Một số giải pháp củng cố và phát triển các tổ chức tín dụng

~~

Mqtsogi8iphapcuogcovaphattri~o
-

-~'S"

~~

I!iiIIIIit
"":'":1,~1

..."',§!1iii-.~-,t~
...

,

J

,

,

~~ r~rn ~]~ ~ij~
I

TS. .ao Minh Phue *
kh6 khan nay dugc th~ hi~n a may
v{fu d~ sau:

CUng vai sl! d6i mai ve co ch€

kinh t€, vao nhUng narn th~p IcY90,
nhieu TCID bao g6m nhi~u lo~i
hlnh sa hihI khac nhau da duge ra
dai. N€u xet v~ s6 lugng, thl qua la
mQt con s6 kh6ng nha; song, n€u
xet v~ qui m6 cua Mu Mt cae
au g!in 10 narn -d6i mai t6
vai h~ th6ng ngan hang 1 cllp ho;:.tt TCID Viet Nam thllai thlit nha be.
chUc va hO;:.ttdQng, h~ dQng theo ca cM t~p trung bao cllp,
St,rnha b6 a dIly duQc th~ hi~n ra:t
th6ng ngan hang Vi~t m~g luai cac chi nhanh chi di€m ro qua s6 v6n, m~g luai chi nhanh
Nam da kh6ng ngUng kh6ng hIlI' ly; d€n nay, nganh
va cac san ph!Un dich VI! ngan
dug<;
d6i roai va phat tri~n, g6p Ngan hang da tra thanh mQt h~ hang. Nlli~u ngan hang c6 s6 v6n
th6ng vai nhi~u lo~i hinh t6 chUc chi vao khoang 1 tj VND (khoang
phanquan trQng vao sl! nghi~p phat
tri~n kinh t€ - xa hQi cUa cIat nuac.
tin dl;mg (TCID), da d~g v~ hlnh
100.000 USD) nhu cac NHTM c6
Bu6csangnam 2000, k€t thuc vi~
thuc sa hihI vai m~g luai tnii khilp
ph1lnn6ng th6n; cac ngan hang can
th1!chi~nchi€n luge 10 narn 1991cac tinh, thanh pM tU thanh th! Mn
I;:.tichi a mUc v6n vai ch~c tY VND.
2000 va k€ ho;:.tch5 narn 1996- n6ng th6n: d6 la 6 NHTM qu6c
Ngay cii NHTM qu6c doanh Ia lo;:.ti
doanh sa hihI Nha nuac, 48 NHTM
2000, h~ th6ng ngan hang Vi~t
hlnh nglin hang dang na.m vai tro

Namdang dUng wac rllt nhi~u thu
c6 phAn (28 NHTM c6 phAn d6 thi- chU d;:.to, thi muc v6n ding chi
thach, song ding c6 nhi~u co hQi
va 20 NHTM c6 phAn n6ng th6n),
tuang duang vai 100 tri~u USD.
Mphat tri~n. Tn.rac milt, vai m1!c 25 chi nhanh nglin hang nuac V6n di~u l~ thllp vai ~g
luai
ti~ungao chip! da giam sut v~ tang
ngoai, 4 ngan hang lien doanh giii'a nhi~u chi nhanh ho~t dQng tin d1!ng
trubngkinh t€, phat tri~n kinh t€
Vi~t Nam va nuac ngoai, 1.000 qui
trong m6i wang rIlt nhi~u rlii ro,
vOinhiPdtin d1!ng nhlin dan, 5 c6ng ty tai
nen trong thai gian qua, nhi~u
nang 11!Cc;:.tnh tranh; dAy ~
ti€n
chinh (2 c6ng ty tai chinh c6 phAn TCID Ilim vao tlnh tr::.tDgkh6 khan,
c6 ngan hang c6 nhUng luc can milt
va 3 c6ng ty tai chinh cua T6ng
trinhhkhoahQCIcythu~t va c6ng ngh~. C6ng ty Nha nu6c), 7 c6ng ty cho
kha nang thanh toan do ng qua h~
Do v~y, truac yeu du mai, toan
qua cao (xem bang 1) trong khi
thue tili chinh (2 c6ng ty lien
tich Iuy thllp, tili san th€ chllp
nganhNgan hang dn chuftn bi
doanh, mQt c6ng ty nuac ngoai va
kh6ng phat m;:.tidlrgc.

