Nghiên cứu hoàn thiện quy trình nhân nhanh hoa đồng tiền bằng kĩ thuật nuôi cấy mô tế bào,trong điều kiện nuôi cấy invitro

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành được đề tài này tôi đã nhận được sự giúp đỡ rất
nhiệt tình của thầy cô,bè bạn và gia đình .Trước hết cho tôi gửi
lời cảm ưn sâu sắc nhất đến Th.s Nguyễn Thị Thuý Liên đã chỉ
bảo và giúp đỡ tôi rất tận tình trong suốt thời gian tôi thực tập .
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn T.S Nguyễn Ngọc Hùng –
Trưởng bộ môn CNSH –Viện nghiên cứu rau quả -Hà Nội ,cùng
cô TH.S Đoàn Thị Thuỳ Vân và anh Minh Phú và tất cả những
người trong viện nghiên cứu rau quả đã tạo điều kiện giúp tôi
hoàn thành đề tài này.
Cuối cùng cho tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình ,bè
bạn những người luôn động viên ,giúp đỡ tôi trong suốt quá
trình học tập và thực hiện đề tài.


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học

Phần 1: Mở đầu
1.Đặt vấn đề
Hoa đồng tiền (Gerrbera sp.) là một trong 10 loài hoa có nhu cầu sử
dụng nhiều nhất trên thế giới, có đặc điểm là cây lưu niên ra hoa quanh
năm, năng suất cao, hoa bền, đẹp, màu sắc phong phú, được người tiêu
dùng rất ưa chuộng. Hoa đồng tiền đã có mặt ở rất nhiều nước trên thế
giới, lượng hoa thưong mại lớn tập trung chủ yếu ở một số nước như: Hà
Lan, Đan Mạch, Bungari, Đức, Pháp…Ở Châu Á, những nước có sản
lượng hoa đồng tiền cao là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản…Hiện nay hoa
đồng tiền đã chiếm một vị trí quan trọng trong phát triển nông nghiệp của
nhiều quốc gia trên thế giới.
Cây hoa đồng tiền được di nhập vào Việt Nam từ đầu thế kỷ 20, và
có những vùng trồng thương mại như Hà Nội, Đà Lạt và thành phố Hồ
Chí Minh. Tuy nhiên, hoa đồng tiền được trồng ban đầu chỉ là những loại

hoa cánh đơn, nhỏ, màu sắc đơn điệu, năng suất thấp, chất lượng hoa
kém, và phát triển nhỏ lẻ trong các hộ gia đình, vì vậy ít được người tiêu
dùng để ý tới, bên cạnh đó, những nghiên cứu về hoa đồng tiền vẫn còn
hạn chế. Trong mấy thập kỷ trở lại đây, nhờ các tiến bộ khoa học kỹ
thuật, các nhà chọn tạo giống tại Hà Lan, Nhật Bản đã tạo ra được rất
nhiều các giống hoa đồng tiền với màu sắc hoa, hình dạng hoa phong phú,
đa dạng. Đặc biệt, bằng việc tạo ra giống hoa đồng tiền kép có cánh dày,
độ bền lâu đã thay đổi hẳn thị hiếu người chơi hoa và hoa đồng tiền đã trở
nên gần gũi, thân thiết với người tiêu dùng.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế như hiện nay ở nước ta, nhu
cầu chơi hoa nói chung và hoa đồng tiền nói riêng cũng đã trở nên rất phổ
biến đối với mọi nhà, mọi người. Trước nhu cầu đó, những năm qua nhiều
nhà sản xuất đã nhập một số giống đồng tiền từ Hà Lan, Trung Quốc về
trồng kết quả là một số giống đã phát huy những ưu điểm nổi trội nhưng

Báo cáo tốt nghiệp

2

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
cũng có những giống không phù hợp với điều kiện khí hậu Việt Nam. Do
vậy việc nghiên cứu chọn tạo giống hoa đồng tiền cả hoa chậu và hoa cắt
thích nghi được với điều kiện khí hậu nước ta là vô cùng cấp thiết nhằm
nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập cho người dân và cho Quốc gia.
Xuất phát từ thực tế đó, chúng tôi tiến hành đề tài : Nghiên cứu áp dụng
phương pháp nhân giống hoa đồng tiền bằng kỹ thuật invitro vào sản xuất
quy mô lớn.

2.Mục đích yêu cầu của đề tài
Nghiên cứu hoàn thiện quy trình nhân nhanh hoa đồng tiền bằng kĩ
thuật nuôi cấy mô tế bào,trong điều kiện nuôi cấy invitro.
3 Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn
3.1 Ý nghĩa khoa học
Sử dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào làm tăng hệ số nhân chồi.
3.2 Ý nghĩa thực tiễn
Đưa được quy trình nhân nhanh giống hoa đồng tiền đạt hiệu quả.

Báo cáo tốt nghiệp

3

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
Phần 2
Tổng quan tài liệu
1.Nguồn gốc cây hoa đồng tiền:
Cây hoa đồng tiền có tên khoa học là Gerbera sp., thuộc họ Compositae,
có nguồn gốc ở Nam Phi. Nó được phát hiện bởi Robert Jamerson, người
Scotsland vào năm 1880 khi đang làm ở bãi khai thác vàng gần Bardedton
vùng Trausvạl ở Nam Phi. Ông đã tặng cây này cho vườn thực vật
Durdan và người phụ trách khu vườn này là ông John Med Leywood đã
gửi những cây mẫu tới Harry Bolies ở thị trấn Cape Nam Phi. Sau đó, ông
Bolies đã gửi những cây này tới vườn thực vật hoàng Gia Anh để phân
loại và nhân biết và ông dề nghị đặt tên khoa học cho loài này là Gerbera
Jamesonii. Năm 1890, Richard Irwin Lynch ( người Anh) bắt đầu thực
hiện một chương trình tạo giống và đã tạo ra rất nhiều giống cải tiến.

([Kessler, Jr. Greenhouse production of Gerbera daisier. )
Đầu những năm 20 của thế kỷ XX, hoa đồng tiền chưa được sản xuất ở
Bắc Mỹ, nhưng sau đó việc nhân giống được tiến hành rộng rãi ở
California trong suốt những năm 70. ([Kessler, Jr. Greenhouse
production of Gerbera daisier. )
Ở Việt Nam, hoa đồng tiền được người Pháp đưa vào từ đầu thế kỷ
20 và được phát triển cho đến ngày nay. Tuy nhiên chủ yếu vẫn là các
giống đồng tiền đơn, hoa nhỏ. Hoa đồng tiền kép mới chỉ được du nhập
vào Việt Nam một vài năm gần đây (Đặng Văn Đông, Đinh thế Lộc,2004)
hệ thống phân loại thực vật, cây hoa đồng tiền thuộc: Lớp hai lá mầm,
phân lớp cúc (Asteridae), bộ cúc (Asterales), họ cúc (Asteraceae), chi
Gerbera ( Trần Hợp, 1999) [ ].

