Tổng quan về dạy học tích cực trong đào tạo y khoa liên tục

LỚP TẬP HUẤN

SƯ PHẠM Y HỌC CƠ BẢN
HÀNỘI – 2015

TỔNG QUAN VỀ DẠY-HỌC TÍCH CỰC
TRONG ĐÀO TẠO Y KHOA LIÊN TỤC

Phí Văn Thâm, HMDP/VMA


CÁC NỘI DUNG
1.Các nguyên tắc Dạy và Học
2.Khái quát về dạy - học tích cực
3.Dạy- học theo mục tiêu, dạy-học theo
năng lực

HMDP-2015

2


1.Các nguyên tắc Dạy và Học

HMDP-2015

3


Nguyên tắc DẠY HỌC
CRAFT

Clarity (rõ ràng):
Relevance (liên quan)
Activity (sinh động)
Feedback (phản hồi):
Testing (lượng giá)
Người học là Trung tâm
HMDP-2015

BV Thanh nhàn – 2015

4


Nguyên tắc dạy học - CRAFT (1)
1.Clarity (Rõ ràng):
• Ngôn ngữ rõ,
• cấu trúc rõ,
• Hand-out, thit
ế bị AV hỗtrợ
• Chc
ắ chn
ắ miọ hc
ọ viên nhìn rõ và nghe rõ
• Hiỏ hc
ọ viên mun
ố hc
ọ gì ( mc
ụ tiêu hc
ọ tp
ậ

2..Relevance ( liên quan):
• Giiả thích cho hc
ọ viên se sửdng
ụ nhng
ữ thứhọhc
ọ
khi họlàm vic/
ệ hành nghề
• dy
ạ gì liên quan đ
ế
n công vic
ệ ca
ủ hc
ọ viên và
áp dng
ụ vào thc
ự tếcông vic
ệ
• Cho nhiu
ề ví dụminh hoạquan nim
ệ miớ
HMDP-2015

5


Nguyên tắc dạy học - CRAFT (2)
3. Activity ( sinh động): Phương pháp giảng
dạy sinh động,

-Chuẩn bị bộ bài tập/câu hỏi cho học viên
trong quá trình dạy-học
- Cung cấp nhiều cơ hội để thực hành các
kỹ năng ( giao tiếp, tư duy và hành động)
- Chú trọng việc học viên được thực hành
để học kỹ năng

HMDP-2015

6


Nguyên tắc dạy học - CRAFT (3)
4.Feedback (Phản hồi):
•

Cho học viên biết họ làm tốt ở mức đ
ộ nào

•

Giải thích, trình diễn đ
ể họ sao cho có thể làm t ốt h ơn

5.Testing (Lượng giá)
Lượng giá thường xuyên để xem học viên
đã đạt đến mức độ nào của yêu cầu (chuẩn
hoá)

HMDP-2015

7


Nguyên tắc HỌC TẬP
1.Học là quá trình nội tại của người học
2.Học là quá trình tư duy,học chủ yếu là quá trình liên
tưởng, liên hệ sự việc với nhau
3.Học được củng cố bằng áp dụng kiến thức, kỹ năng
4.Học qua hiểu thì nhớ lâu hơn (thuộc lòng)
5.Học được lặp đi lặp lại sẽ ghi nhớ

HMDP-2015

8


Tháp học tập
1.KhổngTử: Nghe thì Quyên, Nhìn thì Nhớ, Làm thì Hiểu
2.Dale.E
Dryden NY 1954
Thuyết trình – 5%
Đọc –

10%

Tài liệu AV – 20%
Trình diễn – 30%
Thảo luận – 50%
Trải nghiệm - 75%

HMDP-2015

Giảng dạy - 90%

9


2.Dạy-học tích cực

HMDP-2015

10


Dạy-học tích cực là gì
• Dạy học tích cực là phương pháp giáo dục, dạy học
theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng
tạo của người học;
• Dạy học tích cực hướng tới tích cực hóa các hoạt
động của người học về nhận thức và thực hành
• Dạy học tích cực tập trung phát huy tính tích cực
của người học (không phải của người dạy)

