dư luận xã hội về việc thực hiện quy chế dân chủ

THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
Dư luận xã hội về việc thực hiện quy chế dân chủ
1. LÝ LUẬN

OBO
OKS
.CO
M

“Trong lịch sử lồi người, một sự biến thiên thời thế đều phải nhờ cậy sức
dân. Nhưng chỉ có một cuộc cách mạng thực sự tiến bộ mới lấy quyền lợi của nhân
dân làm cứu cánh(mục đích cuối cùng)...”1.

Trong lịch sử nước ta, đại đồn kết tồn dân tộc là u cầu tất yếu khách
quan nhằm phát huy sức dân phục vụ cơng cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.
Trong nỗ lực đưa đất nước hội nhập quốc tế, bài học sương máu về phát huy sức
dân vẫn còn ngun ý nghĩa thực tiễn của nó. Việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ
sở là một bước đi sáng suốt của Đảng và nhà nước ta, vừa kế thừa bài học lịch sử
vừa xây dựng một nhà nước thực sự là của dân do dân và vì nhân dân.
Đảng ta khẳng định rằng: để xây dựng khối đại đồn kết tồn dân phải phát
huy dân chủ trong mọi mặt đời sống xã hội. Cách mạng là sự nghiệp của quần
chúng. Cơng tác vận động quần chúng có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xây
dựng khối đại đồn kết tồn dân. Chỉ có phát huy quyền làm chủ thực sự của nhân
dân, thực hiện, dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra trong q trình hoạch định
và tổ chức thực hiện đường lối, chính sách mới phát huy được sức sáng tạo của
nhân dân, huy động được sức mạnh tổng hợp của nhân dân, thực hiện thắng lợi
mục tiêu, nhiệm vụ cách mạng.

KI L

Sau chỉ thị số 30/CT-TW của bộ chính tri quốc hội khố 8 về xây dựng và
thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, kế tiếp là nghị định số 29/1998/NĐ_CP về quy
chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn. Tồn Đảng, tồn dân, tồn qn ta đã bước vào
tiến trình nỗ lực thực hành quyền làm chủ của người dân ở cơ sở.
Kết quả sau 5 năm thực hiện cho thấy những chuyển biến đáng kể mọi mặt.
Đặc biệt ở các cơ sở nơng thơn thì sự chuyển biến càng rõ rệt: Kích thích sản xuất
phát triển kinh tế, đẩy mạnh cơ sở hạ tầng, nâng cao đời sống văn hố tinh thần, ...



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ngi nụng dõn ngy cng tin tng vo s lónh ủo ca ng v chớnh quyn.
Song cng chớnh nụng thụn cụng tỏc thc hin quy ch dõn ch li gp nhiu khú
khn nht v cũn khụng ớt hn ch. Quyn lm ch ca ngi dõn vn cũn b vi

OBO
OKS
.CO
M

phm nhiu ni, trờn nhiu lnh vc; t quan liờu, ca quyn, tham nhng, sỏch
nhiu, gõy phin h cho ngi dõn vn tip tc cú din bin phc tp cha ủc
ngn chn trit ủ. Phng chõm dõn bit, dõn bn, dõn lm, dõn kim tra cũn
chm ủc th ch hoỏ thnh phỏp lut2.

Thc t ny ủũi hi cn cú nhng ủng thỏi kp thi phự hp song ủõy rừ
rng l mt vic lm khụng ủn gin. Cn thit phi cú s tỡm hiu, nghiờn cu k
lng vn ủ trờn c s khoa hc khỏch quan; ch khi y mi cú th ủi ủn nhng
quyt sỏch ủỳng ủn.

Trong nhng nm va qua cng ủó cú khụng ớt nhng n lc tỡm kim gii
phỏp cho vic thc hin hiu qu vic phỏt huy quyn lm ch ca ngi dõn cp
c s. Tuy nhiờn nhng hng tip cn vn ủ cũn ủn gin, thm chớ cú phn
phin din. Bỏo cỏo khoa hc ny cú ý ủnh tip cn vic thc hin quy ch dõn ch
t mt hng ( thc ra khụng cũn mi) m t trc cú rt ớt ngi nhc ti trong
khi chỳng tụi cho rng nú ht sc quan trng: Chớnh ngi dõn c s- ch th ca
quỏ trỡnh thc hin quy ch dõn ch.

lm ủc ủiu ny, phng phỏp nghiờn cu xó hi hc thm dũ d
lun ủc coi l gii phỏp hu hiu hn c. õy l cỏch thc ủc coi l cụng c

KI L

ủc lc trong cụng tỏc qu lý giỳp ngi lónh ủo cú th ủa ra nhng quyt ủnh
khoa hc, kp thi, ủỳng ủn.

