Vấn đề thanh niên phải đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con người

Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn chuyên đề :
Trong suốt quá trình phát triển của cách mạng, Đảng cộng sản Việt
Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng công tác thanh niên, đây là vấn
đề thuộc về chiến lược cách mạng. Bác Hồ đã dạy: “ Thanh niên là bộ phận
quan trọng của dân tộc, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh phần lớn
là do các Thanh niên.” Bác coi Thanh niên là: “Rường cột của nước nhà”
và thực tiễn Mác cũng chỉ rõ giai cấp nào nắm được lực lượng Thanh niên thì
giai cấp đó chiến thắng.
Thật vậy Thanh niên là lớp người trẻ tuổi, là lực lượng lớn trong xã
hội. Chính là nhân tố thúc đẩy sự phát triển của dân tộc và của cả nhân loại.
Là nhóm nhân khẩu lớn trong xã hội, Thanh niên có trong mọi giai
cấp, moị tầng lớp trong xã hội, mọi lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội.
Thanh niên luôn nhạy bén với cái mới, mong muốn tiếp thu được những kiến
thức khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại tiên tiến nhất. Vì vậy muốn phát
triển đất nước ta cần phát triển lực lượng thanh niên theo đúng hướng phát
triển của đảng và nhà nước.
Đảng ta luôn lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yêú tố cho
sự phát triển nhanh và bễn vững: “ Vấn đề thanh niên phải đặt ở vị trí trung
tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con người .”
Do vậy Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, một tổ chức chính
trị xã hội rộng lớn của thanh niên đã không ngừng tổ chức các mô hình hoạt
động khác nhau, phong phú đa dạng để thu hút, tập hợp lực lượng thanh niên.
Để từ đó định hướng cho thanh niên những phẩm chất đạo đức, lối sống, lý
tưởng và hành động theo đúng chủ trương, đường lối của đảng và nhà nước.
Trong thời đại hiện nay khi nền kinh tế thị trường phát triển mạnh,
sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin. Cùng với sự giao lưu mở

1


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

cửa hội nhập của nước ta với các nước trên thế giới đã tạo cho thanh niên có
nhiều cơ hội để thể hiện mình. Nhưng cũng chính vì vậy mà một bộ phận
không nhỏ trong thanh niên đã quá mải mê với việc làm kinh tế mà không
muốn tham gia vào các hoạt động xã hội khác.
Vậy làm thế nào để tập hợp đoàn kết thanh niên, đây là một vấn đề
cấp thiết đang đặt ra cho tổ chức đoàn và các tổ chức xã hội khác.
Đối với tổ chức đoàn một trong những giải pháp để thu hút thanh
niên tham gia các hoạt động của mình đó là tổ chức được nhiều mô hình hoạt
động thiết thực, hấp dẫn và đáp ứng đúng nhu cầu của đoàn viên thanh niên.
Đây là một vấn đề cấp bách cần được thực hiện ngay.
Lựa chọn vấn đề nghiên cưú: “Các mô hình tổ chức hoạt động
của tổ chức đoàn.” là một vấn đề không mới xong trên địa bàn Học Viện
Thanh Thiếu Niên Việt Nam thì chưa có một nghiên cứu nào mang tính hệ
thống sâu sắc. Vì vậy tôi lựa chọn chuyên đề nghiên cứu: “Mô hình tổ chức
hoạt động của Đoàn Thanh niên Học Viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam”,
làm chuyên đề tốt nghiệp cho chương trình Trung cấp lý luận chính trị và
nghiệp vụ Đoàn - Hội - Đội nhằm tìm ra được các mô hình mới trong tổ chức
các hoạt động làm kinh nghiệm cho chính bản thân và đóng góp thêm những
ý kiến cho Đoàn thanh niên Học Viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam ngày một
phát triển hơn.
2. Mục đích nghiên cứu:
Tìm ra được những mô hình hoạt động mới làm bài học kinh
nghiệm quý báu cho bản thân, đồng thời góp phần đề xuất các kiến nghị và

giải pháp nhằm đổi mới nâng cao chất lượng các mô hình hoạt động của Đoàn
thanh niên Học viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
1.Nghiên cứu cơ sở lí luận về tổ chức Đoàn và các mô hình hoạt động
của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh.

2


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

2.Nghiên cứu thực trạng các mô hình tổ chức hoạt động của Đoàn
Thanh niên Học Viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam trong những năm gần đây.
3.Đề xuất các giải pháp kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tổ chức
các mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên Học Viện Thanh Thiếu Niên Việt
Nam
4. Đối tượng nghiên cứu:
Các mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên Học Viện Thanh Thiếu
Niên Việt Nam
5. Phạm vi nghiên cứu:
5.1.Không gian: Học viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam
5.2.Thời gian: Từ năm 2004 đến nay.
6. khách thể nghiên cứu:
- Học viện Thanh thiếu Niên Việt Nam và Các phòng, khoa, đơn vị
trong Học viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam.
- Tổ chức Đoàn, các cán bộ đoàn trong Đoàn học viện, chi đoàn
thuộc đoàn Học viện và các đoàn viên thanh niên.
7. Phương pháp nghiên cứu:

- Nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp đi thực tế cơ sở, quan sát nhìn nhận đánh giá.
- Phương pháp điều tra xã hội học.
- Phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh.
8. Dự kiến bố cục của chuyên đề:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, mục lục,
chuyên đề chia làm ba phần.
- Phần thứ nhất: Một số vấn đề lí luận và thực tiễn về Đoàn TNCS Hồ
Chí Minh và các mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên trong giai đoạn hiện
nay.
- Phần thứ hai: Thực trạng các mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên
Học viện Thanh Thiếu Niên Việt Nam.

3


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

- Phần thứ ba: Một số giải pháp kiến nghị nhằm đổi mới,nâng cao hiệu
quả các mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên Học Viện Thanh Thiếu Niên
Việt Nam.
PHẦN THỨ NHẤT
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINHVÀ
CÁC MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN TN TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

1. Một số vấn đề lí luận về Đoàn thanh niên:
1.1 Khái Niệm:
Đoàn TNCS Hồ CHí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của Thanh niên

