Bài giảng ngữ văn 7 bài 8 bạn đến chơi nhà 13

BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
NGUYỄN KHUYẾN

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
TaiLieu.VN


KIỂM TRA BÀI CŨ
? Đọc diễn cảm bài thơ “Qua Đèo Ngang” ?
? Tâm trạng của tác giả thể hiện qua bài thơ là tâm trạng
như thế nào ?
A. Yêu say đắm trước vẻ đẹp của thiên nhiên đất nước.
B. Đau xót ngậm ngùi trước sự đổi thay của quê hương.
C. Buồn thương da diết khi phải sống trong cảnh ngộ cô đơn.
D. Cô đơn trước thực tại, da diết nhớ về quá khứ của đất nước.

TaiLieu.VN


Tiết 30

BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ
NGUYỄN
KHUYẾN

TaiLieu.VN


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả :

? Quan sát
chú thích và
cho biết vài
nét về tác
giả và tác
phẩm?

TaiLieu.VN

- Nguyễn Khuyến -


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm.
a. Tác giả :

-Nguyễn Khuyến (1835 – 1909)
- Quê: Tỉnh Hà Nam.
-Là người thông minh học giỏi
đỗ đầu cả ba kì thi nên còn

gọi là Tam Nguyên Yên Đổ.
- Là nhà thơ lớn của dân tộc.

TaiLieu.VN

- Nguyễn Khuyến -

- Nguyễn Khuyến (1835 – 1909)
- Quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đổ,
huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.
Là người thông minh học giỏi đỗ
đầu cả ba kì thi nên còn có tên
gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. Ông
ra làm quan khoảng mười năm,
sau đó thời thế loạn lạc cáo quan
về ở ẩn.
-Nhà thơ lớn của dân tộc.


Nguyễn
TaiLieu.VN

Khuyến lúc làm quan Nguyễn Khuyến cáo quan về quê ở ẩn


TaiLieu.VN


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả :
b. Tác phẩm:
- Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.

? Bài thơ được
làm theo thể thơ
nào? Nêu một vài
đặc điểm của thể
thơ đó?
TaiLieu.VN

- Nguyễn Khuyến BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

ĐÃ BẤY LÂU NAY, BÁC TỚI NHÀ,
TRẺ THỜI ĐI VẮNG, CHỢ THỜI
Ao sâu nước cả
XA.
khôn chài cá,
cá
cả,Khôn
AO
SÂU
NƯ
ỚCthCẢ,
KHÔN
đuổiCHÀI

gà .
Vườn
rộng
rào
rào
ưa khó
CÁ,
thưa
VƯỜN RỘNG RÀO THƯA, KHÓ
ĐUỔI GÀ .
CẢI CHỬA RA CÂY, CÀ MỚI NỤ,
BẦU VỪA RỤNG
RỘNG RỐN, MƯỚP
ĐƯƠNG HOA.
*ĐẦU
Thất ngôn
cú KHÁCH,
Đường luật
: Câu 3TRÒ bát
TIẾP
TRẦU
4KHÔNG
đối nhau(
Ao sâu/ vườn rộng; nước
CÓ,
cả/
rào Đ
thưa.
Khôn
cá/TA

khó
đuổi
BÁC
ẾN CH
ƠI chài
ĐÂY,
VỚI
TA !
gà). Câu 5-6 đối nhau( Cải/ bầu; chửa
ra cây/ vừa rụng rốn; cà mới nụ/ mướp
đương hoa).Các câu 1-2-4-6-8 hiệp vần
chân .


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả :
b. Tác phẩm:
- Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật.

