SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÁO VIÊN dạy GIỎI cấp TRƯỜNG

Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

Thy Chõu, ngy 12 tháng 09 năm 2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“Giáo viên dạy giỏi cấp Trường lần thứ I ”
I. SƠ LƯỢC LÝ LỊCH:
- Họ và tên: Nguyễn Gia Tải.
Giới tính: Nam
- Ngày tháng năm sinh: 22/02/1977
- Quê quán: Thủy Châu, Hương Thủy, Thừa Thừa Huế.
- Nơi thường trú: 8/6 Trịnh Cương, tổ 15, P. Thủy Châu, TX. Hương Thủy, tỉnh
Thừa Thừa Huế.
- Đơn vị công tác: Trường THCS Thủy Châu, P.Thủy Châu, TX. Hương Thủy,
Thừa Thừa Huế.
- Chức vụ hiện nay: Giáo viên.
- Trình độ chun mơn, nghiệp vụ: ĐHSP Tốn.
- Thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ:
+ Thuận lợi: Được sự quan tam của Ban giám hiệu, Công đồn tạo điều kiện thuận
lợi trong mọi cơng tác và được sự giúp đỡ của Tổ chuyên môn, các đồng nghiệp trong
cơng tác giảng dạy.
+ Khó khăn: Một số PHHS thiếu quan tâm đến việc học của con em và cho rằng đó
là nhiệm vụ của nhà trường nên nhiều học sinh có thái độ học tập lơ là, chất lượng học
tập chưa cao.
II. SƠ LƯỢC ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH ĐƠN VỊ:
1. Tình hình chung:
+ Tên đơn vị: Trường THCS Thủy Châu
+ Địa điểm: Tổ 12, phường Thủy Châu
- Tóm tắt cơ cấu tổ chức
* Tổng số cán bộ, giáo viên là 55 người và 1 bảo vệ. (19 nam , 36 nữ)

- Trình độ chun mơn nghiệp vụ: 100% đạt chuẩn và trên chuẩn.
+ Tổng số học sinh: 729. Số lớp: 22
* Tổ chức Đảng, đồn thể:
Trường có 1 Chi bộ Đảng với 16 đảng viên, trực thuộc Đảng ủy phường Thủy
Châu.
Ngồi ra cịn có tổ chức Cơng đồn, Đồn TNCS Hồ Chí Minh, Ban Giám hiệu và
hội CMHS.
2. Những thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện chức năng nhiệm vụ được giao:
*. Thuận lợi:
- Có sự quan tâm của chính quyền địa phương, lãnh đạo PGD và hội CMHS.
- Có sự chỉ đạo thống nhất của Cấp uỷ, Ban giám hiệu và các tổ chức đoàn thể luôn
tạo điều kiện cho giáo viên trong mọi công tác.
- Tinh thần đoàn kết của tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên trong toàn trường. Đội
ngũ giáo viên hết sức nhiệt tình và đồn kết phấn đấu hồn thành trách nhiệm trong
cơng việc.
*. Khó khăn:
- Tình hình học sinh lơ là học tập còn cao, một số phụ huynh thiếu quan tâm đến
việc học hành của con em và cịn giao khốn cho nhà trường.
- Cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học còn thiếu chưa đáp ứng mục tiêu
“Xây dựng trường học thân thiện học sinh tớch cc.
Nguyến Gia Tải



