đánh giá và khảo sát nhu cầu tổ chức bộ phận điều tra thuế tại cục thuế quảng bình

-i-

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan lu n v n này do tôi th c hi n m t cách nghiêm túc. Các đo n trích d n
và s li u s d ng trong lu n v n đ u đ
ph m vi hi u bi t c a tôi và đ

c d n ngu n; có đ chính xác cao nh t trong

c cho phép s d ng b i c quan cung c p thông tin. Lu n

v n này không nh t thi t ph n ánh quan đi m c a tr
hay Ch

ng

i h c Kinh t Tp H Chí Minh

ng trình gi ng d y kinh t Fulbright.

TP. H Chí Minh, ngày tháng 7 n m 2013
Tác gi lu n v n

ng Anh V n


-ii-

L IC M

N

Tôi xin chân thành c m n s truy n th ki n th c c a t t c quỦ th y cô giáo t i Ch

ng

trình Gi ng d y kinh t Fulbright, niên khóa 2011 ậ 2013.
ng th i, tôi xin g i l i c m n chân thành đ n Ti n s Nguy n H u Lam vì đư góp Ủ và
h

ng d n t n tình cho tôi trong su t quá trình hoàn thành lu n v n th c s này.

Ngoài ra, tôi c ng luôn c m kích s

ng h và t o đi u ki n v m i m t c a c quan, n i

tôi đang công tác. Cu i cùng, tôi xin g i l i c m n sâu s c đ n gia đình và b n bè vì s
giúp đ và đ ng viên c a h .
Trân tr ng!


-iii-

TÓM T T

Vi t Nam đang ti n hành các c i cách c b n v h th ng thu trong nhi u n m qua. Chính
sách thu đư đ

c hi n đ i hóa theo xu h

ng toàn c u và khu v c c ng nh theo nhu c u

nh m h tr cho vi c tuân th thu c a các khu v c t nhân đang phát tri n nhanh chóng.
C c u và s minh b ch c a khuôn kh chính sách thu đư đ
c a n n kinh t qu c dân. Các b

c đi nh m t ng c

v i các c i cách chính sách thu c ng đư đ
c u t ch c qu n lỦ thu đư đ

c c i ti n theo nguyên t c

ng qu n lỦ h th ng thu song song

c th c hi n đ ng th i. C i cách c b n v c

c th c hi n, nh ng ch c n ng ho t đ ng chính đư đ

hi n đ i hóa, và các d ch v và h tr ng

i n p thu đư giúp t ng c

c

ng s tuân th t

nguy n v i h th ng thu và nh m gi m các chi phí tuân th .
Trong b i c nh hi n nay, vi c hoàn thi n t ch c b máy t i các C c Thu đ a ph
đ

c quan tâm h n nh m đáp ng đ

c nhu c u qu n lỦ v nhà n

ng

c trong vi c theo dõi,

h ch toán, ki m soát ngu n thu và h n ch th t thoát ngân sách. Vi c s p x p c c u c a
m t t ch c ph i th c s b t ngu n t vi c đáp ng nhu c u c a nó. Ph i đ m b o tính
công b ng, b n v ng và hi u qu trong ho t đ ng qu n lỦ c a t ch c đó. Ngành thu là c
quan, t ch c đ i di n cho nhà n

c trong vi c th c thi pháp lu t v thu . Vi c s p x p t

ch c c a ngành thu c n ph i đ

c nghiên c u rõ t nhu c u, t s phát tri n c a n n kinh

t và c ng chính t s phát tri n đa d ng c a các t ch c ng

i n p thu .

M t s tranh cưi g n đây n i lên trong vi c s a đ i lu t qu n lỦ thu có b sung ch c n ng
đi u tra thu cho ngành thu nh m t s ngành h i quan, ki m lâm, c nh sát bi n, biên
phòng hay l c l

ng đi u tra c a ngành an ninh, c nh sát.Ch c n ng đi u tra thu khác v

chuyên môn so v i ch c n ng c a thanh tra, ki m tra thu nh hi n hành. B i ch c n ng

đi u tra thu đ

c trang b nhi u h n công c pháp lu t đ thi hành công v , tuy nhiên v

b n ch t thì ch c n ng đi u tra thu c ng nh ch c n ng thanh tra, ki m tra thu là ki m
soát gian l n thu , t o ra s công b ng cho các ch th n p thu trong n n kinh t và ki m
soát các kho n th t thu thu và t ng s thu n i đ a cho ngân sách. M t th c t hi n nay là
ho t đ ng buôn l u ngày càng t ng; t l tr n, tránh thu ngày càng cao và tinh vi h n d
hình th c khai sai s thu ph i n p, s thu đ
d ng v n c a nhà n

c.

i

c hoàn và khai ch m thu nh m chi m

c bi t là hình th c chuy n giá nh m h

ng thu su t thu thu


-iv-

nh p chênh l ch gi a Vi t Nam và các n

c đư kí hi p đ nh tránh đánh thu hai l n v i

Vi t Nam.
Lu n v n không đi sâu vào phân tích nh ng v

d

ng m c v các v n b n lu t mà ch xem xét

i góc đ khó kh n và thu n l i do các v n b n đó gây nên. Lu n v n t p trung vào vi c

đánh giá và kh o sát nhu c u t ch c b ph n đi u tra t i m t c quan thu c th . Chính vì
v y, tác gi s t p trung đ tr l i cho câu h i chính sách: “C c Thu Qu ng Bình có nhu
c u th c s v t ch c b ph n đi u tra thu hay không? Nh ng khó kh n và thu n l i n u
t ch c b ph n đi u tra thu t i C c Thu Qu ng Bình là gì?”


-v-

M CL C
L I CAM OAN ................................................................................................................. I
L IC M

N...................................................................................................................... II

TịM T T .......................................................................................................................... III
M C L C ........................................................................................................................... V
DANH M C T

VI T T T .......................................................................................... VII

DANH M C B NG....................................................................................................... VIII
DANH M C HỊNH ....................................................................................................... VIII
DANH M C H P .............................................................................................................. X
CH

NG 1. GI I THI U V N

CHệNH SÁCH ...................................................... 1

1.1 T ng quan .................................................................................................................... 1
1.2 M c đích nghiên c u ................................................................................................... 1
1.3 Ph m vi nghiên c u ..................................................................................................... 2
it

1.4
1.5 Ph

ng nghiên c u .................................................................................................. 2
ng pháp nghiên c u ............................................................................................. 2

1.6 Ý ngh a th c ti n c a v n đ nghiên c u ..................................................................... 2
1.7 C u trúc bài vi t ........................................................................................................... 3
CH