T tớnh cp thit ca ủ ti cng vi s u chi ca phng phỏp tip cn
vn ủ, nhúm nghiờn cu quyt ủnh ủi ti la chn kho sỏt ủ ti: D lun xó hi
v vic thc hin quy ch dõn ch xó.

1
2

Bỏo an ninh th gii. S 32.Thỏng 3 2004.Trang2.
Cỏc quy ủnh phỏp lut v dõn ch c s. Nxb Chớnh tr quc gia. 2001. Trang 5.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
2. í NGHA Lí LUN

2.1. í ngha lý lun
- Lm c s thc tin cho lý thuyt vn dng trong ủ ti.

OBO
OKS
.CO
M

- Xõy dng mt s gi thuyt cng nh c s cho cỏc nghiờn cu chuyờn sõu
hn v vn ủ thc hin quy ch dõn ch c s.
2.2. í ngha thc tin

- Bỏo cỏo ny trc ht cú ý ngha thc tin vi ủa bn kho sỏt trong quỏ
trỡnh qun lý giỳp nõng cao hiu qu hot ủng thc hin quy ch dõn ch phỏt huy
quyn lm ch ca ngi dõn.

- Cung cp mt cỏi nhỡn t chớnh ch th ca quỏ trỡnh thc hin quy ch dõn
ch c s lm c s cho nhn thc v hnh ủng ủỳng ủn, khoa hc trong cụng
tỏc qun lý.

- Nghiờn cu d lun xó hi l cụng c ủ m rng quyn dõn ch ca nhõn,
m rng nn dõn ch rng rói.

- Tng cng mi liờn h gia ng, Nh nc vi qun chỳng nhõn dõn.
- Thc hin qun lý xó hi trờn c s khoa hc.

* Ch ngha duy vt bin chng: Khi xem xột ủỏnh giỏ mi hin tng , s
kin xó hi phi ủt trong mi quan h ton din vi ủiu kin kinh t xó hi ủang
vn ủng bin ủi liờn tc trờn ủa bn nghiờn cu. nghiờn cu ny, khi nghiờn
cu d lun xó hi vi vic thc hin Quy ch dõn ch xó ta phi ủt trong

KI L

nhng ủiu kin c th ca ủa phng, lng xó v ủt nc, v xem xột cỏc nhõn
t, cỏc vn ủ trong mi quan h bin chng, ủi sõu nghiờn cu vo bn cht ca
hin tng.

* Ch ngha duy vt lch s: Phi nhỡn nhn, ủỏnh giỏ cỏc s kin xó hi
nhng hon cnh, giai ủon lch s c th trờn quan ủim k tha v phỏt trin.
nghiờn cu ny, chỳng tụi khụng ch tỡm hiu v nhn thc v nhng biu hin c
th ca ngi dõn vi vic thc hin Quy ch dõn ch xó m cũn phỏt huy ủc
tinh thn trỏch nhim ca mi ngi dõn luụn gn lin vi nhng ủiu kin kinh t



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
xó hi c th nhng thi ủim xỏc ủnh. Nhõn dõn luụn l ngi...... tr thnh
mt ngun lc quan trng ủi vi s phỏt trin kinh t - xó hi ủt nc.
* Lý thuyt xó hi hc v d lun xó hi.

OBO
OKS
.CO
M

D lun xó hi l mt hin tng xó hi ủc bit, xut phỏt v tn ti cựng
vi s xut hin, tn ti ca xó hi loi ngi. Tuy nhiờn nhn thc v d lun xó
hi ca con ngi li rt khỏc nhau do cỏc nh nghiờn cu v nú theo cỏc quan
ủim lý lun, th gii quan v cỏc thi k khỏc nhau. Cú ý kin cho rng d lun xó
hi l mt hin tng xó hi phc tp, ủa din. Cú ý kin li coi d lun l khỏch

th nghiờn cu ca nhiu ngnh khoa hc. Cỏc nh khai sỏng Phỏp quan nim: "
c trng ca d lun xó hi l su phỏn xột, ủỏnh giỏ xó hi. S ủỏnh giỏ ca xó
hi ủc tin hnh ủi vi nhng vn ủ xó hi cú tm quan trng chung". Nh
trit hc c ủin c Hờghen li cho rng bn cht ca d lun xó hi l rt mõu
thun:" D nlun xó hi l cỏi ph bin, cỏi ct tu, cỏi chõn lý" gn lin vi cỏi
ủc lp ca nú l cỏc ý kin cú sc thỏi " riờng ủc thự ca mi ngi". Theo
Hờghen" cỏc nghiờn tc v s cụng bng, ni dung v kt qu ca ton b h thng
Nh nc, h thng phỏp lut v ni dung ca ton b tỡnh trng cỏc cụng vic
ủc phn ỏnh trong d lun xó hi di dng t tng nhõn vn, thụng thỏi"
Hin nay cú rt nhiu quan nim v d lun xó hi cỏc gúc ủ khỏc nhau.
Cỏc nh nghiờn cu Liờn Xụ (c) quan nim d lun xó hi l s phỏn xột chung
ca cỏc nhúm ngi ủi vi cỏc vn ủ m h quan tõm. Nhiu nh nghiờn cu M

