THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
I. LI M U
Trong b mỏy nh nc Quc hi cú v trớ ủc bit quan trng, Hin phỏp
OBO
OKS
.CO
M
nm 1992 dó xỏc ủnh: Quc hi l c quan ủi biu cao nht ca nhõn dõn, c
quan quyn lc nh nc cao nht.
Vi v trớ quan trng nh vy iu 83 Hin phỏp nm 1992 ủó quy ủnh chc
nng ca Quc hi bao gm nhng phng din ln sau ủõy:
- Quc hi l c quan duy nht cú quyn lp hin v lp phỏp.
- Quc hi quyt ủnh nhng chớnh sỏch c bn v ủi ni, ủi ngoi,
nhim v Kinh t Xó hi, Quc phũng, An ninh ca ủt nc, nhng
nguyờn tc ch yu v t chc v hot ủng ca b mỏy nh nc, v
quan h xó hi v hot ủng ca cụng dõn.
- Quc hi thc hin quyn giỏm sỏt ti cao ủi vi ton b hot ủng ca
nh nc nhm ủm bo cho nhng quy ủnh ca Hin phỏp v phỏp lut
ủc thi hnh trit ủ v thng nht, b mỏy nh nc hot ủng ủng b,
cú hiu lc v cú hiu qu.
Trong cỏc chc nng ủú thỡ quyn lc cao nht ca Quc hi vn l vai trũ
lp hin v lp phỏp, nhng lm sao ủ cho chc nng lp hin v lp phỏp ủú
ủc thi hnh trit ủ, cú hiu lc, hiu qu v ủng b thỡ phi do chc nng
giỏm sỏt ti cao ca Quc hi quyt ủnh. Cú th núi quyn giỏm sỏt ti cao ca
Quc hi l rt quan trng.
KI L
Giỏm sỏt thc hin Hin phỏp v phỏp lut do nhiu c quan nh nc tin
hnh nh: Hi ủng nhõn dõn, Vin kim sỏt Nhõn dõn... Nhng Quc hi vn
cú quyn giỏm sỏt cao nht.
Quc hi thc hin quyn giỏm sỏt thụng qua vic xem xột bỏo cỏo hot
ủng ca Ch tch nc, y ban thng v Quc hi, Chớnh ph, Tũa ỏn nhõn
dõn ti cao, Vin kim sỏt nhõn dõn ti cao, thụng qua hi ủng dõn tc, cỏc y
ban ca Quc hi v hot ủng cht vn ti cỏc kỡ hp ca Quc hi.
1
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
II - C S Lí LUN CA QUYN GIM ST TI CAO.
1- Bn cht ca quyn giỏm sỏt
Bn cht ca quyn giỏm sỏt ti cao ca Quc hi th hin bng quyn
OBO
OKS
.CO
M
lc ca Quc hi tc l th hin ý chớ ca nhõn dõn. Quyn giỏm sỏt ti cao ca
Quc hi cú mi quan h hu c vi quyn lp phỏp v quyn quyt ủnh cỏc
vn ủ quan trng ca nh nc.
Nú cũn th hin nhng dc ủim ủ thc hin bn cht ca mỡnh.
- Giỏm sỏt mang tớnh quyn lc nh nc cao nht Quc hi cú th giỏm
sỏt mc ủ cao nht trong hot ủng ca b mỏy Nh nc bt k
phng din no, lnh vc no trong hot ủng qun lý Nh nc ủi vi
cỏc ủi tng.
- Hot ủng giỏm sỏt mang tớnh tng quỏt, bao trựm nht, mang tớnh ủnh
hng nht ủnh ủi vi nhng vn ủ thuc tm v mụ, nhng vn ủ cn
quan tõm ca c nc.
- p dng cỏc bin phỏp mang tớnh quyn lc nh nc cao nht ủ s lý
nhng vn ủ ny sinh trong giỏm sỏt v chu trỏch nhim phỏp lýủi vi
nhng ngi b giỏm sỏt.
- Hot ủng giỏm sỏt ca Quc hi cú quan h trc tip v tỏc ủng trc
tip ủn hot ủng ca cỏc c quan quyn lc Nh nc cao nht trong
hot ủng lp phỏp v quyt ủnh cỏc vn ủ quan trng ca ủt nc.