Việt Nam do Đảng cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập,
lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiến tiến, tự nguyện
phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam độc lập, dân chủ, giàu
mạnh, công bằng và văn minh theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
1.2. Chức năng của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh:
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng cộng sản Việt
Nam; Đoàn là tổ chức chính trị – xã hội, do Đảng trực tiếp sáng lập lãnh đạo
và rèn luyện. Đoàn là đội quân xung kích cách mạng, luôn dương cao ngọn cờ
của Đảng để thực hiện mục tiêu Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã
hội. Đoàn là nguồn bổ xung đội ngũ cán bộ cho Đảng. Ngoài ra, Đoàn còn là
một trong những tổ chức chính trị xã hội gần Đảng nhất.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là trường học XHCN của thanh niên:
Trường học ở đây được hiểu theo nghĩa bao chùm xuyên suốt, trường học có
nghĩa là trường đời, là môi trường để thanh niên học tập rèn luyện, hoạt động,
lao động sản xuất, chiến đấu và công tác của đoàn viên thanh niên là nơi để
đoàn viên thanh niên cống hiến và trưởng thành, là nơi tôi luyện nên phẩm
chất và nhân cách của người thanh niên trong thế kỷ mới.
Tổ chức Đoàn là của thanh niên, do đó, người đoàn viên thanh niên
phải tích cực tham gia hoạt động trong việc xây dựng và củng cố tổ chức
Đoàn. Mặt khác tổ chức đoàn phải tạo mọi điều kiện để cho đoàn viên thanh

4


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

niên thể hiện hết khả năng và sáng tạo của mình, thực sự trở thành cái nôi của
rèn luyện phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị, lập trường giai cấp, của

Đảng.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là người đại diện bảo vệ quyền lợi hợp pháp
chính đáng cho tuổi trẻ. Đoàn là tổ ấm, là cái nôi mang lại niềm tin lí tưởng
cũng như lợi ích vật chất và tinh thần cho đoàn viên thanh niên và phải khẳng
định được đây là tổ chức của thanh niên, do thanh niên và vì thanh niên. Tổ
chức Đoàn luôn quan tâm đến những lợi ích cũng như quyền lợi chính đáng
của thành viên thuộc tổ chức mình.
Để thực hiện tốt chức năng của mình thì Đoàn thanh niên cần phải tăng
cường thường xuyên các hoạt động. Nội dung và hình thức phải luôn đổi mới
sao cho phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi và điều kiện của vùng miền.
Để từ đó, tạo dựng các mô hình tổ chức và hoạt động phù hợp.
Thông qua hoạt động và bằng hoạt động sẽ nắm bắt được tâm tư, nguyện
vọng, nhu cầu và những mâu thuẫn. Khi mâu thuẫn được giải quyết chính là
động lực của sự phát triển.
Hoạt động chính trị là phương tiện để đoàn viên thanh niên thực hiện
nhiệm vụ và chức năng của mình, là phương tiện để củng cố tổ chức Đoàn.
Thông qua hoạt động, tổ chức Đoàn góp phần cùng toàn xã hội thực hiện
thắng lợi nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội của địa phương, đất nước.
1.3. Nhiệm vụ của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh:
1.3.1. Tập hợp đoàn kết thanh thiếu nhi:
- Xây dựng các tổ chức hợp pháp cho thanh thiếu nhi và đưa thanh
thiếu nhi vào tổ chức.
- Tạo ra các hoạt động nhằm lôi cuốn và tập hợp tổ chức thanh thiếu niên.
- Luôn thay đổi các nội dung, hình thức tập hợp thanh thiếu niên theo
nhu cầu thực tiễn.
1.3.2. Giáo dục lí tưởng XHCN cho thanh niên:
- Tạo ra môi trường sống tốt đẹp cho thanh niên.
- Định hướng lý tưởng XHCN, trau dồi đạo đức cách mạng, lối sống
lành mạnh cho thanh niên.
5

Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

- Giúp thanh niên phát huy được khả năng, năng lực của mình, bồi
dưỡng nhân tài cho xã hội.
1.3.3. Đưa thanh niên vào hành động cách mạng, tham gia phát triển
kinh tế, xã hội, lập thân, lập nghiệp, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Tạo ra và phát động các phong trào hành động cách mạng phù hợp
cho thanh niên trong mỗi giai đoạn nhất định.
- Xây dựng các chương trình dự án giúp thanh niên có công ăn việc
làm, thu nhập và có điều kiện được thể hiện tài năng, trí tuệ và chuyên môn
của mình cống hiến cho đất nước.
- Xây dựng các chính sách, pháp luật giúp nhằm bảo vệ và khuyến
khích thanh niên phát triển và khẳng định mình.
1.3.4. Phụ trách thiếu niên nhi đồng:
- Đảng và Nhà nước trực tiếp giao cho Đoàn thanh niên nhiệm vụ “giáo
dục chăm sóc, bảo vệ thiếu niên nhi đồng” vì muốn tổ chức Đoàn mạnh phải
chăm sóc bắt đầu từ việc xây dựng Đội ( thực hiện phương châm xây dựng
Đảng bắt đầu từ xây dựng Đoàn và xây dựng Đoàn bắt đầu từ xây dựng Đội )
- Đoàn đẩy mạnh công tác XHH sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc thiếu nhi.
- Hướng dẫn tạo điều kiện để Đội hoạt động.
- Cử cán bộ, đoàn viên có phẩm chất năng lực phụ trách Đội, Đoàn làm
tốt công tác thiếu nhi để khẳng định vai trò của Đoàn trong sự nghiệp đào tạo
giáo dục thế hệ mai sau của đất nước,
1.3.5. Đoàn tham gia xây dựng Đảng:
- Đi đầu thực hiện các đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước.
-Tham gia đóng góp ý kiến xây dựng Đảng.

- Tham gia công tác phát triển Đảng viên mới.
- Đào tạo cán bộ cho Đảng và Nhà nước.
2. MỘT SỐ QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀ
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VỀ THANH NIÊN.

6


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

2.1. Một số quan điểm, lí luận khoa học về công tác thanh niên của
chủ nghĩa Mác – Lênin.
Trong kho tàng trí thức của nhân loại, qua quá trình nghiên cứu trao
đổi, tranh luận, chủ nghĩa Mác - Lênin với bản chất cách mạng và khoa học
đã có những quan điểm mẫu mực về nhiều vấn đề của Thanh niên. Trên cơ sở
những tư tưởng, những dự báo mang tính khoa học của Mác, vận dụng một
cách sáng tạo trong hoạt động thực tiễn.
Mỏc cho rằng : “ Giai cấp cụng nhõn là giai cấp cỏch mạng nhất,
tiờn tiến nhất. Chớnh giai cấp cụng nhõn người đào mồ chôn chủ nghĩa tư
bản”. Giai cấp vô sản chỉ được hỡnh thành với tư cách một giai cấp khi nó ý
thức được địa vị và tương lai của nó: “Những cụng nhõn tiờn tiến nhất
hoàn toàn hiểu rừ rằng, tương lai của giai cấp công nhân và do đó, tương
lai của nhân loại hoàn toàn phụ thuộc vào việc giáo dục công nhân đang
lớn lên”.
Chính Mác đó gọi thanh niờn là cội nguồn sự sống của dõn tộc và giai
cấp cụng nhõn là bộ xương của mỗi cơ thể dân tộc đó : “ Cần phải giải thoát
cho thanh niên khỏi sự tác động có tính chất phá hoại của hệ thống hiện
đại”.

