quy hoạch môi trường

ĐỀ TÀI: QUY HOẠCH MÔI TRƯỜNG

NHÓM 5


I: đặt vấn đề
Cải thiện chất lượng cuộc sống của nhân dân là chính sách mục tiêu chính của phát triển kinh tế xã hội
trong tất cả các nước trên thế giới. Cho đến nay phần lớn các nước đã thử nghiệm để đạt điều này bằng
việc hình thành và thực hiện các kế hoạch phát triển nhưng không bất kỳ một nỗ lực nghiêm túc nào
để lồng ghép các cân nhắc môi trường vào trong quá trình này. Tuy nhiên, để đảm bảo rằng các hoạt
động của con người chỉ can thiệp đến độ chấp nhận được đến chức năng của các hệ thống hỗ trợ cuộc
sống hoặc các quá trình sinh thái tự nhiên,quy hoạch môi trường hiện nay đang trở nên một đòi hỏi
ngày càng quan trọng trong nền kinh tế thế giới tự do và lơn mạnh không ngừng...


1.định nghĩa
Quy hoạch môi trường được hiểu là sự vạch định, quy định, sắp xếp, bố trí các đối tượng
môi trường theo không gian lãnh thổ hoặc theo không gian vật thể môi trường nhằm
đảm bảo môi trường sống tốt đẹp cho con người và bảo vệ môi trường sống cho các hệ
sinh vật của môi trường bền vững trong sự thống nhất với sự phát triển lâu bền của
kinh tế - xã hội theo các định hướng, mục tiêu và thời gian của kế hoạch, phù hợp với
trình độ phát triển nhất định.


Quy hoạch có các mức độ và quy
mô khác nhau, được phân biệt
theo các cấp:

 Hoạch định ( quy hoạch sơ bộ)
 Quy hoạch chi tiết và thiết kế.
Trong quy hoạch môi trường, các

mục tiêu môi trường được cụ thể
hơn, gắn bó chặt chẽ với các mục
tiêu kinh tế - xã hội của các
ngành kinh tế hơn và được tiến
hành ở trên các phần lãnh thổ
nhỏ hơn so với hoạch định.


Luật BVMT 2014 đã xây dựng một mục riêng cho Quy hoạch BVMT đây là nội dung hoàn
toàn mới với 5 Điều: nguyên tắc cấp độ, kỳ quy hoạch; nội dung quy hoạch; trách
nhiệm lập quy hoạch; tham vấn, thẩm định, phê duyệt quy hoạch; rà soát và điều
chỉnh quy hoạch. Theo đó Điều 8 luật BVMT 2014 thể hiện rất rõ nguyên tắc, cấp độ,
kỳ của quy hoạch BVMT như sau:


a. Quy hoạch bảo vệ môi trường phải bảo
đảm các nguyên tắc sau:
- Phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội; chiến lược, quy hoạch tổng thể
phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an
ninh; chiến lược bảo vệ môi trường quốc
gia bảo đảm phát triển bền vững;
- Bảo đảm thống nhất với quy hoạch sử
dụng đất; thống nhất giữa các nội dung cơ
bản của quy hoạch bảo vệ môi trường;
- Bảo đảm nguyên tắc bảo vệ môi trường
quy định tại Điều 4 của Luật này.


b. Quy hoạch bảo vệ môi
trường gồm 02 cấp độ là

quy hoạch bảo vệ môi
trường cấp quốc gia và
quy hoạch bảo vệ môi
trường cấp tỉnh.
c. Kỳ quy hoạch bảo vệ
môi trường là 10 năm,
tầm nhìn đến 20 năm.


2. Mục đích của quy hoạch môi trường:
 Điều hòa sự phát triển của môi
trường – kinh tế - xã hội đang tồn tại
và phát triển trong khu vực.
Đảm bảo sự phát triển kinh tế - xã hội
không vượt quá khả năng chịu đựng
của môi trường tự nhiên và sự phát
triển của hệ thống tự nhiên phù hợp
với sự phát triển của KT – XH.
Tư tưởng chỉ đạo của quy hoạch môi
trường gồm các điểm sau:


Tư tưởng chỉ đạo của quy hoạch môi trường gồm các điểm sau:


3. Nội dung của công tác quy hoạch môi trường
Là xác định hoặc quy định phạm vi lãnh thổ cho các hệ sinh thái và các chức năng
khác của môi trường sống.
Cần phải nghiên cứu và có giải pháp cho các vấn đề:

 Đảm bảo cân bằng vật chất, cân bằng NL và cân bằng ST không vượt qua khả
năng nền của HST khu vực.

 Phân định chức năng hoạt động khác nhau tránh các ảnh hưởng tiêu cực tới chất
lượng của các thành phần môi trường.

 Xác định, đảm bảo các chỉ tiêu chủ yếu về MT cho quy hoạch


 Phân định chức năng hoạt động khác nhau tránh các ảnh hưởng tiêu cực tới
chất lượng của các thành phần môi trường.