2- Ch th v cỏc ủi tng ca hot ủng giỏm sỏt.
KI L
a) Ch th thc hin quyn giỏm sỏt ti cao, Theo ủiu 83 Hin
phỏp 1992 thỡ Quc hi l c quan cú chc nng giỏm sỏt ti cao
ủi vi ton b hot ủng ca Nh nc v cng theo nguyờn
tc tp chung dõn ch v quyn lc ca Nh nc thuc v nhõn
dõn, nhõn dõn thc hin quyn lc nh nc thụng qua cỏ c
quan ủi biu cao nht v c quan quyn lc Nh nc cao nht
l Quc hi. Quc hi l ch th duy nht ca quyn giỏm sỏt
ti cao.
2
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
b) i tng ca hot ủng giỏm sỏt.
- i tng quan trng nht thuc quyn giỏm sỏt ca Quc hi l chớnh
ph, th tng chớnh ph v cỏc thnh viờn ca chớnh ph. Bi mt chớnh
sỏch núng vi v sai lm s nh hng ti h phỏt trin ca mt ủt nc.
OBO
OKS
.CO
M
- Cỏc c quan khỏc m quc hi trc tip giỏm sỏt l: Tũa ỏn nhõn dõn ti
cao, Vin kim sỏt nhõn dõn ti cao v nhng ngi ủng ủu cỏc c
quan ny. Vic giỏm sỏt ca Quc hi ủi vi cỏc c quan ny ch mang
chng mc nht ủnh vỡ ủõy l cỏc c quan ủc bit thc hin theo nguyờn
tc ủc lp ch tuõn theo phỏp lut.
- Ch tch nc l mt trong nhng ủi tng quan trng chu s giỏm sỏt
ca Quc hi.
- Ngoi ra Quc hi cũn giỏm sỏt cỏc c quan v chc danh quan trng
nh: y ban thng v Quc hi, Hi ủng dõn tc, cỏc y ban ca Quc
hi v ch tch Quc hi. õy ch l hỡnh thc giỏm sỏt ca Quc hi vi
cỏc c quan ca mỡnh nờn khụng ủng nht vi vic Quc hi giỏm sỏt
cỏc c quan Nh nc khỏc.
Cỏc c quan ny tuy cú chc nng nhim v ủc lp nhng ngi ủng ủu
c quan ủú chu trỏch nhim v bỏo cỏo cụng tỏc ca cỏc c quan mỡnh trc
Quc hi, ti cỏc kỡ hp Quc hi hoc khi Quc hi ủ ngh phi tr li cht
vn Quc hi.
3- Phng thc thc hin quyn giỏm sỏt ti cao ca Quc hi.
a) Nhng c quan v ngi cú thm quyn thc hin vic giỏm sỏt
KI L
ca Quc hi l:
- y ban thng v Quc hi ủc quy ủnh ti ủiu 11, 12, 13 ca lut t
chc Quc hi.Vi t cỏch l c quan thng trc ca Quc hi, y ban
thng v Quc hi theo quy ủnh ca lut t chc Quc hi , t mỡnh
thc hin chc nng giỏm sỏt, ủiu hũa hot ủng giỏm sỏt. y ban
thng v Quc hi giỏm sỏt hot ủng ca chớnh ph, tũa ỏn nhõn dõn
ti cao, Vin kim sỏt Nhõn dõn ti cao trong vic thi hnh Hin phỏp,
Lut, Phỏp lnh, Ngh quyt ca Quc hi, y ban thng v Quc hi.
3
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
- Hội ñồng dân tộc và các Ủy ban của quốc hội. Thẩm quyền thực hiện
giám sát việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật của hội ñồng và các ủy
ban của Quốc hội ñược luật tổ chức Quốc hội quy ñịnh từ ñiều 23 ñến
ñiều 24.
OBO
OKS
.CO
M
- Đại biểu Quốc hội: Thẩm quyền thực hiện giám sát ñược quy ñịnh tại ñiều
47 của luật tổ chức Quốc hội và ñiều 98 của Hiến pháp 1992 có quy ñịnh
ñại biểu Quốc hội có quyền chất vấn chủ tịch nước, chủ tịch Quốc hội,
Thủ tướng chính phủ, Bộ trưởng và cá thành viên khác của chính phủ,
chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng viện kiểm sát nhân dân tối
cao.
b) Những phương thức thực hiện quyền giám sát tối cao của Quốc
hội.