Ăng ghen đó đề xuất tư tưởng thanh niên không thể đứng ngoài chính trị.
Thanh niên không bao giờ thỏa món với những nhu cầu trước đây. Họ muốn
được tự do hơn trong hành động của họ, họ khao khát lập chiến công và vỡ sự
đổi mới. Họ sẵn sàng hiến dâng cả máu của cuộc đời mỡnh.
Ăng ghen là người đầu tiên đưa ra các quan niệm như: “Thanh niên là
đội quân xung kích, quyết định của đạo quân vô sản Quốc tế” ; “Thanh
niên là đội hậu bị tin cậy của Đảng”. Để nói về vai trũ của thanh niờn trong
điều kiện lịch sử mới.
Trong điều kiện lịch sử mới, Lênin đó phỏt triển sỏng tạo những luận
điểm của Mác Ăngghen. Lênin đó cho rằng: “Thanh niên là nguồn sinh lực
chiến đấu của cách mạng”. Đánh giá về khả năng của thanh niên và mối
7


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

quan hệ, sự tác động qua lại giữa tổ chức Đoàn và Đảng . Ông nói : “ Người
ta quan sát thấy trong thanh niờn cụng nhõn một khỏt vọng nồng chỏy
khụng thể kỡm hóm được tới lí tưởng của dân chủ và XHCN”.
Lênin đó đưa ra một quan điểm đánh giá thanh niên một cách rừ ràng:
“Chúng ta là Đảng của tương lai mà tương lai thuộc về thanh niên. Chúng
ta là Đảng của những người cách tân. Chúng ta là Đảng của những người
chiến đấu quên mỡnh ấy”. Xuất phát từ lợi ích chính đáng và nhu cầu hợp lí
của tuổi trẻ cũng như vị trí, vai trũ của thanh niờn trong xó hội, LờNin đó đưa
ra luận điểm: “ Cần phải tạo dựng cỏc mụ hỡnh hoạt động nhằm tập hợp
và thu hút thanh niên vào các tổ chức độc lập và tự quản .Các tổ chức đó
sẽ hoạt động dưới sự lónh đạo của Đảng cộng sản”.
Cuốn hỳt thanh niờn vào phong trào cỏch mạng khụng phải là quỏ

trỡnh tự phỏt. Sự lónh đạo của Đảng đối với thanh niên, việc định hướng
chính trị cho tuổi trẻ là điều kiện cần thiết và là con đường để biến những
năng lực tiềm tàng của thế hệ trẻ thành hiện thực. Vỡ vậy, cỏc thế hệ đi trước
có trách nhiệm truyền lại cho thế hệ sau tất cả những kinh nghiệm quý bỏu
trờn tất cả cỏc lĩnh vực trong đời sống xó hội.
2.2. Những quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác
thanh niờn.
Nhỡn lại chặng đường phát triển của cách mạng Việt Nam trong hơn 70
năm qua, dưới sự lónh đạo của Đảng, nhân dân ta đó vượt qua bao khó khăn
thử thách. Đảng đó chốo chống và đưa con thuyền cách mạng Việt Nam đi hết
thắng lợi này đến thắng lợi khác, viết nên trang sử vẻ vang của dân tộc. Đảng
luôn đứng ở vị trí trung tâm của các sự kiện vĩ đại và thực tiễn lịch sử đã
chứng minh sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định
mọi thắng lợi của cách mạng việt nam .
Ở bất kỳ giai đoạn nào Đảng cộng sản Việt Nam cũng nhận thức được
thanh niên và công tác thanh niên luôn luôn là vấn đề chiến lược có tầm quan
trọng.
8


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

Tư tưởng về chiến lược về thanh niên và công tác thanh niên được thể
hiện ngay từ ngày thành lập Đảng, được Bác Hồ đặc biệt quan tâm. Ngay từ
năm 1925. Người đó lập ra tổ chức:“ Việt Nam thanh niờn cỏch mạng đồng
Chí hội” là tiền thân của Đảng.
Tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lần 1 tháng 10/1930 đó thụng
qua: “Án nghị quyết về cụng tỏc thanh niờn”. Đây là một văn kiện có ý

nghĩa về lớ luận và thực tiễn cao, thể hiện sự vận dụng sỏng tạo những
nguyờn lý chung về xõy dựng Đoàn – tổ chức thanh niên kiểu mới của Đảng.
Đại hội Đảng toàn quốc ở các khóa tiếp theo cũng luôn khẳng định vị trí, vai
trũ của thanh niờn trong tiến trỡnh cỏch mạng. Nghị quyết 26 Bộ chớnh trị,
vai trũ của thanh niờn trong tiến trỡnh cỏch mạng. Nghị quyết 26 Bộ chớnh trị
tại khúa V: “Tăng cường sự lónh đạo của Đảng đối với thanh niên”. Nghị
quyết 4 của BCH TƯ Đảng (khoá VII) chỉ rừ : “Sự nghiệp đổi mới có thành
công hay không, đất nước bước vào thế kỷ 21 có vị trí xứng đáng trong
cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước trên con
đường XHCN hay không phần lớn tuỳ thuộc vào lực lượng thanh niên, vào
việc bồi dưỡng rèn luyện thế hệ thanh niên; công tác thanh niên là vấn đề
sống cũn của dõn tộc, là một trong những nhõn tố quyết định sự thành bại
của cách mạng”. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX tiếp tục khẳng định :
“Đối với thế hệ trẻ, chăm lo giáo dục, bồi dưỡng, đào tạo phát triển toàn
diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, văn hoá, sức khoẻ, nghề
nghiệp; giải quyết việc làm, phát triển tài năng và sức sáng tạo, phát huy
vai trũ xung kớch trong sự nghiệp xõy dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Đường lối
đó một mặt khẳng định thanh niên là lực lượng xung kích trong sự nghiệp
CNH, HĐH đất nước, mặt khác đặt ra cho Đảng, Nhà nước, Đoàn TNCS Hồ
Chí Minh và xó hội những yờu cầu và nhiệm vụ mới đối với việc đào tạo, bồi
dưỡng và phát huy thế hệ trẻ của nước nhà.