Báo cáo tốt nghiệp

4

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
2 Giá trị sử dụng
2.1 Giá trị thương mại của giống hoa đồng tiền
Với đặc điểm màu sắc tươi sáng, phong phú, đa dạng với đủ các loại màu,
trên một hoa có thể có một màu đơn hoặc nhiều màu xen kẽ, hoa to, cứng,
nên hoa đồng tiền là loại lý tưởng để làm hoa bó, lẵng hoa và cắm hoa
nghệ thuật…Ngoài ra đồng tiền cũng có thể được trồng trong chậu để
chơi cả chậu trong suốt một thời gian dài, đặt trong phòng làm việc,
phòng khách rất phù hợp.
Hoa đồng tiền là loại hoa có sản lượng và giá trị cao. Ở điều kiện

thích hợp có thể ra hoa quanh năm. Tỷ lệ cành cắt và tỷ lệ hoa thương
phẩm đều cao. Kỹ thuật trồng trọt và chăm sóc đơn giản, ít tốn công, đầu
tư một lần có thể cho thu hoạch liên tục từ 4 – 5 năm [Đặng Văn Đông và
Đinh Thế Lộc (2004) [ Công nghệ mới trồng hoa cho thu nhập cao ]
Hiện nay, ở Việt Nam trong các loài hoa đã được chú ý phát triển,
thì hoa đồng tiền kép mới nhập nội còn gọi là đồng tiền Nam Phi nổi lên
như một cây cho hiệu quả kinh tế cao nhất. Từ một sào đồng tiền giống
mới, chăm sóc đúng kỹ thuật có thể cho thu nhập gần 50 triệu đồng/sào
(Nguyễn Quang Thạch,2004)
Theo Đặng Văn Đông và Đinh Thế Lộc (2004) , trồng hoa đồng
tiền mang lại giá trị thu nhập cao nhất trong các loài hoa thông dụng hiện
nay. Trồng một sào đồng tiền, chăm sóc theo đúng yêu cầu kỹ thuật thì
một năm thu được 60.000 bông/sào (mật độ 2000 cây/sào). Với giá bán
buôn tại vườn là 700 - 1500 đồng/ bông, trung bình 900 đồng/bông, tổng
thu sẽ là 54 triệu đồng/ sào /năm. Như vậy, nếu thực hiện canh tác đúng
kỹ thuật với mức giá bán khiêm tốn thì ngay năm đầu trồng hoa đồng tiền
đã thu hồi toàn bộ vốn bỏ ra là 29.700.000đồng/sào, đồng thời còn lãi sấp
xỉ 24 triệu đồng/sào.
Năm 1993, hoa đồng tiền đứng thứ 7 trong số 10 loại hoa cắt có giá
trị kinh tế trên thế giới, đến năm 1994, nó đã vươn lên vị trí thứ 5. Sức

Báo cáo tốt nghiệp

5

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
tiêu thụ hoa thương mại của Hà Lan tăng 12,1% chỉ qua 1 năm (từ 1993 1994). Trong tương lai nhu cầu về hoa đồng tiền trên thế giới còn tăng

mạnh mẽ. ((RAO A.N ed, 1982. Tissue culture of economically important
plant.Gerbera, pp 227)
Chính vì vậy, hiện nay diện tích trồng hoa đồng tiền của Việt Nam ngày
càng mở rộng, lượng tiêu thụ và giá cả ngày một tăng, rất dễ tiêu thụ ở thị
trường trong nước và thế giới.
2.2 Giá trị thẩm mỹ của giống hoa đồng tiền
Với nhiều loại chủng loại khác nhau và sự đa dạng về màu sắc từ màu
trắng , đỏ,da cam ,vàng ,hồng đến tím....Hoa đồng tiền đã nhanh chóng
chiếm được vị trí cao trong thị trường hoa .Cụm hoa dạng đầu có bề ngoài
dường như là một bônghoa nhưng thực tế là tập hợp của hàng trăm hoa
nhỏ riêng biệt .Từ trên một bông hoa có thể có một màu đơn hoặc nhiều
màu xen kẽ ,ở phần trung tâm của bông hoa đôi khi có màu đên.hoa to
cứng nên lí tưởng để làm bó hoa ,lẵng hoa và bó hoa nghệ thuật rất được
ưa chuộng .Ngoài ra cũng có thể trồng đồng tiền trong chậu đặt trong
phòng làm việc ,phòng khách cũng rất đẹp.
3.Tình hình sản xuất hoa đồng tiền hiện nay
3.1. Sản xuất hoa đồng tiền trên thế giới
Hiện nay, trên thế giới hoa đồng tiền là một trong 10 loài hoa cắt
quan trọng sau hồng, cúc, lan, cẩm chướng, lay ơn. Các nước có sản
lượng hoa lớn là Hà Lan, Colômbia, Pháp, Trung Quốc… Ở các nước
này, đồng tiền được trồng trong nhà lưới có mái che, có trang bị hệ thống
điều chỉnh nhệt độ, ẩm độ, ánh sáng, tưới nước, bón phân bằng chế độ tự
động hoặc bán tự động. Do đó, năng suất và chất lượng hoa đồng tiền của
các nước này rất cao, đạt 4,8 triệu bông/ha/năm (Đặng Văn Đông, 2004).
Hà Lan là một nước sản xuất và nghiên cứu về hoa đồng tiền lớn
nhất thế giới. Theo Hà Tiểu Đệ, Triệu Thống Lợi, Lỗ Kim Vũ (2000) , Hà
Lan có diện tích trồng hoa đồng tiền là 8.017 ha, giá trị sản lượng là 3 tỷ

