skkn kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường tiểu học

Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC CHỈ ĐẠO BỒI
DƯỠNG HỌC SINH GIỎI Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC
I. Phần mở đầu
I.1. Lí do chọn đề tài
Nhân tài có vai trò hết sức quan trọng trong việc phát triển kinh tế – xã hội.
Bước sang thế kỉ XXI đất nước ta bước vào thời kì đẩy mạnh
nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước. Trong
đường lối đổi mới toàn dịên của đất nước ta về giáo dục và đào
tạo, Đảng ta xác định: “Cùng với khoa học và công nghệ, giáo
dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài...”
Việc bồi dưỡng học sinh giỏi, ươm trồng những hạt giống
nhân tài cho đất nước là một nhiệm vụ rất quan trọng và cần
thiết vì những người tài bao giờ cũng là nhân tố quan trọng để
thúc đẩy xã hội phát triển. Việc cần phải được tiến hành ngay từ
bậc học đầu tiên, bậc tiểu học.
Đã từ lâu việc phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi là
nhiệm vụ trọng tâm của một nhà trường Tiểu học. Trong vài năm
gần đây ở trường TH Lý Tự Trọng đã có được những thành tích
đáng kể trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi. Song nhà
trường cũng gặp những khó khăn nhất định, kết quả thực sự chưa
đáp ứng với mục tiêu đề ra. Đây cũng là một lĩnh vực cần được
nghiên cứu một cách nghiêm túc và đề xuất các biện pháp hữu
hiệu, khả thi để đạt kết quả cao hơn. Xuất phát từ những vấn đề
trên, bản thân tôi mạnh dạn chọn vấn đề: “Chỉ đạo tổ chức bồi
dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học” làm đề tài nghiên cứu.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.

- Nghiên cứu lí luận của việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
- Tìm hiểu thực trạng việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu trong những năm
qua ở trường TH Lý Tự Trọng.
- Hệ thống hoá và đề xuất các biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng học sinh năng
khiếu nhằm nâng cao chất lượng học sinh mũi nhọn của nhà trường.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lí, chỉ đạo công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường TH
Lý Tự Trọng.
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Do điều kiện thời gian và khuôn khổ của đề tài, tôi chỉ nghiên cứu việc chỉ
đạo bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh năng khiếu từ khi tôi được phân công làm
công tác quản lí ở Trường TH Lý Tự Trọng (từ năm học 2012-2013 đến nay).
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

1


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

I.5. Phương pháp nghiên cứu
* Phương pháp nghiên cứu lí thuyết:
- Nghiên cứu các tài liệu, nghị quyết của Đảng.
- Nghiên cứu các chỉ thị của ngành, các tạp chí, các tài liệu có liên quan
* Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp toạ đàm trao đổi
II. Phần nội dung

II.1. Cơ sở lý luận
Quản lý trường tiểu học thực chất là quản lý quá trình dạy học. Trong quá
trình dạy học thì việc chú ý tới sự phát triển của từng học sinh luôn là yêu cầu cơ
bản. Bởi vậy việc bồi dưỡng học sinh năng khiếu bao giờ cũng là nhiệm vụ của
mỗi giáo viên và cán bộ quản lý. Trường tiểu học là nơi đầu tiên trong đời trẻ
tham gia vào việc học với tư cách là hoạt động chủ đạo. Nhờ có các nội dung giáo
dục toàn diện mà các em có điều kiện để bộc lộ năng khiếu, tài năng. Nếu cha mẹ,
thầy cô cảm nhận, phát hiện, nâng đỡ, bồi dưỡng mầm mống năng khiếu, kích
thích niềm say mê học tập thì biểu hiện của năng khiếu sẽ ngày càng rõ hơn. năng
khiếu bồi dưỡng sớm sẽ định hướng phát triển và dần định hình trở thành học sinh
có năng khiếu. Ngược lại năng khiếu của các em không được phát hiện hay quan
tâm bồi dưỡng thì nó sẽ mất dần, thui chột đi. Tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi ở
trường tiểu học nhằm phát huy khả năng phát triển tiềm tàng của trẻ. Là tạo nguồn
học sinh giỏi cho các cấp tiếp theo. Mặt khác chất lượng đại trà đựơc nâng lên
một bước đáng kể thì kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi là một tiêu chí không thể
thiếu để đánh giá sự phát triển của nhà trường. Thành tích giáo dục mũi nhọn
khẳng định uy tín của nhà trường. Mỗi học sinh giỏi không những là niềm tự hào
của cha mẹ, thầy cô giáo mà còn của cả cộng đồng.
* Quan niệm về học sinh năng khiếu:
Qua nghiên cứu, phân tích nhiều học sinh khác nhau tôi thấy rằng học sinh
có năng khiếu có một số nét chung giống nhau. Được quy tụ vào 3 tiêu chuẩn:
Thông minh, sáng tạo, phẩm chất nổi bật.
- Thông minh: Những học sinh năng khiếu thường thông minh, trí tuệ phát
triển, có năng lực tư duy tốt. Tiếp thu vấn đề nhanh, nhớ lâu. Các em có khả năng
suy diễn, quy nạp, khái quát hoá, trừu tượng hoá. Các em thường hiểu sâu, rộng
nhiều vấn đề, nhất là những vấn đề có liên quan tới việc học.
- Sáng tạo: Những học sinh năng khiếu thường có tư duy độc lập, có óc
phê phán, không suy diễn theo đường mòn, luôn luôn muốn đi vào bản chất, tìm
ra quy luật của sự vật hiện tượng, có khả năng dự báo, sáng tạo ra nhiều phương
pháp mới độc lập, tối ưu.

Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

2


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

- Một số phẩm chất nổi bật: Say mê, tò mò, hoạt động có mục đích, trung
thực, kiên trì, vượt khó, lao vào cái mới, giàu lòng vị tha và tính nhân văn. Có ý
trí phấn đấu vươn lên tự hoàn thiện với tinh thần tự chủ cao.
Ba mặt thông minh, sáng tạo, một số phẩm chất nổi bật với các biểu hiện cụ
thể nêu trên tạo nên cấu trúc của năng khiếu. Ba tiêu chuẩn nêu trên đều phải có
đồng thời ở mức độ cao, không dưới 75% yêu cầu về từng tiêu chuẩn trong một
con người.
II.2.Thực trạng
a. Thuận lợi- khó khăn
* Thuận lợi:
Qua nghiên cứu thực tế cho thấy việc tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi được
trường quan tâm ngay từ đầu năm học. Ban giám hiệu đã giao cho giáo viên trực
tiếp đứng lớp phát hiện và bồi dưỡng. Đội ngũ giáo viên đã đủ về số lượng và
được đào tạo chuẩn về trình độ chuyên môn. Ban giám hiệu đã biết cách định
hướng cho giáo viên phát hiện và dạy học sinh giỏi. Kết quả thi học sinh giỏi cấp
huyện đã đạt kết quả cao hơn.
*Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi, công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở
trường tiểu học Lý Tự Trọng còn một số hạn chế:
- Việc phát hiện và tuyển chọn học sinh có năng khiếu, có tài năng còn
thiếu cơ sở khoa học nên chưa chính xác và triệt để.

- Trong quá trình bồi dưỡng, giáo viên chưa có phương pháp tác động cá
biệt nhằm phát huy tính độc lập, chủ động sáng tạo, trí thông minh của học sinh.
- Chưa có nội dung chương trình chuẩn mực để bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Sự quan tâm, đầu tư của Phụ huynh học sinh còn ít, nhiều phụ huynh đi
làm ăn xa.
- Trách nhiệm và quyền lợi của giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi còn chưa
nhiều, chưa động viên được người dạy.
- Chất lượng và số lượng học sinh giỏi chưa ổn định.
b. Thành công- hạn chế
* Thành công:
- Sau khi thực hiện đề tài giáo viên đã nâng cao nhận thức về công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi đồng thời biết cách phát hiện và biết xây dựng kế hoạch bồi
dưỡng học sinh giỏi.
* Hạn chế:
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học còn nhiều khó
khăn.
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

3


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

- Giáo viên dạy bồi dưỡng vừa phải bảo đảm chất lượng đại trà, vừa phải hoàn
thành chỉ tiêu chất lượng mũi nhọn và công tác kiêm nhiệm do đó cường độ làm việc
quá tải và việc đầu tư cho công tác bồi dưỡng HSG cũng có phần bị hạn chế.
- Học sinh học chương trình chính khóa phải học quá nhiều môn, lại phải
học thêm những môn khác, cộng thêm chương trình bồi dưỡng HSG nên rất hạn