THCS Thủy Châu



Năm học: 2011 - 2012

1


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

III. MC CH YÊU CẦU CỦA SÁNG KIẾN KỸ THUẬT:
“Phát huy cao độ năng lực và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ, triển khai
thực hiện 4 nhiệm vụ trọng tâm của ngành, tiếp tục đổi mới công tác quản lý.”
(Theo các văn bản chỉ đạo của Bộ, Sở và Phòng)
Theo xu hướng về việc triển khai sâu rộng, tồn diện Chương trình hành động của
ngành theo văn bản số 1919/SGDĐT-VP ngày 30 tháng 11 năm 2011 nhằm tạo ra
những chuyển biến lớn và đồng bộ trên tất cả các mặt, đảm bảo cho sự nghiệp giáo
dục đòa tạo của địa phương phát triển theo mục tiêu: “Kỷ cương, chất lượng, nhân
văn và phổ cập”, đáp ứng yêu cầu chuẩn hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế góp
phần quan trọng trong việc xây dựng Thừa Thiên Huế trở thành một trung tâm giáo
dục đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao của khu vực và cả nước.
Với mục đích chung nói trên, thực trạng cho thấy đổi mới phương pháp dạy học
nói chung và đổi mới phương pháp dạy học mơn Tốn ở bậc THCS nói riêng là u
cầu khách quan và là vấn đề cấp bách của quá trình phát triển giáo dục và đào tạo. Vì
vậy, ngành Giáo dục và đào tạo thị xã Hương Thủy đã triển khai thực hiện đổi mới
phương pháp dạy học mơn Tốn nói riêng và các mơn học khác nói chung, nhưng chất
lượng dạy học mơn Tốn vẫn cịn thấp và đang là một vấn đề cần quan tâm hiện nay
và những năm tiếp theo.
IV. NHỮNG GIẢI PHÁP CHÍNH CỦA SÁNG KIẾN CẢI TIẾN KỸ THUẬT:
* Giải pháp1: Thực hiện tốt khâu soạn bài.
* Giải pháp 2: Tổ chức tốt giờ học trên lớp.
* Giải pháp 3: Rút kinh nghiệm sau mỗi bài dạy
V. NÊU DỰ ĐOÁN KẾT QUẢ VÀ NHỮNG ẢNH HƯỞNG CĨ SỰ LAN TỎA

TRONG PHẠM VI TỒN (HUYỆN) TỈNH MÀ SÁNG KIẾN KỸ THUẬT CÓ
THỂ MANG LẠI:
Kết quả đạt được ứng dụng trong trường
VI. KẾT LUẬN:
Bản thân đã nghiên cứu và đưa ra một số giải pháp thực hiện nhiệm vụ:“Nâng cao
hiệu quả giờ luyện tập mơn Tốn của lớp 8” . Qua đó cần tìm tịi nghiên cứu nhiều
hơn nữa để có biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục và rèn luyện kỹ năng cho học
sinh học tập mụn toỏn tt hn.

Nguyến Gia Tải



THCS Thủy Châu



Năm học: 2011 - 2012

2


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

TI:
LM TH NÀO ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIỜ LUYỆN TẬP MÔN TOÁN
LỚP 8
A. ĐẶT VẤN ĐỀ

- Nhân loại đang bước vào những năm đầu của thế kỷ mới, một thời kỳ có những
biến đổi to lớn trong mọi mặt hoạt động của con người và xã hội. Trong thời kỳ đó,
địi hỏi phải có cách nhìn mới đối với hoạt động giáo dục.
- Giáo dục và đào tạo Việt nam trong những năm gần đây đã tiếp cận với xu thế
chung của thời đại, Nghị quyết Trung ương II đã chỉ rõ: “Đổi mới mạnh mẽ phương
pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy
sáng tạo của người học, từng bước áp dụng phương pháp giáo dục tiên tiến và phương
tiện hiện đại vào quá dạy học, đảm bảo thời gian tự học cho học sịnh, sinh viên, …”
Bởi vậy, đổi mới phương pháp dạy học là yêu cầu khách quan và là vấn đề cấp
bách của quá trình phát triển giáo dục và đào tạo. Nhằn đáp ứng yêu cầu tạo ra những
con người Việt nam xã hội chủ nghĩa có tri thức, có đạo đức, có kỹ năng, năng động
và sáng tạo, thích ứng với mọi sự phát triển đa dạng với tốc độ nhanh của xã hội,
những con người “vừa hồng vừa chuyên”
- Tuy nhiên, trong những năm gần đây, ngành Giáo dục và đào tạo TX. Hương
Thủy đã triển khai thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, nhưng chất lượng dạy học
mơn Tốn vẫn cịn thấp và đang là một vấn đề cần quan tâm hiện nay.
- Để nâng cao chất lượng dạy học mơn Tốn, nhiều giáo viên đã giành khơng ít
cơng sức tìm tịi, thử nghiệm để tìm ra phương pháp giảng dạy mơn Tốn sao cho tốt
hơn, có hiệu quả hơn. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập mơn Tốn ở
trường THCS là một câu hỏi đặt ra đới với nhiều giáo viên bộ mơn Tốn ở các trường
THCS.
Đối với tôi, đây là một vấn đề mà tôi đang tập trung nghiên cứu và thử nghiệm
trong quá trình giảng dạy. Với tinh thần mạnh dạn trao đổi để học hỏi lẫn nhau,
tơi xin nêu vài suy nghĩ của mình về vấn đề “Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ
luyện tập mơn Tốn lớp 8 ở trường THCS”
B. CÁC CƠ SỞ CỦA VẤN ĐỀ
1. Cơ sở thực tiễn:

NguyÕn Gia Tải

THCS Thủy Châu



Năm học: 2011 - 2012

3


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

Thc trng dy học mơn Tốn ở trường THCS nói chung và trường THCS Thủy
Châu nói riêng hiện nay có chất lượng chưa cao. Ngun nhân thì có nhiều nhưng
ngun nhân chính là cách dạy của thầy và cách học của trò chưa phù hợp chưa có
hiệu quả cao, nhiều học sinh khơng nắm vững kiến thức cơ bản, kỹ năng vận dụng
kiến thức vào giải tốn cịn yếu. Học sinh chưa nắm được phương pháp học tập, chưa
có những hoạt động đích thực của bản thân để chủ động chiếm lĩnh kiến thức, nhiều
học sinh còn lười học, lười tư duy trong quá trình học tập.
Trong những năm gần đây, ở trường THCS Thủy Châu đã có những chuyển biến
tích cực trong việc đổi mới phương pháp dạy học, tuy nhiên vẫn còn chậm và hiệu quả
thực hiện chưa cao. Nguyên nhân là do sự nhận thức về đổi mới phương pháp dạy học
của một số bộ phận giáo viên chưa cao, chẳng hạn như một số giáo viên trẻ có tuổi
nghề ít chưa mạnh dạn học hỏi, thực hiện đổi mới phương pháp. Bên cạnh đó, giáo
viên ít chú ý rèn luyện khả năng độc lập tư duy, khả năng tìm tòi sáng tạo, tự học, tự
nghiên cứu của học sinh. Do đó học sinh vẫn thụ động trong học tập, ít có cơ hội được
làm việc hoặc làm việc nhưng khơng mấy hiệu quả.

2. Cơ sở lí luận:
Nghị quyết Trung ương IV về việc tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo
đã chỉ rõ: “Đổi mới phương pháp dạy và học ở tất cả các cấp học, bậc học, … áp
dụng những phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư
duy sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề.”
Đặc điểm của lứa tuổi thiếu niên là đang có xu hướng vươn lên làm người lớn,
mong muốn tự khẳng định mình, muốn tự tìm hiểu, tự khám phá trong quá trình nhận
thức, … Ở lứa tuổi học sinh THCS các em có điều kiện thuận lợi cho khả năng tự điều
chỉnh hoạt động học tập, tự sẵn sàng tham gia vào các hoạt động khác và sẵn sàng với
mọi hoạt động làm cho mình trở thành người lớn. Tuy nhiên, các em chưa biết cách
thực hiện nguyện vọng của mình và chưa nắm được phương pháp thực hiện các hình
thức học tập mới. Vì vậy, trong qúa trình học tập học sinh cần có sự hướng dẫn, tổ
chức, điều hành một cách khoa học và nghệ thuật của thầy cô giáo.
Dạy học mơn Tốn thơng qua kiến thức là dạy cho học sinh khả năng tư duy: phân
tích, tổng hợp, trừu tượng hóa, cụ thể hóa, khái quát hóa, … . Trong đó phân tích tổng
hợp có vai trị trung tâm. Phải dạy học sinh khả năng tự tìm tịi, tự phát hiện và giải
quyết vấn đề, dự đoán được các kết quả, tìm được cách giải quyết một bài tốn, cách
chứng minh mt nh lớ,
Nguyến Gia Tải



