Bài giảng ngữ văn 7 bài 10 ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (hồi hương ngẫu hứng) 14

Môn Ngữ Văn

Tiết : 38



KIỂM TRA BÀI CŨ
1, Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “Cảm nghĩ trong

đêm thanh tĩnh” của Lí Bạch.(Bản phiên âm và dịch thơ )

2. Nhận xét nào khõng đúng trong những nhận
xeựt sau?
TÜnh d¹ tø lµ mét bµi th¬ §­êng lt

A
B

TÜnh d¹ tø lµ mét bµi th¬ tø tut
cổ thể

C

Nhµ th¬ LÝ B¹ch ®­ỵc mƯnh danh
là “Tiên thơ”(Ông Tiên làm thơ)

Bài thơ là nỗi niềm hồi hương của
người con xa xứ .

D

Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

*Nội dung bài học:

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản

1. Táác giả:
2. Tác phẩm

1 Cấu trúc văn bản.

a. Thể thơ:
b. Phương thức biểu đạt:

2. Phân tích văn bản.

a. Hai câu đầu (khai – đề):
b. Hai câu sau (chuyển – hợp):

III. Tổng kết:
IV. Luyện tập – củng
cố:


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :
1- Tác giả:

Nêu
những
- Hạ Tri?Ch
ương
( 659 - 744 );
Quê:
Vĩnh
Hưcủa
ng, Việt
Châu
hiểu
biết
em về
tác giả?

- Naờm 965 ụng đỗ tiến sĩ, làm
quan 50 naờm ụỷ kinh ủoõ
Traứng An
- Để lại cho đời hơn 20 bài thơ.
Trong đó có hai bài “Hồi
hương ngẫu thư”.

Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
ChươngBài thơ Hồi Hương Ngẫu Thư Bài thơ Hồi Hương Ngẫu Thư
- Kỳ Nhị (nguyên tác):
- Kỳ Nhất (nguyên tác):

Dịch Nghĩa
Còn trẻ ra đi, lão mới về
Tóc thưa cằn cỗi, tiếng còn quê
Trẻ con trông thấy mà không biết
Cười hỏi " Khách từ mô đến tê ? "

Dịch Nghĩa
Năm tháng xa nhà chắc đã lâu
Bạn bè mất nửa, nửa về đâu
Hồ Gương trước cửa lung linh nước
Gió chẳng làm thay gợn sóng sầu


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I/ Tìm hiểu chung :
1- Táác giả:
2. Tác phẩm

?- Em

hiểu
“ khi
ngẫu
ư”vửứa
Saựng
taực
tácth
giả
(ngẫu
nhiên
viết)
đây
ủaởt
chaõn
về tụựi
quêở sau
bao
ăm xa là
cách
có nnghĩa
gì?(năm744 )
• Tình cảm, cảm xúc được
bộc lộ một cách ngẫu
nhiên.
II. Đọc - hiểu văn bản
• “ Ngẫu nhiên viết” vì tác
* Đọc vchủ
ăn bản
giả không
định làm

thơ ngay lúc mới đặt


PHIÊN
ÂM

Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi,
Hương âm vơ cải , mấn mao tồi.
Nhi đồng tương kiến , bất tương thức,
Tiếu vấn:Khách tòng hà xứ lai?

Dịch
Thơ

DỊC
NG H
HĨA

Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về q
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương* Đọc văn bản

Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,
Giọng q khơng đổi, nhưng tóc mai đã rụng.
Trẻ con gặp mặt, khơng quen biết,
Cười hỏi: Khách ở nơi nào đến?

Khi đi trẻ, lúc về già
Trẻ đi, già trở lại nhà,

Giọng q vẫn thế, tóc đà khác bao
Giọng q khơng đổi ,sương pha mái đầu.
Trẻ con nhìn lạ khơng chào
Gặp nhau mà chẳng biết nhau
Hỏi rằng : Khách ở chốn nào lại chơi? Trẻ cười hỏi:”Khách từ đâu đến làng ?“
(Phạm Só Vó dịch, trong Thơ Đường tập 1
(Trần Trọng San dịch,trong Thơ
Đường
NXB Văn học-Hà Nội,1987 )
tập 1 Bắc Đẩu - SàiGòn,1966)


Tit 38 - Ngu nhiờn vit nhõn bui mi v quờ
(Hi hng ngu th)
-H Tri
Chng-

I. Tỡm hiu chung :

II. c - hiu vn bn
1 Cu trỳc vn bn.
a. Th th:

? Ch ra th th v
nờu c th v th
th ?