Báo cáo tốt nghiệp

6

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
590 triệu USD. Nghề trồng hoa đồng tiền ở Hà Lan đã áp dụng rộng rãi
công nghiệp hoá, tự động hoá và trên 80% hoa được trồng trong môi
trường không cần đất. Trình độ tạo giống của Hà Lan rất cao, phần lớn các
giống đồng tiền mới, hoa to được trồng rộng rãi trong sản xuất là do các
nhà chọn tạo giống Hà Lan lai tạo ra.Công ty Forist của Hà Lan là cơ sở
dẫn đầu thế giới về tạo giống, nghiên cứu, sản xuất và buôn bán hoa đồng
tiền...Công ty có lực lượng rất mạnh về nghiên cứu khoa học, thiết bị sản
xuất, tạo ra rất nhiều giống, sản lượng ngày càng nhiều, việc sử lý sau thu
hoạch, bảo quản, đánh giá... đều ở trình độ rất cao.
Ở Ba Lan, hoa đồng tiền là loại hoa cắt quan trọng nhất và cũng là
cây trồng chính của sản phẩm nuôi cấy mô. Nó chiếm khoảng 90% tổng
sản phẩm nuôi cấy mô năm 1984. Thời vụ hoa đồng tiền chỉ kéo dài trong
tháng 6 và tháng 7, do đó việc bảo quản cây invitro đã ra rễ được khai
thác tốt (Teresa Hempel và cộng sự, 2004 ).
Ở Trung Quốc, ngay từ những năm 1920 đã sản xuất hoa đồng tiền
cắt cành ở Mai Long - Thượng Hải, nhưng do giống bị thoái hoá nghiêm
trọng nên không phát triển. Đến năm 1987, do vận dụng kỹ thuật nuôi cấy
mô nên khắc phục được tình trạng thoái hoá giống, khi đó hoa đồng tiền
mới được khôi phục, phát triển. Hiện nay, Thượng Hải là nơi có diện tích
trồng hoa đồng tiền lớn nhất, đạt 35 ha. Sau Thượng Hải, Giang tô cũng
là nơi phát triển mạnh cây hoa đồng tiền. Năm 1995 mới có trên 6 ha, đến
năm1999 đã có tới 600 ha. Ngoài ra, Viện nghiên cứu Rau hoa, Viện
nghiên cứu khoa học nông nghiệp và Nông trường Liên Vân là những đơn
vị có diện tích trồng hoa đồng tiền lớn, kỹ thuật tương đối cao ( Hà Tiểu

Đệ, 2000 )
32.Sản xuất hoa đồng tiền ở ViệtNam
Ở Việt Nam, giống hoa đồng tiền đơn dược nhập về trồng đầu tiên
khoảng từ những năm 1940. Đặc điểm của giống hoa đơn này là cây sinh
trưởng khoẻ, thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên. Nhưng nhược điểm là

Báo cáo tốt nghiệp

7

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
hoa nhỏ, cánh đơn, màu sắc đơn điệu vì vậy hiện nay chúng ít được trồng.
Từ những năm 1990, một vài công ty và những nhà trồng hoa Việt Nam
bắt đầu nhập các giống đồng tiền lai (hoa kép) từ Đài loan, Hà Lan, Trung
Quốc về trồng. Một số giống tỏ ra có ưu điểm như hoa to, cánh dày, gồm
nhiều tầng hoa xép lại với nhau, màu sắc phong phú, hình dáng hoa cân
đối, rất đẹp, cho năng suất cao. Vì vậy, những giống này đã được tiếp
nhận và phát triển mạnh mẽ, ở khắp các tỉnh thành trên cả nước. Bên cạnh
đó cũng có không ít giống hao đồng tiền do không thích hợp vơí điều kiện
khí hậu của Việt Nam, cây sinh trưởng, phát triển kém, sâu bệnh phá hại
năng, gây thiệt hại cho người trồng hoa. [Đặng Văn Đông, 2004 ]
Hoa đồng tiền được trồng khá phổ biến tại Đà Lạt trước 1975 với
mục đích cắt cành. Có nhiều màu khác nhau (vàng, cam, đỏ, hồng …),
năm 1980 có nhập thêm một số giống cánh kép từ Hà nội. Từ 1997 đã
nhập nội trên 20 giống của Hà Lan, Hàn Quốc, Đài Loan. Trong đó giống
của Hà Lan cho chất lượng cao nhất với nhiều màu khác nhau.
Diện tích hoa đồng tiền của nước ta ngày càng tăng, nhất là vài năm trở

lại đây.
Theo Đặng Văn Đông , năm 2005, trong tổng số diện tích trồng hoa
của cả nước, thì cây đồng tiền chiếm 9%, tăng 1,8 lầnso với năm 1995,
tăng xấp xỉ 1,3 lần so với năm 2000.
Tại vùng Trung du và miền núi phía Bắc diện tích hoa của toàn
vùng có 135,7 ha, Trong đó, cây đồng tiền có 9,7 ha chiếm khoảng 0,07%
trong cơ cấu tổng diện tích. Sản lượng hoa của vùng đạt 44,08 triệu bông,
trong đó sản lượng hoa đồng tiền đạt 3,1 triệu bông.
Tại Lào Cai, hiện nay toàn tỉnh có 97,5 ha hoa các loại, sản lượng
khoảng 25 - 30 triệu bông, trong đó, hoa đồng tiền có diện tích là 5 ha,
sản lượng đạt 1,6 triệu bông, được trồng tập trung tại thị xã Lào Cai và
huyện Bảo Thắng
Tại Hà Giang, toàn tỉnh có 28 ha trồng hoa, sản lượng đạt 6,1 triệu

Báo cáo tốt nghiệp

8

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
bông. Trong đó, diện tích trồng hoa dồng tiền là 1,2 ha, sản lượng đạt
0,38 triệu bông, tập trung chủ yếu tại huyện Quản Bạ và huyện Đồng
Văn.
Tại Sơn La, diện tích trồng hoa toàn tỉnh là 22 ha, sản lượng đạt
6,86 triệu bông. Riêng cây đồng tiền có diện tích 3,5 ha chiếm khoảng
0,16% tồng diện tích trồng hoa, sản lượng đạt 1,12 triệu bông.
Do trồng hoa đồng tiền mang lại thu nhập rất cao nên nhièu năm qua
nhiêu năm qua, nhiều địa phương, hộ gia đình đã tự tìm hiểu để phát triển,

