Bài giảng giáo dục đại học thế giới và việt nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT

PGS.TS. Nguyễn Đức Hòa

Bài giảng

GIÁO DỤC ĐẠI HỌC
THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM

Dành cho học viên lớp bồi dưỡng nghiệp vụ
giảng dạy cao đẳng, đại học
(Nội bộ)

Đà Lạt - 2011
1


MỤCLỤC
MỞ ĐẦU
Chuyên đề 1: GIÁO DỤC ĐẠI HỌC THẾ GIỚI ĐI VÀO THẾ KỶ XXI

§1.
§2.
§3.
§4.

VÛø
ã èéỵ ỉxcâ íư û áãÛùé dïïc wÛïã âéïc ỵìêè ỵâếáãớã
Nâững xu thế ảnh hưởng đến giáo dục thế giới
Tâếáãớã câïÛkè bxcâé íư ïêâÛùỵ ỵìãekè áãÛùé dïïc ỵâếkóû XXI
Bốn cột trụ của giáo dục thế kỷ XXI

Chuyên đề 2: CHUYỂN ĐỘNG GIÁO DỤC ĐẠI HỌC THẾ GIỚI – THIẾT KẾ, PHÁT TRIỂN
VÀ CẢI CÁCH CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO

§5. Wxèâ ư ớc cÛùc cïéjc cÛùcâ mÛïèá áãÛùé dïïc ỵìêè ỵâếáãớã
§6. Câïóekè wéjèá cïûÛ wÛïã âéïc ỵâếáãớã dư ớã ỵÛùc wéjèá cïûÛ ÁATÍ (ÁÛỉ ìeem éè
TìÛỉe ãè Íevãc)
§7. QïÛè èãejm áãÛùé dïïc ỵìéèá cơ câếỵâxỵìư ờ
èá
§8. Méââìèâ ỵìư ờ
èá wÛïã âéïc ỵâ ëïÛè èãejm Mc. NÛó
§9. Tâãếỵ kế, êâÛùỵ ỵìãekè vÛøcÛûã cÛùcâ câư ơèá ỵììèâ áãÛùé dïïc
§10. Íư ïỵâÛó wékã ëïÛè èãejm vefèáư ờ
ã dÛïó vÛøâéïc ỵìéèá ỵâời đại mới
Chuyên đề 3: CHUYỂN ĐỘNG CỦA GIÁO DỤC ĐẠI HỌC VIỆT NAM

VÀ CHIẾN LƯC PHÁT TRIỂN
§11. WÛùèâ áãÛù ỵâÛø
èâ ỵư ï vÛøâÛïè câếcïûÛ èefè ÁDWÂ Vãejỵ NÛm
1. ÊâÛùỵ ỵìãekè wÛø
é ỵÛïé CÛé wÛúèá, wÛïã âéïc ở Vãejỵ NÛm
2. WÛùèâ áãÛù cïûÛ VEF ÂéÛ Kóø
§12. Câïóển động giáo dục đại học Việt nam sau gia nhập WTO
§13. Wxèâ âư ớèá câïóekè wéjèá áãÛùé dïïc wÛïã âéïc Vãejỵ NÛm ỵìéèá áãÛã wéÛïè mớã
§14. NâÛøỵìư ờ
èá ỵìéèá cơ câếỵâxỵìư ờ
èá
§15. WÛø
é ỵÛïé ỵâ âéïc câếỵíè câỉ céù íư û dïïèá ãèỵè
§16. QïÛûè ỉóù wÛïã âéïc

§17. Êâư ơèá êâÛùê câïèá wekxÛâó dư ïèá câãếè ỉư ợc êâÛùỵ ỵìãekè cïûÛ méjỵ ỵìư ờ
èá wÛïã âéïc
1. Cơ íở xÛâó dư ïèá câãếè ỉư ợc
2. XÛùc wxèâ ëïÛè wãekm êâÛùỵ ỵìãekè
3. XÛùc wxèâ mïïc ỵãêï
4. Tékcâư ùc ỵâư ïc âãejè
§18. Câãếè ỉư ợc êâÛùỵ ỵìãekè áãÛùé dïïc wÛïã âéïc Vãejỵ NÛm
Phụ lục:

1. Âéjã èáâxỵâếáãớã ÁãÛùé dïïc WÛïã âéïc ỵâếkóû 21 (ÊÛìãí, 10/1998)
2. Câãế
è ỉư ợc êâÛùỵ ỵìãekè ỵìường Đại học Đà lạt đến 2015 và tầm nhìn 2020
3. Tïóê
è èáéâè ỵâếáãớã vefáãÛùé dïïc wÛïã âéïc (Âéjã èáâxTâếáãớã vefÁãÛùé dïïc WÛïã âéïc:
“ÁDWÂ vÛø
é ỵâếkóû 21 - TÛfm èâìè vÛøâÛø
èâ wéjèá” ÏNCO, ÊÛìãí, 5-9 ỵâÛùèá 10, 1998
c ỵãêï áãÛùé dïïc cïûÛ méjỵ íéáQïéác áãÛ céù èefè áãÛùé dïïc êâÛùỵ ỵìãekè
4. Mïï
è ỉư ợc êâÛùỵ ỵìãekè êâÛùỵ ỵìãekè ỵìư ờ
èá WÛïã âéïc WÛøLÛïỵ
5. Câãế
6. Néjã dïèá ỵâÛûé ỉïÛjè
TÀI LIEJÏ TÂAM KÂẢO

2


GIÁO DỤC ĐẠI HỌC THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
Chuyên đề 1: Giáo dục đại học thế giới đi vào thế kỷ

XXI
- Chuyên đề 2: Chuyển động Giáo dục đại học thế giới
– Thiết kế, phát triển và cải cách chương trình đào
tạo
- Chuyên đề 3: Chuyển động của Giáo dục đại học
Việt nam và Chiến lược phát triển
-

MỞ ĐẦU
Tìéèá ỵâờ
ã wÛïã âéâm èÛó, ỵâờ
ã wÛïã mÛøxÛõâéjã ỉéÛø
ã èáư ờ
ã wÛèá ỵìéèá áãÛã wéÛïè ëïÛù wéj
câïóekè ỵư økãèâ ỵếcéâèá èáâãejê íÛèá èefè kãèâ ỵếỵìã ỵâư ùc, ỵâì “áãÛùé dïïc ỉÛøcéè Ûùỵ câïû bÛø
ã wek
wư Û èâÛâè ỉéÛïã ỵãếè ỉêè”, vÛøáãÛùé dïïc wÛïã âéïc (ÁDWÂ) èáÛø
ó cÛø
èá mÛèá ỵíèâ êâékëïÛùỵ, vÛã ỵìéø
cÛùc ỵìư ờ
èá wÛïã âéïc ỵìéèá xÛõâéjã âãejè wÛïã cÛø
èá cÛé. MÛëỵ kâÛùc, ỵéÛø
è cÛfï âéùÛ vÛøâéjã èâÛjê ỉÛøxï
ỵâếkâéâèá ỵìÛùèâ kâéûã cïûÛ ỵâếáãớã âãejè wÛïã.
Tìéèá béáã cÛûèâ wéù, méjỵ èâÛøáãÛùé wư ùèá ỵìêè bïïc áãÛûèá wÛïã âéïc-èáư ờ
ã mÛèá ỵìéïèá ỵìÛùcâ
xÛâó dư ïèá èefè kãèâ ỵếỵìã ỵâư ùc câé wÛáỵ èư ớc kâéâèá ỵâekỵâãếï èâư õèá âãekï bãếỵ vef ÁDWÂ ỵâế
áãớã
WÛëc bãejỵ vớã èefè ÁDWÂ VN wÛèá ỵìéèá ëïÛù ỵììèâ ëïÛù wéj xÛâó dư ïèá méjỵ èefè áãÛùé dïïc (ÁD)
âãejè wÛïã, ỵâãếỵ ỉÛjê câÛáỵ ỉư ợèá WT wÛúèá cÛáê ëïéác ỵế, xÛâó dư ïèá vÛêè âéùÛ ỵìéèá wÛø

é ỵÛïé (WT),
vÛêè âéùÛ ỵìư ờ
èá, ỵâì cÛùc èâÛøáãÛùé wÛïã âéïc Vãejỵ NÛm cÛø
èá ỵâư ïc íư ïcÛfè céù èâư õèá âãekï bãếỵ vef
ÁDWÂ ỵâếáãớã, wekỉÛø
m ỵâÛó wékã cÛù èâÛâè mìèâ vef èâÛjè ỵâư ùc, vef âéÛïỵ wéjèá íư êâÛïm vÛøwek
áéùê êâÛfè ỉÛø
m ỵâÛó wékã dãejè mÛïé ÁDWÂ VN
Tìéèá íư ïỵâÛó wékã wéù cïûÛ ÁDVN kâéâèá ỵâekkâéâèá céù íư ïwéùèá áéùê cïûÛ cÛùc ỵâÛfó céâở
cÛùc ỵìư ờ
èá CW, WÂ, vÛøỵãè ỵư ởèá ìÛèèá ỵư øèâÛjè ỵâư ùc cïûÛ cÛùc ỵâÛfó céâêâÛûã ỵâư ïc íư ïbãếè ỵâÛø
èâ íư ï
ỵâÛó wékã câé méïã wéjèá íư êâÛïm ỵìéèá èâÛøỵìư ờ
èá câïùèá ỵÛ, áéùê êâÛfè ỉÛø
m ỵâÛó wékã ỵư ø
èá bư ớc
câÛáỵ ỉư ợèá, dãejè mÛïé èâÛøỵìư ờ
èá ỵìéèá ỵâờ
ã áãÛè ỵớã.
Câỉ céù èâÛøáãÛùé mớã wïû ỵư cÛùcâ, wïû èÛêèá ỉư ïc ỉÛø
m ỵâÛó wékã céâèá ỵÛùc áãÛûèá dÛïó, èáâãêè
cư ùï kâéÛ âéïc (NCKÂ), âéïc ỵÛjê cïûÛ méjỵ ỵìư ờ
èá wÛïã âéïc!
Vớã ëïÛè wãekm wéù, áãÛùé ỵììèâ âư ớèá wếè cÛùc mïïc wícâ vÛøóêï cÛfï íÛï:
o Mục đích:
- Cïèá cÛáê cÛùc kãếè ỵâư ùc íư ïêâÛùỵ ỵìãekè ÁDWÂ,xï âư ớèá êâÛùỵ ỵìãekè dư ớã cÛùc ỵÛùc wéjèá
kâÛùc èâÛï cïûÛ cïûÛ íư ïỵâÛó wékã cơ câếxÛõâéjã vÛøíư ïëïéác ỵếâéùÛ cïûÛ áãÛùé dïïc ỵìêè ỵâế
áãớã
- Tư øcÛùc kãếè ỵâư ùc wÛïã cư ơèá vefáãÛùé dïïc wÛïã âéïc ỵâếáãớã vÛøèâư õèá wÛùèâ áãÛù èâư õèá
ỵâÛø

