Kế toán xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần xăng dầu dầu khí bạc liêu

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ

--------

TRẦN HỒNG KHÁNH

KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC LIÊU

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Ngành Kế toán
Mã số ngành:52340301

11-2015


TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ

---------

TRẦN HỒNG KHÁNH
MSSV: B1202526

KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN
XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC LIÊU

LUẬN VĂN TÔT NGHIỆP ĐẠI HỌC

NGÀNH KẾ TOÁN
Mã số ngành:52340301

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
Ths. NGUYỄN THU NHA TRANG

11-2015
2


LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian đại học, chúng em đã nhận được sự quan tâm và dạy
dỗ tận tình của quý thầy cô trường Đại học Cần Thơ, đặc biệt là quý thầy cô
Khoa Kinh tế nói chung và bộ môn Kế toán-Kiểm toán nói riêng. Em xin gởi lời
cám ơn sâu sắc đến thầy cô.
Em xin chân thành cám ơn Ths, Nguyễn Thu Nha Trang, Khoa Kinh tế,
Đại học Cần Thơ, cô đã hết lòng hướng dẫn, dìu dắt và truyền đạt cho em
những kiến thức quý báu từ những ngày bắt đầu làm cho đến lúc hoàn thành
luận văn này.
Em xin gửi lời cám ơn đến Thầy Lê Trần Phước Huy, Khoa Kinh tế, Đại
học Cần Thơ, thầy luôn quan tâm, chỉ dạy và động viên em trong suốt quá trình
học tập.
Em cũng xin cám ơn các anh chị, cô chú trong Công ty Cổ phần Xăng dầu
Dầu khí Bạc Liêu và đặc biệt là các anh chị, cô chú trong phòng Kế toán đã
nhiệt tình giúp đỡ và chỉ bảo em trong suốt thời gian thực tập tại Công ty.
Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tập thể lớp Kế toán tổng hợp 2-Khóa
38 đã luôn sát cánh bên tôi, giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho
tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài này.
Cuối cùng, con xin cám ơn cha mẹ đã luôn ở bên cạnh ủng hộ và lo lắng
cho con về cả vật chất và tinh thần, để con hoàn thành tốt chương trình đại học.

Xin chân thành cám ơn!
Cần Thơ, ngày tháng năm 2015

3


TRANG CAM KẾT
Tôi xin cam kết luận văn này được hoàn thành dựa trên các kết quả nghiên
cứu của tôi và các kết quả nghiên cứu này chưa được dùng cho bất cứ luận văn
cùng cấp nào khác.

Cần Thơ, ngày tháng năm 2015
Người thực hiện

Trần Hồng Khánh

4


NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………....................................................................................................
........................
Cần Thơ, ngày…tháng…năm 2015

5


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
Họ và tên Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Thu Nha Trang
Học vị: Thạc sĩ
Chuyên ngành: Kế toán
Cơ quan công tác: Khoa Kinh tế
Tên sinh viên: Trần Hồng Khánh
Mã số sinh viên: B1202526
Chuyên ngành: Kế toán tổng hợp
Tên đề tài: Kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Xăng dầu

Dầu khí Bạc Liêu.

NỘI DUNG NHẬN XÉT

1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
2. Về hình thức
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………..
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………..
5. Nội dung và kết quả đạt được (Theo mục tiêu nghiên cứu)
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
6. Các nhận xét khác
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
6


7. Kết luận
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Cần Thơ, ngày… tháng…năm 2015
Giáo viên hướng dẫn

Nguyễn Thu Nha Trang

7


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
Họ và tên giáo viên phản biện:..............................................................................
Học vị:....................................................................................................................
Chuyên ngành:.......................................................................................................
Cơ quan công tác:..................................................................................................
Tên sinh viên: Trần Hồng Khánh
Mã số sinh viên: B1202526
Chuyên ngành: Kế toán tổng hợp
Tên đề tài: Kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Cổ phần Xăng dầu
Dầu khí Bạc Liêu.
NỘI DUNG NHẬN XÉT

1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
2. Về hình thức
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………..
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………….
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………..

