo viên
3
1
1
2
1
1
Môn
GDCD
Công nghệ
Tiếng anh
m nhạc
Mó thuật
Thể dục
Số giáo viên
1
1
1
1
1
1
+ So với đònh mức: 15 GV / 8 lớp = 1.88
+ Số giáo viên bộ môn còn thiếu: 1 giáo viên môn tiếng anh.
- Trình độ giáo viên:
+ Chưa đạt chuẩn: 01, tỉ lệ 6.7%
+ Đạt chuẩn: 14, tỉ lệ 93.3 %
+ Trên chuẩn: 0
- Trong năm học 2007-2008, giáo viên được chia thành 2 tổ: tổ tự
nhiên có 8 giáo viên và tổ xã hội có 7 giáo viên.
- Về tuổi nghề của giáo viên:
+ Từ 10 năm trở lên: 01.
+ Từ trên 5 năm đến 10 năm: 0
+ Từ 5 năm trở xuống: 13
+ Giáo viên tập sự: 01
- Chất lượng giáo dục năm học 2006-2007
+ Học lực: Giỏi: 24.15%, khá: 32.63%, Tb: 37.29%, yếu 5.93%, không
có HS kém.
+ Có 2 học sinh giỏi huyện.
- Kết quả thi đua của giáo viên trong các năm học trước:
Năm học: 2007-2008
Trang 3
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Năm học
Số GV
Tỉ lệ
12
14
13
13
12
1.50
1.75
1.63
1.63
1.50
2002-2003
2003-2004
2004-2005
2005-2006
2006-2007
Trần Chí Bằng
Danh hiệu
LĐTT
CSTĐC
S
2
0
4
2
5
3
5
3
8
4
Từ những số liệu trên đồng thời qua tìm hiểu từ thống kê theo dõi khả
năng sư phạm, kiểm tra hồ sơ chuyên môn của giáo viên, hồ sơ tổ khối,
qua dự giờ,… và tìm hiểu vấn đề tự học của giáo viên trong thời gian
cho thấy:
* Thuận lợi:
- Đội ngũ giáo viên trong đơn vò đa số là giáo viên trẻ, nhiệt tình,
ham học hỏi, có sức phấn đấu tương đối tốt: có chiến só thi đua cơ sở, lao
động tiên tiến, không có trường hợp giáo viên vi phạm quy chế chuyên
môn từ hình thức cảnh cáo trở lên,…
- Số lượng giáo viên giỏi hàng năm được tăng lên là điều kiện thuận
lợi cho nhà trường trong việc phát huy vai trò giáo viên giỏi trong việc
nâng cao chất lượng và tổ chức cho giáo viên tự học, sáng tạo trong
công tác;
- Công tác quy hoạch cán bộ giáo viên được chú trọng, giáo viên
được bổ sung hàng năm
- Giáo viên thực hiện nghiêm túc quy chế chuyên môn, đảm bảo
ngày giờ công lao động;
- Trong kế hoạch năm học hàng năm đều có chú trọng đến công tác
chuyên môn, có thống nhất chỉ tiêu dự giờ và tự dự giờ đồng nghiệp
nhằm nâng cao tay nghề.
* Những hạn chế
- Đội ngũ giáo viên nhà trường có tuổi nghề còn rất trẻ (giáo viên
có thâm niên dạy 5 trở xuống là 11, tỉ lệ 73.3%);
- Chưa có giáo viên trên chuẩn, còn 1 trường hợp giáo viên chưa đạt
chuẩn;
- Trường THCS Bình Tân là trường loại 3, do đó theo đònh mức biên
chế giáo viên, có nhiều môn học chỉ có 1 giáo viên dạy từ khối 6 đến
Năm học: 2007-2008
Trang 4
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
khối 9 nên khó khăn trong việc soạn bài, trong việc học tập trao đổi kinh
nghiệm đồng nghiệp.
- Số lượng tiết dự giờ giữa các giáo viên là có nhưng chất lượng chưa
cao. Nhiều giáo viên dự giờ mang tính chất đối phó, dự cho đủ tiết.
- Số tiết thao giảng còn ít, quy trình thực hiện tiết thao giảng chưa
khoa học, chưa thật sự phát huy tác dụng tập thể.
- Còn vài giáo viên chậm đổi mới phương pháp trong dạy học, chưa
phát huy khả năng tư duy của học sinh. Tiết dạy chưa thật sự sinh động,
tổ chức lớp học chưa thật sự hứng thú đối với học sinh.
- Giáo viên chưa dành thời gian nhiều cho việc đọc tài liệu tham
khảo ngoài sách giáo viên, sách giáo khoa.
- Hoạt động tổ khối còn hạn chế về nội dung và hình thức sinh hoạt,
chưa chú trọng nhiều đến công tác bồi dưỡng tay nghề cho giáo viên,…
2. Nội dung cần giải quyết
Sau khi nghiên cứu những tồn tại trên, đối chiếu nhiệm vụ của nhà
trường với vai trò là cán bộ quản lí tôi tập trung giải quyết các nội dung
sau:
Thực hiện tốt việc tuyên truyền đội ngũ tự giác nâng cao ý
thức tự học, tự rèn.
