Vấn đề tôn giáo và việc thựchiện chính sách đối với tôn giáo trên địa bàn Huyện Hoà Vang - Thành phố Đà Nẵng

Lời nói đầu
Tôn giáo và sự ra đời của tôn giáo đã có từ hàng ngàn năm nay, trong
quá trình tồn tại và phát triển, tôn giáo ảnh hưởng khá sâu sắc đến đời sống
chính trị, văn hoá, xã hội, đến tâm lý, đạo đức, đời sống, phong tục tập quán
của nhiều dân tộc, và nhiều quốc gia trên thế giới.
Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, cách mạng Việt Nam có
vững bước theo con đường XHCN hay không phần lớn thuộc vào sức mạnh
của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trong đó có đồng bào có đạo. Đây chính là
một trong những nhân tố quyết định sự thắng lợi của Cách mạng Việt Nam.
Nước ta là một quốc gia đa tôn giáo, có tôn giáo xuất hiện trong nước,
và có tôn giáo du nhập từ nước ngoài vào các tôn giáo phần lớn mang màu
sắc dân tộc, hoà nhập vào cộng đồng và phong tục tập quán của địa phương,
đặc biệt là tục thờ cúng tổ tiên, và có sự đoàn kết, tôn trọng lẫn nhau.
Tín đồ các tôn giáo tuyệt đại đa số là nhân dân lao động (chiếm 1/3 dân số)
nên có tinh thần yêu nước, có ý thức gắn bó cùng dân tộc, dễ gần và đi theo cách
mạng, nhiều chức sắc đã tích cực cùng khối đại đoàn kết dân tộc, góp phần đấu tranh
giành độc lập tự do của dân tộc, cũng như trong xây dựng và bảo vệ tổ quốc XHCN.
Tuy nhiên, trong từng thời kỳ lịch sử, có lúc, có nơi do nhiều nguyên
nhân và sự tác động nhiều mặt của tình hình thế giới, cũng như chiến lược
“diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch... càng làm cho các hoạt động
tôn giáo tín ngưỡng trở nên đa dạng và phức tạp hơn, có một số ít tôn giáo đã
bị kẻ xấu lôi kéo, kích động đi ngược lại lợi ích của dân tộc và tổ quốc, cũng
như lợi ích của đại đa số tín đồ.
Gần đây, công cuộc đổi mới đất nước một cách toàn diện, công tác tôn
giáo cũng từng bước được đổi mới, nhất là một khi có Nghị quyết 24 (ngày
16/10/1990) của Bộ Chính trị và Nghị định 69 của Hội đồng Bộ trưởng (nay
là Chính phủ) về hoạt động tôn giáo... Đồng bào và chức sắc tôn giáo phấn
khởi tín tưởng vào sự nghiệp đổi mới, vào chế độ XHCN sống “tốt đời đẹp
1

đạo” góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, xây dựng và bảo vệ tổ
quốc, công tác tôn giáo giúp các Giáo hội hoạt động và tiến hành các sinh
hoạt tôn giáo bình thường theo đúng luật pháp Nhà nước, ngăn ngừa được kẻ
xấu lợi dụng hoạt động tôn giáo để gây rối, gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn
dân. Tăng cường công tác vận động tôn giáo, xoá bỏ mặc cảm, thành kiến,
khắc phục nhận thức thiện cảm đối với tôn giáo, thực hiện đoàn kết tôn giáo,
đoàn kết toàn dân là nội dung quan trọng trong công tác dân vận hiện nay,
hơn nữa nội dung cốt lõi của công tác vận động tôn giáo là công tác vận động
quần chúng của Đảng hiệnnay, điều này có ý nghĩa quyết định đối với việc
xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, vì mục tiêu “dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh”.
Do vậy, việc nghiên cứu, học tập tìm hiểu và nắm vững những quan
điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối và chính
sách của đảng, Nhà nước ta về vấn đề tôn giáo để vận dụng vào thực tiểntong
việc giải quyết các vấn đề tôn giáo một cách đúng đắn đã trở thành vấn đề có
ý nghĩa cấp thiết trong giai đoạn cách mạng hiện nay.
Hoà Vang là một trong những địa phương của Thành phố Đà Nẵng có
nhiều tôn giáo, trải qua các giai đoạn cách mạng, các tôn giáo ở địa bàn
Huyện... đặc biệt là Phật giáo đã có công lớn đóng góp tích cực cho phong
trào đấu tranh cách mạng, giải phóng dân tộc khỏi những áp bức bóc lột của
thực dân Pháp, đế quỗ Mỹ và trong chế độ Mỹ -Ngụy. Tín ngưỡng tôn giáo
đang có những tác động mạnh mẽ đến sự hình thành nhân cách của một bộ
phận không nhỏ trong đời sống nhân dân hiện nay.
Nhận thức vai trò, vị trí của công tác vận động quần chúng trong sự
nghiệp đổi mới trên quê hương Hoà Vang trong những năm qua, công tác vận
động tôn giáo đã được Đảng, Nhà nước và Mặt trận ngày cành được chú trọng
hơn. Song kết quả vận động tôn giáo còn nhiều hạn chế so với yêu cầu đặt ra.
Xuất phát từ tình hình việc chọn đề tài : “Vấn đề tôn giáo và việc thực
hiện chính sách đối với tôn giáo trên địa bàn Huyện Hoà Vang - Thành
2

phố Đà Nẵng” là việc làm cần thiết nhằm xem xét nguồn gốc, bản chất, tính
chất chức năng của tôn giáo, từ đó đánh giá tổng kết, rút kinh nghiệm về
công tác lãnh đạo, quản lý, công tác vận động tôn giáo, vận động đồng bào có
đạo trong việc thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước về tín ngưỡng tôn giáo.
Đồng thời tim ra những giải pháp để giải quyết tốt các vụ việc xảy ra có
liên quan đến vấn đề tôn giáo, góp phần đảm bảo cho việc phát triển kinh tế
xã hội ở Huyện Hoà Vang - Thành phố Đà Nẵng. Đây cũng là lý do để tôi
chọn vấn đề ton giáo làm tiểu luận tốt nghiệp trong quá trình học tập và
nghiên cứu lý luận tại Phân Viện Đà Nẵng.
Với yêu cầu và nhiệm vụ trên, tiếu luận được thực hiện dựa trên quan
điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng
và Nhà nước ta về tôn giáo, đồng thời có sự chọn lọc một số báo cáo tổng kết
của các ban ngành, đoàn thể, Mặt trận và tình hình khảo sát thực tế có liên
quan đến công tác tôn giáo thời gian qua tại Hoà Vang.
Phạm vi của tiểu luận tốt nghiệp cao cấp lý luận chính trị và mục đích
của đề tài nên chúng không có tham vọng nghiên cứu một cách toàn diện các
hoạt động của tôn giáo trên các phương diện đời sống xã hội mà chỉ nhằm xây
dựng được những nhận thức đúng đắn về công tác vận động tôn giáo trong
tình hình mới, để phát huy những tích cực trong công tác này, nắm bắt được
những nội dung, những nhu cầu chính đáng của đồng bào có đạo, tìm ra
những giải pháp có điều kiện tập họp họ vào các tổ chức hoạt động xã hội có
hiệu quả hơn.
Xuất phát từ mục tiêu nhiệm vụ của việc nghiên cứu đề tài dưới gốc độ
của bộ môn CNXH khoa học về vấn đề tôn giáo và thực hiện chính sách tôn
giáo với các vấn đề cần giải quyết sau :
- Những vấn đề lý luận và thực tiễn về tôn giáo, và công tác tôn giáo.
- Đánh giá thực trạng việc thực hiện chính sách tôn giáo.

