Giáo án vật lý 10 cơ bản
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (376.49 KB, 57 trang )
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
VẬT LÍ CƠ BẢN
Thiết kế ngày ..../.../2006
Bài : 1
CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Trình bày được khái niệm : chuyển động, quỷ đạo của chuyển động.
- Nêu được những ví dụ cụ thể: Vật làm mốc, mốc thời gian.
- Phân biệt được hệ toạ độ và hệ quy chiếu .
- Phân biệt được thời điểm với rhời gian.
1.2. Kĩ năng:
- Trình bày được cách xác định vị trí của chất điểm trên đường cong và trên mặt phẳng.
- Giải được bài toán đổ mốc thời gian.
Tiết: .....
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
- Xem SGK lớp 8 để biết học sinh đã học những gì ở THCS.
- Chuẩn bị một số thí dụ thực tế về xác định vị trí của một điểm để cho học sinh thảo luận
2.2. Học sinh:
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Hoạt động 1 (...phút): Ôn tập kiến thức về chuyển động cơ học
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
- Nhắc lại kiến thức cũ về : chuyển động coe học , - Đặt câu hỏi giúp học sinh ôn lại kiến thức về
vật làm mốc.
chuyển động cơ học.
- Gợi ý cách nhận biết một vật chuyển động
Hoạt động 2 (...phút): Ghi nhận các khái niệm : chất điểm, quỹ đạo, chuyển động cơ.
-
Hoạt động của Học sinh
Ghi nhận khái niêm chất điểm .
Trả lời C1.
Ghi nhận khái niệm : chuyển động cơ học,
quỷ đạo.
Lấy ví dụ về các dạng qũi đạo trong thực tế .
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu và phân tích khái niệm chất điểm .
Yêu cầu trả lời C1.
Nêu và phân tích khái niệm: chuyển động cơ,
quĩ đạo.
Yêu cầu lấy ví dụ về chuyển động có dạng quĩ
đạo khác nhau trong thực tế.
Hoạt động 3 (...phút): Tìm hiểu cách khảo sát một chuyển động
-
-
Hoạt động của Học sinh
Quan sát hình 1.1 chỉ ra vật làm mốc.
Ghi nhận cách xác định vị tí của vật và vận
dụng trả lời C2, C3.
III.1 và III.2 để ghi nhận các khái niệm: mốc
thời gian, thời điểm và khoảng thời gian.
TL : C4
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
-
Trợ giúp của Giáo viên
Yêu cầu chỉ ra vật làm mốc trong hình 1.1.
Nêu và phân tích cách xác định vị trí của vật
trên quĩ đạo và trong không gianbằng vật làm
mốc và hệ toạ độ.
-
Lấy ví dụ phân biệt : thời điểm và khoảng thời
gian.
-
Nêu và phân tích khái niệm
Trang
1
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Hoạt động 4 (...phút): Giao nhệm vụ về nhà
-
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
2
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Thiết kế ngày ..../.../2006
Tiết: .....
Bài : 2
CHUYỂN ĐỘNG THẲNG ĐỀU
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Nêu được định nghĩa của chuyển động thẳng đều. Viết được dạng phương trình chuyển động của
chuyển động thẳng đều.
1.2. Kĩ năng:
- Vận dụng được công thức tính đường đi và phương trình chuyển động để giải các bài tập về chuyển
động thẳng đều.
- Vẽ được đồ thị toạ độ - thời gian của chuyển động thẳng đều.
- Thu thập thông tin từ đồ thị như : xác định vị trí và thời điểm xuất phát, vị trí và thời điểm gặp nhau,
thời gian chuyển động…
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
- Đọc phần tương ứng trong SGK vật lý lớp 8 để xem ở THCS dã được học những gì.
Chuẩn bị đồ thị toạ độ Haøng hoaù 2.2 trong SGK phục vụ cho việc trình bày của HS hoặc GV.
2.2. Học sinh:
- Ôn lại các kiến thức về hệ toạ độ, hệ quy chiếu
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Hoạt động 1 (...phút): Ôn tập kiến thức về chuyển động thẳng đều
Hoạt động của Học sinh
- Nhắc lại công thức tính vận tốc và quãng đường
đã học ở THCS.
Trợ giúp của Giáo viên
- Đặt câu hỏi giúp học sinhb ôn lại kiến thức cũ.
Hoạt động 2 (...phút): Ghi nhận các khái niệm : vận tốc trung bình, chuyển động thẳng đều
-
-
Hoạt động của Học sinh
Xác định đường đi của chất điểm :
∆x = x2 – x1.
-
Tính vận tốc trung bình :
s
Vtb =
t
-
-
Trợ giúp của Giáo viên
Mô tả sự thay đổ vị trí của một chất điểm, yêu
cầu học sinh xác định đường đi của chất điểm.
Yêu cầu HS tính vận tốc trung bình.
Nói rõ ý nghĩa của vận tốc truing bình; phân
biệt vận tốc trung bình và tốc độ trung bình.
Đưa ra định nghĩa vận tốc trung bình
Hoạt động 3 (...phút): Xây dựng các công thức trong chuyển động thẳng đều
-
Hoạt động của Học sinh
Đọc SGK, lập công thức đường đi trong
chuyển động thẳng đều.
Làm việc nhóm xây dựng ptvị tí của chất điểm .
- Giải các bài toán vớo toạ độ ban đầu xo và vận
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
-
Trợ giúp của Giáo viên
Yêu cầu xác định đường đi trong chuyển động
thẳng đều khi biết vận tốc.
Nêu và và phân tích bài toán xác định vị trí
của một chất điểm trên một trục toạ độ chọn
trước.
Nêu và phân tích khái niệm pt chuyển động.
lấy VD của các trường hợp khác về đấu của xo
Trang
3
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
tốc ban đầu V có đấu khác nhau
và v.
Hoạt động 4 (...phút): Tìm hiểu về đồ thị toạ độ thời gian
-
Hoạt động của Học sinh
Làm việc nhóm để vẽ đồ thị toạ độ thời gian.
Nhận xét dạng đồ thị của chuyển động thẳng
đều.
-
Trợ giúp của Giáo viên
Yêu cầu lập bảng ( x, t ) và vẽ đồ thị.
Cho HS thảo luận .
Nhận xét kết quả từng nhóm
Hoạt động 5 (...phút): Vận dụng, củng cố
-
Hoạt động của Học sinh
Xác định thời điểm và vị trí gặp nhau của hai
chất điểm chuyển động trên cùng một trục toạ
độ.
Vẽ hình
-
Trợ giúp của Giáo viên
HD viết pt toạ độ của hai chất điểm trên cùng
một hệ toạ độ và cùng một mốc thời gian.
nhấn mạnh khi hai chất điểm gặp nhau thì x1 =
x2 và hai đồ thị giao nhau
Hoạt động :6 ( … phút ) : Giao nhiệm vụ về nhà.
