Phân tích vai trò của Liên hợp quốc trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế

MỤC LỤC


A.

Mở bài

2

B.

Nội dung

2

I.

Khái quát về Liên hợp quốc

2

II. Vai trò của Liên hợp quốc trong việc duy trì hoà bình và an
ninh quốc tế
1.

Khái niệm duy trì hoà bình và an ninh quốc tế

2.

Vai trò của Liên hợp quốc trong việc duy trì hoà bình và an ninh

3
3

quốc tế
a.
b.

Tham gia vào quá trình hoà bình giải quyết các tranh chấp quốc tế
Trong trường hợp có sự đe doạ hoà bình, phá hoại hoà bình và có

3
3

hành vi xâm lược
c.

Tiến hành các hoạt động giữ gìn hoà bình

d.

Hoạt động chống nguy cơ khủng bố quốc tế

4

3. Một số biện pháp nhằm tăng cường vai trò của Liên hợp quốc 6
trong việc duy trì hoà bình và an ninh quốc tế
C.

8

Kết luận
Tài liệu tham khảo

11
14
15


A. Mở bài
“ Chúng tôi, nhân dân các nước liên hợp lại, quyết tâm: phòng ngừa cho
những thế hệ tương lai khỏi thảm họa chiến tranh đã hai lần trong một đời
người, gây cho nhân loại đau thương, không kể xiết…” Đây là lời nói đầu
đầy sức thuyết phục của Hiến chương Liên hợp quốc. Những cuộc chiến
đẫm máu, những cuộc đời, những số phận nhỏ bé, sống lay lắt, tủi nhục…
Không ai muốn những thứ đó, cái mà loài người cần đó là Hoà bình. Đây là
nguyện vọng tha thiết và chính đáng của các quốc gia, các dân tộc trên thế
giới. Hòa bình cũng được xem là nền tảng để duy trì và phát triển các quan
hệ hợp tác hữu nghị giữa các quốc gia và là xu thế tất yếu của thời đại. Một
trong những tổ chức quốc tế đa phương toàn cầu lớn nhất hiện nay đó là
Liên hợp quốc. Từ khi thành lập, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế đã được
các quốc gia thành viên xác định là tôn chỉ, mục đích quan trọng nhất mà
Liên hợp quốc theo đuổi (Điều 1 Hiến chương Liên hợp quốc). Như vậy
Liên hợp quốc đóng vai trò quan trọng và chủ chốt trong việc gìn giữ hòa
bình và an ninh quốc tế. Vì thế nhóm em đã chọn đề tài “Phân tích vai trò
của Liên hợp quốc trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế”.
B. Nội dung:
I.

Khái quát về Liên hợp quốc:

Liên hợp quốc được thành lập trên cơ sở của Hiến chương Liên hợp quốc
24/10/1945. Liên hợp quốc trở thành một tổ chức trung tâm trong các hoạt
động hợp tác của các quốc gia trên toàn thế giới. Từ 51 thành viên ban đầu
đến nay, Liên hợp quốc đã có 192 thành viên. Mục đích của Liên hợp quốc
là:


-Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế;
-Phát triển những quan hệ hữu nghị giữa các nước trên cơ sở tôn trọng
nguyên tắc bình đẳng, dân tộc tự quyết;
-Thực hiện sự hợp tác quốc tế trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế như
kinh tế, xã hội, văn hóa, nhân đạo…;
- Trở thành trung tâm phối hợp mọi hành động của các dân tộc nhằm đạt
được mục đích nói trên;
Ngay từ khi thành lập, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế đã được các
quốc gia thành viên xác định là tôn chỉ, mục đích quan trọng nhất mà Liên
hợp quốc theo đuổi (Điều 1 Hiến chương LHQ). Để thực hiện những nhiệm
vụ và đạt được những mục đích đã đề ra, các cơ quan của Liên hợp quốc đều
được trao những chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể. Hiến chương Liên
hợp quốc quy định bộ máy tổ chức của Liên hợp quốc gồm những cơ quan
chính sau: Đại hội đồng, Hội đồng bảo an, Hội đồng kinh tế- xã hội, Hội
đồng quản thác, Tòa án quốc tế và Ban thư kí.
II. Vai trò của Liên hợp quốc trong việc duy trì hòa bình và an ninh
quốc tế
1.