3


- Những giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả vận động tôn giáo đối với
hệ thống chính trị.

4


CHƯƠNG I
I. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TÔN GIÁO VÀ CÔNG
TÁC TÔN GIÁO.
1. Những vấn đề chung :

Tôn giáo sinh ra cùng với xã hội loài người và sẽ còn tồn tại lâu dài, vì
mối liên hệ, sự ràng buộc, sự trói buộc giữa cái biết và các chưa biết, giữa cái
thực và cái hư, giữa con người và thế giới linh thiêng, hư vô. Diễn biến của
các định nghĩa về tôn giáo dù theo bản thể hay theo chức năng, dù bị chi phối
bởi chủ nghĩa duy tâm hay chủ nghĩa duy vật với những nét đặc trưng, nhân
tính vẫn còn tiếp tục. Vì vậy, Ăng-ghen đã kết luận trong tác phẩm “Chống
DuyRinh” :”Tất cả mọi tôn giáo chẳng qua chỉ là sự phản ảnh hư ảo vào
trong đầu óc của con người - của những lực lượng ở bên ngoài chi phối
cuộc sống hàng ngày của họ, chỉ là sự phản ảnh trong đó những lực lượng
trần thế đã mang hình thức những lực lượng siêu trần thế. Trong những
thời kỳ đầu của lịch sử, chính những lực lượng thiên nhiên là những cái
trước tiên được phản ảnh như thế và trong quá trình phát triển hơn nữa
thì ở những dân tộc khác nhau những lực lượng thiên nhiên ấy đã được
nhân cách hoá một cách hết sức nhiều vẻ và hết sức hỗn tạp”.
Từ quan điểm của Ăng-ghen, ta có thể có những quan điểm đúng đắn

về tôn giáo.
Tôn giáo là một hình thái ý thức xã hội bao gồm các quan niệm phản
ảnh một cách hư ảo, sai lạc thế giới tự nhiên vào đầu óc con người. Đó là sự
phản ảnh mà thế giới tự nhiên đã trở thành lực lượng siêu tự nhiên chi phối,
quyết định số phận con người, con người phải phục tùng và tôn thờ lực lượng
siêu tự nhiên đó. Tôn giáo luôn được vật chất hoá thành một quan hệ xã hội,
một lực lượng xã hội.
Vì vậy: Tôn giáo là một hiện tượng xã hội, một hình thái ý thức xã hội
trong mối quan hệ giữa con người với siêu nhiên, giữa cái hiện thực với cái
5


hư ảo, giữa cái trần trục với các thiêng liêng. Bất cứ tôn giáo nào cũng đều có
sự phản ánh những siêu nhiên, hư ảo vào đầu óc con người, cuối cùng những
suy tưởng hoa đường, những niềm tin ảo tưởng, phi thực tế đó lại chi phối đời
sống thực tiễn của con người, hướng con người vào những vấn đề ảo tưởng,
tin ở “Thế giới ngày mai” chờ đợi sự “cứu rối”, “ban phước”... của “Đấng tối
cao” hơn là đấu tranh thực điển. Đó là bản chất của sự sai lệch, hoang đường,
ảo tưởng trong sự phản ánh của tôn giáo. Trong thực tế hiện nay những hình
thức tôn giáo, những tín đồ đều tôn thờ, tin tưởng tôn giáo nguyên thuỹa xưa
đang cùng tồn tại và đậm nét và lấy đó làm phương châm, chuẩn mực cho
cuộc sống hiện tại của mình.
Tôn giáo, khi đề cập đến tôn giáo là phải nói đến “niềm tin” không có
niềm tin thì không có tôn giáo. Nhưng đó là niềm tin hư ảo, ảo tưởng vào sự
tồn tại ở sức mạnh của lực lượng siêu nhiên, niềm tin đó xuất phát từ ý thức...
tình cảm, tâm lý chủ quan của con người, khác với khoa học là không thể
chứng minh được thực tiễn. Vai trò của con người không có vị trí trong quan
hệ và niềm tin tôn giáo, trong khi đó yếu tố con người, dân tộc trở thành một
đặc điểm cực kỳ quan trọng trong tình hình hiện nay, các nước đang phát triển
vừa phải tiến hành những khó khăn phức tạp để thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu,

đồng thời vừa đấu tranh chống lại cái thế lực thù địch đang ra sức chống phá
làm mất ổn định chính trị, bằng chiến lược “diễn biến hoà bình”.
Đất nước ta đang hoà nhập vào cộng đồng quốc tế, “Việt Nam muốn là
bạn của tất cả các nước” để thực hiện thắng lợi chính sách tôn giáo, đối ngoại
độc lập tự chủ theo hướng đa phương hoá, đa dạng hoá, nhằm tăng cường và
mở rộng quan hệ đối ngoại và hợp tác của Đảng và Nhà nước ta.
Để nhận thức sâu sắc hơn bản chất cũng như chức năng của tôn giáo về
nguồn gốc và sự ra đời của tôn giáo “Con người sáng tạo ra tôn giáo chứ
không phải tôn giáo sáng tạo ra con người”. Tôn giáo là một hiện tượng xã
hội, một hình thái ý thức xã hội mà thôi.

6


Đường lối đổi mới của Đảng ra khởi xướng đã đi vào cuộc sống đạt
được những thành tựu đáng phấn khởi. Chúng ta đã khắc phục được một bước
quan trọng tình trạng khủng hoảng kinh tế, xã hội, tiếp tục giữ vững ổn định
chính trị, mở rộng quan hệ đối ngoại, tạo ra xu thế phát triển mới của đất
nước, tạo ra những tiền đề, điều kiện thuận lợi để củng cố và tăng cường khối
đại đoàn kết toàn dân.
Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay nước ta thuộc vào diện nghèo và
kém phát triển so với các nước trong khu vực lại phải đối phó với nhiều âm
mưu hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch đang thực hiện chiến lược
“diễn biến hoà bình” đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta, đồng thời
cương quyết đấu tranh chống tệ quan liêu, tham nhũng, buôn lậu, giữ vững kỹ
cương phép nước, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước là sự nghiệp của toàn
dân, để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá, điều quan
trọng nhất là phát huy, mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, động viên và phát
huy nhân tài, vật lực ở mọi thành phần kinh tế, mọi tầng lớp nhân dân trong

nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài, đồng tâm nhất trí quyết tâm
xây dựng đưa đất nước phát triển mạnh mẽ đạt hiệu quả, năng suất cao hơn,
xa hơn cùng với các nước trong khu vực.
Trong thời kỳ quá độ lên CNXH, song song với việc tồn tại lâu dài của
nhiều thành phần kinh tế, với các tầng lớp khác, việc phân hoá giàu nghèo,
cùng các dân tộc, các tôn giáo... sự khác nhau đó là sự tồn tại khách quan. Vì
vậy: phải có cách nhìn biện chứng về sự biến đổi của mối quan hệ đại đoàn
kết toàn dân, quan hệ giữa các giai cấp, các tầng lớp nhân dânm, các dân tộc,
các tôn giáo ở các địa phương, các thành phần kinh tế, giữa Đảng đối với
quần chúng, giữa chính quyền đối với nhân dân, giữa những người đang sống
trong nước với những người Việt Nam đang sống định cư ở nước ngoài phải
điều hoà, đồng cảm, phối hợp giải quyết một cách đúng đắn các vấn đề nẩy

