Bài giảng ngữ văn 7 bài 19 rút gọn câu 15

TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU
? Cấu tạo của 2 câu sau có gì khác nhau?
a) Học ăn, học nói, học gói, học mở.
b) Chúng ta học ăn, học nói, học gói, học mở.
CN

VN1

VN2

VN3

VN4

?? Tìm
những
từ ngữ
có câu
thể làm
chủ ngữ
Vì sao
chủ ngữ
trong
(a) được
lượctrong
bỏ? câu
(a)?
? Trong những câu in đậm dưới đây, thành phần
nào của câu được lược bỏ? Vì sao?
a) Hai ba người đuổi theo nó. Rồi ba bốn người,

sáu bảy người.
(Nguyễn Công Hoan)
-> Thành phần được lược bỏ: Vị ngữ (đuổi theo
nó). Vì tránh lặp từ ngữ đã xuất hiện trong câu
đứng trước.
b) - Bao giờ cậu đi Hà Nội?
- Ngày mai.
-> Thành phần được lược bỏ: cả CN và VN (mình
đi Hà Nội). Vì làm cho câu gọn hơn nhưng vẫn
hiểu được-> Câu rút gọn.
? Qua ví dụ, em hiểu thế nào là rút gọn câu? Rút
gọn câu nhằm mục đích gì?

I. Bài học
1. Thế nào là rút gọn câu?
a) Xét ví dụ: sgk- 14
- Câu (a) không có CN, câu (b)
có CN
- Thêm CN cho câu (a): chúng
ta, người Việt Nam, chúng em…

b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)


TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU
* BT nhanh : Tìm câu rút gọn trong đoạn
I. Bài học

trích, cho biết thành phần nào được rút gọn? 1. Thế nào là rút gọn câu?
a, Anh cứ hát. Hết sức hát. Gò ngực mà hát . a) Xét ví dụ: sgk- 14

Há miệng to mà hát .
b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)
Rút gọn CN
( Nguyễn Công Hoan )
2. Cách dùng câu rút gọn
b, Cuộc bắt nhái trời mưa đã vãn. Ai nấy ra
a) Xét ví dụ: sgk-15
về. Anh Duyện xách giỏ về trước. Thứ đến
chị Duyện . Rút gọn VN
( Tô Hoài )

? Những câu in đậm sau thiếu thành phần
nào ? Có nên rút gọn như vậy không ? Vì
sao ?
Sáng chủ nhật trường em tổ chức cắm
trại . Sân trường thật đông vui . Chạy loăng
quăng . Nhảy dây . Chơi kéo co. Thiếu CN
Lưu ý : Đây là những câu sai ngữ pháp ,
không phải câu rút gọn , thiếu CN , làm
câu không rõ ý diễn đạt

- Câu 1: Thiếu CN
-> Không phải câu rút gọn, câu sai ngữ
pháp làm câu khó hiểu.


TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU
- Mẹ ơi , hôm nay con được một điểm mười . I. Bài học
- Con ngoan quá ! Bài nào được điểm mười
thế?

- Bài kiểm tra toán .
Nhận xét câu trả lời của người con với
mẹ ? Theo em, phải trả lời thế nào để
thể hiện là người con ngoan?

? Qua ví dụ trên, hãy
cho biết: Khi rút gọn câu
cần chú ý điều gì?

1. Thế nào là rút gọn câu?
a) Xét ví dụ: sgk- 14
b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)
2. Cách dùng câu rút gọn
a) Xét ví dụ: sgk-15
- Câu 1: Thiếu CN
-> Không phải câu rút gọn, câu sai ngữ
pháp làm câu khó hiểu.
- Câu 2: Thêm “Thưa mẹ,... ạ!”
b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)

II. Luyện tập
1. Bài 1 (16)


TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU
? Trong các tục ngữ sau, câu nào là câu rút
I. Bài học

gọn? Những thành phần nào của câu được
1. Thế nào là rút gọn câu?

rút gọn? Rút gọn câu như vậy để làm gì?
a) Xét ví dụ: sgk- 14
a) Người ta là hoa đất. -> Câu đủ thành phần b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)
2. Cách dùng câu rút gọn
b) Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.
a) Xét ví dụ: sgk-15
-> Câu rút gọn thành phần CN.
b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)
- Mục đích: câu gọn hơn và ngụ ý
II. Luyện tập
khuyên chung mọi người biết sống có đạo 1. Bài 1 (16)
c) lí.
Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm
đứng.
-> Câu rút gọn thành phần CN.
- Mục đích: câu gọn hơn, thông tin rõ được
điều muốn nói về sự vất vả của người nuôi
lợn, chăn tằm.
d) Tấc đất tấc vàng.
-> Câu rút gọn thành phần CN-VN.
Mục đích: câu gọn hơn và khẳng định mạnh
mẽ sự quý trọng đất.
Vd:(Chúng ta nên nhớ rằng) tấc đất tấc vàng.


TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU
? Tìm câu rút gọn, khôi phục thành phần
I. Bài học

câu được rút gọn. Vì sao trong thơ có nhiều

câu rút gọn như vậy ?
a, Bước tới Đèo Ngang , bóng xế tà ,
Cỏ cây chen đá , lá chen hoa.,
Lom khom dưới núi tiều vài chú ,
Lác đác bên sông chợ mấy nhà
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia,
Dừng chân đứng lại , trời , non , nước,
Một mảnh tình riêng ta với ta.
( Bà Huyện Thanh Quan)

-> (Tôi) bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
…
(Tôi như) con quốc quốc đau lòng nhớ nước
(Tôi như) cái gia gia mỏi miệng thương nhà
(Tôi) dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

1. Thế nào là rút gọn câu?
a) Xét ví dụ: sgk- 14
b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)
2. Cách dùng câu rút gọn
a) Xét ví dụ: sgk-15
b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)

II. Luyện tập
1. Bài 1 (16)
2. Bài 2 (16)


TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU

? Tìm câu rút gọn, khôi phục thành phần
I. Bài học
câu được rút gọn. Vì sao trong thơ có nhiều
câu rút gọn như vậy ?
b,
Đồn rằng quan tướng có danh
Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai
Ban khen rằng “ Ấy mới tài” ,
Ban cho cái áo với hai đồng tiền
Đánh giặc thì chạy trước tiên
Xông vào trận tiền, cởi khố giặc ra
Giặc sợ, giặc chạy về nhà ,
Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân
( Ca dao )

- Bài tập 3: Đọc câu chuyện và cho biết vì
sao cậu bé và người khách hiểu lầm nhau?
Em rút ra bài học gì về cách nói năng?
Phải cẩn thận khi dùng câu rút gọn,
nếu dùng không đúng chỗ sẽ gây nên sự
hiểu lầm

1. Thế nào là rút gọn câu?
a) Xét ví dụ: sgk- 14
b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)
2. Cách dùng câu rút gọn
a) Xét ví dụ: sgk-15
b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)

II. Luyện tập

1. Bài 1 (16)
2. Bài 2 (16)
- Hai câu đều rút gọn CN. Trong thơ
ca diễn đạt súc tích, ngắn gọn và theo
quy định số tiếng trong mỗi dòng thơ.
3. Bài 3 (17)
- Cậu bé và người khách hiểu lầm nhau
vì khi trả lời cậu bé đã dùng 3 câu rút
gọn: + Mất rồi!
+ Thưa…tối hôm qua
+ Cháy ạ.
-> Lược bỏ thành phần CN


TIẾT 78: RÚT GỌN CÂU
I. Bài học
- Bài tập : Viết đoạn hội thoại về chủ đề
môi trường có sử dụng câu rút gọn .
* Gợi ý :
( Có thể trao đổi về công việc lao động
vệ sinh sân trường hoặc bàn nhau làm thế
nào để sử dụng bao bì ni – lông hợp lí )

1. Thế nào là rút gọn câu?
a) Xét ví dụ: sgk- 14
b) Kết luận:* Ghi nhớ 1(sgk-15)
2. Cách dùng câu rút gọn
a) Xét ví dụ: sgk-15
b) Kết luận: * Ghi nhớ 2 (sgk-16)

II. Luyện tập

1. Bài 1 (16)
2. Bài 2 (16)
3. Bài 3 (17)
- Cậu bé và người khách hiểu lầm nhau
vì khi trả lời cậu bé đã dùng 3 câu rút
gọn: + Mất rồi!
+ Thưa…tối hôm qua
+ Cháy ạ.
-> Lược bỏ thành phần CN
4. Bài tập 4: Viết đoạn hội thoại


- HỌC THUỘC GHI NHỚ
- LÀM BÀI TẬP 4 (18)
- SOẠN BÀI: TINH THẦN YÊU NƯỚC
CỦA NHÂN DÂN TA