KI L

cng nờu ra quan nim tng t, vớ d nh Young:" D lun l s phỏn xột xó hi
ca cỏc cng ủng ủi vi cỏc vn ủ cú tm quan trng chung, nú ủc hỡnh thnh
sua khi s tranh lun cụng khai"

- Bn cht ca d lun xó hi.
Trong cỏc loi phỏn xột xó hi nh: phỏn xột mụ t phỏn xột ch c....phỏn
xột ca d lun xó hi l phỏn xột ủỏnh giỏ, nú biu th thỏi ủ ủng tỡnh hay khụng
ủng tỡnh, yờu thớch hay khụng yờu thớch... ca ch th ủi vi ủi tng.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Theo cu trỳc tõm lý d lun xó hi l mt kt cu tinh thn chnh th, l s
thng nht ca nhn thc, tỡnh cm v ý chớ ca nhúm v ca nhõn dõn. iu ny lý
gii cho mt thc t: d lun xó hi luụn luụn gn lin vi hnh ủng xóa hi ca

trin xó hi.

OBO
OKS
.CO
M

cụng chỳng, mang trong mỡnh ngun sc mnh to ln nh hng ủn nhp ủ phỏt
Theo khớa cnh nhn thc, d lun xó hi khụng ủng nht vi tri thc v l
phi, nú thng cú cỏi ủỳng v cỏi sai. Con ủng to ra d lun xó hi bt chp
cỏc quy trỡnh, quy tc bt buc ủ to ra tri thc. D lun xó hi ph thuc trc tip
vo cỏc nhõn t ch quan ủc thự nh: nhu cu, tỡnh cm, nguyn vng riờng t
....ca cỏc nhúm xó hi, tp th, cỏ nhõn. Vỡ vy cú th núi d lun xó hi l mt
trong nhng ch bỏo v mt tinh thn t tng ca xó hi, mt dõn tc núi chung,
cng nh ca cỏc nhúm xó hi khỏc nhau trong mt cng ủng ln.
Ch th ca d lun xó hi l ton th xó hi núi chung, l cỏc nhúm qun
chỳng, cỏc nhúm xó hi, cac ủng hoc cỏc don th xó hi. cú th lónh ủo, ch
ủo tt, cỏc cp lónh ủo cn quan tõm ủn d lun ca tt c cỏc nhúm, coi tt c
cỏc nhúm xó hi, khụng cõu n ln nh, cú s ủỏnh giỏ phn xột ging nhua ủu l
ch th ca d lun xó hi.

i tng ca d lun xó hi l s kin, hin tng, nhng vn ủ khỏc nhau
ca xó hi. Tuy nhiờn, ch nhng s kin, hin tng, vn ủ no ủng chm ủn
li ớch cỏc mi quan trõm ca nhúm ngi hoc ca c cng ủng mi d tr thnh

KI L

ủi t\ng c d lun xó hi.

cú th hiu rừ hn v bn cht ca d lun xó hi, cn tỡm hiu quỏ trỡnh

hỡnh thnh ca nú.

- Quỏ tỡnh hỡnh hỡnh hnh d lun xó hi.
Quỏ trỡnh hỡnh hnh d lun xó hi thng tri qua 4 bc sau:
Bc1: Cỏc cỏ nhõn, nhúm xó hi tip cn thụng tin v cỏc s kin, hin
tng.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Bc 2: Trao ủi, bn lun xung quanh s kin, hin tng. Ti ủõy ý kin
cỏ nhõn chuyn t ý thc cỏ nhõn sang ý thc xó hi.
Bc 3: Cỏc ý kin khỏc nhau ủc thng nht li thnh cỏc phỏn xột, ủỏnh

OBO
OKS
.CO
M

giỏ, nguyn vng, kin ngh chung.

Bc 4: Cỏc phỏn xột, ủỏnh giỏ, nguyn vng, kin ngh chung chuyn hoỏ
thnh ý chớ, hnh ủng thc tin ca cụng chỳng.