7


sinh trong các mối quan hệ trên phạm vi cả nước để xây dựng và bảo vệ vững
chắc tổ quốc Việt Nam XHCN...
Bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước để
phát huy sức mạnh toàn dân phấn đấu vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ và văn minh” . Đại đoàn kết là truyền thống quý báu
của dân tộc ta trong lịch sử lâu dài dựng nước và giữ nước. Cách mạng tháng
8, kháng chiến thắng lợp là nhờ phát huy truyền thống đó. Ngày nay, sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc càng cần hơn việc tăng cường đoàn kết
hơn bao giờ hết. Đó là chủ trương, đường lối cơ bản của Đảng và Nhà nước
ta. Tư tưởng đại đoàn kết phải được thể hiện trong mọi chủ trương, chính
sách... và pháp luật của Nhà nước, trên mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội,
an ninh quốc phòng... nhằm đáp ứng nguyện vọng chính đáng của các giai tầng trong xã hội. Để tiếp tục đưa công cuộc đổi mới phát triển sâu rộng hơn
nữa. Chúng ta cần thực hiện tốt việc mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, lấy
mục tiêu chung làm điểm tương đồng, chấp nhận những tồn tại khách quan,

khác nhau nhưng không trái ngược với lợi ích chung của xã hội, cùng nhau
xây dựng, xoá bỏ những mặc cảm, hướng tới tương lai với tinh thần cộng
đồng, động viên và tạo điều kiện cho mọi người Việt Nam trong và ngoài
nước phát huy tinh thần dân tộc, xây dựng đất nước bằng mọi nguồn lực bên
trong lẫn bên ngoài để phát triển đất nước.
Trong điều kiện nước ta chỉ có một Đảng lãnh đạo, Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam với liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng
lớp trí thức là nền tảng có vai trò hết sức quan trọng. Đó là một tổ chức tập
hợp rộng rãi nhất của các giai cấp, phát huy truyền thống đại đoàn kết vì lợi
ích cao cả của dân tộc, đưa đất nước vững bước về phía trước, vì tương lai
của tổ quốc, vì tiền đồ của dân tộc, vì thế hệ hôm nay và mai sau.
Đoàn kết là bài học kinh nghiệm to lớn từ lịch sử dựng nước và giữ
nước hàng ngàn năm qua các ông cha ta. Đại đoàn kết là sức mạnh to lớn, là
động lực quan trọng đảm bảo cho sự thành công của sự nghiệp xây dựng và
8


bảo vệ tổ quốc, lòng yêu nước, tinh thần dân tộc, sự kết hợp lợi ích hài hoà
của mỗi người, vì lợi ích của toàn xã hội, của tổ quốc là lẽ sống của người
Việt Nam.
Tôn giáo hình thành và phát triển ở Việt Nam trong hoàn cảnh đất nước
diễn ra cuộc đấu tranh giai cấp hết sức gay go và quyết liệt với những chặng
đường dài chiến đấu với các thế lực đế quốc hiếu chiến nhất thế giới. Do đó,
tôn giáo không thể tách rời chính trị, càng không thể đứng ngoài chính trị, tín
đồ tôn giáo là một bộ phận trong quần chúng nhân dân đã cùng với cộng đồng
dân tộc đấu tranh anh dũng viết lên những trang sử vẻ vang của lịch sử dựng
nước và giữ nước. Nhưng bọ xâm lược cấu kết chặt chẽ với bọn tay sai trong
nước. Và bọn cực đoan phản động lưu vong ở nước ngoài, dùng mọi thủ đoạn
lợi dụng tôn giáo để thực hiện chiến lược “diễn biến hoà bình” gây chia rẽ
khối đại đoàn kết toàn dân, phục vụ cho mục tiêu đen tối của chúng, thậm chí

ở trong mỗi một số ít chức sắc, tín đồ đã bị bọn chúng lôi kéo, kích động, gây
bạo loại, gây rối, đòi yêu sách... đi ngược lại lợi ích của dân tộc và tổ quốc,
nhằm hạ uy tín, vai trò lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Nguyện vọng của quần chúng tín đồ từ xưa đến nay là muốn yên ổn
làm ăn góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, yên tâm hành đạo,
nhưng cuộc đấu tranh giai cấp, liên tiếp kéo dài khiến cho lúc này, lúc khác,
nơi này, nơi khác, các tín đồ không thực hiện được nguyện vọng của mình mà
còn bị bọn xấu lợi dụng, lừa gạt.
Với tôn giáo, ngoài sự tham gia đông đảo của tín đồ thì không thể
không đề cập đến vai trò của giáo hội về việc tổ chức, điều hành và định
hướng mọi hoạt động của tôn giáo, các hình thức sinh hoạt của tôn giáo, các
tín đồ (giữ đức tin, thờ phụng, đi lễ, cầu nguyện, học giáo lý...) Cho nên, bất
cứ tôn giáo nào, giáo hội luôn giữ vai trò trung tâm gắn liền trong hoạt động
lịch sử tôn giáo vì lịch sử, giáo hội...

9


2. Tình hình chung của tôn giáo ở Hoà Vang :
Huyện Hoà Vang hiện có khoảng: 18.954 tín đồ theo các tín ngưỡng
tôn giáo, trong đó có 59 chức sắc và 28 cơ sở thờ tự hợp pháp.
Trong những năm qua, những thành tựu đã đạt được trên các phương
diện chính trị, kinh tế, văn hoám xã hội, an ninh quốc phòng, thì bên cạnh lại
xuất hiện những vấn đề mới phát sinh đáng chú ý như: khoảng cách giữa các
bộ phận dân cư còn chênh lệch trong cuộc sống, nhiều sinh hoạt xã hội chịu
ảnh hưởng khá nặng nề về tâm linh khiến con người tìm đến với tín ngưỡng
tôn giáo và cả mê tín dị đoan. Mặt khác, các thế lực thù địch trong và ngoài
nước đã và đang ráo riết lợi dụng tôn giáo để hoạt động chống phá gây mất ổn
định chính trị của đất nước. Huyện Hoà Vang là một cửa ngõ ra vào của
Thành phố Đà Nẵng, là một trong những địa bàn hội đủ các yếu tố về chiến

lược, chính trị kinh tế, an ninh và quốc phòng. Là mục tiêu mà các thế lực thù
địch đang ra sức khai thác để lợi dụng và hoạt động chống phá Thành phố Đà
Nẵng và Nhà nước ta, đặc biệt trong thời điểm trước mắt hiện nay là chính
sách tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Nhà nước ta. Thực tế đã diễn ra trong
thời gian gần đây như:
* Các tổ chức tôn giáo có pháp nhân:
Các tổ chức tôn giáo được Nhà nước công nhận: Phật giáo, Cao đài,
Công giáo và Tin lành (CMA) hoạt động bình thường, tuân thủ pháp luật.
Đồng hành với dân tộc trong vấn đề xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội.
Đa số chức sắc tín đồ thể hiện sự tin tưởng vào chủ trương chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, yên tâm tham gia vào các phong trào thi đua
yêu nước tại địa phương, nhất là các hoạt động xã hội từ thiện.
Tuy nhiên, còn một bộ phận nhỏ chức sắc, tín đồ do khuynh hướng cực
đoan, cơ hội, thiếu nhận thức, bề ngoài tỏ ra thân thiện với các cấp chính
quyền, nhưng bên trong luôn tìm những sơ hở trong công tác quản lý Nhà
nước của ta để kích động, xúi giục gây tâm lý chia rẽ trong bộ phận chức sắc
tín đồ, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân. Đặc biệt là đưa những thông tin sai
10