chế về thời gian tự học nên các em đầu tư ít thời gian cho việc học bồi dưỡng
HSG, do đó kết quả không cao là điều tất yếu.
- Giáo viên dạy bồi dưỡng đều phải tự soạn chương trình dạy, theo kinh
nghiệm của bản thân, theo chủ quan, tự nghiên cứu, tự sưu tầm tài liệu.
- Một số khó khăn khác đôi khi gặp phải là có giáo viên giỏi nhưng không
gắn bó với công tác bồi dưỡng HSG vì nhiều lý do khác nhau. Việc giáo viên dạy
bồi dưỡng phải trên cơ sở tình nguyện chứ không thể áp đặt hoặc dùng biện pháp
hành chính; Điều đó ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng BDHSG cũng như kết
quả của công tác này.
c. Mặt mạnh- mặt yếu
* Mặt mạnh:
Ban giám hiệu, tổ trưởng tổ chuyên môn quan tâm chỉ đạo sát sao tới công
tác bồi dưỡng học sinh giỏi của trường, coi đó là nhiệm vụ chính trị quan trọng
hàng đầu của trường. Sự đầu tư về đội ngũ, về cơ sở vật chất, về thiết bị đồ dùng
luôn được quan tâm thực hiện thường xuyên. Sự quan tâm đó cũng ảnh hưởng lớn
đến nhận thức của cha mẹ học sinh, học sinh trong Nhà trường. Được nhân dân,
các đoàn thể ủng hộ tạo điều kiện, giáo viên và học sinh càng thấy được niềm tự
hào và trách nhiệm của mình trong việc thực hiện mục tiêu đào tạo của trường,
đặc biệt là công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
* Mặt yếu:
+ Đội ngũ giáo viên có đủ về số lượng, đạt chuẩn về trình độ chuyên môn
nhưng một số chưa thực sự giỏi về chuyên môn. Một số giáo viên chưa có phương
pháp phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi mà chỉ dựa vào kinh nghiệm của bản
thân để lựa chọn, nên kết quả chưa cao.
+ Một số giáo viên chưa tích cực trong việc trang bị cho học sinh phương
pháp tự học, chưa chú trọng đến việc rèn kĩ năng cho học sinh, do đó học sinh
nắm bắt kiến thức thụ động chưa linh hoạt, sáng tạo làm ảnh hưởng không nhỏ đến kết
quả.
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…
Trước những thực trạng về công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở

trường tiểu học Lý Tự Trọng, tôi thấy một vấn đề cần được đặt ra là: Ban giám
hiệu nhà trường phải nghiên cứu để tìm ra biện pháp chỉ đạo bồi dưỡng học sinh
giỏi nhằm nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi cụ thể là:
- Nâng cao nhận thức về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi.
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

4


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

- Tổ chức phát hiện và tuyển chọn học sinh giỏi ngay từ cuối năm lớp 1.
- Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên.
- Tuyển chọn phân công giáo viên bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi từ lớp 2
đến lớp 5.
- Tổ chức hoạt động dạy học đội tuyển học sinh giỏi.
- Tổ chức xây dựng, sử dụng, bảo quản CSVC – TBDH phục vụ cho việc bồi
dưỡng HSG.
- Huy động cộng đồng tham gia công tác phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Tổ chức thi đua khen thưởng kịp thời xây dựng định mức thi đua khen thưởng
cụ thể đối với GV và học sinh giỏi.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà đề tài đã đặt ra
- Về ban giám hiệu các trường:
Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng học sinh giỏi không sát với điều kiện thực tế
của nhà trường. Kế hoạch còn chung chung không cụ thể đến từng người từng
việc để tập trung nguồn lực bồi dưỡng học sinh giỏi. Công tác tổ chức bồi dưỡng
học sinh giỏi của các trường chưa thực sự quan tâm. Hầu hết là phó mặc cho giáo

viên chủ nhiệm lớp. Ban giám hiệu không kiểm tra đánh giá công tác này một
cách thường xuyên và có biện pháp chỉ đạo kịp thời nâng cao chất lượng học sinh
giỏi trong từng giai đoạn nhất định, không huy động được các nguồn lực khác
phục vụ cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi và khuyến khích học sinh tham gia
đạt giải nên không tạo được động lực cho học sinh tham gia thi học sinh giỏi các
cấp.
- Về phía giáo viên:
Giáo viên không nắm chắc được nội dung cần tập trung bồi dưỡng cho học
sinh giỏi của lớp mình. Giảng dạy không sát đối tượng học sinh. Giáo viên còn
nặng về mặt hồ sơ sổ sách nên không quan tâm đúng mức đến chất lượng học sinh
của lớp mình. Một bộ phận giáo viên yếu về chuyên môn nghiệp vụ thì không thể
phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi được mặc dù giáo viên đó vẫn đứng lớp
giảng dạy hàng ngày. Một số giáo viên không tâm huyết với nghề làm việc chống
đối không có hiệu quả nên làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục nói chung và
chất lượng học sinh giỏi nói riêng.
- Về phía học sinh:
Học sinh của trường TH Lý Tự Trọng chủ yếu là học sinh có cha mẹ làm
nông nghiệp hoàn cảnh gia đình các em còn găp nhiều khó khăn. Đời sống vật
chất thiếu thốn, gia đình các em không quan tâm đến việc học của con em mình
nên chất lượng học tập của học sinh thấp, không đáp ứng được yêu cầu hiện nay.
- Về cơ sở vật chất trang thiết bị dạy học:
Không có phòng học dành riêng cho bồi dưỡng học sinh giỏi của trường.
Trang thiết bị phục vụ cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi còn thiếu thốn. Tài
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