Khái niệm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế

Gìn giữ hoà bình là việc “sử dụng các lực lượng do nhiều quốc gia đóng góp
để đạt nhiều mục đích khác nhau: Quan sát giới tuyến ngừng bắn và giám sát

ngừng bắn, cách ly các lực lượng xung đột, thúc đẩy thực hiện luật pháp và
trật tự, cung cấp hỗ trợ, giúp đỡ nhân đạo”.


2.

Vai trò của Liên hợp quốc trong việc duy trì hòa bình và an ninh

quốc tế
Theo quy định của Hiến chương Liên hợp quốc, nhiệm vụ giữ gìn
hoàn bình và an ninh quốc tế được đảm bảo thực hiện thông qua Đại hội
đồng và Hội đồng bảo an, trong đó Hội đồng bảo an là cơ quan chịu trách
nhiệm chính. Vai trò duy trì hoà bình và an ninh quốc tế của hai cơ quan này
được thể hiện như sau:
a. Tham gia vào quá trình hoà bình giải quyết các tranh chấp quốc tế:
Tranh chấp là mặt trái của hoạt động hợp tác quốc tế, nhất là khi quan
hệ hợp tác giữa các quốc gia ngày càng được mở rộng thì tranh chấp càng có
cơ hội để phát sinh. Khi tranh chấp xảy ra thì Đại hội đồng và Hội đồng bảo
an phải phát huy vai trò của mình.
Hiến chương Liên hợp quốc quy định: “Khi có tranh chấp hoặc tình
thế tranh chấp phát sinh Hội đồng bảo an có quyền điều tra để xác định xem
tranh chấp hoặc tình thế tranh chấp ấy nếu kéo dài có thể đe doạ đến hoà
bình và an ninh quốc tế không” (Điều 34 Hiến chương LHQ). Khi tranh
chấp có khả năng đe doạ hoà bình và an ninh quốc tế thì Hội đồng bảo an sẽ
kêu gọi các bên tự kiềm chế để tìm cách giải quyết tranh chấp bằng các
phương pháp hoà bình như: đàm phán, điều tra, trung gian, hoà giải, trọng
tài, toà án hoặc sử dụng tổ chức hay hiệp định khu vực hoặc bằng các biện
pháp hoà bình khác theo sự lựa chọn của các bên liên quan (Điều 33 Hiến
chương LHQ).
Trong quá trình giải quyết tranh chấp, Hội đồng bảo an trước hết dành

quyền chủ động tích cực cho chính các bên tranh chấp. Trong trường hợp


việc dành quyền chủ động cho các bên không đem lại hiệu quả thì khi đó
Hội đồng bảo an có quyền áp dụng bất kỳ thủ tục hoặc phương thức giải
quyết tranh chấp nào mà Hội đồng bảo an cho là hợp lý để giải quyết nhanh
chóng, dứt điểm tranh chấp và đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho tất cả các
bên liên quan. (Điều 37 Hiến chương LHQ).
Như vậy, không phải mọi tranh chấp đều được xem xét giải quyết tại
Hội đồng bảo an mà chỉ những tranh chấp có khả năng đe doạ đến hoà bình
và an ninh quốc tế thường là các tranh chấp có tính chất chính trị như tranh
chấp về chủ quyền quốc gia đối với dân cư, lãnh thổ, tranh chấp về quyền và
lợi ích giữa các bên… thì Hội đồng bảo an mới xem xét giải quyết.
Theo quy định của Điều 11 Hiến chương Liên hợp quốc thì Đại hội
đồng có thể xem xét những nguyên tắc chung; thảo luận mọi vấn đề liên
quan; lưu ý Hội đồng bảo an về những tình thế có khả năng làm nguy hại
đến hoà bình và an ninh quốc tế. Dựa trên vai trò chung đó, trong việc hoà
bình giải quyết tranh chấp, Đại hội đồng cũng được quyền giải quyết những
việc mà Đại hội đồng lưu ý tới. Đó là những lưu ý của mọi thành viên Liên
hợp quốc đến một vụ tranh chấp hoặc một tình thế có tính chất quy định ở
Điều 34, hay lưu ý của một quốc gia không phải là thành viên đến mọi tranh
chấp mà trong đó họ là đương sự (Điều 35 Hiến chương LHQ).
b. Hành động trong trường hợp có sự đe dọa hòa bình, phá hoại hòa
bình hoặc có hành vi xâm lược
Hội đồng bảo an là cơ quan duy nhất trong hệ thống các cơ quan của
Liên hợp quốc có thẩm quyền và nghĩa vụ phải hành động trong những
trường hợp có sự đe dọa, phá hoại hoà bình hoặc hành vi xâm lược.