9


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ

XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt
Nam có vững bước đi theo con đường XHCN hay không, phần lớn tuỳ thuộc
vào lực lượng thanh niên. Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc,
là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng. Đúng như
bác Hồ nói: “vì lợi ích mười năm phải trồng cây vì lợi ích trăm năm phải
trồng người. Vì vậy, vấn đề thanh niên phải đặt ở vị trí trung tâm trong
chiến lược phát huy nhân tố con người”.
Công tác thanh niên phải được tiến hành bằng sức mạnh tổng hợp, đồng
bộ của cả hệ thống chính trị. Trong nghị quyết hội nghị Trung ương 4 khoá
VII nhấn mạnh: “Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, thực hiện nhiệm vụ
công tác thanh niên. Các đoàn thể, lực lượng vũ trang và tổ chức xã hội có
chương trình về công tác thanh niên của tổ chức mình, xây dựng quy chế
phối hợp hành động với Đoàn và tổ chức thanh thiếu niên”.
Khi chưa giành được chính quyền cách mạng (trước năm 1945) Hồ Chí
Minh đã chỉ rõ: “Muốn thức tỉnh dân tộc thì trước hết phải thức tỉnh thanh
niên, muốn làm cách mạng thành công trước hết phải giác ngộ thanh
niên”. Như vậy, nội dung hoạt động của Đoàn là giáo dục, rèn luyện thế hệ
trẻ.
Nghị quyết 01 của BCH Trung ương Đảng khoá II nêu rõ: “ Xây dựng
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức,
thực sự là đội dự bị tin cậy của Đảng, phải đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đoàn, nhất là đoàn cơ sở. Đoàn kết rộng rãi các tầng lớp thanh niên
trong các tổ chức Hội liên hiệp thanh niên Việt Nam do Đoàn là hạt nhân
nòng cốt.”
Văn kiện Đại hội Đảng khoá VIII đã thể hiện rõ trách nhiệm cũng như
sự quan tâm của Đảng đối với công tác thanh thiếu niên, nhu cầu và nguyện
vọng chính đáng của lớp trẻ trong thời lỳ mới:

10

Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

“ Coi trọng hơn nữa việc giáo dục rèn luyện thế hệ trẻ về chính trị, tư
tưởng, văn hoá, nghề nghiệp, đạo đức, lối sống. Quan tâm đào tạo nghề và
giải quyết việc làm, đáp ứng nhu cầu học tập, lao động sáng tạo, hoạt động
văn hoá, nghệ thuật, thể thao, giải trí lành mạnh cho thanh thiếu niên”.
“ Tạo môi trường xã hội lành mạnh, ngăn ngừa các tệ nạn xã hội và
văn hoá phẩm độc hại”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà tư tưởng lớn, nhà văn hoá lớn của dân tộc
và thế giới. Người là một trong những học trò xuất sắc của Mác, Lênin. Trong
suốt quá trình lãnh đạo của cách mạng, Bác luôn quan tâm đến công tác giáo
dục thế hệ trẻ bởi lẽ, họ là đội ngũ kế thừa những truyền thống, những di sản
quý báu của dân tộc, của Đảng, của Đoàn, sẽ là trụ cột trong tương lai của
nước nhà.
Bác nói: “Hồi sinh thanh niên là điều kiện tiên quyết của hồi sinh
dân tộc”. Hồ Chí Minh đã nêu lên một luận điểm nổi tiếng: “Muốn hồi sinh
dân tộc thì trước hết phải hồi sinh thanh niên”. Người tha thiết kêu gọi:
“Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết mất, nếu đám thanh
niên sớm già nua của người không sớm được hồi sinh”
Thanh niên là động lực của cách mạng, là người chủ tương lai của đất
nước. Hồ Chí Minh đã sớm nhìn thấy vai trò của thanh niên: “…đằng sau sự
phục tùng tiêu cực, người Đông Dương dấu một cái gì đang sôi sục, đang
gào thét và bùng nổ một cách gê gớm. Khi thời cơ đến thì bộ phận ưu tú đó
có nhiệm vụ phải thúc đẩy cho thời cơ mau đến”. Bộ phận ưu tú ở đây chính
là lớp thanh niên đầu tiên của cách mạng Việt Nam.
Hồ Chí Minh Luôn gắn thanh niên với vận mệnh của dân tộc, Người
nói: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Nước nhà yếu hay

mạnh, thịnh hay suy một phần là do các thanh niên”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định “ĐoànTthanh niên lao động phải
là một nhiệm vụ chính trị quan trọng lâu dài của toàn Đảng và cũng là
trách nhiệm nặng nề và vẻ vang của Đoàn thanh niên”.
11


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

Trong từng giai đoạn cách mạng tuỳ theo tình hình cụ thể Bác Hồ đã
chỉ rõ mục tiêu nội dung của công tác giáo dục nhằm phát huy truyền thống
cách mạng chiến đấu và lãnh đạo thanh niên thành những con người mới
XHCN, làm chủ tập thể lao động yêu nuớc XHCN và tinh thần quốc tế vô sản
.Những con người có tư tưởng đúng và tình cam đẹp. Có kiến thức có kỹ năng
và thể lực cần thiết để làm chủ xã hội, làm chủ thiên nhiên và làm chủ bản
thân.
Tóm lại, đó là con người phát triển toàn diện sẵn sàng lao động xây
dựng đất nước và bảo vệ tổ quốc, là lớp măng non kế tục xuất sắc truyền
thống, xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng của dân tộc ta. Đảm bảo đưa
sự nghiệp xây dựng CNXH và CNCS ở nước ta đến thắng lợi hoàn toàn.
Bác cũng đã dạy, nhiệm vụ của thanh niên là phải tự hỏi mình đã làm gì
cho Tổ quốc? Mình phải làm gì cho nhân dân? “Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì
cho ta mà phải hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay…”.
Quan điểm của Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của
Đảng cộng sản về công tác giáo dục, bồi dưỡng thế hệ trẻ luôn đúng với mọi
giai đoạn phát triển của lịch sử. Góp phần tạo nên sức mạnh dồi dào, kế thừa
những trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam.
2.3. Mô hình hoạt động Đoàn:

2.3.1. Khái niệm về mô hình:
- Theo từ điển tiếng Việt, mô hình là khái niệm dùng để chỉ hình mẫu
thu nhỏ của một vật lớn, đó là hiểu theo nghĩa hẹp.
- Theo nghĩa rộng (Bách khoa toàn tập )mô hình là sự điển hình hoá
những mối liên hệ đặc trưng quan trọng nhất, mang tính bản chất của các sự
vật hiện tượng của các quá trình diễn ra trong tự nhiên và trong đời sống xã
hội.
2.3.2. Khái niệm về mô hình tổ chức và hoạt động của Đoàn:
Mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên chính là sự điển hình hoá các
đặc trưng quan trọng nhất trong những mối liên hệ chủ yếu trong mỗi phương
thức hoạt động của tổ chức Đoàn
12