lệch về tình hình tôn giáo ở Việt Nam ra nước ngoài và nhận lưu hành tài liệu
có nội dung xấu ngược lại để tán phát gây ảnh hưởng xấu về chính trị.
Trong công cuộc đổi mới của đất nước, thực hiện chính sách đối ngoại
rộng mở của Đảng về Nhà nước, các tôn giáo đều tranh thủ tạo mối quan hệ
với các tổ chức, cá nhân tôn giáo ở nước ngoài, nhất là các tổ chức phi chính
phủ, chủ yếu tìm kiếm nguồn tài trợ về tài chính để phục vụ cho xây dựng
các cơ sở thờ tự, các hoạt động từ thiện, nhân đạo. Phần lớn các hoạt động nói
trên đều mang tính hướng thiện, tín ngưỡng tôn giáo thuần tuý, chính đáng.
Hoạt động tôn giáo ổn định chiếm đa số, song cũng có số trường hợp thường
thông qua các hoạt động này để lợi dụng gây thanh thế, thu hút số cực đoan,

tập hợp lực lượng để chống lại sự nghiệp đổi mới, xuyên tạc chính sách tôn
giáo của Đảng và Nhà nước gây mất ổn định chính trị của đất nước, phục vụ
cho mưu đồ đen tối của các thế lực thù địch.
Hầu hết các tôn giáo đều tập trung củng cố, xây dựng và hoàn thiện về
mặt tổ chức, tăng cường bồi dưỡng đức tin cho tín đồ, khôi phục tổ chức và
các hoạt động hội đoàn, mở rộng ảnh hưởng, phát triển tín đồ, đặc biệt là chú
ý hướng về vùng sâu, cùng xa,vùng còn nghèo khó, lấy công tác từ thiện,
nhân đạo làm khâu đột phá. Mặt khác, các tôn giáo tại huyện Hoà Vang bộc lộ
sự tranh giành ảnh hưởng chen lấn nhau để xây dựng phát triển tín đồ và cơ
sở thờ tự.
Tình trạng khiếu kiện, đòi lại đất đai, cơ sở thờ tự tuy có giảm thiểu
song tính chất gay gắt vẫn còn tái diễn lâu dài bởi nhiều trường hợp do lịch sử
để lại không thể giải quyết cùng một lúc. Hiện tượng các chức sắc tôn giáo
thông qua tín đồ để mua đất dưới danh nghĩa hiến nhượng để xây dựng nhà,
biến nhà thành cơ sở thờ tự rồi xin hợp thức hoá. Thực tế này tuy không mới
nhưng lại là vấn đề rất phức tạp để tạo ra tiền lệ lây lan vừa khó khăn trong
vấn đề giải quyết mang tính pháp lý.
* Các tổ chức tôn giáo chưa có tư cách pháp nhân:

11


Các tổ chức tôn giáo chưa được công nhận tư cách pháp nhân như (cơ
đốc phục lân, cơ đốc truyền giáo, ngũ tuần, bắp tít), đạo Báhai... đã và đang
công khai duy trì hoạt động phát triển tín đồ. Các tôn giáo này dựa vào quy
định việc các tín ngưỡng khác được sinh hoạt tại gia lấy nội dung này để hợp
thức hoá việc sinh hoạt. Họ đã cử đoàn ra TW để xin được công nhận tư cách
pháp nhân. Theo một số vị chức sắc trong các tổ chức này diễn giải thì họ đều
đã gặp lãnh đạo các cơ quan chức năng từ TW và được TW hứa sẽ giải quyết
pháp nhân cho họ trong tương lai.

Gần đây họ liên hệ với các cấp chính quyền địa phương để xin được
nhóm họp liên gia, công khai đăng ký địa chỉ để sinh hoạt, xin mở lại số cơ sở
thờ tự củ, đồng thời có chương trình sinh hoạt hàng năm để đăng ký với các
cấp chính quyền. Những ngày lễ lớn của dân tộc họ đều cử đoàn đến thăm,
dâng hoa chúc mừng đến các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương.
Các tôn giáo này trước năm 1976, hầu hết đều có giáo sỹ người nước
ngoài tham gia lãnh đạo, họ đã chi phối không tốt, lại bị Chủ nghĩa đế quốc
lợi dụng, lôi kéo vào mưu đồ chính trị. Hiện nay, họ có mối quan hệ đặc biệt
với các tổ chức, cá nhân tôn giáo và những tín đồ là Việt kiều ở hải ngoại.
Tuy những hoạt động của họ trong thời gian qua chưa thấy có dấu hiệu gì
mới, có thể vì còn ở giai đoạn tranh thủ các cấp chính quyền để khôi phục và
xác định tư cách pháp nhân. Mặt khác, xu thế chung các tôn giáo ngày càng đi
vào thế tục hoá, gần gũi với đời thường để tạo ảnh hưởng trong xã hội, trong
tương lai, khi họ có tư cách pháp nhân sẽ là cơ hội nhiều hơn trong các hoạt
động tiếp theo.
* Các tà giáo, tạp giáo:
Do có sự sa sút về đạo hạnh, lỏng lẻo về tổ chức trong giáo hội Phật
giáo Việt Nam kéo dài sự tồn tại của nhóm Phật giáo Việt Nam Thống Nhất,
số này đã có những hoạt động cực đoan trái pháp như: đòi hợp thức hoá pháp
nhân, đòi tự do tôn giáo, ngang ngược đòi Nhà nước ta thay đổi hiến pháp, ra
sức mở rộng quan hệ, liên kết với nhóm Phật giáo Việt Nam Thống Nhất ở
12


hải ngoại trở thành một tổ chức chính trị phản động đối lập công khai gây ảnh
hưởng rất xấu về chính trị; “tà đạo Thanh Hải Vô Thượng Sư”, “Tiên Thiên
Thánh Mẫu”, “Lẻ phải” lén lút hoạt động và tác động gây biến dạng không
nhỏ đến đời sống tâm linh của một bộ phận dân cư. Điều đáng quan tâm thành
phần tham gia có cả cán bộ, viên chức Nhà nước tham gia, họ trở thành những
tín đồ ngoan đạo rất cực đoan.

Do mang tính bất hợp pháp nên các tổ chức tôn giáo này hoạt động
thường lén lút tập trung ở những địa bàn nơi hẻo lánh mà chính quyền ở đó
còn yếu, hoặc lơi lỏng quản lý. Sinh hoạt của loại tôn giáo này đều giống
nhau ở chỗ là thiếu hệ thống tổ chức, mang nặng tính chất chính trị hoá,
truyền ba tư tưởng đối lập chống đối, phương thức chủ yếu đánh vào tâm lý
đời thường của cuộc sống thực sụng bài xích công khai những tha hoá trong
bộ máy Đảng và chính quyền cơ sở. Mặt khác do các cấp chính quyền chưa
được nghiên cứu sâu về từng loại hình tôn giáo này nên khó nhận biết, thậm
chí đôi khi còn xem thường về tính chất phức tạo hoặc không phân biệt giữa
tín ngưỡng thuần tuý tôn giáo và tín ngưỡng tôn giáo không thuần tuý, bỏ qua
các hoạt động quản lý Nhà nước về tôn giáo ở địa phương.
Tóm lại: thực trạng tôn giáo hiện nay tại Huyện Hoà Vang đã diễn ra
khá đa dạng và phong phú. Giữa tích cực và tiêu cực, đan xen trong các hoạt
động tôn giáo, đặc biệt các tôn giáo có tư cách pháp nhân đều xác định được
đường hướng hành đạo, xu hướng thế tục hoá ngày càng được ghi nhận trong
sinh hoạt giáo lý, giáo luật, tính thuần tuý tôn giáo luôn thể hiện trên tinh thần
hướng thiện gắn kết đạo đời, tu nghiệp của chức sắc với nhu cầu tâm linh
trong xã hội như một sự tác động qua lại rất khách quan. Việc khai thác và
phân biệt tính hai mặt giữa tích cực và tiêu cực là cả một vấn đề hết sức tế
nhị, khoa học, cần thiết sớm có một kế hoạch xây dựng thành chuyên đề để
nghiên cứu, chọn lọc vận dụng vào nhu cầu thúc đẩy cho xã hội phát triển.