trồng loại hoa này. Điển hình những vùng trồng hoa đồng tiền tập trung
có quy mô lớn từ vài chục ha là Đà Lạt ( Lâm Đồng), Vĩnh tuy ( Hà Nội),
thị xã Bắc Ninh, thị xã Bắc Giang...
Tại Bắc Ninh, nhiều hộ nông dân đã chuyển từ trồng lúa sang trồng
các loại hoa, cây cảnh, đạt hiệu quả kinh tế cao, riêng trồng đồng tiền cho
thu lãi trên 10 triệu đồng/sào/năm.
Năm 2005, Trung tâm kỹ thuật Rau quả Vĩnh Phúc đã thực hiện đề
tài : “ Xây dựng mô hình sản xuất và bảo quản một số giống hoa công
nghệ cao có triển vọng xuất khẩu tại Vĩnh Phúc”, đã cho thấy hiệu quả
kinh tế từ việc trồng đồng tiền là khá cao. Với mức đầu tư 16,2 triệu
đồng/sào/năm, cho thu từ 50,4 – 55,6 triệu đồng/sào/năm.
4Các nghiên cứu về nhân giống hoa đồng tiền
4.1Tình hình nghiên cứu và sản xuất hoa đồng tiền trên thế giới
4.1.1 Nghiên cứu chọn tạo và nhân giống
Việc chọn tạo giống hoa đồng tiền ở Châu Mỹ chỉ bắt đầu từ những
năm 70 của thế kỷ trước tại trường Đại học Califorlia với những chương
trình tạo ra rất nhiều giống hoa để trồng trong nhà kính. Còn ở Châu Âu,
Châu Á và Nhật Bản lại tạo giống có xu hướng cho trồng hoa cắt.
Từ năm 1975 Florist De Kwakel B.V đã tiến hành chọn lọc, tạo giống
và nhân giống hoa đồng tiền cho sản xuất hao cắt tại Hà Lan. Tiếp theo
của giai đoạn này, bà đã chọn lọc và tạo giống hoa đồng tiền trồng chậu.

Báo cáo tốt nghiệp

9

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học

Qua nhiều năm chọn tạo giống cho trồng chậu đã tạo ra rất nhiều giống
hoa trồng chậu ưu thế lai F1 đáp ứng nhu cầu thị hiếu của thị trường.
Những đặc điểm các giống hoa đồng tiền ưu thế lại tập trung vào 5 nhóm
chủ yếu:
+ Đồng nhất về màu hoa
+ Tập tính nở hoa
+ Số hoa trên cây
+ Chất lượng hoa
+ Thời gian sinh trưởng ngắn
Kết quả các giống hoa được trồng thử nghiệm và cho những kết quả
rất hứa hẹn và bà đã có những chia sẻ đóng góp cho cho những người
trồng hoa trên thế giới.
Đồng tiền rất khó kết hạt, hạt lại rất nhỏ sức sống kém nên trước đây
đồng tiền chủ yếu được nhân giống bằng phương pháp tách chồi. Hiện
nay công nghệ nuôi cấy mô tế bào được áp dụng rộng rãi trong việc nhân
giống hoa đồng tiền giúp cải thiện đáng kể trong vấn đề cây giống.
Giống đồng tiền cứng, hoa ngắn 6 inch trồng trong chậu được giới thiệu ở
nhật Bản vào năm 1980, sau đó người ta đã sử dụng công nghệ nuôi cấy
mô để nhân giống. Hiện nay chúng được trồng ở nhiều nước trên thế giới.
- Năm 2000, Viện nghiên cứu rau quả quốc tế đã lai tạo thành công
một giống đồng tiền mới có tên Raon, đây là kết quả của việc lai giữa
giống Kippros có màu vàng, hoa bán kép với giống Rora có màu vàng
hoa đơn. Raon là giống sản xuất hoa cắt có đường kính hoa cắt lớn, màu
cam sẫm, dạng hoa kép, độ bền hoa cắm khoảng 11 ngày, chúng đang
được trồng phổ biến ở Hàn Quốc.
Phương pháp nuôi cấy mô tế bào là phương pháp chủ yếu trong
nhân giống hoa đồng tiền, chính vì thế, từ lâu trên thế giới đã có rất nhiều
nhà khoa học nghiên cứu về vấn đề này

Báo cáo tốt nghiệp

10

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
- Năm 1974, Murashige và cộng sự đã nghiên cứu và nuôi cấy
thành công hoa đồng tiền trên môi trường MS + 0,5mg/l IAA và 10mg/l
kinetin. Mẫu cấy được giữ trong phòng nuôi ở nhiệt độ 27 0C, thời gian
chiếu sáng 12 -16 giờ/ngày, cường độ chiếu sáng là 1000 lux. Những chồi
tách sẽ ra rễ sau khi được nuôi cấy trên môi trường MS có bổ sung 10mg/l
IAA. (Edwin F. George and P.D. Sherrington, 1984. Plant propagation
by tisue culture.pp395)
- Wozniak và cộng sự cho rằng bổ sung kinetin vào môi trường
nuôi cấy sẽ làm tăng cả số lượng và chất lượng chồi. Số lượng và chất
lượng rễ cũng như sức đề kháng của cây tăng lên khi cho thêm 2,6 mg/l
ABA vào

môi trường ra rễ.

(Edwin F. George and P.D.

Sherrington,1984. Plant propagation by tisue culture.pp395)
- Năm 1982, khi nghiên cứu ảnh hưởng của chất điều tiết sinh
trưởng tới sự hình thành chồi và rễ của đồng tiền trong phòng nuôi cấy,
Pierik và cộng sự đã nhận thấy: Môi trường có nồng độ citokinin cao và
auxin thấp thì sẽ hình thành chồi, còn môi trường có IAA, IBA thuận lợi
cho sự hình thành rễ. ( Pierk RLM, Steegmans HHM, Maasdam A and
Wouters AN, 1982. Effect of citokinin and cultivar on shoot formation of

Gerbera jamesonni in invitro.Neth.J. Agr.Sci: 341 – 346)
- Năm 1985, Hempel và cộng sự đã nghiên cứu ảnh hưởng của
Kinetin, BAP v à 2iP đến quá trình nhân giống invitro đối với giống
Marleeen và cho thấy: 23,23µM Kinetin thích hợp cho nhân chồi và
5,5µM BAP cho số rễ tối đa. Khi bổ sung 9,84µM IBAvào môi trường sẽ
làm tăng số lượng rễ và tăng sức đề kháng của cây. (Hempel M, et al,
1985. The influence of citokinins on multiplication and subsequent
rooting of gerbera in vitro. Acta Hort: 301 -305)
- Pinto JEBP lại cho rằng môi trường tốt nhất cho tái sinh cây là
MS có bổ sung 3 - 9 mg/lBA, môi trường nhân nhanh chồi l à 1/2MS +
2,27mg/lBA, còn môi trường tạo rế tốt nhất là không có BA. (Barbosa