NG 2. T NG QUAN C

S

Lụ THUY T .......................................................... 4

2.1 Khái ni m v s tuân th và c

ng ch tuân th ......................................................... 4

2.2 Tr n thu , tránh thu và th t thu thu .......................................................................... 6
2.3. Tác đ ng c a tham nh ng và n n kinh t phi chính th c đ i v i th t thoát ngu n thu
........................................................................................................................................... 7
2.4 Khung lỦ thuy t v “h th ng thu t t” cho Vi t Nam ................................................ 9
2.5 M t s lỦ thuy t c b n v phân tích nghiên c u kh thi .......................................... 10
CH

NG 3. PHỂN TệCH V N

3.1 ánh giá quá trình c i cách thu

CHệNH SÁCH ..................................................... 12
Vi t Nam ............................................................ 12

3.1.1 ánh giá t ng k t vi c th c hi n lu t qu n lỦ thu ..................................................... 12
3.1.2 ánh giá k t qu công tác thanh tra, ki m tra theo nguyên t c r i ro ........................ 13
3.1.3 Quy ch ph i h p gi a ch c n ng thanh tra và đi u tra án kinh t ............................ 19
3.2 T ng quan v C c Thu Qu ng Bình ........................................................................ 20


-vi-

3.2.1 T ch c b máy C c Thu Qu ng Bình ..................................................................... 20
3.3 Kh o sát nhu c u t ch c b ph n đi u tra thu t i C c Thu Qu ng Bình: ............. 23
3.3.1 S c n thi t ph i t ch c b ph n đi u tra thu .......................................................... 23
3.3.2 Gi i thi u ph

ng pháp kh o sát ................................................................................ 24

3.3.3 ánh giá m c đ tuân th t i C c Thu Qu ng Bình ................................................. 24

3.3.4 T ch c nhân s t i b ph n thanh tra ki m tra thu .................................................. 26
3.3.5 K t qu thanh tra, ki m tra t i C c Thu Qu ng Bình ............................................... 27
3.3.6 ánh giá k t qu ho t đ ng ph i h p gi a phòng thanh tra C c Thu Qu ng Bình và
c quan đi u tra c a Công An Qu ng Bình ......................................................................... 30
3.3.7 Phân tích ph
CH

ng án đ xu t t cu c kh o sát theo phân tích nghiên c u kh thi. .... 31

NG 4. K T LU N, KI N NGH VÀ H N CH ............................................... 35

4.1 K t lu n ...................................................................................................................... 35
4.2 Ki n ngh .................................................................................................................... 36
4.3 H n ch c a nghiên c u ............................................................................................. 36
TÀI LI U THAM KH O ................................................................................................. 38
PH L C............................................................................................................................ 40


-vii-

DANH M C T
T vi t t t

Tên ti ng Anh

VI T T T
Tên ti ng Vi t

CQT

C quan thu

GTGT

Giá tr gia t ng

NNT

Ng

NSNN

Ngân sách nhà n

OECD

Organization for Economic Cooporation and T
Development

i n p thu
c

ch c h p tác và phát

tri n kinh t

QLT

Qu n lỦ thu

TNDN

Thu nh p doanh nghi p

WB

World Bank

Ngân hàng th gi i


-viii-

DANH M C B NG
B ng 3.1: S thu truy thu qua thanh tra, ki m tra bình quân……………………………..14
B ng 3.2: K t qu th c hi n k ho ch thanh tra thu ………………………………….......15
B ng 3.3: T ng h p s thu truy thu và ph t, s thu GTGT không đ

c hoàn………….18

B ng 3.4: K t qu th c hi n thu ngân sách c a C c Thu Qu ng Bình…………………..22
B ng 3.5: M c đ tuân th v n p t khai thu GTGT t i C c Thu Qu ng Bình……….24
B ng 3.6: Các ch tiêu v n thu

C c Thu Qu ng Bình………………………………25

B ng 3.7: Tình hình nhân s làm công tác thanh tra, ki m tra qua các n m……………...26
B ng 3.8: K t qu thanh tra, ki m tra t i C c Thu Qu ng Bình…………………………28

-ix-

DANH M C HÌNH
Hình 2.1: Các y u t

nh h

ng đ n vi c không tuân th và làm th t thoát ngu n thu……7

Hình 3.2: K t qu th c hi n công tác thanh tra, ki m tra thu …………………………….13
Hình 3.3: K t qu th c hi n k ho ch thanh tra…………………………………………...14
Hình 3.4: S l

ng h s khai thu đ

Hình 3.5: S l

ng h s đ ngh hoàn thu ………………………………………………17

Hình 3.6: T l s l

c ki m tra t i c quan thu ………………………16

ng h s hoàn thu đư ki m tra…………………………………….17

Hình 3.7: S đ t ch c ho t đ ng c a C c Thu Qu ng Bình…………………………...21
Hình 3.8: T

ng quan t l cán b làm công tác thanh tra, ki m tra……………………...27

Hình 3.9: S truy thu bình quân m t cu c thanh tra ki m tra t i C c Thu Qu ng Bình…29


-x-

DANH M C H P
H p 2.1: Các

c tính m c đ tuân th …………………………………………………….5

H p 3.2: M t s v vi c đi n hình………………………………………………………...31


-1-

CH

NG 1. GI I THI U V N

CHÍNH SÁCH

1.1 T ng quan
T i k h p th ba, Qu c h i khoá XIII đư th o lu n v d án lu t s a đ i, b sung m t s
đi u c a lu t QLT, trong đó có Ủ ki n đ ngh b sung qui đ nh v thành l p l c l

ng đi u

tra hay c nh sát thu .
Theo ch

ng trình c i cách hi n đai hóa ngành thu đ n n m 2020 đư đ

chính ph phê duy t thì l trình thành l p b ph n đi u tra thu đ
quan thu t c p T ng c c Thu và C c Thu đ a ph
ch c b ph n đi u tra thu ch a đ

ng

c t ch c tr c thu c c

ng. Tuy nhiên, hi n nay vi c t

c quy đ nh trong pháp lu t.

