Phát huy hiệu quả vốn đầu tư mạo hiểm đối với các doanh nghiệp Việt Nam

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang1

CH

NG I :

1.1) Khỏi ni m:

UT

M O HI M.

OBO
OKS
.CO
M

KHI QUT V V N

Khi tỡm ngu n ti tr cho b t k m t giai o n no trong m t chu kỡ s ng c a
mỡnh, cỏc doanh nghi p c ng ph i xem xột m c r i ro m doanh nghi p ph i
gỏnh ch u. Xột trong giai o n kh i s thỡ doanh nghi p ph i i m t v i r i ro kinh
doanh r t l n cho nờn doanh nghi p ph i tỡm m t ngu n ti tr thớch h p nh m
h n ch r i ro ti chớnh. Nh v y r rng, trong giai o n ny m t c u trỳc s d ng
n s khụng kh thi vỡ trong giai o n m i kh i s qui mụ doanh nghi p cũn nh ,
doanh nghi p ch a cú ti s n th ch p v uy tớn c a doanh nghi p ch a
ỏp ng nhu c u vay v n t ngõn hng. V ng th i nú c ng lm gia t ng chi phớ
c a doanh nghi p do gỏnh n ng chi tr lói su t ti n vay. V doanh nghi p c ng khú

nh n

c ti tr b ng v n c ph n b i trong giai o n ny doanh nghi p ch a

cỏc tiờu chu n phỏt hnh ch ng khoỏn ra cụng chỳng.

V n t ra l ngu n ti tr no cho doanh nghi p trong giai o n ny? V i
nh ng c i m ú thỡ v n u t m o hi m
v v n c a cỏc doanh nghi p m i kh i s .
n ng t ng tr

c xem l ỏp ỏn t i u cho bi toỏn

cỏc doanh nghi p ny cú m t ti m

ng r t l n nh ng i theo nú l y u t r i ro c ng r t cao. V y v n u

t m o hi m l gỡ?

- V n u t m o hi m:

KI L

V n u t m o hi m l nh ng kho n u t c ph n vo giai o n u c a
nh ng doanh nghi p m i kh i s , cỏc doanh nghi p ny ang c n v n ti tr cho
vi c phỏt tri n s n ph m m i ho c ý t

ng v khoa h c cụng ngh , do v y õy l

nh ng kho n u t h a h n m t ti m n ng t ng tr

ng r t l n bự p cho m c

r i ro cao h n. Cỏc chuyờn gia qu n lý v n u t m o hi m s tỡm ki m cỏc
kho n thu nh p v n ti m n ng cao h n.
N u hi u theo ngh a r ng h n thỡ v n u t m o hi m l ngu n ti chớnh
u t cho cỏc doanh nghi p d

i hỡnh th c v n c ph n v cỏc kho n u t g n



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Trang2

gi ng v n c ph n, có th i h n trung bình (3-5 n m). M c tiêu là tìm ki m đ

c

kho n thu nh p v n cao h n m c trung bình. Bên c nh vi c cung c p v n, các

OBO
OKS
.CO
M

chun gia qu n lý qu v n đ u t m o hi m còn cung c p cho các doanh nghi p
nh ng h tr v m t phi tài chính nh : chi n l

c kinh doanh, marketing, khách

hàng, đ i tác ti m n ng,…t o đi u ki n cho doanh nghi p b
t ng tr

ng ti p theo và chu n b s n sàng đ doanh nghi p đ

các c đơng khác.

V n đ u t m o hi m đ

c sang m t giai đo n
c chuy n giao cho

c huy đ ng thơng qua các qu đ u t m o hi m và

tr c ti p ho c gián ti p thơng qua các cơng ty qu n lý qu đ đ u t vào các doanh
nghi p, các d án kh thi.

- Qu đ u t m o hi m:

Qu đ u t m o hi m là m t đ nh ch trung gian chun đ u t vào các
doanh nghi p m i kh i s nh m mong đ i m t s gia t ng thu nh p cao h n m c
bình qn đ bù đ p cho r i ro c a kho n đ u t có m c đ r i ro cao h n m c bình
qn.

Các qu đ u t m o hi m th
m i kh i s . Doanh nghi p

ng nh m vào giai đo n đ u c a doanh nghi p

giai đo n này có m c đ r i ro cao nh ng đ ng th i

c ng h a h n m t s gia t ng giá tr kho n đ u t trong t
t ng tr

ng lai (n u doanh nghi p

ng và phát tri n t t). Và khi đó các qu đ u t có th th c hi n m t cu c

thốt v n b ng cách bán c ph n trên th tr

ng ch ng khốn ho c bán tồn b c

ph n c a mình cho đ i tác khác. Do v y, các qu đ u t m o hi m khơng ch đ u t

KI L

v n mà còn h tr doanh nghi p v nhi u m t: t v n tài chính, marketing, ho ch
đ nh k ho ch kinh doanh,…nh m đ a doanh nghi p ngày càng phát tri n, nâng cao
giá tr doanh nghi p.

1.2.) Các thành ph n c a qu đ u t m o hi m.
- Các nhà đ u t m o hi m: b t k m t các nhân, m t t ch c nào c ng đ u
có th tr thành nhà đ u t m o hi m. H có th là cá nhân giàu có, là các t p đồn
cơng nghi p l n ho c các t ch c ho t đ ng trong l nh v c tài chính nh ngân hàng,
qu h u trí, cơng ty b o hi m,…h có l

ng ti n nhàn r i l n, s n sàng đ u t và

Trang3

ch p nh n r i ro cao hi v ng t
mu n trong t

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

c nh ng kho n l i nhu n cao nh mong

ng lai.

hnh

i qu n lý qu

OBO
OKS
.CO
M

- Cỏc nh qu n lý qu : h chớnh l nh ng ng

TMH, ti n

TMH chuyờn nghi p, v a cú ki n th c v cụng ngh , v a cú ti n ng qu n

tr , h ho t ng v n t cỏc nh TMH, h tỡm ki m v ỏnh giỏ cỏc c h i u t ,
th c hi n cụng cu c thoỏt v n thu h i v n v l i nhu n cho qu . Quỏ trỡnh ny

c l p i l p l i v i vi c ho t ng qu m i cho nh ng c h i u t m i. V i

c i m trờn, ta cú th th y v n m o hi m mang tớnh chu k .

- Cỏc doanh nghi p: ch y u l cỏc DN m i kh i s , h l nh ng t ch c,
nh ng cỏ nhõn ang mong mu n bi n m t phỏt hi n cụng ngh , m t ý t
ỏo, m i m thnh m t s n ph m thnh cụng trờn th tr
chớnh cú h n, h c n cú s gúp v n c a cỏc qu
M i quan h gi a 3 nhúm i t

ng c

ng nh ng do ti m l c ti

TMH.

ng trờn cú th

c ph i h p theo nh ng

mụ hỡnh t ch c v ho t ng khỏc nhau. M t mụ hỡnh thnh cụng ph i m b o l i
ớch hi hũa c a ba nhúm i t

ng trờn, nh ú t

c m c tiờu:

ĩ Duy trỡ v khuy n khớch sỏng t o cụng ngh , tinh th n kh i nghi p (duy trỡ

nhu c u v v n u t m o hi m).

ĩ T o ng l c cho cỏ nhõn, t ch c cú v n tham gia u t m o hi m (phỏt
tri n ngu n cung) .

ĩ Phỏt huy tri t n ng l c c a cỏc nh qu n lý qu u t m o hi m ( m
b o hi u qu u t ).

c i m ho t ng c a Qu

KI L

1.3)

TMH :

Theo bỏo cỏo IFC (International Fanance Corporation- Cụng ty ti chớnh
Qu c t ) thỡ ho t ng c a cỏc qu

TMH trờn th gi i

c xem l thnh cụng khi

chỳng mang nh ng c i m:

Cỏc kho n u t cú ti m n ng r t t ng tr

ng cao nh ng r i ro c ng r t l n.