Báo cáo tốt nghiệp

11

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
MHP, Pinto JEBP, Pinto CABP, Innecco R. Revista-Ceres, 1994. In vitro
propagation of Gerbera jamesonii Bolus ex Hook cv. Appelbloesem using
young capitulums. 41: 236, 386-395; 10 ref.
4.1.2Các nghiên cứu khác
- Khi nghiên cứu ảnh hưởng của lai gần đến năng suất hoa cắt của
đồng tiền, Huang H cho rằng lai gần làm tăng năng suất hoa từ 10,3 lên
28,3 bông/cây.
- Điều kiện môi trường sống ảnh hưởng đến sinh trưởng và chất
lượng hoa đồng tiền. Điều này được thể hiện trong nghiên cứu của Hahn
Eun Joo .Ông đã tiến hành nghiên cứu 6 giống đồng tiền (Ensophy, Estel,

Suset, Rita, Tamara, và Beauty) với 2 phương pháp trồng: trồng trên giá
thể và trồng trực tiếp trên đất. Trên giá thể, cây được trồng trên 4 loại giá
thể khác nhau. Tất cả các cây thí nghiệm được trồng trong nhà lưới với
điều kiện nhiệt độ là 28oC vào ban ngày và 23oC vào ban đêm. Kết quả là,
2 giống Ensophy và Estel sau trồng 50 ngày trên các loại giá thể đã cho
hoa đầu tiên, còn trồng trực tiếp trên đất thì sau khoảng 63 ngày mới bắt
đầu cho hoa. Số hoa trên cây, chiều cao hoa, đường kính hoa của 2 giống
này trồng trên giá thể tốt hơn trồng trực tiếp trên đất. Trong đó, giống
Ensophy trồng trên giá thể là bọt đá có số hoa trên cây, chiều cao cây,
trọng lượng cây và đường kính hoa lớn nhất. Còn giống Estel thì không
có sự sai khác về các chỉ tiêu đó ở cả 2 phương thức trồng. Ensophy và
Estel trồng trên sơ dừa cho số hoa trên cây ít hơn. Ensophy có vết đen
trên cánh hoa dưới điều kiện nhiệt độ mùa hè cao, trong khi các giống
khác không có biểu hiện đó
4.2Tình hình nghiên cứu và sản xuât tại Việt Nam
4 .2.1 Tình hình nghiên cứu
4.2.1.1 nghiên cứu nhân giống
Cây hoa đồng tiền ở Việt Nam đã được trồng từ rất lâu đời, song chủ
yếu là những giống hoa đồng tiền đơn cho nên các kết quả nghiên cứu về

Báo cáo tốt nghiệp

12

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
giống hoa này còn hạn chế. Từ những năm 1950 trở lại đây, với sự xuất
hiện của nhiều giống hoa đồng tiền nhập nội đã làm thay đổi cơ cấu trồng

đồng tiền ở nhiều vùng trồng hoa và nhận được những sự quan tâm của
các nhà khoa học trong nước
Năm 1996, Nguyễn Quang Thạch và cộng sự đã nghiên cứu phương
pháp nuôi cấy invitro giống hoa đồng tiền từ Tiệp Khắc và bước đầu thu
được một số kết quả
- Tạo được nguồn mẫu sạch ban đầu bằng nuôi cấy Meristem trên môi
trường MS-62 cải tiến có bổ sung auxin, cytokinin với tỷ lệ là 1:2 và kích
thước Meristem từ 1-2 mm cho khả năng tạo callus và cụm chồi tốt nhất
- Môi trường tốt nhất để tạo chồi là MS + 15% nước dừa +(810mg)/lBA + 0,5mg/lIAA cho hệ số nhân đạt từ 6,3 -7cây/tháng.
- Môi trường ra rễ tạo cây hoàn chỉnh hiệu quả cao nhất là MS+(810mg)/lI AA + 3%Sacaroza
- Tiêu chuẩn cây con khi đưa ra đất cần đạt từ 4 – 5 lá, có từ 4-5 rễ, cao
4-5cm, giá thể thích hợp nhất đất và phân chuồng hoai mục với tỷ lệ 1:2
Viện Sinh học nông nghiệp - Trường Đại học nông nghiệp I Hà Nội đã
nghiên cứu thành công và đưa vào sản xuất các giống cúc, đồng tiền nuôi
cấy mô tế bào nhằm đáp ứng phần nào cây giống có chất lượng cao cho
sản xuất.
Qua nghiên cứu quy trình nhân nhanh giống hoa đồng tiền bằng kỹ
thuật invitro Đỗ Năng Vịnh và cộng sự đã rút ra một số kết luận sau
- Sử dụng HgCl2 nồng độ 0,1 phần trăm với thời gian khử trùng 10
phút là thích hợp cho hoa đồng tiền, tỷ lệ mẫu sống đạt 82%.
- Môi trường tạo callus và tái sinh chồi: MS + TDZ (0,2mg/l) + NAA
(0,1mg/l) + đường (50g/l) + thạch (6g/l) là tốt nhất để tạo mẫu chồi
invitro.

Báo cáo tốt nghiệp

13

Phan Thị Thảo - 8K

Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
- Nhân nhanh chồi hiệu quả nhất là môi trường bán lỏng MS + BAP
(1,5mg/l) + 10 phần trăm nước dừa + B1 (1mg/l) + đường (50g/l) + thạch
(3g/l).
- Môi trường tạo rễ thích hợp là: MS + NAA (0,5mg/l) + đường
(50g/l) + thạch (6g/l). Môi trường này bảo đảm tạo cây hoàn chỉnh, khoẻ,
có sức sống tốt khi ra vườn.
Theo Lê Kim Hoàn, môi trường tạo callus MS + 0,1 NAA + 0,25 mg/l
TDZ;
- Môi trường nhân chồi (nhân nhanh): MS+2mg/l Ki + 0,01mg/l NAA
+ 0,5mg/l BAP;
- Môi trường tạo cây con hoàn chỉnh: 1/2MS + 0,1mg/l IAA;
4.2.2.. Các nghiên cứu khác
Nhữ Viết Cường và cộng sự đã hoàn thiện được quy trình chẩn đoán
nhanh, nhậy bệnh nấm hại Phytophthora cryptoge trên cây đồng tiền và
salem ở Việt Nam và có thể sử dụng rộng rãi cho các phòng thí nghiệm
nghiên cứu về bệnh cây hoặc người sản xuất hoa và cây trồng khác (Nhữ
Viết Cường, Nguyễn Thế Quyết, Nguyễn Thanh Nga, Đặng Vũ Thị
Thanh, Lê Thị ánh Hồng, Trần Duy Quý. Áp dụng và nghiên cứu hoàn
thiện kỹ thuật elisa nhằm chuẩn đoán nhanh nhậy, đặc hiệu một số loại
bệnh hại trong vườn ươm và vườn sản xuất do nấm hại phytophthora
cryptogea gây ra trên hoa đồng tiền kép và salem - 2006.) - 5tr
Nguyễn Văn Dũng và cộng sự cũng đã hoàn thiện các kỹ thuật cải tiến
độ nhạy của kỹ thuật ELISA có gắn hệ thống Avidine-Biotine tại Việt
Nam nhằm đưa ra quy trình chẩn đoán nhanh nhậy và đặc hiệu bệnh hại
trên các vật liệu vi nhân giống cây hoa và cây trồng. Quy trình này có thể
sử dụng cho các phòng thí nghiệm nghiên cứu bệnh hại và các cơ sở sản
xuất (kỹ thuật das-elisa có gắn hệ thống avidine - biotine (A-B)( Nguyễn
Văn Dũng, Nhữ Viết Cường, Nguyễn Thanh Hà, Nguyễn Mai Chi,