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

2.3.3.Khái niệm về mô hình hoạt động của Đoàn:
Mô hình hoạt động của Đoàn thanh niên chính là sự điển hình hoá các
đặc trưng quan trọng nhất trong những mối liên hệ chủ yếu trong mỗi phương
thức hoạt động của tổ chức Đoàn.
Nói cách khác, mỗi loại hình hoạt động sẽ trở thành mô hình khi nó
được điển hình hoá.
2.3.4.Khái niệm hoạt động:
Hoạt động là làm việc, suy nghĩ nhằ theo một ý định – Theo từ điển học
sinh – Nhà xuất bản Giáo dục 1972- Lê Khả Kế và Nguyễn lương Ngọc chủ
biên.
Hoạt động giúp cho con người nhanh nhẹn, hoạt bát. Thông qua hoạt
động, con người được giáo dục và cũng tự đúc kết những bài học, tích luỹ các

kinh nghiệm cho bản thân mình. Hoạt động giúp con người gần nhau hơn, kết
giao tình cảm với nhau. Vì thế mà con người luôn cần hoạt động để tạo các
mối quan hệ, bởi không có ai có thể sống mà không có các mối quan hệ.
2.3.5. Khái niệm hoạt động thanh thiếu niên:
- Theo từ điển: hoạt động thanh thiếu niên là một hình thức sinh hoạt
cộng đồng lành mạnh của thanh thiếu niên.
- Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh:
hoạt động thanh thiếu niên là một trong ba mảng công tác của Đoàn thanh
niên cộng sản Hồ Chí Minh, đó là: Giáo dục, hoạt động và tổ chức.
Nhiệm vụ của Đoàn là phải tổ chức các hoạt động với nhiều nội dung, hình
thức phong phú, đa dạng để thu hút và đoàn kết, tập hợp thanh thiếu niên.
2.3.6. Khái niệm về tổ chức:
Tổ chức là sắp xếp, bố trí thành các bộ phận để cùng thực hiện một
nhiệm vụ hoặc một chức năng chung. Tổ chức Đoàn thanh niên là một tập
hợp người được tổ chức theo cơ cấu nhất định để hoạt động ví lợi ích chung.
3. Một số vấn đề thực tiễn về thanh niên và mô hình hoạt động của
Đoàn thanh niên.
13


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

3.1. Tình hình thanh niên trong giai đoạn hiện nay..
Thanh niên ngày nay là lực lượng xó hội to lớn, chiếm 36% dõn số cả
nước và 55,5% lực lượng lao động xó hội. Được sinh ra và lớn lên trên đất
nước hoà bỡnh, độc lập, thống nhất và với những thành quả của công cuộc đổi
mới, thế hệ thanh niên Việt Nam ngày nay có nhiều điều kiện thuận lợi để
phát triển về nhiều mặt hơn so với trước đây.

Kế thừa tinh hoa truyền thống của dõn tộc và những thành quả của cỏch
mạng, qua mở rộng giao lưu quốc tế, thanh niên ta ngày nay có mặt mạnh cơ
bản là trỡnh độ học vấn cao hơn trước, tầm nhỡn rộng, nhạy cảm với thời
cuộc, giầu lũng yờu nước, có khát vọng mau chóng đưa đất nước vượt qua
nghèo nàn, lạc hậu, thực hiện dân giàu, nước mạnh, xó hội văn minh.
Cùng với sự phát triển của đất nước, của công tác Đoàn và phong trào
thanh niên, thái độ và ý thức chớnh trị của thanh niờn cú chuyển biến tớch
cực; thanh niờn quan tõm hơn và có trách nhiệm hơn với những vấn đề của
quê hương, đất nước, các vấn đề trong khu vực và quốc tế; tích cực tham gia
các hoạt động do Đoàn, Hội tổ chức; số thanh niên vào Đoàn, số đoàn viên
phấn đấu trở thành đảng viên có xu hướng tăng.
í thức tự lập thõn, lập nghiệp của thanh niờn cao hơn trước, thanh niên
có nhu cầu và khả năng tiếp thu nhanh nhạy những thành tựu khoa học, công
nghệ, kỹ thuật và quản lý hiện đại, năng động, sáng tạo, ham học hỏi, chủ
động vươn lên tiếp cận với cái mới. Lũng nhõn ỏi, nhõn văn, tính tích cực
chính trị - xó hội và tinh thần xung phong, tỡnh nguyện, ý thức chia xẻ, tương
thân, tương ái của thanh thiếu nhi ngày càng được khơi dậy mạnh mẽ hơn.
Tâm thế, năng lực hội nhập quốc tế của thanh niên tự tin và chủ động hơn.
Vai trũ, vị trớ của thanh niờn trong xó hội tiếp tục được đề cao và nhận
được sự quan tâm nhiều hơn của Đảng, Nhà nước và các lực lượng xó hội.
Tuy nhiờn, cựng với sự chuyển đổi nhanh của cơ cấu kinh tế và quá trỡnh hội
nhập quốc tế, thanh niờn đứng trước nhiều khó khăn, thách thức, đó là: trỡnh

14


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

độ học vấn, trỡnh độ chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức kinh tế, quản lý, kiến
thức phỏp luật và ý thức chấp hành luật phỏp của thanh niờn nhỡn chung cũn
thấp; xu hướng chạy theo bằng cấp, nhận thức lệch lạc về học nghề, chọn
nghề, định hướng nghề nghiệp cũn khỏ phổ biến trong thanh niên. Lao động
chưa qua đào tạo, tỡnh trạng thất nghiệp, thiếu việc làm, hoặc việc làm khụng
ổn định và thu nhập thấp vẫn là vấn đề bức xúc của thanh niên; không ít thanh
niên thụ động, ỷ lại, chưa tích cực vươn lên tự tạo việc làm, cũn ngại khú,
ngại khổ, ngại về nụng thụn, miền nỳi cụng tỏc.
Sức khỏe thể chất của thanh niờn cũn thấp so với khu vực và thế giới;
tệ nạn xó hội, đặc biệt là tệ nạn ma tuý và tỡnh trạng lõy nhiễm HIV/AIDS
trong thanh niờn đang diễn ra phức tạp. Một bộ phận thanh niờn thiếu ý thức
rốn luyện, non kộm về nhận thức chớnh trị, chưa xác định được lý tưởng sống
đúng đắn, sống thực dụng, thụ động, thờ ơ, ngại tham gia vào các hoạt động
chính trị - xó hội, vi phạm phỏp luật, tin vào những điều mê tín dị đoan.
Bước vào thời kỳ phát triển mới của đất nước trong bối cảnh toàn cầu
hóa và hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, hơn lúc nào hết, thanh niên rất cần
được định hướng, hỗ trợ để vươn lên lập thân, lập nghiệp.
Thanh niên trong các trường học mong muốn được học tập, rèn luyện
trong một môi trường giáo dục lành mạnh, hiện đại, chất lượng cao; được
định hướng nghề nghiệp và tạo việc làm phù hợp sau đào tạo. Thanh niên
trong công nghiệp và dịch vụ mong muốn được hỗ trợ nâng cao trỡnh độ
chuyên môn, nghiệp vụ, có việc làm và thu nhập phù hợp với giá trị sức lao
động; được hỗ trợ pháp lý, chăm lo nhiều hơn về đời sống tinh thần. Thanh
niên trong khu vực hành chính mong muốn được khẳng định về chuyên môn,
nghiệp vụ, được ghi nhận công bằng và tạo cơ hội tiến bộ, trưởng thành.
Thanh niên khu vực đô thị mong muốn có việc làm và tham gia xây dựng
cộng đồng an toàn, lành mạnh. Thanh niên trong khu vực nông nghiệp và
nông thôn, miền núi, hải đảo mong muốn được chăm lo bảo vệ quyền lợi,
15

Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

được học tập, nâng cao trỡnh độ học vấn, được hỗ trợ thông tin, kiến thức
khoa học, kỹ thuật, công nghệ, được vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh,
được đào tạo nghề và hỗ trợ tham gia lao động trong các khu công nghiệp và
xuất khẩu lao động.
Thanh niên trong các lực lượng vũ trang mong muốn được hỗ trợ nâng
cao trỡnh độ nghiệp vụ, học sỹ quan để phục vụ lâu dài trong quân đội, được
học nghề và có việc làm sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Thanh niên các
vùng tôn giáo mong muốn được giao lưu, tham gia các hoạt động xó hội, từ
thiện, được quan tâm đến nhu cầu tín ngưỡng hợp pháp, sống tốt đời, đẹp đạo.
Thanh niên đang học tập, công tác, định cư ở nước ngoài mong muốn
được cung cấp thông tin về đất nước, hỗ trợ pháp lý trong học tập, cụng tỏc và
sinh sống, tham gia hoạt động hướng về Tổ quốc. Nữ thanh niên mong muốn
được gia đỡnh, xó hội quan tõm, tạo điều kiện học tập, làm việc, cống hiến
bỡnh đẳng. Trong những năm tới, sự chuyển dịch cơ cấu xó hội của thanh
niờn sẽ diễn ra mạnh mẽ theo sự chuyển dịch của cơ cấu kinh tế; tiếp tục có
sự phân hoá về học vấn, thu nhập, điều kiện hưởng thụ văn hoá và mức sống
trong thanh niên; nhu cầu mọi mặt của thanh niên tiếp tục phát triển đa dạng;
tư tưởng, nhận thức chính trị của thanh niên chịu sự tác động nhiều chiều của
các nhân tố có cả mặt tích cực và tiêu cực đan xen nhau, trong đó tích cực là
cơ bản, quyết định chiều hướng phát triển của tỡnh hỡnh thanh niờn.
Thanh niên đồng tỡnh, ủng hộ và hăng hái tham gia sự nghiệp đổi mới,
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xó hội chủ nghĩa. Đó và đang xuất hiện nhiều tài
năng trẻ, nhiều tấm gương trong sản xuất, kinh doanh, bảo vệ chủ quyền và an
ninh đất nước, trong học tập, hoạt động khoa học kỹ thuật, văn hoá nghệ thuật
và thể thao, trong công tác xó hội.

Một bộ phận thanh niên đang gặp nhiều khó khăn về định hướng chớnh
trị trong tỡnh hỡnh nền kinh tế – xó hội ở nước ta chưa ra khỏi khủng hoảng,
16


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

chế độ xó hội chủ nghĩa ở Liờn Xụ và cỏc nước Đông Âu sụp đổ. Hàng triệu
thanh niên chưa có hoặc thiếu việc làm, thu nhập thấp. Tỡnh trạng thất học,
mự chữ tăng lên, nhất là ở nông thôn, miền núi. Sức khoẻ của thanh niên và
trẻ em có chiều hướng giảm sút; số trẻ em lang thang cũn nhiều.
Một bộ phận thanh niên ít quan tâm sinh hoạt chính trị, coi thường
truyền thống cách mạng, trốn tránh nghĩa vụ quân sự. Một số dao động, thiếu
nềm tin ở chủ nghĩa xó hội.
Một bộ phận thanh niên có xu hướng chạy theo lối sống không lành
mạnh, coi thường giá trị nhân văn, kỷ cương, đạo lý, mắc nhiều tệ nạn xó hội.
Tỡnh trạng mờ tớn dị đoan tăng lên.
Khụng ớt thanh niờn vẫn mang tõm lý thụ hưởng, ỷ lại từ thời kỳ bao
cấp; tâm lý lao động và khả năng nghề nghiệp chưa chuyển kịp với kinh tế thị
trường.
3.2. Một số mô hình hoạt động và hiệu quả trong giai đoạn hiện nay.
Mô hình "Chi đoàn văn hoá" với tiêu chí căn bản là : đoàn kết, không
có đoàn viên phạm pháp hay mắc các tệ nạn xã hội, xung kích đấu tranh
chống tiêu cực ở đơn vị công tác và cộng đồng dân cư. Mô hình này đã giúp
nhiều tổ chức đoàn cơ sở xây dựng được ý thức tự giác, tinh thần xung kích
đấu tranh đối với các đoàn viên trong chi đoàn. Từ đó chi đoàn trở nên văn
minh, tốt đẹp hơn.
Mô hình “Ngày thứ 7 tình nguyện”; “ Ngày chủ nhật xanh” hai mô hình

này nhằm mục đích phát động phong trào trồng và chăm sóc cây theo tấm
gương Bác Hồ, xây dựng nếp sống văn minh, giữ gìn vệ sinh nơI ở, địa bàn
làm việc và sinh sống. Giữ gìn nguồn nước sạch, tăng cường các biện pháp
bảo vệ và sử dụng hợp lí tài nguyên đất, nước và các ngồn lợi lâm, thuỷ, hảI
sản… ; câu lạc bộ “Sức khoẻ sinh sản vị thành niên”; câu lạc bộ “Phòng
chống HIV – AIDS”, câu lạc bộ thanh niên, quán cafe xanh, nhóm nghị lực,...
Tất cả các mô hình này được áp dụng nhằm đưa những người nghiệm ma tuý
về hoà nhập cộng đồng, giúp họ cai nghiên và tạo công việc cho họ. Đồng
17