õy l m t i m c bi t t o nờn s khỏc bi t v i cỏc ngu n ti tr v n khỏc

vỡ thnh cụng ch y u c a cỏc Qu
nh ng d ỏn u t ban u t

TMH d a ch y u vo k n ng tỡm ki m

ng i nh nh ng l i hm ch a m t ti m n ng t ng



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang4

tr

ng cao.

u t l ho t ng hy sinh nh ng giỏ tr hi n t i t

tr khụng ch c ch n trong t

ng lai. Nh ng khỏc v i u t thụng th
c cỏc kho n thu nh p v n v

OBO
OKS
.CO
M

c a qu u t m o hi m l ki m

c nh ng giỏ
ng, m c tiờu

t tr i h n m c

trung bỡnh. Qu u t m o hi m th

ng u t vo cỏc cụng ty trong giai o n

m i kh i s , nh ng cụng ty m i, th

ng l tr

nhu n, tr

c khi bỏn

c khi t

c m t s n ph m no ú, th m chớ tr

s n ph m, nh ng ph i s n sng theo u i m t con

c kh n ng thu l i
c khi phỏt tri n

ng t ng tr

c

ng nhanh. Cỏc

nh t b n m o hi m n m gi cỏc cụng c gi ng nh v n ch s h u, t c l h
tham gia tr c ti p vo r i ro kinh doanh c a nh ng cụng ty m h u t .

i kốm

v i y u t r i ro cao nh ng i u h p d n nh t i v i cỏc nh u t ú l ti m
n ng mang l i l i nhu n v

t tr i

c k v ng c a doanh nghi p

c ut .

H tr phi ti chớnh cho cỏc doanh nghi p.
Nhõn t quan tr ng t
ki u M ú l ph

c thnh cụng l vi c ỏp d ng k thu t qu n lý theo

ng phỏp t ng thờm giỏ tr c a d ỏn u t b ng nh ng úng

gúp tớch c c vo ho t ng s n xu t kinh doanh. Vỡ v y, ngoi s h tr v ti chớnh
cho doanh nghi p cỏc chuyờn gia qu n lý qu cũn h tr cho doanh nghi p nh ng
v n khỏc nh : qu n lý, chớnh sỏch nhõn s , marketing, phỏt tri n s n ph m,..V i
v trớ c ng nh nh ng kinh nghi m thu

c t cỏc doanh nghi p khỏc, qu

TMH

cú th tỏc ng sõu s c n s phỏt tri n c a doanh nghi p m h u t .
K n ng c a cỏc nh u t .
Ho t ng c a cỏc Qu

TMH ph thu c nhi u vo k n ng c a nh qu n lý,

r ng ý t

KI L

ú l vi c ỏnh giỏ ti m n ng t ng tr

ng c a m t doanh nghi p m i, v ch c ch n

ng kinh doanh m i s thnh cụng.

i u ny khụng ch yờu c u nh qu n

lý ph i l chuyờn gia trong l nh v c ti chớnh cú th t o ra m t c u trỳc ti chớnh
linh ho t m h cũn ph i cú kinh nghi m trong cỏc l nh v c qu n tr doanh nghi p,
nghiờn c u th tr

ng, bỏn hng,

Qu u t m o hi m l m t qu u t t nhõn.
Vỡ m c r i ro c a qu l r t cao nờn v n c a qu u t m o hi m huy ng

b ng ph

ng th c phỏt hnh riờng l cho m t s nhúm cỏc nh u t , cú th

c



Trang5

l a ch n tr

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

c, đó là các cá nhân, th nhân, các đ nh ch tài chính ho c các t p đồn

kinh t l n. Các nhà đ u t th

ng đ u t m t l

ng v n t

ng đ i l n và đ i l i h

OBO
OKS
.CO
M

u c u v k n ng qu n lý qu r t cao đ đ m b o y u t sinh l i trên s v n đ u

t . Vì v y, qu đ u t m o hi m là m t qu đ u t t nhân.
• C u trúc ho t đ ng hai l p.

Nhà đ u t cung c p tài chính, còn các cơng ty qu n lý qu (đ

c th) s ch u

trách nhi m v m i ho t đ ng đ u t và rút v n.
• L i t c dành cho các nhà qu n lý qu .

Là s k t h p gi a m t kho n chi phí c đ nh (th
ph n trong kho n l i nhu n thu đ
qu n lý.
• S l

ng là th p) cùng v i m t

c t các d án đ u t mà h ch u trách nhi m

ng d án nhi u.

Dòng vào c a các d án ph i nhi u, do th

ng là s d án đ

c xem xét đ có

th ti n t i m t cu c đàm phán là khá ít, cho nên ho t đ ng c a v n đ u t m o
hi m này c ng đòi h i m t n n kinh t th t n ng đ ng và khuy n khích kinh doanh.
• Ph n l n là đ u t gián ti p.

Hình th c đ u t ch y u ban đ u c a qu đ u t m o hi m là đ u t tr c ti p,
tuy nhiên t đ u nh ng n m 80, hình th c đ u t đã thay đ i, vi c ti n hành đ u t
đ

c th c hi n thơng qua nhà qu n lý đ u t t nhân chun nghi p. Xu h

ng này

ngày càng ph bi n th hi n tính chun mơn hóa trong l nh v c đ u t v n m o
hi m và d n hình thành ngành cơng nghi p đ u t v n m o hi m .

Th tr

KI L

• Có s n l i thốt v n:

ng ch ng khốn cung c p m t l i thốt “t nhiên” cho các nhà đ u t

m o hi m. Tuy nhiên, vi c t o ra nhi u kênh thốt v n khác nhau nh h p nh t, bán
l i cơng ty đang qu n lý ho c chuy n quy n s h u cơng ty c ng là v n đ quan
tr ng. Vì v y, ho t đ ng này đòi h i m t th tr

ng v i nh ng qui đ nh r ràng ho c

có tính ch t qu c t .
ó là nh ng đ c đi m n i b c đ

c rút ra t các qu đ u t m o hi m đang ho t

đ ng thành cơng trên kh p th gi i. Tuy nhiên, khơng ph i b t c qu đ u t m o



Trang6

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

hi m nào c ng mang t t c nh ng đ c đi m nêu trên, tùy vào môi tr

ng kinh

doanh, các đ c đi m kinh t - xã h i c a t ng qu c gia mà ho t đ ng c a qu có
nh ng thay đ i t

OBO
OKS
.CO
M

ng ng.

1.4) Qui trình ho t đ ng c a qu

TMH.

Quá trình đ có th xây d ng m t qu
Các thành viên th

TMH là m t quá trình t n kém nhi u m t.

ng ph i m t nhi u th i gian, công s c và chi phí đ ti p th ,

thuy t ph c các nhà đ u t ti m n ng tham gia vào qu , tin t

ng vào kh n ng

qu n lý qu c ng nh xây d ng ni m tin và l i nhu n c a nh ng kho n đ u t trong
t

ng lai. Quá trình ho t đ ng m t qu đ u t m o hi m th

đo n sau:

ng trãi qua các giai

Giai đo n hình thành qu :

-

ây là giai đo n đ có th hình thành nên m t qu

TMH, các nhà t b n

m o hi m nghiên c u tìm ki m các ngu n c p v n cho qu , đ ng th i trong th i
gian này các nhà qu n lý qu ti n hành nghiên c u, tìm ki m các c h i đ u t t t,
song song đó h c ng ti n hành các th t c chu n b v m t pháp lý cho s hình
thành và ho t đ ng c a qu .

• Các thành viên t ng quát c m nh n và phát hi n các c h i đ u t có
ti m n ng phát tri n t t đ p, có m c t ng tr
Thông th

ng nhanh và tri n v ng l i nhu n cao.

ng thì các thành viên t ng quát ph i b ra nhi u công s c, th i gian, chi

phí đ xây d ng h s d án, chu n b n n t ng cho tri n khai d án, và phát hi n
các ngu n v n t

ng lai kh thi.

các chi n l

KI L

• Các thành viên t th m đ nh d án đ l a ch n s n ph m, th tr

ng,

c phát tri n c ng nh l a ch n hình th c t ch c doanh nghi p phù

h p và cách t ch c ti p c n các ngu n tài chính đ đi đ n quy t đ nh th c hi n.
• Xây d ng mô hình t ch c và tính pháp lý c a qu đ u t m o hi m:
công ty đ u t , qu h t

ng, qu đ u t d ng đóng, m .