Tuy nhiờn, khụng phi mi d lun xó hi ủu cú quỏ trỡnh tri qua 4 bc
nh vy. Thụng thng cú th coi d lun xó hi nh l s thc tnh chuyn hoỏ
thnh li ca cỏc tõm th xó hi do va chm vi cỏc ủi tỏc tng ng. Trong thc
t cũn cú nhiu trng hp khỏc, khi ủi tỏc mõu thun vi tõm th xó hi hin cú,
d lun xó hi cú th hỡnh thnh theo cỏc quy lut bin ủi tõm th ủ tr li vi
trng thỏi tõm th cõn bng, tc l trng thỏi hp quy lut, hp lụgớc

C ch hỡnh thnh d lun xó hi cú th túm tt nh sau:
T cỏc vn ủ trong xó hi m nhõn dõn quan tõm s hỡnh hnh cac ý kin
ủỏnh giỏ ủn l ca h v nhng vn ủ ủú. Qua quỏ trỡnh giao tip, trao ủi thụng
tin gia cỏc cỏ nhõn nhng ý kin trờn ủc thng nht v tip ủú, d lun xó hi
xut hin. Nu vn ủ m d lun xó hi phn ỏnh ủc gii quyt phự mhpl vi
quyn vng ngi dõn thỡ d lun xó hi chm dt, trit tiờu mt cỏch tớch cc.
Nhwng nu vn ủ ủc gii quyt khụng phự hp, tho ủng thỡ s gõy ny sinh
lung d lun mi hoc cú th chm dt khi ủỏnh giỏ cha ủ lc.

KI L

* Khỏi nim cụng c.

- Khỏi nim d lun xó hi.

D lun xó hi l mt hin tng xó hi ủc bit biu th s phỏn xột, ủỏnh
giỏ v thỏi ủ ca cỏc nhúm xó hi ủi vi nhng vn ủ cú liờn quan ủn li ớch
ca cỏc nhúm trong xó hi. D lun xó hi ủc hỡnh thnh qua cỏc cuc trao ủi
tho lun.(hai chn mt)



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
D lun xó hi l s th hin tõm trng xó hi, phn ỏnh ủỏnh giỏ ca cỏc
nhúm xó hi ln, ca nhõn dõn núi chung v cỏc hin tng ủi din cho li ớch xó
hi cp bỏch trờn c s cỏc quan h ủang tn ti.

OBO
OKS
.CO

M

- Khỏi nim quy ch.

Quy ch l ton b cỏc nhim v v cỏc quyn hn, bỡnh thng ủc mi
ngi ủu bit, tng ng vi mt vai trũ, v xut phỏt t vai trũ, ngi ta cú th
hiu quy ch tt hn.

- Quy ch dõn ch c s.

Trong ủ ti ny chỳng tụi ủ cp ủn nhng cụng vic c bn, phn ỏnh
hot ủng kinh t chớnh tr xó hi ủa phng m nhi dõn cú quyn ủc
thụng tin, ủc bn bc, ủc tham gia quyt ủnh v kim tra theo c ch ng
lónh ủo, nh nc qun lý, nhõn dõn lm ch, theo phng chõm "dõn bit, dõn
bn, dõn lm, dõn kim tra". Bn ni dung ca hng chõm y ủu ly "dõn" lm
ch th. Dõn l ủi tng lónh ủo ca ng. ng lónh ủo nhng dõn phi ủc
bit, ủc bn, ủoc tham gia qun lý v phi cựng tham gia kim tra giỏm sỏt c
quan v cỏn b qun lý. i vo tng khỏi nim"bit" "bn" 'lm" "kim tra" cng
ch nờu hiu trong mi quan h vi ủng li ch trng, chớnh sỏch ca ng v
Nh nc.

- Khỏi nim dõn ch.

* Dõn ch ủc hiu l mt nguyờn tc sinh hot ca mt t chc xó hi,

KI L

mt lc lng no ủú theo nguyờn tc s ớt phc tựng s ủụng.
- Dõn ch l tụn trng v thc hin quyn mi ngi tham gia bn bc v
quyt ủnh nhng cụng vic chung.

- Dõn ch theo gc Hy Lp (Demos v Kratos) cỏ ngha l nhõn dõn v chớnh
quyn. iu ny cỏ ngha l "quyn lc nhõn dõn".
- Dõn ch l trng thỏi t chc xó hi trong ủú quyn lc huc v nhõn dõn.
Hai ni dung ca dõn ch cú liờn quan cht ch vi nhau l:
+ Dõn l ai?



THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
+ Làm chủ như thế nào? mức độ nào?
Dân chủ là bản chất của chế độ Xã hội chủ nghĩa, vì vậy Đảng và nước ta
ln tơn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tạo ra sức mạnh to lớn góp

OBO
OKS
.CO
M

phần quyết định sự thành cơng của Cách mạng. Cụ thể hố, hiện thực hố quan
điểm, trên, ngày 11/5/1998, Chính phủ đã ban hành nghị định số 29/1998/NĐ- CP
về việc" Ban hành quy chế thực hiện dân chủ ở xã" và đến ngày 06/07/199, Ban tổ
chức – cán bộ Chính phủ ra thơng tư số 03/1998/TT- TCCP "Hướng dẫn quy chế
thực hiện dân chủ ở xã đối với phường và thị trấn".