13


CHƯƠNG II
CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI
TÔN GIÁO Ở HUYỆN HOÀ VANG - ĐÀ NẴNG
1. Các tôn giáo cụ thể:
a. Công giáo:

Hiện nay có khoảng 11.593 tín đồ, 6 giáo xứ, 7 giáo họ và 10 linh mục,
2 dòng tu với 27 nữ tu: trong đó 13/14 xã có tín đồ... Trong thời gian qua,
nhất là khi Giám mục Nguyễn Bình Tĩnh được bổ nhiệm thì hoạt động của
giáo hội có sự chuyển biến theo hướng mềm mỏng, gắn kết “đạo đời” giám
mục giáo phận chủ trương đưa các hoạt động của giáo hội đi vào chiều sâu,
tạo được hoà khí cởi mở, gần gũi với chính quyền, hướng các công tác mục
vụ gắn với việc thực thi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tôn
giáo.
Các hoạt động của giáo hội càng ngày càng đi vào nề nếp, tuân thủ
pháp luật, các kiến nghị, đề nghị luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm, ôn hoà,
xoá dần được những mặc cảm do lịch sử để lại. Hiện tượng cực đoan, quá
khích giảm hẳn, đại bộ phận giáo dân hoà nhập gắn bó vào cuộc sống cộng
đồng dân cư, luôn thể hiện sự tin tưởng vào chủ trương, chính sách của Đảng
và Nhà nước, hầu hết yên tâm tham gia tích cực vào các phong trào ở nơi cư
trú (Cồn Dầu Hoà Xuân, Lê Sơn Hoà Tiến...) Tuy nhiên, đặc điểm giáp lý
Thiên chúa luôn thể hiện tính độc tôn nên tiềm ẩn bên trong vẫn còn chịu ảnh
hưởng về sự ràng buộc ở Thượng đế nên họ luôn giữ khoảng cách giữa công
việc của Giáo hội với Chính quyền địa phương. Tuy tình trạng này đã được
giải quyết tích cực nhưng vấn đề mang tính lịch sử cần được giải quyết từng
bước hợp lý nhằm thúc đẩy sự hoà nhập của giáo hội gắn bó với chính quyền,
chấp nhận sự vâng phục nhà cầm quyền trên cơ sở tôn trọng pháp luật, chịu
sự quản lý và điều chỉnh của Nhà nước.
Qua nghiên cứu thấy rằng hệ thống tổ chức của giáo hội công giáo khá
chặt chẽ lại mang tính quốc tế, các thế lực thù địch đang ra sức lợi dụng khai
14


thác vấn đề tôn giáo đặc biệt là giáo hội công giáo phục vụ cho mưu đồ gây
mất ổn định trong nước.
Trong những năm gần đây giáo hội công giáo đã có những định hướng

mới như: “Con người là đối tượng phục vụ ở mọi chế độ chính trị, xã hội và
hoạt động kinh tế, tất cả là để giúp con người sống và sống dồi dào”. Theo thư
chung của Hội đồng Giám mục Việt Nam, Giám mục Giáo phận Đà Nẵng đã
khuyến khích các Linh mục và Giáo dân tham gia xây dựng chính quyền,
hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước tại địa phương, đẩy mạnh các
hoạt động từ thiện, nhân đạo, kể cả lĩnh vực y tế, giáo dục, tập trung chủ yếu
ở vùng dân cư có đời sống còn nhiều khó khăn như: Hoà Bắc, Hoà Liên, Hoà
Sơn, Hoà Ninh và Hoà Phát. Đồng thời chú ý kiện toàn bộ máy tổ chức ở các
giáo xứ, giáo họ, đưa số linh mục trả về các vùng sâu, vùng xa để rèn luyện,
thử thách, duy trì sinh hoạt các hội đoàn ở các giáo xứ... hầu hết các giáo xứ
đều cử linh mục phó để vừa tập sự công tác mùa vụ, vừa duy trì các hoạt động
ổn định từ cơ sở. Đặc biệt, giáo hội công giáo đang chọn cơ sở, lấy đơn vị gia
đình thiết lập trật tự Thiên chúa, chăm lo bồi dưỡng đức tin, giữ gìn nét đẹp
gia đình Kitô giáo.
Hoà Vang có 2 dòng tu tại Phú Thượng - Hoà Sơn, ổn định, thiên
hướng chủ yếu tập trung vào các công việc từ thiện, xã hội, chăm lo cải thiện
đời sống và duy trì nề nếp nhà dòng là chính (tất cả đều ở độ tuổi 50 trở lên).

15


b. Tin lành :
Có khoảng 496 tín đồ trong đó cơ đốc truyền giáo : 160 người, cơ đốc
phục lâm : 16 người.
Có 1 mục sư ở tại Hoà Phát đã nghỉ hưu. Tôn giáo này không có hệ
thống tổ chức chính từ trung ương đến cơ sở theo đơn vị hành chính Nhà
nước như đạo công giáo, phật giáo song lại có mối quan hệ khá chặt chẽ với
Hội liên hiệp truyền bá phúc âm Mỹ và tổ chức thánh kinh hội. Quần chúng
tín đồ tin lành theo đạo vì các nguyên nhân khác nhau, tin về tinh thần hoặc lý
do vật chất khác... đến nay nhìn chung đã có tình cảm, niềm tin tôn giáo khá

sâu sắc và giữ được bền vững. Về mặt chính trị, một bộ phận không nhỏ trong
số tín đồ là công chức, trí thức cũ, sỹ quan nguỵ có những mặc cảm, thành
kiến đối với cách mạng, có tư tưởng vọng ngoại, còn một số tín đồ do trình độ
dân trí thấp, đời sống kinh tế gặp nhiều khó khăn nên nhận thức chưa cao đã
nghe theo lời dụ dỗ, tuyên truyền của bọn xấu, lôi kéo kích động tinh thần dân
tộc, tình cảm tôn giáo của địa phương. Trước năm 1975 Hoà Vang có rất
nhiều cơ sở thờ tự nhưng sau năm 1975 đa số nhân dân về quê làm ăn, các cơ
sở này không còn hoạt động, huyện Hoà Vang chỉ còn nhà thờ Phú Hoà chính
quyền tận dụng làm nơi sinh hoạt và hội họp cho nhân dân. Nhìn chung mặt
tích cực là đại bộ phận tín đồ đều tin tưởng vào đường lối, chủ trương, chính
sách của Đảng và Nhà nước, hưởng ứng và tham gia tích cực vào các phong
trào của địa phương, có sự thúc đẩy của số chức sắc tiến bộ, song chủ yếu là
do sự tác động mạnh của hệ thống chính trị từ cơ sở và sự tự giác tham gia
của tín đồ.