• Sau đó, các thành viên xem xét và ra quy t đ nh v m c v n, s l n g i

v n, mô hình, chi ti t th th c đ u t , c c u thành ph n qu , h i đ ng qu n tr , h i
đ ng đi u hành,…Vì ph n l n các thành viên là nh ng đ nh ch tài chính, nh ng



Trang7

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

t p on cụng nghi p u t nờn h tr thnh nh ng ng

i tham gia xem xột th n

tr ng cỏc chi ti t thnh l p gúp ph n m b o cho thnh cụng c a qu .

chi m l nh th tr

ng,

c th c hi n v chi n l

OBO
OKS
.CO
M

Cỏc thnh viờn ra quy t nh v cỏc chi n l

c

- Giai o n g i v n :

T ch c huy ng v n, n nh ngy úng qu .
H p ng v i cỏc i tỏc cung c p v n.

Th i k úng qu , g i v n u t cú th kộo di 2-3 n m. Cỏc nh u t s
cú


c nh ng quy n ngang nhau c n c theo t l gúp v n. Quy n l i ú ti p t c

c duy trỡ trong quỏ trỡnh úng v n tr khi t ng thnh viờn quy t nh thay i v

trớ v bỏn i c ph n c a mỡnh. Trong quỏ trỡnh ho t ng cỏc nh u t s th
xuyờn bỏo cỏo th y
giỏ tr th tr

ng

c s ti n u t nh th no vo cỏc danh m c u t , v

ng c a t ng danh m c, t ng th i k .

- Giai o n u t :

L i ớch c a cỏc nh u t c ng nh cỏc nh qu n lý qu ph thu c r t l n
vo k t qu do cụng cu c u t mang l i. Do ú, trong t ng th i k u t vo cỏc
danh m c v d ỏn, cỏc nh qu n lý qu luụn ph i m t nhi u th i gian, cụng s c
ch n l c, th m nh cỏc d ỏn u t , th
vo cỏc d ỏn.

ng thuy t mua c phi u hay tham gia v n

cú th u t h t s v n m qu ho t ng

c, cỏc nh qu n lý

qu ph i lm vi c v i hi u qu r t cao, khụng ng ng nõng cao ki n th c c ng nh
ch t l

ng k thu t u t m b o l i nhu n nh cam k t ban u. Trong quỏ

KI L

trỡnh ny ti p t c cú nh ng i g i thờm v n ỏp ng nhu c u cho u t .
Bờn c nh ú, xu t phỏt t quy n l i c a qu luụn g n v i hi u qu ho t ng
c a doanh nghi p m qu ti n hnh u t , cỏc qu cú quy n tham gia giỏm sỏt, h
tr , t v n,tớch c c v cỏc m t trong ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p nh : h th ng qu n lý, nhõn s , ti chớnh, marketing, cú th lm t i a
húa giỏ tr doanh nghi p c a doanh nghi p m qu u t .



Trang8

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

- Giai đ an t ng cao giá tr :
Sau khi đã th c hi n đ u t vào các danh m c, các nhà t b n m o hi m ti p

OBO
OKS
.CO
M

t c xây d ng b máy qu n tr qu và đ t thêm quan h v i các t ch c tài chính,
kinh doanh đ t ng thêm v n qu . Trung bình qu đ u t m o hi m s thu ho ch l i
nhu n sau 5 n m đ u t .

- Giai đo n thốt v n:

Sau th i gian t ng cao giá tr , giá tr c a các d án đ u t đã đ t đ n m c
mong mu n, các qu

TMH s th c hi n vi c thốt v n, thốt v n là m t khâu vơ

cùng quan tr ng trong q trình ho t đ ng c a qu

TMH và nó ph n ánh k t qu

đ u t c a qu , cho th y hi u qu ho t đ ng kinh doanh c a qu , các qu thốt v n
b ng cách:

• Phát hành c phi u l n đ u ra cơng chúng – IPO (Initial Public Offerings).
• Bán tồn b doanh nghi p: là vi c bán ho c sáp nh p 1 cơng ty cho m t cơng
ty khác l n h n ho c bán cơng ty cho m t cá nhân, t ch c nào đó.
• Nh

ng l i c phi u cho doanh nghi p nh n đ u t .

• Bán s c phi u đã đ u t cho 1 cá nhân, ho c t ch c nào đó.
K t qu thu đ

c qua vi c thốt v n c a nhà đ u t có th đ

ti n m t ho c các c phi u có kh n ng thanh kho n cao trên th tr

c th hi n b ng
ng v n.

Tồn b th i gian t giai đo n hình thành qu , g i v n, đ u t đ n thu ho ch
c a m t qu có th khác nhau vì s l

ng và th i gian đ u t c a các d án c a m t

qu có th bi n thiên khác nhau. Tuy nhiên, th i gian đ hình thành m c tiêu đ u t

KI L

và thu ho ch c a các d án t i thi u là 5 n m, có khi có th dài h n (5-10 n m) đ
các d án c a h có th đ t đ

c l i nhu n.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang9

S 1: Qui trỡnh ho t ng c a qu u t m o hi m.

OBO
OKS
.CO
M

PHT TRI N KHI NI M QU

C ng c cỏc cam k t u t

Xỳc tỏc cỏc th a thu n

ểNG QU G I V N L N

Ch n l c
DA T

Th m
nh cỏc
DA T

Th ng
thuy t cỏc
th ng v
v cỏc
giai o n
ut

Ti p t c

cỏc l n
g iv n

KI L

GIM ST V T O GI TR
H tr c a H QT/BG

ỏnh giỏ ho t ng v ki m tra
Tuy n cỏn b qu n lý
H tr quan h v i bờn ngoi
H tr dn x p b sung ti chớnh

THU HO CH K T QU
IPO
Bỏn th ng m i


UT

U

ut
v n vo
d ỏn



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Trang10

1.5) Phân lo i qu đ u t m o hi m:
đ u t m o hi m:

OBO
OKS
.CO
M

1.5.1) N u xét v c c u t ch c thì có các hình th c t ch c c a m t qu

+ Mơ hình h p danh h u h n:

T ch c theo mơ hình h p danh h u h n (limited partnership) cho đ n nay đ

c

xem là u vi t h n trong vi c t o ra m t c ch phân chia trách nhi m và quy n l i
h p lý, hi u qu . Trong hình th c t ch c này có hai lo i thành viên: thành viên
t ng qt (general partners) và thành viên h p danh h u h n (limited partners).
• Các thành viên t ng qt :
H là nh ng ng

i l p ra và qu n lý v n đ u t m o hi m chun nghi p, h

có ch c n ng t ch c, kêu g i v n t các nhà đ u t m o hi m, tìm ki m và l a
ch n các c h i đ u t t t nh t, sau đó ti n hành đ u t , qu n tr d án. Vi c đ u t
v n vào các doanh nghi p đòi h i các thành viên t ng qt ph i t n nhi u th i gian,
cơng s c đ theo dõi, giám sát, t v n và h tr cho các doanh nghi p nh n đ u t .

Trong q trình qu n lý qu , các thành viên t ng qt s nh n m t kho n phí qu n
lý (l

ng) và m t t l nh t đ nh t t ng s l i nhu n thu đ

c sau khi th c hi n

cơng cu c thốt v n đ đ i l i nh ng đóng góp c a h cho qu .

i u này đã t o ra

đ ng l c m nh m đ các thành viên t ng qt khơng ng ng n l c đ t o ra nhi u
l i nhu n h n cho qu .

• Nh ng thành viên h p danh h u h n :

H là nh ng nhà đ u t m o hi m, h góp v n vào qu và đ

c chia l i

KI L

nhu n (ho c ch u r i ro), h khơng có b t c vai trò gì trong các quy t đ nh đ u t
c a qu . Các thành viên h p danh h u h n th

ng là các t p đồn cơng nghi p ho c

là các t ch c tài chính nh ngân hàng, cơng ty b o hi m, qu h u trí,…
V i hình th c này, các doanh nghi p đ
h tr v v n mà còn nh n đ

hành,…

c đ u t khơng nh ng nh n đ

cs

c s h tr v các m t qu n lý, ho t đ ng đi u



Trang11

S đ 2: C c u t ch c c a qu

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

TMH theo mơ hình h p danh h u h n.