 Xác định, đảm bảo các chỉ tiêu chủ yếu về MT cho quy hoạch


Quy hoạch bảo vệ môi trường cấp quốc gia gồm những nội dung như:
Đánh giá hiện trạng môi trường, quản lý môi trường, dự báo xu thế diễn biến môi trường và biến đổi khí
hậu; phân vùng không gian phát triển, bảo vệ và bảo tồn; thực trạng bảo vệ môi trường rừng, bảo tồn đa
dạng sinh học; các định hướng quản lý và giải pháp quy hoạch; thực trạng quản lý môi trường biển, hải đảo
và lưu vực sông; các định hướng quản lý và giải pháp quy hoạch; thực trạng xử lý nước thải, các định hướng
quản lý và các giải pháp quy hoạch; thực trạng xử lý chất thải rắn, các định hướng quản lý và các giải pháp
quy hoạch; thực trạng xử lý khí thải, các định hướng quản lý và các giải pháp quy hoạch; thực trạng hệ
thống quan trắc môi trường, các định hướng quản lý và các giải pháp quy hoạch; các bản đồ quy hoạch tỷ
lệ 1:50.000.000.000; nguồn lực thực hiện quy hoạch; tổ chức thực hiện quy hoạch.


Quy hoạch bảo vệ môi trường cấp tỉnh sẽ dưới hình thức báo cáo riêng, gồm những nội dung
chính như: Đánh giá hiện trạng môi trường, quản lý môi trường, dự báo xu thế diễn biến
môi trường và biến đổi khí hậu; phân vùng không gian phát triển, bảo vệ, bảo tồn; thực
trạng bảo vệ môi trường rừng, bảo tồn đa dạng sinh học; các định hướng quản lý và giải

pháp quy hoạch; thực trạng xử lý nước thải, các các giải pháp quản lý và quy hoạch; thực
trạng xử lý chất thải rắn, các giải pháp quản lý và quy hoạch; các bản đồ quy hoạch tỷ lệ
1:1.000.000…


4. Quy trình chung của quy hoạch MT phát triển bền vững
Quy hoạch môi trường được tiến hành
đồng thời trong thể thống nhất với
quy hoạch kinh tế - xã hội. Được tiến
hành theo như sau:

 Xác định rõ các mục tiêu và các đối
tượng cho quy hoạch, đồng thời xác
định rõ phạm vi không gian và thời
gian cho quy hoạch


 Chuẩn bị các thông tin, các cơ sở dữ liệu về MT và KT – XH của vùng quy
hoạch cho công việc quy hoạch

 Chuẩn bị và tiến hành công tác điều tra – khảo sát về các thành phần môi
trường tự nhiên và KT- Xh

 Tiến hành công tác văn phòng cho công tác quy hoạch
 Tiến hành đánh giá tác động môi trường của các hành động phát triển theo
các mục tiêu của quy hoạch







Xây dựng các kịch bản cho công tác quy hoạch
Tiến hành quy hoạch
Trình duyệt, nghiệm thu báo cáo quy hoạch tổng thể
Tiến hành đánh giá tác động môi trường của các hành động phát triển theo
các mục tiêu của quy hoạch

 Xây dựng các kịch bản cho công tác quy hoạch
 Tiến hành quy hoạch
 Trình duyệt, nghiệm thu báo cáo quy hoạch tổng thể


Quy hoạch môi trường


Các phương pháp cơ bản áp dụng trong QHMT
 Lấy mẫu và thống kê, phân tích
 Phương pháp chuyên gia
 Tổng hợp, tích hợp các nguồn dữ liệu thứ
cấp và khảo sát

 Phương pháp phân tích hệ thống
 Xây dựng mô hình
 Các công cụ viễn thám và GIS


II: HIỆN TRẠNG

Được các chuyên gia đánh giá là “thiên đường của các loại quy hoạch” song tại Việt

Nam chỉ mới xuất hiện quy hoạch môi trường ở những khu vực nhất định hơn là một
chiến lược mang tính tổng thể.
Để ứng phó và quản lý các vấn đề liên quan đến lĩnh vực môi trường, các tỉnh, thành
tại Việt Nam đều lập báo cáo quy hoạch môi trường.
Tuy nhiên, các báo cáo gần như có chung một hướng về nội dung quy hoạch được gói
gọn trong từng tỉnh thay vì thực hiện quy hoạch liên tỉnh, liên vùng để bảo vệ môi
trường hiệu quả hơn. Điều này có thể dẫn đến những mâu thuẫn về trách nhiệm
quản lý.


Một ví dụ rõ nét là lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh
từng ký đơn đề nghị xem xét dự án thủy điện
Đồng Nai 6 và 6A (không nằm trong phạm vi
quản lý của Thành phố Hồ Chí Minh) vì lo ngại
các tác động từ môi trường từ thủy điện sẽ ảnh
hưởng đến vùng hạ lưu sông Đồng Nai.
Tương tự, các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai cũng có
những hội thảo, kiến nghị về việc bảo tồn đa
dạng sinh học và hạn chế tác hại của thủy điện
Đồng Nai 6 và 6A.
Kết quả cuối cùng là Thủ tướng Chính phủ đã chỉ
đạo loại bỏ dự án này.