5. Nội dung và kết quả đạt được (Theo mục tiêu nghiên cứu)
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
6. Các nhận xét khác
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
8


7. Kết luận
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Cần Thơ, ngày… tháng…năm 2015
Giáo viên phản biện

9


MỤC LỤC
Trang

CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU.....................................................................1
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU........................................................................... 1

1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU.....................................................................1
1.2.1 Mục tiêu chung.................................................................................1
1.2.2 Mục tiêu cụ thể.................................................................................1
1.3 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU.........................................2
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu......................................................................2
1.3.2 Phạm vi về thời gian......................................................................... 2

1.3.3 Phạm vi không gian........................................................................... 2

CHƯƠNG 2 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU..........................................................................................................3
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN.................................................................................. 3
2.1.1 Khái niệm, ý nghĩa về kết quả kinh doanh ...................................3
2.1.1.1 Khái niệm xác định kết quả kinh doanh..................................3
2.1.1.2 Ý nghĩa......................................................................................4
2.1.2 Khái niệm, nhiệm vụ và nguyên tắc kế toán liên quan đến việc xác
định kết quả hoạt động kinh doanh...............................................................4
2.1.2.1 Khái niệm..................................................................................4
2.1.2.2 Nhiệm vụ...................................................................................4
2.1.2.3 Nguyên tắc.................................................................................4
2.1.3 Công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh.............................5
2.1.3.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ...................5
2.1.3.2 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính....................................6
2.1.3.3 Kế toán các khoản thu nhập khác............................................8
2.1.3.4 Kế toán giá vốn hàng bán.......................................................10

10


2.1.3.5 Kế toán chi phí hoạt động tài chính..........................................12
2.1.3.6 Kế toán chi phí bán hàng..........................................................14
2.1.3.7 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp......................................16
2.1.3.8 Kế toán chi phí khác..................................................................18
2.1.3.9 Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp...........................19
2.1.3.10 Kế toán xác định kết quả kinh doanh.....................................21
2.1.4 Các chỉ số đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh....................22
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..........................................................24

2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu.......................................................24
2.2.2 Phương pháp phân tích số liệu......................................................24

CHƯƠNG 3 GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU
DẦU KHÍ BẠC LIÊU...........................................................................26
3.1 LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN.......................................26
3.1.1 Sơ lược về công ty..........................................................................26
3.1.2 Quá trình hình thành và phát triển..............................................26
3.2 NGÀNH NGHỀ KINH DOANH CỦA CÔNG TY...............................27
3.3 CƠ CẤU TỔ CHỨC ..............................................................................27
3.3.1 Sơ đồ tổ chức công ty.....................................................................28
3.3.2 Chức năng nhiệm vụ của các phòng ban......................................28
3.4 TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN............................................................30
3.4.1 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán.......................................................30
3.4.2 Chức năng và nhiệm vụ ................................................................32
3.4.3 Chế độ và phương pháp kế toán. Hình thức ghi sổ kế toán........33
3.4.3.1 Chế độ kế toán áp dụng tại công ty.........................................33
3.4.3.2 Phương pháp kế toán..............................................................33

11


3.4.3.3 Hình thức ghi sổ kế toán.........................................................34
3.5 KHÁI QUÁT KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG
TY GIAI ĐOẠN 2012, 2013, 2014 VÀ 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2015..........36
3.6 NHỮNG THUẬN LỢI, KHÓ KHĂN VÀ PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT
TRIỂN CỦA CÔNG TY...............................................................................41
3.6.1 Thuận lợi........................................................................................41
3.6.2 Khó khăn........................................................................................42
3.6.3 Phương hướng phát triển..............................................................42

CHƯƠNG 4 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU DẦU KHÍ
BẠC LIÊU..............................................................................................44
4.1 KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH VỀ DOANH THU
BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ.....................................................44
4.1.1 Kế toán doanh thu và giá vốn hàng bán.......................................44
4.1.1.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ.................44
4.1.1.2 Kế toán doanh thu nội bộ........................................................53
4.1.1.3 Kế toán giá vốn hàng bán.......................................................56
4.1.2 Kế toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp....................59
4.1.2.1 Kế toán chi phí bán hàng........................................................60
4.1.2.2 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp....................................66
4.1.3 Kế toán xác định kết quả kinh doanh – TK 9111........................69
4.2 KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH.........74
4.2.1 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính........................................74
4.2.2 Kế toán chi phí hoạt động tài chính..............................................77
4.2.3 Kế toán xác định kết quả hoạt động tài chính-TK9112..............79