Nguyễn Thu Hà, Lê Thị ánh Hồng, Trần Duy Quý. Áp dụng và nghiên

Báo cáo tốt nghiệp

14

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
cứu cải tiến độ nhạy của kỹ thuật elisa nhằm chuẩn đoán nhanh nhạy,
đặc hiệu bệnh hại trên cây con sau nuôi cấy mô trong vườn ươm do virut
gây ra trên cây hoa đồng tiền và salem - 2006.)
Đặng Văn Đông và cộng sự đã nghiên cứu một số biện pháp kỹ
thuật thâm canh tiên tiến sản xuất hoa đồng tiền tại miền Bắc Việt Nam
cho biết
- Thời vụ trồng hoa đồng tiền thích hợp nhất là tháng 3 và tháng 9;
- Khoảng cách trồng thích hợp nhất là cây cách cây 30cm, hàng
cách hàng 35cm. Tương đương với mật độ là 5 – 6 vạn cây/ha;
- Tưới nước bằng hệ thống nhỏ giọt, chế độ tưới 2 ngày/1lần, mỗi
lần 60 phút là thích hợp nhất cho hoa đồng tiền sinh trưởng, phát triển
đồng thời cho năng suất, chất lượng hoa cao nhất.
- Với công thức bón 100kg đạm + 120kg lân + 100kg kali/ha/lần là
phù hợp nhất với cây hoa đồng tiền: thân lá phát triển vừa phải, tỷ lệ
nhiễm bệnh thấp nhất, rễ phát triển tốt, hoa cứng, cành mập và thẳng.
- Phun phân bón lá Atonik hoặc phân đầu trâu 902 cho hoa đồng
tiền 10 ngày/1 lần, có tác dụng làm tăng năng suất, chất lượng hoa và hiệu
quả kinh tế tăng 2,5 lần.
- Biện pháp kỹ thuật tỉa bỏ 30% lá (sau trồng 6 tháng, mỗi tháng tỉa
1 lần) làm giảm mật độ nhện, giảm tỷ lệ bệnh, tăng hiệu quả phòng trừ

bệnh, tăng năng suất hoa, chi phí bảo vệ thực vật giảm 50%.
Nguyễn Quang Thạch và công sự đã nghiên cứu chuyển gen vào cây
đồng tiền nhờ vi khuẩn Agrobaterium tumefaciens nhằm tạo nguồn vật
liệu ban đầu cho công tác chọn tạo giống mang những đặc điểm mong
muốn, bước đầu đã cho kết quả.
4.3 Khái quát về nuôi cấy mô tế bào thực vật
4.3.1 Khái niệm nuôi cấy mô tế bào thực vật
Nhân giống vô tính là hình thức nhân giống thông qua các cơ quan dinh

Báo cáo tốt nghiệp

15

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
dưỡng (thân, lá, vỏ, củ...) bao gồm các phương pháp giâm cành, chiết
cành, mắt ghép và nuôi cấy in vitro. Trong đó nuôi cấy in vitro được coi
là phương pháp hữu hiệu nhất.
Nhân giống vô tính in vitro được tiến hành trên nguyên tắc cắt nuôi
đoạn thân có mang chồi ở nách lá, đoạn rễ hay mảnh củ, cánh hoa, có
kích thước nhỏ phù hợp với điều kiện vô trùng của ống nghiệm [2].
Phương pháp nhân giống in vitro đã bổ sung cho các kỹ thuật nhân
giống vô tính cổ điển như giâm, chiết, ghép tách dòng một kĩ thuật tiến bộ
vớinhững ưu điểm như: Tốc độ nhân giống cao từ 33 đến 1012 một năm
[2], ví dụ trong 1 ml dung dịch môi trường có từ 100.000 - 1000.000 tế
bào nuôinêú ở điều kiện thích hợp mỗi tế bào có thể chuyển hoá tạo phôi
và mọc cây, từ 1ml dung dịch môi trường có thể tạo ra cả rừng cây [14];
Chủ động sảnxuất, không phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, mùa vụ; Có

khả năng côngnghiệp hóa cao do nuôi cấy trong điều kiện ổn định về môi
trường dinhdưỡng, nhiệt độ, ánh sáng, do đó có thể công nghiệp hóa hoàn
toàn từ khâu nhân cây giống với số lượng lớn đến khi ươm trồng trong
nhà lưới.
4. 3.2 Ứng dụng nuôi cấy mô trong nhân giống cây hoa
* Ứng dụng nuôi cấy mô tế bào với cây hoa trên thế giới
Các nước chiếm ưu thế trong thị trường hoa tươi của thế giới là những
nước có công nghệ sản xuất hoa tiên tiến và hiệu quả. Họ đã nghiên cứu
và ứng dụng thành công những kỹ thuật sinh học và nông nghiệp hiện đại
trong từng khâu sản xuất như: chọn, tạo giống mới, nhân giống, nuôi
trồng, bảoquản hoa,… Vậy, để có thể thương mại hoá ngành sản xuất hoa
phải chươngtrình hoá được quá trình sản xuất cấp bao nhiêu sản phẩm,
loại gì, vào thời gian nào, tiêu chuẩn như thế nào… điều này chỉ có thể
thực hiện được trên nền kỹ thuật cao và trước hết phải có công nghệ nhân
giống hiện đại. Đó chính là công nghệ nuôi cây mô tế bào thực vật. Chỉ
riêng Hà Lan hàng năm đã sản xuất 15 triệu cây hoa đồng tiền bằng