Thành
lập
công ty
quản lý
quỹ
đầu tư
mạo
hiểm

Đóng
góp công
sức và

vốn

OBO
OKS
.CO
M

THÀNH VIÊN TỔNG QUÁT
-Huy động vốn
-Tìm kiếm, th m đònh, chọn lọc DT
-Đàm phán đầu tư
-Giám sát, tư vấn
-Thu hoạch đầu tư

Phí quản
lý và chia
lợi nhuận

QUỸ ĐẦU TƯ
MẠO HIỂM

Được
chia lợi
nhuận

KI L

Đóng
góp
vốn

THÀNH VIÊN TRÁCH
NHIỆM HỮU HẠN
-Tập đoàn công nghiệp
-Tổ chức tài chánh ( ngân hàng,
công ty bảo hiểm, quỹ hưu trí,…)
-Chính phủ
-Cá nhân

Vốn+lợi
nhuận (lỗ).

Tài trợ

DOANH
NGHIỆP

Thoát vốn
-IPO
-Bán thương mại
-Mua lại cổ phần



Trang12

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

+Mụ hỡnh cụng ty con:
Ngoi hỡnh th c h p danh h u h n, cũn cú m t hỡnh th c t ch c khỏc c a

OBO
OKS
.CO
M

qu u t m o hi m, ú l hỡnh th c qu l cụng ty con c a cỏc t p on cụng
nghi p hay cỏc t ch c ti chớnh l n (mụ hỡnh ny l nột c tr ng c a cỏc qu u
t m o hi m

Nh t). Trong hỡnh th c ny, cụng ty m th c hi n ti tr v n u t

m o hi m cho doanh nghi p l nh m t o m i quan h v i nh ng doanh nghi p m i
cung c p nh ng d ch v khỏc ho c hi v ng vo nh ng kho n l i nhu n trong
t

ng lai.

So v i hỡnh th c h p danh h u h n, lo i hỡnh ny cú nh ng khuy t i m nh sau:
H i ng qu n tr c a cụng ty con s a ra quy t nh phờ chu n cỏc
kho n u t , trong ú vi c qu n lý cỏc kho n u t c a qu l i do m t cụng ty
qu n lý v n m o hi m


c thuờ m trỏch. Nh v y, hỡnh th c ny s khụng t o ra

c cỏc nh u t chuyờn nghi p, m n u cú thỡ n ng l c c a h c ng b lóng phớ

v h khụng cú quy n a ra cỏc quy t nh u t .
Thự lao cho nh ng ng

kho n th

i qu n lý qu l m t kho n ti n l

ng v m t

ng no ú, khụng g n li n v i thnh qu u t , vỡ th tớnh ch t khuy n

khớch khụng m nh.

Cụng ty ph i trung thnh v i l i ớch c a cụng ty m ch khụng ph i vỡ l i
ớch c a cụng ty

c nh n u t .

khỏc.


i kh i nghi p, gi a qu c a cụng ty v i nh u t m o hi m

KI L

ngu n ti tr v ng

i u ny ụi khi d n n xung t l i ớch gi a

i ng nhõn viờn qu n lý c a cụng ty con l do cụng ty m c t i, sau m t

th i gian ho t ng, h tr v lm vi c cho cụng ty m , t c luõn chuy n cụng
vi c cao, vỡ th khú hỡnh thnh m t i ng chuyờn gia u t v n m o hi m

chuyờn nghi p.

+Mụ hỡnh tớn thỏc (d ng h p ng):
Trong mụ hỡnh ny qu u t m o hi m khụng cú t cỏch phỏp nhõn nhõn
m ch l m t l
hi n rừ

ng ti n nh t nh do cỏc nh u t úng gúp. Mụ hỡnh ny th

vai trũ c a ba bờn tham gia vo ho t ng c a qu : cụng ty qu n lý qu ,



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang13

ngõn hng giỏm sỏt v cỏc nh u t .
ơ Cụng ty qu n lý qu ng ra thnh l p qu , ti n hnh huy ng v n,

OBO
OKS
.CO
M

th c hi n vi c u t theo nh ng m c tiờu ó ra trong i u l qu .
ơ Ngõn hng giỏm sỏt: ngoi vai trũ giỏm sỏt, b o qu n v n v ti s n c a
qu , ngõn hng giỏm sỏt cũn lm nhi m v giỏm sỏt ho t ng c a cụng ty qu n lý
qu , m b o vi c tuõn th cỏc m c tiờu v chớnh sỏch u t ó ra. Quan h
gi a cụng ty qu n lý qu v ngõn hng giỏm sỏt

c th hi n b ng h p ng qu n

lý giỏm sỏt, trong ú qui nh quy n l i v ngh a v c a hai bờn trong vi c th c
hi n v giỏm sỏt vi c u t b o v quy n l i c a cỏc nh u t .
ơ Cỏc nh u t gúp v n b ng vi c mua cỏc ch ng ch u t do cụng ty
qu n lý qu thay m t qu phỏt hnh. Cỏc nh u t trong mụ hỡnh ny khụng ph i
l cỏc c ụng nh mụ hỡnh cụng ty m ch n gi n l nh ng ng

i th

h

ng k t

qu kinh doanh t ho t ng u t c a qu .

1.5.2) N u d a vo ngu n huy ng v n: qu h i ngo i v qu n i a.
Qu h i ngo i: Ngu n v n huy ng vo qu 100% l ngu n v n n
ngoi, cụng ty qu n lý qu

c ng ký thnh l p

c ngoi v qu

n

c

c qu n

lý b i cỏc chuyờn gia qu n lý v n qu c t . Cỏc qu s tỡm ki m c h i v u t
vo cỏc d ỏn trong n
ng n

c ngoi.

c niờm y t

th

+ Qu h i ngo i cú nh ng i m m nh nh sau:
Cú th thu hỳt l
Mụi tr

ng v n l n t n

ng thu v phỏp ch

KI L

tr

c thu l i nhu n. C phi u c a qu

C c u phỏp lý ó thnh cụng

c ngoi.

n nh.

nhi u n

c v cú nhi u kinh nghi m

trong ho t ng u t .
+ Tuy nhiờn qu u t h i ngo i c ng cú m t s i m y u nh :
B h n ch s v n u t , v ngnh ngh kinh doanh.
Khõu ti p c n doanh nghi p trong n
khỏc nhau v mụi tr

c cũn nhi u khú kh n do cú s

ng, v n húa kinh doanh.

R i ro t giỏ trong chuy n v n v chuy n l i nhu n.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang14

Qu n i a: Y u t then ch t c a qu n i a l s huy ng v n trong n
u t vo cỏc cụng ty trong n

c, cụng ty qu n lý qu ng ký thnh l p trong

c v nh ng qu ny s do cỏc chuyờn gia trong n

c a qu

c niờm y t

c qu n lý l chớnh. C phi u

OBO
OKS
.CO
M

n

c

th tr

ng trong n

c.

+ Qu n i a cú nh ng i m m nh nh sau:
Huy ng ngu n v n t trong n
Huy ng

c nờn trỏnh

c ngu n ti chớnh a d ng trong n

c r i ro v t giỏ.

c.

Khụng b h n ch v n v ngnh ngh u t .

Qu cú th duy trỡ lõu b n h n v i s tham gia c a ngu n nhõn l c n
nh trong n

c.

Ho t ng c a qu n i a s gúp ph n t o ni m tin cho cỏc qu h i ngo i
m i i vo th tr

ng trong n

c, lm cho th tr

ng v n m o hi m ngy

cng phỏt tri n h n.

+ M t s i m y u c a Qu n i a

Ngu n v n khụng l n m nh nh qu u t h i ngo i.
C n nhi u th i gian thnh l p v i vo ho t ng.
t kinh nghi m v tớnh chuyờn nghi p th p h n.