Vi c t ch c b ph n đi u tra thu g p nhi u v
vi c t ch c cán b đ n v

c Th t

ng m c tranh cưi do nhi u nguyên nhân t

ng m c do các quy đ nh trong lu t t t ng hình s c ng nh

pháp l nh đi u tra nên d th o lu t QLT l n này đư không b sung quy đ nh v vi c t
ch c b ph n đi u tra thu t i CQT.
1.2 M c đích nghiên c u
Vi c t ch c b ph n đi u tra s đ
Thu theo ch

c tri n khai t c p qu n lý C c Thu đ n T ng c c

ng trình c i cách hi n đ i hóa ngành thu đ n n m 2020 đư đ

c Th t

ng

phê duy t. Theo đó, ch c n ng đi u tra s giao quy n th c thi cho CQT r ng h n nh m
kh c ph c nh ng t n t i trong quy ch ph i h p gi a c quan thu và c quan đi u tra c a
công an, chính vì v y vi c t ch c b ph n đi u tra s

nh h

ng đ n c c u t ch c,

quy n h n c a c quan thu theo quy đ nh hi n hành.
Xu t phát t nhu c u trên, lu n v n s đi sâu vào vi c kh o sát và đánh giá nhu c u t ch c
b ph n đi u tra t i m t đ n v qu n lỦ nhà n

c c p đ a ph

ng, mà c th là C c Thu

Qu ng Bình. V i nghiên c u này, hi v ng lu n v n s làm rõ h n nhu c u t ch c b ph n
đi u tra thu thông qua vi c kh o sát ban đ u và có th m r ng áp d ng mô hình kh o sát
này t i các C c Thu

các đ a ph

ng khác, nh m cung c p lu n c đ góp Ủ s a đ i v

n i dung t ch c b ph n đi u tra thu trong d th o lu t QLT.


-2-

1.3 Ph m vi nghiên c u
Bài phân tích này đ

c th c hi n trong ph m vi ho t đ ng thanh tra, ki m tra vi c ch p

hành pháp lu t thu c a C c Thu Qu ng Bình đ

c ti n hành t i tr s CQTvà t i tr s

c a NNT, c ng nh đánh giá quan h h p tác gi a thanh tra thu và công tác đi u tra c a
c quan công an trong giai đo n 2007 đ n 2012.
it

1.4

ng nghiên c u

Các ho t đ ng qu n lỦ thu c a c quan qu n lỦ thu (thanh tra, ki m tra, ki m soát th t
thu thu ), v i ví d t i m t c quan qu n lỦ thu t i đ a ph
1.5 Ph

ng là C c Thu Qu ng Bình.

ng pháp nghiên c u

Bài vi t s d ng ph

ng pháp phân tích đ nh tính d a trên c s lỦ thuy t c a các t ch c

uy tín nh WB, OECD và m t s nghiên c u tr

c có liên quan đ n v n đ chính sách đư

nêu.
Phân tích ho t đ ng thanh tra, ki m tra thu trong b i c nh th c hi n lu t qu n lỦ thu và
c i cách h th ng ngành thu d a trên s li u l ch s c a toàn ngành Thu nh m đánh giá
hi u qu , và so sánh v i ho t đ ng thanh, ki m tra t i C c Thu Qu ng Bình.
Phân tích và đánh giá hi n tr ng t ch c c a b phân thanh tra, ki m tra thu . M i liên h
gi a c quan thu và c quan đi u tra kinh t c a ngành công an, mà t p ch y u đánh giá
s ph i h p theo quy ch c a PA15 Công an Qu ng Bình và phòng Thanh tra thu - C c
Thu Qu ng Bình.
S d ng ph

ng pháp ph ng v n các lưnh đ o phòng ban liên quan và ban lưnh đ o C c

Thu Qu ng Bình xung quanh v n đ liên quan đ n t ch c b ph n đi u tra thu .
D a vào th c ti n đ rút ra k t lu n d a trên nguyên t c c a lỦ thuy t phân tích nghiên c u
kh thi.
1.6 ụ ngh a th c ti n c a v n đ nghiên c u
V m t lỦ lu n: T ng h p quan đi m c b n v b ph n đi u tra thu trong b i c nh t i
Vi t Nam hi n nay, đóng góp Ủ ki n trong vi c s a đ i, b sung lu t qu n lỦ thu theo
ch

ng trình hi n đ i hóa ngành thu giai đo n 2010-2020.

-3-

V m t th c ti n: Ch ra nh ng t n t i trong công tác thanh tra, ki m tra thu c ng nh
ki m soát th t thu thu t đó đ xu t nh ng gi i pháp v m t t ch c đ kh c ph c và nâng
cao ho t đ ng qu n lỦ c a c quan thu t i đ a ph

ng.

1.7 C u trúc bài vi t
Bài vi t đ

c chia thành 4 ph n: Ch

quan c s lỦ thuy t, Ch

ng 1. Gi i thi u v n đ chính sách, Ch

ng 3. Phân tích v n đ chính sách, Ch

ng 2. T ng

ng 4. K t lu n, ki n

ngh và h n ch .
T khóa:
Thu ; i u tra thu ; Thanh tra, ki m tra thu ; Th t thu t thu ; Tuân th thu .

-4-

CH

NG 2. T NG QUAN C

Vi c t ch c b ph n đi u tra thu đ
ki m tra thu v s tuân th c a ng

S

LÝ THUY T

c đánh giá d a trên k t qu ho t đ ng thanh tra,
i n p thu . Ch

ng này đ a ra m t khung lý thuy t

đ đánh giá tuân th ; gi i thi u nh ng cách ti p c n th c t đ đo l

ng m c đ tuân th

và đ a ra lỦ thuy t phân tích nghiên c u tính kh thi.
2.1 Khái ni m v s tuân th vƠ c
Tuân th đ

ng ch tuân th

c hi u là hình th c th c hi n nh ng quy đ nh b t bu c c a pháp lu t, trong đó

các ch th tham gia các quan h pháp lu t ki m ch nh ng hành vi mà pháp lu t c m. T
khái ni m trên, vi c tuân th thu chính là vi c ch p hành nh ng quy đ nh pháp lu t v
thu c a NNT và CQT. Trong ph m vi c a lu n v n này, khái ni m v s tuân th thu
đ

c hi u và xem xét d

i góc đ là hành vi ch p hành nh ng quy đ nh c a pháp lu t v

thu c a NNT.
Tuân th pháp lu t thu c a NNT th hi n

vi c ch p hành đ y đ , k p th i và đúng đ n

các quy đ nh c a pháp lu t thu , c th là vi c ch p hành các tiêu chí th i gian, m c đ
chính xác trung th c và đ y đ c a các ho t đ ng đ ng kỦ thu , khai thu , n p thu và các
ngh a v khác v thu . Khi tính tuân th pháp lu t thu c a NNT đ
chính sách pháp lu t thu đư đ

c nâng cao thì rõ ràng

c ban hành và th c thi có hi u qu , đ t đ

c các m c tiêu

mong mu n. Suy cho cùng, tính đúng đ n hay tiên ti n c a chính sách thu , tính hi u qu
c a công tác qu n lỦ thu th hi n r t rõ

th c tr ng ch p hành pháp lu t thu và c a

NNT.
Trong khi khái ni m v tuân th ho c không tuân th khá đ n gi n thì vi c đo l
đ c bi t là đo l

ng nó,

ng s thu ti m n ng là khá khó kh n v m t k thu t. V m t lỦ thuy t,

s thu ti m n ng có th đ

c xác đ nh theo ba cách khác nhau:

D báo s thu s d ng nh ng s li u vi mô và áp d ng cho m i s c thu (Ph l c
1)
Phân tích d li u qu n lý thu đ đo l

ng m c đ tuân th trong các ch c n ng

ch ch t, đ c bi t là khai thu , tính thu và n p thu
D a trên báo cáo c a ng

i n p thu v m c đ tuân th


-5-

đo l

ng và đánh giá m c đ tuân th c a NNT, m i qu c gia s d ng các ph

ng

pháp, cách th c ti p c n khác nhau. Theo quan đi m c a Trung tâm nghiên c u chính sách
và qu n lỦ thu thu c OECD, thì tính tuân th c a NNT đ

c chia thành 2 nhóm chính sau

đây:
Tuân th quy đ nh hành chính (Administrative compliance): là vi c NNT tuân th
các quy đ nh hành chính v vi c kê khai, n p thu đúng h n.
Tuân th k thu t (Technical compliance): là vi c NNT th c hi n tính toán và n p
thu đúng theo quy đ nh t i các đi u c a lu t thu .
H p 2.1: Các

c tính m c đ tuơn th

* Tuân th v n p t khai: M c đ tuân th v n p t khai có th đ
nhau.

u tiên là tuân th trong n p t khai c a ng

t khai đ

c n p và s ng

i n p thu th c t đ

c chia thành ba ch s khác

i n p thu . Ch s này đo l

ng t l gi a s

c đ ng kỦ t i c quan thu . Các t khai đ

cn p

có th bao g m c t khai n p đúng h n và t khai ch m n p. Th hai, là tuân th trong vi c n p t
khai đúng h n, đ

c đo b ng t l gi a s t khai n p đúng h n trên t ng s t khai đư đ

c n p.

Và th ba là m c đ tuân th trong n p t khai nói chung t ng h p, là t l gi a s t khai đư n p
đúng h n chia cho t ng s ng
này đ

c

i n p thu đư đ ng kỦ. M c đ tuân th kê khai nói chung t ng h p

c tính là k t qu c a hai ch s đ u tiên;

* Tuân th v kê khai thu : M c đ tuân th v kê khai thu là nói đ n vi c kê khai trung th c các
kho n thu nh p ch u thu , doanh thu, và s n l
Tuân th v kê khai thu đ
nh p/doanh s đ

ng liên quan đ n thu tr c thu hay thu gián thu.

c đ nh ngh a là t l gi a s thu nh p hay doanh thu kê khai v i s thu

c ch đ i s kê khai mong đ i. Tuân th trong kê khai có th đ

c phát hi n

trong quá trình tính và k toán thu ;
* Tuân th trong n p thu : M c đ tuân th trong n p thu là nói đ n vi c n p thu đúng h n. M c
đ tuân th này đ

c đ nh ngh a là t l gi a s ngh a v thu đ

ngh a v thu mà c a ng

c n p đúng h n và toàn b s

i n p thu ph i n p.
(Ngu n: World Bank, 2011)

Vi c tuân th đ

c xem xét trên hai v n đ đó là tuân th t nguy n và tuân th c

Trong gi i h n đ tài nghiên c u, v n đ tuân th đ
th c

c đi sâu và xem xét d

ng ch . Theo T đi n lu t h c (1999, tr. 24), thu t ng “c

ng ch .

i góc đ tuân

ng ch ” đ

c hi u là

nh ng bi n pháp b t bu c cá nhân hay t ch c ph i th c hi n và ph c tùng m nh l nh nh t
đ nh c a c quan nhà n

c có th m quy n do pháp lu t quy đ nh. Lu t pháp b n thân nó đư


-6-

có tính c

ng ch và đây là m t đ c tr ng c b n c a pháp lu t. Tính ch t c

ng ch làm

cho pháp lu t khác v i đ o đ c hay phong t c. Tuy nhiên trên th c t , tính ch t c
trong b n thân pháp lu t không ph i lúc nào c ng đ

c đ m b o. Do đó, nhà n

ng ch
c c n có

nh ng bi n pháp khác đ bu c các ch th ph i nghiêm ch nh ch p hành pháp lu t, trong
đó c n nh n m nh vai trò vi c s d ng công c c
ch nh m m c đích tr ng tr mà tr
lu t. S c

ng ch

do c quan nhà n
vi c c

đây đ

ng ch . S c

ng ch c n hi u là không

c h t là r n đe, ng n ch n nh ng hành vi vi ph m pháp

c th c hi n trên c s lu t pháp, trong khuôn kh lu t pháp,

c có th m quy n ti n hành. C n c vào khái ni m trên, có th khái quát

ng ch tuân th pháp lu t thu là nh ng bi n pháp, công c c a c quan thu áp

d ng bu c cá nhân, t ch c ng
ban hành. Vi c c

i n p thu ph i tuân th pháp lu t v thu do nhà n

ng ch tuân th pháp lu t thu có nh ng đ c đi m chung v i c

tuân th pháp lu t nói chung v b n ch t, ch th , cách th c và m c đích c

c

ng ch

ng ch .

2.2 Tr n thu , tránh thu và th t thu thu
Tr n thu và tránh thu là hai nguyên nhân quan tr ng nh t c a vi c không tuân th và làm
th t thoát ngu n thu. Nh ng bi u hi n hành vi này c a NNT l i ch u nh h

ng c a nhi u

y u t có liên quan l n nhau, c nguyên nhân ch quan (chính sách thu , n ng l c c a c
quan thu , tính hi u qu và liêm chính và chi phí tuân th ) l n nguyên nhân khách quan (h
th ng khi u n i, đ trách nhi m trong chi tiêu công, tham nh ng và quy mô c a n n kinh t
phi chính th c). Theo Gordon, Jnr (1990) thì ho t đ ng b t h p pháp t l thu n v i đ ng
c đ cá nhân không kê khai thu nh p; hay nói cách khác tính ch t bí m t c a l i nhu n
càng cao thì càng có nhi u đ ng c đ ng

i ta tr n thu 1.

