Giải pháp phát huy vai trò của lãi suất thị trường liên ngân hàng ở việt nam

DlEN BAN

- NGHIEN

C(JU VE-

TAl CHINH-TIEN TE.
6ng earn thay tiec vi hau nhu chua co
NH1MCP nao co mQt chien luqc tham
vQngtl! gay d\fllg mQt thuang hi~u toan
ciiu ma c6 ve nhu hQ quan tam nhieu
denphat tri~nm::tnglu6'id~ Slrdl:mgnhu
ffi(>tlqi the trong vi~c ban c6 phan cho
cac ngan hang nu6'c ngoai.
Thach
thuc
Tien trinh hQinMp quoc te h~ thong
nganhang dang t::t°ap ll!c len ho::ttdQng
cua cac NHTM Vi~t Nam noi chung,
NH1MCP n6i rieng. Nhihlg thach thuc
ma cac ngan 'nang pMi doi m(tt la: chu
ky d6i m6'idien ra nhanh, cac san ph<1m,
djch vI,!tai chinh m6'i lien tl,!CphHo::ttdQngcac djnh che till chinh se pMi
tuan thu theo khuon kh6 quoc te. Kien
thUcva ky nang se tra thanh lqi the so
sanh chu yeu. C::tnhtranh giua cac djnh
eM tai chinh ngay cang tra nen gay gat.
50% so ngum duqc hoi cho rang trong
cu(>cqnh tranh nay cac NHTMCP co
nhieu kh6 khan, bat lqi ve von va cong

ngM...
VaClfhOI

Tuy co nhihlg khO khan nhu v~y
nhung vai nhihlg'di~m m1;lnhcua minh,
tri~nvQngphat trien cua cac NH1MCP
la kha quan. Nhieu nguai co chung nh~n
djnh trong thai gian tai cac NHTMCP se
phhang trong khu vl!c trong quy mo h01;lt
dQngve van, nang II!Ctai chinh, trinh dQ
cong ngh~ thOng tin. HQ se thu hut
m::tnh duqc nguon von dau tu nuac
ngaai thong qua vi~c gap von mua c6
pMn cua cac t6 chuc ffii chinh quoc te.
Thl!c hi~n va cung lIng nhieu san phiim
djch V1,1
till chinh ngan hang hi~n d1;li.
Ho::ttdQng thea chuiin ml!c quoc te, t::t°
d\fllgduqc hinh anh va khAng djnh duqc
uy tin va thuang hi~u cua minh trong
nuac va khu vl!c. Cac chuyen gia nuac
ngoai khuyen nghj cac NHTMNN dn
co sl! thay d6i lan, neu khong se g(tp sl!
c::tnhtranh khong phai ttr cac chi nhanh
ngan hang nuac ngoai ma chinh ttr sl!
phat tri~n clia NH1MCP trong nuac.
NHTMCP la nhan to khien nguai ta
hy v(;mg vap suc c1;lnhtranh cua cac
ngan hang nQi dja trong boi canh hQi

nMp quoc te. Gan 63% so nguai duqc
hOi cho rang cac NHTMCP co tM du
dieu ki~n hQinh~p kinh te quoc te nganh
ngan hang ttr nam 20 IO.DI!doan nay co
Ie kha l::tcquan nhung no cling pMn anh
sl! danh gia, sl! ky v9ng doi vai cac
NHTMCP a Viet Nam. Du doan do co
trathanh hi~n th~c hay kho'ng phI,!thuQc
chinh vao nhUngbuac di cua NH1MCP.