Là những cách thức của Quốc hội thực hiện việc giám sát tuân thủ
Hiến pháp và Pháp luật theo quy ñịnh của Hiến pháp năm 1992,
ñược sửa ñổi bổ sung năm 2001 và Luật tổ chức Quốc hội, Luật về
hoạt ñộng giám sát của Quốc hội, thì Quốc hội có những phương
thức giám sát sau:
- Xét báo cáo của chủ tịch nước, ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ,
Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân. Theo ñiều 67 luật tổ
chức Quốc hội.
-
Chất vấn, một phương pháp giám sát rất quan trọng của Đại biểu Quốc
hội.
KI L
- Giám sát bằng hoạt ñộng kiểm tra thực tế việc tuân thủ theo Hiến pháp và
pháp luật ở cơ sở ñịa phương của Ủy ban thường vụ Quốc hội, các Hội
ñồng và Ủy ban của Quốc hội hoặc Ủy ban kiểm tra dặc biệt, Ủy ban lâm
thời của Quốc hội( các ủy ban của của Quốc hội)
- Giám sát qua việc xét ñơn thư khiếu nại của nhân dân, qua các phương
tiện thông tin ñại chúng.
III- SỰ PHÁT TRIỂN CỦA QUYỀN GIÁM SÁT TRONG 4 BẢN HIẾN PHÁP
CỦA NƯỚC TA.
4
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
1- Hiến pháp (1946)
Vị trí pháp lý của Hiến pháp (1946) quy định tại điều 22, Nghị viện có quyền
cao nhất. Đã thể hiện sẽ quan điểm quyền lực nhà nước nằm trong tay nhân dân.
Hiến pháp năm 1946 khơng dùng thuật ngữ “giám sát” nhưng nội dung của
OBO
OKS
.CO
M
hoạt động giám sát của nghị viện đối với chính phủ được quy định rất chặt chẽ.
Để kiểm tra tính hợp pháp của các văn bản pháp qui do chính phủ ban hành,
theo quy định của Hiến pháp năm 1946, điều 36, Ban thường vụ nghị viện có
quyền:
Biểu quyết những đề án, sắc luật của chính phủ, những dự án đó phải đem
trình Nghị viện vào phiên họp gần nhất đề nghị Viện ưng chuẩn hoặc phế bỏ và
theo quy định của điều 23, Hiến pháp 1946 Nghị viện có quyền chuẩn y các hiệp
ước mà chính phủ ký với nước ngồi.
Để kiểm tra tính hợp hiến hợp pháp trong hoạt động của Chính phủ(điều
36,HP 1946) quy định rất chặt chẽ quyền “Kiểm sốt phê bình chính phủ” và
quy định rất chặt chẽ quyền chất vấn Chính phủ của Nghị Viện( điều 55). Đây là
hình thức thực hiện quyền giám sát quan trọng nhất của Nghị viện với Chính
phủ.
Để đảm bảo cho mọi Nghị quyết của Nghị viện được Chính phủ nghiêm
chỉnh chấp hành(HP 1946) còn quy định” Bộ trưởng nào khơng được Nghị viện
tín nhiệm thì phải từ chức”
Tồn thể nội các khơng phải chịu liên quan tới trách nhiệm về hành vi của
một bộ trưởng.
KI L
Thủ tướng phải chịu trách nhiệm về con đường chính trị của nội các. Nhưng
Nghị viện chỉ có thể biểu quyết vấn đề tín nhiệm khi thủ tướng, ban thường vụ
hoặc một phần tư tổng số Nghị viện nêu vấn đề ấy ra.
Quy định trên thể hiện quyền lực của nghị viện trong việc giám sát hoạt động
của chính phủ. Trong các bản Hiến pháp về sau khơng có quy định về vấn đề bỏ
phiếu tín nhiệm đối vớ chính phủ mà chỉ qui định quyền bãi miễn các chức vụ
cao nhất của cơ quan đó mà thơi.