èâ ỵư ï cïõèá èâư ỵéfè ỵÛïã, âÛïè câếcïûÛ ÁDWÂ VN íẽáãïùê cÛùc áãÛûèá vãêè, èâÛøëïÛûè
ỉóù wÛèá céâèá ỵÛùc ỵìéèá cÛùc ỵìư ờ
èá CÛé wÛúèá, WÛïã âéïc âãejè èÛó céù méjỵ ëïÛè èãejm wïùèá
vefêâÛùỵ ỵìãekè áãÛùé dïïc ở Vãejỵ NÛm, ỵư øwéù céù èâư õèá âéÛïỵ wéjèá ỵâãếỵ ỵâư ïc wéùèá áéùê câé
íư ïèáâãejê êâÛùỵ ỵìãekè áãÛùé dïïc wÛø
é ỵÛïé cïûÛ èâÛøỵìư ờ
èá
o Yêu cầâu:
- ÊâÛùỵ âïó ëïóefè ỵư ïdé âéïc ỵâïÛjỵ
- ÊâÛùỵ âïó ỵíèâ câïû wéjèá vÛøíÛùèá ỵÛïé ỵìéèá âéïc ỵÛjê
Wekbãếè cÛùc èâÛjè ỵâư ùc vÛøkãếè ỵâư ùc ỵâÛø
èâ âãejè ỵâư ïc, cÛùc áãÛûèá vãêè cÛfè ỉÛéèá èáâe ỉờ
ã
kâïóêè cïûÛ Jéâè C.MÛxwỉ- méjỵ bÛjc ỵâÛfó vefëïÛûè ỉóù èéùã ìÛèèá:
3


“Không có lời khuyên nào về thành công có hiệu quả nếu bạn không thực hành nó!”
“Nếu bạn tiếp tục làm những gì bạn đã làm, bạn sẽ tiếp tục nhận được những gì bạn đã nhận!”

Chuyên đề 1:
GIÁO DỤC ĐẠI HỌC THẾ GIỚI ĐI VÀO THẾ KỶ XI

-

Vài nét lòch sử giáo dục đại học trên thế giới
Những xu thế ảnh hưởng đến giáo dục thế giới
Thế giới chuẩn bò cho sự phát triển giáo dục thế kỷ XXI
Bốn cột trụ của giáo dục thế kỷ XXI

§1. VÀI NÉT LỊCH SỬ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC TRÊN THẾ GIỚI
1.1. Sơ lược về nền giáo dục đại học cổ phương Đông
Kâã èéùã vefèefè áãÛùé dïïc vÛøáãÛùé dïïc wÛïã âéïc êâư ơèá Wéâèá ỉÛøèéùã wếè cÛùc ỵìư ờ
èá:

-Nho giáo câé ỵÛfèá ỉớê ëïóù ỵéjc Tìïèá Qïéác
è Wéj
-Gurukula cïûÛ wÛïé Âãèdï, Vihares cïûÛ wÛïé êâÛjỵ Ấ
-Madrasahs cïûÛ Âéfã áãÛùé
-Tokugawa cïûÛ cÛùc íÛmïìÛã NâÛjỵ BÛûè
- CÛùc ỵìư ờèá èÛøó wefï dÛïó cÛùc ỵíè wéfcÛùc kãếè ỵâư ùc vÛêè âéïc, wÛïé ỉóù ỵìïóefè ỵâéáèá vÛøcâïùỵ íỵ kóõ
èÛêèá ỵíèâ ỵéÛùè câé ëïÛè câư ùc vÛøáãÛùé íó, ìÛáỵ íỵ ỵư dïó êâÛâè ỵícâ.

-

Nâé áãÛùé céù ỉxcâ íư û âơè 3000 èÛêm. TìÛjỵ ỵư ïxÛõâéjã mÛøNâé áãÛùé èêï ỵâÛø
èâ áãÛùé ỉóù ỉÛø“ỵÛm
cư ơèá, èáïõỵâư ờ
èá” (TÛm cư ơèá: quan hệ vua tôi, cha con, vợ chồng; Náïõỵâư ờ
èá: nhân,
nghóa, lễ, trí, tín).
1.2. Sơ lược về nền GDĐH phương Tây

-Tư øỵâếkóû 12-16 ỉÛøỵâờã kóøâìèâ ỵâÛøèâ vÛøêâÛùỵ ỵìãekè cÛùc ỵìư ờèá wÛïã âéïc mÛèá ỵíèâ ëïéác ỵếở
câÛâï Â
ï, cÛùc wéùèá áéùê êâÛù béû ỵìÛjỵ ỵư ïỵìïèá cékỵìéèá cÛùc cïéjc cÛûã cÛùcâ. CÛùc ỵìư ờ
èá ìÛ wờ
ã
êâïïc vïïèâï cÛfï wÛø
é ỵÛïé ỵãèâ âéÛ câé èâÛøỵâờ

, èâÛøèư ớc vÛøcÛùc èáâefëïÛè ỵìéïèá èâư ÂÛø
èâ
câíèâ, LïÛjỵ âéïc vÛøY âéïc.

- CÛùc ỵìư ờèá dÛïó cÛùc ỉóèâ vư ïc ỵư ïèâãêè vÛøxÛõâéjã-èâÛâè vÛêè
- Tư ø4 ỵìư ờèá wÛïã âéïc wÛfï ỵãêè ỵÛïã câÛâï Â
ï wư ợc âìèâ

ỵâÛø
èâ ÍÛỉèé (Y_), ÊÛìãí (ÊâÛùê),
BéỉéáèÛ (Y_), Oxféìd (â) ỵâì wếè èÛêm 1300 ỵÛêèá ỉêè 16 ỵìư ờ
èá, èÛêm 1400 ỵÛêèá ỉêè 38
ỵìư ờ
èá vÛøèÛêm 1500 céù 72 ỵìư ờ
èá.

-

NâÛøỵâờvÛøèâÛøèư ớc èâÛjè ỵâÛáó ỵìư ờ
èá WÂ ỉÛøcéâèá cïïỵïóêè ỵìïóefè ëïÛè ỵìéïèá ỵìéèá cïéjc
wÛáï ỵìÛèâ áãÛø
èâ ëïóefè ỉư ïc cïûÛ âéï.

-

Tìư ờ
èá wÛïã âéïc (WÂ) dư ờ
èá èâư ỵìở ỵâÛø
èâ ỉư ïc ỉư ợèá ỵâư ù bÛ wư ùèá áãư õÛ èâÛøỵâờvÛøèâÛøèư ớc.
1.3. Sự lan tỏa GDĐH phương tây ra thế giới

-

Méââìèâ ÁDWÂ âìèâ ỵâÛø
èâ ở câÛâï Â
ï dÛfè dÛfè ỉÛè ỵéûÛ ìÛ kâÛéê ỵâếáãớã ỵâéâèá ëïÛ vãejc kâÛã
ỵâÛùc ỵâïéjc wxÛ.
4


- Méââìèâ ÁDWÂ, cÛùc áãÛù ỵìx vÛêè âéùÛ vÛøỵìã ỵâư ùc cïûÛ câÛâï Â
ï wư ợc câÛáê èâÛjè ở cÛùc èư ớc
ỵâïéjc wxÛ vì:
một là wekỵÛïé cơ âéjã céùvãejc ỉÛø
m, wxÛ vxxÛõâéjã, kâÛû èÛêèá ỉÛø
m áãÛø
ï;
hai là wekỵãếê ỵâï ỵìã ỵâư ùc vÛøỵư ỵư ởèá ỵãếè béj cïûÛ ÁDWÂ ỵư øwéù ỵìm céè wư ờ
èá áãÛø
èâ wéjc ỉÛjê
câé ỵâïéjc wxÛ (wÛâó ỉÛøkếỵ ëïÛû kâéâèá méèá mïéáè cïûÛ cÛùc câếwéjỵâïéjâc wxÛ)

- Tâïéjc wxÛ cïûÛ â ëïéác
- Tâïéjc wxÛ cïûÛ ÊâÛùê vÛøÂÛøLÛè
- Tâïéjc wxÛ cïûÛ TÛâó BÛè NâÛ vÛøBéfWÛøé NâÛ
- CÛùc èư ớc wéjc ỉÛjê ỵìêè dÛèâ èáâóÛ èâư Tìïèá Wéâèá câxï Ûûèâ âư ởèá ÁD cïûÛ cÛû NáÛ vÛøâ
§2. NHỮNG XU THẾ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC THẾ GIỚI
2.1. Sự bùng nổ giáo dục

-

ÍÛï câãếè ỵìÛèâ ỵâếáãớã ỵâư ù 2, kâéÛ âéïc kóõỵâïÛjỵ ëïÛâè íư ïwư ợc Ûùê dïïèá vÛø
é íÛûè xïÛáỵ dÛâè
dïïèá ỵâïùc wÛkó ỵÛêèá ỵìư ởèá kãèâ ỵếèâÛèâ, wéfèá ỵâờ
ã bÛûè ỵâÛâè kâéÛ âéïc kóõỵâïÛjỵ (KÂKT) êâÛùỵ
ỵìãekè èâÛèâ ỵâïùc wÛkó ỵâÛó wékã cơ cÛáï íÛûè xïÛáỵ (ÍX), ỵÛïé èêè èâãefï ỵâxỵìư ờ
èá mớã.

-

Tãếè béj KÂKT vÛøíư ïêâÛùỵ ỵìãekè mÛïèâ mẽỉư ïc ỉư ợèá ÍX ỉÛøèáïóêè èâÛâè cÛùc cïéâc cÛûã cÛùcâ
ÁD mÛèá ỵíèâ ỵâếáãớã ỉÛfè 2 dãễè ìÛ vÛøèâư õèá èÛêm cïéáã 1950

-

NÛêm 1950 dÛâè íéáỵâếáãớã kâéÛûèá 2,5 ỵóû, céù kâéÛûèá 300 ỵìãejï èáư ờ
ã wã âéïc câãếm 12%,
ỵìéèá wéù cÛùc èư ớc céâèá èáâãejê câãếm áÛfè èư ûÛ wÛèá êâÛùỵ ỵìãekè.

- NÛêm 1998 dÛâè íéáỵâếáãớã kâéÛûèá 6 ỵóû céù kâéÛûèá 1 ỵóû èáư ờã wã âéïc câãếm 17%, ỵìéèá wéù
cÛùc èư ớc 3/4 ỉÛøcÛùc èư ớc wÛèá êâÛùỵ ỵìãekè.

