Bài giảng ngữ văn 7 bài 16 ôn tập tác phẩm trữ tình 7

TRƯỜNG THCS NINH THỚI A

TaiLieu.VN


KIỂM TRA BÀI CŨ
Hỏi: Đọc thuộc lòng bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà
Huyện Thanh Quan?
QUA ĐÈO NGANG
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trơi, non, nước,
Một mãnh tình riêng, ta với ta.
TaiLieu.VN


Tuần 17
Tiết: 66

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

Câu 1: Thống kê tên tác giả của các bài thơ đã học:
- Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh -> Lí Bạch
- Phò giá về kinh -> Trần Quang Khải
- Tiếng gà trưa -> Xuân Quỳnh
- Cảnh khuya ->Hồ Chí Minh
- Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

->Hạ Tri Chương.
- Bạn đến chơi nhà -> Nguyễn Khuyến.
- Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông
ra -> Trần Nhân Tông
TaiLieu.VN

Hỏi:
Hỏi:
Cho
Cho
biết
biếttác
tác
tác
giả
giả
Hỏi:
Hỏi:
Hỏi:
Cho
Cho
Cho
biết
biết
biết
tác
tác
tác
giả
giả

giả
của
của
Hỏi:
Hỏi:Cho
Chobiết
biết
tácgiả
giảcủa
của
của
của
bài
bài“Ngẫu
thơ
““Cảm
Cảnh
bài
bài
thơ
“thơ
““thơ
Phò
Buổi
giá
nhiên
chiều
vềnghĩ
viết
đứng

của
bàithơ
bài
thơ
Bạn
“Tiếng
đến
chơi
gàkinh”?
trong
khuya”?
đêm
thanh
nhân
ở
phủbuổi
Thiên
mới
Trường
vềtĩnh”?
quê”?
trông
trưa”?
nhà”?
ra”?


ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

Câu 1:

Câu 2: Sắp xếp tên tác phẩm khớp với nội dung tư tưởng, tình cảm được biểu
hiện
Tác phẩm

Nội dung tư tưởng,tình cảm được biểu hiện

Qua Đèo Ngang

Tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung
dung lạc quan.

Ngẫu nhiên viết nhân
buổi mới về quê

Tình cảm quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc đêm vắng.

Sông núi nước Nam

Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả.

Tiếng gà trưa

Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn đơn lẻ thầm lặng
giữa núi đèo hoang sơ.

Cảm nghĩ trong đêm
thanh tĩnh

Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa lúc mới về
quê.

Cảnh khuya

Tình cảm gia đình, quê hương qua những kỉ niệm đẹp của tuổi
thơ.
Ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch.
Nhân cách thanh cao và sự giao hòa tuyệt đối với thiên nhiên.

TaiLieu.VN


ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

Câu 2: Sắp xếp tên tác phẩm khớp với nội dung tư tưởng, tình cảm được biểu
hiện
Tác phẩm
Qua Đèo Ngang
Ngẫu nhiên viết
nhân buổi mới về
quê

Nội dung tư tưởng,tình cảm được biểu hiện
Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn đơn lẻ thầm lặng
giữa núi đèo hoang sơ.
Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa lúc mới về quê.

Sông núi nước Nam Ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch
Tiếng gà trưa
Cảm nghĩ trong
đêm thanh tĩnh

Cảnh khuya

TaiLieu.VN

Tình cảm gia đình, quê hương qua những kỉ niệm đẹp của tuổi
thơ
Tình cảm quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc đêm vắng
Tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung
dung lạc quan.


ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH
Câu 3: Sắp xếp lại để tên tác phẩm ( hoặc đoạn trích ) khớp với thể
thơ:
Tác phẩm

Thể thơ

Sau phút chia li
( trích dịch Chinh phụ ngâm khúc)

Lục bát

Qua Đèo Ngang

Tuyệt cú Đường luật

Tiếng gà trưa

Bát cú Đường luật

Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh ( Tĩnh dạ tứ) Các thể thơ khác ngoài các
loại trên
Sông núi nước Nam
( Nam quốc sơn hà)

TaiLieu.VN

Song thất lục bát


ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH
Câu 3: Sắp xếp lại để tên tác phẩm ( hoặc đoạn trích ) khớp
với thể thơ:
Tác phẩm
Sau phút chia li
( trích dịch Chinh phụ ngâm khúc)
Qua Đèo Ngang
Tiếng gà trưa
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh ( Tĩnh dạ tứ)
Sông núi nước Nam
( Nam quốc sơn hà)
TaiLieu.VN

Thể thơ

Song thất lục bát

Bát cú Đường luật
Thơ năm chữ ( Thơ tự do)

Ngủ ngôn tứ tuyệt
Thất ngôn tứ tuyệt


ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

Câu 4: Tìm những ý kiến mà em cho là không chính xác:
a/ Đã là thơ thì nhất thiết chỉ được dùng phương thức biểu cảm.
b/ Thơ trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm.