-
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
4
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Thiết kế ngày ..../.../2006
Tiết: .....
Bài :3
CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Viết được biểu thức định nghĩa
và vẽ được véctơ biểu diễn của vận tốc tức thời, nêu được ý nghĩa
của các đại lượng trong biểu thức.
- Nêu đwocj định nghĩa của CĐT B Đ Đ, nhanh dần đều, CD Đ.
- Viết được pt vận tốc của CĐT ND Đ, CD Đ
1.2. Kĩ năng:
- Giải được các bài tập đơn giản về CĐT BĐ Đ
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
- Một máng nghiêng dài 1m.
- Một hòn bi ĐK 1cm.
- Một đồng hồ bấm giây
2.2. Học sinh:
- Ôn lại kiến thức về chuyển động thẳng đều
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Hoạt động 1 (...phút): Ghi nhận các khái niệm : CĐT BĐ Đ, vectơ vận tốc tức thời
-
Hoạt động của Học sinh
Ghi nhận đại lượng vận tốc tức thời và cách
biểu diễnc vectơ vận tốc tức thời.
TL : C1, C2 .
Ghi nhận các định nghĩa : CĐT BĐ Đ, CĐT
ND Đ và CĐT CD Đ
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu và phận tích đại lượng vận tốc tức thời và
véc tơ vận tốc thời .
- Nêu và phân tích định nghĩa :CĐT BĐ Đ,
CĐT ND Đ và CĐT CD Đ
Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu về gia tốc trong chuyển động thẳng nhanh dần đều
-
Hoạt động của Học sinh
Xác định độ biến thiên vận tốc và công thức
tính gia tốc trong CĐT ND Đ.
Ghi nhận đơn vị của gia tốc .
Biểu diễn véctơ gia tốc.
-
Trợ giúp của Giáo viên
Gợi ý CĐT ND Đ có vận tốc tăng đều theo
thời gian .
Nêu và phân tích điịnh nghĩa gia tốc.
chỉ ra gia tốc là đại lượng véc tơ.
Hoạt động 3 (...phút): Xây dựng và vận dụng công thức trong CĐT ND Đ
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu và phân tích bài toán xác định vận tốc khi
Xây dựng công thức tính vận tốc của CĐT ND
biết gia tốc của CĐT ND Đ.
Đ.
Yêu cầu vẽ đồ thị vận tốc - thời gian của CĐT ND
TL : C3, C4 .
Đ. Gợi ý giống cách vẽ đồ thị của CĐ TĐ.
-
-
Hoạt động 4 (...phút):Giao nhiệm vụ về nhà
-
Hoạt động của Học sinh
ghi câu hỏi và bài tập về nhà .
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Trang
5
/>
-
Ghi những chuẩn bị cho bài sau
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
-
Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau.
( Tiết 2 )
Hoạt động 1 (...phút): Xây dựng các công thức của CĐT N Đ
-
Hoạt động của Học sinh
Xây dựng công thức đương đi và trả lời C5.
Ghi nhận quan hệ giữa gia tốc, vận tốc và
đường đi.
Xây dựng pt chuyển động,
Trợ giúp của Giáo viên
-Nêu và công thức tính vận tốc trung bình trong
CĐ T ND Đ.
Lưu ý mqh không phụ thuộc thời gian T .
Gợi ý toạ độ của chất điểm :
X = x0 + s
Hoạt động 2 (...phút): Thí nghiệm tìm hiểu một CĐ TN D Đ
Hoạt động của Học sinh
-
Xây dựng phương án để xác định hòn bi lăn
trên mán nghiên có phải là CĐ TN D Đ không
Ghi lại kết quả thí nghiệm và rút ra nhận xét
về chuyển động của hòn bi.
Trợ giúp của Giáo viên
-
Giới thiệu bộ dụng cụ .
Gợi ý cho xo = 0 , v0 = 0 để phương trình
chuyển động đơn giản.
tiến hành thí nghiệm.
Hoạt động 3 (...phút): Xây dựng các công thức của CĐ TN D Đ
-
Hoạt động của Học sinh
Xây dựng công thức tính gia tốc và cách biểu
diễn vecto gia tốc trong CĐ TN D Đ.
Xây dựng công thức tính vận tốc và đồ thị vận
tốc - thời gian.
Xây dựng công thức đường đi và pt cđ
Trợ giúp của Giáo viên
- Gợi ý CĐ TN D Đ có vận tốc giảm đều theo thời
gian.
- So sánh đồ thị vận tốc - thời gian của CĐ TN D
Đ và CĐT CD Đ.
Hoạt động 4 (...phút): Vận dụng cũng cố
Hoạt động của Học sinh
- TL : C7, C8
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trợ giúp của Giáo viên
- Lưu ý dấu của x0 , v0 và a trong các trường hợp.
Trang
6
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Hoạt động 5 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
-
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà .
Ghi những chuẩn bị cho bài sau
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau.
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Thiết kế ngày ..../.../2006
Tiết: .....
Bài : 4
SỰ RƠI TỰ DO
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- trình bày, nêu vd vadf phân tích được khái niệm về sự rơi tự do.
- phát biểu được định luẩtơi tụ do .
- Nêu được những đặc điểm của sự rơi tự do
1.2. Kĩ năng:
- Giải được một số bài tập dơn giản về sự rơi tự do.
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
Chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm
2.2. Học sinh:
- Ôn bài chuyển động thẳng biến đổi đều
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
( Tiết 1)
Hoạt động 1 (...phút):Tìm hiểu sự rơi trong không khí
-
Hoạt động của Học sinh
nhận xét sơ bộ về sự rơi của các vật khác nhau
trong không khí.
kiểm nghiệm sự rơi trong không khí của các
vật : cùng KL hình dạng khác nhau, cùng hình
dạng khác KL.
Ghi nhận các yếu tố ảnh hưởng đến sự rơi của
các vật trong không khí
-
Trợ giúp của Giáo viên
Tiến hành các thí nghiệm 1,2,3,4.
Yêu cầu HS quan sát .
Yêu cầu nêu KQ thí nghiệm .
- KL về sự rơi của các vật tong không khí
Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu sự rơi trong chân không
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
7
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Hoạt động của Học sinh
-
Dự đoán sự rơi của các vật khi không có ảnh
hưởng của không khí .
Nhận xét về cách loại bỏ ảnh hưởng của không
khí trong TN của Newton và Ga li lê.
- TL : C2
Trợ giúp của Giáo viên
-
Mô tả TN của Newton và Ga li lê.
Đăt câu hỏi.
NX câu TL.