LAI

SUATIHI TRWNs

LIEN NoAiHANG
"..",

CJ

VIET
NAM
.
,THS. BoAN PHUONG THAo *

L

iii suat (LS) thj twang

lien
ngan

hang
(TTLNH) - thj twang
.

a cac
nuac co thj twang tai chinh phat
trien chinh la ca sa de hinh thanh
"ban

buon"-

liii suat trong h01;l!dQnghuy dQng
nguon va Slrd1,1ngvon cling nhu
cung cap cac djch V1,1
tai chinh cua
cac t6 chuc tin d1,1ng(TCTD).
Thong qua liii suat nay, Ngan hang
Trung uang thl!c hi~n cho vay doi
vai cae TCTD, g6p phan vao vi~c
d Vi~t Nam, ca che liii suat thoa

thu~n dii duqc ap dl,!ngttr thang
6/200 I va thang 6/2002 Mn luqt
doi vai tin dl,!ngngo::tit~ va nQit~.
Dieu nay dong nghia vai vi~c "thj
truang hoa" vi~c xac djnh liii suat
trong ho::ttdQng cua cac TCTD a
nuac ta. Xac djnh liii suat huy
dQngva cho vay van mQtcach hqp

ly gia day tra thanh van de song
con cua cac TCTD, d(tc bi~t khi
ma Sl!bien dQngliii suat thj twang
ngay cang duqc quan tam thuang
xuyen doi vai mQi TCTD, doanh ~
*Khoa NH-TC,tntdng £)~ihQcKTQDHN

TH!TRUONGTAlcHiNHTI~NT~15.3.2006
m


DlEN DAN

- NGHIENcuu VE

.TII CHiNH-TIENT*.
a

~ nghi~p va ca nhan. D6 thl!c hi~n dUMc)t so danh gia khai quat
Thanh pho Ho Chi
Ve ca ban, liii suat tren TTLNH
dUth6 barn dua vao ca sa nao khac han dii co quy mo giao dich kh?ng ngUng chu-a phan anh dla liii suat'cua TILNH. Bai viet nay tang len va ngay cang khang dinh y quan h~ cung du va xu huang v~n
trlt<1C
het sedi~m lai mot so tlnh hlnh nghia quan tn;mgcua thi truang ti~n dQng cua liii suat thi truang tai chinh
v~ liii suat cua TrLNH Viet Nam t~ va h~thong tai chinhnuoc ta.
nu-oc ta. Le ra, TILNH phai la CCfsa
thai gian qua, sau do trlnh bay mQt

M hlnh thanh liii suat thi truang ban
. Ho~t dQng cua TTLNH gan li~n
so y kien gop phiin phat huy vai tro voi vi~c hlnh thanh liii suat giao dich Ie va liii suat huy dQng c~a cac TCfD
liii suat TILNH doi voi ho<:\tdQng ve von giiia cac TCTD t<:\imQt thai khi ap dl,lng CC1che liii suat thoa
kinh doanh cua cac TCfD noi rieng di6m nhat dinh. Liii suat hlnh thanh thu~n, thl a nuoc ta cac ngan hang
va h~ thong tai chinh nuoc ta noi tren TTLNH'duqc coi la liii suat "ban thuang m~i va cac TCTD khac van
buon" giiia cac TCTD voi nhau va hoan toan phai "mo mfim", barn dl,l'a
chung.
Su hlnh thanh va dien bien cua voi Ngan hang Nha nuoc. V~ ca ban, vao liii suat cua cac ngan hang "d~i
lai suat TTLNH iJ Viet Nam
liii suat TTLNH Vi~t Nam thai gian gia" va theo liii suat CC1ban cua Ngan
Tnroc nam 1988, ho<:\tdQng cua qua co nhiing di~m n6i b~t sau:
hang Nha nuoc. Nhiing "m~c ea" hay
Tlu'rnlulr, vi tai :marcong b6', liii . dieu chinh liii suat voi cac doi tlth~ thong tai chinh Vi~t Nam mang
d~c tnrng cua ca che bao cap. Nhu suat TILNH duqc cong bo hang khach hang deu mang tinh chat earn
cau tai chinh cua cac doanh nghi~p, ngay tren website chinh thli'c cua tinh hay d~p khuon may moc. Ngoai
Il!c IU- ph<1nIon dUsach Nha nuoc theo cac chi tieu ke han liii suat huy dQng blnh quan cua tai chinh quoe te nhu liii suat SIBOR,
hO(;lchdUchinh ph<.hsinh se dUNha nuoc cho \'ay ma thl!C chat la khich hang va tuang duang liii suat CC1'"naoai
I::> . sinh" doi "oj he. thona
b tai I
cap phlt thay cho Ngan s<.kh.Trang dau thau tin phieu kho b<:\cttrng thai chinh nuoc ta tll" Sl! bien dQng cth
boi eanhdo, ho<:\tdQngcua th~tfltang ky.
cac thj tfltang do.
I
Uii suat cua TTLNH Viet Nam

