Luyện tập cách làm văn bản biểu cảm

Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
I. Ơn tập lý thuyết:

? Văn biểu cảm?

* Văn biểu cảm: Là văn bản viết ra
nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự
đánh giá… của con người về thế giới
xung quanh và khêu gợi sự đồng cảm
nơi người đọc, người nghe.
* Văn biểu cảm còn gọi là văn trữ tình;
bao gồm các thể loại văn học như thơ
trữ tình, ca dao trữ tình, tùy bút...
* Tình cảm trong văn biểu cảm là
những tình cảm đẹp, thấm nhuần tư
tưởng nhân văn (như yêu con người,
thiên nhiên, Tổ quốc, ghét độc ác...)


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
I. Ơn tập lý thuyết:

? Đặc điểm của văn biểu cảm?
- Mỗi bài văn biểu cảm tập chung biểu đạt một
tình cảm chủ yếu.
- Để biểu đạt tình cảm ấy, người viết có thể chọn

một hình ảnh có ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng (là
đồ vật, lồi cây hay một hiện tượng nào đó) để
gửi gắm tình cảm, tư tưởng, hoặc biểu đạt bằng
cách thổ lộ trực tiếp những nỗi niềm, cảm xúc
trong lòng.
-- Biể
u cảm
cảm trong
gián tiế
Là thô
ng quatrong
một sáng,
phong
Tình
bàip:phải
rõ ràng,
cả
nh,thực
một thì
câubài
chuyệ
, mộcó
t sự
t, hay một suy
chân
văn nmới
giávậ
trị.
nghó nào đó để biểu hiện, gửi gắm tư tưởng,
tình cảm, cảm xúc.

- Biểu cảm trực tiếp: Bộc lộ tình cảm, cảm
xúc, ý nghó thầm kín... bằng những từ ngữ trực
tiếp gợi ra tình cảm ấy.


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
I. Ơn tập lý thuyết:

?? Bố
củalàm
bàibài
vănvăn
biểu
cảmcảm?
gồm có
Cáccục
bước
biểu
mấy phần?
*1.Cũng
thể loại
khác.
Định như
hướcác
ng chính
xávăn
c: Hiể
u ý Văn

nghóa
biểu
phần:nội
từ cácảm
c từ cũng
trongcó
đềbốđểcục
xá3c đònh
-dung,
Mở bài:
những yêu cầu của đề bài.
-2.Thân
bài:
Xây dự
ng bố cục (Lập dàn bài):
-3.Kết
Diễbài:
n đạt thành văn:
4. Đọc và sửa chữa:


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
I. Ôn tập lý thuyết:


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM

I. Ôn tập lý thuyết:
II. Luyện tập:

Đề bài: Loài cây em yêu.

1. Định hướng chính xác:
- Thể loại: văn biểu cảm.
- Đối tượng: Cây nào đó em
thích (cây tre Việt Nam,
phượng, mai, đào…)
- Định hướng tình cảm: tình
cảm yêu thích loài cây đó.

? Giải thích yêu cầu của đề qua các từ
ngữ sau: loài cây, em, yêu
? Đề yêu cầu viết cho ai?
Thể
loại
văn bản em chuẩn bị làm?
? Viết
vềcủa
cái gì?
?Đối
Viết
để làm
tượng
biểugì?
cảm?
?Em
Viết

nào?
thểnhư
hiệnthế
tình
cảm như thế nào đối
với cây?


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
I. Ơn tập lý thuyết:
II. Luyện tập:

Đề bài: Lồi cây em u.

1. Định hướng chính xác:
2. Lập dàn ý:

DÀN BÀI THAM KHẢO

Mở bài: Giới lồi cây và lý do mà
em u thích.
Thân bài:
- Các đặc điểm gợi cảm của cây
mà em u thích.
- Lồi cây em thích trong cuộc
sống của con người.
- Lồi cây em thích trong cuộc
sống của em.

Kết bài: Khẳng định lại tình cảm
của em đối với lồi cây đó.