- ÍÛï 35 èăm ỵăèá 5,5ỉÛfè: ỵừ 15 –

82 ỵìãejï íãèâ vãêè (xem bÛûèá 1)
Bảng 1: Mức độ tăng số lượng sinh viên trong 35 năm

5

2. NHỮNG XU THẾ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC THẾ GIỚI

ÍÛï 35 èăm ỵăèá 5,5ỉÛfè (từ 15tr-82tr. ÍV)
90
80

82
70
60

58

50

47

40
30

28

20
10

15

0

1960

1970

1980

1988

1995

0

-Tékèá íéááãÛùé câư ùc ỵìêè ỵâếáãớã (xem bÛûèá 2)
Bảng 2: Mức độ tăng số lượng giáo viên trong 22 năm

Tổng số giáo chức trên thế giới
60
53.2

51.2
50
44.5
40
40

33.8

32.5
30

31

27.5

25.4

24.5
20.2

20
20
13.9
11.5

17

15.5

19.4

12.5

10

0

1970

1975

1980

1985

1990

1992

Dang PT

11.5

12.5

Nuoc PT

13.9

20

15.5

17

20.2

19.4

24.5

27.5

31

Tong

25.4

32.5

33.8

40

44.5

51.2

53.2

2.2. Kinh tế tri thức
6


Tử ứốõử ừốỏ ốờm 80 cùỷ ợõeỏkúỷ XX weỏố ốú cùộjc cựcõ mùốỏ KKT vứcộõốỏ ốỏõej wừ
ờõựợ ợỡóekố mùốõ meừvứ wùợ wử ụùc ốõử ừốỏ keỏợ ởùỷ ợộ ổụựố cõử ợử ứ
ốỏ cộự ợỡộốỏ ổxcõ ớử ỷ ốõõố ổộùó,
keỏợ ởùỷ wộự wừwử ớử ùờõựợ ợỡóekố kóốõ ợeỏớốỏ mộjợ ỏóó wộùố mụựó vefcõỏợ-ỏóó wộùố kóốõ ợeỏợỡó
ợõử ực.
- Kóốõ ợeỏợỡó ợõử ực ổứốeỏố kóốõ ợeỏợỡộốỏ wộự ớỷố ớóốõ ỡ, ờõộkcjờ vứớử ỷ dùùốỏ dùùốỏ ợỡó ợõử ực ỏóử ừ
vó ợỡộứởùúeỏợ wxốõ ốõỏợ wộỏó vụựó ớử ùờõựợ ợỡóekố kóốõ ợeỏ, ợùộ ỡ cùỷ cỷó, ốõốỏ cộ cõỏợ ổử ụùốỏ
ớộỏốỏ;

- Kóốõ ợeỏờõựợ ợỡóekố b ỏóó wộùố cõùỷ úeỏù: I- Kóốõ ợeỏNộõốỏ ốỏõóejờ; II- Kóốõ ợeỏCộõốỏ ốỏõóejờ;
III-Kóốõ ợeỏTỡó ợõử ực.
- Mộjợ ốefố kóốõ ợeỏbộ ỏộfm 14 wởc ợỡử ốỏ cụ bỷố (xem bỷốỏ 3)

7


Bảng 1: Các đặc trưng chủ yếu của ba giai đoạn kinh tế
I
II
TT
Các đặc trưng
Kinh tế nông Kinh tế công
nghiệp
nghiệp
1 TÛfm ëïÛè ỵìéïèá cïûÛ NCKÂ
èâéû
ỉớè
2 Tóû ỉejkãèâ êâí dÛèâ câé KÂ/ÁDÊ
dư ớã 3%
1-2%
3 Tóû ỉej wéùèá áéùê cïûÛ KÂ-CN câé ỵÛêèá
dư ớã 10%
ỵìêè 40%
ỵìư ởèá kãèâ ỵế
4 TÛfm ëïÛè ỵìéïèá cïûÛ áãÛùé dïïc
èâéû
ỉớè
5 Tóû ỉejkãèâ êâí dÛèâ câé ÁD/ÁDÊ
dư ớã 1%

2-3%
6 Bìèâ ëïÛâè ỵììèâ wéjvÛêè âéùÛ
ỵóû ỉejmïøcâư õ
ỵìïèá âéïc
cÛé
7 Kếỵ cÛáï céâèá èáâej:
- Céâèá èáâejỵâéâèá ỵãè
3-5%
- Céâèá èáâejíãèâ âéïc
2%
- CN èÛêèá ỉư ợèá ỵÛùã íãèâ vÛømớã
2%
- Céâèá èáâejbãekè
2%
- Céâèá èáâejíÛïcâ
1%
- Céâèá èáâejvÛjỵ ỉãejï mớã
- Céâèá èáâejkâéâèá áãÛè
- Céâèá èáâejmefm
8 Kếỵ cÛáï íư ùc ỉÛé wéjèá:
- Néâèá èáâãejê
ỵìêè 50%
10-20%
- Céâèá èáâãejê
15-20%
ỵìêè 30%
- Céâèá èáâejcÛé
9 Tïékã ỵâéï
36
60-70

10 Tóû ỉejỵÛêèá dÛâè íéá
cÛé
ỵâÛáê
11 Mư ùc wéjỵâxâéùÛ
25%
70%
12 VÛã ỵìéøcïûÛ ỵìïóefè ỵâéâèá
kâéâèá ỉớè
ỉớè
13 Tììèâ wéjỵékcâư ùc xÛõâéjã
wơè áãÛûè
êâư ùc ỵÛïê
14 Mư ùc wéjỵéÛø
è cÛfï âéùÛ
ỵâÛáê
kâÛù cÛé

III
Kinh tế tri
thức
ìÛáỵ èâéû
ỵìêè 3%
ỵìêè 80%
ìÛáỵ èâéû
6-8%
ỵìïèá âéïc
câ/èáâãejê
áÛfè 15%
áÛfè 10%
áÛfè 10%

áÛfè 10%
áÛfè 5%
áÛfè 5%
áÛfè 5%
áÛfè 5%
dư ớã 10%
dư ớã 20%
ỵìêè 40%
ỵìêè 70
ìÛáỵ ỵâÛáê
dư ớã 70%
ìÛáỵ ỉớè
ìÛáỵ êâư ùc ỵÛïê
ìÛáỵ cÛé

- Việt Nam đang ở đâu trong 3 giai đoạn nói trên?
Vãejỵ NÛm âãejè èÛó wÛèá ở áãÛã wéÛïè:
- TÛfm ëïÛè ỵìéïèá NCKÂ ở áãư õÛ I vÛø
II
- Kãèâ êâí dÛèâ câé cïûÛ NCKÂ ở áãư õÛ I vÛø
II: 2%
- Tóû ỉejwéùèá áéùê cïûÛ KÂCN/ÁDÊ câé ỵÛêèá ỵìư ởèá kãèâ ỵế: ở áãư õÛ I vÛø
II (N/èáâãejê: 30%)
- TÛfm ëïÛè ỵìéïèá cïûÛ ÁD: ở áãư õÛ II vÛø
III
- Kếỵ cÛáï N/èáâãejê ỵìêè 50%: ở mư ùc I
- Tïékã ỵâéï: 68ỵïékã- mư ùc II
- Tóû ỉejỵÛêèá dÛâè íéá: 1,7%-ỵâÛáê ở mư ùc II
- Mư ùc wéjwéâỵâxâéùÛ: kâéûÛèá 25%-mư ùc I
8

-

VÛã ỵìéøỵìïóefè ỵâéâèá ỉớè: mư ùc II
Như vậy, nền kinh tế nước ta chủ yếu vẫn là nền kinh tế sức người với một số yếu tố của
kinh tế tri thức
Náïéfè kãèâ êâí câé NCKÂ vÛøỵìãekè kâÛã cïûÛ cÛùc èư ớc Á7 èÛêm 1998 (xem bÛûèá 4)
Bảng 4: Kinh phí NCKH của các nước G7

Nguồn kinh phí cho NCKH và triển khai của các nước G7
năm 1998
80
71
70
60
60

55
50

49 47

48

50

48

42

38

40

38

35

33

30
21
20

14

12
8

10

8

7

4

2

D/nghiep

Nha nuoc

A
AD
N
CA

IT

AL
IA

H
AN

AP
PH

C
U
D

AT
H
N

H

O

A

KY

0

Khac

- Tóû ỉejỉÛé wéjèá êâÛfè ỵìÛêm ở cÛùc kâï vư ïc kãèâ ỵế1995 (xem bÛûèá 5), câé ỵâÛáó câïû óếï ỉÛø
m
vãejc ỵìéèá ỉóèâ vư ïc dxcâ vïïwéáã vớã èefè kãèâ ỵếỵìã ỵâư ùc, ỵìêè 70%. Nâư vÛjó âư ớèá ỵớã èefè kãèâ
ỵếỵìã ỵâư ùc cÛùc èáÛø
èâ wÛø
é ỵÛïé íẽcâïû óếï êâïïc vïïỉÛøèáÛø
èâ dxcâ vïï.
Bảng 5: Tỷ lệ lao động ở các khu vực kinh tế

9


TóûỉejỉÛé wéjèá % ởcÛùc kâï vư ïc kãèâ ỵế1995

Quốc gia

NNghiệp

CNghiệp

Dòch vụ

Hoa kỳ

3

24

73

Anh

2

26

72

Pháp

5

27

69

Nhật

6

34

61

Đức

3

38

59

Dư ïbÛùé ỵìéèá èefè kãèâ ỵếỵìã ỵâư ùc íẽxïÛáỵ âãejè méjỵ íéávÛáè wefmớã vefÁD:
- Âéïc ỵÛjê vÛøỉÛé wéjèá ỉÛøméjỵ
- Âéïc ỵÛjê ỵìở èêè ỵâÛùcâ ỵâư ùc íïéáỵ wờ
ã
- NâÛøỵìư ờ
èá cïûÛ kâéâèá áãÛè wãejè ỵư û
2.3. Xu thế toàn cầu hóa của giáo dục
Xu thế 1:
CÛùc ỵìư ờ
èá WÛïã âéïc wÛèá xéùÛ béû bư ùc ỵư ờ
èá èáÛêè cÛùcâ áãư õÛ cÛùc kâéÛ câïóêè méâè
Xu thế 2:
CÛùc ỵìư ờ
èá WÛïã âéïc wÛèá âợê ỵÛùc vớã cÛùc èáÛø
èâ céâèá èáâãejê vÛøỵâïùc wÛkó íư ïwékã mớã
Xu thế 3:
CÛùc ỵìư ờ
èá WÛïã âéïc wÛèá xem xéỵ ỉÛïã cÛùc ỵãêï câí ỵïóekè íãèâ wekdễdÛø
èá âéø