Đ/ n sự rơi tự do
Hoạt động 3 (...phút):Chuẩn bị phương án tìm đặc điểm của chuyển động rơi tự do
Hoạt động của Học sinh
- C/m dấu hiệu nhận biết một CĐT ND Đ: Hiệu
quãng đường đi được giữa hai khoảng thời gian
bằng nhau liên tiếp là một hằng số.
Trợ giúp của Giáo viên
- Gợi ý sử dụng công thức đường đi CĐT ND Đ
cho các khoảng t/g bằng nhau ∆t để tính được : ∆
s = a. ( ∆ t)2
Hoạt động 4 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
-
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà .
Ghi những chuẩn bị cho bài sau
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau.
( Tiết 2)
Hoạt động 1 (...phút):Tìm hiểu các đặc điểm của chuyển động rơi tự do
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
- Nhận xét về các đặc điểm cuảe chuyển động
- Yêu cầu HS xem SGK .
rơi tự do .
- HD : Xác định phương thẳng đứng bằng dây
- Tìm phương án xác định phương chiều của cđ
dọi .
rơi tự do.
- Giới thiệu phương pháp chụp ảnh hoạt nghiệm
- Làm viêc nhóm trên ảnh hoạt nghiệm để rút ra
.
t/c của cđ rơi tự do
- Gợi ý dấu hiệu nhận biết CĐT ND Đ
Hoạt động 2 (...phút): Xây dựng và vận dụng các công thức của chuyển động rơi tự do
-
Hoạt động của Học sinh
Xây dựng công thức tính vận tốc và đường đi
trong cđ rơi tự do.
- Làm bài tập : 7,8,9 SGK
-
Trợ giúp của Giáo viên
Gợi ý áp dụng các công thức CĐT ND Đ cho
vật rơi tự do không có vận tốc đầu .
2h
HD : h = ½ gt2 ⇔ t =
g
Hoạt động 3 (...phút):
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
8
/>
-
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà .
Ghi những chuẩn bị cho bài sau
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau.
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Thiết kế ngày 15/08/2006
Tiết: .....
Bài 5 (2tiết):
CHUYỂN ĐỘNG TRÒN ĐỀU
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Phát biểu được định nghĩa của chuyển động tròn đều.
- Viết được công thức tính độ lớn của vận tốc dài và trình bày đúng được hướng của vecto vận tốc của
chuyển động tròn đều.
- Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức và nêu được đơn vị của vận tốc góc trong chuyển động
tròn đều.
- Phát biểu được định nghĩa, viết được công thức và nêu được đơn vị đo của chu kỳ, tần số.
- Viết được công thức liên hệ giữa vận tốc dài và vận tốc góc.
- Nêu được hướng của gia tốc trong chuyển động tròn đều và viết được biểu thức của gia tốc hướng tâm.
1.2. Kĩ năng:
- Chứng minh được các công thức (5.4), (5.5), (5.6), và (5.7) trong SGK cũng như sự hướng tâm của
vecto gia tốc.
- Giải được các bài tập đơn giản về chuyển động tròn đều.
- Nêu được một số ví dụ thực tế về chuyển động tròn đều
1.3. Thái độ (nếu có):
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
- Một vài thí nghiệm đơn giản minh hoạ chuyển động tròn đều.
- Hình vẽ 5.5 trên giấy to dùng chứng minh.
2.2. Học sinh:
- Ôn lại khái niệm vận tốc, gia tốc ở bài 3.
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Tiết 1
Hoạt động 1 (...phút): Tìm hiểu chuyển động tròn, chuyển động tròn đều
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
- Phát biểu định nghĩa chuyển động tròn,
- Tiến hành các thí nghiệm minh hoạ
chuyển động tròn đều.
chuyển động tròn
- Trả lời C.1
- Lưu ý dạng quỹ đạo của chuyển động và
cách định nghĩa chuyển động thẳng đều đã
biết
Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu các đại lượng của chuyển động tròn đều
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
9
/>-
-
-
-
Xác định độ lớn vận tốc của chuyển động
tròn đều tại điểm M trên quỹ đạo.
Trả lời C.2
Biểu diễn vecto vận tốc tại M.
Xác định đơn vị của tốc độ góc.
Trả lời C.3
Trả lơi C.4
Trả lời C.5
Tìm công thức liên hệ giữa vận tốc dài và
vận tốc góc
Trả lời C.6
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
-
-
-
-
-
-
Hoạt động 3 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của Học sinh
Ghi
câu
hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
-
-
Mô tả chuyển động của chất
điểm trên cung MM’ trong thời gian ∆t rất
ngắn.
Nêu đặc điểm của độ lớn vận tốc dài trong
chuyển động tròn đều.
Hướng dẫn sử dụng công thức vecto vận
tốc tức thời khi cung MM’ xem là đoạn
thẳng.
Nêu và phân tích ra đại lượng tóc độ góc
ω
Hướng dẫn: Xác định thời gian kim giây
quay được một vòng.
Phát biểu định nghĩa chu kỳ.
Phát biểu định nghĩa tần số.
Hướng dẫn:Tính độ dài cung ∆s =R.∆α
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
Tiết 2
Hoạt động 1 (...phút): Xác định hướng của vecto gia tốc
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
ur
uu
r
- Hướng dẫn: Vecto vận tốc của chuyển
- Biểu diễn vecto vận tốc V1 và V2 tại M1 và
động tròn đều có phương tiếp tuyến với
M2.
quỹ đạo. ur
uu
r
- Xác định độ biến thiên vận tốc
V
V
Tịnh
tiến
và
1
2 đến trung điểm I của
- Xác định hướng của vecto gia tốc, từ đó
suy ra hướng của gia tốc.
cung M1M2.
- Biểu diễn vecto gia tốc của chuyển động
- Vì cung Mu
1M2 rất nhỏ nên có thể coi M1 ≡
r
uu
r
tròn đều tại một điểm trên quỹ đạo
M2≡ I và V1 = V2 .
- Nhận xét về hướng của gia tốc hướng tâm
của chuyển động tròn đều.
Hoạt động 2 (...phút): Tính độ lớn của gia tốc hướng tâm
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Xác
định
độ
lớn
của
gia
tốc
hướng
tâm.
Hướng
dẫn sử dụng công thức:
Trả lời C.7
∆v
aht =
∆t
- Vận dụng lien hệ giữa v và ω
Hoạt động 3 (...phút): Vận dụng - củng cố
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Làm bài tập 8, 10, 12 SGK
Gợi ý: Độ lớn vận tốc dài của một điểm
trên vành bánh xe bằng độ lớn vận tốc
CĐTĐ của xe
Hoạt động (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của Học sinh
Ghi
câu
hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
Trang
10
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Thiết kế ngày 15/08/2006
Tiết: .....