Điều 39 Hiến chương Liên hợp quốc quy định Hội đồng bảo an có

trách nhiệm xem xét, xác định mọi tình hình xem liệu tình hình cụ thể nào
đó có đe doạ hoà bình, phá hoại hoà bình hoặc là hành vi xâm lược hay
không. Sau đó, Hội đồng bảo an sẽ ra nghị quyết trước khi áp dụng các biện
pháp để duy trì hoà bình, khôi phục hoà bình và an ninh quốc tế.
Ví dụ: Tháng 8 năm 1990, Irắc xâm chiếm Cô Oét, sau khi xác định tình
hình thực tế, Hội đồng bảo an đã ra Nghị quyết 660 nêu rõ hành vi của Irắc
là hành vi xâm lược và yêu cầu Irắc phải rút quân khỏi Cô Oét.
Điều 40 Hiến chương Liên hợp quốc cho phép Hội đồng bảo an áp
dụng các biện pháp tạm thời nhằm ngăn chặn sự phát triển tiếp theo của tình
hình. Những biện pháp tạm thời ấy không được phương hại đến các quyền,
lợi ích hoặc tình trạnh của các bên hữu quan. Đó là các biện pháp ngừng
bắn, đưa quân đội trở về vị trí xuất phát ban đầu, rút quan khỏi vùng chiến
đấu, thiết lập giới tuyến tạm thời, thiết lập các khu vực phi quân sự.
Điều 41 Hiến chương Liên hợp quốc quy định: “nếu tình hình tiếp tục
phát triển xấu đi, Hội đồng bảo an có quyền áp dụng các biện pháp phi vũ
trang như cắt toàn bộ hay từng phần quan hệ kinh tế, đường sắt, đường biển,
hàng không, bưu chính, điện tín và các phương tiện thông tin khác kể cả việc
cắt đứt quan hệ ngoại giao với những quốc gia đã thực hiện hành vi đe dọa,
phá hoại hòa bình hoặc hành vi xâm lược”.
Điều 42 Hiến chương Liên hợp quốc quy định nếu Hội đồng bảo an
nhận thấy những biện pháp trừng phạt trên không thích hợp hoặc đã mất
hiệu lực Hội đồng bảo an có quyền áp dụng mọi hành động của không quân,
hải quân, lục quân để tiến hành những cuộc biểu dương lực lượng những


biện pháp phong tỏa hoặc những cuộc hành quân khác mà Hội đồng bảo an
xét thấy cần thiết cho duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
Ngoài ra Điều 43 Hiến chương Liên hợp quốc đã qui định: “để góp
phần vào việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế tất cả các hội viên Liên
hợp quốc cam kết khi Hội đồng bảo an yêu cầu và thể theo một hay những

hiệp định đặc biệt cung cấp cho Hội đồng bảo an những lực lượng vũ trang,
viện trợ và các phương tiện phục vụ kể cả việc cho quân đội Liên hợp quốc
đi qua lãnh thổ của mình khi cần thiết cho việc duy trì hòa bình và an ninh
quốc tế”.
c. Tiến hành các hoạt động giữ gìn hòa bình
Hoạt động giữ gìn hòa bình của Liên hợp quốc là các biện pháp có
tính chất đem lại hòa bình, với sự tham gia của các thành viên quân sự,
nhằm mục đích làm ổn định tình hình trong khu vực xung đột, tạo ra những
điều kiện thuận lợi để giải quyết xung đột một cách hòa bình cũng như khôi
phục trở lại và duy trì hòa bình.
Hoạt động giữ gìn hòa bình là một trong những hoạt động có ý nghĩa
thực tiễn quan trọng mà Liên hợp quốc thông qua các hoạt động cụ thể do
Hội đồng bảo an tiến hành nhằm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. Mặc dù
không được quy định cụ thể trong Hiến chương Liên hợp quốc song hoạt
động giữ gìn hòa bình được ra đời là một tất yếu khách quan nhằm đẩy
nhanh quá trình giải quyết các tranh chấp quốc tế. Có thể thấy rõ hoạt động
giữ gìn hòa bình khác với các biện pháp giải quyết hòa bình các tranh chấp
quốc tế, như đàm phán, điều tra, trung gian, hòa giải…được qui định trong
chương VI của Hiến chương, cũng không giống các những biện pháp mang
tính cưỡng chế mà Hội đồng bảo an được phép tiến hành trong trường hợp


