Bài giảng ngữ văn 7 bài 12 thành ngữ 3

TaiLieu.VN


Câu hỏi:
 Từ đồng âm là gì? Đặt 1 câu có sử
dụng từ đồng âm?
ĐÁP ÁN:
Từ đồng âm là những từ giống nhau
về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau
không liên quan gì với nhau.
VD: Năm nay em vừa tròn năm tuổi.
TaiLieu.VN


TaiLieu.VN


THÀNH NGỮ

Tiết 48: Tiếng Việt
1.

Bài
lên
tập
thác
1: xuống ghềnh

Nhận
của


Cấuxét
tạocấu
củatạo
cụm
từcụm
“lêntừ
gạch
chân
Có thể
thay
một vài
trong
thác
xuống
ghềnh”
cốtừ
định.
Nước
non
lậnbằng
đận những
một mình
cụm từ
này
từ
Thân
lên không?
thác
Có
thểcò

chêm
xen xuống
một vài từ
khác
được
Có thể
thay
đổi
trí của
ghềnh
bấy
nay.
khác
vào
cụm
từvịđược
cáclên
từthác
trong
cụm từ
được
xuống
sông
không?
không?
Em
nhận
xét ghềnh
gì về đặc
Lên có

thác
xuống
và
điểm
cấu
tạo của
từ lên
xuống
tháccụm
ghềnh
sônglên
thác xuống ghềnh?
TaiLieu.VN


THÀNH NGỮ

Tiết 48: Tiếng Việt

2. Bài tập 2: Hoạt động nhóm

(3 phút).
Kết hợp các từ ngữ sau đây
thành những cụm từ : chân,
biển, mưa, lên, gió, lấm,
xuống, tay, to, bùn, lớn,
rừng.
2.

Chân lấm tay bùn

Lên rừng xuống biển
Mưa to gió lớn
TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Thành ngữ là loại
“lên
thác
xuống
ghềnh”,
cụm từ có cấu tạo cố
“mưa
to
gió
lớn”…
định, biểu thị một ý
nghĩa hoàn chỉnh.
thành ngữ
Thế nào là thành ngữ?

TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

TÌM NHỮNG BIẾN THỂ CỦA
CÁC THÀNH NGỮ SAU?

Thành
Tuy thành
ngữ là
ngữ
loại
có
cụm
cấu từ
tạocó
cốcấu
định
tạo cố Đứng núi nọ trông núi kia
định,
biểu
thịsốmột
nhưng
một
ít ý Đứng núi này trông núi nọ
nghĩa
thànhhoàn
ngữ chỉnh.
vẫn có
Đứng núi này trông núi khác
thể có những biến
đổi nhất định.
Ba chìm bảy nổi
Bảy nổi ba chìm

Năm chìm bảy nổi
TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ
1. Bài tập 1: Cụm từ “lên thác

Thành ngữ là loại cụm từ
có cấu tạo cố định, biểu thị
một ý nghĩa hoàn chỉnh.

xuống ghềnh” có nghĩa là gì?
Tại sao nói “lên thác xuống
ghềnh”?

Tuy thành ngữ có cấu tạo
cố định nhưng một số ít
thành ngữ vẫn có thể có
những biến đổi nhất định.

lên thác xuống ghềnh : Trải qua
nhiều phen gian nan, nguy hiểm
TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt
Thành ngữ là loại cụm từ
có cấu tạo cố định, biểu thị

một ý nghĩa hoàn chỉnh.

THÀNH NGỮ
2. Bài tập 2. Cụm từ: “Nhanh
như chớp” có nghĩa là gì? Tại
sao nói “Nhanh như chớp”?

Tuy thành ngữ có cấu tạo
cố định nhưng một số ít
thành ngữ vẫn có thể có
những biến đổi nhất định.

TaiLieu.VN

Nhanh như chớp: Diễn biến
nhanh như tia chớp


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Thành ngữ là loại cụm từ có
cấu tạo cố định, biểu thị một ý
nghĩa hoàn chỉnh.
Tuy thành ngữ có cấu tạo cố
định nhưng một số ít thành ngữ
vẫn có thể có những biến đổi
nhất định.
Nghĩa của thành ngữ có

thể bắt nguồn trực tiếp từ
nghĩa đen của các từ tạo nên
nó nhưng thường thông qua
một số phép chuyển nghĩa
như ẩn dụ, so sánh,...
TaiLieu.VN

Em có nhận xét gì về nghĩa
của các thành ngữ?


Tiết 48: Tiếng Việt
Thành ngữ là loại cụm từ có cấu tạo cố
định, biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh.

Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn
trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo nên
nó nhưng thường thông qua một số phép
chuyển nghĩa như ẩn dụ, so sánh,...