5


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

liệu để bồi dưỡng cho học sinh không có, hầu hết là do giáo viên tự sưu tầm và tự
mua để làm tài liệu bồi dưỡng cho học sinh. Vì vậy công tác bồi dưỡng học sinh
giỏi chưa thực sự có kết quả.
II.3. Giải pháp, biện pháp
a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Để thực hiện đề tài bản thân tôi xác định mục tiêu của đề tài này là:
- Xây dựng được kế hoạch tổ chức công tác bồi dưỡng học sinh giỏi chi tiết, cụ
thể, có chiều sâu.
- Giúp đội ngũ giáo viên có kĩ năng Phát hiện và tuyển chọn học sinh giỏi.
- Tuyển chọn và phân công giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi
- Tổ chức chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Huy động cộng đồng tham gia việc bồi dưỡng học sinh giỏi
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
* Xây dựng kế hoạch tổ chức công tác bồi dưỡng học sinh giỏi chi tiết, cụ
thể, có chiều sâu
Bên cạnh việc nâng cao nhận thức việc tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi, để
công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đạt kết quả tốt, tôi quan niệm rằng người cán bộ
quản lý cần phải xây dựng kế hoạch một cách khoa học, cụ thể, tương đối dài hạn
và có tính khả thi cao.
Trong đó phải chú ý đến mặt mạnh, mặt yếu của nhà trường ở tất cả các yếu
tố: đội ngũ giáo viên và học sinh, tình tình cơ sở vật chất, tài chính, nguồn lực...
để phục vụ cho công tác bồi dưỡng đội học sinh giỏi.
Trong kế hoạch phải thể hiện được mục tiêu, chương trình, đối tượng tham gia,
thiết bị, phương tiện, đồ dùng dạy học, hình thức thi đua khen thưởng, kinh phí
cần sử dụng.
Mặt khác, kế hoạch cũng cần thể hiện được phương thức thành lập đội tuyển,
cơ cấu mỗi đội, thời gian tuyển chọn, thời gian khảo sát chất lượng đội tuyển, kế
hoạch hội thảo rút kinh nghiệm trong việc dạy đội tuyển học sinh giỏi của nhà

trường. Đồng thời, phải được toàn thể cán bộ, giáo viên và học sinh nắm vững.
* Giúp đội ngũ giáo viên có kĩ năng phát hiện và tuyển chọn học sinh giỏi
Việc phát hiện và tuyển chọn học sinh vào đội tuyển học sinh giỏi là một trong
những khâu rất quan trọng, quyết định phần lớn chất lượng của đội học sinh giỏi.
Tuy nhiên, khâu này đòi hỏi đầu tư nhiều công sức, đòi hỏi năng lực và tâm huyết
của các thầy cô giáo. Trong công tác chỉ đạo tuyển chọn tôi yêu cầu giáo viên
thực hiện công đoạn này theo 3 bước:
Bước 1: Tập hợp các học sinh giỏi, kể cả một số em làm đơn xin dự thi vào đội
tuyển. Xem xét kết quả học tập ở những năm trước hoặc kết quả thi tuyển đầu vào
(khảo sát đầu năm), lấy ý kiến của các giáo viên đã từng dạy.
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

6


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

Bước 2: Tiến hành kiểm tra những tố chất của học sinh năng khiếu: Thông
minh, sáng tạo, phẩm chất ưu việt thông qua thi trắc nghiệm.
Bước 3: Đo một số chỉ số sinh lý có liên quan đến học sinh năng khiếu và xem
xét phả hệ gia đình (nếu có điều kiện).
* Tuyển chọn và phân công giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi
Vai trò của người giáo viên trong công tác phát hiện, bồi dưỡng học sinh
giỏi là hết sức quan trọng. Giáo viên bồi dưỡng phải là một người thầy vừa hồng
vừa chuyên, hay nói cách khác phải đủ tâm, đủ tầm; phải có ý thức tích cực trau
dồi, tích lũy chuyên môn, đọc nhiều, hiểu sâu vấn đề mà mình dạy học sinh theo
phương châm biết mười dạy một. Có thể nói giáo viên bồi dưỡng là một trong
những yếu tố quan trọng quyết định kết quả bồi dưỡng.