Û èâÛjê
Xu thế 4:
CÛùc ỵìư ờ
èá WÛïã âéïc wÛèá wÛ dÛïèá âéùÛ cÛùc èáïéfè ỵÛø
ã ỵìợ
Xu thế 5:
CÛùc ỵìư ờ
èá WÛïã âéïc wÛèá xÛâó dư ïèá cÛùc cÛfï èéáã vớã cÛùc ỵìư ờ
èá ỵìïèá âéïc êâékỵâéâèá
Xu thế 6:
CÛùc ỵìư ờ
èá WÛïã âéïc wÛèá áãÛ ỵÛêèá íéáỉư ợèá íãèâ vãêè céù kâÛû èÛêèá ư ùèá dïïèá céâèá
èáâejỵâéâèá ỵãè wéáã vớã vãejc âéïc ỵÛjê
Xu thế 7:
CÛùc ỵìư ờ
èá WÛïã âéïc wÛèá ỵìở ỵâÛø
èâ cÛùc èâÛøcÛïèâ ỵìÛèâ kãekï mớã
Xu thế 8:
TéÛø
è cÛfï âéùÛ áãÛùé dïïc
Tóm lại, GDĐH thế kỷ XXI mang xu thế
- WÛïã câïùèá âéùÛ
- Tư ïdé âéùÛ
- Qïéác ỵếâéùÛ
- Âãejè wÛïã âéùÛ
- WÛ dÛïèá âéùÛ (nguồn tài chính)
10


-

TéÛø
è cÛfï âéùÛ

11


§3. THẾ GIỚI CHUẨN BỊ CHO SỰ PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC THẾ KỶ XXI
3.1. Chiến lược phát triển giáo dục của UNESCO

-Tâếáãớã èáÛøó èÛó vớã íư ïêâÛùỵ ỵìãekè èâÛèâ, mÛïèâ vefKÂKT vÛøcéâèá èáâej, íư ïâìèâ ỵâÛøèâ èefè
kãèâ ỵếỵìã ỵâư ùc, ỵéÛø
è cÛfï âéùÛ wÛèá ỵìở ỵâÛø
èâ méjỵ xï ỵâếỵÛáỵ óếï (kekcÛû ỉóèâ vư ïc ÁD). Wãefï wéù
wéø
ã âéûã méïã ëïéác áãÛ vÛøỵư ø
èá céè èáư ờ
ã êâÛûã ỵâÛó wékã ỵư dïó kxê ỵâờ
ã mÛøỵìư ớc âếỵ ỉÛøëïÛè
wãekm, ỵÛfm èâìè vÛøóêï cÛfï ỵâícâ èáâã cÛé.

- ÏNCO vớã câãếè ỉư ợc êâÛùỵ ỵìãekè ÁD xéÛó ëïÛèâ 4 câïûwefỉớè íÛï:
Câãếè ỉư ợc êâÛùỵ ỵìãekè áãÛùé dïïc cïûÛ ÏNCO
Íư ïêâïøâợê
CâÛáỵ ỉư ợèá
Cïèá cÛáê vÛøëïÛûè ỉóù ỵÛø
ã câíèâ
Âợê ỵÛùc ëïéác ỵế
Wéfèá ỵâờ
ã, vớã 4 vÛáè wefcơ bÛûè ỵìêè êâÛûã wÛïỵ wư ợc 4 ỵư ỵư ởèá ỵâïÛfè ỵïùó ÁD câïû óếï íÛï:

Û) ÁãÛùé dïïc ỵâư ờ
èá xïóêè ỉÛøcâïû wÛïé cïûÛ méïã câíèâ íÛùcâ ÁD; DÛïó íïéáỵ wờ
ã-âéïc íïéáỵ wờ
ã;
DÛïó bÛèèá méïã cÛùcâ, ÁD câé méïã èáư ờ
ã, âéïc íïéáỵ wờ
ã-XÂ âéïc ỵÛjê. Wãefï ëïÛè ỵìéïèá ỉÛøâéïc
cÛùã áì? Âéïc wư ợc cÛùã áì? WÛïé wư ùc mớã cïûÛ ÁD ỉÛøêâÛûã ỉÛø
m câé méãã èáư ờ
ã ỵìở ỵâÛø
èâ èáư ờ
ã
dÛïó vÛøkãếè ỵÛïé èêè íư ïỵãếè béjvÛêè âéùÛ cïûÛ bÛûè ỵâÛâè mìèâ.
b) ÊâÛûã xéùÛ béû íư ïêâÛâè cÛùcâ cư ùèá èâÛéc áãư õÛ cÛùc èáÛø
èâ ÁDÊT, KÂKT vÛøCN. ÁD êâÛûã mÛèá
ỵíèâ kếỵ âợê áãư õÛ ỉóù ỵâïóếỵ, céâèá èáâej, ỵâư ïc âÛø
èâ vÛøỵâïû céâèá èáÛó ỵư økâã âéïc ỵãekï âéïc.
c) ÁD ỵìẻ em ỵìư ớc ỵïékã wếè ỵìư ờ
èá êâÛûã ỉÛøméjỵ mïïc ỵãêï ỉớè ỵìéèá câãếè ỉư ợc. ÁD êâékỵâéâèá
cơ íở êâÛûã ỉÛømïïc ỵãêï âÛø
èá wÛfï cïûÛ câíèâ íÛùcâ ÁD
d) ÁãÛùé vãêè êâÛûã wư ợc wÛø
é ỵÛïé wekỵìở ỵâÛø
èâ èâư õèá èâÛøáãÛùé dïïc èâãefï âơè ỉÛøèâư õèá câïóêè
áãÛ ỵìïóefè wÛïỵ kãếè ỵâư ùc. Vãejc áãÛûèá dÛïó êâÛûã ỵâícâ èáâã vớã èáư ờ
ã âéïc câư ù kâéâèá êâÛûã bÛéỵ
bïéjc, Ûùê wÛëỵ wéáã vớã èáư ờ
ã âéïc ỵâ ëïÛè èãejm cékỵìïóefè
3.2. Sáu nguyên tắc cơ bản của giáo dục thế kỷ XXI
ÏÛó bÛè ëïéác ỵếvefáãÛùé dïïc câé ỵâếkóû XXI cïûÛ ÏNCO wư ợc ỵâÛø

èâ ỉÛjê wekáãÛûã ëïóếỵ
cÛùc vÛáè wef ỵìêè vÛøwư Û ìÛ íÛùï èáïóêè ỵÛéc cơ bÛûè wéáã vớã ỵÛáỵ cÛû cÛùc ỉư ïc ỉư ợèá ÁD, cÛùc èâÛø
ëïÛûè ỉóù ÁD, cÛùc èâÛøáãÛùé dïïc:
Û) ÁD ỉÛøëïóefè cơ bÛûè cïûÛ céè èáư ờ
ã vÛøcïõèá ỉÛøáãÛù ỵìxcâïèá èâÛáỵ cïûÛ èâÛâè ỉéÛïã
b) CÛùc ỉéÛïã âìèâ wÛø
é ỵÛïé wefï êâÛûã êâïïc vïïxÛõâéjã: ÁD ỉÛøcéâèá cïïwekíÛùèá ỵÛïé, ỵÛêèá ỵãếè
vÛøêâékbãếè ỵìã ỵâư ùc vÛøkâéÛ âéïc, wư Û ỵìã ỵâư ùc vÛøkâéÛ âéïc wếè vớã méïã èáư ờ
ã
c) CÛùc câíèâ íÛùcâ ÁD êâÛûã ỵâéûÛ mÛõè bÛ mïïc wícâ: céâèá bÛèèá, ỵâícâ âợê vÛøcâÛáỵ ỉư ợèá
d) CÛûã cÛùcâ ÁD êâÛûã wư ợc xem xéỵ kóõỉư ợèá vÛøâãekï bãếỵ íÛâï íÛéc vefỵâư ïc ỵãễè, câíèâ íÛùcâ
vÛøcÛùc wãefï kãejè mÛèá ỵíèâ vïø
èá, mãefè vÛøkâï vư ïc
e) MÛëc dïøỵíèâ wÛ dÛïèá cïûÛ ÁD, èâư èá êâÛûã câïù óù ỵớã áãÛù ỵìx câïèá cïûÛ céjèá wéfèá ëïéác
ỵế: ëïóefè céè èáư ờ
ã, kâéÛè dïèá vÛøâãekï bãếỵ, dÛâè câïû, ỵìÛùcâ èâãejm, ỵíèâ ỵéÛùè, bÛûè
íÛéc vÛêè âéùÛ, bÛûé vej âéø
Û bìèâ vÛøméâã ỵìư ờ
èá, câãÛ íẻ ỵìã ỵâư ùc, áãÛûm èáâè
é wéùã, dÛâè íéá
vÛøíư ùc kâéûe
f) ÁãÛùé dïïc ỉÛøỵìÛùcâ èâãejm cïûÛ ỵéÛø
è xÛõâéjã, cïûÛ ỵÛáỵ cÛû méïã èáư ờ
ã.
3.3. Chức năng của giáo dục
Û) Đéùèá áéùê vÛø
é íư ïêâÛùỵ ỵìãekè ỵéÛø
è dãejè cïûÛ cÛù èâÛâè wekâéïêâÛùỵ ỵìãekè âếỵ ỵãefm èÛêèá cïûÛ
âéïỵìéèá xÛõâéjã wÛ dÛïèá
b) ÁãÛùé dïïc cÛùc cÛù èâÛâè ỵâÛø

èâ cÛùc ỵéfè ỵÛïã xÛõâéjã céù kâÛû èÛêèá cïø
èá èâÛï âợê ỵÛùc, wéáã
ỵâéÛïã vÛøỵâư ïc âãejè èâư õèá ỵìÛùcâ èâãejm cïûÛ céâèá dÛâè
12







c) ÁãÛùé dïïc ỵãèâ ỵâÛfè céâèá dÛâè, bÛé áéfm vãejc ỉóèâ âéjã cÛùc kóõèÛêèá cơ bÛûè cïûÛ cïéjc íéáèá
wekcâïÛkè bxcâé ỵư ø
èá cÛùèâÛâè vÛøèâéùm ỵâÛm áãÛ vÛø
é ỉÛé wéjèá xÛõâéjã
d) ÁãÛùé dïïc êâïïc vïïíư ïcÛáï kếỵ xÛõâéjã céù vÛã ỵìéøëïÛè ỵìéïèá wekáãÛûã ëïóếỵ vÛáè wefỉãêè
ëïÛè ỵớã bÛùc Ûùã, ỵư øỵâãejè, ỵéjã ỉéãã vÛøxïèá wéjỵ
e) QïÛè âej áãư õÛ áãÛùé dïïc, ỉÛé wéjèá vÛøvãejc ỉÛø
: cÛâè wéáã áãư õÛ ỵìã ỵâư ùc vÛøbãếỵ cÛùcâ ỉÛø
m
céâèá èáâej wekméïã ỵâícâ èáâã vớã íư ïbãếè wékã vÛøcÛùc óêï cÛfï cïûÛ ỵâx ỵìư ờ
èá íư ùc ỉÛé
wéjèá;
f) ÁãÛùé dïïc vÛøêâÛùỵ ỵìãekè: ỵư ùc êâÛûã áãÛûã ëïóếỵ vÛáè wefdÛâè íéá, èÛêèá ỉư ïc íÛùèá ỵÛïé, kâïóếè
kâícâ èâÛâè ỵÛø
ã;
á) ÁãÛùé dïïc, èáâãêè cư ùï kâéÛ âéïc ỵÛïé ìÛ cÛùc ỵìã ỵâư ùc mớã, ỵÛêèá cư ờ
èá èÛêèá ỉư ïc câé ỵư ø
èá
èáư ờ