HMDP-2015

11


Đặc trưng của dạy- học tích cực
1.Là hệ thống gắn liền quá trình

Dạy và Học
2.Người học là trung tâm
3.GV:Là người tạo ra hoạt động
học tập, Là người hướng
dẫn, hỗ trợ
4.Quan tâm đến kết quả: làm
được gì? học được gì ? chứ
không phải dạy thế nào?
--> VAI TRÒ CHỦ ĐẠO CỦA THẦY
VÀ CHỦ ĐỘNG CỦA TRÒ
HMDP-2015

BVĐK Phú thọ: Chủ động của trò

12


Các yếu tố của Dạy-học tích cực
1. Chỉ rõ mục tiêu cho người học
2. Người học chủ động, tham gia tích cực
hoạt động do Thày tổ chức
3. Hướng dẫn cách học cho hv
4. Sử dụng học liệu phù hợp
5. Đề cao sự sáng tạo, cá biệt của hv

HMDP-2015

13

3.Dạy-học theo mục tiêu,
Dạy học theo năng lực

HMDP-2015

14


Dạy-học theo mục tiêu
• Xác định mục tiêu của môn học bài học về
kiến thức, thái độ và kỹ năng (KAS)
• Chuẩn bị tài liệu dạy-học theo các mục tiêu
đã xác định
• Dạy và học hướng theo mục tiêu nhằm đạt
được mục tiêu
• Lượng giá/đánh giá theo mục tiêu (KAS)

HMDP-2015

15


Dạy học theo mục tiêu (2)
1.Chuẩn bị cho việc viết mục tiêu
– Hiu
ể yêu cu
ầ nghềnghip,
ệ nhu cu
ầ xã hiộ cơsởca
ủ môn

hc,
ọ bài hc
ọ
– Phân tích nhim
ệ v:ụ Hv đ
ã bit
ế gì? Cn
ầ làm đ
ư
ợ
c gì về
vn
ấ đ
ềsp
ắ ging,
ả
Phân tích nhim
ệ vụđ
úng sẽvit
ế đ
ư
ợ
c mc
ụ
tiêu tốt
2.Viết mục tiêu (sẽ nghiên cứu sâu ở bài sau)
– Chn
ọ đ
ộ
ng từmởđ

ầ
u thích hp,
ợ mt
ộ mc
ụ tiêu chỉ nên
dùng 1 đ
ộ
ng từ
– Không dùng các sốlư
ợ
ng mơhồ( mô tảcác triu
ệ
chứng,... )
– Vit
ế mc
ụ tiêu cụthểtheo SMART
– Miỗ tit,
ế bài hc
ọ không nên quá nhiu
ề mc
ụ tiêu (1-2)
bài hc
ọ khong
ả 4-5 mc
ụ tiêu
HMDP-2015

16

Dạy học theo mục tiêu (3)
3. Chọn phương pháp dạy học theo mục tiêu
- Nếu là chủ yếu là kiến thức: bài giảng
- Nếu tập giải quyết vấn đề, phát triển kỹ năng: Thảo luận nhóm
- Chỉ tiêu thực hành theo mục tiêu
- Phương pháp dạy học phụ thuộc vào:
+ Sở trường của Gv
+ Phương tiện sẵn có hỗ trợ cho bài dạy-học
+ Trình độ, khả năng của học viên
4.Lượng giá, đánh giá theo mục tiêu
- Đề thi, kiểm tra bám sát mục tiêu
- Đánh giá khóa học theo mục tiêu.
HMDP-2015

17


Dạy học theo năng lực (1)
• Năng lực là: khả năng hoàn thành một công việc bao
gồm :Kỹ năng cơ bản,Kiến thức cần thiết, Thái độ
phù hợp
– Kỹ năng có 3 loại: Kỹ thuật-thủ thuât;
Tư duy-ra quyết đ
ị nh; Giao tiếp-ứng xử
(hand/Head/Heart). Kỹ năng thực hành phải
dựa vào bằng chứng khoa học
– Kiến thức phù hợp, vừa đ
ủ
– Thái đ
ộ : Ứng xử nhân văn, cá biệt hóa,

coi ngư
ờ i bệnh, khách hàng là trung
tâm
HMDP-2015

18


Dạy học theo năng lực (2)
• Biên soạn chương trình dựa trên năng lực cần học

– Nghềđ
ư
ợ
c phân tích thành tng
ừ nhim
ệ vụ(duties)
– Nhim
ệ vụđ
ư
ợ
c phân tích thành công vic
ệ (tasks)
– Công vic
ệ liạ phân tích thành các Kin
ế thc,
ứ Kỹ
nng
ă và Thái đ
ộphiả có đ