Việc tuyển chọn và phân công giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi là một
trong những công việc quan trọng của người quản lý. Trong quá trình tuyển chọn
và phân công giáo viên bồi dưỡng HS giỏi là cán bộ quản lí phụ trách công tác
chuyên môn tôi dựa trên tiêu chí:
- Có trình độ năng lực, chuyên môn, nghiệp vụ cao.
- Nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, say sưa với nghề, có ý thức kỉ luật cao
trong chuyên môn.
- Có kĩ năng, PP truyền thụ nội dung, kiến thức, ham học hỏi, tự bồi dưỡng
và cầu tiến.
- Có sức khoẻ, tự tin, giàu kinh nghiệm, có tính sáng tạo trong giảng dạy
và được công nhận là GVDG ít nhất là cấp trường.
Ngoài ra để nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh giỏi, tôi luôn quan tâm
đến công tác phân công lao động sư phạm hợp lý. Căn cứ vào trình độ chuyên
môn nghiệp vụ, năng lực của mỗi GV để phân công vào từng khối lớp một cách
phù hợp theo cách:
+ Phân công chuyên sâu, là cách phân công giáo viên phụ trách cố định
trong nhiều năm để họ có điều kiện nghiên cứu sâu các nội dung cần bồi dưỡng
phù hợp với năng lực của mỗi GV.
+ Phân công luân phiên để GV nắm kiến thức xuyên suốt chương trình tiểu
học.
+ Chỉ nên thay đổi GV khi có lí do chính đáng.
Bên cạnh đó tôi cũng luôn quan tâm đến công tác bồi dưỡng giáo viên dạy
học sinh giỏi. Tôi nhận thức được nội dung bồi dưỡng giáo viên gồm: Bồi dưỡng
tư tưởng, chính trị, đạo đức, phẩm chất nghề nghiệp; năng lực chuyên môn; kỹ
năng sư phạm; kiến thức kinh nghiệm thực tế và bồi dưỡng các kiến thức bổ trợ.
Trong quá trình làm việc tôi luôn có kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên, xác định
rõ từng nội dung bồi dưỡng cho từng giáo viên và thời gian, thời lượng, bồi
dưỡng. Đồng thời, tham mưu với cấp trên để cử giáo viên đi học các lớp bồi
dưỡng theo chuyên đề.
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

7


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

* Tổ chức chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi
+ Thời gian học:
Việc bồi dưỡng học sinh giỏi cần được làm thường xuyên, liên tục không nhất
thiết phải tổ chức riêng lớp, riêng buổi. Trên cơ sở thực tế của trường tôi chỉ đạo
giáo viên có thể dạy lồng ghép vào trong từng bài học, tiết học của bộ môn. Mỗi
giờ học có thể phát triển một lượng kiến thức nâng cao một cách phù hợp, nhẹ
nhàng, tự nhiên cho đối tượng học sinh khá, giỏi qua nhiều hình thức khác nhau,
như tổ chức trò chơi học tập, học vui vui học... Ngoài ra có thể tổ chức bồi dưỡng
nâng cao cho học sinh mỗi tuần một buổi vào ngày thứ 7 với thời lượng phù hợp
vừa sức với học sinh tránh gò ép, nhồi nhét dẫn đến tình trạng học sinh mất hứng
thú với việc học. Bên cạnh việc sử dụng quỹ thời gian hợp lý giáo viên cần phải
bồi dưỡng cho học sinh theo một nội dung chương trình thống nhất của chuyên
môn.
+ Nội dung chương trình:
- Dựa trên định hướng của chuyên môn mỗi giáo viên dạy bồi dưỡng cần
chủ động biên soạn nội dung chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi lớp mình phụ
trách. Tôi chú trọng khâu phê duyệt chương trình bồi dưỡng của từng giáo viên,
kiểm soát việc cập nhật, bổ sung tư liệu bồi dưỡng, yêu cầu cao việc đầu tư biên
soạn tài liệu, giáo trình bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Kiến thức nâng cao phải dựa trên nền tảng nắm vững kiến thức cơ bản và
bồi dưỡng chương trình nâng cao cho học sinh.
- Ngoài chương trình sách giáo khoa và tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng, tôi