ã vÛøcÛû dÛâè ỵéjc céù wïû íư ùc íéáèá ỵìéèá xÛõâéjã ëïéác ỵếmÛèá ỵíèâ ỵéÛø
è cÛfï èáÛø
ó cÛø
èá
áãÛ ỵÛêèá
3.4. Những vấn đề giáo dục phải giải quyết
- QïÛè âejáãư õÛ ỵéÛø
è cÛfï vớã wxÛ êâư ơèá
- QïÛè âejáãư õÛ ỵéÛø
è cÛfï vớã cÛù ỵâek
- QïÛè âejáãư õÛ ỵìïóefè ỵâéáèá vÛøâãejè wÛïã
- QïÛè âejáãư õÛ ỉÛâï dÛø
ã vÛøỵìư ớc mÛéỵ
- QïÛè âejáãư õÛ cÛïèâ ỵìÛèâ vÛøbìèâ wÛúèá vefcơ âéjã
- QïÛè âejáãư õÛ íư ïỵÛêèá èâÛèâ kâéáã ỉư ợèá vớã kâÛû èÛêèá âư õï âÛïè cïûÛ ỵãếê cïûÛ céè èáư ờ
ã
- QïÛè âej áãư õÛ ỵãèâ ỵâÛfè vớã vÛjỵ câÛáỵ: vÛáè wefáãÛùé dïïc ỉóù ỵư ởèá vÛøáãÛù ỵìx wÛïé wư ùc-wÛâó ỉÛø
íư ù mejèâ cÛé cÛû cïûÛ ÁD
3.5. Vai trò quan trọng của giáo dục của thế kỷ XXI
TÛïã WÛïã âéjã wéfèá ỉÛfè ỵâư ù 27 cïûÛ ÏNCO (11/1993), cÛùc bÛùé cÛùé wÛõcâỉ ìÛ vÛã ỵìéøcïûÛ áãÛùé
dïïc ỵâếkóû XXI:
- LÛøcâìÛ kâéùÛ ỵãếè ỵớã méjỵ ỵâếáãớã ỵéáỵ wẹê âơè
- LÛø
êâÛùỵ ỵìãekè ỵãefm èÛêèá céè èáư ờ
ã
- LÛøwéø
è bÛkó mÛïèâ mẽèâÛáỵ mÛøèâÛâè ỉéÛïã cÛfè wếè wekỵãếè ỵớã ỵư ơèá ỉÛã
- LÛøëïóefè cơ bÛûè èâÛáỵ cïûÛ céè èáư ờ
ã
- LÛøwãefï kãejè ỵãêè ëïóếỵ wekỵâư ïc âãejè èâÛâè ëïóefè, dÛâè câïû, âợê ỵÛùc ỵìí ỵïej, bìèâ wÛúèá,

ỵéâè ỵìéïèá ỉÛãè èâÛï, v.v…
Vớã ëïÛè èãejm èâư vÛjó, ÁD ỵìêè ỵâếáãớã wÛõvÛøwÛèá ỵãếè âÛø
èâ cÛûã cÛùcâ áãÛùé dïïc ỵâ cÛùc
âư ớèá ỉớè íÛï:
- TÛêèá cư ờ
èá áãÛùé dïïc èâÛâè vÛêè
- NÛâèá cÛé ỵíèâ céâèá èáâejvÛøỵâéâèá ỵãè ỵìéèá ÁD
- WÛø
é ỵÛïé èâư õèá céè èáư ờ
ã céù èÛêèá ỉư ïc ỵâư ïc íư ïwéùèá áéùê câé íư ïỵãếè béj xÛõâéjã, bãếỵ ỉÛø
m
kãèâ ỵế, bãếỵ ëïÛûè ỉóù xÛõâéjã, bãếỵ êâÛùỵ ỵìãekè xÛõâéjã;
- ÁD áÛéè ỉãefè vớã èáïéfè èâÛâè ỉư ïc, vì ỵâếêâÛûã bãếỵ ỵékcâư ùc, âư ớèá dÛãè ỵâx ỵìư ờ
èá ỉÛé
wéjèá, íư û dïïèá ỉÛé wéjèá wïùèá ëïó ỉïÛjỵ áãÛù ỵìx, ỵéâè ỵìéïèá èâÛâè ỵÛø
ã.
- Âãejè wÛïã âéùÛ cÛùc êâư ơèá êâÛùê dÛïó vÛøâéïc
3.6. Xây dựng xã hội học tập-xã hội hóa giáo dục
tự nghiên cứu và trình bày trong thảo luận nhóm
13


§4. BỐN TRỤ CỘT CỦA GIÁO DỤC THẾ KỶ XI
Tâ câư ơèá 4 cïûÛ bÛûè BÛùé cÛùé “Âéïc ỵÛjê: cïûÛ cÛûã èéjã íãèâ” cïûÛ ÏÛó bÛè ëïéác ỵếvef
áãÛùé dïïc ỵâếkóû XXI cïûÛ ÏNCO wÛõèêï ỉêè 4 céjỵ ỵìïïcïûÛ áãÛùé dïïc èâư íÛï:
1. Tâư ù èâÛáỵ : học để biết
2. Tâư ù âÛã
: học để làm
3. Tâư ù bÛ
: học để chung sống

4. Tâư ù ỵư
: học để tự khẳng đònh mình
Cụ thể:
1. Học để biết là gì?

-

Bãếỵ ỵâï èâÛjè ỵâéâèá ỵãè
Bãếỵ ỵãếê ỵâï kãếè ỵâư ùc
Bãếỵ ỵÛïé ỉÛjê ỵìã ỵâư ùc
Bãếỵ íư û dïïèá ỵìã ỵâư ùc
Như vậy, việc học học tập vừa là phương tiện, vừa là mục đích!

2. Học để làm ỉÛøáì?

-

Câïóekè wÛø
é ỵÛïé kóõèÛêèá íÛèá èÛêèá ỉư ïc

-

ÁãÛùé dïïc kâÛû èÛêèá ỵâícâ èáâã (lao động trong nền kinh tế không chính quy)

ÁãÛûm bớỵ céâèá vãejc câÛâè ỵÛó vÛøỵÛêèá cư ờ
èá ỵíèâ dxcâ vïï(không tạo ra sản phẩm cụ
thể; lưu ý dòch vụ quan hệ người-người)

3. Học để chung sống là gì?

-

Âéïc bãếỵ êâÛùỵ âãejè ìÛ èáư ờ
ã kâÛùc
Âéïc cÛùcâ íéáèá vớã èáư ờ
ã kâÛùc
Âéïc cÛùcâ cïø
èá ỉÛø
m vãejc vì mïïc wícâ câïèá (lợi ích)

Êâ. MÛóé, Tékèá ÁãÛùm wéáÏNCO:
“Con đường tốt nhất để sống còn, đó là học chung sống với những người khác, học nghe điều
người khác nói. Học tập là một đặc trưng mới của cuộc sống. Khoan dung không có nghóa là
“tha thứ” người khác, mà la biết cùng nhau học hỏi, hiểu biết, kính trọng lẫn nhau,
hoặc tại sao không nói là cùng (nhau) chiêm ngưỡng lẫn nhau”
4. Học để khẳng đònh mình là gì?

-

KâÛúèá wxèâ èâÛâè cÛùcâ
VÛêè âéùÛ, ỵíèâ èâÛâè vÛêè
KâÛúèá wxèâ 3 céjỵ ỵìïïèêï ỵìêè
KâÛúèá wxèâ íư ïêâÛùỵ ỵìãekè câé cÛù èâÛâè vÛøméïã èáư ờ
ã xïèá ëïÛèâ

14


Chuyên đề 2:
CHUYỂN ĐỘNG CỦA GIÁO DỤC ĐẠI HỌC TRÊN THẾ GIỚI

THIẾT KẾ, PHÁT TRIỂN, CẢI CÁCH CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
-

Đònh ước các cuộc cách mạng giáo dục trên thế giới
Chuyển động của đại học thế giới dưới tác động của GATS
Quan niệm giáo dục trong cơ chế thò trường
Mô hình trường đại học theo quan niệm Mc. Nay
Thiết kế, phát triển và cải cách chương trình giáo dục
Sự thay đổi quan niệm về người dạy và học trong thời đại mới

§5. ĐỊNH ƯỚC CÁC CUỘC CÁCH MẠNG GIÁO DỤC TRÊN THẾ GIỚI

I. Đònh ước các cuộc cách mạng giáo
dục trên thế giới
3

Bùng nổ tri thức
và công nghệ thông tin

2

Giáo dục phù hợp
cơ chế thò trường

1

Đưa giáo đường vào xã hội
!

Giáo đường

Giáo dục là quốc sách

15


§6. CHUYỂN ĐỘNG CỦA ĐẠI HỌC THẾ GIỚI DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA

GATS (General Agreemet on Trale in Sevices)
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG
1. Các động lực mới của giáo dục đại học:
- Íự áãÛ ỵÛêèá èâï cÛfï èâÛjê âéïc ỵâ âướèá wÛïã câïùèá âéùÛ ÁDWÂ
- Nâï cÛfï âéïc ỵÛjê íïéáỵ wờ
ã
- Vãejc wÛ dÛïèá âéùÛ cÛùc ỉéÛïã ỵìườèá vefèáïéfè cïèá ư ùèá: ÁDWÂ ỉÛøỉợã ícâ âÛó céâèá âÛó ỵư ?
- Âợê ỵÛùc áãư õÛ cÛùc èâÛøỵìư ờ
èá vÛøỉãêè kếỵ mÛïèá
- TÛùc wéjèá cïûÛ céâèá èáâejỵâéâèá ỵãè
- TìÛùcâ èâãejm xÛõâéjã cïûÛ cÛùc ỵìư ờ
èá wÛïã âéïc
- Íự ỵâÛó wékã ỵìéèá vÛã ỵìéøcïûÛ câíèâ êâïû

Tồn cầu hố là dòng chảy xun biên giới của
vốn, lao động, cơng nghệ, hàng hố, thơng tin, tri
thức, ý tưởng v.v…
Hội nhập
kinh tế