có sự đe dọa, phá hoại hòa bình hoặc hành vị xâm lược được qui định trong
chương VII của Hiến chương. Có thể xem hoạt động giữ gìn hòa bình là hoạt
động mang tính chất trung gian giữa hai nhóm biện pháp nêu trên. Như vậy,
hoạt động giữ gìn hòa bình là hoạt động mang tính chất là duy trì chứ không
phải thông qua biện pháp cưỡng chế bằng vũ lực. Tác dụng căn bản của hoạt
động này là khi ở khu vực xung đột xuất hiện những dấu hiệu hòa bình và
cần tới sự giúp đỡ của các lực lượng bên ngoài để duy trì hoàn cảnh đó thì
lực lượng giữ gìn hòa bình của Liên hợp quốc dưới sự lãnh đạo của Hội

đồng bảo an sẽ được triển khai dưới hình thức nào đó để tạo điều kiện cuối
cùng là giải quyết tranh chấp thông qua các con đường chính trị, ngoại giao.
Hiến chương Liên hợp quốc trao cho Hội đồng bảo an quyền sử dụng
lực lượng vũ trang để thực hiện các quyết định của mình về loại trừ mọi sự
đe dọa hoặc phá hoại hòa bình. Lực lượng vũ trang Liên hợp quốc có thể
tham gia vào việc phân tách lực lượng của các bên xung đột. Khoản 1 Điều
43 viết : “Để góp phần vào việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế theo yêu
cầu của Hội động bảo an và phù hợp với những hiệp ước đặc biệt hoặc các
hiệp ước cần thiết cho việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, tất cả các
nước thành viên Liên hợp quốc có nghĩa vụ cung cấp cho Hội đồng bảo an
lực lượng vũ trang, sự yểm trợ và mọi phương thức khác, kể cả cho quân đội
của Liên hợp quốc qua lãnh thổ của mình ”.
Tuy nhiên hiện nay Liên hợp quốc chưa thành lập được quân đội
riêng. Do đó, mỗi khi Hội đồng bảo an quyết định tổ chức hoạt động giữ gìn
hòa bình phải kêu gọi các nước thành viên đóng góp nhân viên quân sự,
phương tiện và hậu cần.


Thực tế cho thấy Liên hợp quốc ngày càng phải đối mặt với các cuộc xung
đột nội bộ, ly khai, xung đột các sắc tộc…Trước tình hình đó, các quốc gia
yêu cầu Liên hợp quốc trợ giúp ngày càng nhiều. Như vậy hoạt động giữ gìn
hòa bình của Liên hợp quốc càng được mở rộng không chỉ trong các cuộc
xung đột giữa các quốc gia, mà còn trong cả các cuộc xung đột nội bộ của
từng quốc gia. Trong các cuộc xung đột giữa các quốc gia, nhân viên quân
sự được sử dụng chủ yếu để thực hiện các chức năng có tính chất quân sự,
như phân tách lực lượng của các bên xung đột, thiết lập và tuần tra, kiểm
soát các vùng phân tách, các vùng đệm và các vùng phi quân sự, quan sát về
thực hiện thỏa thuận ngừng bắn, về rút quân đội, về sự phát triển của tình
hình, về sự di chuyển của lực lượng vũ trang và về vũ khí trong các vùng
căng thẳng.

Trong các cuộc xung đột nội bộ giữa các dân tộc, sắc tộc, tôn giáo,…
hoạt động giữ gìn hòa bình của Liên hợp quốc nhằm thực hiện nhiều chức
năng khác nhau. Ngoài chức năng quân sự, hoạt động này còn nhằm thực
hiện các chức năng khác liên quan khác liên quan đến việc kiểm soát các cơ
quan hành chính, tổ chức và tiến hành bầu cử, thúc đẩy phát triển kinh tế và
xã hội, quan sát về thực hiện quyền con người, giúp đỡ xây dựng công cuộc
xây dựng nhà nước. Nếu như trước đây sứ mệnh chính của hoạt động này là
tạo ra các điều kiện để tiến hành thắng lợi đàm phán về giải quyết xung đột
thì hiện tại nó còn được tiến hành sau khi kết thúc đàm phán, với mục đích
giúp đỡ các bên thực hiện các điều kiện về giải quyết xung đột một cách
toàn diện.
Hội đồng bảo an là cơ quan duy nhất có thẩm quyền quyết định thành
lập, triển khai, điều chỉnh hoặc chấm dứt một hoạt động giữ gìn hòa bình.
Hội đồng bảo an được Ban thư ký Liên hợp quốc hỗ trợ kỹ thuật để thực