Quy chế thực hiện dân chủ ở xã nhằm phát huy quyền làm chủ, sức sáng tạo
của nhân dân ở xã, động viên sức mạnh vật chất và tinh thần to lớn của nơng dân và
nhân dân trong phát triển kinh tế, ổn định chính trị, xã hội, tăng cường đồn kết
nơng thơn, cải thiện nơng dân và nâng cao dân trí, xây dựng Đảng Bộ và chính
quyền và các đồn thể ở xã trong sạch, vững mạnh; ngăn chặn và khắc phục tình
trạng suy thối, quan liêu tham nhũng, góp phần vào sự nghiệp dân giàu, nước

mạnh, xã hội cơng bằng, văn minh, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Phát huy quyền làm chủ của nhân dân gắn liền với cơ chế" Đảng lãnh đạo,
Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ"; phát huy tốt dân chủ đại diện, nâng cao chất
lượng và hiệu lực hoạt động của hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân, thực hiện
tốt chế độ dân chủ trực tiếp ở cơ sở để nhân dân bàn bạc và quyết định trực tiếp
những vấn đề quan trọng, thiết thực gawns liền với lợi ích của mình.

KI L

Dân chủ trong khn khổ của hiến pháp và pháp luật; quyền đi đơi với nghĩa
vụ, dân chủ đi đơi với trận tự kỷ cương, kiên quyết xử lý những hành vilợi dụng
dân chủ vi phạm hiến pháp, pháp luật xây dựng quyền tự do, dân chủ của nhân dân.



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
SƠ ĐỒ KHUNG LÝ THUYẾT

OBO
OKS
.CO
M

ĐIỀU KIỆN KINH TẾCHÍNH TRỊ- XÁ HỘI

VIỆC THỰC HIỆN
QUY CHẾ DÂN CHỦ Ở
XÃ

Những

việc người
dân ñược
tham gia
bàn, quyết
ñịnh

-

-

Nhứng
việc dân
tham gia
bàn , góp
ý kiến

NGƯỜI DÂN:
Các yếu tố cá nhân(
Giới tính, tuổi,...)
Các quan hệ cộng
ñồng

KI L

Những
việc
thông
báo công
khai cho
dân biết

DƯ LUẬN XÃ HỘI VỀ VIỆC THỰC HIỆN
QUY CHẾ DÂN CHỦ

Những
việc
người
dân giám
sát, kiểm
tra



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
3. TNG QUAN
Xut phỏt t quan ủim "ly dõn lm gc" mi ch tng chớnh sỏch ca
ng, ca nh nc ủu phi hng ủn mc tiờu do dõn v vỡ dõn. Thc t ca

OBO
OKS
.CO
M

cụng cuc ủi mi trong nhng nm qua cho thy khi nhõn dõn nht trớ cao vi cỏc
ch trng, ủng li ca ủng v nh nc thỡ hot ủng t chc v qun lý xó
hi cng cú hiu lc. Vic phỏt huy vai trũ ca nhõn dõn bng cỏch va nõng cao
cht lng dõn ch ủi din va m rng v phỏt huy ch ủ dõn ch trc tip l
vic lm cn thit ủ hiu ủc tõm t, nguyn vng v ý trớ ca qun chỳng. õy
l mt trong cỏc bin phỏp ủ c ch " dõn bit, dõn bn, dõn lm, dõn kim tra"
phỏt huy hiu qu thc s trong t chc v qun lý cỏc qỳa trỡnh xó hi.

Nhm hng ủn ủn mc tiờu" Dõn giu, nc mnh, xó hi cụng bng dõn
ch v vn minh", ng v Nh nc ta ch trng chuyn nn linh t sl hoch
hỏo tp trung, bao cp sang c ch linh nt th trng vi chớnh sỏch m cu v m
rng nn dõn ch. S chuyn hng giỏ tr v mụ c bn y ko theo s thay ủi
cỏc ủnh hng giỏ tr xó hi trong cỏc nhúm xó hi ln. Nn kinh t th trng ủó
to ra s phõn hoỏ giu nghốo, cựng vi ủú l s khỏc bit cú xu hng ngy cng
rừ nột v ủiu kin vt cht v tinh thn trong cỏc thnh phn kinh t, trong cỏc
nhúm dõn c. Nhnh biu hin ny ủu ủc phn nh trong trng thỏi ý thc xó
hi. Vic m rng dõn ch l ht sc quan trng ủ mi ngi dõn phỏt huy tớnh
tớch cc chớnh tr,nng lc sỏng to ca h trong ủi sng xó hi.