12


4.3 KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH KHÁC................81
4.3.1 Kế toán thu nhập và chi phí khác.................................................81
4.3.2 Kế toán xác định kết quả kinh doanh khác-TK9113...................88
4.4 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ KINH DOANH THÔNG QUA CÁC TỶ SỐ
TÀI CHÍNH...................................................................................................94
4.4.1 Phân tích, đánh giá theo tỷ lệ giá vốn trên doanh thu thuần......94
4.4.2 Phân tích, đánh giá theo chi phí trên 1 đồng doanh thu.............95
4.4.3 Phân tích, đánh giá theo tỷ suất lợi nhuận tính theo doanh thu.97

4.4.4 Tỷ suất lợi nhuận...........................................................................98

CHƯƠNG 5 GIẢI PHÁP GIÚP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ
TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH VÀ NÂNG CAO
HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CHO CÔNG TY CỔ
PHẦN XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC LIÊU.......................................101
5.1 ĐÁNH GIÁ VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ
KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XĂNG DẦU DẦU KHÍ BẠC
LIÊU............................................................................................................. 101
5.1.1 Về thực hiện chế độ kế toán........................................................101
5.1.2 Về tổ chức công tác kế toán.........................................................101
5.2 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH........................................................................................................102
5.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN XÁC
ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY..................................102
5.4 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH CỦA CÔNG TY...............................................................103
5.4.1 Biện pháp tăng doanh thu...........................................................103
5.4.2 Biện pháp hạ thấp chi phí...........................................................104

CHƯƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..................................... 106
6.1 KẾT LUẬN............................................................................................106
6.2 KIẾN NGHỊ...........................................................................................106

TÀI LIỆUTHAM KHẢO...……………..…………………..…………...108

13


DANH MỤC BẢNG

Trang
Bảng 3.1: Bảng tổng hợp kết quả hoạt động của Công ty Cổ phần Xăng dầu
Dầu khí Bạc Liêu...............................................................................................37
Bảng 3.2: Kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm 2014 và 6 tháng đầu
năm 2015...........................................................................................................40
Bảng 4.1: Tỷ lệ giá vốn trên doanh thu thuần từ năm 2012-2014....................93
Bảng 4.2: Tỷ lệ giá vốn trên doanh thu thuần 6 tháng đầu năm 2014
và 6 tháng đầu năm 2015..................................................................................94
Bảng 4.3: Bảng tổng hợp chi phí trên 1 đồng doanh thu của công ty
qua 3 năm 2012-2014........................................................................................95
Bảng 4.4: Bảng tổng hợp chi phí trên 1 đồng doanh thu của công ty
6 tháng đầu năm 2014 và 6 tháng đầu năm 2015..............................................95
Bảng 4.5: Bảng tổng hợp tỷ suất lợi nhuận tính theo doanh thu của
công ty qua ba năm 2012-2014.........................................................................96
Bảng 4.6: Bảng tổng hợp tỷ suất lợi nhuận tính theo doanh thu của
công ty 6 tháng đầu năm 2014 và 6 tháng đầu năm 2015.................................96
Bảng 4.7: Các chỉ tiêu đáng giá kết quả hoạt động kinh doanh........................97

14


DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 2.1: Sơ đồ hạch toán kế toán tài khoản doanh thu bán hàng và cung
cấp dịch vụ...........................................................................................................6
Hình 2.2: Sơ đồ hạch toán tài khoản doanh thu hoạt động tài chính..................7
Hình 2.3: Sơ đồ hạch toán tài khoản thu nhập khác............................................9
Hình 2.4: Sơ đồ hạch toán tài khoản giá vốn hàng bán....................................11
Hình 2.5: Sơ đồ hạch toán tài khoản chi phí tài chính......................................13
Hình 2.6: Sơ đồ hạch toán chí phí bán hàng.....................................................15