gaprut nhfmg hanh trang d~ vuqt
3 c6ng ty cua ngan hang qu6c
quanhfmg thu thach va chap Illy doanh) va gAn 60 van phong d;:.ti
D~c bi~t, t;:.tiTp H6 Chi Minh,
nhOOg co hdi~n cua cac ngan hang m.racngoai.
mQt dia ban rIlt "n6ng" trong ho~t
lieudera.
dQng kinh doanh tien t~, s6 lugng
M~c diI h~ th6ng TCID Vi~t
cac TCID d6ng nhllt, m6i wang
N€u so vai giai do;:.tntU 1990
Nam rllt da d;:.tngv~ Io;:.tihlnh, da
ho~t
dQng c6 nhi~u rlii TOoMt.
Mn nay (12/ 1999), nganh Ngan
d;:.tngv~ sa hihI, s6 lugng nhi~u,
Tlnh
Mn
cu6i thang 10/1999, ri~ng
hangda c6 mQt buac ti€n rllt dai
song dang dUng wac nhUng kh6
tren
dia
ban
Tp H6 Chi Minh, s6 du
tr~ncon dUCmgphat tri~n. Tit cM
khan cl!c leYto Ian. C6 th~ n6i cac
ng qua h~ da len d€n !ren 7 tY
VND, chie'm tai gAn 10% t6ng du

Bimg 1: Ty l~ nq qua h:;1ntren tong du nq cUa cac TCTD
ng, can s6 ng khoanh cha xu ly la
t::::::lil::::::!:I::: :tI:!I~:::::::
:::::::111::::::: ::::::::~ii!::::::: ::I::~il:::::::
::::::::~.::::::: :::::::1:11::::::~:::::::1:11:::::::
con s6 rllt cao vao khoang gAn

S

~u

r:b
Ig
m
Iy
~e
~y

in
~,
fill

.

7000 tY VND.

d:::::::.::;:::::::I~I:::::II::.::::::::::~~I:::::::::::.:::::::::::lm::::j::::::.:::::m:::I~I::::::::::.:::::::::::I~I::::::::::..:::::::::::rfl:::::::::::.::!!!1:::::;;/:
...:t:!.

)0

T~ CIi1NcANIiANc 86 1+2 NAM'2000

.

VI.)Cae ngan hang, NHNN

55


!

.

~~

I

J

M~c du con s6 dl1nq qua h~n
va cac khoan nq t6i nhi~u, song ty
l~ v6n cho yay so vm t6ng ngu6n
v6n huy dcua ngftn hang
viin a ty l~ rff"tkhiem t6n, d. nl1ac
ty l~ nay chi vao khoang tren 60% .
Di~u d6 chUng to riing hi~n tI1qng
d6ng bang tin d\lng viin ph6 bien.
Cling do m6i wang kinh doanh

qua nhi~u rui ro, nhi~u ngftn hang
khOng dam cho vay.
Hi~n tuqng nay do nhi~u
nguyen nhAn, song chu yeu g6m
m
,

1"'1'

.
.
n

I

1

~

"I

"

~. ~.