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

thời các mô hình này còn tổ chức các hoạt động truy quýet các nhóm buôn lậu
ma tuý, các tụ điểm tàng trữ, tiêm chích và sử dụng các chất ma tuý.
4. Những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả các mô hình.
- Cán bộ: Thiếu cán bộ chuyên trách về công tác Đoàn, cán bộ chủ chốt
phụ trách công tác Đoàn thường là kiêm nghiệm, thiếu kĩ năng nghiệp vụ và
còn phải thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm khác. Vì vậy việc tham gia
công tác Đoàn đối với họ có những hạn chế nhất định.
- Cơ sở vật chất: Còn nghèo nàn, lạc hậu, kinh phí đầu tư cho việc tổ
chức các hoạt động còn quá ít, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả của
hoạt động. Đội ngũ cán bộ phụ trách công tác Đoàn được hưởng trợ cấp còn
thấp so với thời buổi kinh tế thị trường. Một số làm việc do lòng nhiệt tình và
sở thích nên hạn chế phần nào tính sáng tạo, chủ động.
- Nhu cầu của Đoàn viên: Đoàn viên thanh niên ngày càng phát triển,
có nhu cầu giao lưu học hỏi rất lớn. Đặc biệt là tiếp cận với những cái mới.
Hơn nữa thủ lĩnh của thanh niên ngày nay được đào tạo ra có trình độ còn

thấp kém, không phù hợp với trình độ của thanh niên hiện nay.
- Hình thức tổ chức: Do điều kiện cơ sở vật chất còn nghèo nàn, nguồn
kinh phí hỗ trợ cho các mô hình hoạt động còn ít nên việc đổi mới các hình
thức tổ chức còn hạn chế. Thường tổ chức dưới dạng tự phát, tận dụng những
cái sẵn có. Vì vậy cũng làm giảm tính hiệu quả của hoạt động.
- Nội dung hoạt động: Phải phong phú, đa dạng, đáp ứng được nhu cầu,
nguyện vọng của ĐV; Nội dung hoạt động phải hướng ĐV vào việc hoàn
thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Học viện và của từng chi
đoàn. Phát động và tổ chức thực hiện các phong trào phải đúng thời điểm, gắn
với những sự kiện trọng đại của dân tộc, những ngày lễ kỷ niệm của đất nước
hoặc nhân ngày truyền thống của ĐTN, học viện.

18


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

- Cơ chế làm việc: Còn lỏng lẻo, mang tính hình thức. Việc liên kết
giũa các tổ chức xã hội chưa được chặt chẽ nên các hoạt động chưa có kết quả
cao.

19


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

PHẦN THỨ HAI:
THỰC TRẠNG CÁC MÔ HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN THANH NIÊN
HỌC VIỆN THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM

1. Một số vấn đề cơ bản về Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam
1.1. Quá trình thành lập và phát triển của Học viện:
Được sự quan tâm của Đảng Lao Động Việt Nam, Trung ương Đoàn
TNLĐ Việt Nam, ngà 15 tháng 10 năm 1956 lớp huấn luyện cán bộ đầu tiên
của Trung ương Đoàn TNLĐ Việt Nam khai mạc.
Đây là sự kiện trọng đại, mở đầu trang sử vẻ vang của Học viện Thanh
Thiếu niên Việt Nam.Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đoàn TNCS Hồ CHí
Minh, Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam đã hoà mình vào sự nghiệp đào
tạo cán bộ cho Đảng, cho phong trào thanh thiếu niên cả nước xứng đáng với
“Trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên”, trung tâm đào tạo cán bộ
Đoàn, Hội, Đội có chất lượng cao của cả nước.
Sau khi ra đời năm 1956, Đoàn thanh niên chính thức có một hệ thống
đào tạo, bồi dưỡng tập huấn cán bộ chuyên trách, đáp ứng đòi hỏi của phong
trào thanh thiếu nhi cả nước.
Trong những năm từ 1956 đến 1970, trường mang tên “Trường huấn
luyện cán bộ trực thuộc Ban chấp hành Trung ương Đoàn” với nhiệm vụ
bồi dưỡng nghiệp vụ công tác Đoàn Đội cho các tỉnh thành đoàn phía Bắc.
Trong thời gian này, để phục vụ cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, truờng đã
đào tạo được một đội ngũ cán bộ Đoàn có đầy đủ lý luận năng lực thực tiễn
đáp ứng cho phong trào thanh thiếu nhi tham gia vào sự nghiệp giải phóng đất
nước.
Năm 1970 “Trường Đoàn Trung ương” ra đời và được Ban Tuyên
huấn Trung ương Đảng giao cho nhiệm vụ đào tạo cán bộ Đoàn có trình độ lí
luận chính trị trung cấp. Trước yêu cầu đặc thù của công tác Đoàn miền núi,
Trung ương Đoàn quyết định mở phân hiệu I của Trường Đoàn Trung ương
tại Bắc Thái.

20


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

Năm 1976, khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, Trường Đoàn trung
ương II ra đời với nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Đoàn Đội cho các tỉnh
phía Nam. Năm 1982, được phép của Ban Bí thư trung ương Đảng, truờng
đào tạo hệ cao cấp 4 năm với chuyên nghành hẹp là lịch sử, do đó trường đổi
tên thành “Trường Đoàn Cao Cấp”. Năm 1991, Trường đổi tên thành
“Trường cán bộ Thanh Thiếu niên Trung ương” trên cơ sở đào tạo tại Hà Nội
và thanh phố Hồ Chí Minh và mở rộng nhiệm vụ đào tạo bồi dưỡng cán bộ
cho Đoàn Hội Đội, cho các cơ quan quản lí Nhà nước về công tác thanh thiếu
nhi.
Năm 1995, học viện Thanh thiếu niên Việt Nam được thành lập trên cơ
sở tổ chức lại hệ thống đào tạo, nghiên cứu thông tin khoa học của Trung
ương Đoàn. Năm 2001, Ban bí thư Trung ương Đoàn đã trình Bộ Chính Trị
phê duyệt đề án hoàn thiện bộ máy tổ chức của Học viện Thanh Thiếu niên
Việt Nam theo hướng thống nhất quản lí và nâng cao chất lượng đào tạo,
nghiên cứu khoa học, thông tin khoa học và các vấn đề về thanh thiếu nhi,
phục vụ đắc lực cho công tác Đoàn, Hội, Đội.
Hiện nay, Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam đang tiếp tục hoàn
thiện để hội nhập vào hệ thống gaío dục đại học quốc gia.
1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Học viện:
1.2.1. Chức năng của Học viện:
- Đào tạo bồi dưỡng cán bộ chủ chốt, cán bộ chuyên trách công tác
thanh, thiếu niên từ cấp huyện trỏ lên.
- Nghiên cứu khoa học các vấn đề về thanh, thiếu niên và xây dựng tổ

chức Đoàn, Hội, Đội thanh niên.
- Thông tin khoa học và nghiệp vụ các vấn đề thanh thiếu niên và công
tác Đoàn, Hội, Đội thanh niên.
1.2.2. Nhiệm vụ của Học viện:
- Đào tạo, bồi dưõng cán bộ chủ chốt và cán bộ chuyên trách của Đoàn,
Hội, Đội thanh niên(từ cấp huyện trở lên và cho các trung tâm huấn luyện, các
21


