Bài giảng ngữ văn 7 bài 22 thêm trạng ngữ cho câu (tiếp) 13

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ

TaiLieu.VN


KIỂM TRA BÀI CŨ
Xác định và gọi tên các trạng ngữ trong các câu sau?
- Buổi sáng, trên cây gạo ở đầu làng, những con chim hoạ
mi, bằng chất giọng thiên phú, đã cất lên những tiếng hót
thật du dương.
ĐÁP ÁN:
-BUỔI SÁNG: TRẠNG NGỮ CHỈ THỜI GIAN.
--TRÊN CÂY GẠO ĐẦU LÀNG: TRẠNG NGỮ CHỈ NƠI
CHỐN.
-BẰNG CHẤT GIỌNG THIÊN PHÚ : TRẠNG NGỮ CHỈ
PHƯƠNG TIỆN..
TaiLieu.VN


Tiết 89: Tiếng Việt

Thêm trạng ngữ cho câu (Tiếp)

I. BÀI HỌC
1. CÔNG DỤNG CỦA
NGỮ
a. VíTRẠNG
dụ:
a1. Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng
giêng {…}.
Thường

Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay
thường,
thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê
mờ. Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở
trên trời, mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa. Trên
Trên giàn
giàn hoa
hoa lí,
lí,
vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng,
trên nền trời trong trong có những làn sáng hồng hồng rung động như
(Vũ Bằng)
cánh con ve mới lột.
a2. Về
Vềmùa
mùađông,
đông, lá bàng đỏ như màu đồng hun.
(Đoàn Giỏi)


* NHẬN XÉT:
-Ví dụ a1:
+ Thường thường, vào khoảng đó

trạng ngữ chỉ thời gian.
+ Sáng dậy
trạng ngữ chỉ thời gian.
+ Trên giàn hoa lí
trạng ngữ chỉ địa điểm.
+ Chỉ độ tám chín giờ sáng

trạng ngữ chỉ thời gian.
+ trên nền trời trong trong
trạng ngữ chỉ địa điểm.

-Ví dụ a2: + Về mùa đông

trạng ngữ chỉ thời gian.


- Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu trong câu.

Ví dụ:
a. Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng
giêng {…}.
… , … vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho
mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ.
… , nằm dài nhìn ra cửa sổ thấy những vệt xanh tươi hiện ở trên trời,
mình cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa. … , vài con ong siêng
năng đã bay đi kiếm nhị hoa. … , … có những làn sáng hồng hồng
rung động như cánh con ve mới lột.

=>Góp phần làm cho nội dung của câu đầy đủ, rõ ràng
chính xác.


- Nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần
làm cho đoạn văn, bài văn được mạch lạc.


b. Ghi nhớ 1: Trạng ngữ có những công dụng sau:

+ Xác định hoàn cảnh, điều kiện diễn ra sự việc nêu
trong câu, góp phần làm cho nội dung của câu được
đầy đủ chính xác.
+ Nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm
cho đoạn văn, bài văn được mạch lạc.


Bài tập 1/SGK/47: Nêu công dụng của trạng ngữ trong các đoạn trích sau đây.
a. Kết hợp những bài này lại, ta được chiêm ngưỡng 1 bức chân dung tinh
thần tự hoạ rất rõ nét và sinh động của nhà thơ. (TN chỉ cách thức)
ở loại bài thứ nhất, người ta thấy trong nhà thơ Hồ Chí Minh có nhà báo
Nguyễn ái Quốc hết sức sắc sảo trong bút pháp kí sự, phóng sự và nghệ thuật
(TN chỉ trình tự lập luận)
châm biếm.
ở loại bài thứ hai, ta lại thấy ở nhà thơ cách mạng sự tiếp nối truyền thống
thi ca lâu đời ở phương Đông, của dân tộc, từ Lí Bạch, Đỗ Phủ, … đến
Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến …

(TN chỉ trình tự lập luận)

(Theo Nguyễn Đăng Mạnh)

Đáp án: Trạng ngữ vừa có tác dụng bổ sung những thông tin tình huống,
vừa có tác dụng liên kết các luận cứ trong mạch lập luận của đoạn văn,
giúp đoạn văn trở nên rõ ràng, dễ hiểu.