2. Bố cục: 3 phần
- Kết cấu: 1-6-1

? Bố cục một bài
thơ thất ngôn
bát cú Đường

luật được chia
làm mấy phần?
TaiLieu.VN

- Nguyễn Khuyến BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

ĐÃ BẤY LÂU NAY, BÁC TỚI NHÀ,
TRẺ THỜI ĐI VẮNG, CHỢ THỜI
XA.
AO SÂU NƯỚC CẢ, KHÔN CHÀI
CÁ,
VƯỜN RỘNG RÀO THƯA, KHÓ
ĐUỔI GÀ.
CẢI CHỬA RA CÂY, CÀ MỚI NỤ,
BẦU VỪA RỤNG RỐN, MƯỚP
ĐƯƠNG HOA.
ĐẦU TRÒ TIẾP KHÁCH, TRẦU
- Bố cục bài thơ không tuân theo qui
KHÔNG CÓ,
cách: Đề -Thực -Luận - Kết.
BÁC ĐẾN CHƠI ĐÂY, TA VỚI TA !
mà cấu trúc theo (1-6-1) câu đầu nêu
cảm xúc khi bạn đến; sáu câu giữa:
Tình huống và khả năng tiếp bạn; câu
cuối cảm nghĩ về tình bạn.


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả- tác phẩm
a. Tác giả :
b. Tác phẩm:
2. Bố cục.

II. Tìm hiểu văn bản.

1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên
như lời nói thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi
khi có bạn đến thăm.
2.Tình huống và khả năng tiếp bạn .

TaiLieu.VN

- Nguyễn Khuyến BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

Đã bấy
nay,NAY,
bác tới
nhà,
ĐÃ
BẤYlâu
LÂU
BÁC
TỚI NHÀ,
TRẺ THỜI ĐI VẮNG, CHỢ THỜI

XA.
AO SÂU NƯỚC CẢ, KHÔN CHÀI
CÁ,
VƯỜN RỘNG RÀO THƯA, KHÓ
ĐUỔI GÀ.
CẢI CHỬA RA CÂY, CÀ MỚI NỤ,
BẦU VỪA RỤNG RỐN, MƯỚP
ĐƯƠNG HOA.
ĐẦU TRÒ TIẾP KHÁCH, TRẦU
KHÔNG CÓ, ? Cách mở đầu
BÁC ĐẾN CH
ƠIthơ
ĐÂY,
bài
có TA
gì cóVỚI
gì TA !
đặc biệt? Qua
đấy ta thấy tâm
trạng của tác giả
ntn?


Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa,
Ao sâu nước cả, khôn chài cá.
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ.
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
TaiLieu.VN

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời
nói thường.

-> Niềm vui sướng, hồ hởi, khi có
bạn đến thăm.
2. Tình huống và khả năng tiếp bạn.

-Trẻ đi vắng, chợ xa
- có cá, có gà, có rau..
-> nhưng cũng bằng không có.
- Trầu không có.
-> Mong muốn tiếp bạn thịnh
soạn nhưng không thực hiện
được.

- Nguyễn Khuyến -

-Trẻ thời đi vắng→ không có người sai bảo.
- Chợ thời xa → không dễ mua sắm thức
ăn thết bạn.
- có cá, có gà nhưng cũng bằng không
vì (ao sâu, nước cả,

vườn rộng, rào thưa).
- có cải, có cà, có bầu, có mướp.
nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn
(chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn,
đương hoa).

? Trong hoàn
? Nhà
cảnh
đóthơ
nhàtiếp
thơ
đãi
có gìbạntrong
tiếp đãi
hoàn bạn?
cảnh nào?


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời
nói thường.

-> Niềm vui sướng, hồ hởi, khi có

bạn đến thăm.
2. Tình huống và khả năng tiếp bạn.
-Trẻ đi vắng, chợ xa
- có cá, có gà, có rau..
-> nhưng cũng bằng không có.
- Trầu không có.
-> Mong muốn tiếp bạn thịnh soạn
nhưng không thực hiện được.

- Nguyễn Khuyến -

-Trẻ thời đi vắng→ không có người sai bảo.
- Chợ thời xa → không dễ mua sắm thức
ăn thết bạn.
- có cá, có gà nhưng cũng bằng không
vì (ao sâu, nước cả,
vườn rộng, rào thưa).

- Cách tạo tình huống, cách nói
lấp lửng. Phép liệt kê, phép đối,
nói quá, cách nói hóm hỉnh, đùa
vui.
-> Mọi thứ đều có mà lại như không.
TaiLieu.VN
Tình
cảm dành cho bạn chân thành.