* Nguyờn tỏc: tht ngụn t tuyt ng
lut - th trc.
* Dch th : thơ lục bát.

b. Phng thc biu t:
Bieồu caỷm thoõng qua tửù sửù


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

Haigiả
câu
– đề):
?a.Tác
từđầu
hai (khai
sự việc:
Khi
đ
i
trẻ,
lúc
về
già.
:
- Từ cuộc đời chính mình 2 câu đầu.

Giọng quê không đổi, tóc đà khác bao
: 2 câu cuối.
- Từ bọn trẻ trong làng
( Thiếu
gia, lão
hồic©u th¬ t-¬ng øng
mà cảm thấy
tìnhtiểu
quê.li Hãy
t×mđại
các
víi néi dungHtrªn?
ương âm vô cải, mấn mao tồi )


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về q
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

?Hai câu thơ đầu là
tả hay kể? Về ai và
về những vấn đề gì?

a. Hai câu đầu (khai –đề):  Kể và tả về sự thay

đổi của bản thân nhà
thơ.
Sự thay đổi ấy như thế
 Sự thay đổi: vóc
nào ? Có điều gì khác
dáng,tuổi tác, mái tóc.
khơng?
 Không đổi: giọng nói
quê hương


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

a. Hai câu đầu (khai – đề):
Khi đi trẻ, lúc về già.
Giọng quê không đổi, tóc đà khác bao
( Thiếu tiểu li gia, lão đại hồi
Hương âm vô cải, mấn mao tồi )


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về q
(Hồi hương ngẫu thư)

-Hạ Tri
ChươngI. Tìm hiểu chung :
? Biện pháp nghệ
II. Đọc - hiểu văn bản
thuật nào được sử
1 Cấu trúc văn bản.
dụng ở đây? Chỉ ra tác
2. Phân tích văn bản.
dụng của biện pháp
nghệ thuật đó?
a. Hai câu đầu (khai – đề):
* Nghệ thuật:

* Tác dụng:

- Thiếu tieồu > < laừo đại; li > < hồ
- Hương âm vơ cải ><
mấn mao tồi
 Phép đối (tiểu đối),

 Tạo nhòp điệu cân đối
cho thơ
 Khái quát ngắn gọn quãng
đời xa quê với những đổi
thay


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về q
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri

Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

a. Hai câu đầu (khai – đề):
* Nghệ thuật:
* Tác dụng:
* Hỡnh aỷnh :
?Bằng phép đối với các hình
ảnh vừa thực vừa tượng trưng
hai câu thơ đã bộc lộ tình cảm
của tác giả như thế nào?

?Em có nhận xét gì về các
hình ảnh, chi tiết được kể
và tả ở hai câu thơ?
 Vừa thực vừa tượng trưng
làm nổi bật tình cảm gắn
bó với quê hương.

 Tỡnh caỷm gaộn boự sãu naởng vaứ bền
chaởt cuỷa taực giaỷ ủoỏi vụựi quẽ hửụng.


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri

Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

a. Hai câu đầu (khai – đề):
b. Hai câu sau (chuyển – hợp):
Trẻ con nhìn lạ không chào
Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lại chơi?
(Nhi đồng tương kiến, bất tương thức,
Tiếu vấn : Khách tòng hà xứ lai ? )


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về q
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

a. Hai câu đầu (khai – đề):
b. Hai câu sau (chuyển –
hợp):
Có 1 tình huống bất ngờ
Tại

sao lại có thể xảy
nào đã xảy ra khi tác giả
ravừa
chuyện
như
đặt chân
về vậy
đến ?
làng?

 Gặp bọn trẻ không chào
mà hỏi.
 bọn trẻ tốt bụng và hiếu
khách khi gặp người lạ.


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về q
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

Khách ở
chốn nào
lại chơi?

a. Hai câu đầu (khai – đề):
b. Hai câu sau (chuyển –
hợp):
? Trong lời hỏi của trẻ
?Tại lời
saonào
nhà th
ơ vốnnhà
q
con,
khiến
ở đđau
ó lạilòng
bị lũ trẻ
xem là
thơ
nhất?
khách?