Chú trọng bồi dưỡng giáo viên qua hình thức dự giờ, thao
giảng, sinh hoạt chuyên môn.
Nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ khối.
Tạo điều kiện thuận lợi và khuyến khích giáo viên tự học
(giới thiệu gương GV, Học sinh học tập tích cực điển hình, bình chọn
giáo viên tận t vì học sinh, trang bò tài liệu, sách tham khảo trong thư
viện, tạo điều kiện cho gv học đạt chuẩn và trên chuẩn, tổ chức cuộc thi
GVG cấp trường,…).
3. Biện pháp giải quyết.
3.1
Thực hiện tốt công tác tuyên truyền, tổ chức trao đổi trong
đội ngũ giáo viên về các hình thức tự học.
Việc rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn,
nghiệp vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục là
nhiệm vụ của giáo viên đã được quy đònh rõ trong Luật giáo dục và
Điều lệ trường trung học. Tuy nhiên để quán triệt toàn thể đội ngũ thực
hiện một cách tự giác thì công tác tuyên truyền, vận động, nhắc nhở là
rất cần thiết. Công tác này đặt ra đối với Hiệu trưởng trong nhà trường
là rất quan trọng, là một trong những nhiệm vụ của người Hiệu trưởng.
Năm học: 2007-2008
Trang 5
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
Một trong những thuận lợi trong việc tổ chức tuyên truyền, tổ chức
trao đổi các hình thức tự học trong đội ngũ trong năm học này chính là
cuộc vận động của ngành: cuộc vận động “Mỗi thầy, cô giáo là một tấm
gương đạo đức tự học và sáng tạo”.
Do đó, ngay từ đầu năm học, phối hợp với tổ chức công đoàn trong
nhà trường tôi đã tổ chức sinh hoạt học tập về Luật giáo dục, về Điều lệ
nhà trường. Phối hợp với công đoàn, đoàn thanh niên tổ chức cho giáo
viên thảo luận về hình thức tự học, nội dung học tập và lập kế hoạch tự
học. Mỗi giáo viên xây dựng riêng cho mình nội dung chuẩn mực “Học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, trong đó chú trọng
đến đạo đức nghề nghiệp, tự học tập nâng cao trình độ chuyên môn.
Thống nhất mỗi giáo viên có một vở tự học, trong đó có kế hoạch tự học
trong năm. Cuối mỗi học kỳ có phần tự đánh giá, nhận xét của giáo viên
và nhận xét đánh giá của Hiệu trưởng.
Những hình thức tự học mà đơn vò thảo luận thống nhất như: dự giờ,
thao giảng; tự học ở nhà qua việc nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo
viên, sách tham khảo; đọc sách ở thư viện trong những giờ rỗi; xem tivi,
nghe đài, đọc báo, truy cập mạng,… Về nội dung học tập chú trọng đến
kiến thức bộ môn, đổi mới phương pháp dạy học, kinh nghiệm giáo dục
học sinh,…
3.2
Chú trọng bồi dưỡng giáo viên qua hình thức dự giờ, thao
giảng.
Hoạt động dạy học được thể hiện chủ yếu bằng hình thức dạy học trên
lớp và hệ thống bài học. Giờ dạy trên lớp của giáo viên phản ánh toàn
bộ những gì mà học đã tích luỹ được, đã nghiền ngẫm, đã luyện tập
đồng thời cũng thể hiện tinh thần trách nhiệm nơi họ. Do đó, việc học
tập kinh nghiệm đồng nghiệp qua hình thức dự giờ là rất có hiệu quả.
Tuy nhiên việc tổ chức dự giờ trong thời gian qua của đơn vò còn nhiều
hạn chế, chủ yếu là BGH lên lòch dự giờ, giáo viên dự giờ đồng nghiệp
chủ yếu dự theo lòch mà BGH đã lên, việc chuẩn bò dự giờ của một số
giáo viên chưa tốt, giáo viên dự chủ yếu cho đủ số tiết theo chỉ tiêu mà
không chú trọng đến việc sẽ học gì từ đồng nghiệp sau tiết dạy hoặc
người dạy sẽ học được gì từ người dự. Hay nói đúng hơn đơn vò chưa xây
dựng được quy trình của tiết dự giờ, thao giảng.
Do đó tôi đã tổ chức cho giáo viên thảo luận xây dựng quy trình của
một tiết dự giờ cụ thể:
Năm học: 2007-2008
Trang 6
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
* Quy trình tiết dự giờ
Bước 1: Chuẩn bò
Xác đònh mục đích dự giờ: dự giờ rút kinh nghiệm, dự giờ đánh
giá khả năng sư phạm của giáo viên,…
Chọn hình thức dự giờ: dự giờ đột xuất, dự giờ có báo trước.
Xác đònh vò trí của giờ dạy trong tiến độ thực hiện chương trình.
Người dạy, người dự cần xác đònh mục đích, yêu cầu nội dung
của bài và dự kiến những phương pháp có hiệu quả khi giảng dạy.
Nắm rõ tình hình học tập của học sinh ở lớp sẽ dự.
Phát thảo nội dung cần quan sát.
Thống nhất cách đánh giá kết quả học tập của học sinh: quan sát
trên lớp, trao đổi với học sinh, trắc nghiệm học sinh trong thời gian từ 5
đến 7 phút.