hiện các quyết định và quản lý các hoạt động giữ gìn hòa bình. Nghị quyết
của Hội đồng bảo an xác định nhiệm vụ, thời hạn hoạt động, số lượng nhân
viên quân sự, cảnh sát dân sự, nhân viên dân sự của từng sứ mệnh giữ gìn
hòa bình. Hết thời hạn nếu chiến dịch chưa hoàn thành, Hội đồng bảo an có
thể ra nghị quyết gia hạn hoặc chấm dứt hoạt động của sứ mệnh giữ gìn hòa
bình theo đề nghị của Tổng thư ký Liên hợp quốc.
Nhằm cải thiện tình hình, làm cho hoạt động giữ gìn hòa bình đạt hiệu
quả cao hơn trong thực tế, Liên hợp quốc đã xây dựng chương trình chuẩn bị
thành viên tham gia giữ gìn hòa bình đồng thời xây dựng các nguyên tắc cơ
bản cho hoạt động này. Để triển khai nhanh chóng hành động Liên hợp quốc
đã ký với hơn 50 quốc gia các hiệp định về lực lượng giữ gìn hòa bình, theo
đó các quốc gia này đồng ý cung cấp lực lượng quân đội, trang thiết bị và
bảo đảm kỹ thuật – vật chất sẵn sang khi có yêu cầu.
d. Hoạt động chống nguy cơ khủng bố quốc tế

Trong bối cảnh hiện nay, nguy cơ khủng bố quốc tế được đánh giá là
mối đe dọa mới đối với nền hòa bình và an ninh quốc tế và được coi là một
bộ phận trong chương trình nghị sự của Liên hợp quốc. Hoạt động khủng bố
được hiểu là: “những hành vi giết người hoặc gây nguy hại nghiêm trọng về
thân thể cho các cộng đồng dân cư và những chủ thể phi vũ trang một cách
có chủ ý nhằm mục đích tấn công vào khối dân sự, hoặc cưỡng ép một chính
phủ, một tổ chức quốc tế phải tiến hành hoặc không tiến hành một hoạt động
nào đó”. Ngay từ những năm 60 của thế kỷ XX khủng bố quốc tế trở thành
một thách thức lớn đối với cộng đồng quốc tế. Vì vậy, vấn đề chống khủng
bố quốc tế từ lâu đã được các quốc gia thảo luận tại nhiều diễn đàn khác
nhau, cả đa phương lẫn song phương. Khủng bố quốc tế đi ngược lại những


mục tiêu mà Liên hợp quốc theo đuổi. Do đó sự tham gia của Liên hợp quốc
trong cuộc chiến chống khủng bố là điều tất yếu và có vai trò quan trọng,
Từ năm 1972 vấn đề chống khủng bố quốc tế lần đầu tiên được đưa
vào chương trình Nghị sự của Đại hội đồng khóa 27 của Liên hợp quốc và
Đại hội đồng đã giao tiêu mục này cho Ủy ban pháp lý thảo luận. Kể từ đó,
hầu như hang năm đề mục chống khủng bố quốc tế luôn được Đại hội đồng
xem xét, thảo luận, Tổng thư ký Liên hợp quốc thường xuyên trình lên Đại
hội đồng các báo cáo về vấn đề này. Trên cơ sở đó, những nghị quyết và
biện pháp chống khủng bố được đưa ra và vào ngày 9/12/1994 Đại hội đồng
khóa 49 đã thông qua tuyên bố và các biện pháp loại trừ khủng bố quốc tế .
Tiếp sau đó là hàng loạt các Công ước quốc tế được ra đời như Công ước
1973 về ngăn ngừa và trừng trị các hành vi phạm tội chống lại những người
được hưởng sự bảo hộ quốc tế, kể cả các nhà ngoại giao , Công ước chống
bắt cóc con tin…Theo đó, vai trò của Liên hợp quốc đối với hoạt động
chống khủng bố được nâng lên rõ rệt thể hiên qua:
o Xây dựng chiến lược về chống khủng bố: Trong những năm gần đây,
trước yêu cầu thực hiện tốt vai trò trung tâm, điều phối trong chiến lược