1\;

I

I

a

a

'

'I

Trong khi ho~t dtrong m6i wang day rui ro do
nhi~u nguyen nhAn khac nhau, thl
cac ho~t dTaD I~i rff"t ngheo nan.
Vi~t
Nam, ho~t dTaD viin Ia tfn d\lng, thu v~ ho~t
dchfnh trong cac TCID. cac nghi~p
V\lngAn hang mm nhl1cac oong Cl;!
diin xuff"t(derivatives), cac nghi~p
V\l hi~n d~i trong quaIl h~ thanh
toan trong nu6c va qu6c te Mu nhl1
chl1a duqc ap d\lng, trong di~u ki~n
cac may m6c trang thiet bj rff"ttho
sa, ngheo nan. Mnguyen nhAnca ban cua vff"nd~ nay
c6 tM n6i d6 chfnh Ia "Cong ngh~
ngAn hang"

Vi~t Nam con qua
I~c h~u. "COng ngh~"
dAyc6 tM
duqc hi~u mv~ quan ly va nghi~p V\l, san pham
djch V\l ngftn hang.
Vi~t Nam,
co~g ngh~ nay chi mang tfnh chff"t
truy~n th6ng, manh mun, nho hyp;
nhi~u TaD nho ho~t dchUc cho yay n~g Iai.

a

a

Trong quan ly, Mu Mt cac can
bcac TCID ch1)'ac6 kien thuc day
du v~ ho~t dhang trong ca cM thj truang, mang
n~g nhi~u, dff"ufill cua co cM cu.
Do d6, vff"nd~ quan Iy cua nhi~u
ngftn hang ton qua yeu kem;nhi~u
can bdao; nhi~u can bnhi~u lam phi~n ha d6i vm khach
hang. Nhi~u khoan cho yay t6i xuff"t
hi~n t~i cac ngftn hang, mtrlnh d

d\lng con rff"th~ cM, m~t khac, do
ph~ cMt ~o duc ngM nghi~p
,

\

t

56

con yeu. Ben c~nh d6, con nhiing
sV can thi~p Mng cac m~nh l~nh
hanh chfnh cua cac cff"p chfnh
quy~n dia phuang d6i vm ho~t
d
- Biing mQi bi~n pMp phitiI~ Nj
m~nh hoa tlnh hlnh tai chfnh~ th:
tff"tcii cac TaD.
Tang v6n I\l~ d3
cua cac TaD, t~o ra ti~m IVd c~
chfnh m~ cho cac TgD:d~ t~ ld

h~u qua cua ca cM cu, nen da gay

kha nang ch6ng chQi,v6i nhUng~ce

cho khong ft ngftn hang rai vao tlnh
tI:~nghet suc kh6 khan~ ~nh tranh
la m

kinh te .thi truang, mcua sVpMt tri~n, kinh te, khong
d\rgc coi trQng dung muc. Chfnh,
sach c;16~'
vm dt Io~i hlnh ngftn
hgmgkh6ng dtrq<;;nhff"t
quan,ccOl!sv

s6c vadap Ung vi~c 'buidilp nhim,th
rui fOdt 100 trong ho~t' dQng~ d,
doanh ti~n t~ hi~n nay. C6 tMdut cl
cac hlnh thuc hqp nh~t, sap nh~ kI
mua I~i d~ t~o cho n16i TCTD~ T'
suc m~
viing chilc ',tl,tc6 ~ h]
thuang wang; ~o ,ra sV philh~ 1)
nhff"tdinh so vm tMng ,I~qu6ct€1 C

phftn bi~t d6iJ5:Urff"tkl1*cnhau v~

ty I~'giua v6n v6itai

ca cM, v~ chfllh sach d6i vm twg
rigan hang, tung lo~i hlnh TCID..

doallhnMm diiIp..,baoflll}C.ti~u
~
toan d6i vm cae TaD. Di d6i~

,

MOiwang kinh doanhcua ~ac

TaD,trongd6
hanh
Iang pMp ' 19
'
"
tC
"
1a, "y'dn
de'~ c,' a b an. Ma-cd u" he th vn
"g
;
.
A " A"'
',
A
~A
oA~
1U<;,p
t h ap e>"u d "y Ud dUac
.
cal, th lyn
:t
'
"
'
.
A.<

'~
Udng k e, d uac d anh d au b ang su ra

san kirt

j

vi~ctan§v~n,dn c6 cacbi~~'phi

m~, de ~ac Tsm ~U_~Old~1
v6n
mlnh
dong
thai
tang
CudrI
'
' cua
'
'
'
'
'
cac b l~n ph ap b ao d am tm' dvng~
'
.. da cac kh01
h an ch tCt:::dtC
t:::nml1c
161
.