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
I. Ôn tập lý thuyết:
II. Luyện tập:

1. Định hướng chính xác:
2. Lập dàn ý:

Đề bài: Loài cây em yêu.
Bây giờ chúng ta chọn đối
tượng biểu cảm là cây tre
Việt Nam.



Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
I. Ôn tập lý thuyết:
II. Luyện tập:

Đề bài: Loài cây em yêu.

1. Định hướng chính xác:
2. Lập dàn ý:

*) Mở bài.
- Giới thiệu cây tre Việt Nam.
- Nêu lí do em yêu thích.

Phầm mở bài,
vấn đề đầu tiên
ta cần trình bày?


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
II. Luyện tập:

1. Định hướng chính xác:

Đề bài: Lồi cây em u.
Thảo luận:

2. Lập dàn ý:
*
Thâ
n bàGiới
i:
Mở
bài:
lồi cây và lý do mà em u thích.
…Gậy tre, chơng tre
-Thân
Cây tre

kiên cường chống lại sắt
bài:trong đời sống con người Việt Nam.
Trêđặc
n đấđiểm
t nướcgợi
Việcảm
t Nam
đâcây
u đâmà
u cũem
ng có
thép của qn thù. Tre
- +Các
của
utre.
thích.
Tre gắn bó, gần gũi với người Việt Nam bao đời
xung phong vào xe tăng
- +Lồi
cây em thích trong cuộc sống của con
nay.
đại bác, tre còn làm
người.
+ Tre làm đồ dùng, vật dụng trong nhà
. xanh
Thân
gày guộc, lá mong
manh
hầm
ngụy trang và giữ

Tre
- +Lồi
cây
em
thích
trong
cuộc
sống
của
em.
Trong chiến đấu: Tre làm vũ khí, tre
tạsao
otự
ra
nơilũy
che
Mà
nên
nên thành
tre ơi?
bí mật...
Tre bao bọc,
Xanh
bao
giờ
Kết
bài:
Khẳng
định
lại

tình
cảm
của
em
đối
với
Ở
đâu tre
cũng
xanh
dấu bộ đội, vây hãm quân thù.
chebờchở
nguời con
Chuyện
ngày
xưa
đã tươi
có
tre cho
xanh?
lồi
cây
đó.
Cho
dù
đất
sỏi
đất
vơi
bạc

màu?
- Tre có những đặc điểm, phẩm chất giống con người
Việt trong những đêm
Việt Nam.
+ Cần cù, chăm chỉ, vươn lên trong đất cằn.
+ Đoàn kết, bất khuất, kiên cường tạo nên thành lũy
bao bọc làng quê Việt Nam trước quân thù, bão táp
mưa sa.

(Nguyễn
Duy)
dài hành (Nguyễn
qn ra Duy)
trận...

(Thép Mới)


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
II. Luyện tập:

Đề bài: Loài cây em yêu.

1. Định hướng chính xác:
2. Lập dàn ý:
*) Kết bài: Khẳng định lại tình cảm của em với cây tre
Việt Nam.

Em làm thế
nào trong
phần kết
bài?


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
II. Luyện tập:

Đề bài: Lồi cây em u.

1. Định hướng chính xác:
2. Lập dàn ý:
*) Mở bài: Giới thiệu và nêu lí do em u thích cây tre Việt Nam.
* Thân bài:
- Cây tre trong đời sống con người Việt Nam.
+Trên đất nước Việt Nam đâu đâu cũng có tre.
+ Tre gắn bó, gần gũi với người Việt Nam bao đời nay.
+ Tre làm đồ dùng, vật dụng trong nhà.
+ Trong chiến đấu: Tre làm vũ khí, tre tạo ra nơi che dấu bộ đội, vây hãm
quân thù.
- Tre có những đặc điểm, phẩm chất giống con người Việt Nam.
+ Cần cù, chăm chỉ, vươn lên trong đất cằn.
+ Đoàn kết, bất khuất, kiên cường, tạo nên thành lũy bao bọc làng quê Việt
Nam trước quân thù, bão táp mưa sa.
*) Kết bài: Khẳng định lại tình cảm của em với cây tre Việt Nam.