chỉ đạo giáo viên có thể tham khảo thêm một số loại sách sau: Sách Toán, Tiếng
Việt nâng cao - nhà xuất bản giáo dục, Sách bồi dưỡng Toán, Tiếng việt, Toán
phát triển, các bài văn, toán hay và khó... Qua việc tham khảo các tài liệu trên sẽ
giúp cho giáo viên và học sinh làm giàu thêm vốn hiểu biết của mình đồng thời
rèn cho các em một thói quen đọc sách, một thói quen cần thiết của học sinh giỏi.
Trên cơ sở của nội dung chương trình đã biên soạn cùng các tài liệu tham
khảo phù hợp, giáo viên sẽ chủ động phân chia lượng kiến thức theo từng thời
gian, thời điểm thích hợp.
Thành lập ban chỉ đạo xây dựng nội dung bồi dưỡng do hiệu trưởng làm
trưởng ban, giáo viên bồi dưỡng, tổ trưởng chuyên môn làm thành viên.
Trên cơ sở kiến thức cơ bản, xác định rõ mục đích, yêu cầu bồi dưỡng kiến
thức, kĩ năng phát triển tư duy cho học sinh giỏi.
Ban chỉ đạo hoàn thiện chương trình bồi dưỡng, sau mỗi năm lại tổng kết,
rút kinh nghiệm.
Giáo viên tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi theo chương trình đã xây dựng
và tăng thêm bồi dưỡng ngoài giờ học.
+ Thống nhất phương pháp dạy đội tuyển:

Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

8


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

Trên cương vị là cán bộ quản lí, trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi tôi
động viên các thành viên bồi dưỡng vận dụng triệt để các phương pháp dạy học
tích cực để học sinh độc lập suy nghĩ, phát huy tính sáng tạo, năng lực giải quyết

vấn đề.
Bên cạnh đó tôi cũng giúp họ thấy được một giờ dạy bồi dưỡng học sinh
giỏi cần tiến hành như sau:
Bước 1: Học sinh thông báo kết quả làm bài tập về nhà. Học sinh nhắc lại
kiến thức, kĩ năng đã vận dụng vào giải quyết bài tập đó.
Bước 2: Hệ thống hoá và mở rộng kiến thức lí thuyết.
Bước 3: Đưa ra một số bài tập vận dụng kiến thức mở rộng.
Bước 4: Ra bài tập ở mức độ cao hơn.
Bước 5: Học sinh nhận xét, khái quát hoá để rút ra cách giải quyết của một
loại bài tập.
Bước 6: Củng cố kiến thức được bồi dưỡng.
Bước 7: Giao bài tập về nhà (có hướng dẫn).
* Huy động cộng đồng tham gia việc bồi dưỡng học sinh giỏi
Phát triển giáo dục đại trà đã khó nhưng để làm tốt việc bồi dưỡng học sinh
giỏi lại càng khó hơn, vì thế làm công tác quản lí trường học tôi coi trọng việc
huy động cộng đồng tham gia vào việc bồi dưỡng học sinh giỏi là việc làm cần
thiết. Đối với cha mẹ học sinh huy động quỹ khuyến học. Ngoài ra những cha mẹ
học sinh có kiến thức có thể góp ý cho nhà trường xây dựng nội dung bồi dưỡng
và phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi. Đối với chính quyền địa phương và các
đoàn thể nhà trường thường xuyên thông báo tình hình bồi dưỡng học sinh giỏi,
những khó khăn cần tháo gỡ để tranh thủ sự giúp đỡ của họ. Việc huy động các
nguồn lực sẽ tạo điều kiện cho nhà trường tổ chức công tác bồi dưỡng học sinh
giỏi có hiệu quả hơn.
c.Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Để thực hiện tốt giải pháp, biện pháp trên cần sự quan tâm chỉ đạo của các
cấp lãnh đạo, sự động viên kịp thời của các bậc phụ huynh học sinh sự chỉ đạo kịp
thời của BGH nhà trường và tập thể CBGV phải đoàn kết nhất trí cao thực hiện
tốt các yêu cầu sau:
Thứ nhất:
- Động viên khuyến khích thầy cô giáo nhiệt tình say mê công việc. Xây

dựng kế hoạch cụ thể chi tiết trước khi triển khai bồi dưỡng đội tuyển HSG.
- Phân công giáo viên bồi dưỡng phải đảm bảo cả hai yếu tố: tâm lý thỏa
mái giữa thầy và trò, giữa giáo viên này với giáo viên khác để có kết quả cao
trong quá trình bồi dưỡng.
- Bồi dưỡng theo kế hoạch cụ thể (các mảng kiến thức trọng tâm; thời gian,
tiến độ bồi dưỡng …)
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