Báo cáo tốt nghiệp

16

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
phương pháp nuôi cây mô để cung ứng cho sản xuất. Ở Thái Lan mỗi
năm xuất khẩu 13.000 tấn hoa Lan cắt cành, tương ứng với 350 - 400
triệu cành hoa cắt, loại hoa này đều sửdụng giống cây từ nguồn nuôi cấy
mô. Nuôi cấy mô được ứng dụng trên rất nhiều loài hoa có chất lượng:
Trên hoa loa kèn: ở Hà Lan nuôi cấy mô cung ứng được

8.020.133.000 cây(1986) lớn hơn năm 1982 là 7.217.528.000 cây [6].
Trên đối tượng hoa Lan: năm 1982 Hà Lan sản xuất được 3.119.000 cây
cúc giống in vitro, đến năm 1986 con số này tăng tới 73.650.000 cây [6].
Công nghệ nhân giống tiên tiến này đã trở thành nền tảng cho ngành sản
xuất hoa cây cảnh của Hà Lan cũng như các nước sản xuất hoa khác trên
thế giới. Bằng công nghệ nhân giống in vitro người ta đã sản xuất được số
lượng lớn các cây giống khoẻ, sạch bệnh và hoàn toàn đồng nhất về mặt
di truyền. Hệ số nhân giống in vitro của cây cúc đạt rất cao (410610/năm). Ngoài ra cũng có rất nhiều giống hoa khác có giá trị được sản
xuất bằng phương pháp nuôi cấy mô như: hoa lan, hoa lily, hoa đồng tiền,
hoa lay ơn,…. Có thể nói công nghệ nhân giống bằng phương pháp nuôi
cấy mô là công nghệ tiên tiến đang được rất nhiều nước có nền nông
nghiệp phát triển áp dụng hiệu quả.
* Ứng dụng nuôi cấy mô tế bào với cây hoa tại Việt Nam
Công nghệ sinh học hiện đại được đưa vào nước ta khá muộn (khoảng
đầu thập niên 90), tuy nhiên cũng được phát triển khá nhanh và áp dụng
trên nhiều lĩnh vực như: Y học, nông nghiệp (nhân giống, lai tạo, cấy gen,
…),… Đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp đã đem lại nhiều thành quả
lớn. Xin đơn cử một số thành tựu trong nhân giống in vitro cây hoa:
Năm 1995, viện kỹ thuật nông nghiệp Việt Nam đã thành công trong việc
nhân giống hoa loa ken bằng phương pháp nuôi cấy mô [1]. Năm 2005,
Phân viên sinh học nhiệt đới tại Đà Lạt đã thành công trong việc nhân
giống hoa lily bằng phương pháp nuôi cấy mô [25]. Nhiều loài hoa khác
như hoa Lan, hoa cúc, hoa đồng tiền… cũng được một số viện và trung

Báo cáo tốt nghiệp

17

Phan Thị Thảo - 8K

Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
tâm công nghệ sinh học của Việt Nam tiến hành nhân giống bằng phương
pháp nuôi cấy mô thành công trong những năm qua. Tuy nhiên giá thành
cây giống nuôi cấy mô còn khá cao.

Báo cáo tốt nghiệp

18

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
Phần 3
Vật liệu, nội dung và phương pháp nghiên cứu
3.1.Vật liệu nghiên cứu
Vật liệu là các giống hoa đồng tiền đã được tuyển chọn và công
nhận giống. Được lưu giữ tại vườn ươm của bộ môn hoa cây cảnh- Viện
nghiên cứu rau quả.
Vật liệu sử dụng cho nuôi cấy invitro là chồi hoa đồng tiền
3.2.Nội dung nghiên cứu
* Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ Ba đến sinh trưởng và hệ số
nhân của cây hoa đồng tiền.
* Bố trí thí nghiệm
Các cụm chồi mới tái sinh hoặc đã qua nhiều lần cấy chuyển được tách
thành các cụm chồi nhỏ hơn, có 3 chồi/ 1 cụm.Các cụm chồi được cấy
trên các công thức môi trường như đã mô tả, được đặt trong điều kiện
chuẩn nuôi cây.
Số cụm chồi trong 1 bình là 5. Tổng số bình trong 1 công thức là 30, 3

lần nhắc lại. Rút ngẫu nhiên 50% số mẫu để theo dõi. Thời gian thí
nghiệm kết thúc sau 6 tuần kể từ ngày cấy (khi mẫu được cấy chuyển
sang môi trường mới.)
CT

nồng độ

Ghi chú

BA(mg/l)
ĐC=CT1
CT2
CT3
CT4

0
0.5
1.0
1.5

Báo cáo tốt nghiệp

nguồn mẫu : chồi hoa đồng tiền

19

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học

*Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ Kinêtin đến sinh trưởng và hệ
số nhân của cây đồng tiền.
* Bố trí thí nghiệm
Các cụm chồi mới tái sinh hoặc đã qua nhiều lần cấy chuyển được tách
thành các cụm chồi nhỏ hơn, có 3 chồi/ 1 cụm.Các cụm chồi được cấy
trên các công thức môi trường như đã mô tả, được đặt trong điều kiện
chuẩn nuôi cây.
Số cụm chồi trong 1 bình là 5. Tổng số bình trong 1 công thức là 30, 3
lần nhắc lại. Rút ngẫu nhiên 50% số mẫu để theo dõi. Thời gian thí
nghiệm kết thúc sau 6 tuần kể từ ngày cấy (khi mẫu được cấy chuyển
sang môi trường mới.)
CT

nồng độ
Kinetin(mg/l)

ĐC=CT1
CT2
CT3
CT4

0
0.5
1.0
1.5

Ghi chú
nguồn mẫu : chồi hoa đồng tiền
Môi trường :MS

*Nghiên cứu của tổ hợp nồng độ Ba và Kinêtin đến sinh trưởng và
hệ số nhân của cây hoa đồng tiền.
CT
ĐC=CT1
CT2
CT3
CT4