KI L

Dõn ch l giỏ tr chung ca nhõn loi, va cú tớnh giai cp, va cú tớnh lch
s, ủng thi mng du n ca truyn thng, ủawcj ủim ca dõn tc v tớnh cht
thi ủi. Dõn tc ta vn cú truyn thng phỏt huy dõn ch ủ bn bc v gii quyt
vic nc. Ngy nay dõn ch l mt yờu ncu khỏch quan ủi lin vi yờu nu cụng
nghip hoỏ, hin ủi hoỏ ủt nc song cng l vn ủ ht sc nhy cm m cỏc th
h thng xuyờn li dng ủ chng phỏ ta Xut phỏt t ý ngha quan trng ủú ủó cú
nhiu cụng trỡnh nghiờn cu v vn ủ ny.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Cun "T tng dõn vn ca Ch tch H Chớ Minh" (Nxb Chớnh tr Quc
gia) ủó khnh ủnh vai trũ quan trng ca qun chỳng- "Dõn l ch, ủa v cao nht
ch c s.

OBO
OKS

.CO
M

l dõn, quyn lc v lc lng ủu dõn" l nn tng ca vn ủ phỏt huy dõn
Bi " phỏt huy dõn ch XHCN l mt gii phỏp cp thit ủ xõy dng nh
nc trong sch vng mnh" ca Cu Tng Bớ th Mi ủng trờn tp chớ
Cng sn s 524 thỏng 7/1997 ủó ủ cp ủn vai trũ quan trng dõn ch ủc bit
trong cụng cuc ủi mi cụng nghip hoỏ, hin ủi hoỏ ủt nc. Phỏt huy ndõn
ch XHCN nhm thc hin "dõn lm gc" l ct lừi ca s phỏt trin ủt nc trờn
con ủng tiờn lờn XHCN v xõy dng, chgnh ủn ng.

Bi "C s lý lun thc tin ca phng chõm dõn bit dõn lm dõn
kim tra v my vn ủ v xõy dng qua quy ch dõn ch c s" ca ủng chớ
Quang Tun PTS, phú vin trng van dõn vn Trung ng ủng trờn tp chớ
Cng sn s 542 thỏng 4/1998.

Bi " Phỏt huy quyn lm ch ca nhõn dõn c s" ca cu Tng Bớ th
Mi ủng trờn tp chớ Cng sn thỏng 10/1998 khng ủnh cựng vi s ủi
mi v kinh t, m rng dõn ch xó hi ch ngha, phỏt huy quyn lm ch ca
nhõn dõn l mt trong nhng thnh tu ni bt ca cụng cuc ủi mi.
Tỏc gi Lng Xuõn Khai " Huy ủng v s dng ngun nhõn lc ca cng
ủng c s lng Vit Nam bng thc hin quy ch dõn ch c s" tp chớ lch s

KI L

ng thỏng 01/2001 ủó tha nhn vai trũ ca cng ủng dõn c trong thc hin
Quy ch dõn ch nhm phỏt huy ni lc phc v cho cụng nghip hoỏ - hin ủi
hoỏ ủt nc v rỳt ra mt s bi hc kinh nghim trong quỏ trỡnh thc thi quy ch
Dõn ch c s.

Bi "Dõn ch v thc hin quy ch dõn ch c s" ca Lng Gia Ban,
Nxb, chớnh tr Quc gia,H Ni, 2003.Tỏc gi ủó tng hp mt s bi bỏo cỏo ca
cỏc tnh, thnh trong c nc. Qua hn 3 nm trin khai thc hin quy ch dõn ch
c s, ủn nay trờn 90% s xó, phng, th trn ủó trin khai, xõy dng thc hin



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
quy ch c s( ni cao nht 100%) ni thp nht 67,8%) Nhỡn chung quy ch dõn
ch xó, phng, ti th trn ủó thc hin ủc t 60 -70%.
Ngoi ra, cũn nhiu bi vit cng nh cụng trỡnh nghiờn cu ủó ủc ủng

OBO
OKS
.CO
M

ti. Tuy nhiờn nhỡn chung cỏc cụng trỡnh, cỏc tỏc gi ch yu tip cn di gúc ủ
truyn thụng v bỏo chớ ngụn lun nhm rỳt ra nhng baỡ hc kinh nghim v
phng hng cho vic thỳc ủy phỏt huy dõn ch c s, cỏch tip cn di gúc
ủ xó hi hc núi cha ủc quan tõm v khai thỏc. i vi khoa hc núi chung v
khoa hc xó hi hc núi riờng, vn ủ dõn ch c s l lnh vc mi m thu nhỳt s
quan tõm ca mi ngi.