Hình 2.7 Sơ đồ hạch toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp........................17
Hình 2.8: Sơ đồ hạch toán chi phí khác............................................................19
Hình 2.9: Sơ đồ hạch toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp.......................20
Hình 2.10: Sơ đồ hạch toán xác định kết quả kinh doanh................................21
Hình 3.1: Sơ đồ bộ máy quản lý Công Ty Cổ Phần Xăng dầu dầu khí
Bạc Liêu.............................................................................................................28
Hình 3.2: Sơ đồ bộ máy kế toán tại Công Ty Cổ PhầnXăng Dầu Dầu Khí
Bạc Liêu.............................................................................................................31
Hình 3.3: Trình tự ghi sổ theo hình thức kế toán trên máy tính.......................34
Hình 3.4: Trình tự ghi sổ theo hình thức kế toán Nhật ký chung.....................36
Hình 4.1: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán doanh thu bán hàng và
cung cấp dịch vụ ...............................................................................................45
Hình 4.2: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán giá vốn hàng bán...................49
Hình 4.3: Sổ cái tài khoản 5111 .......................................................................51
Hình 4.4: Sổ cái tài khoản 5121........................................................................55
Hình 4.5: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán giá vốn hàng bán................... 57
Hình 4.6: Sổ cái tài khoản 6321 .......................................................................58
Hình 4.7: Sơ đồ luân chuyển chứng từ kế toán chi phí bàn hàng và
quản lý doanh nghiệp ....................................................................................... 60
15


Hình 4.8: Sổ chi tiết tài khoản 641 .................................................................. 62
Hình 4.9: Sổ cái tài khoản 641 ........................................................................64
Hình 4.10: Sổ chi tiết tài khoản 642 ................................................................67
Hình 4.11: Sổ cái tài khoản 642 ..................................................................... 68
Hình 4.12: Sổ cái tài khoản 821 ......................................................................71
Hình 4.13: Sổ cái tài khoản 9111 ...................................................................73
Hình 4.14: Sổ cái tài khoản 515 ......................................................................76
Hình 4.15: Sổ cái tài khoản 635 ......................................................................78

Hình 4.16: Sổ cái tài khoản 9112 ....................................................................80
Hình 4.17: Sổ cái tài khoản 811 ..................................................................... 83
Hình 4.18: Sổ cái tài khoản 711 ...................................................................... 84
Hình 4.19: Sổ chi tiết tài khoản 811................................................................ 85
Hình 4.20: Sổ chi tiết tài khoản 711................................................................ 86
Hình 4.21: Sổ cái tài khoản 9113……………………………………………..……………….… 88
Hình 4.22: Báo cáo kết quả hoạt động quý 2 năm 2015……………………………....92

16


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CBCNV

:

Cán bộ công nhân viên

CB-CNLĐ

:

Cán bộ, công nhân lao động

ĐVT

:

Đơn vị tính

GTGT

:

Giá trị gia tăng

HĐKT

:

Hợp đồng kinh tế

HĐQT

:

Hộ đồng quản trị

HĐTC

:

Hoạt động tài chính

KQHĐKD

:

Kế quả hoạt động kinh doanh

TNDN

:

Thu nhập doanh nghiệp

TSCĐ

:

Tài sản cố định

UBND

:

Ủy ban nhân dân

VNĐ

:

Việt Nam đồng

VLXD

:

Vật liệu xây dựng

17


CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Trong nền kinh tế hiện nay, bất kỳ một doanh nghiệp hay một công ty nào
khi bước vào kinh doanh thì mục tiêu chính là lợi nhuận. Một doanh nghiệp
muốn tồn tại và phát triển thì việc kinh doanh phải có lời. Để đạt được mục đích
đó thì các doanh nghiệp Việt Nam đang từng bước có sự thay đổi đáng kể cả về
quy mô và chất lượng, đang không ngừng đổi mới nhằm nâng cao hiệu quả kinh
doanh, đủ sức cạnh tranh với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Muốn làm
được điều đó, các doanh nghiệp phải ra sức tạo ra sản phẩm, dịch vụ có chất
lượng cao, đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu thụ sản phẩm trên thị trường.
Ngoài việc xúc tiến các hoạt động kinh doanh để đẩy nhanh tốc độ tiêu thụ
sản phẩm, các doanh nghiệp còn phải hết sức thận trọng trong việc tính toán chi
phí bỏ ra nhằm đem lại lợi nhuận cao, góp phần làm tăng nguồn vốn kinh
doanh, mở rộng quy mô và đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách nhà
nước. Chính vì lẽ đó, công tác kế toán trong doanh nghiệp là rất quan trọng,
việc hạch toán các khoản doanh thu, chi phí chính xác, rõ ràng, phù hợp chuẩn
mực kế toán sẽ giúp các nhà quản trị đưa ra quyết định đúng đắn cho sự phát
triển của doanh nghiệp trong tương lai.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc xác định kết quả hoạt động kinh
doanh tại doanh nghiệp nên em chọn đề tài “Kế toán Xác định kết quả kinh
doanh tại Công ty Cổ phần Xăng Dầu Dầu Khí Bạc Liêu”. Việc nghiên cứu
đề tài này sẽ giúp em cũng cố những kiến thức đã học và hiểu rõ hơn về tầm
quan trọng của công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Tìm hiểu, đánh giá công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công