- có cải, có cà, có bầu, có mướp.
nhưng cũng chỉ mới ở dạng tiềm ẩn
(chửa ra cây, mới nụ, vừa rụng rốn,

đương hoa).

?Tác giả sử dụng biện
pháp NT thuật gì khi
trình bày tình cảnh của
mình? Tác dụng của
biện pháp NT đó?


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

- Nguyễn Khuyến -

I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.

Bác đến chơi đây, ta với ta.

1.Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi, khi có bạn đến thăm.

2.Tình huống và khă năng tiếp bạn.
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng.
Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói hóm
hỉnh, đùa vui.
-> Mọi thứ đều có mà lại như không. Tình cảm
dành cho bạn chân thành.

3. Cảm nghĩ về tình bạn .

- Đại từ ngôi 1 và 2: Ta
-> Khẳng định chiều sâu của tình bạn.
Cái đáng quí nhất là đến với nhau bằng
tấm lòng.

? Em có nhận xét
gì về cụm từ “Ta
với ta”? Ta ở đây
là chỉ ai? Qua đó
muốn nói lên
điều gì?


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1.Cảm xúc khi có bạn đến thăm.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói
thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi. khi có bạn đến thăm.

2.Tình huống và khă năng tiếp bạn.
- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng.
Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói
hóm hỉnh, đùa vui.

- Nguyễn Khuyến -

III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật:
- Bài thơ đường luật thuần nôm.
Lời thơ giản dị, cách nói hóm
hỉnh.

2. Nội dung:

- Tình cảm bạn bè gắn bó thân
thiết.

IV. Luyện tập.

-> Mọi thứ đều có mà lại như không. Tình cảm
dành cho bạn chân thành.
3. Cảm nghĩ về tình bạn .
- Đại từ ngôi 1 và 2: ta
-> Khẳng định chiều sâu của tình bạn . Cái đáng
quí nhất là đến với nhau bằng tấm lòng.
TaiLieu.VN

? Em hãy nhận xét
giọng thơ của tác giả
trong bài thơ này?
Thông qua đó tác giả
muốn nói điều gì?

Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

I. Tìm hiểu chung.
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cảm xúc khi bạn đến chơi.
- Lời thơ mở đầu rất tự nhiên như lời nói
thường.
-> Niềm vui sướng, hồ hởi khi có bạn đến
thăm.

- Nguyễn Khuyến -

III. Tổng kết.
IV. Luyện tập.
Bài 1:
? Từ câu thứ hai đến câu thứ sáu, tác giả
nói đến sự thiếu thốn tất cả những điều
kiện vật chất để đãi bạn với mục đích gì?

2.Tình huống và khă năng tiếp bạn

A. Miêu tả hoàn cảnh nghèo của mình.

- Cách tạo tình huống, cách nói lấp lửng.
Phép liệt kê, phép đối. Nói quá, cách nói
hóm hỉnh, đùa vui.

B. Giãi bày hoàn cảnh thực tế của mình.

-> Mọi thứ đều có mà lại như không. Tình cảm
dành cho bạn chân thành.

3. Khẳng định tình bạn .

C. Không muốn tiếp đãi bạn.
D. Diễn đạt một cách dí dỏm tình cảm
chân thành, sâu sắc.
Bài 2:

? Em hãy so sánh cách dùng cụm từ
- Đại từ ngôi 1 và 2:ta
“ta với ta” của Nguyễn Khuyến và cụm
-> Khẳng định chiều sâu của tình bạn.
từ “ Ta với ta” trong bài Qua đèo Ngang
Cái đáng quí nhất là đến với nhau bằng tấm lòng. của Bà Huyện Thanh Quan?
TaiLieu.VN


Tiết 30

Bạn đến chơi nhà

- Nguyễn Khuyến -

Mộ Nguyễn Khuyến đặt trên núi Phương Nhi, huyện ý Yên, tỉnh Nam Định.
TaiLieu.VN

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

•
•
•
•

Nắm toàn bộ kiến thức của bài.
Làm bài tập còn lại trong SGK.
Học thuộc bài thơ.
Chuẩn bị bài viết TLV số 2.

TaiLieu.VN


CHÚC CÁC EM HỌC TỐT

TaiLieu.VN