4. VIC THC HIN QUY CH DN CH QUA D LUN X HI
Trong phn ny cụng vic nhúm nghiờn cu phi hon thnh l mụ t vic
thc hin quy ch dõn ch ti ủa bn kho sỏt. Thc cht ủõy l vic lm ủó tr
nờn quen thuc mi khi tip cn phõn tớch mt vn ủ xó hi hc. iu ủỏng núi l:
Cụng vic mụ t thc trng s da vo chớnh nhng ch th tc l mt thc trng
ủó ủc tri qua nhn thc, ủỏnh giỏ ca cỏc cỏ nhõn, nhng ngi va l ch th

va l ủi tng ca quỏ trỡnh thc hin quy ch dõn ch c s. õy qu khụng
cũn l vic lm xa l ủc bit trong cụng tỏc xó hi hc song vi vn ủ m ủ ti
ny hng ti thỡ qu thc nú cũn nhiu ủiu ủ khai thỏc. Núi nh vy cng chớnh
l chỳng tụi cng mun ủ cp ủn mt thc t l chỳng ta cũn ớt quan tõm ủn
cụng tỏc thm dũ d lun xó hi, ủc bit trong n lc phỏt huy quyn lm ch ca

KI L

nhõn dõn núi chung v ngi dõn c s núi riờng.

Vic thc hin quy ch dõn ch ủa phng c bn ủó ủc trin khai
rng khp

Theo nh tinh thn ca Ngh ủnh 19 do Chớnh ph ban hnh ngy 8/5/1998
thỡ vic thc hin quy ch dõn ch bao gm bn ni dung c bn: 1. Nhng vic
cn thụng bỏo cho dõn bit. 2. Nhng vic nhõn dõn tham gia bn v quyt ủnh
trc tip. 3. Nhng vic nhõn tham gia bn, gúp ý kin, hi ủng nhõn dõn, u ban
nhõn dõn quyt ủnh. 4. Nhng vic nhõn dõn giỏm sỏt kim tra. C bn ni dung



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
ủc trỡnh by c th ủu bao quỏt ủc hu ht nhng khớa cnh ca ủi sng c
s nhm phỏt huy quyn lm ch ca ngi dõn. Trờn c s ny cỏc cõu hi thm
dũ ủó ủc ủt ra mt cỏch tng thớch, cỏc kt qu thu ủc cho thy ti ủa bn
5. KT LUN

OBO
OKS
.CO

M

nghiờn cu cỏc ni dung quy ch dõn ch ủó ủc trin khai thc hin rng khp.
Thc hin dõn ch xó hi ch ngha, phỏt huy quyn lm ch ca nhõn dõn
va l mc tiờu, va l ủng lc ca s nghip cỏch mng xó hi ch ngha. Trong
nhng nm qua, thc hin ủng li ca ng, quyn lm ch ca nhõn dõn tng
bc ủc phỏt huy, ủú l yu t quan trng bo ủm cho s nghip xõy dng v
bo v t quc ủó ủt ủc nhng thnh tu quan trng.

ti nghiờn cu khoa hc: D lun xó hi v vic thc hin quy ch dõn
ch xó vi kt qu kho sỏt thc ủa cng ủó phn ỏnh khụng khớ chung ủú ca
dõn tc. Bờn cnh ủú cũn cú nhng phỏt hin ủỏng lu tõm ủi vi cỏc nh qun lý
trong cụng tỏc hoch ủnh chớnh sỏch v trong thc tin thc hin phỏt huy quyn
lm ch c s.

5.1. V nhng c s cho s hỡnh thnh d lun xó hi
Ti ủa bn kho sỏt, cỏc kt qu thu ủc ủó cho thy cú ủy ủ nhng yu
t cho s hỡnh thnh ca d lun xó hi. ú l mt mụi trng dõn ch, ngi dõn
quan tõm v cú hiu bit nht ủnh ủn vn ủ thc hin quy ch dõn ch xó. iu
ny trc ht cú ý ngha vi nhúm nghiờn cu vi ủi tng nghiờn cu khỏ c th

KI L

ca mỡnh. Song ủiu ủỏng núi ủõy l ủa phng kho sỏt vi ủy ủ nhng nột
tiờu biu v kinh t chớnh tr vn hoỏ cho cỏc xó nm trờn ủa vc ủng bng sụng
Hng khỏc. Cú ngha rng, ủa bn c s ủó cú s hỡnh thnh ca d lun xó hi
v vic thc hin quy ch dõn ch c s.
S xut hin ca d lun xó hi ủng ngha vi s xut hin ca mt ủi
tng nghiờn cu m trong cụng tỏc nghiờn cu khoa hc núi trung v ủc bit
trong cụng tỏc nghiờn cu ng dng trong qun lý núi riờng cn ht sc quan tõm.

5.2. Vic thc hin quy ch dõn ch qua s phn ỏnh ca d lun xó hi.



THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
Dư luận xã hội là sự phán xét, ñánh giá của một nhóm hay cộng ñồng về
một sự kiện, hiện tượng nào ñó liên quan tới lợi ích của nhóm hay cộng ñồng họ.
Vì thế dư luận xã hội chính là một hình thức ñặc biệt phản ánh tồn tại xã hội.