ty Cổ phần Xăng Dầu Dầu Khí Bạc Liêu. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới
kết quả kinh doanh của công ty nhằm đưa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện
công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh của công ty.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Thực hiện công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh tại công ty.

18


- Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới kết quả kinh doanh để từ đó tìm ra
những điểm mạnh, điểm yếu của công ty.
- Đưa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện công tác kế toán xác định kết
quả kinh doanh của công ty.
1.3 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu kế toán xác định kết quả kinh doanh tại Công
ty Cổ phần Xăng Dầu Dầu Khí Bạc Liêu.
1.3.2 Phạm vi về thời gian
- Thời gian thực hiện đề tài: từ ngày 10/08/2015 đến ngày 16/11/2015.
- Thời gian thu thập số liệu về kết quả hoạt động kinh doanh: đề tài sử
dụng số liệu từ báo cáo tài chính của công ty các năm 2012, 2013, 2014 và 6
tháng đầu năm 2015.
- Thời gian thu thập số liệu về các phần kế toán: đề tài sử dụng số liệu từ
các chứng từ kế toán phát sinh trong quý 2 năm 2015.
1.3.3 Phạm vi không gian
Đề tài được thực hiện tại Công ty Cổ phần Xăng Dầu Dầu Khí Bạc Liêu.

19

CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
(Theo Thông tư 200/2014/TT – BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính về việc
ban hành chế độ kế toán doanh nghiệp)
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Khái niệm, ý nghĩa về kết quả kinh doanh
2.1.1.1 Khái niệm xác định kết quả kinh doanh
Kết quả kinh doanh là kết quả đạt được trong một kỳ kế toán của các hoạt
động kinh tế thông qua các chỉ tiêu lãi lỗ. Nó là chỉ tiêu chất lượng để đánh giá
hiệu quả hoạt động và mức độ tích cực trên các mặt của DN. Yêu cầu xác định
kết quả kinh doanh phải chính xác, kịp thời và cần được thực hiện ngay sau một
kỳ kế toán (tháng, quý hoặc năm).
 Phương pháp xác định kết quả kinh doanh

Kết quả kinh doanh được tính như sau:
KQKD = (Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ-giá vốn hàng
bán) + Doanh thu HĐTC - Chi phí tài chính – Chi phí bán hàng – Chi phí quản
lý doanh nghiệp
Trong đó:
Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp dịch vụ = Doanh thu bán hàng
và cung cấp dịch vụ - chiết khấu thương mại – giảm giá hàng bán – hàng bán bị
trả lại – thuế xuất khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt,thuế GTGT tính theo phương
pháp trực tiếp
(Võ Văn Nhị, 2004, trang 234)
Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế = Lợi nhuận thuần của hoạt động kinh
doanh + Lợi nhuận khác.
Lợi nhuận sau thuế TNDN = Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế - chi phí
thuế TNDN hiện hành – chi phí thuế TNDN hoãn lại.
20

