Bài giảng ngữ văn 7 bài 21 sự giàu đẹp của tiếng việt 6

Kiểm Tra Bài Cũ ?
Câu hỏi:

1-Chủ tịch Hồ Chí Minh làm sáng tỏ chân lí:”Dân ta có
một lòng nồng nàn yêu nước.Đó là một truyền thống
quí báo của ta”,bằng những dẫn chứng như thế nào?

2-Phương thức biểu đạt của văn bản “Tinh thần
yêu nước của nhân dân ta” là gì?Phép lập luận
chủ yếu?
2

TaiLieu.VN


Trả Lời:
1-Để làm sáng tỏ chân lí trên,Bác Hồ đã dùng những
dẫn chứng cụ thể,phong phú,giàu sức thuyết phục
trong lịch sử dân tộc và cuộc kháng chiến chống
thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta.
2-Phương thức biểu đạt: - nghị luận.
-Phép lập luận: - chứng minh.

3

TaiLieu.VN


Tiết : 85 (văn bản)
SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT

(Đặng Thai Mai)

4


Tiết 85-văn bản-SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
(Đặng Thai Mai)

A-Tìm hiểu bài:
I-Tìm hiểu chung:
1-Tác giả-Tác phẩm:
(sgk/36)
Đặng Thai Mai (1902-1984)Nhà văn,nhà nghiên cứu văn
học nổi tiếng,nhà hoạt động
xã hội có uy tính.
5


Tiết:85-văn bản-SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
(Đặng Thai Mai)
A-Tìm hiểu bài:
I)-Tìm hiểu chung:
1-Tác giả-Tác phẩm :sgk/36
2-Chú thích : sgk/36

(3)Ngữ âm:hệ thống các âm của một
ngôn ngữ.
(5)Từ vựng:toàn bộ các từ của một
ngôn ngữ.

6


Tiết:85-văn bản- SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
(Đặng Thai Mai)

A-Tìm hiểu bài:
I)-Tìm hiểu chung:
1-Tác giả-Tác phẩm :sgk/36
2-Chú thích : sgk/36

3-Phương thức biểu đạt:
- Nghị luận
4-Bố cục: 3 đoạn
II)-Đọc hiểu văn bản:
1-Khẳng định giá trị và vị trí của
tiếng Việt.

“Người Việt Nam ngày
nay có lí do đầy đủ và
vững chắc để tự hào về
tiếng nói của mình.Và
để tin tưởng hơn nữa
vào tương lai của nó”.
7


Tiết:85-văn bản- SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
(Đặng Thai Mai)
)

A-Tìm hiểu bài:
I)-Tìm hiểu chung:
II)-Đọc hiểu văn bản:
1-Khẳng định giá trị và địa vị
của tiếng Việt.
2-Nhận định chung :”tiếng
Việt có những đặc sắc của
một thứ tiếng đẹp,một thứ
tiếng hay”.

“Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ
tiếng đẹp,một thứ tiếng hay.Nói thế có
nghĩa là nói rằng:tiếng Việt là một thứ
tiếng hài hoà về mặt âm hưởng,thanh
điệu mà cũng rất tế nhị, uyển chuyển
trong cách đặt câu.Nói thế cũng có nghĩa
là nói rằng:tiếng Việt có đầy đủ khả năng
để diễn đạt tình cảm,tư tưởng của người
-Giải thích ngắn gọn:hài hoà
Việt Nam và để thoả mãn cho yêu cầu
về mặt âm hưởng thanh
điệu,tế nhị,uyển chuyển trong của đời sống văn hoá nước nhà”.
cách đặt câu…

8


Tiết:85-văn bản-Sự giàu đẹp của tiếng Việt
(Đặng Thai Mai)
“Tiếng Việt,trong cấu tạo của nó,thật sự có những đặc sắc của một thứ tiếng khá

đẹp.Nhiều người ngoại quốc sang thăm nước ta và có dịp nghe tiếng nói của
quần chúng nhân dân ta,đã có thể nhận xét rằng:tiếng Việt là một thứ tiếng
giàu chất nhạc.
nhạc Họ không hiểu ta,và đó là một ấn tượng,ấn tượng của
người”nghe”và chỉ nghe thôi.Tuy vậy lời bình phẩm của họ có phần chắc
không phải chỉ là một lời khen xã giao.Những nhân chứng có đủ thẩm quyền
hơn về mặt này cũng không hiếm.Một giáo sĩ nước ngoài(chúng ta biết rằng
nhiều nhà truyền đạo Thiên Chúa nước ngoài cũng là những người rất thạo
tiếng Việt)đã có thể nói đến tiếng Việt như là một thứ tiếng”đẹp” và “rất rành
mạch trong lối nói,rất uyển chuyển trong câu kéo,rất ngon lành trong những
câu tục ngữ”.Tiếng Việt chúng ta gồm có một hệ thống nguyên âm và phụ
âm khá phong phú. Tiếng ta lại giàu về thanh điệu. Giọng nói của người Việt
Nam,ngoài hai thanh bằng(âm bình và dương bình)còn có bốn thanh trắc.Do
đó tiếng Việt có thể kể vào những thứ tiếng giàu hình tượng ngữ âm như

những âm giai trong bản nhạc trầm bổng”.
-

9


Tiết:85-văn bản-Sự giàu đẹp của tiếng Việt
(Đặng Thai Mai)
A-Tìm hiểu bài:
I)-Tìm hiểu chung:
II)-Đọc hiểu văn bản:
3-Chứng minh biểu hiện đẹp và
hay của tiếng Việt.
-Giàu chất nhạc.
-Hệ thống nguyên âm,phụ âm

phong phú.
-Giàu thanh điệu,
Đẹp về ngữ âm.