5
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
2- Hin phỏp 1960 ( thụng qua ngy 31/12/1959) k tha v phỏt huy tớnh
u vit, tin b v dõn ch ca Hin phỏp 1946.
Hin phỏp 1960 cng khụng cú ủiu no núi v quyn giỏm sỏt ti cao
ca
Quc hi nhng cú nhiu quy ủnh hn v nhng quyn hn ca Quc hi ủ
OBO
OKS
.CO
M
ủm bo cho nhng quyn hn ca Quc hi thc hin vic giỏm sỏt hot ủng
ca chớnh ph v cỏc c quan nh nc khỏc v giỏm sỏt ủc tớnh hp hin,
hp phỏp ca cỏc vn bn phi quy ủnh do cỏc quan nh nc ban hnh.
Ln ủu tiờn thut ng giỏm sỏt ủc s dng ủ xỏc ủnh chc nng
v quyn hn ca Quc hi. S m rng ny dwowcj quy ủnh ti ủiu 52 hin
phỏp 1960. Ngoi ra Quc hi cú th giao cho y ban thng v Quc hi
nhng quyn hn khỏc xột khi thy cn thit.
- Quc hi thc hin quyn giỏm sỏt ca mỡnh thụng qua cỏc y ban ca
Quc hi.
-
Quc hi thc hin quyn giỏm sỏt ca mỡnh thụng qua quyn cht vn
ca ủi biu.
- Quc hi thc hin quyn giỏm sỏt ca mỡnh thụng qua xột bn bỏo cỏo
ca hi ủng Chớnh ph; Tũa ỏn nhõn dõn ti cao v vin kim sỏt nhõn
dõn ti cao.
Qua cỏc quy ủnh trờn Hin phỏp 1960 quyn giỏm sỏt ca Quc hi ủc
m rng v quy ủnh cht ch hn Hin phỏp 1946.
3- Hin phỏp 1980. Thụng qua ngy 18/12/1980. Ti k hp th 7, Quc
hi khúa 8.
KI L
Ln ủu tiờn trong 3 bn Hin phỏp, thut ng quyn giỏm sỏt ti cao ca
Quc hi ủc s dng ủ quy ủnh chc nng, quyn hn ca Quc hi vi
quy ủnh ủú, Hin phỏp 1980 xỏc ủnh mt phỏp lý v quyn qiỏm sỏt ti cao l
mt b phn cu thnh quyn lc Nh nc ca Quc hi.
kim tra tớnh hp hin hp phỏptrong hot ủng ca cỏc c quan Nh
nc núi trờn. Hin phỏp 1980 quy ủnh Quc hi cú nhim v v quyn hn ti
83 ủim 9, ủiu 100 ủim 7 v ủiu 95.
6
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Hin phỏp 1980 khụng quy ủnh vn ủ Quc hi b phiu tớn nhim chớnh
ph v khụng dt ra vn ủ ni cỏc phi t chc nu khụng ủc Quc hi tớn
nhim( Do tỡnh hỡnh Kinh t- Chớnh tr- Xó hi nc ta by gi ủó cú nhiu bin
ủi, nhng chc v quan trng ca Nh nc ủc nhng ủng viờn u tỳ ca
OBO
OKS
.CO
M
ng ủc Quc hi c gi.
Hin phỏp 1980 cũn quy ủnh hỡnh thc v phng phỏp thc hin quyn
giỏm sỏt nu giỏm sỏt nu Hin phỏp 1946 ch quy ủnh quyn giỏm sỏt ca
Ngh vin, ban thng trc ca ngh vin, thỡ Hin phỏp 1980 chỳ trng ủn
hot ủng giỏm sỏt ca Hi ủng v y ban thng trc ca Quc hi theo quy
ủnh ca ủiu 82(Hin phỏp 1980)
Quc hi cũn giao cho Vin kim sỏt nhõn dõn vic giỏm sỏt tuõn theo Hin
phỏp v Phỏp lut, vic ủm bo chp hnh thỡ ủc giao cho tũa ỏn, Chớnh ph
thỡ ủm bo vic chp hnh nghiờm chnh Hin phỏp v Phỏp lut trong hot
ủng qun lý nh nc.