tai chinh la khong can thiet va cling
Tlu'r Iwi, vi! plllr(fIlg tliltC hinh
khOng co CC1
hQi phat tri~n. Liii suat tl1a/ll1 liii suar TTLNH, liii suat chua phat huy dUcua nen hinh te mac nhien chi la liii TTLNH du-ac can cli' vao liii suat Hii suat cho cac ho~t d9ng cila cac
suat ho<:\tdQng ngan hang, liii suat blnh quan c'ua cac TCTD do Ngan TCID va cua h~ thong t?ii chinh
nuoc ta. Viec hlnh thanh va bien
huy dQng tiet ki~m va cho vay, ap hang Nha nu-oc Il!a chQn I.
dl;lI1gthong nhat, co d~nh va dUKhi xac dinh liii suat cho vay va dQng cua lii(suat cua th~ tn!ong nay
xac d~nh mQt each duy y chi chu huy dQng cua TCTD doi voi khach a nUOc ta chua tuan thu cac quy lu~t
quan va nham phl,lcVI,Icho cac ml,lc hang, TCTD xac dinh bien dQ va nhu'nggl quan sat thay a cac thi
phat tri~n kinh te xii hQi clla Nha (Margin) d~ cQng vao (tfltang hnuoc cho cac giai do~n.
cho vay) va trtr di (truang h9,P huy lai nhieu kho khan han che cho hoat
Saunam 1988, clll1~ v6i vi~c xoa dQng) ttr liii suat TTLNH de hlnh d'Qng cua cac TCTD: Nguyen nha"n
b6 bao cap va phat trien nen kinh te thanh nen liii suat ap dung doi voi C(jbon clla tinlt tr~l1gtn!1IbaDgam:
theo djnh huang th~tnrang, h~ thong khach hang.
Tlu'r IIhar, thi tfltang ti~n te chtra
tai chinh Viet Nam dii duac t6 chli'c
Tlllt. ba, vi! plll((f/lg tlu'rc cO/lg b6' thl!c Sl! {'hat trien den mli'c dn thiet
saliii suat chao cua tren nhieu phuang di~n: thanh vien
I~i, voi nhiing d6i moi trang h~ thong [Iii SlIar,tren CC1
tai khoa va h~ thong ngan hang hai cac TCTD do Ngan hang Nha nuoc tham gia, tinh chat thuang xuyen,
cap. Nhi~u 10(;lihlnh ngan hang va t~p hph6 bien va ca Sl! can thi~p dieu tiet
cac t6 chli'c tai chinh - tin dl,lng khac gom co ky h~n sau: qua dem, 1 tuiin, cua Nha mroc. MQt khi thi tfltang
dii ra dai va di vao ho~t dQngdap li'ng 2 tuiin, 1 thing, 2 thang, 3 thang, 6 con manh mun ph an tan voi soluqng
nhu cau ve \'on cho nen kinh te. thang. SI! bien dQng liii suat qua cac tham gia h~n che cua cae thanh vien