Nồng độ
BA(mg/l)
0
0.5
0.5
0.5

Nồng

Ghi chú
độKinetin(mg/l)
0
Nguồn mẫu : chồihoa
0.5
đồng tiền
1.0
1.5

*Nghiên cứu Ảnh hưởng của NAA đến khả năng ra rễ của cây
đồng tiền

Báo cáo tốt nghiệp

20

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
* Bố trí thí nghiệm. Môi trường thí nghiệm là MS có bổ xung chất
điều tiết sinh trưởng là αNAA, theo thiết kế của thí nghiệm.
Chồi hoa đồng tiền được sử dụng cho thí nghiệm là các chồi có từ 2 lá
trở lên, có chiều dài từ 2-3cm. Các chồi được tách riêng rẽ cấy vào môi
trường tạo rễ. 1 chồi cho 1 ống nghiệm, mỗi công thức có 30 mẫu thí
nghiệm, với 3 lần lặp lại. Kiểm tra mẫu sau 30 ngày nuôi. Thí nghiệm
được đặt trong môi trường nuôi cấy chuẩn.
Nồng độ
NAA(mg/l)

CT

Ghi chú

ĐC=CT1
0
CT2
0.5
CT3
0.7
CT4
1.0
* Các chỉ tiêu theo dõi

Nguồn mẫu : chồihoa đồng tiền

+Trung bình số chồi / 1 bình

∑

sô chồi
Số bình thí nghiệm

Trung bình chồi =

+ Hệ số nhân sau 3 tuần nuôi cấy: (lần)
+ Hệ số nhân sau 3
tuần nuôi cấy: (lần) =

Tổng số chồi thu được sau 6 tuần nuôi cấy
Số chồi thu được

+ Đánh giá chất lượng mô cấy
(+)

: kém

(+ +)

: trung bình

(+ + +)

: tốt

+Tỷ lệ số cây ra rễ sau
15 ngày =
+Số rễ trung bình trên
cây =

Báo cáo tốt nghiệp

Số cây ra rễ
Tổng số cây thí nghiệm

x 100

Tổng số rễ thu được
Tổng số cây ra rễ

x 100

21

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
+Tỉ lệ cây sống (%) =

Số cây sống
Tổng số cây trồng

x 100

+Chiều cao trung bình/cây
+Số lá trung bình /cây
+Số rễ trùng bình /cây

Báo cáo tốt nghiệp

22

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
Phần IV
Kết quả thí nghiệm
4.1 Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ BA đến sinh trưởng và hệ số
nhân chồi của cây đồng tiền.(Sau 3 tuần ).
Bảng 1 Ảnh hưởng của nồng độ BA đến sinh trưởng và hệ số nhân
chồi
CT
CT1
CT2
CT3
CT4
CV(%)
LSD

tỷ lệ
tỷlệ tạo hệ số nhân

chiều
sống(%) chồi(%) chồi(chồi/cây caoTB(cm
100
100
100
100

100
100
100
100

2.20
5.40
5.10
4.71
4.40
1.56

4.17
3.57
3.37
3.27
4.30
0.29

số
lá(số
lá/cây
4.76

4.30
4.73
4.70
4.60
0.63

tỷ lệ
ra
rễ(%)
73.33
0
0
0

Biểu đồ 1: Ảnh hưởng của nồng độ BA đến sinh trưởng và hệ số nhân
chồi

Từ bảng số liệu trên cho thấy:

Báo cáo tốt nghiệp

23

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
Khi bổ sung BA với nồng độ tăng dần từ 0-1.5mg/l vào môi trường
nuôi cấy đã kích thích hệ số nhân chồi của cây hoa đồng tiền cụ thể là từ
2.20 chòi /cây (CT1) lên 5.40 chồi /cây (CT2) ,5.10 chồi /cây (CT3) ,và

4.71 chồi /cây (CT4) .Trong đó,ở nồng độ 0.5mg BA/l cho hệ số nhân
chồi cao nhất 5.40chồi/cây(CT2) .Khi nồng độ BA tăng dần thì số lá /
chồi cũng tăng lên.
Tuy nhiên,việc bổ sung BA vào môi trường nuôi cấy lại làm giảm
khả năng sinh trưởng của cây ,nồng độ BA càng cao thì chiều cao chồi lại
càng giảm :từ 4.17cm (CT1) xuống 3.57cm(CT2) ,và tiếp tục giảm ở các
công thức tiếp theo.Đồng thời hệ số nhân chồi cao thì số lá giảm ,từ 4.76
lá/cây (CT1) xuống còn 4.30 lá /cây (CT2) .
Ở tất cả các công thức có bổ sung BA thì mẫu cấy không hề có sự
tạo rễ ,điều này hoàn toàn đngs với bản chất của BA là một chất kích
thích sinh trưởng thuọc nhóm xytokinin nên đã kích thích khả năng đẻ
nhánh của cây mà không kích thích mẫu cấy tái sinh tạo rễ.

Ảnh hưởng của BA đên sinh trưởng và hệ số nhân
Kết luận :Khi bổ sung nồng độ BA ở nồng độ 0.5mg/l là cho kết
quả nhân chồi tốt nhất và đạt 5.40 chồi/cây.(sau3 tuần)
4.2 Nghiên cứu ảnh hưởng của nồng độ Kinêtin đến sinh trưởng và hệ
số nhân của cây đồng tiền

Báo cáo tốt nghiệp

24

Phan Thị Thảo - 8K


Trường Cao đẳng Nông Lâm Khoa Công nghệ sinh học
Bảng 2 Ảnh hưởng của nồng độ Kinêtin đến sinh trưởng và hệ số
nhân của cây đồng tiền (sau3tuần)
ct

CT1
CT2
CT3
CT4
CV
LSD

tỷ lệ
sống(%)
100
100
100
100
100

tỷ lệ tạo
chồi(%)
100
100
100
100
100

hệ số
nhân
chồi
2.13
2.10
2.25
3.11

3.20
1.63

chiều
caoTB
4.20
4.10
4.03
3.63
2.90
0.22

số lá
lá/cây
4.73
5.70
5.60
4.80
2.40
0.23

tỷ lệ ra
rễ
73.33
80.00
93.33
0

Biểu đồ 2: Ảnh hưởng của nồng độ Kinêtin đến sinh trưởng và hệ số
nhân của cây đồng tiền (sau3tuần)

Từ bảng 2 cho thấy :
Khi bổ sng Kinetin với nồng độ tăng dần từ 0-1.5mg/l vào môi trường
nuôi cấy đã kích thích hệ số nhân của cây đồng tiền ,cụ thể là: từ 2.13
chồi /cây (CT1) lên 3.11 chồi /cây (CT4) , 2.25 chồi /cây (CT3) , 2.10
chồi /cây (Ct2).Trong đó nồng độ ở 1.5mgKi/l cho hệ số nhân chồi cao
nhất 3.11 chồi/cây (CT4).

Báo cáo tốt nghiệp

25

Phan Thị Thảo - 8K