So vi hin phỏp 1946 v 1960 thỡ Hin phỏp 1980 ủó cú nhiu quy ủnh v
quyn giỏm sỏt ti cao ca Quc hi, mt cỏch ủy ủ v m rng hn v thm
quyn nh ủó trỡnh by phn trờn.
4- Hin phỏp 1992 (Thụng qua ngy 15/04/1992 v cụng b ngy
18/04/1992.
Ra ủi trong hon cnh nc ta tin hnh cụng cuc ủi mi ton din trờn
mi lnh vc ca ủi sng Kinh t- Xó hi. K tha tớnh u vit ca 3 bn Hin
phỏp trc. Hin phỏp 1992 ủó th ch húa ủng li Cỏch mng ủi mi ca
KI L
ng ta m Ngh quyt i hi ng ln th VII ủ ra thnh nhng quy ủnh
ca Hin Phỏp, trong ủú cú quy ủnh v quyn giỏm sỏt ti cao ca Quc hi.
Ti ủiu 83 (Hin phỏp 1992) v chc nng ca Quc hi cú phn Quc hi
thc hin quyn giỏm sỏt ti cao ủi vi ton b hot ủng ca ủt nc
V theo Hin phỏp 1992 Quc hi vn l c quan quyn lc Nh nc cao
nht v quyn giỏm sỏt ti cao vn l mt b pn cu thnh quyn lc Nh nc.
thc hin quyn giỏm sỏt, Quc hi khụng th t mỡnh trc tip giỏm sỏt
tớnh hp hin hp phỏp trong hot ủng tt c cỏc c quan Nh nc, T chc
7
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
xó hi, t chc Kinh t, ủn v v trang v cụng nhõn. Do ủú bng quy ủnh ca
Hin phỏp v Lut, Quc hi phõn ủnh thm quyn giỏm sỏt cho nhng c quan
Nh nc phỏp quyn giỏm sỏt cho nhng c quan Nh nc khỏc nhau. ú
cng l bc tin mi ủ xõy dng mt Nh nc phỏp quyn Vit Nam.
OBO
OKS
.CO
M
Quc hi ch gi li quyn giỏm ỏt a mỡnh ủi vi hot ủng ca ch tch nc,
Chớnh ph, Tũa ỏn nhõn dõn ti cao v Vin kim sỏt nhõn dõn ti cao.
Hin phỏp 1992 cng khụng quy ủnh Quyt ủnh b phiu tớn nhim ni cỏc
nh ủó trỡnh by nhng phn trc.
Hin phỏp 1992 v quyn gim sỳt ca Quc hi ủó ủa quyn giỏm sỏt ca
Quc hi ủỳng v trớ v tm quan trng ca nú trong h thng cỏc quyn ca
Quc hi.
(*) im chung ca cỏc bn Hin phỏp:
- u quy ủnh cho Quc hi cú nhng quyn hn ủ giỏm sỏt tớnh hp
Hin hp phỏp cu cỏc vn bn phỏp quy.
- Nú cng quy ủnh cho Quc hi trong vic x lý nhng vn bn phỏp quy
trỏi vi Hin phỏp v lut do Chớnh ph ban hnh v quyn bu v bói
min cỏc chc v cao cp ca nh nc.
- Tuy nhiờn do ủiu kin lch s v s phỏt trin ca nh nc ta nờncỏc
quyn giỏm sỏt ca Quc hi ngy cng ủc m rng, th hin rừ rng
v ủy ủ hn trong cỏc bn Hin phỏp v sau. ủú cng l biu hin bn
cht ca Nh nc ta, mt Nh nc Do dõn vỡ dõn.
IV- THC T V HOT NG GIM ST
KI L
1- Thc ti ca hot ủng giỏm sỏt.
1.1- Thnh tu.
Hot ủng giỏm sỏt ca Quc hi trong nhng nhim k va qua ủó ủt ủc
nhng bc tin ủỏng k. Quc hi khoỏ XIủó cú nhiu ủi mi ủt ủc
nhiu thnh tu ủỏng k trong tt c cỏc lnh vc lp phỏp, quyt ủnh nhng
vn ủ quan trng ca cỏc lnh vc, giỏm sỏt v quyt ủnh nhng vn ủ
quan trng ca ủt nc. Nhiu ủi biu quc hi khoỏ XI khi ủỏnh giỏ v
chc nng giỏm sỏt ca Quc hi ủó cho rng hot ủng ny ủc ủy mnh
8
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
trong nhim k va qua. Vic giỏm sỏt ti cao ti cỏc k hp ton th ca
quc hi cng ủc tng cng hn.