THCS Thủy Châu



Năm học: 2011 - 2012

4

Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

3. C s nhận thức:
Dạy tốn khơng chỉ đơn thuần là dạy cho học sinh nắm được những định nghĩa,
định lý, khái niệm, quy tắc, … mà điều quan trọng hơn là dạy cho học sinh có năng
lực trí tuệ, có kỹ năng thực hành, có khả năng vận dụng kiến thức để giải toán và đưa
toán học vào ứng dụng thực tế.
Năng lực trí tuệ sẽ được hình thành và phát triển trong q trình hoạt động nhận
thức. Năng lực tốn học sẽ được phát triển khi học sinh được tham gia vào việc suy
nghĩ tìm tịi cách chứng minh định lý, giải bài tập toán, làm các bài thực hành, … .
Bởi vậy để có hiệu quả người thầy phải tổ chức tốt giờ dạy, tạo điều kiện để học sinh
được làm việc nhiều, phát huy tính tích cực, chủ động trong q trình lĩnh hội kiến
thức.
Để dạy mơn tốn có hiệu quả thì giáo viên phải thực hiện tốt các giờ dạy trên lớp:
Lý thuyết, luyện tập, ôn tập, và thực hành. Trong đó giờ luyện tập có vị trí rất quan
trọng, vì giờ dạy luyện tập giúp học sinh củng cố kiến thức, hoàn thiện kỹ năng, kỹ
xảo cho học sinh mà kỹ năng làm toán của học sinh là một vấn đề quan trọng hàng
đầu của việc học toán.
Căn cứ vào những cơ sở nêu trên, kết hợp với những hiểu biết về yêu cầu của đổi
mới phương pháp dạy học, tôi đã tiến hành một số giải pháp nhằm mục đích: “Nâng
cao hiệu quả giờ luyện tập mơn Tốn của lớp 8” như sau.
C. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
* Giải pháp 1: Thực hiện tốt khâu soạn bài.
Cần quan niệm: “Một giờ dạy tốt phải là kết quả của một quá trình chuẩn bị tốt.”
Muốn chuẩn bị tốt một giờ luyện tập mơn tốn giáo viên phải thực hiện các yêu cầu
sau:
- Nắm vững đặc trưng của giờ luyện tập là giờ học củng cố kiến thức, hồn thiện

kỹ năng, kỹ xảo, có thể nói rằng: “Tiết luyện tập là tiết dạy cách giải bài tập chứ
không phải là tiết chữa bài tập.” Xác định nội dung kiến thức, kỹ năng cần hoàn
thiện, phương pháp giảng dạy của từng bài, của từng nội dung và những dự kiến xử lý
các tình huống trước học sinh.
- Khi soạn bài giáo viên phải xác định vai trò của chủ thể nhận thức là học sinh
trong giờ học. Bởi vì chiến lược nâng cao chất lượng giáo dục hiện nay là phải quan
tâm đến học sinh, coi học sinh là trung tâm là chủ thể nhận thức trong giờ học. Do vậy
khi thiết kế bài dạy giáo viên phải luôn tính đến sự lao động sáng tạo của học sinh
NguyÕn Gia Tải



THCS Thủy Châu



Năm học: 2011 - 2012

5


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

trong gi hc, tạo điều kiện để học sinh được làm việc, được tư duy, chủ động phát
hiện và chiếm lĩnh kiến thức.
- Khi soạn bài giáo viên phải xác định vai trò của mình là người hướng dẫn tổ chức
quá trình tiếp nhận, chiếm lĩnh kiến thức của học sinh. Không phải khi học sinh trở
thành trung tâm của giờ học thì vai trò của giáo viên bị mờ đi như một số người ngộ