V m t lỦ thuy t, viêc tr n thu và tránh thu là khác nhau, nh ng c hai đ u d n đ n vi c
th t thu thu , khi n h th ng thu b kém công b ng, và làm bóp méo khuôn kh c nh
tranh c a th tr

ng. Xét d

i góc đ pháp lỦ thì tr n thu là ho t đ ng phi pháp d

i hình

th c không khai, khai gi m ho c khai sai ngh a v đóng thu (tài s n hay thu nh p ch u
thu ) còn tránh thu là ho t đ ng h p pháp c a NNT b ng cách l i d ng khe h c a lu t
thu đ gi m ngh a v đóng thu (V Thành T Anh, 2012).
Bên c nh nh ng đ ng c hi n nhiên c a vi c gi l i ti n, còn có nh ng v n đ c b n khác v lỦ do khi n
m t s ng i không n p thu : u tiên là v n đ v v n hóa, ví d v tình tr ng vô tr t t t i n
trong bài
vi t c a Upandra Baxi (1982); Th hai là v n đ tuân th t ng đ i; trong m t s tr ng h p, m t s lu t
nào đó có th b b qua xem th ng n u ho t đ ng b c m không đ ng ch m v i các quy đ nh xư h i. Tài li u
đ c c a Oldman (1965).
1


-7-

Vi c th t thu thu xu t phát t chính sách thu ch a hoàn thi n, t o ra k h cho ng

in p

thu c ng nh do chính vi c qu n lỦ, th c thi chính sách c a c quan công quy n. Vi c
th c thi công v ch a hi u qu d n đ n th t thu thu là do b máy qu n lỦ c a CQT, do
trình đ c a cán b thu ho c do quy trình làm vi c c a c quan thu ch a khoa h c. Các
nghiên c u v m c đ tuân th thu đư ch ra m i liên h ngh ch bi n gi a m c đ tuân th
thu và th t thu thu . M c đ tuân th thu c a NNT
th t thu thu c a qu c gia đó càng cao và ng

m t qu c gia càng th p thì m c đ

c l i. M c đ tuân th thu th hi n vi c

tr n thu và tránh thu c a NNT, do đó đ nâng cao m c đ tuân th thu và h n ch th t
thu thu t vi c tr n thu và tránh thu , CQT ngoài vi c nâng cao Ủ th c n p thu c a
ng

i dân thông qua công tác tuyên truy n và th c thi quy n giám sát c a ng

chính b máy c a CQT c n t ng c

i dân thì

ng công tác giám sát c a mình thông qua vi c nâng

cao hi u qu công tác thanh tra, ki m tra thu c ng nh đi u tra thu .
Hình 2.1: Các y u t

nh h

ng đ n vi c không tuơn th vƠ lƠm th t thoát ngu n thu

Y u t ch quan
Chính sách thu

Y u t khách quan

HƠnh vi c a ng
Tránh thu

Qu n lỦ thu
(N ng l c, Hi u
qu , liêm chính)

Chi phí tuân th

i n p thu

Trách nhi m
gi i trình trong
chi tiêu công

Tr n thu
Tham nh ng

M c đ không tuân th
Th t thoát ngu n thu
N n kinh t phi
chính th

Ngu n: C i cách thu

c

Vi t Nam, WB (2011), Trang 63

2.3. Tác đ ng c a tham nh ng vƠ n n kinh t phi chính th c đ i v i th t thoát ngu n
thu
Tham nh ng và thu thu

Các nhà nghiên c u v thu và nh ng ng

i ho t đ ng th c ti n trong l nh v c thu t lâu

đư nh n đ nh r ng tham nh ng có liên quan đ n vi c tr n thu , mi n thu m t cách b a bưi


-8-

và công tác qu n lỦ thu kém hi u qu . Nh ng hành vi này tr c ti p làm gi m s thu thu
và d n đ n m t s chênh l ch l n gi a s ti n mà CQT thu đ

c v i s th c n p vào ngân

sách. Tanzi và Davoodi (1997) đư dùng nh ng s li u th c t đ ch ra r ng m c đ tham
nh ng cao làm gi m s thu thu đ
m t s nghiên c u khác đư

c c a chính ph 2.

c tính nh ng th t thoát c th v s thu và ti n thu t thu

do tham nh ng gây nên đ i v i nh ng n

c có ch s tham nh ng cao h n m c trung bình.

Tác đ ng c a tham nh ng v i t l th t thoát thu , xét trong m i quan h t
ngh ch và r t l n; ví d nh

C ng hòa dân ch Công-gô, m t n

ng đ i, là t l

c có m c đ tham

nh ng cao s m t kho ng 0,344% GDP v s thu và 0,284% v ti n thu 3.
N n kinh t phi chính th c và th t thoát t thu
Các nhà kinh t đư phân tích m i t

ng quan gi a tham nh ng và n n kinh t phi chính

th c, c hai đi u này đ u d n đ n vi c thu h p c s ch u thu và th t thoát ngu n thu. N n
kinh t phi chính th c v m t lỦ thuy t bao g m nh ng ho t đ ng không đ

c ghi l i trong

th ng kê qu c gia . Theo đ nh ngh a c a Schneider và Kinglmair (2004), n n kinh t phi
4

chính th c bao g m t t c các kho n thu nh p t s n xu t các hàng hóa và d ch v h p
pháp nh ng không khai báo ho c t các giao d ch ti n m t ho c giao d ch đ i hàng, k c
m i ho t đ ng kinh t có th b đánh thu mà đ

c khai báo cho c quan qu n lỦ thu .

T l ngu n thu t thu so v i GDP c a n n kinh t phi chính th c cho th y m t
g n đúng c a th t thoát thu . Vi c

c tính

c tính d a trên m t gi đ nh ng m r ng không có s

khác bi t có h th ng v b n ch t c a các doanh nghi p ho t đ ng trong n n kinh t phi
Áp d ng OLS trong ki m tra th nghi m đ y đ , Bird et al.(2004) c ng phát hi n ra r ng ch t l ng th
ch , nh tham nh ng hay s n đ nh chính tr , ch s ch t l ng qu n tr có nh h ng r t quan tr ng đ n
thu thu c a m t qu c gia. H s d ng các bi n khác nhau (bao g m c ph n dân t c, ngôn ng , và đ a lỦ) và
th Hausman Chi-square đ ki m tra nh ng không phát hi n s hi n di n c a s đ ng th i v thu , s thu và
các bi n th ch .