NhJng thay d6i do dii thuc dAy Sl! nam phu hqp voi nhiing thay d6i thl nhiinaI::>cai 1::>.
I::> va "ciiu"
hlnh thanh va phat tri~n cua th~ chinh sach liii suat theo cac thai ky. thi truang khong th~ dUtnrtmg tai chinh, trong do, TTLNH
U.i suat trung blnh theo cac thai h~n cung du v~ von cua moi khu vl!c va
cung ttrng buoc ra dai va di vao ho;~t 1 tuan, 1 thang, 3 thang, 6 thing
nen kinh te. Trang khi do, bon ngan
dQng.
trong cac nam ttr 2001 den 2005 va hang thuang m~i Nha mroc chiem
Ttr sau khi co Chi thi $0 07/CT- ttr ngay 01/01 den ngay 23/02/2006 72,6%thj phftnhuy dQngva cho vay
NHI ngay 07/10/1992 'cua Thong dUdoc Ngan hang Nha nuoc cho phep ke cua NgElll hang Nha nuoc, the kh~p d nu-octhl h~ila nhiing dan v~
cae TCTD duac thuc hien vicc cho hi~n a BimgI.
h<:\chtoan phl,l thuQc, dicu chuy~n
vay va di vay' lfin nhau: den '.thang
Bang 1: Uii suat giao d~ch blnh von rieng re trang ttrng ngan hang
qua HQisa chfnh. Cic ngan hang con
7/1993 thj tnrang nQi t~ lien ngan quan tren TILNH
hang chinh thli'c di vao ho~t dQng
I<:\iquy mo qua nh6 be chu yeu tham
LO.~IKtH.~\
2001 2002 2003 20M
2005 OIOI2006DE\
aan lien voi cac hoat. don"
cua cac
I::>
.
gia vao th, tflfong d~ chong 10 tier
.
nuw

trung tam thanh toan bu trtr. Tiep
I TJ"{?/l10 /lgan Itang do N gall
jjj
6.05. -6:61-theo, trong hai nam 1993 va 1994, =Jw;-==:?86_=57J9:ii'
hang
Nha 11lritcII/a ch(m hang ngay
6.J7"J~L_7P
1~--Ian luqt hai trung tam giao d~ch th~ ~._JJ!aEL_-,_§lL_6.~_.gt'ri Wi slIar chao (co [Iii sua( di vay
JthanL__2JQ
7:4;7.22
6.98
7.64.
7.92
tfltang ngo(;li t~ lien ngan hang I~n
6:ban!
7.10 '7.78
7.78 W
7.9;
822.
va cho vay) cho cac [oqi ky hqll.
I::>

m

TH! TRVal'
TAl CHINH

Tl~N

T~ 15.3.2006


DIEN BAN

ki~m hay kha nang thanh toan tue
thai. Ron tM nua, cae giao dieh chi
~p trung ehUyeu a mQtso trung tam
do thi, cae dia phuoog khae trong
mrac.hAu ehu ehua co hoe;ttdQng cila
thj truemg nay.

Ngan hang Nha nuae ehua phai la
"oganhang ban buon" va ehua phat
huy day dil vai tro va sue manh tren
TILNH - nguai dan dilt, dinh hUOog
va t~o l~p thi truoog.
Thu:hai, phuoog thue hlnh thanh
liii suat ehua hgp 19. Uii suat eila
TILNR phai duge hlnh thanh thong
qua vi~e dau gia hay khap l~nh tren
CC1sa cae ban chao liii suat ca biet
cua cae ngan hang thuoog me;tiva eie
TCTD tham gia hoe;ttdQng tren thi
trttemg. Nhttng tren thl!e te hi~n nay
cae thanh vien tham gia &iri liii suat
chao ehua co sl! phan b6 d~u giua
cae khoi ngan hang: co 1 ngan hang
thuoog me;tiNha nuae, 2 ngan hang
thuong me;ticd phAncon le;tila cae chi

nhanh ngan hang nuae ngoai. Trong
truoog hgp nhiIng ngan hang khong
co giao djeh ma van duge yeu cau

