Bài giảng ngữ văn 7 bài 14 một thứ quà của lúa non cốm 5

BÀI GIẢNG NGỮ VĂN 7 BÀI 14:
MỘT THỨ QUÀ CỦA LÚA
NON: CỐM

TaiLieu.VN


Nhìn vào các bức hình dưới đây cho biết đó là thứ quà gì?

TaiLieu.VN


Tiết 57

Một thứ quà của lúa
non: Cốm -Thạch Lam-

TaiLieu.VN


I. Tác giả
- Thạch Lam ( 1910 - 1942) sinh tại Hà Nội, tên thật là
Nguyễn Tường Lân
- Là nhà văn nổi tiếng , thành viên của nhóm Tự lực văn
đoàn
- Sở trường về truyện ngắn
- Phong cách văn chương: tinh tế, nhạy cảm trong việc khai
thác thế giới cảm xúc , cảm giác của con người

TaiLieu.VN

II. Đọc hiểu khái quát văn bản

1. Đọc
2. Xuất xứ

- Rút ra từ tập tuỳ bút: “Hà Nội băm sáu phố phường” (1943).

3. Thể loại : Tuỳ bút

- Là thể văn xuôi thuộc loại ký (Bút ký) thường miêu tả
ghi chép những hình ảnh sự việc mà nhà văn quan sát,
chứng kiến nhưng thiên về biểu cảm và đậm chất trữ tình
(gần giống với thơ)

TaiLieu.VN


II. Đọc hiểu khái quát văn bản
4. Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm( kết hợp bình luận, miêu tả)
5. Bố cục:
Đoạn 1: Từ đầu đến..chiếc thuyền rồng”
Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm.
Đoạn 2: Từ “Cốm là thức quà.. nhũn nhặn”
Cảm nghĩ về giá trị của cốm.
Đoạn 3: Phần còn lại.
Bàn về cách thưởng thức cốm
TaiLieu.VN

III. Phân tích

1. Cảm nghĩ về nguồn gốc của cốm
*Cội nguồn của cốm từ lúa đồng quê
- Hương thơm của vầng lá sen trên hồ
trong làn gió mùa hạ…thức quà
thanh nhã và tinh khiết
- Trong cái vỏ xanh kia có một giọt sữa
trắng thơm, phảng phất hương vị
ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng giọt
sữa dần dần đông lại, bông lúa càng
ngày càng cong xuống, nặng vì cái
chất quý trong sạch của Trời . Các
bạn có ngửi thấy…lúa non không?
=>Quan sát tinh tế, cảm nhận tài hoa
Ngôn ngữ chọn lọc, sử dụng nhiều tính từ
Cách viết nhẹ nhàng, đầy chất thơ.
Am hiểu, tự hào về cội nguồn trong sạch
của cốm
TaiLieu.VN


III. Phân tích
1. Cảm xúc về nguồn gốc của cốm
*Nơi cốm nổi tiếng
-Cốm làng Vòng nổi tiếng khắp cả ba
kì
- Người dân Hà Nội ngóng trông cô
hàng cốm xinh xinh, áo quần gọn

ghẽ, đòn gánh 2 đầu cong vút lên
như chiếc thuyền rồng.
=>Hình ảnh những cô gái bán cốm
duyên dáng
Cốm đã trở thành một nét đẹp của
văn hoá Hà Nội.
TaiLieu.VN


Cốm Làng Vòng (Dịch Vọng – Cầu Giấy – HàNội

TaiLieu.VN


III. Phân tích

2. Cảm nghĩ về giá trị của cốm
-"Cốm là thứ quà riêng biệt của đất nước...giản dị và thanh
khiết của đồng quê cỏ nội An Nam”

=>Cốm là quà tặng của đồng quê kết tinh những
tinh tuý của trời đất, thiên nhiên, là đặc sản dân
tộc, là thức quà quê thiêng liêng
-Dùng cốm để làm quà sêu tết…hồng cốm tốt đôi…
để hạnh phúc bền lâu
-Hoà hợp tương xứng: +về màu sắc: xanh tươi - đỏ
thắm
+về hương vị: thanh đạmngọt sắc
=>Cốm là sứ giả của tình yêu đôi lứa làm cho nhân
duyên của con người thêm bền lâu.

Trân trọng, giữ gìn cốm như một nét đẹp của văn
hoá dân tộc
TaiLieu.VN


Câu hỏi thảo luận
Thứ quà, thức quà có nghĩa khác nhau như thế nào?
Qua đó em nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả?
Trả lời:
Thứ quà: thiên về ý nghĩa phân loại, đơn thuần phân biệt
cốm với các loại quà khác
Thức quà: mang ý nghĩa diễn đạt đưa cốm lên vị trí trang
trọng và đặc biệt
Cách dùng từ của tác giả tinh tế và sâu sắc
TaiLieu.VN


III. Phân tích
3. Bàn về cách thưởng thức cốm
-Bàn về cách ăn
Cốm không phải thức quà của người
vội…ăn chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ
-Bàn về cách mua
Hỡi các bà mua hàng…hãy nhẹ nhàng mà
nâng đỡ, chút chiu mà vuốt ve
=>Cốm kết tinh những tinh tuý của thiên
nhiên trời đát và sự khéo léo của người
Thưởng thức cốm bằng nhiều giác quan
Cảm nhận tinh tế, sâu sắc về cốm
Xem cốm như một giá trị về tinh thần

thiêng liêng đáng được chúng ta trân
trọng gìn giữ
TaiLieu.VN


Câu hỏi thảo luận
Qua cách cảm nhận và lời nhắn nhủ của tác giả về
cách thưởng thức cốm giúp em hiểu thêm gì về Thạch
Lam?
Trả lời:
- Thạch Lam là người sành cốm, sành các món ẩm thực
của Hà Nội.
- Ca ngợi cốm là ca ngợi một nét đẹp văn hoá truyền
thống. Điều đó cho thấy tình cảm đối với dân tộc thật
tinh tế và sâu sắc.

TaiLieu.VN


IV. Tổng kết
1. Biện pháp nghệ thuật nào được sử dụng trong văn bản
“Cốm:một thứ quà của lúa non”
A. Ngôn ngữ chọn lọc, trau chuốt, hình ảnh so sánh gợi cảm, gây ấn
tượng mạnh.
B. Quan sát tinh tế, nhạy cảm, tài hoa, liên tưởng độc đáo.
C. Kết hợp nhuần nhuyễn các phương thức biểu đạt biểu cảm, miêu tả,
nghị luận.
D. Cả 3 đáp án trên
Đáp án: D

2. Nội dung của văn bản “Cốm:một thứ quà của lúa non” là:
A. Cốm là một thức quà đặc sắc vì nó kết tinh nhiều vẻ đẹp: vẻ đẹp của
hương vị và màu sắc đồng quê, vẻ đẹp của người chế biến, của tục lệ
nhân duyên, của cách mua và thưởng thức.
B. Cốm là thứ sản vật quý, truyền thống tốt đẹp của dân tộc cần được
nâng niu và gìn giữ.
C. Cả hai ý trên
Đáp án: C

TaiLieu.VN


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 15 dòng) nói
lên cảm xúc sâu sắc của em sau khi học xong
văn bản "Một thứ quà của lúa non : Cốm"
- Soạn bài : “Mùa xuân của tôi”
+ Đọc văn bản - Đọc chú thích
+ Xác định bố cục, phương thức biểu đạt
+ Chuẩn bị những câu hỏi hướng dẫn trong
SGK

TaiLieu.VN