2

M c th t thoát s thu và t th t thoát ti n thu và thu không t thu s thu và ti n thu cho m t qu c gia
đ c c tính là k t qu c a các h s tham nh ng t ng ng và s khác nhau trong ch s tham nh ng đư
đ c chia theo thang đi m m i đi u ch nh đ i v i n c này và ch s tham nh ng trung v . Theo nghiên c u
c a Tanzi và Davoodi (1997) s d ng s li u cho giai đo n 1980-1995 t các ngu n: IMF, Government
Finance Statics, World Table, Business International và Political Risk Services (ICRG).
3

T ng c c Th ng kê c a Vi t Nam đ nh ngh a các ho t đ ng phi chính th c ho c ho t đ ng c a n n kinh t
phi chính th c bao g m: (1) S n xu t c a h gia đình khu v c nông thôn; (2)các ho t đ ng không đ ng kỦ
khu v c thành th ; (3) thu nh p không khai báo đ tránh thu ; (4) d ch v n i đ a; (5) buôn l u; (6) thuê nhà
ho c đ đ c khác; (7) các ho t đ ng không khai báo ho c ho t đ ng th câp c a các c quan qu n lỦ, c quan
quân đ i, nhà tù, tr i c i t o, và tr i m côi; (8) ho t đ ng c a các t ch c phi l i nhu n, t ch c t thi n, H i
ch th p đ và các h i t ng t .
4


-9-

chính th c so v i n n kinh t chính th c. Tuy nhiên, các doanh nghi p trong n n kinh t

phi chính th c th
th

ng nh ho c tham gia vào nh ng ho t đ ng b t h p pháp và do đó

ng g n v inh ng r i ro tr n thu cao h n và đ t ra nh ng thách th c đáng k cho c

quan qu n lỦ thu . Do đó, con s

c tính nên đ

c coi là m c th t thoát t i đa5.

2.4 Khung lý thuy t v ắh th ng thu t t” cho Vi t Nam
Theo báo cáo c a WB do Shukla (2011) và các đ ng s biên so n đ a ra khuy n ngh v
khung lỦ thuy t v “h th ng thu t t” cho riêng tr

ng h p c a Vi t Nam v i b n tiêu chí

nh sau:
Hi u qu kinh t . M t h th ng thu t t có hi u qu kinh t khi h th ng thu đó đ t đ
ba tiêu chu n, đó là: gi m thi u đ

c

c t n th t xư h i, c s thu r ng và thu su t th p.

Th c t , không t n t i m t h th ng thu nào đ

c xem là hoàn h o d a trên tiêu chu n

không gây ra b t k t n th t xư h i, vì b n ch t c a thu là s phân chia gánh n ng thu
cho các thành ph n kinh t trong xư h i, đi u này s gây ra t n th t xư h i. Do đó, gi m
thi u t n th t xư h i đ

c xem là tiêu chu n đánh giá cho m t h th ng thu t t và b n

v ng; và đi u này có th th c hi n b ng vi c t o ra c s đánh thu r ng ho c d a trên m t
h th ng thu v i thu su t th p. Hi n còn t n t i m t s đi m không trung l p trong chính
sách thu và th c thi nh thi u s hài hòa gi a các lo i thu , nhi u thu su t, nhi u tr

ng

h p không ch u thu và u đưi thu đư t o ra hi u qu kinh t th p trong phân b ngu n l c
do các đ i t

ng n p thu đ a ra quy t đ nh kinh doanh v i m c tiêu gi m thi u gánh n ng

thu ch không ph i v i m c tiêu t i đa hóa n ng l c s n xu t và lao đ ng.
Công b ng. Công b ng trong lỦ thuy t v thu đ

c hi u g m công b ng ngang (horizontal

equity) và công b ng d c (vertical equity). N u công b ng ngang nói đ n s so sánh gi a
các ch th có các đi u ki n gi ng nhau thì đ
d cđ

c đ i x v thu nh nhau thì công b ng

c hi u là các ch th có các đi u ki n khác nhau thì ph i đ i x v thu khác nhau,

T ng c c Th ng kê Vi t Nam đư đi u tra m u th c hi n trong b n n m: 1989, 1992, 1994 và 1996 đư c
tính quy mô c a n n kinh t phi chính th c Vi t Nam l n h n r t nhi u (h n m t n a GDP c a khu v c
chính th c). i u tra đ c th c hi n vào n m 2001.
5

Theo k t qu nghiên c u c a Schneider và Klinglmar (2004): M t n c có n n kinh t phi chính th c nh
(trung bình chi m 17,6% GDP) sang m t n c có n n kinh t phi chính th c l n (trung bình kho ng 35,7%
GDP) d n đ n m t kho n th t thoát đáng k trong s ti n thu t thu : m c th t thoát t ng m nh t g n 3,5%
GDP lên t i 6,1% GDP).


-10-

nói cách khác n u m t ch th s d ng nhi u ngu n l c c a xư h i, ho c gây ra nhi u t n
th t cho xư h i thì ph i đóng thu nhi u h n.
Minh b ch. Minh b ch đ

c đ m b o tr

c h t v i đi u ki n lu t thu ph i không đ

c

quá ph c t p và không phân bi t đ i x , còn các quy ch và đòi h i v qu n lỦ thì ph i d
ti p c n và d tuân th . V i Ủ ngh a đó, Vi t Nam đư đ t nhi u ti n b v minh b ch tuy
v n còn nhi u vi c ph i làm. Ví d , thu GTGT hi n nay có m t thu su t b ng 0 và hai
thu su t khác c ng v i m t danh sách dài các tr

ng h p không ch u thu . Thu TNDN

c ng có nhi u m c thu su t và u đưi theo ngành và đ a ph

ng làm cho thu su t th c

khác h n so v i thu su t công b .
Tính phù h p và n đ nh ngu n thu. Tuy không có đ thông tin đ xác đ nh đ co giưn thu
(tax elasticity) nh ng đ n i c a thu (tax buoyancy6) th t th

ng cho th y c n ph i c i

ti n m t s l nh v c trong h th ng thu . C s thu h n h p nên c n ph i đa d ng hóa và
m r ng. C ng c n theo dõi ch t ch các khu v c đang t ng tr
đ a chúng vào m ng l

ng trong n n kinh t đ

i thu vào th i đi m thích h p. Trong đó ph i k đ n các khu v c

kinh doanh hàng hóa có tính co dưn v thu nh p cao trong t

ng quan v i c u. Kinh

nghi m qu c t cho th y r ng m t h th ng thu đ n gi n và có c s thu r ng s co giưn
và đàn h i cao h n. Do v y, c n rà soát các lu t thu đ đ n gi n và h p lỦ hóa chúng.
Cu i cùng, s r t h u ích n u nh

c tính ph m vi chi tiêu thu (tax expenditures) và xem

xét tính h p lỦ c a chúng.

2.5 M t s lý thuy t c b n v phân tích nghiên c u kh thi
Phân tích nghiên c u kh thi (feasibility study) nh m m c đích phát hi n nh ng tác đ ng
khách quan và h p lỦ d a trên nh ng đi m m nh và đi m y u c a m t chính sách, c h i
và m i đe d a c ay u t c a môi tr

ng, tài nguyênbên ngoài và cu i cùng là tri n v ng

cho s thành công mà chính sách s mang l i. M t trong các công c dùng đ nghiên c u
kh thi đó là SWOT ho c PIECES (the “PIECES” framework7). M t nghiên c u kh thi
đ

c thi t k t t nên cung c p m t b i c nh l ch s c a vi c ra quy t đ nh chính sách, mô

Các nguyên lỦ c b n v đ n i c a thu và đ co giưn c a thu , n ng l c đánh thu và n l c thu thu ,
xem: ví d , Le và các tác gi khác (2008); Murgave (1989); và Shome.
6

PIECES xem xét đ n đ th c thi (Performance), s truy n thông (Information), tính kinh t (Economy), s
ki m soát (Control), tính hi u qu (Efficiency) và các d ch v (Services). M t trong nh ng ng i phát tri n
cho khung lỦ thuy t PIECES là Wetherbe (Texas Tech University).