Bài 6: TÍNH TƯƠNG ĐỐI CỦA CHUYỂN ĐỘNG CÔNG THỨC CỘNG VẬN TỐC
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Hiểu được tính tương đối của chuyển động.
- Trong những trường hợp cụ thể, chỉ ra được đâu là hệ quy chiếu đứng yên, đâu là hệ quy chiếu chuyển
động.
- Viết được đúng công thức cộng vận tốc cho từng trường hợp cụ thể của các chuyển động cùng phương.
1.2. Kĩ năng:
- Giải được một số bài toán cộng vận tốc cùng phương.
- Giải thích được một số hiện tượng lien quan đến tính tương đối của chuyển động.
1.3. Thái độ (nếu có):
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
- Đọc lại SGK vật lý lớp 8 xem học sinh đã được học những gì về tính tương đối của chuyển động.
- Chuẩn bị thí nghiệm về tính tương đối của chuyển động.
2.2. Học sinh:
- Ôn lại những kiến thức đã được học về tính tương đối của chuyển động.
Gợi ý sử dụng CNTT
Mô phỏng chuyển động tương đối với các vecto vận tốc thành phần.
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Hoạt động 1 (...phút): Tìm hiểu tính tương đối của chuyển động.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
- Quan sát hình 6.1 và trả lời C1.
- Nêu và phân tích về tính tương đối của
- Lấy ví dụ về tính tương đối của vận tốc
quỹ đạo.
- Mô tả một thí dụ về tính tương đối của vận
tốc.
- Nêu và phân tích về tính tương đối của vận
tốc.
Hoạt động 2 (...phút): Phân biệt hệ quy chiếu (HQC) đứng yên và HQC chuyển động
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Nhớ lại khái niệm HQC.
Yêu cầu nhắc lại khái niệm về HQC.
Quan sát hình 6.2 và rút ra nhận xét về hai
Phân tích chuyển động của hai HQC đối
HQC có trong hình
với mặt đất.
Hoạt động 3 (...phút): Xây dựng công thức cộng vận tốc
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Xác định độ lớn của vận tốc tuyệt đối
Nêu và phân tích bài toán các vận tốc cùng
trong bài toán.
phương, cùng chiều. Chỉ rõ: vân tốc tuyệt
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
11
/>
Viết phương trình vecto.
Xác định vecto vận tốc tuyệt đối trong bài
toán các vận tốc cùng phương, ngược
chiều.
Trả lời C3.
Hoạt động 4 (...phút): Vận dụng - củng cố.
Hoạt động của Học sinh
- Làm bài tập 5, 7 SGK
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
-
Hoạt động 5 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
-
-
-
đối, vận tốc tương đối và vận tốc
kéo theo.
Nêu và phân tích bài toán các vận tốc cùng
phương, ngược chiều.
Tổng quát hoá công thức cộng vận tốc.
Trợ giúp của Giáo viên
- Chỉ rõ HQC đứng yên và HQC chuyển động
trong bài toán và xác định các vecto vận tốc.
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
12
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Thiết kế ngày 15/08/2006
Tiết: .....
Bài 7 : SAI SỐ CỦA PHÉP ĐO CÁC ĐẠI LƯỢNG VẬT LÝ
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Phát biểu được định nghĩa về phép đo các đại lượng vật lý. Phân biệt phép đo trực tiếp và phép đo gián
tiếp.
- Phát biểu được thế nào là sai số của phép đo các đại lượng vật lý.
- Phân biệt được hai loại sai số: Sai số ngẫu nhiên và sai số hệ thống (chỉ xét sai số dụng cụ)
1.2. Kĩ năng:
- Xác định sai số dụng cụ và sai số ngẫu nhiên.
- Tính sai số của phép đo trực tiếp.
- Tính sai số của phép đo gián tiếp.
- Viết đúng kết qủa của phép đo, với số các chữ số có nghĩa cần thiết.
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
- Một số dụng cụ đo như thước, nhiệt kế.
- Bài toán tính sai số để học sinh vận dụng
2.2. Học sinh:
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Hoạt động 1 (...phút): Tìm hiểu các khái niệm về phép đo.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
- Tìm hiểu và ghi nhớ các khái niệm: phép
- Yêu cầu học sinh trình bày các khái niệm.
đo, dụng cụ đo.
- Hướng dẫn phân biệt phép đo trực tiếp và
- Lấy ví dụ về phép đo trực tiếp và gián
gián tiếp.
tiếp, so sánh.
- Nhắc lại các đơn vị cơ bản.
Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu về sai số của phép đo
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Quan sát hình 7.1, 7.2 và trả lời C1.
Giới thiệu sai số dụng cụ và sai số hệ
Phân biệt sai số dụng cụ và sai số ngẫu
thống.
nhiên.
Giới thiệu về sai số ngẫu nhiên.
Hoạt động 3 (...phút): Xác định sai số của phép đo.
Hoạt động của Học sinh
Xác định giá trị trung bình của đại lượng
A trong n lần đo
Tính sai số tuyệt đối của mỗi lần đo và sai
số ngẫu nhiên.
Tính sai số tuyệt đối của phép đo và viết
kết quả đo một đại lượng A.
Tính sai số tỷ đối của phép đo
-
-
-
-
-
Trợ giúp của Giáo viên
Giới thiệu cách tính giá trị gần đúng nhất
với giá trị thực của phép đo một đại lượng.
Giới thiệu sai số tuyệt đối và sai số ngẫu
nhiên.
Giới thiệu cách tính sai số tuyệt đối của
phép đo và cách viết kết quả đo.
Giới thiệu sai số tỷ đối.
Hoạt động 4 (...phút): Xác định sai số của phép đo gián tiếp.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
- Xác định sai số của phép đo gián tiếp
- Giới thiệu quy tắc tính sai số của tổng và tích.
Đưa ra bài toán xác định sai số của phép đo gián
tiếp một đại lượng.
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
13
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Hoạt động 5 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
-
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
VẬT LÍ 10 CƠ BẢN
MẪU
Thiết kế ngày 15/08/2006
Tiết: .....
Bài 8 (2 tiết): Thực hành: KHẢO SÁT CHUYỂN ĐỘNG RƠI TỰ DO
XÁC ĐỊNH GIA TỐC RƠI TỰ DO
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Nắm được tính năng và nguyên tắc hoạt động của đồng hồ đo thời gian hiện số sử dụng công
tắc đóng ngắt cổng quang điện.
- vẽ được đồ thị mô tả sự thay đổi vận tốc rơi của vật theo thời gian t, và quãng đường đi s theo t2
. Từ đó rsut ra kết luận về tính chất của chuyển động rơi tự do là chuyển động thẳng nhanh dần đều.
1.2. Kĩ năng:
- Rèn luyện kỹ năng thực hành: Thao tác khéo léo để đo được chính xác quãng đường s và thời
gian rơi của vật trên những quãng đường s khác nhau.