OBO
OKS
.CO
M

Thăm dò dư luận vì thế trở thành một công cụ nhận thức rất hiệu quả.
Dư luận xã hội tại ñịa bàn cho thấy những ñiểm cơ bản sau ñây:
- Người dân ñịa phương rất quan tâm ñến việc thực hiện quy chế dân chủ ở
xã. Hoạt ñộng phát huy quyền làm chủ ñã ñược người dân tham gia và trở nên quen
thuộc với ñời sống cộng ñồng. Tuy nhiên bên cạnh ñó vẫn còn một lượng nhỏ quần
chúng chưa quan tâm tới hoạt ñộng này.

- Chính quyền ñịa phương ñã có sự triển khai ñầy ñủ các hoạt ñộng thực hiện
quy chế dân chủ. Người dân hầu hết ñã có sự tham gia bên cạnh thiểu số không
tham gia vì nhiều lý do khác nhau.

- Các hình thức thực hiện quy chế dân chủ rất phong phú song hiệu quả còn
có những hạn chế.

- Một trong những khó khăn lớn nhất mà chính quyền ñịa phương vấp phải
trong công tác triển khai quyền làm chủ của dân ñó là nhận thức của người dân

chưa cao.

- Bà con ñánh giá cao chất lượng của công tác thực hiện quy chế dân chủ ở
ñịa phương cũng như hiệu quả hoạt ñộng này mang lại cho ñời sống của họ.
Nhìn chung dư luận xã hội tại ñịa bàn khảo sát phản ánh một cộng ñồng

KI L

tương ñối ổn ñịnh. Đa số người dân ñều có những ñánh gia tích cực về sự hoạt
ñộng của chính quyền ñịa phương.

5.3. Tác ñộng của các yếu tố nhân khẩu ñến dư luận xã hội.
Các chỉ báo nhân khẩu có tác ñộng rõ rệt ñến dư luận xã hội. Có sự khác biệt
về nhận thức, ñánh giá giữa các nhóm xã hội khac nhau trong cộng ñồng:
- Giới tính: Nam giới có hiểu biết tốt hơn nữ giới ñồng thời họ có xu hướng
tham gia nhiều hơn vào hoạt ñộng thực hiện quy chế dân chủ ở ñịa phương mình.



THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
Trong khi ủú, N gii tham gia ớt hn nam v thng cú thỏi ủ ủỏnh giỏ tiờu cc
hn nam.
- Hc vn: Ngi cú hc vn cao rừ rng quan tõm v cú hiu bit c th

OBO
OKS
.CO
M

hn cỏc nhúm khỏc, chớnh vỡ th h thng xuyờn tham gia vo cỏc hot ủng

chung ca ủa phng hn. Ngi cú hc vn thp thng ớt quan tõm hn ủn hot
ủng thc hin quy ch dõn ch xó.

- Ngh nghip: Cng cừ s khỏc bit gia cỏc nhúm ngnh ngh; thng
nhúm ngh phi nụng nghip ủc bit cụng viờn chc, giỏo viờn l nhng ngi cú
hiu bit khỏ sõu sc v vic thc hin quy ch dõn ch. Trỏi li nhúm ngh nụng
nghip buụn bỏn ớt quan tõm hn v cú hiu bit hn ch hn.
- Hc vn : õy cng l mt bin ủc lp cú tỏc ủng ủỏng k nht ti mc
ủ hiu bit ca ngi dõn. Hc vn cng cao cng cú xu hng quan tõm hn v
hiu bit hn.

- Thu nhp: Mc dự tỏc ủng khụng nhiu song mt chng mc no ủú nú
cng phn ỏnh xu hng ca ca cỏc ch th. Ngi cú thu nhp cao thng ủỏnh
giỏ tớch cc hn l ngi cú thu nhp thp.

- Mụi trng ủon th: õy l yu t cú tỏc ủng rừ rt ti s khỏc bit
gia hai nhúm Cú tham gia ủon th v Khụng tam gia. Nhng ngi cú
tham gia vo cỏc ủon th bn thõn h ủc tip xỳc thng xuyờn hn vi cỏc quy
ch v vic trin khai nú; hn na h cũn cú mt tõm th xó hi tng ủi tớch cc

KI L

trc cỏc s kin ca cng ủng mỡnh.

Thc ra, s tỏc ủng ca cỏc yờu t khụng h tn ti ủc lp vi nhau m
chỳng nh hng, b ch ln nhau. M trung tõm hay cỏi ct lừi ca vic thc hin
quy ch dõn ch c s tt hay khụng tt: Nhn thc ca ngi dõn l cỏi m cỏc
yu t ủú tỏc ủng tp trung nht.

Cỏc ch bỏo kim ủnh thng kờ CramersV v Approx. sig phn ỏnh nhng

mi quan h tng ủi khng khớt gia cỏc yu t nhõn khu vi cỏc lung d lun