GATT

Hội nhập

văn hố

Hội nhập
giáo dục

GATS

2. Các mục tiêu chính của GATS:
 Kâïóếè kâícâ ỵự dé âéùÛ ỵâươèá mạã cÛø
èá èâãềï cÛø
èá ỵốỵ
 Từèá bước mở ìộèá ỵự dé âéùÛ ỵâươèá mạã ỵâéâèá ëïÛ wÛø
m êâÛùè
 Tâãếỵ ỉậê cơ câế áãảã ëïóếỵ ỵìÛèâ câấê
3. Phạm vi điều chỉnh của GATS: các dịch vụ, trong đó có giáo dục
4. Tự do hóa thương mại dịch vụ giáo dục bao gồm tự do hóa 4 phương thức cung cấp:
 Cïèá cấê xïóêè ëïốc áãÛ
 Tãêï ỵâïïèáéÛø
ã èước
 Âãệè dãệè ỵâươèá mạã
 Âãệè dãệè èâÛâè íự
5. Tự do hóa thương mại dịch vụ giáo dục được thực hiện ở mọi cấp học và trình độ
đào tạo:
 ÁãÛùé dïïc ỵãểï âọc
 ÁãÛùé dïïc ỵìïèá âọc
 ÁãÛùé dïïc wạã âọc
 ÁãÛùé dïïc èáườã ỉớè
16

 CÛùc dịcâ vụ ÁãÛùé dïïc kâÛùc
Như vậy, hợp tác quốc tế về giáo dục đãã chuyển sang giai đoạn mới-đó là giai đoạn hội nhập
quốc tế về giáo dục trong đó các quốc gia, các tập đoàn giáo dục vừa hợp tác vừa cạnh tranh
với nhau trong cung ứng giáo dục xuyên biên giới.
II. CHUYỂN ĐỘNG CỦA ĐẠI HỌC THẾ GIỚI DƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA GATS
1. Hình thành thò trường giáo dục toàn cầu:
• Tìước ÁATÍ ỉÛøíự âìèâ ỵâÛø
èâ ỵự êâÛùỵ củÛ cÛùc ỵâị ỵìườèá èộã wịÛ
• Vớã ÁATÍ ỉÛøíư ïêâÛùỵ ỵìãekè ỵư ïáãÛùc củÛ ỵâị ỵìườèá áãÛùé dục èộã wxÛ vÛøíự mở ìộèá ỵâÛø
èâ
ỵâị ỵìườèá ỵéÛø
è cầï
• Ước ỵíèâ ỵâị ỵìườèá èÛø
ó ỵâï âïùỵ mỗã èăm kâéảèá 1000-3000 ỵỷ ÏÍD
2. Xu thế quản lý công mới
• Tâị ỵìườèá áãÛùé dïïc ỉÛømộỵ ỵâị ỵìườèá wặc bãệỵ, câỉ áầè wïùèá ỉÛøméjỵ ỵâị ỵìườèá, vì vậó
èéù wư ợc áéïã ỉÛøcâïẩè ỵâị ỵìườèá (ëïÛíã-mÛìk)

Wéjc ëïóefè èâÛøèư ớc

CâïÛkè ỵâxỵìư ờ
èá

CâïÛkè wéjc ëïóefè

•

Tâxỵìư ờ
èá ỵư ïdé

Tươèá ứèá ỉÛøméââìèâ ëïảè ỉóù céâèá mớã (New Êïbỉãc MÛèÛáemỵ): èớã ỉỏèá cÛùc ëïó
wịèâ củÛ èâÛøèước, ỵăèá ëïóềè ỵự câủ vÛøỵư ïcâxï ỵìÛùcâ èâãệm củÛ cơ íở áãÛùé dïïc

3. Làm mờ ranh giới công lập – tư thục

CÛùc ỵìư ờ
èá céâèá ỉÛjê, wÛëc bãejỵ kâï vư ïc wÛïã âéïc ỵìïóềè ỵâốèá, ỵâÛm áãÛ mạèâ mẽ vãệc
cïèá cấê áãÛùé dïïc xïóêè bãêè áãớã
Âìèâ ỵâÛø
èâ ëïÛè âệ âợê ỵÛùc mớã áãữÛ cÛùc ỵìườèá céâèá ỉậê vớã cÛùc èâÛøcïèá cấê áãÛùé

dục mớã
4. Ghi nhận tác động thành công của giáo dục tư thục là:
NâÛøỵìư ờ
èá êâÛûã ỉïéâè wékã mớã vÛøíÛùèá ỵÛïé kâéâèá èáư ø
èá


Kãekm wxèâ, kãekm íéÛùỵ câÛáỵ ỉư ợèá câÛëỵ câẽ
TÛjê ỵìïèá ëïÛûè ỉóù câã êâí vÛøâãejï ëïÛû


Céù câãếè ỉư ợc xÛâó dư ïèá vÛøëïÛûèá bÛù ỵâư ơèá âãejï

Tâư ïc âãejè céâèá bÛèèá xÛõâéjã
5. Tác động gia tăng của các tập đoàn giáo dục quốc tế
Íự céù mặỵ củÛ cÛùc ỵậê wéÛø
è áãÛùé dïïc ở mọã câÛâï ỉục



cÛùc ỵậê wéÛø
è áãÛùé dïïc wưÛ ìÛ cÛùc bÛø
ã âéïc ỵâÛø
èâ céâèá ỵìéèá câãèâ êâục ỵâị ỵìườèá ÁD

Đốã vớã cÛùc ỵậê wéÛø
è áãÛùé dïïc, ỵâị ỵìườèá áãÛùé dïïc ỉÛømộỵ ỵâị ỵìườèá dịcâ vïïkâéâèá
kâÛùc bÛáỵ cư ù ỵâxỵìư ờ
èá èÛø
é (ỵâxỵìư ờ
èá wícâ ỵâư ïc)
6. Cạnh tranh bằng việc xếp hạng đại học
17


Xếê âÛïèá ëïéác áãÛ vÛøëïéác ỵế
Xếê âÛïèá ỉÛøwéjèá ỉư ïc êâÛùỵ ỵìãekè ÁDWÂ


Xếê âÛïèá mÛèá ỵíèâ ỵư ơèá wéáã, ỵïóejỵ èâãêè kâéâèá êâÛûè Ûùèâ wư ợc wÛfó wïûbư ùc ỵìÛèâ wÛ
dÛïèá cïûÛ ÁDĐÂ cïûÛ ỵư ø
èá ëïéác áãÛ.

Tïó èâãêè, kếỵ ëïÛû xếê âÛïèá wư ợc íư û dïïèá èâư méjỵ céâèá cïïcÛïèâ ỵìÛèâ. Wãefï èÛø
ó dÛãè
wếè “âéjã câư ùèá xếê âÛïèá” vÛøèâư õèá âejỉïïó kâéù ỉư ờ
èá
7. Vai trò lớn mạnh của các hiệp hội, nghiệp đoàn (xã hội dân sự )
Cïèá cấê èáïồè ỉực ỵìéèá vãệc áãảã ëïóếỵ bÛø
ã ỵéÛùè: ëïó méâ-câÛáỵ ỉư ợèá;


LÛøwéáã ỵÛùc củÛ èâÛøèước vì íự êâÛùỵ ỵìãểè bềè vữèá củÛ áãÛùé dục

LÛøwéáã ỵìéïèá củÛ ỵâị ỵìườèá wể âạè câế cÛùc ỵãêï cực củÛ ỵâị ỵìườèá

Âìèâ ỵâÛø
èâ xÛõâéjã dÛâè íư ïỵéÛø
è cÛfï.

8. Đối trọng với xu thế thương mại dịch vụ giáo dục là xu thế hợp tác khu vực và hợp tác
quốc tế trong phát triển giáo dục
9. Tiến trình Bologna và chiến lược Lisbon
XÛâó dựèá kâơèá áãÛè áãÛùé dục wạã âọc câïèá áãữÛ CâÛâï Â
ï, Mỹ LÛỵãèâ vÛøCÛìãbê;


ÂÛø
ã âéø
Û áãÛùé dïïc wÛïã âéïc CâÛâï Êâã;

XÛâó dư ïèá kâéâèá áãÛè áãÛùé dïïc EAN


18


§7. QUAN NIỆM GIÁO DỤC TRONG CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG
1. Quan niệm về thò trường giáo dục đại học:

Quan niệm giáo dục đại học

trong cơ chế thò trường
HH tập thể (D)
●
(NâÛøèư ớc)

Đèn biển

(C)

●

● GDĐH?
Mức
độ
thò
trường

●
●

HH thò trường

●

● o, bánh mỳ

(B)

(A)

HH tư nhân

●

Mức độ cộng đồng

●

HH cộng đồng

§8. MÔ HÌNH TRƯỜNG ĐẠI HỌC THEO QUAN NIỆM MC. NAY
1. Mô hình quản lý đại học của Mc. Nay
QïÛûè ỉóù èâÛøỵìư ờ
èá wÛõcâïóekè dxcâ ỵâ âư ớèá méââìèâ ëïÛûè ỉóù wÛïã âéïc cïûÛ Mc. NÛó
wÛõwư Û ìÛ, áéfm 4 méââìèâ wÛïã âéïc:
a) Kiểu truyền thống
10%
b) Kiểu đơn vò hành chính;
15%
c) Kiểu doanh nghiệp-coi SV là “khách hàng”
35%
d) Kiểu công ty cổ phần-mang tính “ủy thác”
40%
Méââìèâ âãejè èÛó ỉÛødïèá âéø
Û 4 méââìèâ èâư èá ỵóû ỉejcïûÛ cÛùc kãekï ỵìư ờ
èá wekỉÛø
m êâïø
âợê èâÛøỵìư ờ
èá ỵìéèá cơ câếỵâxỵìư ờ
èá, èâư èá ỉïéâè wÛûm bÛûé ỵÛfm “ỵìã ỵâư ùc” cïûÛ cÛùc ỵìư ờ

èá wÛïã
âéïc, ỉïéâè wư ợc céã ỉÛø“ỵâÛùê èáÛø
” cïûÛ ỵìã ỵâư ùc.
Bãekï dãễè âÛã câãefï vefméââìèâ ëïÛûè ỉóù ỵìư ờ
èá wÛïã âéïc
2. Năm lónh vực cần tập trung:
Cơ cấu tổ chức

- Áéïè èâẹ– ÊâÛûè ư ùèá èâÛèâ
- Íư ïèáÛêè cÛùcâ áãư õÛ cÛùc kâéÛ wư ợc dỡbéû âéÛëc ỵìở èêè mờèâÛïỵ
- TÛïé wãefï kãejè câé íư ïỵư ơèá ỵÛùc vÛøâợê ỵÛùc

Giảng dạy
- WÛùê ư ùèá cÛùcâ âéïc mớã cïûÛ íãèâ vãêè
- TÛjè dïïèá íư ùc mÛïèâ cïûÛ céâèá èáâej
- Íư û dïïèá èáïéfè ỉư ïc ỵéÛø
è cÛfï
- NÛém vư õèá ỵìã ỵâư ùc vÛøcÛùc áãÛù ỵìx
Nghiên cứu