TRE VIỆT NAM
(Nguyễn Duy)
Tre xanh
Xanh tự bao giờ
Chuyện ngày xưa đã có bờ tre xanh?
Thân gày guộc, lá mong manh
Mà sao nên lũy nên thành tre ơi?
Ở đâu tre cũng xanh tươi
Cho dù đất sỏi đất vôi bạc màu?
Có gì đâu, có gì đâu
Mỡ màu ít chắt dồn lâu hóa nhiều
Rễ siêng không ngại đất nghèo
Tre bao nhiêu rễ bấy nhiêu cần cù
Vươn mình trong gió tre đu
Cây kham khổ vẫn hát ru lá cành
Yêu nhiều nắng nỏ trời xanh
Tre xanh không đứng khuất mình bóng râm

Bão bùng thân bọc lấy thân
Tay ôm tay níu tre gần nhau thêm
Thương nhau tre không ở riêng
Lũy thành từ đó mà nên hỡi người
Chẳng may thân gãy cành rơi
Vẫn nguyên cái gốc truyền đời cho măng
Nòi tre đâu chịu mọc cong
Chưa lên đã nhọn như chông lạ thường
Lưng trần phơi nắng phơi sương
Có manh áo cộc tre nhường cho con
Măng non là búp măng non
Đã mang dáng thẳng thân tròn của tre

Năm qua đi tháng qua đi
Tre già măng mọc có gì lạ đâu
Mai sau,
Mai sau,
Mai sau…
Đất xanh tre mãi xanh màu tre xanh!


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
II. Luyện tập:
3. Viết thành văn:

Đề bài: Lồi cây em u.
Em hãy viết mở bài và
kết bài theo dàn ý trên?

*) Mở bài:
- Giới thiệu và nêu lí do em u thích cây tre Việt Nam.
*) Thân bài:
- Cây tre trong đời sống con người Việt Nam.
+ Trên đất nước Việt Nam đâu đâu cũng có tre.
+ Tre gắn bó, gần gũi với người Việt Nam bao đời nay.
+ Tre làm đồ dùng, vật dụng trong nhà.
+ Trong chiến đấu: Tre làm vũ khí, tre tạo ra nơi che dấu bộ đội, vây hãm
quân thù.
- Tre có những đặc điểm, phẩm chất giống con người Việt Nam.
+ Cần cù, chăm chỉ, vươn lên trong đất cằn.
+ Đoàn kết, bất khuất, kiên cường, tạo nêm thành lũy bao bọc làng quê Việt

Nam trước quân thù, bão táp mưa sa.
*) Kết bài: Khẳng định lại tình cảm của em với cây tre Việt Nam.


Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
II. Luyện tập:

Đề bài: Loài cây em yêu.

1. Định hướng chính xác:
2. Lập dàn ý:
3. Viết thành văn:
4. Đọc và sửa chữa:
* Mở bài.
Đất nước Việt Nam có hàng ngàn, hàng vạn loài cây khác nhau. Cây
nào cũng đẹp cũng hữu ích nhưng loài cây em yêu thích nhất là cây tre.
Vì tre tượng trưng cho dân tộc Việt Nam kiên trì, bề bỉ, hiên ngang, bất
khuất trong mọi hoàn cảnh.
* Kết bài:
Tre Việt Nam đáng yêu, đáng quý xiết bao. Dù có phải đi đâu xa quê
hương xứ sở nhưng hình ảnh cây tre kiên cường sẽ không bao giờ phai
mờ trong tâm trí em.