1.5.3) N u d a vo cỏch th c huy ng: chỳng ta cú th chia thnh 2 lo i l qu
u t d ng úng v qu u t d ng m .
+ Qu u t d ng úng:

Qu ch phỏt hnh c phi u, ch ng ch u t ra cụng chỳng t i nh ng th i
ng nh t nh v qu khụng th c hi n vi c mua l i c phi u,

KI L

i m nh s n v i s l

ch ng ch u t khi nh u t cú nhu c u bỏn l i. Sau khi phỏt hnh l n u ra
cụng chỳng, c phi u u t
trờn th tr

c giao d ch nh cỏc ch ng khoỏn niờm y t khỏc

ng t p trung (s giao d ch ch ng khoỏn). Cỏc nh u t cú th mua

ho c bỏn thu h i v n c ph n ho c ch ng ch u t c a h trờn th tr
c p thụng qua cỏc nh mụi gi i, giỏ c ph n
th tr

ng.

c xỏc nh b i l

ng th

ng cung, c u trờn



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang15

+ Qu u t d ng m :
Qu liờn t c phỏt hnh c phi u, ch ng ch u t ra cụng chỳng v th c
i u t cú nhu c u thu h i v n.

OBO
OKS
.CO
M

hi n mua l i c phi u, ch ng ch u t khi ng

c i m quan tr ng i v i qu u t d ng m l giỏ c a c phi u, ch ng ch u
t c a qu luụn g n tr c ti p v i giỏ tr ti s n thu n c a qu . C phi u, ch ng ch
u t c a qu d ng m khụng giao d ch trờn th tr

ng th c p m giao d ch v i

qu ho c cỏc i lý

c xỏc nh b i giỏ tr ti s n

c y quy n. Giỏ c phi u

thu n c ng v i ph n l phớ giao d ch.

1.6) Phõn bi t s ti tr t v n u t m o hi m v s ti tr t ngõn hng.
Qua nh ng c i m c a qu u t m o hi m v a trỡnh by, ta th y r ng gi a

hỡnh th c ti tr v n t ngõn hng v ti tr v n t qu u t m o hi m cú nh ng
s khỏc nhau c b n nh sau:
Ngõn hng:

Nh ng doanh nghi p cú qui mụ l n, cú uy tớn, cú ti s n th ch p th
cú u th h n.
Ngõn hng s h

ng s

ng n m c tiờu l lói su t ti n vay.

S ti tr v n c a ngõn hng s c l p v i quy n ki m soỏt doanh nghi p.
Khụng cú s h tr nhi u v m t phi ti chớnh cho doanh nghi p.
Ti tr v n cho doanh nghi p theo k h n (ng n, trung ho c di h n).
V n u t m o hi m.
H

ng n nh ng doanh nghi p m i kh i s , cú ý t

KI L

ngh , khụng cú ti s n m b o, cú ti m n ng t ng tr

ng v khoa h c cụng
ng cao nh ng r i ro

i kốm c ng r t l n.
K t qu h

ng n l lói v n thu

c.

Qu s cú quy n chi ph i ho t ng c a doanh nghi p
tiờu l t i a húa giỏ tr c a doanh nghi p.
H tr cho doanh nghi p r t nhi u v m t phi ti chớnh.
Th i gian ho t ng tớch c c c a qu l kho n 5 n m.

c u t vỡ m c



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang16

1.7) Vai trũ c a v n u t m o hi m:
1.7.1) Khuy n khớch s phỏt tri n c a khoa h c cụng ngh .

OBO
OKS
.CO
M

V i s ra i c a ngu n v n u t m o hi m, nú thỳc y khoa h c k thu t
v cụng ngh ngy cng phỏt tri n. V i vi c u t v n m o hi m cỏc nh u t ó
úng gúp r t l n vo s hỡnh thnh v phỏt tri n c a ngnh cụng nghi p, i n toỏn
hi n nay, t o i u ki n thỳc y ngnh cụng ngh cao phỏt tri n nh : i n t , vi n
thụng, cụng ngh thụng tin,

Theo nghiờn c u c a
m tl

i H c Havard, 1 USD v n m o hi m s t o ra

c

ng b ng phỏt minh, sỏng ch nhi u g p t 3 n 5 l n so v i chi cho cụng

tỏc nghiờn c u tri n khai (ch y u trong l nh v c cụng ngh cao). N
85 n m cú

c M ó m t

c 1 tri u b ng phỏt minh, sỏng ch u tiờn, nh ng t b ng sỏng

ch th 5 tri u cho n 6 tri u thỡ ch m t trong 8 n m.

Nguyờn t c ho t ng c a v n u t m o hi m l u t vo nh ng d ỏn
ti n n ng, cú r i ro cao h n m c bỡnh quõn thu

c m c l i nhu n v

t tr i k

v ng. Do ú, cỏc cụng ty qu n lý qu luụn luụn ph i nõng cao trỡnh , n ng l c
qu n lý c a mỡnh, ng th i qu c ng h tr , t v n nhi u cho cỏc doanh nghi p
ti p nh n u t . Chớnh s h tr , t v n v m t ti chớnh l n phi ti chớnh ó bi n
quỏ trỡnh nghiờn c u, tỡm ki m, th nghi m, phỏt tri n m t ý t
ngh thnh phỏt minh v t ú th

ýt

ng m i húa thnh s n ph m. Quỏ trỡnh bi n m t

ng thnh m t s n ph m ũi h i m t l

ngu n v n ti tr thỡ nhi u kh n ng cỏc ý t
ng m thụi. Khi cng nhi u ý t

KI L

mói l ý t

phỏt tri n thỡ cỏc qu

ng khoa h c cụng

ng v n ti tr r t l n. N u khụng
ng, phỏt minh ny s b ng , ch mói

ng, phỏt minh sỏng ch

TMH cng cú nhi u kh n ng thu

c ti tr

c nh ng kho n l i

nhu n l n. V c theo qui lu t ny thỡ k t qu c a vi c gia t ng v n u t m o
hi m thỡ khoa h c k thu t v cụng ngh cng phỏt tri n.

1.7.2) Thỳc y s phỏt tri n c a n n kinh t .
Bờn c nh vai trũ khuy n khớch s phỏt tri n c a khoa h c k thu t, cụng
ngh , v n u t m o hi m cũn úng gúp ỏng k cho s phỏt tri n kinh t xó h i.
V i xu th h i nh p kinh t qu c t v n u t m o hi m ó t o ra m t kờnh huy



Trang17

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

ng v n m i, t n d ng t t c cỏc ngu n l c ti chớnh c
n

trong n

c l n ngoi

c, t ú giỳp cho cỏc t ch c, cỏc doanh nghi p cú nhi u c h i l a ch n ngu n

OBO
OKS
.CO
M

ti tr cho cỏc d ỏn c a mỡnh. Cỏc qu u t m o hi m thu hỳt m t l

ng v n

nhn r i t cỏc t p on cụng nghi p, cỏc nh ch ti chớnh trung gian (Ngõn hng,

Cụng ty b o hi m, Qu h u trớ,) ti tr v n cho cỏc doanh nghi p u t
phỏt tri n. V s phỏt tri n c a cỏc doanh nghi p ny khụng ch em l i l i nhu n
cho chớnh b n thõn doanh nghi p v cỏc qu u t m o hi m, m i u ú cũn gúp
ph n r t l n vo vi c gi i quy t cụng n vi c lm cho ng
quy t

i lao ng, qua ú gi i

c r t nhi u v n xó h i khỏc.