9


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

- Phát huy trí tuệ tập thể (Các tổ nhóm chuyên môn thường xuyên trao đổi
chuyên môn, kinh nghiệm bồi dưỡng, xây dựng các chuyên đề..).
- Ứng dụng tốt công nghệ thông tin, khai thác có hiệu quả các tư liệu liên
quan trên mạng Internet.
Thứ hai:
- BGH trao đổi gặp gỡ với giáo viên bồi dưỡng để nắm bắt tình hình, kịp
thời điều chỉnh biện pháp quản lý.
- Tăng cường động viên, tạo điều kiện về vật chất, tinh thần để giáo viên
nhiệt tình, hăng say nghiên cứu, giảng dạy. Chủ động gặp gỡ, trao đổi, nắm bắt
những tâm tư nguyện vọng, những đề xuất, kiến nghị của giáo viên bồi dưỡng để
tìm biện pháp đáp ứng ( đặc biệt là vấn đề tài liệu, kiến thức bồi dưỡng).
Thứ ba:
- Tăng cường công tác tham mưu với Phòng để có thêm những kinh
nghiệm và giải pháp chỉ đạo, thúc đẩy công tác bồi dưỡng học sinh giỏi được tốt.
- Giao lưu với đồng nghiệp trường bạn để học hỏi thêm kinh nghiệm giảng

dạy.
Thứ tư:
- Tăng cường công tác kiểm tra khảo sát. Yêu cầu giáo viên sau khi kết
thúc mỗi chuyên đề ra bài kiểm tra, chấm bài, tổng hợp kết quả báo cáo phó hiệu
trưởng phụ trách bồi dưỡng HSG. Chuyên đề nào các em còn kém yêu cầu giáo
viên tranh thủ thời gian củng cố lại kiến thức cho các em thật vững vàng.
- Hàng tháng, tổ chức kiểm tra, xếp thứ tự học sinh trong từng đội
tuyển( dưới nhiều hình thức: Nhà trường kết hợp giáo viên dạy tự ra đề, chấm,
xếp loại, hoặc phân công GV chấm chéo giữa các đội tuyển…). Động viên, hàng
tháng khen thưởng trước toàn trường kịp thời các em có thành tích cao nhất trong
đội.
- Làm tốt công tác động viên, khen thưởng thích đáng giáo viên, học sinh
có kết quả cao trong quá trình bồi dưỡng và thi giáo viên giỏi các cấp.
- Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để mọi tầng lớp nhân dân trong xã
tạo điều kiện ủng hộ kinh phí đào tạo nhân tài.
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các biện pháp và giải pháp được đưa ra khi thực hiện đề tài này là:
- Xây dựng được kế hoạch tổ chức công tác bồi dưỡng học sinh giỏi chi
tiết, cụ thể, có chiều sâu.
- Giúp đội ngũ giáo viên có kĩ năng Phát hiện và tuyển chọn học sinh giỏi.
- Tuyển chọn và phân công giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi
- Tổ chức chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Huy động cộng đồng tham gia việc bồi dưỡng học sinh giỏi.
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

10


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

Tất cả các biện pháp, giải pháp trên có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Thiếu
một trong các giải pháp thì kết quả sẽ không cao.
Ngoài việc triển khai đồng bộ các giải pháp, biện pháp nêu trên thì trong
quá trình quản lí cũng phải tiến hành từng bước một và không coi nhẹ công đoạn
nào.
e.Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Kết quả khảo nghiệm khi mới bắt đầu thực hiện đề tài và khi kết thúc đề tài
được thể hiện bằng bảng số liệu sau:
Năm học

Học sinh giỏi cấp
huyện

Học sinh giỏi cấp
tỉnh

2012 – 2013

19

2

2013 – 2014

35

6

Như vậy, số lượng học sinh giỏi năm sau cao hơn năm trước đồng nghĩa với
việc chất lượng mũi nhọn được nâng lên một bước đáng kể.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Sau khi triển khai các phương pháp tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi thì giáo
viên đa số đều nắm được cách thức phát hiện học sinh năng khiếu. Ngoài ra còn
biết cách xây dựng chương trình, phương pháp bồi dưỡng học sinh giỏi.
III. Phần kết luận, kiến nghị
III.1. Kết luận:
Dân tộc Việt Nam có truyền thống lâu đời về đào tạo, bồi dưỡng tiềm năng
cho đất nước. Thời kì chế độ phong kiến Việt Nam cũng như sau cách mạng tháng
tám đến nay, lịch sử đều rất coi trọng nhân tài và coi đó là quốc sách hàng đầu.
Về chiến lược bồi dưỡng nhân tài, nguyên tổng bí thư Lê Khả Phiêu đã nói:
“ Một mặt phải tìm được những cách thích hợp để phát hiện và bồi dưỡng nhân
tài. Nhưng đồng thời cũng cần lưu ý là nhân tài sẽ có điều kiện xuất hiện trên một
nền dân trí rộng và trên cơ sở tổ chức đào tạo nhân lực tốt. Vì nhân tài là những
người có trí tuệ sắc bén, có bàn tay vàng, có kĩ năng đặc biệt “. Chính nhà trường
là nơi đào tạo các nhân tài. Phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi ở bậc tiểu học là
tạo nguồn cho việc bồi dưỡng học sinh giỏi ở các bậc phổ thông. Công tác bồi
dưỡng học sinh giỏi phải được tiến hành thường xuyên, liên tục và giáo dục toàn
diện. Nâng cao chất lượng học sinh giỏi phải song song với nâng cao chất lượng
đại trà. Đây là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân mà trực tiếp là của người cán bộ
quản lí và giáo vên.
Qua nghiên cứu lí luận và thực tiễn, chúng tôi rút ra được 8 biện pháp chỉ
đạo tổ chức bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường tiểu học Lí Tự Trọng đó là:
- Nâng cao nhận thức về việc bồi dưỡng học sinh giỏi.
Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