'.
'
dffi bTuy
cho yay 161.
,
nhien, Mn nay viin con nhi~u vff"n
- Cling c6 v~ 16 chUc va nMll~
d~ dn xeni xet. TruOcMt, Ia sv
cua cac TaD:
Mthieu vilng rff"tnhi~u van ban quan
ho~t d' ,',

..

",

,

6

,

,

'

"

'

,

,

"

'

'

.1

tr~mg,c6 th~ n6i la "xl1angs6ng"

khong tM thieu Ia phili c6 mQt~ :

cho cac' ho~t d
ngu can b
thieu vilng nhi~uquy che, chfnh

t6t va phu hqp vm d~c di~m,t~

4

sach M trq cho cac ho~t d

chff"tva qu~ mo hO~,tddoanh ngan hang dii dl1a ngan hang
TaD.
Cftn c6 blyn phap va quj
den cM ftc6 SI1bao ve.Chfnh
cM xu 19 rihiing t6n t~i trong ciI
di~u nay da l~ cho m6i wang
TaD ve m~t trlnh dkinh doanh ngftn hang ti~m ill
yeu kem cua can bnhi~u rui ro, ma cong C\l va ti~mquan
tr! trong cac TCID. Nh~~
Ivc cua cac TCID ,d~ ch6ng do l~i , ch6ng ~an hanh quycM, d~
mongmanh.
Iuqng ro theo huOOg nang cao eal
'" "
tieu chu~n hoa v~ trlnh dNhung yeu kem tren day da lam
man va dao duc ngM nghiep eM
suc ~~nh tranh c~a ~c TaD nl10c nhiing ng~ai trong HDQT, Bat
.ta k~.m xa ~o :01, cac TCID ~m~
Giam d6c di~u hanh va Ban ki~~
ng?~l, ,rff"tde b! 16n thl1ang.khi ~~p
soM; c6 nhu v~y mm c6 th~ xf~
phal tilc dgan Iai vm cac TCID qu6c te.
trong nl10cva qu6c te.
.
,
- Tao dung nhi~u cac loai hinil

De thqc hi~n cac m\lc tieu chien
TaD 'mm 'd~ M tra liin nh~ubai

-

,

lu.?c d~,fa n:r?c b~c ~am c~a thien
men ky mOl thl dleu din lam,
kh6ng c6 con dl1ang nao khac Ia
phai cung c6 va phat tri~n cac
TaD.
MpMt tri~n khi h~ th6ng TCID yeu
kem, cung nhl1 mth~ khoe m~nh khi bj suy tim. D~
cung c6 va pMt tri~n cac TCID
trong thai gian t61 can lam d6ng

dam tfnh an toan h~' th6ng, an' tom'
cho nguai gm ti~n, thvc hi~i1t~
cac hoat dsong vin bao dam tfnh hi~u qu~
cua ho~t dhang. cac Io~i hlnh mm can c6 nhl
Ngan hang chfnh sachM ph\lc ~.
cac chuang trlnh mang tfnh cMt ~
Mi, qu6c ke dftn sinh, qua d6 tae~
rai chuc nang kinh doanh va chlil

thai nhi~u vff"nd~, song v~ co b~
nang chfnh sach cua cac NHThi
chUng 16i cho riing:
'- q116c doanh hi~n nay. Ben c~
T~ Clii NGANIiANGro 1+2NXM200~