chao liii suat se co nhiInganh huang

khOngkhaeh quan den liii suat duge
eong bo. VI khong co giao djeh, cae
ngan hang khong can thiet phai phan
tich mQt each ky luang nhu cau v~
nguon va sir d\,lOgkhi giri liii suat
chao, nhat la ~ong di~u ki~n hi~n
nay Ngan hang Nha nuae ehua co
ehe tai v~ "traeh nhi~m" eila cae
TCTD tham gia chao liii suat.
Thu: ba, ehinh saeh liii suat van
con tiep t~e duge duy trl vai nhi~u
bat e~p: co qua nhi~u loe;tivai cae
mue liii suat khae nhau trong hoe;tt
dQng h~ thong ngan hang. Ngoai liii
suat COban do Ngan hang Nha nuae
eong bo lam tham ehieu eho hoe;tt
dQng eila cae TCID, thl con co rat
nhi~u 10ailiii suat ltUdiii khae nhau
cilOgsong song ton te;ti.Trong khi liii
suat duqe eong b6 le;tiduqe xae djnh
Mng each bloh quan hoa cae mue;liii
suat lam eho Uii sUat TTLNH ehua
th~ eoi la COsa liii suat hoe;ttdQng eila

cae TCID.
Thic flt, h~ thong thong tin ph~e
V1!eho hoe;ttdQngeila thj truoog ding
nhu thong tin eila thj truoog doi vai
n~n kinh te ehua day du va ehinh
xae, tinh quang ba eua thong tin van
con rat he;tnehe. Day ding chinh la
mQt trong nhiIng can tra 100 nhat M
hloh thanh va di~u tiet 51!bien dQng
eua liii suat mQt each hi~u qua, chu
dQng.
Gh1i phap nang cao vai tro Hii

- NGHIEN

CO'U VE

TAl CHiNH-TIEN TE.

sm1t TTLNH a Viet Nam
D~ phat huy nh"ung vai tro quan
tn;mg eila liii suat TTLNH Vi~t nam,
ho trq eho hoe;ttdQng eua cae TCTD
va sl! phat tri~n eua h~ thong tai
ehinh, dap ung tot nhat nhung yeu
cau v~ tu do hoa tai ehinh va hoi
nh~p quoe te v~ngan hang - tai ehinh
eua nuae ta, xin trlnh bay mQt so giai
.

phap cl;1th~ nhu sau:
Thic nhat, cung co va thuc dily
sf! phat triin cua TTLNH. Trttae het
Ngan hang Nha nuae can sam thanh
l~p Vl;1Thj trttang Ti~n t~ d~ chi de;to
vi~c cilng co va phat tri~n thj trttoog.
Xay d\!llg co eM tai chinh khuyen
khich ca~ chi nhanh tham gia thj
trttang tien t~ tren bat ky dja phuong

Minh. Liii suat duoe' xae dinh a
nhung trung tam nay se lam 'eo sa
tham ehieu eho cae dia phuoog con
le;titrong ca nuae. Dong thai, cae
TCTD se can eu vao liii suat noi tren
d~ xae dinh liii suat eua thi trttang

ban Ie -

huy dQng ho~e eho yay von

doi vai nen kinh te. Noi each khae,
cae TCTD co th~ ehu dQng thoa
thu~n liii suat vai cae doi tuqng
khaeh hang ma khong phai mo mam
hay barn dl!a vao liii suat "chi de;to"
eila Ngan hang Nha nuae. M~t khae,
viee hlnh thanh liii suat nhu tren se
te;tOdi~u ki~n g~n ket thi trttang ti~n
t~ trong nuae vm thj truang cae nuae

trong khu vl!e va quoe te, gop phan
eho cae TCTD ehu dQng tham gia
nao, khOng nhat thiet chi a dia b~lO hoe;ttdQng tren thj truang va vai cae
hoC;tt dQng.
ngan hang nuae ngoai.
Thit hai, xoa bi) [tii suat Cd ban.
Thit niim, nang cao chat [Uf/Tlg
Hi~n nay liii suat CO ban do Ngan h~ thlJng thong tin. Can xay d\!llg h~
hang Nha nuac eong bo nhttng co sa thong thong tin hoan ehinh, ket noi
hlnh thanh liii suat co ban con co tf\!e tuyen giua Ngan hang Nha nuae
nhi~u di~u can phai ban. Thi gia vai cae TCTD, trong do it nhat phai
chUng khoan co th~ bien d<;mgkhac co nhiIng nQi dung: tlnh hloh huy
xa so vai gia tham chieu do cae trung dQng va eho yay eua h~ thong, nhu
tam giao dieh chUng khoan dua ra, cau von yay va eho yay, kha nang
cho nen vi~e eong bo liii sUatco ban dap Ung von eua cae trung gian tai
la khOngcan thiet. Hon nUa,vi~e ton ehinh, tlnh hlnh bien dQng liii suat
tai ca liii suat COban va liii suat tren thj truang the giai, v.v... lam co