nhận, mà thực tế giảng dạy cho thấy vai trò của giáo viên trên lớp vẫn là người quyết
định sự thành bại của giờ dạy. Không những thế, giáo viên cịn vất vả hơn vì địi hỏi
phải có sự làm việc nghiêm túc, phải có sự đầu tư nhiều về thời gian để học, tìm hiểu,
thiết kế bài dạy tốt.
- Nhiệm vụ của giáo viên trong giờ luyện tập là tổ chức cho học sinh vận dụng
kiến thức đã học vào việc giải các bài tập qua đó hình thành kỹ năng, kỹ xảo cho học
sinh.
- Trong khi thiết kế bài dạy giáo viên cần chú ý đến sự cân đối, nhịp nhàng, ăn
khớp giữa hoạt động của thầy với hoạt động của trò một cách hữu cơ, có thể nói:
“Giáo viên có vai trị là một nhạc trưởng điều khiển mọi nhạc công, học sinh là
những nhạc cơng sử dụng hài hịa những nhạc cụ của mình, nhạc trưởng khơng biến
mình thành nhạc cơng.”
Nói chung, giáo viên vận dụng phương pháp nào, biện pháp nào cũng cần phải
quan tâm xem nó có tạo ra được sự hoạt động và sự phát triển trong nhận thức của học
sinh hay khơng? Xác định đứng đắn vai trị của người giáo viên là người tổ chức,
hướng dẫn quá trình phát hiện, chiếm lĩnh kiến thức của học sinh chính là khẳng định
vai trò: Thầy chủ đạo, trò chủ động.
* Giải pháp 2: Tổ chức tốt giờ học trên lớp.
Với sự chuẩn bị chu đáo ở phần bài soạn, khi lên lớp nếu giáo viên thực hiện tốt
các yêu cầu sau thì hiệu quả giờ dạy có nhiều khả năng đạt kết quả cao.
1. Tạo một khơng khí tốt cho giờ học.
Để tạo một khơng khí tốt cho giờ học, giáo viên cần chú ý đúng mức tới khâu ổn
định tổ chức lớp, làm sao để ngay từ phút đầu tiên khi giáo viên bước vào lớp, học
sinh đã trật tự, nghiêm túc chuẩn bị đầy đủ về tinh thần cũng như đồ dùng học tập sẵn
sàng bước vào giờ học.
2. Thực hiện tốt các bước của khâu lên lớp: Ôn – luyện – củng cố.
a. Ôn(kiểm tra bài cũ)

NguyÕn Gia Tải

THCS Thủy Châu



Năm học: 2011 - 2012

6


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

- Trong bc này giáo viên cần phải tiến hành làm sao đảm bảo tốt việc kiểm tra
kết quả học bài, chuẩn bị bài cũ của học sinh phải đảm ảo hệ thống lại kiến thức cơ
bản của giờ học trước phục vụ cho giờ luyện tập và chữa được bài tập giao về nhà ở
cuối giờ học trước. Việc chữa bài tập có tác dụng rèn luyện kỹ năng giải tốn của học
sinh đồng thời củng cố được bài học trước.
- Giáo viên cần chú ý đến yêu cầu sư phạm khi kiểm tra phải phù hợp với từng đối
tượng học sinh, phải khéo léo nhất là đối với học sinh chuẩn bị bài chưa tốt, giáo viên
nên nhẹ nhàng gợi ý tránh hiện tượng nổi nóng mắng các em, như vậy sẽ tạo khơng
khí giờ học nặng nề, học sinh khơng hào hứng và sôi nổi trong giờ học.
- Khi kiểm tra bài cũ giáo viên nên cố gắng, bố trí kiểm tra được nhiều học sinh
càng tốt, để tận dụng thời gian và nâng cao hiệu quả kiểm tra bằng cách: Những bài
tập cần sử dụng bảng thì cho các em chữa trên bảng (có thể chia bảng để hai học sinh
lên cùng một lúc), những bài tập không cần sử dụng bảng thì cho học sinh trả lời
miệng và gọi học sinh dưới lớp nhận xét rồi sau đó chữa bài tập trên bảng của học
sinh.