~~
th

ta
:6
li
g

u

g
h
ri
),
It
a

--

Ng~ hang chinh sach, c~ hlnh
thanhcac nga.nhang pMt tri~n d~
d~utu dai h1plcho nen kinh t~, cae
c6ng ty Factoring, cae Io~i guy

khac nhau ~n e1plh cae Io~i hillh
cMg ty tai chinh va e6ng ty eho
thu~tai chlnh mm xua't hi~n, d~ da
d:p1ghoa cac ngu6n eung 1ing v6n
cho nen kinh te' theo nhieu th~ thue
khacnhau. D~ hi) trq th~m eho cae
TCID va bao v~ nguai gm tien, e~
hlnhthanh s6'm cae Io~i hlnh c6ng
!y, cac trung tAm mua ban tai san,
Cbngty bao hi~m tien gm va ti~n

AP

,

A

DVNGpllAP

tm hinh thanh C6ng ty bao hi~m tm
d\lng (bao hi~m d6i vm die khoan
eho vay eua cae TCTD ma d6i
tuqng tham gia bao hi~m Ia cae
TCID). D6i vm cae Io~i hinh
TCID mm, kMng chi e6ng ty
trong nuae duqc tham gia g6p v6n
ma con e6 tM eho cae cae TCID
nuae ngoai tham gia. D6ng thai,
khuy~n khieh cae nglln hang 1611
eua Vi~t Nam, ma r~ng quan h~

hqp me qu6c t~, ma chi nMnh va
van phong ~i di~n nuae ngoai.

a

- Tang cuang, ma r~ng cae san
pharo va dieh V\l mm eua t6 ehtce
tfn d\lng qua vi~ nghi~n eUu ap
d\lng cae e6ng ngh~, nghi~p V\l
ngan hang hi~n ~i vao th1;1'ehi~n
t~i cac TCfD Vi~t Nam. Da.y Ia
y~u t6 v6 ciing quan tn;mg nhfun
thuc dfty cac quan h~ kinh t~ qu6c
t~ khac. Khi dich V\l ngan hang
cang thu~ Iqi d6i vm cac Ma san
xua't va kinh doanh nuae ngoai tl1!c
ti~p se t~o ra 00 Mi h6 trq thuc dfty
cae ho~t d~ng dautu, dich V\l diI
Iich, xua't nh~p khftu...8

LUJ'

trongh09tdtngthanhtra nganhang
P d\lllg pMp Iu~t Ia ho~t
dQngmang tlnh t6 chue,
quyen h!e cua Nha nuae

duqcth1!chi~n th6ng qua Moog co
quan Nha nuae, nguai c6 tharo
quyen nhAm ea bi~t h6a nhOOg qui

ph:p1aphapIu~tvao cac

truang hqp

c1,Jth~ d6i vm cae t6 cbUe, ca. nhan

Nguy~n

~ong

Duong

*

Chfnh phU dii ban hanh Ngbj dinh
s6 9I/1999/ND-CP ve t6 cbUe va
ho~t d~ng cua Thanh tra ngan
hang, ~o hanh Iang phap Iy eho
vi~c th1;1'ehi~n nhOOg quyen va
nghia V\lcua t6 chue nay a nuae ta.

Tuy nhi~n, d~..cae qui ph~
.
phap Iu~t trong nhung van ban n6i
Nhu v~y, ap d\lng pMp Iu~t vITa
tr~n tra thanh hi~n th1;1'e,nang cao
Ia hlnh thac th1;1'ehi~n phap Iu~t,
hi~u qua cua Thanh tra
vtra IamQt giai do~ d~e thii cua s1;1' hi~u I1;1'c,
C1,J

the.