THÀNH NGỮ

Bài tập 2:
Xác định vai trò ngữ pháp của
thành ngữ trong các câu sau:
a. Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non.
Vị ngữ

b.Tre già măng mọc là một quy

Chủ ngữ

luật tất yếu.
c. Anh đã nghĩ thương em như
thế hay là anh đào giúp cho em
một cái nghách sang nhà anh,
phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa
Phụ ngữ

nào đến bắt nạt thì em chạy
sang…
TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt
Thành ngữ là loại cụm từ có cấu
tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa
hoàn chỉnh.
Nghĩa của thành ngữ có thể bắt
nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của
các từ tạo nên nó nhưng thường
thông qua một số phép chuyển
nghĩa như ẩn dụ, so sánh,...
Thành ngữ có thể làm chủ
ngữ, vị ngữ trong câu hay
làm phụ ngữ trong cụm
danh từ, cụm động từ...
TaiLieu.VN

THÀNH NGỮ

Thành ngữ giữ vai trò ngữ
pháp gì trong câu?


Tiết 48: Tiếng Việt
Thành ngữ là loại cụm từ có cấu
tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa
hoàn chỉnh.
Nghĩa của thành ngữ có thể bắt
nguồn trực tiếp từ nghĩa đen
của các từ tạo nên nó nhưng
thường thông qua một số phép
chuyển nghĩa như ẩn dụ, so
sánh,...
Thành ngữ có thể làm chủ
ngữ, vị ngữ trong câu hay làm
phụ ngữ trong cụm danh từ,
cụm động từ...
Thành ngữ ngắn gọn, hàm
súc, có tính hình tượng, biểu
cảm cao.
TaiLieu.VN

THÀNH NGỮ
- Nếu ta thay 2 thành ngữ
trên bằng cụm từ đồng
nghĩa: Long đong, lận đận –
Khó khăn, hoạn nạn Thì
cách diễn đạt nào sẽ hay
hơn, có tính hình tượng và

biểu cảm hơn?
- Phân tích cái hay của việc
dùng thành ngữ.


Tiết 48: Tiếng Việt

Bài 1.

TaiLieu.VN

THÀNH NGỮ
Bài 1. Xác định và giải thích ý
nghĩa thành ngữ trong các câu
sau?
a. Đến ngày lễ Tiên Vương, các
lang mang sơn hào hải vị, nem
công chả phượng tới, chẳng
thiếu thứ gì.
b. Sớm mồ côi cha mẹ, tứ cố vô
thân, nay có người săn sóc đến
mình, Thạch Sanh cảm động, vui
vẻ nhận lời.
c.Chốc đà mười mấy năm trời
Còn ra khi đã da mồi tóc sương.


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

a. Đến ngày lễ Tiên Vương,
các lang mang sơn hào hải vị,
nem công chả phượng tới,
chẳng thiếu thứ gì.

Bài 1.

sơn hào hải vị, nem công chả
phượng:
Các sản phẩm, món ăn quý
hiếm.

TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ
b. Sớm mồ côi cha mẹ, tứ cố vô
thân, nay có người săn sóc đến
mình, Thạch Sanh cảm động, vui
vẻ nhận lời.

Bài 1.

tứ cố vô thân:
đơn độc,không có họ hàng, người
thân thích

TaiLieu.VN

Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ
c. Chốc đà mười mấy năm trời
Còn ra khi đã da mồi tóc sương

Bài 1.

TaiLieu.VN

da mồi tóc sương:
chỉ tuổi già


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Bài 2.

Mẹ tròn con vuông: Sinh nở bình
an, mẹ con đều khỏe mạnh. Sự
trọn vẹn, tốt đẹp.
TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Bài 2.

Bảy nổi ba chìm: vất vả, lận đận,
long đong.
TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Bài 2.

Cưỡi ngựa xem hoa: xem hoặc
làm một cách qua loa, đại khái.

TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Bài 2.

Ếch ngồi đáy giếng: hiểu biết ít,
tầm nhìn bị hạn chế, do điều
kiện tiếp xúc hạn hẹp.

TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Bài 2.

Treo đầu dê bán thịt chó
TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Bài 2.

ĐEM CON BỎ CHỢ
TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ
3. Điền thêm các yếu tố để hoàn
chỉnh thành ngữ:
ăn tiếng nói.
- Lời ……

Bài 3.

- Một nắng
………hai sương.
tốt
- Ngày lành tháng…….
áo .
- No cơm ấm …….
- Bách chiến
……. bách thắng.
cơ lập nghiệp.
- Sinh ……

TaiLieu.VN


Tiết 48: Tiếng Việt

THÀNH NGỮ

Bài 4.

Viết đoạn văn với chủ đề tự chọn
( khoảng 5 đến 7 câu) có sử dụng thành
ngữ. Gạch chân thành ngữ đã sử dụng.

TaiLieu.VN