- Tính g và sai số của phép đo g.
1.3. Thái độ (nếu có):
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
Cho mỗi nhóm học sinh
- Đồng hồ đo hiện số
- Hộp công tắc đóng ngắt điện một chiều cấp chon am châm và bộ đếm thời gian
- Nam châm điện N
- Cổng quang điện E
- Trụ hoặc viên bi (bằng thép) làm vật rơi tự do.
- Quả dọi
- Giá đỡ thẳng đứng có vít điều chỉnh thăng bằng.
- Hộp đựng cát khô.
- Giấy kẻ ô ly để vẽ đồ thị
- Kẻ sẵn bảng ghi số liệu theo mẫu trong bài 8 SGK
2.2. Học sinh:
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
14
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Hoạt động 1 (...phút): Hoàn chỉnh cơ sở lý thuyết của bài thực hành
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Xác định quan hệ giữa quãng đường đi s và
Gợi ý chuyển động rơi tự do là CĐTNDĐ có vận
khoảng thời gian t của chuyển động rơi tự do.
tốc ban đầu bằng 0 và gia tốc g.
Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu bộ dụng cụ
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Tìm
hiểu
bộ
dụng
cụ
Giới
thiệu
các chế độ làm việc của đồng
Tìm hiểu chế độ làm việc của đồng hồ
hồ hiện số.
hiện số sử dụng trong bài thực hành
Hoạt động 3 (...phút): Xác định phương án thí nghiệm.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Một
nhóm
trình
bày
phương
án
thí
nghiệm
với bộ dụng cụ.
Các nhóm khac bổ sung
- Hoàn chỉnh phương án thí nghiệm chung
Hoạt động 4 (...phút): Tiến hành thí nghiệm
Hoạt động của Học sinh
Đo
thời
gian rơi ứng với các quãng đường
khác nhau.
Ghi kết qủa thí nghiệm vào bảng 8.1
Hoạt động 5 (...phút): Xử lý kết quả
Hoạt động của Học sinh
Hoàn
thành bảng 8.1
Vẽ đồ thị s theo t2 và v theo t
Nhận xét dạng đồ thị thu được và xác định
gia tốc rơi tự do bằng đồ thị.
Tính sai số phép đo và ghi kết quả.
Hoàn thành báo cáo thực hành.
-
-
Trợ giúp của Giáo viên
Giúp đỡ các nhóm.
-
Trợ giúp của Giáo viên
Hướng dẫn: Đồ thị là đường thẳng thì hai
đại lượng là tỉ lệ thuận.
Có thể xác định: g=2tanα với α là góc nghiêng
của đồ thị.
Hoạt động 6 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
-
-
-
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
MẪU
Thiết kế ngày 15/08/2006
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Tiết: .....
Trang
15
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
CHƯƠNG II ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM
Bài 9 :
C ÂN BẰNG LỰC. TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC.
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Phát biểu được: Định nghĩa lực, định nghĩa của phép tổng hợp lực và phép phân tích lực.
- Nắm được quy tắc hình bình hành
- Hiểu được điều kiện cân bằng của một chất điểm.
1.2. Kĩ năng:
- Vận dụng được quy tắc hình bình hành để tìm hợp lực của hai lực đồng quy hoặc để phân tích một lực
thành hai lực đồng quy.
1.3. Thái độ (nếu có):
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
- Thí nghiệm hình 9.4 SGK
2.2. Học sinh:
- Ôn tập các công thức lượng giác đã học
Gợi ý sử dụng CNTT
Biểu diễn các lựctác dụng và mô phỏng các thao tác của phép tổng hợp lực và phân tích
lực.
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Hoạt động 1 (...phút): Ôn tập khái niệm lực và cân bằng lực.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Nhớ lại khái niệm lực ở THCS
Nêu và phân tích định nghĩa lực và cách
Quan
sát
hình
9.1
và
trả
lời
C1.
biểu diễn một lực.
Ôn lại về 2 lực cân bằng.
Nêu và phân tích điều kiện cân bằng của 2
Quan
sát
hình
9.2
và
trả
lời
C2.
lực và đơn vị của lực.
Nhận xét câu trả lời.
Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu quy tắc tổng hợp lực.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Quan sát thí nghiệm và biểu diễn các lực
Bố trí thí nghiệm hình 9.4
tác dung lên vòng O.
uu
r
uu
r
ur
Lưu ý điều kiện 2 lực cân bằng.
Xác định lực F thay thế cho F1 và F2 để
vòng O cân bằng.
Biểu diễnuu
rđúng
uu
r tỷurlệ các lực và rút ra quan
Nêu và phân tích qui tắc tổng hợp lực.
hệ giữa F1 , F2 và F .
Vận dụng quy tắc hình bình hành cho
Nêu và phân tích điều kiện cân bằng của
trường hợp nhiều lực đồng quy.
một chất điểm.
Hoạt động 3 (...phút): Tìm hiểu qui tắc phân tích lực.
Hoạt động của Học sinh
Đọc
SGK
-
-
Phân tích một lực thành 2 lực thành phần
theo hai phương vuông góc cho trước
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
-
Trợ giúp của Giáo viên
Đặt vấn đề giải thích lại sự cân bằng của
vòng O trong thí nghiệm.
Nêu và phân tích khái niệm: phân tích lực,
lực thành phần.
Nêu cách phân tích một lực thành 2 lực
thành phần theo 2 phương cho trước.
Trang
16
/>
Hoạt động 4 (...phút): Vận dụng củng cố
Hoạt động của Học sinh
Xác định khoảng giá trị có thể của hai lực
F khi biết độ lớn F1và F2
Xác định công u
thức
tính
u
r u
u
r độ lớn hợp lực khi
biết góc giữa F1 và F2 .
Hoạt động 5 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của Học sinh
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
-
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
-
-
-
Trợ giúp của Giáo viên
uu
r
Xét 2 trường hợp giới hạn khi F1 cùng
uu
r
phương, cùng chiều hoặc ngược chiều F2 .
Sử dụng công thức lượng giác.
Trợ giúp của Giáo viên
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
MẪU
Thiết kế ngày 15/08/2006
Tiết: .....
Bài
10 (2 tiết):
BA ĐỊNH LUẬT NEWTON.
1. MỤC TIÊU
1.1. Kiến thức:
- Phát biểu được: Định nghĩa quán tính, ba định luật Newton, định nghĩa của khối lượng và nêu được
tính chất của khối lượng.
- Viết được công thức của định luật II, định luật III Newton và của trọng lực.
- Nêu được những đặc điểm của cặp “lực và phản lực”
1.2. Kĩ năng:
- Vận dụng được định luật I Newton và khái niệm quán tính để giải thích một số hiện tượng vật lý đơn
giản và để giải các bài tập trong bài.