Tiết 28 – Tập làm văn:

LUYỆN TẬP CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM

Mở bài:
Trong đầm gì đẹp bằng sen,
Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng.
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh,
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Đúng như lời ca dao xưa đã nói, cây hoa sen có một vẻ đẹp bình dị và
thanh cao không dễ dàng tìm thấy ở các loài cây, loài hoa khác. Có lẽ vì thế,
chẳng biết tự bao giờ, cây hoa sen đã là loài cây mà em thích nhất.
Kết bài:
Em yêu hoa sen, một loài hoa giản dị, thanh cao. Sen không có vẻ kiêu sa
của hoa hồng, hoa lan, hoa cúc… nhưng sen vẫn được các nhà văn, nhà thơ
ca ngợi nhờ nét đẹp hiếm có mà các loài hoa khác không dễ gì có được “gần
bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.


BÀI TẬP NHANH
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
(Hồ Xuân Hương)

? Qua việc miêu tả hình
dáng của bánh trôi, tác
giả muốn ngầm biểu đạt
tình cảm nào khác? Tình
cảm đó được bộc lộ gián
tiếp hay trực tiếp?

Thảo luận:
Thảo thương nhớ ơi! Mới ngày
nào Thảo còn ngồi chung một bàn
với Hồng, Minh, Ngọc, thế mà nay
Thảo đã theo cha mẹ vào Thành
phố Hồ Chí Minh, để bọn mình
xiết bao mong nhớ. Thảo có nhớ
những lần chúng mình dạo Hồ
Tây, cùng chơi Thủ Lệ, cùng tham
quan Ao Vua? Thảo có nhớ một
lần mình ốm dài, Thảo chép bài
cho mình?...
( Bài tham khảo của học sinh)

? Đoạn văn trên muốn
biểu đạt tình cảm gì?
Tình cảm đó được bộc lộ
gián tiếp hay trực tiếp?


BÀI TẬP NHANH
BÁNH TRÔI NƯỚC
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.
(Hồ Xuân Hương)

Thảo thương nhớ ơi! Mới ngày nào
Thảo còn ngồi chung một bàn với

Hồng, Minh, Ngọc, thế mà nay Thảo
đã theo cha mẹ vào Thành phố Hồ Chí
Minh, để bọn mình xiết bao mong nhớ.
Thảo có nhớ những lần chúng mình
dạo Hồ Tây, cùng chơi Thủ Lệ, cùng
tham quan Ao Vua? Thảo có nhớ một
lần mình ốm dài, Thảo chép bài cho
mình?...
( Bài tham khảo của học sinh)

Trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất
trong trắng, son sắt của người phụ
nữ Việt Nam trong xã hội xưa, vừa
cảm thương sâu sắc cho thân phận
chìm nổi của họ.
=> Gián tiếp

Tình cảm bạn bè thắm thiết giữa
Thảo, Hồng, Minh, Ngọc, khi Thảo
đã đi xa (Thành phố Hồ Chí Minh)

=> Trực Tiếp.


1. Đề yêu cầu
viết cho ai?

3. Viết để làm
gì?

2. Viết về cái
gì?

1. Định hướng
chính xác:

2. Lập dàn ý:

Các bước
làm bài văn
biểu cảm?

4. Viết như thế
nào?

3. Viết thành
văn:

4. Đọc và sửa
chữa:


DẶN DÒ:
- Hoàn
thành
văn
theo đề trên (loài cây em yêu.)
Dàn
bài bài
tham

khảo:
- Xây dựng dàn ý của bài “cây sấu Hà Nội”
- Học bài cũ, xem lại những kiến thức đã học về văn
biểu cảm và chuẩn bị giấy để làm bài viết số 2.
Mở bài: Ấn tượng về những cơn mưa lá sấu vàng ào ạt
rơi trong hương sấu dìu dịu, thơm thơm.
Thân bài:
- Hương vị màu sắc của cây sấu; hương lá dịu dàng,
hoa hình sao màu trắng sữa, quả sấu xanh…
- Tình cảm: gợi nhớ gợi thương, đậm đà chất Hà Nội…
- Kỉ niệm:
+ Thời thơ ấu.
+ Lớn lên, đi xa…
Kết bài: Cây sấu đã trở thành một phần máu thịt của
Hà Nội để mà thương mà nhớ.