* Ví dụ: Khi dạy tiết 50 – Luyện tập (Đại số 8). Trong khi kiểm tra bài cũ, tôi đã
kiểm tra 3 học sinh. Cụ thể:
+ Học sinh 1: Làm bài trên bảng
- Viết cơng thức nghiệm của phương trình bậc nhất một ẩn.
- Áp dụng giải phương trình: 3x – 2,42 + 0,8x = 3,38 – 0,2x
+ Học sinh 2: Làm bài trên bảng. Giải phương trình:

2x + 5
x −3
= 2+
9
6

+ Học sinh 3: Trả lời miệng
- Nêu cách giải phương trình đưa được về dạng phương trình bậc nhất?
Bằng cách kiểm tra như trên, trong khâu kiểm tra bài cũ của giáo viên, có thể kiểm
tra được từ 3 đến 4 học sinh. Như vậy, giáo viên nắm vững nhiều hơn về tình hình học
bài, làm bài của học sinh ở nhà và nắm được sự tiếp thu bài của học sinh qua những
chỗ hổng kiến thức của học sinh để kịp thời bổ sung, sửa chữa, củng cố cho học sinh
đồng thời giáo dục ý thức học bài và làm bài ở nhà của học sinh.
Ngoài ra, trong nhiều trường hợp giáo viên có thể sử dụng kết quả của phần kiểm
tra bài cũ để làm ví dụ cho bài học mới hoặc đặt vấn đề vào bài mới.
b. Luyện:

NguyÕn Gia Tải



THCS Thủy Châu

Năm học: 2011 - 2012

7


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

õy l bc quan trọng nhằm hoàn thiện kỹ năng, kỹ xảo cho học sinh. Trong
bước này giáo viên cần thực hiện các công việc như sau:
- Đưa ra câu hỏi, bài tập định hướng học tập của học sinh. Giáo viên cần đưa ra
những dạng bài tập cơ bản có kèm theo một số phần nâng cao, tổng hợp theo hướng từ
dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, đảm bảo tính vừa sức nhằm phát huy tính tích
cực tư duy của nhiều đối tượng, sao cho mọi đối tượng học sinh đều được làm việc.
- Tổ chức cho học sinh làm việc cá nhân hoặc trao đổi theo nhóm (nếu cần thiết)
để giúp đỡ nhau tìm ra phương pháp giải.
- Đặt câu hỏi gợi mở khi học sinh gặp khó khăn (quên kiến thức, chưa xác định
được phương pháp giải, …) sao cho mỗi đối tượng học sinh để được làm việc tích cực
(trả lời câu hỏi, trình bày lời giải bài tập, tự kiểm tra, đánh giá kết quả nhận thức của
mình, …)
- Đánh giá khẳng định kết quả hoạt động của học sinh. Trong bước này học sinh có
nhiệm vụ: tự giác, chủ động tích cực học tập theo yêu cầu của giáo viên và thực hiện
các công việc sau:
+ Trả lời câu hỏi và giải bài tập
+ Đặt câu hỏi khi gặp khó khăn (quên kiến thức, chưa xác định được phương pháp
giải, …) nhằm bộc lộ quá trình tư duy của học sinh.
+ Báo cáo kết quả tự giải hoặc kết quả của nhóm mình.

+ Tự kiểm tra, điều chỉnh kết quả theo gợi ý của bạn hoặc của giáo viên.
* Ví dụ: Khi dạy tiết 50 – Luyện tập (Đại số 8)
- Với mục đích yêu cầu:
+ Học sinh giải thành thạo phương trình bậc nhất.
+ Học sinh vận dụng để giải các bài tập tìm tham số k hoặc m để phương trình bậc
nhất vơ nghiệm, có nghiệm duy nhất, có vơ số nghiệm.
+ Luyện kỹ năng giải phương trình đưa được về phương trình bậc nhất.
Tơi đưa ra các bài tập sau.
* Bài tập 1: Giải các phương trình:
a/ 8(3x – 2 ) – 14x = 2(4 – 7x) + 15x;
b/ (x – 3)3 – 2(x – 1) = x(x – 2)2 – 5x2;
c/