2. TÁCH TRẠNG NGỮ THÀNH CÂU RIÊNG
a. Ví dụ: Người Việt Nam ngày nay có lý do đầy đủ và vững chắc để tự

hào với tiếng nói của mình. Và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của
nó.
(Đặng Thai Mai )
* Nhận xét:
+ TN1: Để tự hào với tiếng nói của mình.
+ TN2: Và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của mình.
Giống: Đều là trạng ngữ chỉ mục đích.
Khác: + TN1 đứng cuối câu 1.
+ TN2 tách thành câu riêng.

Để nhấn mạnh ý của
trạng ngữ đứng sau (để
tin tưởng hơn nữa vào
tương lai của nó).

b. Ghi nhớ 2: Trong một số trường hợp để nhấn mạnh ý, chuyển ý
hoặc thể hiện những tình huống, cảm xúc nhất định, người ta có thể
tách trạng ngữ, đặc biệt là trạng ngữ đứng cuối câu, thành những câu
riêng.


CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

Tách trạng ngữ thành câu riêng, người
nói người viết nhằm mục đích gì ?
A. Làm cho câu ngắn gọn hơn.
B. Để nhấn mạnh, chuyển ý hoặc thể hiện những cảm xúc nhất định.
C. Làm cho nòng cốt câu được chặt chẽ.
D. Làm cho nội dung của câu dễ hiểu hơn.

CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Gạch chân các bộ phận trạng ngữ trong câu sau và cho biết bộ
phận trạng ngữ ở câu nào không thể tách thành câu riêng?
A. Lan và Huệ chơi rất thân với nhau từ hồi còn học mẫu giáo.
B. Ai cũng phải học tập thật tốt để có vốn hiểu biết phong phú,
và để tạo dựng cho mình một sự nghiệp.
C. Qua cách nói năng, tôi biết nó đang có điều gì phiền muộn
trong lòng.
D. Mặt trời đã khuất phía sau rặng núi.


II. Luyện tập
Bài tập 1/47: Nêu công dụng của trạng ngữ trong đoạn trích sau?
b. Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững
biết đi, bạn đã bị ngã. Lần đầu tiên tập bơi bạn uống nước suýt chết
đuối phải không? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, phải bạn có đánh trúng
bóng không? Không sao đâu vì… Lúc còn học phổ thông, Lu-i Pa-xtơ
chỉ là một học sinh trung bình. Về môn hoá, ông đứng hạng 15 trong số
22 học sinh của lớp.

Đáp án: Những trạng ngữ trên vừa có tác dụng bổ sung thông tình
huống (thời gian) vừa có tác dụng liên kết các luận cứ trong mạch lập
luận của đoạn văn, giúp cho đoạn văn trở lên rõ ràng dễ hiểu.


II. Luyện tập
Bài tập 2 /47: Chỉ ra những trường hợp tách trạng ngữ thành câu
riêng trong các chuỗi câu dưới đây. Nêu tác dụng của những câu do
trạng ngữ tạo thành.

a. Bố cháu đã hi sinh. Năm 72.
Tác dụng: Nhấn mạnh thời điểm hi sinh của
nhân vật nói tới câu trước.
b. Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xoã gối. Trong lúc tiếng đờn vẫn
khắc khoải vẳng lên những tiếng đờn li biệt, bồn chồn.
Tác dụng: Nhằm nổi bật thông tin ở nòng cốt câu
(Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xoã gối).


:Bài tập 3

ĐÁP ÁN
a. Mùa xuân, từng đôi công suốt ngày kiếm ăn,
suốt ngày
ngày múa vờn bên nhau. Chiếc ô màu sắc
suốt
đẹp đến kì ảo xập xòe uốn lượn dưới
dướiánh
ánhnắng
nắng
.xuân ấm áp.
áp
.b.Sáng
Sánghôm
hômấy,
ấy, Mây dậy sớm hơn mọi ngày
c. Trong bầu ánh sáng huyền ảo ấy,
ấy, hôm
hômnay
naydiễn

.ra buổi hội của một số loài chim


Bài tập 4: Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy
nghĩ của em về sự giàu đẹp của tiếng việt. Chỉ ra
các trạng ngữ và giải thích vì sao cần thêm trạng
ngữ trong những trường hợp ấy?


10

10

Xin trân trọng cảm ơn các
thầy, cô giáo cùng các em học
sinh
10

10

10
10