ngAn hang thl doi hOi ta:tca cae chU
th~ trong khi tham gia cae quan h~
xii h~i duqc dieu cmnh phai
nghi~m tile th1;1'c
hi~n. Trang s6 cac
chU th~ d6 va trong cae ho~t d~ng
Neu nhu 3 hlnh thuc th1;1'chi~n
th1;1'ehi~n phap Iu~t d6, ho~t d~ng
poopIu~tWc Ia: tudn thu pMp
ap d\l1lg phap Iu~t cua cae t6 chuc
lu~t, thi himh pMp lugt, sa dl!ng Thanh tra ngan hang, cua nhOOg
phap lugtIa nhung hlnh thuc ma nguai e6 tharo quyen trong h~
chu th~ pMp Iu~t deu e6 th~ th1;1'e th6ng Thanh tra ngan hang c6 m~t
hi~n th1 ap d\lng pMp Iu~t I~i Ia y nghia ~c bi~t quan tr<;mg.
hlnhthae Iu6n c6 s1;1'
tham gia cua
v gy ap dl!ng phap IW;lt trong
nha mtoc. cac chU th~ th1;1'chi~n
ho{}td9ng thanh tra ngdn hang xdy
poopIu~ttr~n co sa e6 S1;1'
can thi~p
cua nha nuae. Do v~y, ap d\lng ra trong tntiJng hc;p nao? Di'j,c
diim va yeu cdu cua ho{}t dQng do
poopIu~t Ia m~t hlnh thuc ra't quan
th1!chi~n pMp Iu~t. Hinh thuc th~
hi~nchlnh thue eua ho~t d~ng nay
la cac van ban ap d\lng pMp Iu~t
nhu:quye'tdinh, ban an...

trQng cua th1;1'ehi~n phap Iu~t, ma
ffi\.lCdfeh eua n6 Ia dam bao cho
cac qui ph~m phap Iu~t duqc th1;1'c
hi~n trong dai s6ng th1;1'ct~.
Tri~n khai th1;1'chi~n Phap I~nh
thanh tra va 2 Lu~t NHNN va Lu~t
cac TCID, ngay 4/9/1999 vITa qua,

T~ ClI!NCANIIANc

80 1+2 NAM2000

la gi?
1. Cae trubng hQP ap dl}ng
phap Im)t trong hOl;ltd(mg thanh
tra ngan hang
Ap d\lng phap Iu~t trong ho~t
d~ng Thanh tra ngan han~\c6 th~
duqe th1;1'c
hi~n trong nhieu 'totang

hqp We nhau, nhung e6 th~ khai
quat trong m~t s6 truang hqp co
ban sau day:

-

Khi quan hf pMp lugt trong
ho{}t d9ng thanh tra ngdn hang v6'i

nhilng quye'n chu the' va nghTa VI!
pMp ly Cl! the' khOng mi'j,c nhien
pMt sinh, nlu khOng co nhilng ho{}t
d9ng Cl! the' cua nhilng nguCli co
thJm quye'n trong hf th6ng Thanh
tra ngdn hang.
C6 th~ tha'y duqc ho~t d~ng ap
d\lng phap lu~t trong truang hqp
nay qua m~t s6 ho~t d~ng C\l tM
nhl1':ra quy~t dinh ti~n hanh thanh
tra; quy~t dinh gia h~ thai gian
thanh tra; y~u cau d6i tuqng thanh
tra cung ca'p tai li~u, bao cao biing
van ban...
D6i v6i eac ho~t d~ng tr~n, tuy
Phap l~nh Thanh tra dii quy dinh
day Ia nhfi'ng quyen cua Thanh tra
ngan hang, nhung quan h~ phap
lu~t vm nhfID.gquyen va nghia V\l
C\l th~ chi phat sinh khi c6 nhung
quy~t dinh cua nguai c6 tharo
quyen trong h~ th6ng Thanh tra
ngan hang. Vi d\l: Ngbj dinh
61/1998/ND-CP

(15/8/1998)

ve

c6ng mc thanh tra, kiem tra d6i vm

cac doanh nghi~p qui dinh: doanh
nghi~p duqc thanh tra, ki~m tra c6
nghia V\l: "Cung ea'p th6ng tin tai
. Thanh fraNHNN

57