3 x −11 x 3 x − 5 3 x − 3
− =
−
11
3
7
9

* Bài tập 2: Cho phương trình: (2m – 1 )x + 2 = 0
Ngun Gia T¶i



THCS Thđy Châu

Năm học: 2011 - 2012

8


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

a) Gii phng trình khi m = 5.
b) Với giá trị nào của m thì phương trình đã cho vơ nghiệm?
c) Với giá trị nào của m thì phương trình đã cho có nghiệm duy nhất?
d) Với giá trị nào của m thì phương trình đã cho có vơ sơ nghiệm?
* Với bài tập 1: Sau khi học sinh suy nghĩ tự giải tại chỗ, tôi đưa ra các câu hỏi sau:
?1. Hãy suy nghĩ để tìm cách rút gọn hai vế của phương trình.
?2. Thực hiện các phép biến đổi tương đương để đưa phương trình về dạng: ax = c.
Sau đó, giáo viên gọi 3 học sinh lên bảng trình bày bài giải.
* Với bài tập 2: Tôi gợi ý và đưa ra các câu hỏi như sau:
?1. Nhận xét về phương trình đã cho.
?2. Nêu cách giải câu a.
?3. Với điều kiện nào thì phương trình đã cho là phương trình bậc nhất.
?4. Phương trình vơ nghiệm khi nào? Muốn tìm m ta làm thế nào?
?5. Từ kết quả câu b, hãy nêu cách giải câu c và câu d.
Qua hai bài tập này, giúp học sinh có được các kỹ năng sau:
- Bài tập1: Học sinh được rèn luyện kỹ năng vận dụng thành thạo các bước giải
phương trình bậc nhất một ẩn.
- Bài tập 2: Học sinh nắm chắc điều kiện có nghiệm, vơ nghiệm của phương trình
bậc nhất một ẩn. Vận dụng để giải các bài tập tìm giá trị của tham số để phương trình
bậc nhất có một nghiệm duy nhất hoặc có vơ số nghiệm.
Đối với học sinh đại trà, các em có thể nêu được hai cách giải sau:

* Cách 1: Khai triển và thực hiện thu gọn hai hạng tử đồng dạng ở hai vế của
phương trình rồi chuyển vế đưa phương trình về dạng: ax = c.
* Cách 2: Biến đổi chuyển vế đặt nhân tử chung và đưa về dạng: ax = c.
Trong giờ học, tơi ln chú ý khích lệ, động viên những em có học lực trung bình
và yếu tham gia xây dựng bài. Do vây, khơng khí lớp học thường rất sôi nổi và hào
hứng.
Phương pháp đổi mới giảng dạy hiện nay coi trọng việc phát huy trí lực của học
sinh. Bởi vậy trong giờ học tôi thường sử dụng phương pháp đàm thoại gợi mở khi
học sinh gặp khó khăn trong việc tìm lời giải cho bài tốn, qua đó đã dẫn dắt cho học
sinh lĩnh hội được những đơn vị kiến thức của bài học.
c. Coi trọng việc củng cố, dặn dò và hướng dẫn học sinh hc nh.