- Chỉ ra được đặt điểm của cặp “lực và phản lực”. Phân biệt cặp lực này với cặp lực cân bằng.
- Vận dụng phối hợp định luật II và III Newton để giải các bài tập ở trong bài.
1.3. Thái độ (nếu có):
2. CHUẨN BỊ
2.1. Giáo viên:
- Chuẩn bị them một số ví dụ minh hoạ ba định luật.
2.2. Học sinh:
- Ôn lại kiến thức đã học về lực, cân bằng lực và quán tính.
- Ôn lại quy tắc tổng hợp hai lực đồng quy.
Gợi ý sử dụng CNTT
Mô phỏng thí nghiệm của Ga-li-lê và sự tương tác giữa hai vật (ví dụ: tương tác của hai
hòn bi.)
3. TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Tiết 1
Hoạt động 1 (...phút): Tìm hiểu thí nghiệm của Ga-li-lê
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Nhận xét về quãng đường hòn bi lăn trên
Trình bày ý tưởng thí nghiệm của Ga-li-lê
máng nghiêng 2 khi thay đổi độ nghiêng
với hai máng nghiêng.
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
17
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
của máng này.
Trình bày dự đoán của Ga-li-lê.
Xác
định
các
lực
tác
dụng
lên
hòn
bi
khi
máng 2 nằm ngang.
Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu Định luật I Newton và khái niệm quán tính.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Đọc SGK, tìm hiểu định luật I
Nêu và phân tích định luật I Newton
Vận dụng khái niệm quán tínhđể trả lời
Nêu khái niệm quán tính
C1.
Hoạt động 3 (...phút): Tìm hiểu Định luật II Newton
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Viết biểu thức định luật II cho trường hợp
Nêu và phân tích định luật II Newton
có nhiều lực tác dụng lên vật.
Nêu và phân tích định nghĩa khối lượng
Trả lời C2, C3.
dựa trên mức quán tính.
Nhận xét các tính chất của khối lượng.
Hoạt động 4 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Ghi
câu
hỏi
và
bài
tập
về
nhà.
Nêu
câu
hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
Tiết 2
Hoạt động 1 (...phút): Phân biệt trọng lực và trọng lượng.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Nhớ
lại
các
đặc
điểm
của
trọng
lực
và
biểu
Giới
thiệu
khái niệm trọng tâm của vật.
diễn trọng lực tác dụng lên một vật.
Gợi ý: Phân biệt trọng lực và trọng lượng.
Xác
định
công
thức
tính
trọng
lực.
Suy ra từ bài toán vật rơi tự do.
Trả lời C4.
Vận dụng công thức rơi tự do.
Hoạt động 2 (...phút): Tìm hiểu Định luật III Newton.
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Quan sát các hình 10.1, 10.2, 10.3 và 10.4,
Nhấn mạnh tính chất hai chiều của tương
nhận xét về tương tác giữa hai vật.
tác giữa các vật.
Viết
biểu
thức
của
định
luật.
Nêu và phân tích định luật III
Nêu các đặc điểm của cặp lực và phản lực
Nêu khái niệm lực,tác dụng và phản lực
Phân
biệt
cặp
lực
và
phản
lực
với
cặp
lực
Phân tích ví dụ về cặp lực và phản lực ma
cân bằng.
sát
Trả
lời
C5
Hoạt động 3 (...phút): Vận dụng, củng cố
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Làm bài tập: 11, 14 trang 62 SGK
- Hướng dẫn áp dụng định luật II và định luật III
Newton.
Hoạt động 4 (...phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của Học sinh
Trợ giúp của Giáo viên
Ghi câu hỏi và bài tập về nhà.
Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
Ghi những chuẩn bị cho bài sau.
Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
4. RÚT KINH NGHIỆM
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
18
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
....................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
19
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Thiết kế ngày…./…./2006
Bài:21
CHUYỂN ĐỘNG TỊNH TIẾN CỦA VẬT RẮN.CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN
QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH
1.MỤC TIÊU
1.1.Kiến thức:
-Phát biểu được định nghĩa chuyển động tịnh tiến và nêu được ví dụ minh hoạ.
-Viết được công thức định luật II Newton cho chuyển động tịnh tiến.
-Nêu được tác dụng của Mômen lực đối với vật rắn quay quanh một trục.
-Nêu được các yếu tố ảnh hưởng đến mômen quán tính của vật/
1.2.Kỹ năng:
- Áp dụng được ĐL II Newton cho chuyển động tịnh tiến thẳng.
- Áp dụng được khái niệm mômen quán tính để giải thích sự thay đổi chuyển động quay cảu các vật.
-Biết cách đo thời gian chuyển động và trình bày kết luận.
1.3.Thái độ (nếu có):
2.CHUẨN BỊ
2.1.Giáo viên:
Thí nghiệm theo hình 21.4 SGK
2.2. Học sinh:
Ôn tập định luật II Newton, vận tốc góc và momen lực.
Gợi ý sử dụng CNTT:
Mô phỏng chuyển động tịnh tiến của Vật rắn (lưu ý biểu diễn chuyển động của đoạn thẳng nối hai điểm
trên vật).Mô phỏng chuyển động quay quanh một trục của vật rắn với các điểm trên vật có cùng tốc độ
góc.
3. TIÉN TRÌNH DẠY, HỌC
(Tiết 1)
Hoạt động 1 (…phút):
Tìm hiểu chuyển động tịnh tiến
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Nhận xét về chuyển động của các điểm
-Giới thiệu về chuyển động tịnh tiến của vật rắn.
trên một vật rắn chuyển động tịnh tiến.
-Hướng dẫn: xét chuyển động của hai điểm trên vật.
-Trả lời C1
Hướng dẫn các điểm của vật đều có cùng gia tốc.
-Viết phương trình ĐL II Newton cho vật
rắn chuyển động tịnh tiến
Hoạt động 2 (…phút):
Tìm hiểu về chuyển động quay của vật rắn quanh một trục cố định.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
Nhận xét về tốc độ góc của các điểm trên
Giới thiệu về chuyển động quay của vật rắn quanh một
vật.
trục cố định
Hoạt động 3 (…phút):
Tìm hiểu về tác dụng của mômen lực đối với chuyển động quay của vật rắn
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Quan sát thí nghiệm.
-Bố trí thí nghiệm H 21.4
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
20
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
-Trả lời C2
-gợi ý: Xét tác dụng làm quay của các lực tác
-Quan sát và giải thích chuyển động của
dụng lên ròng rọc.
các vật và ròng rọc trong thí nghiệm
-Hướng dẫn: so sánh mômen của 2 lực căng dây tác
-Kết luận về tác dụng của Momen lực đối
dụng lên ròng rọc.
với vật quay quanh một trục
-Nhận xét các câu trả lời.