16


c. Phật giáo :
Hiện nay có khoảng 5.929 tín đồ đã quy y với 27 tăng ni, 22 chức sắc
và 18 cơ sở thờ tự, hoạt động của Phật giáo tại huyện Hoà Vang - Thành phố
Đà Nẵng thực hiện đường hướng hành đạo theo phương châm ‘’Đạo pháp,
dân tộc, chủ nghĩa Xã hội.’’
- Nhìn chung Giáo hội Phật giáo có sự ổn định hơn, hệ thống tổ chức từ
Ban trị sự huyện hội đến các ban đại diện, các chùa đều được kiện toàn, đội
ngũ tăng ni ngày càng tăng, cơ sở vật chất, nơi thờ tự được củng cố, xây mới
phù hợp với việc chỉnh trang đô thị. Đa số chức sắc, tín đồ tin tưởng vào
đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, tham gia tích cực vào các phong
trào thi đua yêu nước tại địa phương.
Tuy nhiên, từ sau đại hội Phật giáo nhiệm kỳ II (2002 - 2007) và sau

dấu phong hàng giáo phẩm, nội bộ giáo hội phật giáo có những biểu hiện
phân hoá làm ảnh hưởng đến kỷ cương trong tổ chức, lơ là trong đạo sự.
Nhiều hoạt động của giáo hội luôn thể hiện tính dân tộc sâu sắc, các chương
trình hành đạo đều biểu thị tinh thần bác ái, hướng thiện chia sẻ nỗi bất hạnh
của con người, đồng thời cũng khẳng định vai trò của giáo hội trong sự
nghiệp xây dựng bảo vệ tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa, không ngừng
phát huy giá trị đạo đức truyền thống của Phật giáo Việt Nam trong lịch sử
dụng nước và giữ nước, là một trong những giáo hội càng ngày càng chứng
minh sự đồng hành với dân tộc và cũng là một giáo hội nhận được sự cảm
tình của đông đảo các tầng lớp quần chúng Nhân dân. Qua sơ bộ điều tra Xã
hội học, trong những năm gần đây có gần 3/4 dân số đều đến với tín ngưỡng
phật giáo, có nhiều người không phải là tín đồ phật giáo nhưng họ vẫn đến
với lễ chùa trong đó có cán bộ, Đảng viên và lực lượng vũ trang, việc ăn chay,
niệm phật được coi như một giá trị đạo đức mang tính phổ biến trong sinh
hoạt của cộng đồng dân cư (có cán bộ Đảng viên là cấp uỷ- lãnh đạo của một
địa phương)

17


- Xuất phát từ tổ chức và công việc điều hành Phật sự nên một số trong
hàng giáo phẩm tiếp nhận thiếu chọn lọc những mặt trái trong cơ chế thị
trường, họ chạy theo với lợi ích vật chất, xu hướng khá phổ biến trong hàng
giáo phẩm cao tăng của phật giáo hiện nay là khai thác triệt để nguồn tài
chính thông qua các quan hệ ở nước ngoài, tổ chức các cuộc toạ đàm, chấn tế,
cầu siêu bạch độ, các cuộc lễ hội .
-Tình trạng chạy đua trong việc xây dựng cơ sở thờ tự có trường hợp
dẫn đến lấn chiếm, mở rộng diện tích, tranh chấp đất đai, mua đất xây nhà,
biến nhà thành cơ sở thờ tự, sau đó xin được hợp thức hoá, đồng thời với việc
xây dựng cơ sở thờ tự nhiều chức sắc đã tranh thủ tìm kiếm đệ tử thông qua

mối quan hệ gia tộc, đồng hương nhận người vào nhập tu, tạm trú không xin
phép, nhất là người ngoài huyện, Thành phố Đà Nẵng.
- Chức sắc Phật giáo hiện nay có số lượng khá đông nhưng nhân tố tích
cực không nhiều, bởi sự sa sút về đạo hạnh và khả năng về công tác phật sự
bộc lộ nhiều nhược điểm dẫn đến sự hụt hẫng nhân tố này trong bộ máy giáo
hội, khuôn hội và ban trị sự. Điều đó đáng quan tâm là tổ chức lỏng lẻo, nội
bộ phân hoá, hoạt động thiếu tập trung tạo điều kiện cho nhóm cực đoan chi
phối thao túng, trong khi đó các cơ quan chức năng cũng có thực trạng là hoạt
động không đồng bộ nên chưa có được giải pháp khả thi để điều chỉnh giáo
hội được thiết thực.

18


d. Cao đài :
Tại Hoà Vang có khoảng 1050 tín đồ, có 2 cơ sở (tịnh xá Liên Lạc ở
Hoà Châu, thánh thất Cao đài - Tuý Loan - Hoà Phong)
Đây là một trong những tôn giáo nội sinh, ra đời sau các tôn giáo khác
có pháp nhân, hình thành từ miền Tây Nam Bộ cho nên nó mang tính fa trộn,
không chính thống nhiều hệ phái thiếu chặt chẽ, cơ sở nghèo nàn, nhưng trong
quá trình hình thành và phát triển ngày càng phân hoá sâu sắc dẫn đến sự chia
tác ra nhiều hệ phái khác nhau.
Là họ đạo nhỏ, lẻ ở xã giáo hội Trung ương, chức sắc ít nơi thờ phụng
lễ bái nằm trên địa bàn xã có truyền thống cách mạng, hoạt động của họ bình
thường, nhưng cũng cần chú ý số cực đoan ở nội thị kích động chi phối.
g. Các tôn giáo khác :
-Thanh Hải Vô Thượng Sự : Đây là hình thức tôn giáo mang nhiều yếu
tố ‘’đời đạo’’ . Hệ thống giáo lý, giáo luật chắp vá và mang màu sắc chính trị
phản động, địa bàn hoạt động chủ yếu ở xã Hoà Phát, Hoà Tiến và đã bị Công
an huyện Hoà Vang đấu tranh ngăn chặn,tôn giáo này hoạt động lén lút. Chủ

trương chung là kiên quyết đấu tranh xoá bỏ không cho tổ chức này hoạt
động.
Ngoài ra còn có một số tôn giáo biến dạng khác nhau như: Đạo lẽ phải,
Tiên thiên Thánh mẫu...nhưng hoạt động của các nhóm này không đáng kể,
vai trò của nó trong Xã hội cũng chưa xác định được. Thực trạng này hiện nay
trong cả nước có hàng trăm tổ chức các tôn giáo khác nhau và có nhiều tôn
giáo lạ xuất hiện. Vì vậy huyện Hoà Vang nó cũng sẽ chịu ảnh hưởng lây lan
của các tôn giáo này dưới nhiều dạng khác nhau, sẽ tạo ra một hệ thống tâm
linh pha tạp, đa thấu, nếu không sớm có biện pháp chủ động ngăn chặn dễ dẫn
đến tình trạng loạn thần ảnh hưởng đến đời sống Xã hội của huyện Hoà Vang.
2. Những giải pháp cơ bản nâng cao hiệu quả vận động tôn giáo đối với
hệ thống chính trị :