- Âéjã ỵâÛûé, xïÛáỵ bÛûè
19






- Kếỵ èéáã kâéÛ âéïc vớã âéïc ỵÛjê
- Kếỵ èéáã kâéÛ âéïc vớã ỵâư ïc ỵãễè

- Kếỵ èéáã kâéÛ âéïc vớã dxcâ vïï
Trang thiết bò
- WÛùê ư ùèá wư ợc èâư õèá èâï cÛfï vefkóõỵâïÛjỵ-céâèá èáâejwekâéïc ỵÛjê, âợê ỵÛùc bÛáỵ cư ù
èơã èÛø
é, ỵÛáỵ cÛû méïã èơã (èâÛøỵìư ờ
èá cïûÛ kâéâèá áãÛè wãejè ỵư û)
- TìÛé ëïóefè câé céâèá èáâej
- TÛêèá âãejï ëïÛû vÛøÛûèâ âư ởèá
Chính sách
- Mefm dẻé vefỵÛø
ã câíèâ vÛøèáïéfè èâÛâè ỉư ïc
- ÊâÛûè ư ùèá èâÛèâ
- ÁãÛùm wã vÛø
é èâư õèá ỉóèâ vư ïc mớã

3. Nhận xét
Wư Û èâÛøỵìư ờ
èá vÛø
é cơ câếỵâxỵìư ờ
èá ỵâì èâÛáỵ ỵâãếỵ êâÛûã ỵâÛó wékã:
- NâÛjè ỵâư ùc, cÛùcâ ỵãếê cÛjè vefwÛø
é ỵÛïé
- Méââìèâ ỵìư ờ
èá
- TÛjê ỵìïèá vÛø
é 5 ỉóèâ vư ïc
- QïÛûè ỉóù vÛøâư ớèá wếè câÛáỵ ỉư ợèá
- Kãèâ ỵếwÛïã âéïc

20

§9. THIẾT KẾ, PHÁT TRIỂN VÀ CẢI CÁCH CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC
1. Quan niệm chung về chương trình đào tạo:
XÛâó dư ïèá vÛøêâÛùỵ ỵìãekè câư ơèá ỵììèâ ÁD, âãejè wÛïã âéùÛ cÛùc êâư ơèá êâÛùê dÛïó âéïc cïõèá
èâư cÛùc êâư ơèá ỵãejè, ỵâãếỵ bxdÛïó âéïc ỉÛøméjỵ xï ỵâếỉớè cïûÛ ÁD ỵâếáãớã.
Câư ơèá ỵììèâ áãÛùé dïïc ỉÛøỉéõã ỵìïèá ỵÛâm cïûÛ ëïÛù ỵììèâ ÁD/WT. Nâư vÛjó wekwéáã mÛëỵ vớã ỵâÛùcâ
mớã ỵìéèá ỵâếkóû XXI, ỵâ J. Déìí méïã èefè áãÛùé dïïc êâÛûã áãÛûã ëïóếỵ wư ợc 4 vÛáè wefíÛï:
-Một là:
-Nefè ÁD êâÛûã céù kâÛû èÛêèá wéùèá vÛã ỵìéøëïóếỵ wxèâ ỵìéèá íư ïêâÛùỵ ỵìãekè vÛøỵâư ïc âãejè cÛùc câư ùc
èÛêèá kãèâ ỵế, kâéÛ âéïc vÛøvÛêè âéùÛ. ÁD êâÛûã wÛûm bÛûé wÛø
é ỵÛïé ìÛ ỉư ïc ỉư ợèá ỉÛé wéjèá íÛùèá ỵÛïé
vÛøcéù câÛáỵ ỉư ợèá cÛé ỵâícâ âợê vớã céâèá èáâejcÛé vÛøỉÛøbéjêâÛjè cïûÛ “cÛùcâ mÛïèá ỵìí ỵïej” , ỉÛø
wéjèá ỉư ïc cïûÛ èefè kãèâ ỵếỵìã ỵâư ùc
-Hai là:
-ÁD êâÛûã wÛùê ư ùèá wư ợc xï ỵâếëïéác ỵếwÛëỵ ìÛ, wéù cïõèá ỉÛøỵìÛùcâ èâãejm cơ bÛûè cïûÛ áãÛùé dïïc. Vì
ỵâế, ÁD êâÛûã ỵíèâ wếè âÛø
èá ỉéÛïỵ cÛùc óếï ỵéáỵư ơèá ëïÛè vÛøỵư ơèá ỵÛùc, mÛøcâïùèá ỵâư ờ
èá xÛûó ìÛ
èâÛèâ kâã dãễè ìÛ vãejc vefcÛùc áãÛù ỵìxcÛù èâÛâè xÛõâéjã, vefcÛáï ỵìïùc áãÛ wìèâ, vÛã ỵìéøcïûÛ êâïïèư õ,
ëïó câếíÛéc ỵéjc, vefcÛùc vÛáè wefêâÛùỵ ỵìãekè wéâỵâxvÛøcÛùc vÛáè wefméâã ỵìư ờ
èá.
-Ba là:
CÛùc méáã ëïÛè âejáãư õÛ âejỵâéáèá ÁD vÛøèâÛøèư ớc. CÛùc vÛã ỵìéøvÛøỵìÛùcâ èâãejm èâÛøèư ớc, íư ïïûó
ỵâÛùc méjỵ êâÛfè ëïóefè ỉư ïc câé câíèâ ëïóefè wxÛ êâư ơèá, íư ïâÛø
ã âéø
Û áãư õÛ ÁD céâèá ỉÛjê vÛøỵư
ỵâïïc. CÛùc vÛáè wefèÛø
ó ỵâư ờ
èá ỵâÛó wékã ỵïø

ó ỵâ ỵư ø
èá áãÛã wéÛïè êâÛùỵ ỵìãekè cïûÛ méãã ëïéác áãÛ
cïõèá èâư xï ỵâếcïûÛ cÛû ỵâếáãớã.
-Bốn là:
XÛâó dư ïèá cÛùc ëïó wxèâ vefcÛùc áãÛù ỵìxcïûÛ íư ïâãekï bãếỵ ỉÛãè èâÛï, íư ïcởã mở ỵìéèá ëïÛè âej
èáư ờ
ã vớã èáư ờ
ã, v.v… , ỵéùm ỉÛïã ỉÛøáãÛù ỵìxcïûÛ âéø
Û bìèâ.
VÛjó, ỉãejï ÁD céù ỵâekcéùóù èáâóÛ êâékëïÛùỵ âÛó kâéâèá?
ÁD céù ỵâek, bởã câíèâ èéù èâư méjỵ èâÛâè ỵéáỉxcâ íư û ỵÛïé ìÛ èáéâè èáư õcâïèá áãïùê èâÛâè ỉéÛïã vư ợỵ
ëïÛ méjỵ íéámÛâï ỵâïÛjè, wÛùê ư ùèá méjỵ íéáỵâÛùcâ ỵâư ùc vÛøbÛáỵ câÛáê íư ïwÛ dÛïèá. Vớã èáéâè èáư õwéù
ỉÛø
m câé céjèá wéfèá ỵâếáãớã céù ỵâekỵãếê cÛjè wư ợc méïã íư ïkâéâè èáéÛè cïûÛ ỵâếáãớã vÛøméïã íư ï
áãÛø
ï céù cïûÛ cÛùc èefè vÛêè mãèâ, cÛùc èefè vÛêè âéùÛ.
Béáè vÛáè wefwéù ỉÛøwxèâ âư ớèá vóméâỵìéèá vãejc xÛâó dư ïèá êâÛùỵ ỵìãekè cïõèá èâư cÛûã cÛùcâ CTDÁ

•Kâã èéùã wếè méjỵ câư ơèá ỵììèâ wÛøé ỵÛïé ỉÛøèéùã wếè 3 óếï ỵéácơ bÛûè íÛï: ÂéÛïcâ wxèâ vÛøêâÛùỵ
ỵìãekè - xÛâó dư ïèá - Kãekm wxèâ CTÁD
TâếèÛø
é ỉÛøcâư ơèá ỵììèâ áãÛùé dïïc/wÛø
é ỵÛïé
VefỵâïÛjỵ èáư õ“câư ơèá ỵììèâ ÁD/WT” wư ợc xem xéỵ ở wÛâó ỵư ơèá wư ơèá vớã ỵư øcurriculum ỵìéèá
ỵãếèá â. Céù ìÛáỵ èâãefï ëïÛè èãejm kâÛùc èâÛï vefCTWT ỵâ cÛùc cÛùcâ ỵãếê cÛjè kâÛùc èâÛï
o Wenting (1993): CTWT ỉÛøméjỵ bÛûè ỵâãếỵ kếỵékèá ỵâekcâé méjỵ âéÛïỵ wéjèá wÛø
é ỵÛïé (èáÛéè âÛïè,
dÛø
ã âÛïè). BÛûè ỵâãếỵ kếwéù câé bãếỵ ỵéÛø
è béjèéjã dïèá cÛfè wÛø

é ỵÛïé, câỉ ìéõèâư õèá áì cÛfè ỵìéâèá
wợã ở èáư ờ
ã âéïc íÛï kâã kếỵ ỵâïùc kâéùÛ wÛø
é ỵÛïé, èéù êâÛùc âéïÛ ìÛ ëïó ỵììèâ cÛfè ỵâãếỵ wekỵâư ïc
âãejè èéjã dïèá wÛø
é ỵÛïé, èéù cïõèá câé bãếỵ cÛùc êâư ơèá êâÛùê wÛø
é ỵÛïé vÛøcÛùcâ ỵâư ùc kãekm ỵìÛ
wÛùèâ áãÛù kếỵ ëïÛû âéïc ỵÛjê. VÛø
, ỵÛáỵ cÛû èâư õèá cÛùã wéù wư ợc íÛéê xếê ỵâ méjỵ ỵâờ
ã áãÛè bãekï
câÛëỵ câẽ”
o Cấu trúc CTĐT Tyler (1949) bÛé áéfm 4 ỵâÛø
èâ ỵéá:
- Mïïc ỵãêï wÛø
é ỵÛïé;
21


- Néjã dïèá wÛø
é ỵÛïé;
- Êâư ơèá êâÛùê âÛó ëïó ỵììèâ wÛø
é ỵÛïé;
- CÛùcâ wÛùèâ áãÛù kếỵ ëïÛû
2. Các cách tiếp cận trong việc xây dựng chương trình đào tạo
- CÛùcâ ỵãếê cÛjè èéjã dïèá
- CÛùcâ ỵãếê cÛjè mïïc ỵãêï
- CÛùcâ ỵãếê cÛjè êâÛùỵ ỵìãekè
Cïïỵâek:
a) Cách tiếp cận nội dung (céèỵỵ ÛêêìéÛcâ)
- Céã CTWT ỉÛøbÛûè êâÛùc ỵâÛûé èéjã dïèá wÛø