Hoạt động 4 (…phút):
Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Ghi câu hỏi và bài tập về nhà
-Nêu câu hỏi và bài tập về nhà
-ghi những chuẩn bị cho bài sau
-yêu cầu: Hs chuẩn bị bài sau
( Tiết 2)
Hoạt động 1 (….phút) Tìm hiểu về mômen quán tính
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Ghi nhận khái niệm mômen quán tính
-Giới thiệu về mômen quán tính
-dự đoán các yếu tố ảnh hưởng đến mômen
-Hướng dẫn: so sánh thời gian chuyển động của cùng
quán tính của một vật. Thảo luận phương án một vật trong thí nghiệm h21.4 khi thay đổi các yếu tố
thí nghiệm kiểm tra
khảo sát.
-kết luận về các yếu tố ảnh hưởng đến
-Bố trí thí nghiệm kiểm tra.
mômen quán tính của một vật.
-giới thiệu trường hợp vật chịu mômen cản
-Trả lời C6
Hoạt động 1 (….phút) Vận dụng, củng cố.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Làm bài tập: 6,8 SGK
-Gợi ý: xác định tác dụng làm quay của từng lực
Hoạt động 1 (….phút) Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Ghi câu hỏi và bài tập về nhà
-Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
-Ghi những chuẩn bị cho bài sau
-Yêu cầu: hs Chuẩn bị bài sau
4. RÚT KINH NGHIỆM:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Thiết kế ngày…./…./2006
Bài:22 NGẪU LỰC
1.MỤC TIÊU
1.1.kiến thức:
-Phát biểu được định nghĩa ngẫu lực
-Viết được công thức tính mômen của ngẫu lực.
1.2. kĩ năng:
- Vân dụng được khái niệm ngẫu lực để giải thích một số hiện tượng vật lý thường gặp trong đời sống và
kĩ thuật.
-Vận dụng được công thức tính mômen của ngẫu lực để làm những bài tập trong bài.
-Nêu được một số ví dụ về ứng dụng của ngẫu lực trong thực tế và trong kỹ thuật
1.3. Thái độ (nếu có):
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
21
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
2. CHUẨN BỊ
2.1.Giáo viên:
-Một số dụng cụ như tuốc nơ vít, và vòi nước cờ-lê ống….
2.2.học sinh:
- Ôn tập về mômen lực.
Gợi ý sử dụng CNTT:
-Mô phỏng tác dụng làm quay của ngẫu lực đối với các vật có trục quay và không có trục quay cố định.
3 .TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Hoạt động 1(…phút): Nhận biết các khái niệm của ngẫu lực.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Tìm hợp lực của hai lực song song ( không -Yêu cầu tìm hợp lực của ngẫu lực.
cùng giá),ngựơc chiều, cùng độ lớn và
-Hướng dẫn: Sử dụng quy tắc hợp lực song song để xác
cùng tác dụng vào một vật.
định hợp lực bằng 0 mà vẫn gây ra chuyển động quay của
-Từ mâu thuẫn, dẫn đến khái niệm ngẫu
vật.
lực.
-Nhận xét của các câu trả lời
- lấy ví dụ về ngẫu lực.
Hoạt động 2(….phút): Tìm hiểu tác dụng của ngẫu lực đối với vật rắn.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Quan sát và nhận xét về xu hướng chuyển -Mô phỏng và giới thiệu về tác dụng của ngẫu lực với vật
động ly tâm của các phần ngược phía so
rắn không có trục quay cố định.
với trọng tâm của vật
-Giới thiệu về ứng dụng thực tế khi chế tạo các bộ phận
-Quan sát và nhận xét về chuyển động của
quay
trọng tâm vật đối với trục quay
Hoạt động 3 (15phút): Xây dựng công thức tính mômen của ngẫu lực
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Tính mômen của từng lực với trục quay O - Yêu cầu tính mômen của từng lực với trục quay O.
vuông góc với mặt phẳng chứa ngẫu lực.
-Hướng dẫn: Xét tác dụng làm quay của từng mômen lực
-Tính mômen của ngẫu lực đối với trục O
đối với vật.
- Trả lời C2
- Tổng quát hoá công thức 22.1
Hoạt động 4 (….phút): Vận dụng, củng cố
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
- Ngẫu lực có làm cho vật tịnh tiến không?. - Nêu câu hỏi và nhận xét câu trả lời của hs.
-Làm bài tập 5 SGK.
Hoạt động 5 (5 phút): Giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Ghi câu hỏi và bài tập về nhà
-Nêu câu hỏi và bài tập về nhà
-Ghi những chuẩn bị cho bài sau
-Yêu cầu : Học sinh chuẩn bị bài sau
4. RÚT KINH NGHIỆM:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
22
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Thiết kế ngày. /../2006
CHƯƠNG IV
CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN
Bài:23 (2 Tiết) ĐỘNG LƯỢNG. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG
1. MỤC TIÊU
1.1.kiến thức:
- Định nghĩa được xung lượng của lực; nêu được bản chất ( tính chất véctơ) và đơn vị đo xung lượng
của lực
-Định nghĩa được động lượng, nêu bản chất( tính chất véctơ) và đơn vị đo của động lượng
-Từ định luật Newton suy ra được định lý biến thiên động lượng
-Phát biểu được định nghĩa hệ cô lập.
-Phát biểu được định luật bảo toàn động lượng
1.2. kĩ năng:
- Vận dụng được định luật bao toàn động lượng để giải bài toán va chạm mềm
-Giải thích được nguyên tắc chuyển động bằng phản lực.
1.3. Thái độ (nếu có):
2. CHUẨN BỊ
2.1.Giáo viên:
-thí nghiệm minh hoạ định luật bảo toàn động lượng :
- Đệm khí;
-các xe nhỏ chuyển động trên đệm khí;
-các lò xo (xoắn, dài);
-dây buộc;
- Đồng hồ hiện số.
- 2.2.học sinh:
Ôn lại các Định luật Newton
Gợi ý sử dụng CNTT:
Mô phỏng bài toán va chạm mềm và chuyển động bằng phản lực. Có thể tiến hành ghi hình thí nghiệm
minh hoạ định luật bảo toàn động lượng trước để tiết kiệm thời gian; trong tiết học sử dụng phần mềm
phân tích Video để xử lý kết quả thí nghiệm
3 . TIẾN TRìNH DẠY, HỌC
Tiết 1:
Hoạt động 1 (…phút): Tìm hiểu khái niệm xung lượng của lực .
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
- Nhận xét về lực tác dụng và thời gian tác - Nêu các ví dụ các vật chịu tác dụng của lực lớn trong
dụng lực trong các ví dụ của giáo viên .
thời gian ngắn .