10


“Giá trị của một tiếng nói cố nhiên không phải chỉ là câu chuyện chất nhạc.

Là một phương tiện trao đổi tình cảm ý nghĩ giữa người với người,một thứ tiếng
hay trước hết phải thoả mãn được nhu cầu ấy của xã hội.Về phương diện
này,tiếng Việt có những khả năng dồi dào về phần cấu tạo từ ngữ cũng như về
hình thức diễn đạt.Từ vựng tiếng Việt qua các thời kì diễn biến của nó tăng lên
mỗi ngày một nhiều.Ngữ pháp cũng dần dần trở nên uyển chuyển hơn,chính xác
hơn.Dựa vào đặc tính ngữ âm của bản thân mình,tiếng Việt đã không ngừng đặt
ra những từ mới,những cách nói mới hoặc Việt hoá những từ và những cách nói
của các dân tộc anh em và các dân tộc láng giềng,để biểu hiện những khái niệm
mới,để thoả mãn yêu cầu của đời sống văn hoá ngày một phức tạp về mọi mặt
kinh tế,chính trị,khoa học,kĩ thuật,văn nghệ …Chúng ta có thể khẳng định
rằng:cấu tạo của tiếng Việt,với khả năng thích ứng với hoàn cảnh lịch sử như
chúng ta vừa nói trên đây,là một chứng cớ khá rõ về sức sống của nó”.

11


Tiết:85-văn bản- SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
(Đặng Thai Mai)
A-Tìm hiểu bài:
I)-Tìm hiểu chung:
II)-Đọc hiểu văn bản:

3-Chứng minh biểu hiện đẹp và hay
của tiếng Việt.
-Dồi dào về cấu tạo từ ngữ,hình thức
diễn đạt.
-Sự phát triển của từ vựng.
-Ngữ pháp uyển chuyển,chính xác.
Hay về từ vựng,cú pháp.
III)-Tổng kết:
1-Nghệ thuật:-Kết hợp giải
thích,chứng minh,bình luận.
-Lập luận chặt chẽ,dẫn chứng toàn
diện.
2-Ghi nhớ: sgk/37

*Nhận xét về nghệ thuật nghị
luận của bài viết:
-Kết hợp phép lập luận nào?
Cách lập luận như thế nào?
Dẫn chứng ra sao?
-Dùng những câu mở rộng
nào?

12


Tiết 85-văn bản –SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
(Đặng Thai Mai)

A-Tìm hiểu bài:
I)-Tìm hiểu chung:

II)-Đọc hiểu văn bản:
III)-Tổng kết:

B)-Luyện tập:
*Bài 1: sgk/37(về nhà
làm)
13


Tiết 85-văn bản –SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
(Đặng Thai Mai)

A-Tìm hiểu bài:
I)-Tìm hiểu chung:
II)-Đọc hiểu văn bản:

III)-Tổng kết:
B)-Luyện tập:
*Bài 2: sgk/37

14


B2:Dẫn chứng thể hiện sự giàu đẹp của tiếng Việt về ngữ âm,từ
vựng,ngữ pháp: (Học sinh có thể ghi bài ở 1 trong 3 dẫn chứng)
a- Trời chiều bảng lảng bóng hoàng hôn
Tiếng ốc xa đưa vẳng trống dồn.
Gác mái ngư ông về viễn phố
Gõ sừng mục tử lại cô thôn.
(Chiều hôm nhớ nhà-Bà Huyện Thanh Quan)

b-Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy
Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai.
(Chinh phụ ngâm khúc-Đoàn Thị Điểm)
c-Tôi yêu trong nắng sớm,một thứ nắng ngọt ngào,vào buổi chiều
lộng gió nhớ thương,dưới những cây mưa nhiệt đới bất ngờ.Tôi yêu
thời tiết trái chứng với trời đang ui ui buồn bã.bổng nhiên trong vắt
lại như thuỷ tinh.
(Sài Gòn tôi yêu-Minh Hương)

15


Cng c:
-Hóy chn cõu tr li ỳng nht trong cỏc cõu sau:

Bài 1.

1. Tác giả Đặng Thai Mai đã chứng minh sự giàu
p và khả năng phong phú của tiếng Việt về
những mặt nào ?
A. Ngữ âm
B. Từ vựng
C. Ngữ Pháp
D. Cả 3 mặt trên.

16

Hướng dẫn về nhà:

@-Học bài cũ:Bài Câu đặc biệt ở phần ghi nhớ
trang 27-29(sgk-Ngữ Văn 7)
@-Xem trước bài mới: Thêm trạng ngữ cho câu
(Sgk-NV 7/trang 39)

17