Bước 2: Tiến hành dự giờ
•
Quan sát diễn biến giờ dạy theo những nội dung đã chuẩn bò, cần
chú ý quan sát những vấn đề sau:
• * Trình độ nghiệp vụ sư phạm của giáo viên:
• + Xem xét trình độ nắm vững mục đích, yêu cầu, chương trình, nội
dung giảng dạy, vò trí của bài giảng trong hệ thống chương trình.
• + Mức độ nắm vững kiến thức, kỹ năng của bài dạy, xác đònh
trọng tâm, yêu cầu tối thiểu cho cả lớp và những vấn đề có thể mở rộng,
nâng cao cho học sinh khá, giỏi.
• + Việc giáo dục thái độ tình cảm cho học sinh thông qua bài dạy.
• + Cấu trúc bài dạy của giáo viên có hợp lý không?
• + Mục tiêu của bài dạy có đạt được không?
• * Kỹ năng sư phạm của giáo viên:
• - Những hoạt động đơn phương của giáo viên :
• + Chọn và sử dụng các phương pháp giảng dạy có phù hợp với đặc
điểm của học sinh và của môn học hay không? ( thuyết giảng, đàm
thoại, trực quan, trao đổi nhóm, các hoạt động khác nhau trong cùng một
giờ dạy,…). Việc sử dụng ngôn ngữ có trong sáng và dễ hiểu hay không?
• + Biết hình thành rõ ràng mục tiêu từ đó đặt vấn đề, đưa ra chỉ
dẫn, yêu cầu rõ ràng hay không?
• + Nghệ thuật trình bày bảng, trình bày thí nghiệm; lựa chọn, trình
bày đồ dùng dạy học có đúng lúc, đúng mục đích hay không?
Năm học: 2007-2008
Trang 7
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
• + Phân phối thời gian có hợp lí hay không ( tận dụng thời gian cho
học sinh làm việc, phân bố thời gian giữa các phần, giữa lý thuyết và
bài tập).
• - Các biện pháp tổ giáo viên tổ chức thúc đẩy học sinh học tập
chủ động, sát trình độ của các nhóm đối tượng và từng đối tượng.
• + Giáo viên có nêu vấn đề làm cho học sinh đònh hướng rõ ràng
theo dõi bài học; cách hướng dẫn, hệ thống câu hỏi dẫn dắt cho học sinh
tìm tòi, sáng tạo để nắm kiến thức và rèn kỹ năng hay không?
• + Giáo viên có chú ý rèn luyện phương pháp học tập phù hợp với
đặc điểm môn học hay không?
• + Giáo viên có kích thích học sinh động não , chủ động làm việc,
không tiếp thu thụ động hay không?
• + Giáo viên giảng dạy và tổ chức có phù hợp với từng đối tượng
học sinh trong lớp hay không?
• + Giáo viên có biết khai thác lỗi của học sinh, tận dụng cơ hội để
để phân tích uốn nắn làm cho học sinh nắm chắc kiến thức hơn hay
không?
• + Xem xét việc đánh giá kết quả của học sinh có chính xác hay
không?
• + Có hướng dẫn chu đáo học sinh học ở nhà hay không?
• + Có làm chủ mối quan hệ với học sinh và lớp học hay không?
• + Có tạo không khí tin cậy, biết lắng nghe, đóng vai trò chủ đạo
trong giảng dạy, làm cho học sinh học tập tích cực hay không?
• * Quan sát những hoạt động của học sinh
• + Thái độ học sinh trong lớp, sự tham gia xây dựng bài, tính chắc
chắn của nội dung phát biểu trả lời của học sinh.
• + Vận dụng kiến thức kỹ năng làm bài tại lớp.
• + Không khí và nhòp độ hoạt động của lớp, của nhóm.
• + Nề nếp học tập của học sinh: sử dụng SGK, vở ghi, vở bài tập,
cách sử dụng bảng nhóm,…
• + Quan hệ giữa các nhóm và từng học sinh với nhau, quan hệ giữa
giáo viên và học sinh.
Cần ghi chép một cách khoa học để có căn cứ phân tích đánh giá
• Bước 3: Phân tích và đánh giá giờ dạy của giáo viên
•
* Phân tích giờ dạy
• Sau khi dự giờ, người dạy và người dự phân tích chỉ ra ưu khuyết
điểm và nguyên nhân của chúng trong ba thành tố của nó.
Năm học: 2007-2008
Trang 8
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
• - Hoạt động của giáo viên: công tác chuẩn bò giáo án, đồ dùng
dạy học; nội dung kiến thức; phương pháp tổ chức; phân phối thời gian.
• - Hoạt động của học sinh: nề nếp học tập, phương pháp học tập,
khả năng tiếp thu kiến thức, kết quả học tập.
• - Quan hệ giao tiếp: quan hệ thầy – trò; quan hệ trò – trò; việc xử
lý tình huống xảy ra trong giờ học.