chống khủng bố, Liên hợp quốc đã và đang nỗ lực đưa ra chiến lược về
chống khủng bố quốc tế. Tổng thư kí xác định nhân tố cơ bản của chiến lược
chống khủng bố quốc tế đó là: khuyên ngăn những nhóm chống đối không
chọn khủng bố như biện pháp thực hiện mục tiêu của mình, ngăn cản những
kẻ khủng bố tiếp cận những phương tiện thực hiện tấn công, kiềm chế các
quốc gia hỗ trợ cho khủng bố, tăng cường năng lực ngăn ngừa khủng bố của
các quốc gia và bảo vệ các quyền con người trong cuộc chiến chống khủng
bố.


o Xây dựng khuôn khổ pháp lý quốc tế và chống khủng bố: Cho đến nay,
Liên hợp quốc đã thông qua nhiều công ước đa phương về chống khủng bố
quốc tế. Các công ước hiện hành đã quy định rõ các nghĩa vụ của hai bên kí
kết như ngăn ngừa các hoạt động khủng bố, bắt giữ kẻ phạm tội, dẫn độ kẻ
phạm tội cho quốc tế liên quan để truy cứu trách nhiệm hình sự, trợ giúp về
tố tụng hình sự và cung cấp thông tin liên quan đến khủng bố quốc tế. Trên
cơ sở đó, các quốc gia cấm các hành động bất hợp pháp của các cá nhân, tổ
chức nhằm khuyến khích, kích động tổ chức, tài trợ hoặc tham gia các hành
vi khủng bố, cũng như trao đổi thông tin, phối hợp các biện pháp hành chính
hoặc các biện pháp khác để ngăn ngừa việc phạm tội. Các quốc gia phải coi
hành động khủng bố nếu trong công ước liên quan là tội hình sự theo pháp
luật nước mình và phải trừng trị một cách thích đáng. Các quốc gia thành
viên có nghĩa vụ áp dụng những biện pháp cần thiết để thực hiện quyền tài
phán của mình khi hành vi phạm tội đó xảy ra trên lãnh thổ, tàu mang cờ của
nước mình hoặc tàu đó được đăng kí theo pháp luật nước mình… Nếu quốc
gia đó mà không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với kẻ phạm tội khủng bố
thì có nghĩa vụ phải dẫn độ kẻ phạm tội cho nước liên quan xét xử. Ngoài ra,
các công ươc còn quy định về cơ chế giải quyết giải quyết tranh chấp giữa
các bên kí kết trong đó nhấn mạnh việc thương lượng để giải quyết. Bên
cạnh các công ước về chống khủng bố được đưa ra thì các nghị quyết về

chống khủng bố của đại hội đồng và Hội đồng bảo an Liên hợp quốc cũng là
một phần quan trọng tạo cơ sở pháp lý quốc tế về chống khủng bố. Các nghị
quyết này đều lên án mạnh mẽ chủ nghĩa khủng bố dưới mọi hình thức và
kêu gọi các quốc gia thành viên áp dụng các biện pháp cần thiết vào hợp tác
với nhau để ngăn ngừa và loại bỏ khủng bố quốc tế. Như nghị quyết 1373,
1267, 1445…