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

đơn vị hành chính sự nghiệp của Đoàn) về công tác Đoàn, Hội, Đội, công tác
thanh niên và hoạt động chính trị chính trị, xã hội nói chung.
- Bồi dưỡng nghiệp vụ công tác xã hội, công tác vận động quần chúng
trong thanh, thiếu niên cho cán bộ các nghành.
- Nâng cao và hoàn thiện nghề nghiệp, chuyên môn ( theo nhu cầu sử
dụng cuả xã hội) cho các cán bộ Đoàn, Hội, Đội, từ cấp huyện trở lên và cán
bộ đang và sẽ hoạt động tại các đơn vị sự nghiệp của Đoàn (các trung tâm dạy
nghề xúc tiến việc làm thanh niên, nhà văn hoá thanh niên, các cơ quan xuất
bản, báo chí của thanh niên, thiếu niên...)
- Nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu dự báo các vấn đề thanh, thiếu niên,
xây dựng các tổ chức thanh, thiếu niên, tổng kết thực tiễn phong trào thanh,
thiếu niên, tạo cơ sở cho việc hoach điịnh các chủ trương công tác của Đoàn,
Hội, Đội nói riêng và của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, Đoàn thể nói chung.
- Thông tin khoa học và nghiệp vụ các vấn đề về thanh thiếu niên và xây
dựng Đoàn, Hội, Đội;
- Quản lí các đề tài nghiên cứu khoa học của Học viện;
- Xây dựng và thực hiện các kế hoạch hợp tác với các cơ quan đào tạo,

nghiên cứu ở trong nước và hợp tác quốc tế trong đào tạo, nghiên cứu và
thông tin khoa học các vấn đề thanh, thiếu niên theo quy định của Đảng;
- Chỉ đạo và hướng dẫn nghiệp vụ đào tạo, huấn luyện cán bộ và nghiên
cứu khoa học cho các trung tâm cảu các tỉnh, thành Đoàn, Đoàn trực thuộc
Trung ương;
- Xây dựng và quản lí đội ngũ cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên, biên
tập viên (kể cả giảng viên kiêm chức), cộng tác viên và cơ sở vật chất kĩ thuật
của Học viện.

22


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

1.2.3. Bộ máy tổ chức của Học viện.
Đảng uỷ, Ban GĐ

Công
đoàn Học
viện

phòn
g

Tổ

Văn
phòng

học viện

Phòng
QLĐTTC

Khoa lí
luận
MácLênin

Trung
tâm

Tổ
bộ
môn

Tổ
bộ
môn

Đoàn TN
Học viện

Khoa
công tác
TTN

Tổ
bộ
môn

Tổ
bộ
môn

Khoa
XHH
thanh
niên

Tổ
bộ
môn

Viện NC
thanh
niên

Tổ
bộ
môn

Tổ
bộ
môn

2. Một số vấn đề cơ bản về Đoàn Thanh niên Học viện TTN Việt
Nam
2.1. Đoàn Thanh niên Học viện:
- Đoàn Thanh niên Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam là đoàn cơ

sở thuộc Đoàn Khối cơ quan Trung ương Đoàn ......

23

Tổ
bộ
môn


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

Tình hình bộ máy Tổ chức và các đơn vị.
Ban chấp hành
Đoàn TN Học viện

Ban thường vụ

Chi đoàn

Chi đoàn

Chi đoàn

Chi đoàn

- Ban chấp hành Đoàn Học viện là cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức
các hoạt động của tổ chức Đoàn giữa hai kỳ Đại hội. Nhiệm kỳ Đại hội theo
Điều lệ và hướng dẫn thực hiện Điều lệ của Đoàn Học viện là 5 năm 2 lần.

Hiện nay Ban chấp hành Đoàn TN Học viện gồm 11 đồng chí.
- Ban thường vụ Đoàn TN Học viện hiện nay gồm 3 đồng chí: 1 Bí thư
và 2 Phó bí thư. Là cơ quan lãnh đạo của Đoàn, thay mặt ban chấp hành giải
quyết công việc giữa 2 kỳ họp ban chấp hành.
- Chi đoàn: Hiện nay Đoàn Thanh niên Học viện có 13 chi đoàn trực
thuộc bao gồm:
Bộ máy chi đoàn gồm: Bí thư; Phó bí thư và các uỷ viên
2.3. Tình hình Đoàn viên thanh niên của Học viện.
- Với đặc thù là trường đào tạo cán bộ Đoàn nên những đoàn viên thanh
niên của trường đều do các tỉnh, thành Đoàn trong cả nước cử về trường để
học tập. Nên hầu hết đoàn viên đều có ý thức đạo đức cao. Mang lòng nhiệt
huyết và tinh thần lạc quan, tin yêu tổ chức đoàn, nhiệt tình hăng say trong
24


Häc viÖn Thanh ThiÕu Niªn ViÖt Nam

Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp

công việc, ham học hỏi và cầu tiến bộ. Hầu hết đoàn viên trong trường đều có
năng khiếu về VHVN – TDTT. Vì vậy các hoạt động đó luôn diễn ra sôi nổi,
phong phú, đa dạng.
- Tình hình số lượng và chất lượng đoàn viên qua các năm:
Năm 2006:
- Tổng số đoàn viên: 728
Nam: 387
Nữ: 341
- Đoàn viên chuyển đến: 363
- Đoàn viên chuyển đi:

279

- Kết nạp đoàn viên mới: 0
- Đoàn viên trưởng thành: 0
- Tổng số chi đoàn: 13
- Phân loại đoàn viên: - Xuất sắc: 311
- Khá:

346

- Trung bình: 69
- Yếu:

2

- Phân loại chi đoàn: - Vững mạnh: 13
- Khá:

0

- Trung bình:

0

- Yếu:

0

- Đoàn viên vi phạm kỉ luật: - Đã xử lí:

2

- Chưa xử lí: 0
3. THỰC TRẠNG CÁC MÔ HÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TẠI
ĐOÀN THANH NIÊN HỌC VIỆN THANH THIẾU NIÊN VIỆT NAM.
Với khẩu hiệu hành động: "Tuổi trẻ Việt Nam thi đua học tập, rèn
luyện, lao động sáng tạo, xung kích, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc”. Đoàn thanh niên Học viện Thanh Thiếu niên Việt Nam đã tổ chức
được rất nhiều các mô hình hoạt động mang tính thiết thực và hiệu quả cao.
25