7


-11-

t v đ y đ n i dung chính sách, k toán báo cáo, chi ti t c a các ho t đ ng và qu n lỦ,
nghiên c u đ y đ tác đ ng xư h i, d li u tài chính, các yêu c u pháp lỦ và ngh a v thu .
N m y u t ph bi n trong nghiên c u kh thi đ
Kh thi công ngh và h th ng:

c xem xét đó là:

ánh giá đ

c d a trên m t thi t k phác th o các

yêu c u h th ng v đ u vào, quá trình, đ u ra, ch
có th đ

c đ nh l

ng v kh i l

ng trình, và th t c.

ng c a d li u, xu h

i u này

ng, t n s c p nh t, đ

c tính xem h th ng m i s th c hi n đ y đ hay không. Tính kh thi v công
ngh đ

c th c hi n đ xác đ nh xem li u có kh n ng v ph n m m, ph n c ng,

nhân s và chuyên môn… c p đ này, m i quan tâm đ

c đ ngh c tính kh thi

k thu t và tính kh thi pháp lý v i gi đ nh chi phí v a ph i.
Tính kh thi kinh t : Phân tích kinh t là ph

ng pháp th

d ng đ đánh giá hi u qu c a m t h th ng m i. Th

ng đ

ng xuyên nh t đ

cs

c g i là phân tích chi

phí - l i ích (CBA), th t c đ xác đ nh nh ng l i ích và ti t ki m đ

c d ki n t

m t h th ng ng c viên và so sánh chúng v i chi phí.
Tính kh thi pháp lý: Quy t đ nh ban hành chính sách n u ph

ng án đ xu t

không xung đ t v các yêu c u pháp lý.
Tính kh thi v n hành: Tính kh thi v n hành là m t đo l

ng m t h th ng đ

c

đ xu t gi i quy t v n đ t t nh th nào, và t n d ng nh ng c h i xác đ nh trong
đ nh ngh a ph m vi và làm th nào đáp ng các yêu c u đ

c xác đ nh trong giai

đo n phân tích yêu c u c a phát tri n h th ng.
Tính kh thi ti n đ : M t d án s th t b i n u nó m t quá lâu đ đ
tr

c hoàn thành

c khi nó mang l i h u ích ho c hi u qu .

Và m t s y u t kh thi khác nh : Tính kh thi th tr
ngu n l c, Tính kh thi v n hóa, Tính kh thi tài chính…

ng và b t đ ng s n, Tính kh thi


-12-

CH

NG 3. PHÂN TÍCH V N

3.1 ánh giá quá trình c i cách thu

CHÍNH SÁCH

Vi t Nam

3.1.1 ánh giá t ng k t vi c th c hi n lu t qu n lý thu
Sau khi lu t QLT đ

c Qu c h i thông qua ngày 29/11/2006, Chính ph và B Tài chính

đư ban hành các ngh đ nh h

ng d n thi hành lu t QLT, các thông t h

ng d n chi ti t

các đi u, kho n th c hi n lu t và ngh đ nh v QLT. Theo đó, h th ng v n b n pháp lu t
liên quan đ n QLT đư đ

c ban hành t

ng đ i đ ng b và k p th i, đ y đ , b o đ m đúng

quy trình xây d ng v n b n quy ph m pháp lu t. Lu t QLT ban hành đư h th ng hoá các
v n b n quy ph m pháp lu t v QLT, kh c ph c tình tr ng phân tán

nhi u v n b n quy

ph m pháp lu t c a nhi u s c thu khác nhau.
Lu t QLT t o c n c pháp lỦ đ tri n khai th c hi n c i cách hành chính v thu . Theo đó,
đư ki n ngh và th c hi n đ n gi n hóa 271/330 th t c (trong đó ki n ngh s a đ i, b
sung 261 th t c, thay th sáu th t c và bưi b , hu b b n th t c) theo h

ng đ n gi n,

gi m thi u các th t c gây phi n hà, t n kém v th i gian, chi phí cho NNT; ban hành c
ch cho phép doanh nghi p t in hóa đ n và t ch u trách nhi m, CQT th c hi n vi c ki m
tra; t ng b

c hi n đ i hóa, đ y m nh áp d ng tin h c trong QLT.

H th ng pháp lu t v QLT là c n c pháp lỦ giúp các c quan nhà n

c xác đ nh rõ h n

vai trò, trách nhi m c a các t ch c, cá nhân có liên quan trong QLT. Trách nhi m, quy n
l i, ngh a v và tính ch đ ng c a NNT đ

c đ cao thông qua vi c ban hành và th c thi

c ch t tính, t khai, t n p, b o đ m phù h p v i thông l qu c t . Trách nhi m c a c
quan QLT trong vi c đ y m nh ho t đ ng tuyên truy n, ph c v , ki m tra, thanh tra và thu
n p thu đ

c nâng cao; t ng b

Lu t QLT t o c s đ t ng c
h i đ ng t v n thu

c chuyên môn hóa, hi n đ i hóa ho t đ ng QLT.
ng c ch ph i h p gi a các ngành, các c p. Ho t đ ng c a

c s đư phát huy hi u qu , góp ph n b o đ m công khai, minh

b ch, công b ng trong qu n lỦ và thu thu ; góp ph n gi m thi u chi phí cho c quan qu n
lý thu và ng

i n p thu , t o đi u ki n đ các doanh nghi p tích l y v n, m r ng s n

xu t kinh doanh, góp ph n t ng thu NSNN.