o Xây dựng cơ chế, bảo đảm thực thi các biện pháp chống khủng bố và hỗ
trợ các quốc gia. Hoạt động liên quan đến chống khủng bố của Liên hợp
quốc thuộc 3 nhóm: Đại hội đồng, Hội đồng bảo an, Tổng thư kí. Trong Đại
hội đồng thông qua Ủy ban VI thảo luận thường xuyên chủ yếu tập trung
vào việc xây dựng các công ước chống khủng bố. Tổng thư kí cũng đã thành
lập nhóm chuyên gia cao cấp để xây dựng báo cáo đánh giá tình hình củng
cố và đề ra những biện pháp cụ thể nhằm tăng cường vai trò của Liên hợp
quốc trong cuộc chiến chống khủng bố. Trong 3 nhóm trên thì Hội đồng bảo
an là cơ quan hoạt động tích cực nhất trong lĩnh vực chống khủng bố. Hội
đồng bảo an đã lập ra một số cơ chế liên quan đến chống khủng bố như Ủy
ban chống khủng bố, Ủy ban 1267… Qua các cơ chế, Hội đồng bảo an đã
nhấn mạnh việc các quốc gia thành viên thực hiện nghiêm chỉnh những
nghĩa vụ của mình theo các công ước và nghị quyết chống khủng bố.
3. Một số biện pháp nhằm tăng cường vai trò của Liên hợp quốc trong
việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế
Ngay từ thời điểm thành lập, Liên hợp quốc, tổ chức rộng lớn nhất
hành tinh đã đặt ra nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của mình là ngăn chặn
chiến tranh và xung đột, giữ gìn hòa bình và an ninh thế giới. Tuy nhiên do
những biến động gần đây, đặc biệt sau chiến tranh Irắc tổ chức này đang
phải đối mặt với hàng loạt các vấn đề thuộc về lòng tin của các quốc gia về
vai trò duy trì hòa bình và khả năng đối phó với những thách thức mới và cũ
về an ninh, phát triển như khủng bố, đói nghèo, dịch bệnh và môi trường…

thực trạng đó đã và đang khiến cho Liên hợp quốc phải nỗ lực tìm kiếm các
biện pháp để Liên hợp quốc hoạt động có hiệu quả hơn trong việc giữ gìn
hòa bình và an ninh quốc tế.


Sau khi tham khảo một số tài liệu, nhóm em xin đưa ra một số biện
pháp như sau:
* Thứ nhất, cần đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng để phát huy tối đa
nguồn lực hiện có, đồng thời cần tiến hành trên cơ sở các mục đích, nguyên
tắc quy định trong Hiến chương Liên hợp quốc và những nguyên tắc cơ bản
được cộng đồng quốc tế thừa nhận như sự đồng ý của các bên liên quan,
không sử dụng vũ lực ngoại trừ mục đích tự vệ, khách quan, tôn trọng chủ
quyền, toán vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị của tất cả các quốc gia và không
can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác (nội dung này đã được đề
cập đến tại buổi thảo luận của Hội đồng bảo an với chủ đề “Hoạt động gìn
giữ hòa bình của Liên hợp quốc” diễn ra ngày 26/6/2009);
* Thứ hai, hoạt động gìn giữ hòa bình cần được đặt trong tương quan
nỗ lực chung nhằm giải quyết toàn diện các nguyên nhân gốc rễ của xung
đột trên cơ sở đánh giá kỹ bối cảnh thực địa, bảo đảm quyền tự chủ quốc gia,
khuyến khích các bên liên quan đối thoại và giải quyết hòa bình tranh chấp,
đồng thời phát huy năng lực của Liên hợp quốc trong lĩnh vực ngoại giao
phòng ngừa, trung gian hòa giải, kiến tạo hòa bình và xây dựng sau xung đột
(nội dung này đã được đề cập đến tại buổi thảo luận của Hội đồng bảo an với
chủ đề “Hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc” diễn ra ngày
26/6/2009);
* Thứ ba, để hoạt động gìn giữ hòa bình đáp ứng được nhu cầu hiện
nay cũng như trong tương lai thì Hội đồng bảo an và các nước đóng góp
quân phải đạt được sự đồng thuận rõ ràng hơn về vai trò và chức năng bảo
vệ thường dân của các lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (nội dung