• * Đánh giá giờ dạy
• Đánh giá mức độ đạt được so với mục tiêu giờ dạy, yêu cầu của
chương trình. Khi đánh giá giờ dạy giáo viên cần theo “tiêu chuẩn giờ
lên lớp” đã được xây dựng. Khi đánh giá giờ dạy cần:
• - Đánh giá đúng trình độ tay nghề của GV dạy (Trình độ kiến
thức, khả năng sư phạm, tinh thần trách nhiệm)
• - Đánh giá đúng việc học tập của học sinh (Kiến thức và kỹ năng,
năng lực nhận thức, thái độ học tập)
• Cần ghi ra giấy một cách cụ thể rõ ràng, sắp xếp các vấn đề cần
trao đổi để chuẩn bò trao đổi với giáo viên dạy. Nếu tiết dạy có nhiều
người cùng dự, cần có sự hội ý giữa những người cùng dự.
• Bước 4 : Trao đổi với giáo viên
• Quá trình trao đổi với giáo viên người dự không chỉ tiến hành đơn
phương bằng những nhận xét mà cùng trao đổi với giáo viên. Người trao
đổi phải nhận ra được dụng ý tốt và những cố gắng của người dạy, cùng
nhau tìm ra những điều tối ưu để nâng cao hiệu quả giờ dạy.
• - GV trả lời câu hỏi: MĐYC giờ dạy?, Mức độ đạt yêu cầu ?,
Chứng minh điều đó.
• - Người dự nêu lên những câu hỏi, những gợi ý để GV trả lời.
• - Nêu kết quả bài kiểm tra, phân tích ưu khuyết điểm của học
sinh.
• - Người dự chỉ ra những điểm hay, nổi bậc của giáo viên, những
đổi mới phương pháp trong giờ dạy.
• - Cùng nhau tìm biện pháp nâng cao hơn chất lượng giờ dạy.
• - Người dự nêu lời khuyên cụ thể cho GV.
• Tất cả các tiết dự giờ đều có hồ sơ dự giờ ( gồm phiếu dự giờ và
phiếu nhận xét giờ dạy) để tổng hợp đánh gía đội ngũ.
• Thao giảng là hoạt động chuyên môn chính yếu để giáo viên cùng
nghiên cứu, học tập, thống nhất việc thực hiện chương trình, nội dung,
phương pháp dạy học cụ thể của một tiết, một bài, một chương hay một
vấn đề sư phạm nào đó. Thao giảng cũng là quá trình bồi dưỡng chuyên
Năm học: 2007-2008
Trang 9
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
môn nghiệp vụ có báo trước, có chuẩn bò của cá nhân và tổ chuyên môn,
cho nên cần thiết phải xây dựng quy trình của một tiết thao giảng.
Quy trình một tiết thao giảng cũng giống như một tiết dự giờ, tuy
nhiên sự khác biệt ở đây là công việc chung của một tổ, việc đánh giá
kết quả tiết dạy là đánh giá chung của cả tổ.
Do đó ở bước 1 cả tổ thống nhất thực hiện: xây dựng giáo án, chuẩn bò
đồ dùng dạy học, chọn đối tượng lớp để dạy, thống nhất ngày dạy.
Bước 2: Cử giáo viên đại diệân dạy.
Bước 3: Phân tích đánh giá chất lượng giờ dạy, phương pháp giảng
dạy là trách nhiệm chung của cả tổ.
Bước 4: Thảo luận chung của tổ, những yêu cầu đặt ra không phải chỉ
có ở người dạy mà là mọi thành viên trong tổ.Từ đó có thể phát huy
phương pháp đã thống nhất hay phải điều chỉnh lại cho phù hợp.
Thực hiện quy trình dự giờ, thao giảng như trên cả về phía người dạy,
người dự đều có sự chuẩn bò chu đáo về bài học, về phương pháp giảng
dạy. Cả người dạy và người dự đều học tập được kinh nghiệm lẫn nhau
đồng thời giúp giáo viên luôn phấn đấu dạy giỏi, luôn đổi phương pháp
giảng dạy để tìm được phương pháp hay tương ứng cho từng bài dạy,
tránh được trường hợp giáo viên chỉ dự giờ theo số lượng, dự cho đủ chỉ
tiêu đề ra.
Tuy không nên dự giờ cho đủ số lượng, theo chỉ tiêu đặt ra nhưng
Hiệu trường nhà trường cần phải thống nhất chỉ tiêu dự giờ, thao giảng
của mỗi giáo viên. Việc thống nhất chỉ tiêu giúp giáo viên thấy được
nhiệm vụ việc học tập từ đồng nghiệp, giúp cho đồng nghiệp nâng cao
tay nghề là thường xuyên, liên tục. Trách trường hợp có giáo viên thì
tích cực dự giờ nhưng có những giáo viên thì không quan tâm. Việc
thống nhất chỉ tiêu dự giờ còn giúp Hiệu trưởng dễ dàng kiểm tra được
việc học tập của giáo viên, đánh giá được tay nghề của giáo viên.
Với sự thống nhất của đội ngũ trong nhà trường, thực hiện theo kế
hoạch của ngành đơn vò đã thống nhất mỗi giáo viên tự dự giờ đồng
nghiệp 2 tiết / tháng, riêng giáo viên tập sự 3 tiết/tháng. Mỗi học kỳ
chọn ra 2 tiết dạy đổi mới phương pháp có tổ chuyên môn dự, đối với
giáo viên có đăng ký chiến só thi đua cơ sở chọn 3 tiết / HK, có ít nhất 1
tiết dạy Power Point; mỗi môn thao giảng ít nhất 1 tiết / HK.