19


- Trên cơ sở thực trạng về tình hình hoạt động tôn giáo và vận dụng chỉ
đạo của Trung ương tại Nghị quyết 25NQ/TW ngày 13/06/2003 tại hội nghị
lần thứ 7 BCH Trung ương Đảng khoá IX về công tác tôn giáo. Một số vấn đề
về nhận thức và giải pháp cần đặt ra trong thời gian tới là : Thực hiện nhất
quán quan điểm, chính sách của Đảng về công tác tôn giáo, tăng cường hơn
nữa việc xây dựng mối quan hệ gắn bó giữa đồng bào các tôn giáo trong khối
đại đoàn kết toàn dân nhằm phát huy sức mạnh của toàn dân tộc trong việc
thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước vì mục
tiêu : dân giàu, nước mạnh, Xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.
-Một số giải pháp về công tác tôn giáo trong thời gian tới :
a. Thống nhất đồng bộ về quan điểm nhận thức tôn giáo trong hệ
thống chính trị.
- Thứ nhất : Tín ngưỡng, tôn giáo là nhu cầu tinh thần của một bộ phận
Nhân dân, đang và sẽ cùng tồn tại lâu dài trong suốt thời kỳ quá độ lên CNXH

ở nước ta. Là vấn đề có mối quan hệ khá chặt chẽ giữa tôn giáo va dân tộc,
giữa đồng bào có đạo với đồng bào không theo đạo và mang nhiều yếu tố
nhạy cảm về chính trị
- Thứ hai : Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo trong khuôn khổ
hiến pháp và pháp luật của Nhà nước.
Tín ngưỡng tôn giáo là việc tự do cá nhân, nhưng có mối quan hệ đến
đời sống Xã hội và ngược lại, Nhà nước không can thiệp vào niềm tin cá nhân
tín ngưỡng tôn giáo thuần tuý, chính đáng, hợp pháp, đồng thời Nhà nước
thông qua pháp luật để điều chỉnh các hoạt động tôn giáo trong khuôn khổ,
chính sách và pháp luật của Nhà nước, bảo đảm sự bình đẳng trước pháp luật
giữa người theo đạo với người không theo đạo, giữa giáo hữu với Xã hội và
ngược lại.
- Thứ ba : Đạo đức tôn giáo có nhiều điều phù hợp với công cuộc xây
dựng CNXH ở nước ta, vì hầu hết các tôn giáo đều khuyên con người làm
việc thiện, tránh điều ác. Trong tín ngưỡng tôn giáo, có thể nhận thấy là họ
20


không thể làm cho con người hoàn thiện ngay được, nhưng họ có khả năng to
lớn trong việc ngăn không cho con người trở nên quá xấu. Việc khai thác,
chọn lọc về đạo đức tôn giáo để thúc đẩy cho nhu cầu phát triển Xã hội là việc
làm hết sức cần thiết, việc khai thác có chọn lọc đều gắn liền vói việc cảnh
giác những hành vi mê tín dị đoan và lợi dụng của các thế lực thù địch về vấn
đề tôn giáo để kích động chống phá sự nghiệp đại đoàn kết dân tộc .
- Thứ tư : Cần khắc phục nhận thức cũ kỹ, lạc hậu trong một bộ phận
cán bộ, Đảng viên và công tác tôn giáo nhất là tư tưởng bảo thủ, trì trệ - xơ
cứng, tạo tâm lý nặng nề, để lại ấn tượng thiếu tin tưởng vào chủ trương,
chính sách và pháp luật của Nhà nước về tự do tín ngưỡng nhất là trong chính
sách đối với tín đồ các tôn giáo.
- Thứ năm : Xây dựng một nhận thức thống nhất về tư tưởng và đồng

bộ trong hành động nhằm thúc đẩy các hoạt động về tự do tín ngưỡng, tôn
giáo vận hành trong khuôn khổ pháp luật, lấy pháp luật làm chuẩn mực cho
các hoạt động và điều chỉnh các hoạt động về tín ngưỡng tôn giáo. Kiên quyết
đấu tranh với mọi biểu hiện xơ cứng, thô bạo, thiếu bình đẳng trong đối xử,
đồng thời hết sức đề cao cảnh giác gây mê tín dị đoan, hoạt động cực đoan,
dùng vật chất và thần quyền để mê hoặc nhân dân, tuyên truyền xuyên tạc gây
ảnh hưởng xấu về chính sách và pháp luật của Nhà nước đối với hoạt động
tôn giáo.
b. Công tác tổ chức tuyên truyền sâu rộng và chủ trương, chính sách
của Đảng, Pháp luật giáo Nhà nước về tôn giáo:
* Đối với hệ thống chính trị :
Cần nâng cao nhận thức về vấn đề tôn giáo trong giai đoạn hiện nay,
nhằm giúp cho cán bộ, Đảng viên trong hệ thống chính trị hiểu rõ quan điểm,
chủ trương của Đảng, Nhà nước ta về chính sách tôn giáo. Phân biệt được các
loại hình, đặc điểm và thái độ chính trị của các tôn giáo để vừa tôn trọng
quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo, đồng thời đề cao những giá trị đạo đức tôn
giáo mang tính nhân văn phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc,
21


mặt khác lưu ý những biểu hiện hoạt động tôn giáo không bình thường, gây
mê tín, dị đoan và các hiện tượng tôn giáo không bình thường, gây mê tín dị
đoan.
Trước mắt cần có kế hoạch tổ chức những lớp bồi dưỡng ngắn hạn, dài
hạn về công tác tôn giáo cho các chức danh chủ chốt trong hệ thống chính trị
từ huyện đến cơ sở và nhất là những cán bộ làm công tác chuyên trách về tôn
giáo, nhằm trang bị những kiến thức cơ bản về tôn giáo, những chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước về tôn giáo, giúp họ nắm, hiểu và vận dụng
vào thực tế địa phương để giải quyết về vấn đề tôn giáo đúng chính sách và
pháp luật.

* Đối với chức sắc, tín đồ:
Đặc biệt giải thích, cảm hoá sự nhận thức đúng đắn về mối quan hệ
giữa giáo hội với Xã hội, giữa chức sắc, tín đồ với trách nhiệm về bổn phận
công dân trước pháp luật, sự bình đẳng được hiểu là, pháp luật không có
ngoại lệ để hành xử trong các quan hệ hàng ngày, không chỉ riêng ở nước ta
mà hầu hết các quốc gia trên thế giới, khi muốn trở thành một tín đồ hoặc một
chức sắc phải có bổn phận đầy đủ nghĩa vụ và trách nhiệm của một công dân
đối với Tổ quốc và dân tộc.
Thông qua các buổi gặp gỡ, tiếp xúc và làm việc kể cả những lớp bồi
dưỡng giáo lý, cần quan tâm giáo dục về truyền thống yêu nước, ý thức dân
tộc, khích lệ động viên chức sắc, tín đồ tham gia các phong trào yêu nước tại
địa phương. Thông qua các phong trào chú ý phát hiện nhân tố tích cực để
xây dựng lực lượng nòng cốt, cốt cán trong chức sắc, tín đồ, chọn lựa những
người tiêu biểu tham gia vào các tổ chức chính trị - xã hội, xây dựng họ thành
vai trò hạt nhân trong các phong trào và công tác phong trào và tron công tác
tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở cơ
sở.
* Trong Nhân dân :