M t n n kinh t phỏt tri n khi cú s h tr tớch c c cho cỏc ho t ng s n
xu t kinh doanh, phỏt tri n khoa h c cụng nghờ. Tuy nhiờn, c n ph i cú m t ngu n
ti chớnh m nh v ch p nh n r i ro ti tr cho cỏc ho t ng ny. Vi c ra i
c a v n u t m o hi m ó m ra m t c h i m i cho nh ng ng
giu t ý t

ng sỏng t o, ng

i mu n lm

i ta cú ng l c kinh doanh nhi u h n, sỏng t o

nhi u h n v giỏ tr mang n cho xó h i c ng

c t ng lờn. V i s k t h p c a

ngu n ti chớnh l n t cỏc nh u t s n sng ch p nh n r i ro thu v m t l i
nhu n l n h n, m t s qu n lý chuyờn nghi p, cú hi u qu t cỏc nh qu n lý qu
v cỏc ý t

ng m i v s n xu t kinh doanh, v khoa h c cụng ngh ó t o nờn s

thnh cụng t vi c ti tr c a v n u t m o hi m.
1.7.3)

n nh v phỏt tri n th tr

ng ti chớnh.

S tham gia c a qu u t m o hi m s t o ra m t kờnh ti tr v n m i cho n n
thi n v n nh.

KI L

kinh t , gúp ph n lm a d ng v phỏt tri n th tr

ng ti chớnh theo h

ng hon

ĩ B sung thờm m t kờnh ti tr v n m i.
V i s ho t ng c a qu u t m o hi m t o s t n d ng
chớnh trong l n ngoi n

c ngu n l c ti

c. Qu thu hỳt v n nhn r i t cỏc cụng ty l n, cỏc t

ch c ti chớnh v phi ti chớnh (ngõn hng, cụng ty b o hi m, qu h u trớ, qu b o
hi m xó h i, qu b o hi m nhõn th ...) ỏp ng nhu c u v n cho cỏc doanh

nghi p nh m thỳc y s phỏt tri n c a n n kinh t .



Trang18

Ü T o thêm hàng hóa cho th tr

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

ng ch ng khốn.

Thơng qua vi c thốt v n t t nh t và ph bi n nh t c a các qu đ u t m o hi m
tr

OBO
OKS
.CO
M

là bán ch ng khốn c a doanh nghi p nh n đ u t ra cơng chúng thơng qua th
ng ch ng khốn (IPO), qu s góp ph n làm phong phú và đa d ng hàng hố

cho th tr

ng ch ng khốn c v s l

ng l n ch t l

ng, qu đ u t vào càng

nhi u cơng ty, khi đ n giai đo n IPO s t o thêm nhi u hàng hóa m i, giúp các nhà
đ u có nhi u c h i l a ch n cho danh m c đ u t c a mình, thu hút thêm nhà đ u
t m i, đ c bi t là làm t ng tính thanh kho n cho th tr

ng, làm cho th tr

ng

ch ng khốn ngày càng phát tri n m nh m h n. Nh v y, có m t s h tr qua l i
gi a th tr

ng ch ng khốn và ho t đ ng c a v n m o hi m.

Ü Tác d ng n đ nh th tr

ng tài chính c a qu còn th hi n

vai trò chia s

áp l c vay v n đ i v i h th ng ngân hàng.
V i m t kh i l

ng doanh nghi p ngày càng t ng nhanh và ho t đ ng s n xu t,

kinh doanh, phát tri n khoa h c k thu t ngày càng l n m nh thì ngu n v n t ngân
hàng s khó đáp ng h t nhu c u v n ngày càng cao. Qu đ u t m o hi m v i
ngu n v n và chi n l

c đ u t dài h n góp ph n t ng c

ng kh n ng huy đ ng

nh ng ngu n v n dài h n và n đ nh, gi m m c đ ph thu c c a doanh nghi p vào
ngu n v n tín d ng ng n h n do h th ng ngân hàng cung c p góp ph n làm cân đ i
v v n trong n n kinh t .

1.7.4) H tr cho s phát tri n c a doanh nghi p.

Các qu đ u t m o hi m ngồi vi c cung c p v n còn là s h tr phi tài
nh m t ng c

KI L

chính hi u qu cho các doanh nghi p. Nó là m t q trình đóng vai trò ch t xúc tác
ng kh n ng c a doanh nghi p.

ây chính là s khác bi t gi a v n

m o hi m và các ngu n v n tài tr khác.
¬

Ngu n v n:

ây là l i ích c b n nh t, quan tr ng nh t mà các doanh nghi p - đ c
bi t là các doanh nghi p m i kh i s , nh n đ

c t ngu n v n m o hi m, b i vì các

nhà đ u t s n sàng ch p nh n m t m c r i ro cao đ có đ

c m t m c l i nhu n



Trang19

mong i v

t tr i nờn h ch p nh n u t vo cỏc doanh nghi p ny v u t

i nhi u hỡnh th c khỏc nhau.
ơ

Kh n ng chuyờn mụn v qu n lý:
Tr

OBO
OKS
.CO
M

d

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

c khi cung ng v n vo m t d ỏn c a doanh nghi p, nh u t

m o hi m ó dnh nhi u th i gian v n ng l c nghiờn c u kh n ng thnh cụng c a
d ỏn. M t trong nh ng nhõn t ch y u c a quỏ trỡnh u t m o hi m l ph i m

b o i ng qu n lý cú n ng l c. Cỏc nh t b n m o hi m tham gia l p k ho ch
chi n l

c, phõn tớch th tr

vo cụng tỏc qu n lý.
ơ

ng, ỏnh giỏ r i ro/l i nhu n, v t ng c

Ki n th c v cỏc ngnh ngh kinh doanh:
D a trờn kinh nghi m cú

ngh tr

ng b sung

c t vi c u t

cỏc th tr

ng, cỏc ngnh

c õy m qu u t m o hi m cú th chia s cho cỏc doanh nghi p cỏc

ki n th c h u ớch v kinh doanh, t ú giỳp doanh nghi p xỏc nh

c chi n l

c

kinh doanh t i u cho mỡnh.
ơ

Thụng tin:

Qu u t m o hi m gi vai trũ c a m t ng

i cung c p thụng tin cho

cỏc doanh nghi p. Cỏc nh t b n m o hi m cú kh n ng t p h p thụng tin v i chi
phớ th p h n cỏc doanh nghi p, h thu th p thụng tin d a trờn s l
u t , t n d ng
l

ng l n cỏc nh

c l i th v qui mụ cỏc ngnh kinh t , t o l p

c m t m ng

i cỏc ngu n thụng tin tham kh o, cỏc nh cung c p d ch v v cỏc m i liờn h

ỏn ti p theo.
ơ

Uy tớn:

c t m t d ỏn th

ng h u ớch cho m t d

KI L

v i cỏc ngnh ngh , thụng tin thu

V i tớnh chuyờn nghi p c a mỡnh vi c qu u t vo cỏc doanh nghi p
s gúp ph n tớch c c lm gia t ng uy tớn c ng nh danh ti ng c a doanh nghi p. Vỡ
cú th nh n u t t cỏc qu , cỏc doanh nghi p s ph i trói qua m t quỏ trỡnh
ki m tra ton di n, ỏp ng

c cỏc tiờu chu n cao c a qu v qu n tr doanh

nghi p, tớnh minh b ch, kh n ng sinh l i, s tham gia c a qu u t m o hi m
vo cỏc doanh nghi p s cung c p m t tớn hi u ỏng tin c y v kh n ng thnh cụng



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Trang20

c a doanh nghi p, nâng cao tính h p d n c a doanh nghi p đ i v i các nhà qu n tr
tài n ng, các nhà cung c p, các khách hàng và các nhà đ u t khác.
T p trung vào vi c t i đa hóa giá tr doanh nghi p:

OBO
OKS
.CO
M

¬

Qu là m t c đơng c a doanh nghi p, l i ích c a qu g n li n v i s
thành cơng c a doanh nghi p. Do đó, qu có đ ng l c r t m nh m trong vi c h
tr , t v n giúp cho các doanh nghi p t i đa hóa giá tr c a mình.
1.8 ) Ho t đ ng v n đ u t m o hi m trên th gi i và bài h c kinh nghi m cho
Vi t Nam.

1.8.1) Ho t đ ng v n đ u t m o hi m trên th gi i.