TrLNH la di~u hoan toan bat hgp 19, sa xac djnh liii suat TTLNH
nhat la trong di~u ki~n hi~n nay, cae
TCTD khOng sir d{,lOgUii suat CO ban

lam co sa tham chieu doi liii suat eho
yay va huy dQng tit khaeh hang.
Theo xu huang chung eua the giai,
liii suat COban se dan duqe thay the
b~ng liii suat giao dieh blnh quan
tren TTLNH khi thj trttang ti~n t~
thl!e sl! phat tri~n.
Thit ba, chuiln hoa cac thanh

vien tham gia va ciin cit giii [tii suat

chao. Ngan hang Nha nuae can sam

.

Tai lieu tham khao

1. Heinzrichz M.Rodeiguez (1996), "Th!
doai va thi trltCsngtien W, Nhaxuat

trltCsng hoi

ban Chinh tri Quac gia.
2. ClEM - Vi~n nghien cltu quan Iy kinh te
Trung U'ctng"Tit ngan hang m9t cap den ngan
hang thltctng m~i: Cai cach khu vt!c tai chinh
is Vi~t Nam 1988 - 2003".

3. Le Vinh Danh (1996), "Tien t~ va ho~t
d9ng ngan hang".
4. D~ng N99c Dltc (2002), "M9t so y kien

ban hanh quy ehe doi vai cae thanh ban ve d6i mai mo hinh t6 ch((c va ho~t d9ng
vieri tham gia giri liii suat chao cho cua ngan hang thltctng m~i", T~p chi Thi
hoe;ttdQngTTLNH phil hgp vai thong trltCsng Tili chinh Tien t~.
l~ quoe te nh~m te;tOdi~u ki~n thu~n
5. Bao cao thltCsng nien cua Ngan hang
lqi cho hoe;ttdQng eua thj truang. Nhanltac.
Thiet l~p quy che v~ thong tin: CO

6. Website cua Ngan hang Nha nlto-c.
quan kiem duy~t thong tin, dQi ngii
7. Le Hoang Nga (2004),Th! trltCsngtien t~
can bQxir 19,eung cap thong tin phil
Vi~t Nam trong qua trinh h9i nh~p, Nha xuat
hqp, COehe phoi hgp thong tin ~ai ban Chinh trj Quoc gia.
cae co quan chue nang, v.v... nham
8. Ha Quang Dao, Nhin I~i cct che dieu
tranh tloh trC;tngchong eheo thOng hanh liii suat trong thCsi gian qua - gial phcip
tin, bop meo thOng tin.
Thit tlt, hoan thi~n Cd chl xac thCsigian tai, T~p chi Nghien cltu kinh te so
310 - thcing 03/2004.
dinh liii suat. Ngan hane; Nha nuae
9. Ly Hoang Mai, Anh hltdng cua vi~c cai
can S0m ban hanh va to chue thl!e
cach chinh sach liii suat vai phcit tri~n kinh te,
hi~n co eM xac dinh gia theo huang
khap l~nh ho~c dau gia, truae het te;ti T~p chi Nghien cltu kinh te so 329, thcing
cae trung tam tai ehinh Ion nhu Ra 10/2005.
NQi, Qa Nang,

thanh pho Ro Chi

10. T~p chi Ngan hang.

THJ TRVClNGTAl CHiNH TmN ~

15.3.2006
m