3.3
Bồi dưỡng giáo viên qua sinh hoạt tổ chuyên môn trong nhà
trường, tạo điều kiện cho giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin trong
giảng dạy.
Năm học: 2007-2008
Trang 10
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
a.Bồi dưỡng giáo viên qua sinh hoạt tổ chuyên môn trong nhà trường
Sinh hoạt tổ chuyên môn có tính quyết đònh cao trong việc tổ chức bồi
dưỡng của giáo viên. Tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và nghiệp vụ;
tham gia đánh giá, xếp loại thành viên của tổ theo quy đònh của Bộ Giáo
dục và Đào tạo là một trong những nhiệm vụ của tổ chuyên môn. Tuy
nhiên với tính chất kiêm nhiệm, công việc của tổ nhiều, trách nhiệm của
tổ cao nhưng mỗi tuần được tính 3 tiết là một trong những khó khăn cho
tổ hoạt động. Với thực trạng nhà trường đội ngũ non trẻ, tay nghề chưa
cao thì hoạt động của tổ còn khó khăn hơn. Do đó tôi luôn quan tâm và
giúp đỡ cho tổ chuyên môn hoạt động, tạo điều kiện phát huy vai trò tổ
trưởng, tổ phó và các giáo viên giỏi trong tổ.
Đối với tổ, nội dung bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, tay
nghề của giáo viên được xây dựng cùng với kế hoạch hoạt động trong
năm. Vì vậy đầu năm, tôi đã giúp tổ vạch ra lộ trình hoạt động trong
năm học, hàng tháng đều có đề ra những nội dung cần bồi dưỡng cho
giáo viên, những chuyên đề cần thảo luận. Kế hoạch và lộ trình hoạt
động được triển khai đến toàn thể giáo viên trong tổ tạo sự thống nhất
cao trong việc thực hiện.
Hiệu quả của việc bồi dưỡng giáo viên thông qua sinh hoạt
tổ chủ yếu là cách tổ chức hoạt động trong tổ. Đơn vò luôn đảm bảo tổ
chuyên môn sinh hoạt đúng theo quy đònh: hai tuần một lần, trong đó 1
lần sinh hoạt tại trường và 1 lần sinh hoạt cụm gồm Bình Hiệp, Bình
Tân, Thạnh Trò. Hướng dẫn tổ khối tổ chức trong buổi sinh hoạt chuyên
môn không nên tạo sự căng thẳng, gò bó mà phải xem đây là buổi sinh
hoạt trao đổi chuyên môn, nơi trao đổi kinh nghiệp giáo dục và học tập
lẫn nhau. Sinh hoạt tổ cần tạo không khí vui tươi, cởi mở mà vẫn thực
hiện đầy đủ nội dung, yêu cầu của buổi sinh hoạt. Những nội dung mà
giáo viên cần trao đổi trong các buổi sinh hoạt tổ như: Xác đònh trọng
tâm bài dạy, những bài khó dạy, tìm phương pháp dạy học tích cực cho
từng bài, thống nhất nội dung kiểm tra đánh giá học sinh, cùng nhau giải
những bài tập khó, các thành viên trong tổ sưu tầm và giới thiệu những
bài tập có nhiều cách giải, những bài tập hay, bài tập thực tế, giải đề thi
học sinh giỏi,… Từ đó đã giúp cho đội ngũ ngày càng nâng cao trình độ
chuyên môn và tay nghề, tạo được sự đoàn kết cao trong nội bộ.
b. Tạo điều kiện, động viên giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin
trong giảng dạy.
Năm học: 2007-2008
Trang 11
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
Tuy điều kiện nhà trường hiện chưa có phòng máy, một số giáo viên
chưa thành thạo trong việc soạn giảng trên máy nhưng tôi luôn động
viên, nhắc nhở, tạo điều kiện cho giáo viên được tiếp cận soạn giảng
với máy tính.
Đầu năm học tổ chức cho giáo viên đăng ký soạn giáo án vi tính, mỗi
giáo viên phải đăng ký dạy ít nhất 1 tiết Power Point. Tổ chức cho
những giáo viên thạo tin học hướng dẫn những giáo viên chưa thạo theo
phương châm người chưa biết học người biết, người biết ít học người biết
nhiều, vận động giáo viên học thêm để lấy chứng chỉ tin học.
BGH thường xuyên liên hệ với các trường có máy chiếu như TH Bình
Hiệp, THCS Bình Hiệp mượn máy chiếu, tổ chức cho giáo viên soạn,
dạy mẫu. Ngoài ra trường còn tìm các bài soạn hay trên mạng cho giáo
viên nghiên cứu học tập. Vận động, giúp đỡ những giáo viên đăng ký
chiến só thi đua cơ sở đều thi giảng bằng máy chiếu.
3.4
Tạo điều kiện cho GV được giao lưu học hỏi kinh nghiệm
đồng nghiệp, tạo điều kiện cho giáo viên được học tập nâng cao trình
độ chuyên môn.