ểlàm vic
ệ đ
ó

->Chương trình được thiết kế theo modules
• Dạy học theo Năng lực là dạy-học và lượng giá
đồng thời cả Kiến thức, Kỹ năng và Thái độ giúp
hình thành năng lực nghề cho học viên

HMDP-2015

19


Dạy học theo năng lực (3)
Vì bản chất của dạy học theo năng lực là chuyển đầu ra từ
dạy-học theo mục tiêu rời rạc thành mục tiêu lớn lồng ghép
thành năng lực nên:
• Dạy lý thuyết: Giảm thuyết trình, giao bài tập, đọc tài liệu,
động não, theo nhóm nhỏ, dạy/học theo test, giao nhiệm vụ,
viết tiểu luận, Lồng ghép phát triển tư duy ( Trí)
• Dạy thực hành (Lab, BV,Cộng đồng -mô phỏng trong Lab,
bảng kiểm, giải quyết tình huống): Không chỉ d/h kỹ thuật,
thủ thuật (tay) mà kết hợp cả giao tiếp (tim) Kỹ năng tư duy
(trí). nên cần tăng thảo luận nhóm, đóng vai,...(Năng lực)
• Lượng giá, đánh giá: giải quyết tình huống, quan hệ tâm lý
(Gv-Hv, nhân viên ytế - người bệnh), phản hồi.
HMDP-2015

20

Dạy-học dựa trên năng lực (2)

Thái độ phù hợp

Kiến thức cần thiết

Kỹ năng cơ bản
HMDP-2015

Theo BS.Nghiêm Xuân Đức
21


Dạy học theo mục tiêu,năng lực
Dạy học dựa trên mục tiêu thường được xác định rất cụ thể về
KAS, Mục tiêu lại xác định trên cơ sở bài học, môn học,...
độc lập ->riêng rẽ không tổng thể
Dạy học theo Năng lực: Lồng ghép rộng mọi yếu tố để đạt
được các năng lực (competence) để khi hành nghề Hv sử
dụng năng lực đã học, rèn luyện trong quá trình học, không
rời rạc theo KAS hay theo môn học bài học riêng rẽ
- Mục tiêu

- Nội dung
- Phương pháp
- Quá trình học tập

các NĂNG LỰC

giống như quá
trình hành nghề
HMDP-2015

22


4.Chọn chủ đề bài dạy-học
trong đào y khoa liên tục
(để có thông tin- không trình bày ở lớp)

Mỗi học viên chuẩn bị:
-Chọn tên một bài dạy-học mà anh/chị được
giao chuẩn bị? (Đây là bài thực hành ở lớp học theo
đến cuối cùng ! )

-Mỗi nhóm chọn 1 bài chung để làm việc nhóm

HMDP-2015

23


Nhắc lại vài nội dung về
chương trình đào tạo
• Khung chương trình
• Chương trình khung
– Cao đ
ẳ ng & đ
ạ i học

– Trung cấp
– Dạy nghề
• Chương trình giáo dục nghề nghiệp (chi tiết):
– Chư
ơ ng trình đào tạo (TC)
– Chư
ơ ng trình dạy nghề (DN)
– Chư
ơ ng trình giáo dục (ĐH&CĐ)
– Chư
ơ ng trình đào tạo liên tục
(ngành y tế)
(luËt GD-2005)

HMDP-2015

24


Chương trình
- Chương trình đào tạo là kế hoạch cho các hoạt động

đào tạo
- Chương trình đào tạo gồm 3 nội dung chính: Mục tiêu,
Kế hoạch, Đánh giá
- Chương trình đào tạo liên tục:Thực hiện theo công
văn 1853/BYT-K2ĐT ngày 07/04/2009 của BYT
- Chương trình đào tạo sẽ gồm có một số bài nhất định
do người biên soạn ( chúng ta xác định ra)
- Mỗi người sẽ chọn 1 bài trong chương trình để thực

hiện trong suốt khóa học này

HMDP-2015

25