 Khách ở chốn nào lại chơi?
 do nhà thơ xa quê quá lâu


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về q
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
ChươngI. Tìm hiểu chung :
? Việc bị bọn trẻ coi là
II. Đọc - hiểu văn bản
khách đã tác động đến

1 Cấu trúc văn bản.
thái độ và tâm trang của
2. Phân tích văn bản.
nhà thơ như thế nào?

a. Hai câu đầu (khai – đề):
b. Hai câu sau (chuyển –
 ngạc nhiên buồn tủi  ngậm
hợp):
? Nghệ thuật nào
được sử dụng trong
hai cau thơ thể hiện
tâm trạng ấy?

ngùi  chua xót cùng ập đến

 Tình huống bất ngờ, câu hỏi tu từ,
hình ảnh, âm thanh vui tươi, nhưng
thấp thống giọng điệu bi hài.


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

a. Hai câu đầu (khai – đề):
b. Hai câu sau (chuyển –
hợp):

? Tác giả đã kể lại sự việc lúc
mới về quê ở hai câu thơ
cuối, nhằm thể hiện điều gì?
A. Để nói về sự thay đổi của
mình.
B. Để nói về sự thay đổi của
quê hương.
C. Để bộc lộ nỗi ngậm ngùi, cả
sự chua xót của mình trong
tình cảm đối với quê hương.


Tit 38 - Ngu nhiờn vit nhõn bui mi v quờ
(Hi hng ngu th)
-H Tri
Chng-

I. Tỡm hiu chung :
II. c - hiu vn bn
1 Cu trỳc vn bn.
2. Phõn tớch vn bn.

a. Hai cõu u (khai ):
b. Hai cõu sau (chuyn Tỡnh hung bt ng, cõu hi tu
hp):

t, hỡnh nh, õm thanh vui
ti,nhng thỏp thoỏng ging iu
bi hi.

Bộc lộ nỗi ngậm ngùi, chua xót của
tác giả trong tình cảm đối với quê hư
ơng.


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

CÂU HỎI THẢO LUẬN
THỜI GIAN : 2’ - THẢO LUẬN THEO
BÀN
* Sự biểu hiện tình quê ở hai câu trên và
hai câu dưới của bài thơ có gì khác nhau về
giọng điệu?
* Em coự suy nghĩ gì về tình yêu quê hương
trong thời đại hiện nay?


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :

II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

a. Hai câu đầu (khai – đề):
b. Hai câu sau (chuyển –
hợp):
III. Tổng kết :
1. Nghệ
thuật:

- Sử dụng phép đối,tạo tình huống.
- Giọng thơ vừa hóm hỉnh vừa ngậm
ngùi
- Biểu cảm thông qua tự sự


Tiết 38 - Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê
(Hồi hương ngẫu thư)
-Hạ Tri
Chương-

I. Tìm hiểu chung :
II. Đọc - hiểu văn bản
1 Cấu trúc văn bản.
2. Phân tích văn bản.

a. Hai câu đầu (khai – đề):
b. Hai câu sau (chuyển –
hợp):

III. Tổng kết :
1. Nghệ
thuật:
2. Nội dung :

-Thể hiện tình yêu quê hương
chân thành, sâu sắc của tác giả khi
vừa về đến quê nhà.


IV. CNG C
1: Bi th trờn c vit theo th th no?
A.Tht ngụn bỏt cỳ
B.Tht ngụn t tuyt
C.Ng ngụn t tuyt
D.T do.
2: Ch ra nhng bin phỏp ngh thut c s
dng trong bi th :
A.Phộp i
B.Taùo tỡnh huoỏng baỏt ngụứ
C.Biu cm qua t s
D.Tt c cỏc biờn phỏp ngh thut trờn.


3. Tõm trng ca tỏc gi trong bi th l gỡ?

A

Vui mừng, háo hức
khi trở về quê

C

B

Ngm ngựi, ht hng
khi tr thnh khỏch l
gia quờ hng

D

Đau đớn, luyến tiếc
khi phải rời xa chốn
kinh thành

Bun thng trc
cnh quờ hng
nhiu thay i