Trường THCS Bình Tân là trường hạng III, do đó theo đònh mức biên
chế đa số môn chỉ có 1 giáo viên đảm nhận cho tất cả các khối 6, 7, 8, 9
nên điều kiện trao đổi học tập nâng cao trình độ chuyên môn tay nghề
cho những giáo viên này là rất khó khăn. Do đó trường luôn chú trọng
đến việc họp tổ chuyên môn cụm. Những vấn đề khó chưa thống nhất
được thì đưa ý kiến cho các giáo viên trong cụm bàn bạc, thống nhất.
Đặc biệt tôi luôn động viên giáo viên tích cực học tập kinh nghiệm giáo
viên ở các trường bạn, dự giờ tạo điều kiện cho giáo viên dự giờ chéo ở
các trường trong cụm mỗi tháng ít nhất 1 lần / giáo viên.
Việc tạo điều kiện cho giáo viên được học tập nâng cao trình độ
chuyên môn là một trong những biện pháp bồi dưỡng chuyên môn cho
giáo viên tích cực nhất. Việc xét chọn giáo viên được đi học ngoài việc
nằm trong kế hoạch nhân sự của nhà trường, Hiệu trưởng cần phải giúp
cho đội ngũ giáo viên thấy được sự cần thiết trong việc tự học, giữa
trách nhiệm và quyền lợi khi được tham gia học tập, giúp giáo viên càng
phấn đấu hơn trong công tác. Ngoài những tiêu chuẩn về việc chọn của
giáo viên đi học theo quy đònh, giáo viên được xét đi học trên chuẩn
phải ưu tiên cho các giáo viên đạt các tiêu chuẩn mà tập thể thống nhất
như:
Năm học: 2007-2008
Trang 12
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
+ Giáo viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, phải là giáo
viên giỏi, chiến só thi đua cơ sở ít nhất 2 năm, ưu tiên danh hiệu vừa đạt
trong năm đang xét.
+ Có tinh thần giúp đỡ đồng nghiệp, được tập thể giáo viên tín nhiệm
và giới thiệu thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn.
+Giáo viên phải có tinh thần tự học, có sổ tay tự học hàng năm.
+ Cam kết tiếp tục đóng góp tích cực cho đơn vò sau khi học xong.
Trong thời gian qua trường đã tạo điều kiện cho 1 giáo viên chưa đạt
chuẩn học đại học, 1 giáo viên được chuyên tu đại học, 5 giáo viên đăng
ký học đại học từ xa. Tạo điều kiện cho tất cả giáo viên tham gia đầy đủ
các lớp học thay sách giáo khoa, các lớp bồi dưỡng về chuyên môn
nghiệp vụ.
3.5
Khuyến khích giáo viên tự học, phát huy hiệu quả công tác
thi đua trong đơn vò.
Việc khuyến khích giáo viên tự học, tổ chức thi đua trong nhà trường
có tác dụng rất lớn trong việc tự học của giáo viên.
Phối hợp với công đoàn trường luôn động viên giáo viên tham mạnh
dạng đăng kí danh hiệu chiến só thi đua cơ sở, lao động tiên tiến. Đồng
thời có những hổ trợ kòp thời như: hỗ trợ việc mua sắm đồ dùng dạy học
trong các tiết thi giảng, những giáo viên đạt được danh hiệu ngoài việc
được khen thưởng theo quy đònh của ngành trường phối hợp với Công
đoàn, Hội Cha mẹ học sinh khen thưởng thêm cụ thể như: Lao động tiên
tiến 50.000đ/ GV, CSTĐCS 100.000 đ/GV, giáo viên có học sinh giỏi
cấp huyện 50.000 đ/GV, giáo viên có học sinh giỏi cấp tỉnh 100.000 đ/
GV.
4. Kết quả đạt được
Qua một năm áp dụng các biện pháp bồi dưỡng giáo viên như trên tôi
nhận thấy giáo viên rất tự giác, tích cực trong việc học tập. Chất lượng
sinh hoạt tổ chuyên môn ngày được nâng lên. Tay nghề của giáo viên
được nâng lên, số tiết dạy của tốt của giáo viên ngày càng nhiều, giáo
viên dạy giỏi cấp huyện, cấp tỉnh được tăng lên với những kết quả cụ
thể như sau:
Số giáo viên đăng ký tự học và có vỡ tự học 100%,
100% giáo viên tham gia sinh hoạt chuyên môn đầy đủ,
tích cực.
Tổ chuyên môn tổ chức Hội thảo được 6 chuyên đề: Chuẩn
đánh giá xếp loại giờ dạy trên lớp của giáo viên; chuẩn đánh giá nhận
Năm học: 2007-2008
Trang 13
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
xét 1 tiết học của lớp; quy trình của dự giờ, thao giảng; phương pháp dạy
học tổ chức nhóm như thế nào để đạt hiệu quả, chuyên đề đạo đức và
trái tim người thầy; hội thi ứng xử tình huống sư phạm trong nhà trường.
Trong năm học 2007-2008 đã xét cử 5 giáo viên học đại
học từ xa.