2.1.1.2 Ý nghĩa
Mục đích kinh doanh được quan tâm nhất của các công ty trong nền kinh
tế thị trường là kết quả hoạt động kinh doanh và làm thế nào để kết quả hoạt
động kinh doanh ngày một tốt lên (tức lợi nhuận mang lại càng nhiều). Điều đó
phụ thuộc rất nhiều vào việc kiểm soát các khoản chi phí, doanh thu và xác
định, tính toán kết quả hoạt động kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp. Do
vậy công việc kế toán xác định kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong từng
kỳ kế toán là rất quan trọng. Nó cung cấp những thông tin cần thiết giúp chủ
doanh nghiệp hay giám đốc điều hành có thể phân tích, đánh giá và lựa chọn
các phương án kinh doanh, đầu tư có hiệu quả nhất. Điều này phụ thuộc rất
nhiều vào thông tin kế toán cung cấp và các thông tin đó phải đảm bảo tính
trung thực, tin cậy.
2.1.2 Khái niệm, nhiệm vụ và nguyên tắc kế toán liên quan đến việc
xác định kết quả hoạt động kinh doanh
2.1.2.1 Khái niệm
Kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp là kết quả tài chính cuối cùng của
các hoạt động trong doanh nghiệp trong một thời gian nhất định (tháng, quý,
năm). Đây là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp rất quan trọng để đánh giá hiệu quả kinh
doanh của doanh nghiệp.
2.1.2.2 Nhiệm vụ
- Phản ánh đầy đủ, chính xác, kịp thời các khoản thu nhập theo từng loại
hoạt động trong từng thời kỳ để phục vụ cho việc phân tích đánh giá hiệu quả
sản xuất kinh doanh và việc kiểm tra tình hình thực hiện các chế độ thể lệ tài
chính hiện hành.
- Phản ánh và ghi chép đầy đủ, kịp thời và chính xác các khoản doanh thu
và chi phí của từng hoạt động trong doanh nghiệp, đồng thời theo dõi và đôn
đốc các khoản phải thu của khách hàng.
- Ghi chép, phản ánh trung thực, kịp thời việc phân phối kết quả kinh
doanh, kiểm tra giám sát tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước, cấp trên,

đơn vị bạn cũng như việc trích lập các quỹ doanh nghiệp.
- Cung cấp các thông tin kế toán phục vụ cho việc lập Báo cáo tài chính và
định kỳ phân tích hoạt động kinh tế liên quan đến quá trình bán hàng, xác định
và phân phối kết quả.
2.1.2.3 Nguyên tắc
- Phải phản ánh đầy đủ, chính xác các khoản kết quả hoạt động kinh doanh
của kỳ kế toán theo đúng quy định của chính sách tài chính hiện hành.
21


- Kết quả hoạt động kinh doanh phải được hạch toán chi tiết theo từng
hoạt động (hoạt động sản xuất, chế biến, hoạt động kinh doanh thương mại,
dịch vụ, hoạt động tài chính,…). Trong từng loại hoạt động kinh doanh có thể
cần hạch toán chi tiết cho từng loại sản phẩm, từng ngành hàng, từng loại dịch
vụ.
- Các khoản doanh thu và thu nhập được kết chuyển vào tài khoản 911Xác định kết quả kinh doanh là số doanh thu và thu nhập thuần
2.1.3 Công tác kế toán xác định kết quả kinh doanh
2.1.3.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
a) Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Là toàn bộ số tiền thu được, hoặc sẽ thu được từ các giao dịch và nghiệp
vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ cho
khách hàng bao gồm cả các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nếu
có).
 Nguyên tắc ghi nhận doanh thu: Doanh thu bán hàng được ghi

nhận khi đồng thời thỏa mãn các điều kiện sau:
- Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu sản phẩm, hàng hóa sang bên mua.
- Doanh nghiệp không còn nắm quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu
hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.

- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
- Doanh nghiệp đã thu hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán
hàng.
 Tài khoản sử dụng
Tài khoản 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
- Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch
vụ của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán của hoạt động sản xuất kinh doanh từ
các giao dịch và các nghiệp vụ sau:
- Bán hàng: bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, bán hàng hoá mua
vào và bất động sản đầu tư.
- Cung cấp dịch vụ: thực hiện công việc đã thoả thuận theo hợp đồng
trong một kỳ, hoặc nhiều kỳ kế toán, như cung cấp dịch vụ vận tải, du lịch, cho
thuê TSCĐ theo phương thức cho thuê hoạt động…
TK 511 có 5 tài khoản cấp 2:
+ TK 5111: Doanh thu bán hàng hóa
+ TK 5112: Doanh thu bán thành phẩm
22