Lo i hình đ u t v n m o hi m đã ra đ i t khá lâu và ho t đ ng r ng kh p
trên ph m vi tồn th gi i.
tr nên quen thu c.

các n

c phát tri n hình th c đ u t v n m o hi m đã

- M là qu c gia tiên phong trên th gi i v đ u t v n m o hi m, v i ý
t

ng h tr v n đ hình thành các doanh nghi p v a và nh có ý t

có ti m n ng trên th tr
tr

ng sáng t o và

ng, cơng ty đ u t v n m o hi m đ u tiên

M do hi u

ng đ i h c MIT thành l p t n m 1946, qu này đã h tr cơng ty cơng ngh

n i ti ng trên th gi i DEC. M t s cơng ty danh ti ng c ng đ

c hình thành và

phát tri n t v n đ u t m o hi m nh : Microsoft, Apple, Yahoo. Vào cu i n m
1990, t ng s v n đ u t m o hi m t i M là 36 t USD v i 664 qu đang ho t
đ ng. Hi n nay t i M đã hình thành m t th tr
hàng ch c nghìn các nhà đ u t m o hi m th

ng v n m o hi m kh ng l , v i

ng góp v n vào các cơng qu đ u t

KI L

m o hi m, có kh n ng tài tr cho nhi u d án, đ c bi t là nh ng d án nghiên c u
và phát tri n cơng ngh cao. Nhi u qu đã phát hành c phi u trên th tr

ng ch ng

khốn và nêu ra u c u khá cao đ i v i các nhà đ u t tham gia, ví d ph i có tài
s n ít nh t 1 tri u USD và v n góp b gi trong qu ít nh t hai n m. Qui mơ v n đ u
t m o hi m

M c ng khơng ng ng gia t ng, t ng s v n đ u t m o hi m

M

là 6,2 t USD (n m 1995) t ng lên 12,5t USD (n m 1998) và đ n n m 1999 là 45
t USD, n m 2000 đã t ng lên 105 t USD và s v n vào n m 2006 đ t 137 t
USD. Nhà cung c p v n đ u t m o hi m

M ch y u t Qu h u trí, ngồi ra



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

-

n

OBO
OKS
.CO
M

Trang21

u th p niên 90 ngu n v n t các qu đ u t gia t ng nhanh chóng

c đang phát tri n và các n

c có n n kinh t chuy n đ i, g i chung là các n

có n n kinh t m i n i, đ c bi t là t i các n
400 qu đang ho t đ ng t i các n
đ ng t i Châu Á và

các
c

c Châu Á và ông Âu. Trong t ng s

c đang phát tri n thì có kho ng 250 qu ho t

ông Âu. T ng giá tr c phi u c a các qu

2 khu v c này

vào n m 1995 lên đ n 7t USD so v i 300tri u USD kh i đi m vào nh ng n m đ u
th p niên. Thông th

ng các qu c gia l n nh n đ

c v n m o hi m nhi u h n qu c

gia nh khác. Trung Qu c chi m g n 2/3 t ng s ngu n v n m o hi m t i các n
Châu Á đang phát tri n.

- EU: Trong EU, Anh là n
u t m o hi m xu t hi n

n

c

c thành công h n c trong đ u t m o hi m.

c Anh h i th p niên 70, đ n nay đã chi m 40%

t ng v n đ u t m o hi m c a EU. N m 1999, n

c Anh có g n 250 doanh nghi p

đ u t m o hi m v i t ng s v n đ t 11,9 t USD. Chính ph Anh đã ban hành

KI L

u t m o hi m, trong đó u đãi v thu thu nh p cá nhân đ u t vào

Lu t U thác

Qu u thác đ Qu ti n hành đ u t m o hi m.
-

c, t ng s v n đ u t m o hi m n m 1998 ch là 1,1 t USD, nh ng

đ n 2001 đã đ t 5,6 t USD. Chính ph
c. Chính ph

c thành l p Qu

u t m o hi m n

c

c b o hi m đ n 75% các kho n l và l i nhu n c a Qu t các

doanh nghi p b gi i h n tr n nên Qu thi u đ ng c và ho t đ ng không thành
công.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang22

- Tỡnh hỡnh u t t i cỏc n
u cú ph n khỏc so v i cỏc n

c cú n n kinh t chuy n i

Trung v

ụng

c ang phỏt tri n Chõu . Vo cu i n m 1995,

OBO
OKS
.CO
M

ngu n v n kho n 3t USD v ang gia t ng m t cỏch nhanh chúng khi cỏc n n kinh

cỏc qu c gia ny i vo n nh. Ba n

t

c Ba lan, Hungary, CH Sec chi m g n

2/3 t ng s c phi u c a cỏc qu trong vựng. Ba lan chi m 40%, Rumani v
Ukraina m i n

c chi m kho n 10%, sau ú l Nga 4%. i u ny cho th y, n u n n

kinh t l n nh ng quỏ trỡnh chuy n i n n kinh t di n ra ch m v ớt thnh cụng thỡ
c ng thu hỳt v n m o hi m ớt h n.

- Vo n m 1992, s gia t ng nhanh chúng lu ng v n u t m o hi m m i
Chõu di n ra m t cỏch nhanh chúng, c bi t l cỏc qu c gia Chõu ang phỏt
tri n do lu ng v n vo Trung Qu c r t l n. N u vo n m 1991 ch t ng 15,4tri u
USD so v i n m 1990, thỡ n m 1992 t ng n 542,8 tri u USD, t c kho n 35 l n.
Lu ng v n ny ti p t c t ng cao nh ng n m sau ú, riờng ch cú n m 1993 l t c
gi m nh ng v n cao h n so v i t c t ng c a n m 1992. Trờn ton Chõu , bao
g m c Nh t B n v cỏc con r ng Chõu , s gia t ng ngu n v n t cỏc qu u t
m o hi m m i

n m 1995 l 6,3t USD so v i 4,9t USD n m 1994. Tuy nhiờn, cú

s gia t ng khụng ng u gi a cỏc qu c gia.
v

i Loan gia t ng r t cao trong khi

v n

Nh t B n, Hn Qu c, Singapore

H ng Kụng l i gi m, tuy nhiờn, t ng v n

m c g n 1,7t USD.
-

Nh t B n: ngnh u t v n m o hi m

Nh t B n b t u vo n m

1963. Nh ng th ch , bi n phỏp, chớnh sỏch v nh ng lu t l v v n m o hi m u
c mụ ph ng theo mụ hỡnh c a M . M c dự cú nh ng s gi ng nhau nh v y

KI L



nh ng v n m o hi m

Nh t B n l i phỏt tri n theo m t ph

khỏc. S phỏt tri n v n m o hi m

Nh t B n cú th

ng h

ng hon ton

c chia thnh b n giai o n:

Giai o n u tiờn c a s phỏt tri n v n m o hi m

Nh t B n b t u vo

n m 1963, Chớnh ph Nh t B n cho phộp vi c s d ng nh ng qu cụng c ng
thnh l p 3 cụng ty t v n v u t nh ng doanh nghi p v a v nh (Small and
Medium Business Investment & Consultation Co.Ltd)

Tokyo, Nagoya v Osaka.

n thỏng 3 n m 1996, 3 SBIC ny ó u t vo 2500 doanh nghi p, trong ú cú



Trang23

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

78 doanh nghi p ó phỏt hnh ra cụng chỳng. Ph n l n c phi u c a nh ng SBIC
c n m gi b i chớnh quy n a ph

b o hi m, s
phũng th

ng, nh ng ngõn hng, nh ng cụng ty

giao d ch ch ng khoỏn, nh ng doanh nghi p t nhõn v nh ng v n

OBO
OKS
.CO
M

ny

ng m i. M c dự chỳng úng vai trũ quan tr ng trong vi c h

tr nh ng

doanh nghi p v a v nh ang t n t i b ng cỏch cung c p v n n nh v di h n,
nh ng nú c ng cú vai trũ h n ch trong vi c cung c p v n cho nh ng doanh nghi p
m i kh i s .

S xu t hi n v n m o hi m t nhõn (1970 n 1973): n m 1972, cụng ty v n
m o hi m t nhõn u tiờn, Kyoto EnterpriseDevelopment (KED),

c thnh l p

v i s u t c a 43 doanh nghi p n i ti ng. Mụ hỡnh c a KED l theo mụ hỡnh
c a t ch c v n m o hi m u tiờn

M , American Research and Development.