22


Thông qua các tổ dân phố, lấy tổ dân phố làm trung tâm để tuyên
truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tôn
giáo trong Nhân dân làm cho mọi người dân nắm, hiểu và nhận thức đầy đủ
về chính sách tự do tín ngưỡng, tôn giáo và không tín ngưỡng, tôn giáo. Xây
dựng sự đoàn kết gắn bó giữa đồng bào theo các tôn giáo với nhau, giữa đồng
bào theo tín ngưỡng, tôn giáo và đồng bào không theo tín ngưỡng tôn giáo tạo
thành khối đại đoàn kết ngay từ cơ sở nhằm hướng mọi người hưởng ứng.
Tham gia tích cực vào việc thực hiện mục tiêu chung là làm cho dân

giàu, nước mạnh, Xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Mọi hoạt động tín
ngưỡng, tôn giáo và không tín ngưỡng vào việc thực hiện mục tiêu chung là
làm cho dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Mọi hoạt
động tín ngưỡng, tôn giáo và không tín ngưỡng, tôn giáo đều phải tuân thủ
pháp luật. Nghiêm cấm mọi hành vi lợi dụng tôn giáo để làm phương hại đến
chính sách. Đại đoàn kết dân tộc, chống Đảng và Nhà nước ta.
- Phát động phong trào toàn dân tham gia phát hiện, ngăn ngừa và báo
cáo kịp thời với các cơ quan chức năng. Chính quyền địa phương những vụ
việc vi phạm chính sách tôn giáo, những hoạt động tôn giáo bất hợp pháp, đặc
biệt là chống địch lợi dụng tôn giáo.
- Gắn các hoạt động quản lý Nhà nước của chính quyền, chính quyền
với sự tham gia quản lý của gia đình, tộc họ để đấu tranh làm giảm thiểu các
hoạt động truyền đạo, mua chuộc, dụ dỗ người vào đạo trái phép và các hoạt
động mê tín dị đoan.
c. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác tôn giáo :
- Củng cố và kiện toàn lại Ban chỉ đạo công tác tôn giáo các cấp. Trong
đó cần thành lập bộ phận chuyên trách, nghiên cứu, hướng dẫn, chỉ đạo điểm
về quá trình xây dựng tổ chức Đảng, nhất là vùng có đồng bào tôn giáo.
- Hàng tháng, quý phải thực hiện công tác giao ban để nắm tình hình
tôn giáo, đồng thời chỉ đạo xử lý các vấn đề nổi lên của tôn giáo và bàn
chuyên đề về công tác tôn giáo.
23


- Nghiên cứu và ra quy chế phát triển Đảng viên trong các tôn giáo và vấn đề
sinh hoạt tôn giáo của Đảng viên là người có đạo theo hướng dẫn của trung ương.
- Phân công và giao trách nhiệm cho từng cấp uỷ Đảng, từng Đảng viên và chịu
trách nhiệm trước khi có vụ việc xảy ra liên quan đến tôn giáo trên địa bàn phụ trách.
- Cần quy định rõ chức năng, nhiệm vụ cụ thể của hệ thống chính trị,
Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý mặt trận, đoàn thể tổ chức vận động. Quy

định rõ chức năng của từng cấp, từng ngành, khắc phục tình trạng chồng chéo,
đùn đẩy hoặc né tránh cản trở sự phát triển cho phong trào ở cơ sở.
d. Tăng cường vai trò quản lý Nhà nước về tôn giáo :
- Trong khi chưa có pháp luật về tôn giáo, để điều chỉnh các hoạt động
tôn giáo ở mức cao hơn. Căn cứ vào nghị định 26/1999 ND-CP của Chính
phủ, cần thực hiện một số công việc như sau :
+ Quản lý Nhà nước về tôn giáo cần phải mềm dẻo, linh hoạt nhưng
dứt khoát, hạn chế tối đa việc dùng biện pháp mệnh lệnh hành chính đơn
thuần, máy móc, xơ cứng. Việc theo đạo và truyền đạo thuần tuý, chính đáng
được hiến pháp và pháp luật Nhà nước tôn trọng và bảo hộ. Nghiên cứu việc
phân biệt, đối xử vì lý do tín ngưỡng, tôn giáo. Tôn trọng và phải bảo đảm
cho họ được hoạt động bình thường, bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng tôn
giáo, theo hoặc không theo một tôn giáo nào, quyền sinh hoạt tôn giáo bình
thường, hợp pháp, đúng pháp luật trở thành một phương châm xuyên suốt
trong cả một quá trình của sự nghiệp phát triển đất nước.
+ Quản lý Nhà nước phải được tiến hành đồng thời quản lý về các mặt
tổ chức, nhân sự và hoạt động của các giáo hội, mọi tổ chức và cá nhân đều
phải hoạt động trong khuôn khổ của luật pháp.
Các tôn giáo tuy hoạt động thuần tuý nhưng chưa đủ pháp nhân thì chỉ
được sinh hoạt tại gia. Nghiêm cấm, loại bỏ các hình thức tà đạo, tạp giáo có
nội dung mê tín dị đoan và ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an toàn Xã
hội, xâm phạm đến tư tưởng, thuần phong mỹ tục của dân tộc.

24


+ Thống nhất chủ trương xử lý vấn đề nhà, đất sử dụng vào mục đích
tôn giáo hoặc có liên quan đến tôn giáo phải theo đúng các nguyên tắc được
quy định tại Nghị quyết 25/BCHTW Đảng kỳ họp thứ 7 (Khoá IX) và các quy
định khác của pháp luật về đất đai.

Đặc biệt nghiêm cấm và kịp thời xử lý kiên quyết, dứt điểm các trường
hợp mua đất, chuyển nhượng đất nhà, biến tướng cho các chức sắc tôn giáo,
lập lại trật tự trong việc xây dựng cơ sở thờ tự ở những nơi xét thấy không có
nhu cầu thật sự, chống việc xây dựng tràn lan, phá vỡ cảnh quan và gây nên
tình trạng ảnh hưởng việc sinh hoạt bình thường ở khu dân cư.
+ Quản lý Nhà nước đối với các hoạt động nhập tu, tạm tu : cần thực
hiện theo pháp luật hiện hành.
Hiện nay ở hầu hất các tôn giáo đều có trường hợp nhập tu, tạm tu hoặc
lôi kéo người vào tu trái phép nhưng ta chưa quản lý được.
Trước mắt khảo sát, thống kê, lên danh sách cụ thể các đối tượng này
trong từng tôn giáo, trên cơ sở đó xem xét từng trường hợp cần thiết có kế
hoạch hướng dẫn bổ túc hồ sơ, làm đúng thủ tục nhập tu để xúc tiến các biện
pháp quản lý, đồng thời nghiên cứu xây dựng quy chế quản lý thống nhất về
lĩnh vực này. Kiên quyết xử lý các trường hợp trái phép bằng các hình thức
phạt hành chính, đẩy đuổi hoặc đưa vào các trường giáo dưỡng.
+ Quản lý hội, đoàn trong các tôn giáo :
Hội, đoàn trong các tôn giáo là tổ chức làm các công việc hỗ trợ cho
các hoạt động nghi lễ, tu học của giáo hội tôn giáo. Nhưng cũng có một số hội
đoàn lập ra do lịch sử để lại mang màu sắc chính trị (tuyên uý phật giáo).
Nhưng lâu nay ta chỉ có thái độ rõ ràng nên họ vẫn duy trì các hoạt động tạo
ra tiền lệ rất phức tạp cho công tác quản lý về mặt Nhà nước. Để lập lại trật tự
trên lĩnh vực này, cần tổ chức cho các giáo hội đăng ký các hội đoàn, trên cơ
sở nội quy, quy chế hoạt động phù hợp đường hướng hành đạo của giáo hội

25