Nguyến Gia Tải



THCS Thủy Châu



Năm học: 2011 - 2012

9


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

- Giỏo viờn cần giành khoảng thời gian từ 4 đến 5 phút cuối giờ học để giúp học

sinh nhìn lại một cách tổng quát cả bài học bao gồm:
+ Tổng kết các cách giải, hệ thống lại các kiến thức đã vận dụng, phân tích sai sót
của học sinh để học sinh dễ ghi nhớ và sửa chữa kịp thời.
+ Hướng dẫn học sinh học ở nhà (ra bài tập về nhà, gợi ý hướng giải quyết và
chuẩn bị bài học mới)
- Dặn dò học sinh chuẩn bị đồ dùng học tập hoặc nghiên cứu lại các kiến thức cần
thiết để chuẩn bị cho giờ học sau.
* Giải pháp 3: Rút kinh nghiệm sau mỗi bài dạy
Sau mỗi bài dạy, giáo viên cần tự tiến hành đánh giá, rút kinh nghiệm đều đặn, ghi
chép cẩn thận những đánh giá về: Yêu cầu đối với bài học có đạt được hay khơng?
Đến mức độ nào? Học sinh có hứng thú học tập hay khơng? Nếu khơng thì sao? Cần
điều chỉnh gì trong kế hoạch, phương pháp giảng dạy có phù hợp khơng? Học sinh
gặp khó khăn gì khi học bài đó? Có thể khắc phục bằng cách nào? Học sinh thường
mắc những sai lầm gì?
Có ý kiến gì hay, sáng tạo? Các câu hỏi, các ví dụ, các bài tập đưa ra có phù hợp
hay khơng? Cần thay đổi gì? …
Nếu việc rút kinh nghiệm được tiến hành thường xuyên thì chắc chắn sau một vài
năm giáo viên có thể tích lũy được nhiều điều bổ ích cho mình. Nhờ đó, giáo viên có
thể dự kiến được những tình huống khi lên lớp và chủ động khi lên lớp tổ chức hoạt
động dạy học, giáo viên sẽ vững vàng hơn về chuyên môn và việc dạy học sẽ mang lại
kết quả tốt hơn.
D. KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Qua thời gian thực tế giảng dạy, tôi mạnh dạn thực hiện các giải pháp đã nêu trên
đối với giờ dạy luyện tập mơn Tốn lớp 8. Bước đầu những giờ dạy tiết luyện tập mơn
Tốn lớp 8 của tôi đã đạt được những hiệu quả tương đối tốt hơn. Học sinh có hứng
thú hơn trong giờ học, tự giác, tích cực suy nghĩ tìm tịi phát hiện và giải quyết được
vấn đề giáo viên đưa ra. Học sinh nắm vững kiến thức cơ bản và kỹ năng giải thành
thạo các dạng tốn phương trình bậc nhất một ẩn. Với hệ thống kiến thức, các dạng
toán và phương pháp giải được xây dựng đơn giản và dễ nhớ nên các em nắm nhanh,
hiểu sâu hơn, vì vậy đã hình thành cho học sinh niềm húng thú khi học tốn. Qua đó,

tơi thấy học sinh chuẩn bị bài ở nhà tốt hơn, tỷ lệ học sinh chưa làm bài và học bài
giảm đáng kể so với đầu năm. Tuy nhiên, hệ thống kiên thức và phương pháp giải nh
Nguyến Gia Tải



THCS Thủy Châu



10

Năm học: 2011 - 2012


Sáng kiến kinh nghiệm:

Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán lớp 8

trờn ch dng lại đối với đối tượng học sinh có học lực từ trung bình, khá trở xuống,
cịn đối với học sinh giỏi thì chúng ta cần phải xây dựng hệ thống kiến thức sâu hơn
và bổ sung các dạng toán phong phú hơn. Kết quả học tập của học sinh được nâng cao
theo thời gian.
Sau tiết 50. Luyện tập (Đại số 8). Qua kiểm tra 15 phút, kết quả bài làm của học
sinh đã đạt được điểm khá cao, trên 80% học sinh đạt điểm trừ trung bình trở lên so
với những lần kiểm tra 15 phút trước đó. Qua bài kiểm tra, tôi thấy học sinh đã tiến bộ
rõ rệt và cũng nắm chăc được các kiến thức cơ bản, kỹ năng giải các dạng tốn
phương trình bậc nhất một ẩn thành thạo và chính xác, nhiều học sinh đã tìm ra được
các cách giải khác nhau đối với cùng một phương trình.
Trên đây là một vài suy nghĩ nhỏ của tôi rút ra được từ thực tế giảng dạy môn Đại

số 8 nhiều năm, hy vọng rằng những suy nghĩ đó sẽ góp phần vào việc nâng cao chất
lượng giảng dạy và học tập mơn tốn trong giai đoạn hiện nay.

Tuy nhiên, trong những suy nghĩ mà tôi thực hiện được qua tìm tịi từ các tài
liệu, sách báo và học hỏi từ đồng nghiệp nên cũng cịn có những hạn chế nhất
định. Rất mong nhận được các ý kiến đóng góp, chỉ đạo của hội đồng khoa học
các cấp và các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn !
Thủy Châu, Ngày 12 tháng 11 năm 2012
Người viết

Nguyễn Gia Ti

Nguyến Gia Tải



THCS Thủy Châu



11

Năm học: 2011 - 2012