Trong nhng nhim k va qua QH ủó cú nhiu sỏng to trong chc nng
giỏm sỏt, bờn cnh cụng tỏc lp phỏp ủó cú nhiu ủi mi, khc phc ủc
OBO
OKS
.CO
M
tỡnh trng lm vn tp th trong lm lut. Cụng tỏc giỏm sỏt ủó khi gi ủc
nhng vn ủ ủc ngi dõn bc xỳc, nhiu lnh vc cũn trỡ tr ủó cú nhng
bin phỏp gii quyt.
a. Trong nhng nm (1992 1997).
Tng cng giỏm sỏt tỡnh hỡnh thc hin ngh quyt ca QH v nhim v
nm 1992, Ngh quyt ngõn sỏch nh nc l cụng vic thng xuyờn.
Hi ủng dõn tc t chc ủon kho sỏt nhng xó huyn khú khn, t ủú ủ
xut, kin ngh nhng vn ủ quan trng thc hin chng trỡnh phỏt trin
kinh t xó hi vựng cao, vn ủ phỏt trin giỏo dc, y t, chm súc sc
kho.
Quc hi tin hnh thm tra bỏo cỏo ca chớnh ph, TAND ti cao,
VKSNDTC v tỡnh hỡnh thi hnh phỏp lut, ủu tranh chng tham nhng...
Giỏm sỏt vic trin khai thc hin ngh quyt ca QH v thc hnh tit kim,
chng lóng phớ, chng tham nhng buụn lu. Ti cỏc k hp tip tc bn v
tỡnh hỡnh xột x, kt qu xột x cỏc v ỏn tham nhng ti ủa phng.
hot ủng cht vn v tr li cht vn ca cỏc ủi biu QH ủc tin hnh
thng xuyờn, nghiờm tỳc th hin tinh thn trỏch nhim cao ca ủi biu
quc hi, ca chớnh ph v cỏc c quan hu quan trc nhõn dõn, t nm
KI L
1994 ủn nay, cỏc k hp ca QH ủc truyn hỡnh trc tip to khụng khớ
ci m, ủm thoi gia ngi hi v tr li ủc nhõn dõn quan tõm theo dừi.
Nhng vn ủ phỏt trin kinh t xó hi ca ủt nc ủc trao ủi cụng khai
ủ mi ngi dõn ủu cú c hi hiu bit.
b.Trong nhng nm (1997 2002).
Quc hi tp trung giỏm sỏt vic thi hnh phỏp lut, Hin phỏp, hot ủng
ca cỏc c quan nh nc trong vic thc hin nhng nhim v quan trng
v kinh t, NSNN.
9
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Hoạt động giám sát tại kỳ họp được đổi mới theo đó nhân dân giám sát ngày
càng phong phú. Thời gian dành cho việc xem xét các báo cáo cung được bố
trí thoả đáng hơn, các phiên chất vấn đều được phát thanh trực tiếp.
c. Trong những năm (2002 – 2007)
OBO
OKS
.CO
M
Hoạt động giám sát được đẩy mạnh, cơng tác giám sát đã được chú trọng
trong những vấn đề người dân bức xúc, những lĩnh vực còn trì trệ đã có
những biện pháp giải quyết.
Quốc hội đã nghe báo cáo giám sát chun đề do uỷ ban thường vụ Quốc hội
tiến hành và các vấn đề gây bức xúc như lãng phí trong đầu tư, xây dựng cơ
bản quốc hội đã ban hành Luật giám sát quốc hội (tháng 6/2003) nhằm cụ thể
hố chức năng giám sát tối cao của QH, của các cơ quan của QH, đại biểu
QH...
Qua gần hai kỳ họp, hiện nay đã tiến hành kỳ họp thứ hai của QH khố XII,
hoạt động giám sát tập trung chủ yếu vào việc nghe báo cáo của chính phủ,
TAND, VKSND... giám sát việc giải quyết đơn thư khiếu nại của nhân dân,
hoạt động chất vấn của các đại biểu QH về tình hình khiếu nại tố cáo của
nhân dân ngày càng tăng.