+ TK 5113: Doanh thu cung cấp dịch vụ
+ TK 5114: Doanh thu trợ cấp, trợ giá
+ TK 5117 : Doanh thu kinh doanh bất động sản đầu tư
+ TK 5118: Doanh thu khác
TK 511 không có số dư cuối kỳ.
 Sơ đồ hạch toán
911

511

112,131

521

(4) Kết chuyển doanh thu(1)Doanh
thuần thu bán hàng & cung cấp dịch vụ
(2)Các khoản giảm trừ doanh thu

33311
Thuế GTGT đầu ra

(3) Kết chuyển các khoản giảm trừ doanh thu phát sinh trong kỳ

Nguồn:Bộ Tài Chính,2013, Chế độ kế toán doanh nghiệp quyển II

Hình 2.1: Sơ đồ hạch toán kế toán tài khoản doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ

2.1.3.2 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính
Doanh thu phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh thông thường
của doanh nghiệp và thường bao gồm: Doanh thu bán hàng, doanh thu cung cấp
dịch vụ, tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia…
Doanh thu hoạt động tài chính gồm: tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức, lợi
nhuận được chia và doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp
Tài khoản sử dụng TK 515-Doanh thu hoạt động tài chính
Tài khoản 515 không có số dư cuối kỳ.
(Phan Đức Dũng, 2008, trang 439)

23

 Sơ đồ hạch toán

111, 112, …

515
911

Thu lãi tiền gửi, lãi trả tiền ho vay, thu lãi cổ phiếu, trái phiếu.
Thanh toán chứng khoán đến hạn, bán trái phiếu, tín phiếu.
121,228
Giá gốc
Cuối kỳ kết chuyển doanh thu hoạt động tài chính.

Chiết khấu t. toán mua hàng được hưởng.

1112, 1122

331

1111, 1121

Bán ngoại tệ (Tỷ giá ghi số)
Lãi bán ngoại tệ

128, 228
221, 222, 223
Bán các khoán đầu tư
(Giá gốc)
Lãi bán khoán đầu tư
111, 112

Mua vật tư hàng hóa, tài sản, dịch vụ bằng ngoại tệ
Lãi tỷ giá
Phân bố dần lãi do bán hàng trả chậm, lãi nhận trước
152, 156, 211, 627,
K/c lãi tỷ giá hối đoái do đánh giá lại số dư ngoại tệ642,…
cuối kỳ

Nguồn:Bộ Tài Chính,2013, Chế độ kế toán doanh nghiệp quyển II

Hình 2.2: Sơ đồ hạch toán tài khoản doanh thu hoạt động tài chính

24

3387

413


2.1.3.3 Kế toán các khoản thu nhập khác
Thu nhập khác là những khoản thu mà doanh nghiệp không dự tính trước
được hoặc có dự tính đến nhưng ít có khả năng thực hiện, hoặc là những khoản
thu không mang tính thường xuyên.
Nội dung thu nhập khác được quy định tại đoạn 30 của Chuẩn mực doanh
thu và thu nhập khác.Thu nhập khác của doanh nghiệp bao gồm:
•
•
•
•
•

Thu nhập từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ
Thu tiền do khách hàng vi phạm hợp đồng lao động
Các khoản thuế được Nhà nước hoàn lại
Các khoản nợ khó đòi đã xử lý xóa sổ
Các khoản tiền thưởng của khách hàng liên quan tới tiêu thụ hàng
hóa, sản phẩm, dịch vụ không tính trong kinh doanh (nếu có)
• Thu nhập quà biếu, quà tặng bằng tiền, hiện vật của các tổ chức,
cá nhân tặng cho doanh nghiệp.
• Các khoản thu nhập kinh doanh của những năm trước bị bỏ sót
hay quên ghi sổ kế toán, năm nay mới phát hiện ra,…
Tài khoản sử dụng: TK711 “Thu nhập khác”. Kết cấu của tài khoản
Bên nợ:
-

Số thuế GTGT phải nộp (nếu có) tính theo phương pháp trực tiếp
đối với các khoản thu nhập khác (nếu có).
Cuối kỳ kết chuyển các khoản thu nhập khác sang TK911

Bên có: Các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ.
TK 711 không có số dư cuối kỳ.
(Võ Văn Nhị, 2004, Trang 270)

25