11

Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

- Xây dựng kế hoạch chỉ đạo và bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Tổ chức phát hiện, tuyển chọn và bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên.
- Tuyển chọn phân công giáo viên bồi dưỡng học sinh giỏi phù hợp khả
năng với phương châm “ Nhìn việc để tìm người”.
- Tổ chức hoạt động dạy học đội tuyển học sinh giỏi.
- Huy động cộng đồng tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Tổ chức tốt công tác thi đua khen thưởng về việc bồi dưỡng học sinh giỏi.
Hệ thống các biện pháp trên hoàn toàn có tính khả thi nếu người quản lí sử
dụng đồng bộ và linh hoạt 8 biện pháp thì sẽ có khả năng nâng cao chất lượng bồi
dưỡng học sinh giỏi.
III.2.Kiến nghị:
- Đối với nhà trường
Cần quan tâm về cơ sở vật chất: mua đầy đủ sách giáo khoa, tài liệu tham
khảo, trang bị đầy đủ máy tính nối mạng Internet để giáo viên tham khảo, cập
nhật thông tin. Tổ chức nhiều sân chơi tìm hiểu về các kiến thức các môn học chủ
yếu là môn Toán, Tiếng Việt và tiếng Anh cho học sinh tham gia. Động viên khen
thưởng kịp thời cho giáo viên và học sinh có thành tích cao trong học tập.
- Đối với phòng giáo dục
Nên tổ chức nhiều chuyên đề về bồi dưỡng học sinh giỏi Toán và Tiếng
Việt vào các buổi sinh hoạt chuyên môn trong dịp hè để giải đáp, thống nhất các
vấn đề khó của môn Toán và Tiếng Việt cho giáo viên. Tổ chức các sân chơi môn
Toán và Tiếng Việt.
Bằng những việc làm cụ thể, thiết thực trên, trong những năm qua công tác
phát hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường tôi đã gặt hái được những thành

công tuy không nhiều nhưng cũng đóng góp một phần không nhỏ vào phong trào
giáo dục của huyện nhà cũng như của địa phương, xứng đáng với niềm tin của
phụ huynh học sinh và nhân dân .
Trên đây là những giải pháp của tôi trong công tác quản lý và chỉ đạo nhằm
nâng cao hiệu quả công tác quản lí và chỉ đạo việc bồi dưỡng học sinh giỏi ở
trường Tiểu học, rất mong được bạn bè đồng nghiệp đóng góp, bổ sung ý kiến.
Buôn Trấp, tháng 2 năm 2015
Người thực hiện

Bùi Văn Huấn

Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

12


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………...
Chủ tịch Hội đồng Sáng kiến

Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

13

Bùi Văn Huấn

STT

Trường TH Lý Tự Trọng

MỤC LỤC
MỤC

TRANG

Phần mở đầu
- Lí do chọn đề tài
- Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
- Đối tượng nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu.
- Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Phần nội dung
- Cơ sở lí luận
Thực trạng
- Thuận lợi, khó khăn
- Thành công, hạn chế
- Mặt mạnh, mặt yếu
- Nguyên nhân
- Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trang mà đề tài đã đặt ra.
Giải pháp, biện pháp
- Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
- Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp

- Điều kiện để thực hiện giải pháp biện pháp
- Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
- Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Kiến nghị, kiến nghị
- Kết luận
- Kiến nghị

Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

1
1
1
1
1
1
2
2
3
3
3
4
4
5
5
5
6
9
10
10
11

11
12

14


Bùi Văn Huấn

Trường TH Lý Tự Trọng

Kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo bồi dưỡng học sinh giỏi ở trường Tiểu học

15