Một minh chứng khác là vấn đề ô nhiễm lâu năm ở kênh Ba Bò (giáp ranh giữa Thành
phố Hồ Chí Minh và Bình Dương) chưa thể giải quyết dứt điểm do có sự bất cập trong
quản lý.
Theo Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh thì họ không thể
sang Bình Dương phạt các doanh nghiệp xả thải trái phép vào kênh mà cần phối hợp liên
ngành giữa hai địa phương. Đến khi đầy đủ giấy tờ phối hợp thì khó bắt được quả tang

doanh nghiệp xả thải.
Theo tìm hiểu của phóng viên TTXVN, hiện nay có một số tỉnh, thành đã thuê các công ty
tư vấn chuyên nghiệp của nước ngoài để thực hiện việc xây dựng quy họach môi trường
mang tính tổng thể.


Thành phố Hồ Chí Minh có chương trình Quy
họach môi trường đô thị thích ứng với biến
đổi khí hậu do nhiều công ty, trường Đại
học về môi trường của Đức thực hiện từ
năm 2008 đến hết năm 2013.
Tỉnh Quảng Ninh cũng mời các chuyên gia
của Nhật Bản để xây dựng quy hoạch môi
trường đến năm 2020, tầm nhìn 2030 mà ở
đó, công tác bảo vệ môi trường Vịnh Hạ
Long và rừng ngập mặn được đánh giá
quan trọng nhất rồi mới đến các chỉ tiêu
kinh tế.
Dù vậy, không có một kế hoạch cấp tỉnh nào
có thể đạt hiệu quả cao nhất nếu không có
sự phối hợp của các tỉnh khác lân cận trong
vùng sinh thái (và cả vùng kinh tế) đã được
xác định.


Nhận xét về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường kiêm Tổng Cục trưởng Tổng Cục môi trường
Bùi Cách Tuyến cho biết: “Quy hoạch môi trường đã có tại nhiều nước, đặc biệt là các nước tiên tiến và họ
quy hoạch theo hướng tổng thể quốc gia theo vùng sinh thái. Trong quá khứ, có những quốc gia lập quy
hoạch cụ thể theo từng ngành mà không chú ý đến quy họach tổng thể để phù hợp quy luật thiên nhiên
có thể ảnh hưởng đến mục đích cuối cùng là chất lượng sống, hạnh phúc của con người bên cạnh các mục

đích kinh tế. Phải có quy hoạch môi trường tổng thể để khắc phục tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo giữa
các quy hoạch ngành.”
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Bùi Cách Tuyến cũng đưa ra thêm những trường hợp cụ thể về
mặt chồng chéo trong quản lý nhà nước về việc “mạnh ai nấy quy hoạch” như hiện nay.


Ví dụ bờ sông Sài Gòn khu vực huyện Hóc Môn, Thành phố Hồ Chí Minh nằm trong quy hoạch phát triển vùng
sinh thái thì bờ bên kia lại có nhiều công trình xây dựng mọc lên. Điều này khiến cảnh quan hai bờ sông
“chỏi” nhau và có những tác động nhất định đến dòng sông.
Theo báo cáo mới nhất về quy hoạch môi trường của Bộ Tài nguyên và Môi trường, việc đánh giá môi trường
chiến lược cho các loại hình quy hoạch hiện nay gặp nhiều khó khăn do cơ quan thực hiện phát triển quy
hoạch không xác định được hiện trạng, diễn biến của các thành phần môi trường và định hướng quản lý và
bảo vệ môi trường.
Do vậy, các nội dung quản lý và bảo vệ môi trường phải được xác lập tổng hợp để thực hiện một cách thống
nhất từ trung ương đến địa phương và giữa các ngành, các lĩnh vực phát triển. Từ đó mới có cơ sở phân
tích, đề xuất các định hướng, giải pháp phát triển hài hòa lợi ích giữa các địa phương, các ngành, các lĩnh
vực


Những hoạt động tiêu biểu ở địa phương mang tính quy
hoạch tiêu biểu đang được thực hiện ở địa phương là:
 Hiện trạng môi trường tỉnh: mặc dù
chất lượng báo cáo hiện trạng môi
trường còn hạn chế nhưng báo cáo
cũng đã đóng góp vào việc xây dựng
kế hoạch phát triển phát triển kinh
tế xã hội của tỉnh

 Đánh giá tác động môi trường môi
trường các dự án phát triển (dự án

mới đầu tư và các cơ sở đang hoạt
động)


 Chương trình hành động môi trường
 Quy hoạch khu du lịch, khu nghỉ mát, danh lam thắng cảnh
 Quy hoạch khu dân cư, đô thị
 Quy hoạch sử dụng đất
 Quy hoach khu công nghiệp....
Bên cạnh loại quy hoạch ngành nêu trên, còn có quy hoạch chuyên ngành.