Đ

c/ Ca dao trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm.

Đ

d/ Tùy bút cũng là một kiểu văn bản biểu cảm.

Đ

S

e/ Thơ trữ tình chỉ được dùng lối nói trực tiếp để biểu hiện tình cảm, cảm
xúc.

S

g/ Thơ trữ tình có thể biểu hiện gián tiếp tình cảm, cảm xúc qua kể chuyện, Đ
miêu tả và lập luận,…
Đ

h/ Ngôn ngữ thơ trữ tình cần cô động, giàu hình ảnh và gợi cảm.
i/ Thơ trữ tình phải có một cốt truyện hay và một hệ thống nhân vật đa
dạng.
k/ Thơ trữ tình phải có một hệ thống lập luận chặt chẽ.
TaiLieu.VN

S

S


ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH
Câu 5: Điền vào chỗ trống trong những câu sau:

a/ Khác với tác phẩm của các cá nhân, ca dao trữ tình
( trước đây) là những bài thơ, câu thơ có tính
tập thể
truyền miệng
chất…………………….
và …………………..
b/ Thể thơ được ca dao trữ tình sử dụng nhiều nhất
lục bát
là……………………….
c/ Một số thủ pháp nghệ thuật thường gặp trong ca dao
trữ tình: …………………………………………………
So sanh, ẩn dụ, nhân hóa, nói quá, điệp ngữ,…

TaiLieu.VN

Ghi nhớ:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

- Tác phẩm trữ tình là văn bản biểu hiện tình cảm, cảm xúc
của tác giả trước cuộc sống.
+ Thơ là thể loại văn học phù hợp để biểu hiện tình cảm,
cảm xúc, tuy nhiên cũng có thơ tự sự, truyện thơ.
+ Văn xuôi phù hợp với kể chuyện, tuy nhiên cũng có
những loại văn xuôi trữ tình hoặc mang nặng tính chất trữ
tình như tùy bút.
- Ca dao trữ tình là loại thơ biểu hiện những tình cảm,
nguyện vọng tha thiết và chính đáng,vốn được lưu hành
trong dân gian.
Thơ của thi nhân biểu hiện tình cảm cá nhân song những
bài thơ có giá trị, tình cảm của tác giả bao giờ cũng có
tính chất đại diện cho những tình cảm tiến bộ, mang màu
sắc nhân bản đậm nét: tình yêu quê hương đất nước, tình
cảm gia đình, tình bạn, tình yêu,…

TaiLieu.VN

Thếdao
nàotình
là
tác
Hỏi:
Hỏi:Văn
Thể

Ca
xuôi
loại
trữ
phù
văn
Hỏi:
Thơ
trữ
phẩm
trữ
hợp
họcvới
tình
nào
là
gì?
hình
phù
thức
hợpở để
khác
với
catình?
dao
biểu
biểuđạt
hiện
nàotình
trong

cảm,
điểm
nào?
văn
cảmhọc?
xúc đó?


Ghi nhớ:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

-

- Tình cảm, cảm xúc có khi được biểu hiện
một cách trực tiếp song thường được biểu hiện
một cách gián tiếp.
Phân tích, bình giá và thưởng thức thơ trữ
tình không được thoát li văn bản song không
thể chỉ dừng lại ở bề mặt của ngôn từ văn
bản. Phải thông qua ngôn từ giàu tính chất
khơi gợi, những cảnh vật, sự việc được miêu
tả, tường thuật, đôi khi qua cả những lập
luận,… mà suy ngẫm mới đồng cảm được với
tác giả và lĩnh hội được đúng và đầy đủ ý vị
của bài thơ.

TaiLieu.VN

Hỏi: Tình cảm cảm xúc

được biểu hiện qua những
hình thức nào?
Hỏi: Để phân tích bình
giá và thưởng thức thơ trữ
tình ta phải làm như thế
nào?


CỦNG CỐ - DẶN DÒ
1. Củng cố:
Hỏi: Kể tên các bài thơ đã được học từ đầu
giờ?
=>Các bài thơ đã năm
học:đến
Sông
núi nước Nam, Phò giá về kinh,
Buổi chiều đứng ở phủ Thiên trường trông ra,Sau phút chia li,
Bánh trôi nước,Qua Đèo Ngang, Bạn đến chơi nhà, Xa ngắm
thác núi Lư, Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh, Ngẫu nhiên viết
nhân buổi mới về quê, Cảnh khuya, Rằm tháng giêng, Tiếng gà
trưa.
2. Dặn dò:
- Học thuộc lòng các bài thơ kể trên và các bài ca dao đã học,
nắm được tác giả và giá trị về nội dung, nghệ thuật của từng
bài.
- Học các nội dung đã ôn tập.
- Soạn bài: Ôn tập tác phẩm trữ tình tiếp theo /192
TaiLieu.VN