- Nhận xét về tác dụng của các lực đó đối
- Nêu và phan tích khái niệm xung lượng của lực .
với chuyển động của vật
Hoạt động 2 (…phút): Tìm hiểu khái niệm động lượng.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
- Đọc SGK
- Nêu bài toán xác đngj tác dụng của xung lượng
- Xây dựng phương trình 23.1 theo
của lực .
hướng dẫn của giáo viên .
- Gợi ý : xác định biểu thức tính gia tốc của vật và
- Nhận xét về ý nghĩ hai vế của
áp dụng Định luật II Newton cho vật .
chương trình 23.1.
- Giới thiệu khái niệm động lượng.
- Trả lời C1 , C2 .
Hoạt động 3 (…phút): Xây dựng và vận dụng phương trình 23.3a
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
- Xây dựng phương trình 23.3a
- Hướng dẫn : viết lại biểu thức 23.1 bằng cách sử
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
23
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
-
Phát biểu ý nghĩ của các đại lượng
dụng biểu thức động lượng .
có trong phương trình 23.3a .
- Mở rộng : Phương trình 23.3b là một cách diễn
- Vận dụng làm bài tập ví dụ .
đạt khác của định luật II Newton.
Hoạt động 4 (….phút): Giao nhiệm vụ về nhà .
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
- Ghi câu hỏi và bài tập về nhà .
- Nêu câu hỏi và bài tập về nhà .
- Ghi những chuẩn bị cho bài sau .
- Yêu cầu : HS chuẩn bị bài sau .
Tiết 2:
Hoạt động 1 (phút): Tìm hiểu định luật bảo toàn động lượng
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
- Nhận xét về lực tương tác giữa hai
-Nêu và phân tích khái niệm hệ cô lập.
vật trong hệ.
- Nêu và phân tích bài toán xét hệ cô lập gồm hai vật.
- Tính độ biến thiên động lượng của
-Gợi ý: sử dụng phương trình 23.3b.
từng vật
- Phát biểu định luật bảo toàn động lượng .
- Tính độ biến thiên động lượng của
2 vật.Từ đó nhận xét về động lượng
của hệ cô lập gồm hai vật
Hoạt động 2 (.phút): Xét bài toán va chạm mềm.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Đọc SGK.
-Nêu và phân tích bài toán va chạm mềm.
-Xác định tính chất của hệ vật.
Gợi ý: Áp dụng định luật bảo toàn động lượng cho hệ cô
-Xác định vận tốc của 2 vật sau va chạm
lập
Hoạt động 3 (15phút): Tìm hiểu chuyển động bằng phản lực
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Viết biểu thức của hệ động lượng tên lửa
-Nêu bài toán chuyển động của tên lửa
và khí trước và sau khi phụt khí.
-Hướng dẫn :Hệ tên lửa và khí là hệ cô lập.
-Xác định vận tốc tên lửa sau khi phụt khí ( -Hướng dẫn : Hệ súng và đạn ban đầu đứng yên.
xây dựng biểu thức 23.7)
-Giải thích C3.
Hoạt động 4 (.phút): Vận dụng, củng cố
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Làm bài tập 6,7 SGK
-Hướng dẫn : Xác định tính chất của hệ rồi áp dụng hệ
thức 23.3 hoặc định luật bảo toàn động lượng
Hoạt động 5 (5 phút):.Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Ghi câu hỏi và bài tập về nhà
- Nêu câu hỏi và bài tập về nhà
-Ghi những chuẩn bị cho bài sau
-Yêu cầu: Hs chuẩn bị bài sau
4. RÚT KINH NGHIỆM:
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
24
/>
Giáo án vật lí 10 – cơ bản
Thiết kế ngày. /../2006
Bài:24 (2 Tiết)
CÔNG- CÔNG SUẤT
1. MỤC TIÊU
1.1.kiến thức:
.Phát biểu được định nghĩa công của một lực.Biết cách tính công của một lực trong trường hợp đơn giản
(Lực không đổi, chuyển dời thẳng).
-Phát biểu được định nghĩa và ý nghĩa công suất.
1.2. kĩ năng:
1.3. Thái độ (nếu có):
2. CHUẨN BỊ
2.1.Giáo viên:
-Đọc phần tương ứng với SGK lớp 8 THCS
- 2.2.học sinh:
- Khái niệm công ở lớp 8 THCS
-Vấn đề phân tích lực.
Gợi ý sử dụng CNTT:
3 . TIẾN TRÌNH DẠY, HỌC
Tiết 1
Hoạt động 1 (phút): Ôn tập kién thức về công.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Nhớ lại công thức tính công đã học ở
-Nêu câu hỏi và nhận xét câu trả lời.
THCS
-Nhắc lại hai trường hợp mà Hs đã được học: Lực cùng
-Lấy ví dụ về lực sinh công
hướng và vuông góc với dịch chuyển.
Hoạt động 2 (.phút): Xây dựng biểu thức tính công tổng quát.
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Đọc SGK
- Nêu và phân tích bài toán tính công trong trường hợp
-Phân tích lực tác dụng lên vật thành hai
tổng quát.
thành phần:Cùng hướng và vuông góc với
-hướng dẫn: Thành phần nào tạo ra chuyển động không
hướng dịch chuyển của vật.
mong muốn?
- nhận xét khả năng thực hiện công của hai -hướng dẫn:Sử dụng công thức đã biết:
lực thành phần.
A- F.S
-Tính công của lực thành phần cùng hướng -Nhận xét công thức tính công tổng quát.
vớ hướng dịch chuyển của vật. Viết công
thức tính công tổng quát.
Hoạt động 3 (15phút): Vận dụng công thức tính công
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Làm bài tập trong SGK
-Lưu ý cách sử dụng thuật ngữ về công
-Nêu và phân tích định nghĩa đơn vị của công
Hoạt động 4 (.phút): Giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Ghi câu hỏi và bài tập về nhà
-Nêu câu hỏi và bài tập về nhà
-Ghi những chuẩn bị cho bài sau
-Yêu cầu: Hs chuẩn bị bài sau
Tiết 2:
Hoạt động 1 (phút): Tìm hiểu trường hợp công cản
Hoạt động học của học sinh
Hoạt động dạy của giáo viên
-Trường hợp nào thì vật sẽ sinh công âm?
-Hướng dẫn: Xét các đại lượng trong phương trình 24.3
-Nhận xét về tác dụng của các thành phần
-Nêu và phân tích trường hợp của trọng lực khi vật lên
của trong lực đối với chuyển động của vật. dốc.
-Trả lơi C2.
Nêu ý nghĩa của trường hợp lực sinh công âm.
Nguyễn Đức Mạnh – Trung tâm GDTX Yên Lập – Phú Thọ
Trang
25