này đã được đề cập đến tại buổi thảo luận của Hội đồng bảo an với chủ đề
“Hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc” diễn ra ngày 26/6/2009);
* Thứ tư, cần tăng cường hợp tác giữa Cơ quan gìn giữ hòa bình Liên
hợp quốc với tổ chức Interpol (Tổ chức cảnh sát quốc tế), theo đó tổ chức
Interpol sẽ cho phép Cơ quan gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc sử dụng các
công cụ, cơ sở dữ liệu, các chuyên gia của Tổ chức Interpol để phục vụ hoạt
động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (nội dung này được đưa ra tại Hội
nghị cấp Bộ trưởng Interpol và Liên hợp quốc với chủ đề “Vai trò của lực
lượng cảnh sát quốc tế trong xây dựng an ninh bền vững” diễn ra vào ngày
12/10/2009 tại Singapore);
* Thứ năm, thời gian vừa qua binh sĩ gìn giữ hòa bình của Liên hợp
quốc bị nghi ngờ tra tấn và lạm dụng tình dục. Dẫn chứng trường hợp của
Bờ Biển Ngà, nơi lính gìn giữ hòa bình Morocco đã bị cáo buộc “lạm dụng
tình dục rộng rãi”. Có thể thấy tiêu chuẩn chọn lựa lính gìn giữ hòa bình của
Liên hợp quốc hiện quá thấp. Do vậy, Liên hợp quốc nên đưa ra những tiêu
chuẩn chặt chẽ hơn và thành lập một đội quân thường trực, chuyên nghiệp.
Đồng thời cần bảo đảm an toàn cho các nhân viên gìn giữ hòa bình, bảo đảm
công khai minh bạch và quản lý có hiệu quả các nguồn lực, bảo đảm kỷ luật
của các binh sĩ lực lượng gìn giữ hòa bình cũng như hành vi ứng xử đúng
mực của họ;
* Thứ sáu, cần thúc đẩy mạnh mẽ việc xây dựng các mối quan hệ quốc
tế công bằng, lành mạnh trên cơ sở luật pháp quốc tế và các nguyên tắc của
Hiến chương Liên hợp quốc; đóng góp tích cực vào việc thu hẹp khoảng
cách phát triển, trong đó có việc thực hiện Các mục tiêu phát triển Thiên
niên kỷ, để toàn cầu hóa trở thành một lực lượng tích cực đối với toàn thể


nhân dân thế giới, thực hiện cải tổ toàn diện Liên hợp quốc. Hiện nay, Liên
hợp quốc đang triển khai nhiều biện pháp cụ thể theo các định hướng này.

Thực tế cho thấy những nhân tố quyết định thành công các hoạt động của
Liên hợp quốc là ý chí chính trị của các quốc gia và sự tôn trọng những
nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc (nội dung này đã được đưa ra tại
Phiên thảo luận cấp cao chung Khóa 62 Đại hội đồng Liên hợp quốc);
* Thứ bảy, cần dành sự quan tâm thích đáng đối với các phương án hỗ
trợ kinh phí cho các hoạt động gìn giữ hòa bình do AU (Liên minh châu Phi)
thực hiện và kêu gọi quốc tế và các nước tài trợ hỗ trợ các nguồn lực tài
chính và hậu cần cần thiết để AU triển khai tốt các hoạt động gìn giữ hòa
bình do Liên hợp quốc ủy quyền trong hiện tại và tương lai.
C. Kết luận:
Trong những năm qua thế giới đã chứng kiến và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ
của hàng loạt cuộc khủng hoảng, từ các thảm họa thiên nhiên tới các biến
động kinh tế - xã hội. Trước những thử thách đó, Liên hợp quốc đã chứng tỏ
vai trò không thể phủ nhận trong việc tập hợp các nguồn lực và phối hợp các
nguồn lực toàn cầu để giải quyết các vấn đề này. Trong một thế giới với
những thách thức phức tạp, Liên hợp quốc là tổ chức quốc tế mà tất cả các
nước thành viên, dù lớn hay nhỏ, dù mạnh hay yếu, đều có thể trông cậy.
Liên hợp quốc - tổ chức duy nhất có thành viên trên khắp thế giới, có phạm
vi can thiệp và tính hợp pháp trên toàn cầu - sẽ có vị thế tốt hơn để chỉ đạo
và phối hợp những nỗ lực toàn cầu trong việc tìm kiếm giải pháp cho các
vấn đề hiện nay, đặc biệt là trong vấn đề duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.


Tài liệu tham khảo

1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình Luật quốc tế, Nxb. CAND, Hà
Nội, 2007.
2. Đặc san 60 Liên hợp quốc, tạp chí Luật học, 2005.
3. Tiến sỹ Nguyễn Hồng Thao, Việt Nam và Hội đồng bảo an Liên
hợp quốc, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008.

4. Nguyễn Quốc Hùng – Nguyễn Hồng Quân, Liên hợp quốc và lực
lượng giữ gìn hòa bình Liên hợp quốc, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội,
2008.
5. baodientu.chinhphu.vn
6. vi.wikipedia.org
7. www.dalat.gov.vn
8. www.vass.gov.vn
9. vdcnews.socbay.com