C ng trong n m 1972, The Nippon Enterprise Development (NED)

c thnh l p

b i m t nhúm g m 39 cụng ty. Tớnh t ng c ng t n m 1972 n 1974 ó cú 8 cụng
ty v n m o hi m t nhõn ó ra i b i nh ng ngõn hng l n nh Sumitomo,
Mitsubishi, Daiichi Kangyo v nh ng cụng ty ch ng khoỏn nh
Nikko. Núi cỏch khỏc, nh ng nh ch ti chớnh l n

Yamaichi v

Nh t B n ó thnh l p

nh ng cụng ty con v n m o hi m

S bựng n v n m o hi m l n th hai (1982 n 1986): nh ng ng

i úng

vai trũ chớnh trong s bựng n v n m o hi m l n 2 ny l cỏc ngõn hng v cỏc
cụng ty ch ng khoỏn. M c ớch chớnh c a h l s d ng nh ng kho n u t m o
hi m t o m i quan h v i nh ng doanh nghi p cú quy mụ v a v nh v nh m
hi m

KI L

cung c p nh ng d ch v khỏc. T

n m 1982 n 1984 ó cú 37 cụng ty v n m o

c thnh l p, ph n l n trong ú thu c quy n s h u c a nh ng ngõn hng

ho c nh ng cụng ty ch ng khoỏn l n. Nh ng nh t b n m o hi m Nh t B n

khụng tỡm ki m lói v n, h cú m t ng l c khỏc, h mu n phỏt tri n nh ng m i
quan h ngõn hng di h n v i nh ng doanh nghi p m h ti tr . Tuy nhiờn, s
bựng n v n m o hi m l n hai c ng gi m sỳt vỡ s suy thoỏi gõy ra b i s t ng giỏ
ng yờn trong n m 1986 v 1987.
S bựng n v n m o hi m l n 3 (1994 n 2000): l n ny Chớnh ph

Nh t



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN

Trang24

B n đã áp d ng nh ng bi n pháp m i nh m t o đi u ki n cho vi c h tr nh ng
doanh nghi p m i kh i s . N m 1995, s s a đ i c a lu t v

nh ng bi n pháp

OBO
OKS
.CO
M

nh m t o đi u ki n thu n l i cho nh ng doanh nghi p m i và vi c ban hành lu t
thành l p nh ng doanh nghi p v a và nh đã làm cho nh ng doanh nghi p này có
th d dàng nh n đ

c s h tr v tài chính c ng nh v thơng tin. Nh ng đi u

lu t m i này đã khuy n khích s hình thành c a nhi u cơng ty v n m o hi m h n.
Hi n nay, nh ng cơng ty con v n m o hi m thu c nh ng đ nh ch tài chính
l n nh ngân hàng, các cơng ty ch ng khốn, cơng ty b o hi m chi m kho ng 70%
tồn b

ngành cơng nghi p v n m o hi m

Nh t B n. Ph n còn l i là nh ng cơng

ty v n m o hi m đ c l p v i quy mơ nh và m t s cơng ty v n m o hi m n
ngồi ho t đ ng

c

Nh t B n. Nh ng cơng ty v n m o hi m l n chi m u th trong

vi c đ u t và ph n l n là chúng thu c nh ng đ nh ch tài chính.
V i nh ng bi n pháp tích c c trên, Chính ph Nh t B n đã góp ph n tích c c
vào vi c thúc đ y th tr
quy mơ ngày càng l n.

ng v n m o hi m phát tri n ngày càng n ng đ ng v i

- Trung Qu c là m t đi n hình cho s thành thành l p qu đ u t m o hi m
t ngu n v n c a chính ph tài tr . Có 4 hình th c v n m o hi m
V n m o hi m đ

Trung Qu c là:

c Chính ph tài tr , Cơng ty v n m o hi m trách nhi m h u h n,

các Liên doanh, Qu phát tri n khoa h c. Hi n t i, ph n l n các cơng ty m o hi m
đ

c Chính ph cung c p v n ho c Chính ph qu n lý. Tuy nhiên, hai lo i hình

cơng ty v n m o hi m còn l i đang phát tri n r t nhanh chóng và là m i nh n cho
phát tri n trong t

ng lai. Bên c nh đó, các liên doanh chi m 10% trong t ng

KI L

s

s các cơng ty v n m o hi m, và các t p đồn l n trong n

c nh

Stone, Legend,

Zhong Guang Cun Sciece and Hair đã gia nh p vào l nh v c v n m o hi m. Trong
s các cơng ty nh n đ
53,6% đang

c v n đ u t m o hi m, 28% đang

giai đo n phát tri n và 18,4% đang

giai đo n tr

giai đo n ban đ u,
ng thành. M t s

cơng ty thành cơng có kh n ng s c ph n hố. Các cơng ty v n m o hi m t p
trung

2 khu v c. H n 90% các cơng ty này đ

cđ t

mi n

ơng Trung Qu c.

Và 89% s cơng ty v n m o hi m ch n các d án cơng ngh cao trong l nh v c



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN

Trang25

khoa h c ho c ch n cỏc cụng ty cụng ngh cao non tr , cú nhi u ti m n ng. Vo
cu n n m 2001 th tr

ng v n m o hi m

c phỏt tri n nhanh v kinh t , v mụi tr

OBO
OKS
.CO
M

s v n h n 1 t USD. V i nh ng b

Trung Qu c cú kho ng 150 cụng ty v i

u t v vai trũ ng h c a chớnh ph thỡ ho t ng u t v n m o hi m
Qu c ngy cng phỏt tri n v t o
qu c t .

ng

Trung

c s quan tõm c a cỏc nh u t m o hi m

Singapore, ó cú nh ng tớn hi u cho th y, chớnh ph Singapore t n d ng

-

ti m n ng phỏt tri n c a lo i th tr

ng v n m o hi m ny, h ó v ang n l c

thi t l p trung tõm ngu n v n u t m o hi m

c luõn chuy n. Kh i u t

n m 1985, v i s ho t ng r t tớch c c c a U ban Phỏt tri n Kinh t , nh m thỳc
y s v n ng c a l nh v c ti chớnh ny, n nay,
m o hi m

c tớnh cú t i 82 qu u t

Singapore v i t ng s v n lờn t i 8,8 t SGD (5,28 t USD), ó th c

hi n 341 kho n u t cú tr giỏ 921 tri u SGD, trong ú 17% dnh cho 50 cụng ty
c a Singapore. Trong s 50 cụng ty ny, thỡ cú t i 34 cụng ty ho t ng trong l nh
v c cụng ngh , 16 l nh ng cụng ty m i thnh l p.

Cú th núi ho t ng c a cỏc qu l khỏ sụi ng v i ph m vi r t r ng, trói
qua nhi u qu c gia v chõu l c.

1.8.2) Bi h c kinh nghi m cho Vi t Nam.

ngnh v n m o hi m l n m nh, i u c t y u l ph i cú nhi u doanh
nghi p cú ti m n ng, ang c n v n u t , i m i, v cú nhi u ngu n cung c p
cỏc ý t

ng i m i. Do ú, khu v c kinh t t nhõn c n

c h tr phỏt tri n

trung phỏt tri n.
Nh ng n
n

c cú th tr

KI L

m nh m , l nh v c cụng ngh cao, tr ng i m c bi t ph i

c chỳ tr ng, t p

c cú ngnh cụng nghi p v n m o hi m phỏt tri n u l nh ng

ng ch ng khoỏn t n t i khỏ lõu tr

c khi cú s ra i c a cỏc qu

u t m o hi m. Bờn c nh ú h cũn thnh l p th tr

ng riờng dnh cho cỏc cụng

ty v a v nh , cụng ty m i thnh l p cú ti m n ng (ch ng h n
C n cú m t c

ch hi u qu d n v n t

n cỏc doanh nghi p. Hỡnh th c cõu l c b

Nh t B n).

cỏc nh u t

m o hi m

nh ng nh u t ó xu t hi n t r t