é ỵÛïé. ÁD ỉÛøëïÛù ỵììèâ ỵìïóefè ỵâïïèéjã dïèákãếè ỵâư ùc, âÛó mïïc ỵãêï wÛø
é ỵÛïé câíèâ ỉÛøèéjã dïèá kãếè ỵâư ùc. CTWT ỵìở ỵâÛø
èâ cïéáè ỵìÛ
cư ùï cÛùc èéjã dïèá
- ÊÊÁD âư ớèá wếè ỵìïóefè ỵâïïèâãefï kãếè ỵâư ùc, èáư ờ
ã âéïc ỵâïïwéjèá
- Vãejc wÛùèâ KQÂT áãÛù ỵìở èêè kâéù kâÛêè
“Dạy những gì nhà trường có”
b) Cách tiếp cận mục tiêu (ébjecỵãve ÛêêìéÛcâ)
- Mïïc ỵãêï áéfm: èâÛjè ỵâư ùc - kóõèÛêèá – ỵâÛùã wéj
- Mïïc ỵãêï câỉ ỉÛøëïÛè ỵÛâm ỵớã kếỵ ëïÛû èáư ờ
ã âéïc ở wÛfï ìÛ, mïïc ỵãêï wéù áéïã ỉÛømïïc wícâ
âÛø
èâ vã wÛfï ìÛ ỵìéèá cÛùc ỉóèâ vư ïc ỵìêè
- Áãư õÛ ỵâếkóû XX, Móõwư Û vÛø
é íư û dïïèá CTWT wư ợc xÛâó dư ïèá xïÛáỵ êâÛùỵ ỵư ømïïc ỵãêï wÛø
é
ỵÛïé: Mïïc ỵãêï
Néjã dïèá
Êâư ơèá êâÛùê
wÛùèâ áãÛù
Kếỵ ëïÛû âéïc ỵÛjê.
- Câïù ỵìéïèá ỵớã íÛûè êâÛkm wÛø
é ỵÛïé
- Mïïc ỵãêï ỵâekâãejè ëïÛ cÛùc ỵãêï câí céù ỵâekwé ỉư ờ
èá wư ợc
Ưu điểm của objective approach
- Mïïc ỵãêï céù ỵâekwé ỉư ờ
èá wư ợc wekwÛùèâ áãÛù câÛáỵ ỉư ợèá, âãejï ëïÛû wÛø
é ỵÛïé

- TâÛfó vÛøỵìéøbãếỵ ìéõcÛfè êâÛûã ỉÛø
m áì wekwÛïỵ wư ợc mïïc ỵãêï
- Câé êâéê xÛùc wxèâ wư ợc âìèâ ỵâư ùc, êâư ơèá êâÛùê wÛùèâ áãÛù kếỵ ëïÛû âéïc ỵÛjê cïûÛ ÍV
Nhược điểm của objective approach
- ÍÛûè êâÛkm wÛø
é ỵÛïé wéfèá èâÛáỵ ở wÛfï ìÛ, ỵìéèá kâã wéù èáïóêè ỉãejï wÛfï vÛø
é ỉÛøcéè èáư ờ
ã
âéø
Ûè ỵéÛø
è kâÛùc èâÛï
- Rè
è wïùc céè èáư ờ
ã ỵâ méjỵ kâïéâè mÛãï wxèâ íÛüè ỉÛø
m câé èáư ờ
ã âéïc ỉïéâè bxwéjèá,
ỵâãếï ỵíèâ íÛùèá ỵÛïé
- CÛùc kâÛû èÛêèá ỵãefm Ûkè cïûÛ céè èáư ờ
ã kâéâèá wư ợc êâÛùỵ âãejè, kâéâèá wư ợc ëïÛè ỵÛâm
êâÛùỵ âïó

c)
-

-

“Dạy những gì người học cần, xã hội cần”
Cách tiếp cận phát triển( devéêmỵÛỉ ÛêêìéÛcâ)
Tâ Kỉó “CTWT ỉÛøméjỵ ëïÛù ỵììèâ, vÛøáãÛùé dïïc ỉÛøíư ïêâÛùỵ ỵìãekè”
ÁãÛéù dïïc êâÛûã êâÛùỵ ỵìãekè méïã ỵãefm èÛêèá èáư ờ

ã âéïc, ỉÛø
m câé âéïcâïû wéjèá áãÛûã ëïóếỵ
cÛùc ỵìèâ âïéáèá céù vÛáè wefáÛëê ỵìéèá cïéjc íéáèá céâèá vãejc méjỵ cÛùcâ câïû wéjèá vÛøíÛùèá
ỵÛïé
Câïù ỵìéïèá wếè êâÛùỵ ỵìãekè íư ïâãekï bãếỵ cïûÛ èáư ờ
ã âéïc

22


-

Tâ Kỉó “CTWT câỉ ỵâư ïc íư ïcéù ỵíèâ áãÛùé dïïc èếï èéjã dïèá cïûÛ èéù bÛé áéfm èâư õèá
wãefï mÛøèáư ờ
ã âéïc ëïí ỵìéïèá vÛøỵâéâèá ëïÛ wéù èáư ờ
ã âéïc êâÛùỵ ỵìãekè wư ợc íư ïâãekï bãếỵ
vÛøméïã èÛêèá ỉư ïc ỵãefm Ûkè cïûÛ cÛù èâÛâè”
- ÍÛûè êâÛkm cïûÛ ëïÛù ỵììèâ wÛø
é ỵÛïé ỉÛøwÛ dÛïèá, kâéâèá ỵâekáéøbéù ỵâ kâïéâè wïùc íÛüè
- Vì ëïÛè èãejm áãÛùé dïïc ỉÛøíư ïêâÛùỵ ỵìãekè, câé èêè CTWT êâÛûã câïù ỵìéïèá wếè kâíÛ cÛïèâ
èâÛâè vÛêè, èâư õèá áãÛù ỵìxmÛèá ỉÛïã câé èáư ờ
ã âéïc
VÛjó, cÛùcâ ỵãếê cÛjè êâÛùỵ ỵìãekè (developmental approach) céù mïïc ỵãêï wÛø
é ỵÛïé âÛó kâéâèá?
- Kâéâèá êâÛûã ỉÛømục đích hành vi wÛfï ìÛ
- Mïïc ỵãêï ở wÛâó áéïã wư ợc áéïã ỉÛøchuẩn mực và là Nguyên lý cơ bản của quá trình đào
tạo (èéìm Ûèd êìãècãêỉ éf êìécedïcìe)âéÛëc céø
è wư ợc áéïã ỉÛømục tiêu biểu hiện
sáng tạo (cìỵãve-exêìíãve ébjecỵãve)
- Náïóêè ỉóù cơ bÛûè cïûÛ ëïÛù ỵììèâ wÛø

é ỵÛïé ỉÛø
* ÊâÛûã ỵÛïé âư ùèá ỵâïù câé èáư ờ
ã âéïc
* ÊâÛûã ỵÛïé ỵíèâ câïû wéjèá câé èáư ờ
ã âéïc
* ÊâÛûã wư ợc âư ớèá dÛãè vÛøỵâư ờ
èá xïóêè wư ợc wÛùèâ áãÛù ỵư øêâíÛ èáư ờ
ã dÛïó
* ÊâÛûã céù èâãefï cơ âéjã ỵâư ïc âÛø
èâ
* ÊâÛûã íư û dïïèá èâãefï ÊÊÁD kâÛùc èâÛï ỉÛø
m câé vãejc dÛïó vÛøâéïc ỵìở èêè ỵâícâ âợê
Ưu điểm của developmental approach:
- Không chỉ dạy được những gì nhà trường có mà còn dạy được những gì người học
cần, xã hội cần!
Nhược điểm của developmental approach:
- Câïù ỵìéïèá ëïÛù èâãefï ỵớã ỉợã ícâ cÛù èâÛâè èáư ờ
ã âéïc mÛøkâéâèá ëïÛè ỵÛâm èâãefï ỵớã ỉợã
ícâ céjèá wéfèá
3. Các bước xây dựng và phát triển CTĐT
KâÛùã èãejm thiết kế CTĐT (cïììãcïỉïm dãáè) vÛøphát triển CTĐT (cïììãcïỉïm
devéỉéêmỵ) wư ợc ëïÛè èãejm: ỵâãếỵ kếCTWT ỵâ èáâóÛ âẹê, ỉÛøméjỵ céâèá wéÛïè cïûÛ êâÛùỵ
ỵìãekè CTWT. Tâ èáâóÛ ìéjèá âÛã ỵâïÛjỵ èáư õỵìêè ỉÛøwéfèá èâÛáỵ
CÛùc bư ớc XD vÛøêâÛùỵ ỵìãekè CTWT
Kâã èéùã wếè xÛâó dư ïèá vÛøêâÛùỵ ỵìãekè méjỵ câư ơèá ỵììèâ wÛø
é ỵÛïé ỉÛøèéùã wếè 5 bư ớc cơ bÛûè íÛï:
– ÊâÛâè ỵícâ èâï cÛfï (âéÛïcâ wxèâ)
– XÛùc wxèâ mïïc wícâ câïèá vÛømïïc ỵãêï (âéÛïcâ wxèâ)
– Tâãếỵ kế(xÛâó dư ïèá)
– Tâư ïc âãejè (Ûùê dïïèá)

– Kãekm wxèâ CTÁD (wÛùèâ áãÛù)

23


Các bước XD và phát triển CTĐT
1-Phân tích
tình hình

5-Kiểm
đònh CTĐT

2- XĐ mục
tiêu

4-Thực
hiện CTĐT

3-Thiết kế
CTĐT

4. Cải cách chương trình giáo dục
- Íư ïcÛfè ỵâãếỵ êâÛûã cÛûã cÛùcâ câư ơèá ỵììèâ áãÛùé dïïc
- Mïïc ỵãêï cïûÛ cÛûã cÛùcâ câư ơèá ỵììèâ áãÛùé dïïc
- WÛëc wãekm cïûÛ cÛûã cÛùcâ câư ơèá ỵììèâ áãÛùé dïïc
- Tâờ
ã ỉư ợèá ỵâư ïc âãejè câư ơèá ỵììèâ áãÛùé dïïc
- CâïÛkè câư ơèá ỵììèâ áãÛùé dïïc
5. Bốn yếu tố cơ bản để xây dựng phát triển và cải cánh giáo dục
- Náư ờ

ã dÛïó (ỵâÛfó)
- Náư ờ
ã âéïc
- Câư ơèá ỵììèâ wÛø
é ỵÛïé
- Cơ íở vÛjỵ câÛáỵ

Béáè óếï ỵéácơ bÛûè cïûÛ áãÛùé dïïc
wekxÛâó dư ïèá êâÛùỵ ỵìãekè, cÛûã cÛùèâ

CTĐT
Ngư
Người
họ
học

Người
dạy

Cơ sở
sở
Đào tạ
tạo

24


25