1.2. Những hạn chế.
Trong hoạt động giám sát của mình ,bên cạnh những thành tựu đã đạt được
thì hoạt động giám sát của QH còn có nhiều tồn tại, hạn chế như:
- Hoạt động giám sát của QH chỉ dừng lại ở mức độ phát hiện và phân tích
vấn đề vụ việc, rồi động viên đơn đốc nhắc nhở chứ chưa có biện pháp thực
KI L
sự hữu hiệu. Hay nói đúng hơn chỉ mang tính hình thức.
- Trong thực tế chỉ có uỷ ban của QH đi giám sát còn các đại biểu quốc hội,
các đồn đại biểu QH vẫn đứng ngồi việc thực hiện chức năng này, chưa có
sự phối hợp giữa các Uỷ ban của QH với HĐND các cấp.
- Trong hoạt động chất vấn trả lời tại các kỳ họp thì từ lời nói đến việc làm
còn một khoảng cách khá xa. Trong các kỳ chất vấn nhiều khi người bị chất
vấn trả lời một cách chung chung chưa nêu những giải pháp cụ thể để thực
hiện trong thực tế.
10
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
- Theo ý kiến của nhiều đại biểu QH cho rằng: hiệu lực giám sát của QH
chưa cao, chế tài chưa đủ mạnh, những vấn đề được giám sát nhiều, chất vấn
nhiều nhưng việc khắc phục lại chậm.
- Việc giải quyết đơn thư khiếu nại của nhân dân chưa phát huy được hiệu
OBO
OKS
.CO
M
quả, thực trạng nhân dân khiếu nại còn nhiều.
2. Phương hướng hồn thiện.
- Xây dựng chương trình giám sát hàng năm, tập trung giám sát ở một số lĩnh
vực đại đa số nhân dân quan tâm, đưa ra biện pháp giải quyết cụ thể.
- Thành lập các cơ quan kiểm tốn độc lập để giám sát trong lĩnh vực tài
chính một cách thực chất và có chất lượng hơn.
- Quốc hội cần ban hành quy chế rõ ràng hơn về việc chất vấn và trả lời chất
vấn.
- Nâng cao hiệu quả việc thực hiện chức năng giám sát tối cao đối với tồn
bộ hoạt động của bộ máy nhà nước...
- Tăng cường giám sát theo chun đề, sửa đổi, bổ sung hồn thiện pháp luật.
- Đồn đại biểu QH nên làm việc với từng ngành có liên quan để chủ động
giải quyết nhanh chóng, chính xác những thắc mắc của cử tri.
- Đồng thời cũng cần tăng cường điều kiện vật chất, phương tiện thơng tin để
đảm bảo chức năng giám sát quốc hội được thực hiện có hiệu quả trên thực
TÀI LIỆU THAM KHẢO
KI L
tế.
1, Giáo trình luật Hiến pháp – Trường ĐH Luật HN
2, Hiến pháp 1992 sửa đổi bổ sung
3, Bình luận khoa học về Hiến pháp
4, Tạp chí nghiên cứu lập pháp số5-2002
5, Về quyền giám sát tối cao của QH – Phạm Ngọc Kì (NXB CTQG)
6, Giáo trình luật Hiến pháp - ĐHQG
11
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
7, Tạp chí luật học năm 2005
KI L
OBO
OKS
.CO
M
8, Tạp chí nghiên cưú lập pháp năm 2
12
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
MC LC
I. Li m ủu
OBO
OKS
.CO
M
II. C s lý lun ca quyn giỏm sỏt ti cao
1. Bn cht ca quyn giỏm sỏt
2. Ch th v cỏc ủi tng ca hot ủng giỏm sỏt
3.Phng thc thc hin quyn giỏm sỏt ti cao ca Quc hi
III. S phỏt trin ca quyn giỏm sỏt trong 4 bn hin phỏp ca nc ta
1. Hin phỏp (1946)
2. Hin phỏp (1960)
3. Hin phỏp (1980)
4. Hin phỏp (1992)
IV. Thc t v hot ủng giỏm sỏt
1. Thc ti ca hot ủng giỏm sỏt
KI L
2. Phng hng hon thin
13