Đánh giá khả năng sư phạm của giáo viên:
Tổng số giáo viên
Kết quả đánh giá khả năng sư phạm
Tốt
Khá
TB
14
12
2
0
Kết quả kỳ thi lý thuyết và thi giảng dành cho giáo viên
đăng ký chiến só thi đua cơ sở:
Tổng số giáo
viên dự thi
9
Số GV đạt lý
thuyết
8
Số giáo viên đạt tiết thi
giảng loại giỏi
8
Đặc biệt có 1 giáo viên đạt giải nhất hội thi đổi mới phương pháp cấp
tỉnh.
Chất lượng giáo dục
+ Học lực: Giỏi: 26.2%, khá: 33.64%, Tb: 33.18%, yếu 6.54%, không
có HS kém.
+ Hạnh kiểm: Tốt 87.76 % Khá 12.24%
Tb 7.14 % không có
loại yếu.
+ Có 1 học sinh giỏi huyện, 3 học sinh giỏi văn hóa lớp 9 cấp tỉnh.
Với kết quả trên cho thấy, chất lượng của đội ngũ giáo viên và học
sinh đều được tăng lên, điều này càng khẳng đònh việc tự học của giáo
viên, việc phải tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên trong nhà trường là quan
trọng trong việc nâng cao hiệu quả giáo dục của nhà trường.
Năm học: 2007-2008
Trang 14
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
III. KẾT LUẬN
1. Tóm lược giải pháp
Tuỳ từng điều kiện cụ thể của từng trường và đòa phương mà Hiệu
trưởng cóù những biệp pháp bồi dưỡng giá viên và yêu cầu về nội dung
bồi dưỡng là khác nhau.
Dựa vào điều kiện thực tế của đơn vò THCS Bình Tân và quá trình
nghiên cứu áp dụng đề tại, khi thực hiện những biện pháp bồi dương
giáo viên đặc biệt là bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện tay
nghề của giáo viên tôi tập trung vào các biện pháp chủ yếu như sau:
- Hiệu trưởng cần phải xây dựng đơn vò có một phong trào tự học tự rèn.
Phối hợp tốt các đoàn thể trong nhà trường để thực hiện công tác tuyên
truyền vận động toàn thể đội ngũ thực hiện. Chú trọng hướng dẫn giáo
viên các hình thức tự học, thống nhất hình thức tự học, nội dung học tập.
- Chú trọng công tác bồi dưỡng giáo viên qua hình thức dự giờ, thao
giảng. Do đặc điểm, đặc thù của lao động sư phạm nên công tác chuẩn
bò giờ dạy, chuẩn bò nội dung kiến thức cho tiết dạy do giáo viên thực
hiện ở nhà và gắn với thời gian rãnh rỗi của họ nên Hiệu trưởng rất khó
kiểm tra được việc tự học, tự nghiên cứu của giáo viên. Việc đánh giá
này thể hiện chủ yếu qua tiết dạy trên lớp. Có đó cần phải xây dựng quy
trình của tiết dự giờ, thao giảng. Phải quán triệt toàn thể đội ngũ thực
hiện, cả người dạy và người dự đều phải nghiên cứu bài thật kỹ trước
khi dạy hoặc dự. Khi đó mới phát hiện ra những điểm hay, những hạn
chế của đồng nghiệp, kòp thời điều chỉnh hợp lý những hạn chế, tìm ra
những phương pháp giảng dạy tích cực, có hiệu quả nhất.
- Cần phải khẳng đònh vai trò của tổ chuyên môn trong việc tổ chức bồi
dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, tay nghề của giáo viên trong đơn vò.
Hiệu trưởng nhà trường càng quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện cho tổ hoạt
động bao nhiêu thì thành công đạt được sẽ tăng lên gấp bội. Hiệu trưởng
nên hướng dẫn cho tổ khối hoạt động, hướng dẫn tổ xây dựng kế hoạch
càng chu đáo thì tổ càng dễ hoạt động. Kế hoạch bồi dưỡng giáo viên
của tổ cần phải cụ thể bằng lộ trình hoạt động cụ thể. Từ đó giúp Hiệu
trưởng dễ dàng kiểm tra, đánh giá nội dung, mức độ tự học của giáo
viên. Phải tổ chức sinh hoạt tổ chuyên môn trong không khí nhẹ nhàng,
cởi mở, giúp mọi giáo viên đều tự tin tham gia ý kiến, cùng chia sẽ kinh
Năm học: 2007-2008
Trang 15
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
nghiệm cho nhau; phát huy vai trò của tổ trưởng, tổ phó và giáo viên
giỏi trong tổ. Ngoài việc trao đổi qua các cuộc hợp tổ các giáo viên còn
có thể trao đổi với nhau qua những giờ ra chơi, những giờ rỗi, đây là
điều kiện học tập nhanh nhất, tạo sự đoàn kết cao trong đội ngũ.
- Trong thời đại ngày nay, để tiếp cận với các nền giáo dục tiên tiến, sử
dụng các thành quả của công nghệ thông tin, Hiệu trưởng nhà trường
cần tổ chức cho giáo viên nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin
trong giảng dạy. Tạo điều kiện cho giáo viên tự học tập lẫn nhau theo
phương châm người biết chỉ người chưa biết, ngươi biết nhiều chỉ người
biết ít. Tạo điều kiện cho giáo viên nghiên cứu các tiết dạy mẫu ứng
dụng công nghệ thông tin.