-13-

3.1.2 ánh giá k t qu công tác thanh tra, ki m tra theo nguyên t c r i ro
CQT đư ki m tra các lo i h s khai thu t i tr s c a CQT và ki m tra thu t i tr s
NNT nh m ki m soát vi c kê khai c a NNT, phát hi n, ng n ch n k p th i các hành vi vi
ph m pháp lu t v thu . V thanh tra thu đư d a trên c s thu th pvà phân tích thông tin,
đánh giá m c đ tuân th và xác đ nh r i ro, phân lo i doanh nghi p. Do đó công tácthanh
tra đư t p trung đ

c ngu n l c đ th c hi n k ho ch, t o đi u ki n thu n l i cho NNT đư

ch p hành t t pháp lu t thu .
Hình 3.2 K t qu th c hi n công tác thanh tra, ki m tra thu
50,000

45.939

49.396
12,000,000

40,000
31.674
30,000

31.759

29.605
25.295

8,000,000

20,000
4,000,000
10,000
-

S cu c thanh tra, ki m tra
đư hoàn thành
T ng s thu truy thu và
ph t qua thanh tra, ki m tra
(tri u đ ng)

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Ngu n: Tác gi t ng h p

K t qu cho th y, s cu c thanh tra ki m tra thu t ng lên hàng n m d n đ n s thu truy
thu và ph t sau thanh tra ki m tra c ng t ng theo (Ph l c 3). Tuy nhiên s thu truy thu
bình quân trên m t cu c thanh tra, ki m tra không c i thi n so v i yêu c u và quy mô c a
công tác thanh tra, ki m tra.

ch t l
NNT đ

i u này có th gi i thích là do m t trong hai nguyên nhân:

ng cu c thanh tra, ki m tra không đ

c c i thi n, ho cm c đ tuân th thu c a

c nâng cao. Dù ch a có k t qu đ nh l

ng xác đ nh tác đ ng c a nguyên nhân

nào ch y u lên vi c không c i thi n s thu truy thu qua thanh tra ki m tra song có th
nh n th y r ng dù quy mô thanh tra ki m tra t ng cao (th hi n s cu c thanh tra ki m tra
hoàn thành) nh ng s truy thu không t ng nhanh theo t c đ c a quy mô thì có th cho
r ng ch t l

ng cu c thanh tra ki m tra không đ

c c i thi n nh k v ng.


-14-

B ng 3.1: S thu truy thu qua thanh tra, ki m tra bình quơn
N m
(

2007

n v : tri u đ ng)

Thanh tra

2008

2009

2010

243,94 648,01 685,29 787,51

Ki m tra
Ki m tra t i CQT
Ki m tra h s hoàn thu
Bình quân (Thanh tra và ki m tra t i DN)

2011

2012

604,27 711,07

49,34

52,41

79,08

81,02

84,83

81,62

0,47

0,60

1,30

0,40

0,43

0,28

412,43 500,52 576,14 472,82 355,09

337,54

81,55 132,18 167,03 171,65

151,09 162,46

Ngu n: Tác gi tính toán d a trên Báo cáo t ng k t ngành Thu

K t qu th c hi n k ho ch thanh tra thu
Th c hi n lu t QLT c b n t p trung thanh tra đ i v i doanh nghi p có ngành ngh kinh

doanh đa d ng, ph m vi kinh doanh r ng; các doanh nghi p có d u hi u vi ph m pháp lu t
thu , có d u hi u r i ro cao, ho t đ ng giao d ch liên k t, chuy n giá, doanh nghi p l
nhi u n m liên t c v n ti p t c m r ng s n xu t kinh doanh; gi i quy t khi u n i, t cáo.
Nguyên t c c b n đ l p k ho ch thanh tra hàng n m là nguyên t c r i ro, trên c s đánh
giá m c đ r i ro d a vào các tiêu chí mang tính l ch s nh vi ph m v kê khai thu , vi
ph m v n p thu trong quá kh . Nguyên t c này c b n xác đ nh và t p trung nhóm đ i
t

ng c n ti n hành thanh tra, đư h n ch tình tr ng “dàn tr i” và không tr ng tâm trong

vi c l p k ho ch. Tuy nhiên, k ho ch thanh tra đ
tính đ n s l

c l p theo nguyên t c này v n ch a

ng cán b làm công tác thanh tra có th đáp ng đ

c k ho ch trong tr

ng

h p m c đ r i ro x y ra đ i v i nhi u doanh nghi p.
Hình 3.3: K t qu th c hi n k ho ch thanh tra
120%

8,000
6,000

80%

4,000
40%

2,000
K ho ch
thanh tra
Th c hi n
T l
%

2007

2008

2009

2010

2011

2012

5,559

4,322

4,270

4,037

7,391

6,589

5,242

3,965

3,670

4,074

5,860

6,344

94%

92%

86%

101%

79%

96%

0%

Ngu n: Tác gi tính toán d a trên Báo cáo t ng k t ngành Thu


-15-

K ho ch thanh tra có xu h

ng t ng, đi u này ph n ánh ngày càng có nhi u h n các

doanh nghi p có m c đ r i ro v thu . Trong khi đó công tác thanh tra ch a đ m b o k
ho ch, tr n m 2010, đi u này ph n ánh b máy cán b làm công tác thanh tra trong ngành
thu đang còn thi u. Bên c nh đó thì quy trình thanh tra kéo dài t 15 ngày đ n 30 ngày
khi n vi c t ch c, b trí các cu c thanh tra ch a linh ho t và d x y ra hi n t

ng ch ng

chéo khi m t cán b có tên trong quy t đ nh thanh tra trong khi cu c thanh tra tr

c ch a

k t thúc nh m hoàn thành ch tiêu k ho ch.
B ng 3.2: K t qu th c hi n k ho ch thanh tra thu

N m

K

Th c

T l

ho ch

hi n

%

S thu t ng thêm

T l %

(tri u đ ng)

so n m

T ng s

Truy thu

Ph t

tr

c

2007

5.559

5.242

94%

1.278.755

1.241.572

37.183

2008

4.322

3.965

92%

2.569.366

2.451.594

117.772

201%

2009

4.270

3.670

86%

2.515.000

2.234.000

281.000

98%

2010

4.037

4.074

101%

3.208.300

2.602.300

606.000

128%

2011

7.391

5.860

79%

3.541.000

2.741.000

800.000

110%

2012

6.589

6.344

96%

4.511.000

3.355.000

1.156.000

127%

T ng

32.168

29.155

91%

17.623.421

14.625.466

2.997.955

Ngu n: Báo cáo t ng k t ngành Thu các n m

K t qu ki m tra h s khai thu
T i tr s NNT: N m 2007- 2012, toàn ngành thu đư hoàn thành ki m tra t i tr s NNT
đ

c 184.513 cu c ki m tra. T ng s thu truy thu và ph t qua ki m tra là 13.514.782 tri u

đ ng, trong đó: s thu truy thu là 10.944.512 tri u đ ng, ph t vi ph m hành chính là
2.570.270 tri u đ ng.
T i tr s CQT: N m 2007- 2012, s h s đ

c ki m tra là 7.441.191h s , trong đó s

h s ph i đi u ch nh thu là 220.197 h s chi m t l 2,96%; s h s ph i n đ nh thu
là 46.980 h s , t l 0,63% trên s h s đư đ

c ki m tra.