- Mỗi nhà trường có những điều kiện thuận lợi và khó khăn riêng trong
việc tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên. Đặc biệt là đối với các trường nhỏ
(loại 3) thì việc tổ chức học tập kinh nghiệm đồng nghiệp còn khó khăn
hơn do chỉ có 1 giáo viên/môn. Khắc phục khó khăn này đơn vò đã thực
hiện tốt việc học tập kinh nghiệp trường bạn qua sinh hoạt chuyên môn
cụm trường, cụm huyện. Hiệu trưởng phải giúp cho giáo viên nhận thức
được đây là điều kiện thuận lợi nhất để mỗi giáo viên được tự học.
Ngoài ra Hiệu trưởng cần phải quan tâm đến nguyện vọng của giáo viên
là được học tập để nâng cao trình độ chuyên môn đạt chuẩn và trên
chuẩn. Để thúc đẩy giáo viên nâng cao tinh thần tự giác học tập, ngoài
những tiêu chuẩn chọn giáo viên học trên chuẩn theo quy đònh, tập thể
thống nhất thêm những tiêu chuẩn khác để giáo viên thấy được việc
chọn giáo viên đi học là công bằng, là vì kế hoạch phát triển của nhà
trường.
- Bất kỳ làm công việc gì, việc khuyến khích động viên tinh thần người
thực hiện là góp phần rất lớn trong việc thành công. Trong những năm
qua, trường đã phối hợp tốt với tổ chức Công đoàn, Hội Cha mẹ học sinh
đã có những khuyến khích cụ thể giúp giáo viên phẩn khởi trong việc
thực hiện nhiệm vụ, là động lực để đơn vò thực hiện thắng lợi nhiệm vụ
năm học đề ra. Trong khuyến khích gắn với công tác thi đua khen
thưởng, tạo sự công bằng trong đội ngũ.
Việc cuối cùng giúp người Hiệu trưởng hoàn thành tốt nhiệm vụ là
xây dựng được tập thể đoàn kết, có sự thống nhất cao trong việc thực
hiện nhiệm vụ.
2. Phạm vi áp dụng
Năm học: 2007-2008
Trang 16
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
Đề tài này có thể áp dụng được cho những trường có điều kiện tương
tự như trường THCS Bình Tân, các trường vùng sâu, vùng xa, lực lượng
giáo viên non trẻ về tay nghề.
3. Phần kiến nghò
- Nhằm giúp cho việc tổ chức bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
đạt hiệu quả cao, đề nghò cấp trên cần trang bò thêm cơ sở vật chất, thiết
bò dạy học phải được bổ sung hàng năm, cung cấp thêm máy vi tính,
máy chiếu, phần mềm ứng dụng trong soạn giảng cho các trường.
- Cần tạo điều kiện cho đội ngũ được học tập nâng cao trình độ trên
chuẩn cho giáo viên, đặc biệt là giáo viên trẻ vì đây là giai đoạn giáo
viên dễ tiếp cận những cái mới, ứng dụng được thành tựu công nghệ
hiện đại. Chế độ cho người học cần được giải quyết kòp thời, có những
khuyến khích cụ thể cho những giáo viên đạt thành tích cao trong học
tập.
- Cần có sự sắp xếp bố trí hợp lí giáo viên giữa càng trường, hàng năm
cần đánh gía và bố trí vò trí công tác phù hợp đối với những giáo viên
không tích cực học tập, còn mang tính ì trong công tác.
- Cần tổ chức trao đổi đề tài sáng kiến kinh nghòêm đối với những
sáng kiến đạt hiệu quả cao.
Trên đây là một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
nhằm giúp người quản lý thực hòên tốt hơn nhòêm vụ của mình trong
việc nâng cao chất lượng đội ngũ của đơn vò. Do thời gian nghiên cứu
chưa nhiều và kinh nghiệm bản thân còn hạn chế nên không tránh khỏi
những thiếu xót. Rất mong hội đồng khoa học, quý đồng nghòêp đóng
góp ý kiến để đề tài được hoàn thiện hơn, bản thân sẽ có thêm kinh
nghiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ nhằm đạt hiệu quả mà cấp trên
giao cho.
Xin trân trọng cảm ơn.
Bình Tân, ngày 24 tháng 5 năm 2008
Người thực hiện
Năm học: 2007-2008
Trang 17
SKKN: Một số biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong nhà trường
Trần Chí Bằng
Trần Chí Bằng
MỤC LỤC
I/ Lý do chọn đề tài:
1.
Đặt vấn đề
Trang 1
2.
Mục đích đề tài
Trang 1
3.
Lòch sử đề tài
Trang 2
4.
Phạm vi đề tài
Trang 2
II/ Nội dung công việc:
1.Thực trạng đề tài
Trang 3
2.Nội dung cần giải quyết
Trang 5
3.Biện pháp giải quyết
Trang 6
4.Kết quả
Trang 13
III/ Kết luận:
1.
Tóm lược giải pháp
Trang 15
2.
Phạm vi, đối tượng áp dụng
Trang 16
3.
Kiến nghò với các cấp về điều kiện thực hiện
Trang 17
Năm học: 2007-2008
Trang 18