bức thư của người đàn bà không quen

BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

1

R., nhâ viïët tiïíu thuët thúâi thûúång, trúã vïì Viïn tûâ sấng súám,
sau ba ngây ài chúi ni. Ưng ta mua mưåt túâ bấo úã nhâ ga; ưng ta
chúåt nhòn thêëy ngây thấng ghi trïn bấo vâ bên nhúá ra rùçng hưm
nay lâ sinh nhêåt mònh. Bưën mûúi mưët tíi, ưng nghơ thêìm, vâ ưng
thêëy khưng vui mâ cng chùèng bìn. Ưng giúã liïn tc nhûäng trang
bấo sưåt soẩt rưìi thụ tùỉc-xi vïì nhâ.
Ngûúâi hêìu, sau khi thûa lẩi rùçng trong khi ưng vùỉng nhâ, cố
hai võ khấch àïën thùm vâ mêëy ngûúâi gổi dêy nối, mang thû tûâ giêëy
mấ trònh ưng trïn mưåt cấi khay. Nhâ vùn ụí oẫi nhòn nhûäng bûác
thû vâ bốc mêëy cấi phong bò mang tïn nhûäng ngûúâi ưng quan têm.
Múái àêìu ưng gẩt sang bïn mưåt bûác thû cố vễ quấ dây vâ nết chûä lâ
lẩ àưëi vúái ưng. Trâ dổn ra, ưng chïỵm chïå t tay ngưìi trïn ghïë bânh,
lûúát qua túâ bấo mưåt lêìn nûäa cng vâi tâi liïåu in. Cëi cng ưng
chêm mưåt àiïëu thëc lấ vâ cêìm lêëy bûác thû àậ gẩt sang bïn.
Têët cẫ vâo khoẫng trïn hai mûúi trang giêëy, viïët vưåi vâng
bùçng nết chûä xao xuën ca àân bâ, mưåt bẫn thẫo thò àng hún lâ
mưåt bûác thû. Bêët giấc ưng nùỉn thûã phong bò mưåt lêìn nûäa xem cố
sốt chiïëc phiïëu gûãi nâo trong àố khưng. Nhûng phong bò rưỵng
khưng vâ cng nhû nhûäng túâ thû, nố khưng cố àõa chó ngûúâi gûãi
hóåc chûä k nâo hïët. Thêåt k lẩ, ưng ta nghơ bng vâ lẩi cêìm
nhûäng túâ giêëy lïn, Nhû mưåt tiïu àïì, trïn àêìu trang mưåt, cố dông
chûä sau àêy “Gûãi anh, ngûúâi chûa bao giúâ quen biïët em”. Ưng ta
dûâng lẩi kinh ngẩc. Cố phẫi thû viïët cho ưng khưng nhó? Hay lâ
cho mưåt ngûúâi tûúãng tûúång nâo àố? Trđ tô mô bûâng dêåy vâ ưng bùỉt
àêìu àổc:
"Con em chïët hưm qua; ba ngây ba àïm rông rậ, em àậ vêåt
lưån vúáđ cấi chïët àïí cûáu lêëy cåc sưëng bế bỗng non tú êëy, sët 40

tiïëng liïìn, em cûá ngưìi úã àêìu giûúâng nố, trong khi cún ưëm lâm cấi



Stefan Zweig

2

thên hònh tưåi nghiïåp sưët hêìm hêåp ca nố run bùỉn lïn. Em rêëp
nûúác trïn trấn bỗng giậy, cẫ ngây àïm, em nùỉm lêëy àưi bân tay
nhỗ xđu run rêíy ca nố. Àïën tưëi hưm thûá ba thò em kiïåt sûác. Mùỉt
em khưng cûúäng nưíi, cûá dđp lẩi lc nâo khưng biïët. Thânh thûã em
ng thiïëp ài trïn ghïë 3,4 tiïëng àưìng hưì vâ trong thôi gian àố, thêìn
chïët àậ cûúáp con em ài mêët. Bêy giúâ, nố nùçm àêy, thùçng bế tưåi
nghiïåp thên u, trong cấi giûúâng con nđt chêåt hểp, y ngun nhû
lc nố sưëng; cố àiïìu lâ ngûúâi ta àậ vët mùỉt cho nố, àưi mùỉt àen
sêỵm tưëi vâ thưng minh ca nố; ngûúâi ta àậ àùåt hai tay nố chùỉp lïn
trïn chiïëc sú mi trùỉng vâ bưën ngổn bẩch lẩp àang chấy le lối úã 4
gốc giûúâng.
Em khưng dấm nhòn, em khưng dấm àng àêåy, búãi vò hïỵ ấnh
sấng lng liïëng ài thò nhûäng vïåt bống lẩi lûúát trïn mùåt nố vâ em
tûúãng nhû nết mùåt nố hoẩt àưång vâ em cố thïí ngúä rùçng nố khưng
chïët, rùçng nố sùỉp sûãa thûác dêåy, cêët cấi giổng trong trễo nối vúái em
vâi lúâi êu ëm trễ thú. Nhûng em biïët, nố chïët rưìi, vâ em khưng
mën nhòn àïí khỗi tiïëp tc hy vổng vâ àïí khỗi phẫi thêët vổng mưåt
lêìn nûäa. Em biïët, em biïët lùỉm, con em àậ chïët hưm qua; bêy giúâ
em chó côn cố mònh anh trïn àúâi, chó côn mònh anh, mâ anh thò
khưng biïët gò vïì em vâ cố lệ giúâ àêy àang vui chúi khưng hay
khưng biïët gi hïët, hóåc àang tiïu khiïín vúái mổi ngûúâi mổi vêåt. Em
chó cố anh, anh, ngûúâi chûa tûâng bao giúâ biïët àïën em, ngûúâi mâ em

u sët cẫ cåc àúâi.
Em lêëy cêy nïën thûá nùm vâ em àùåt nố lïn bân núi em ngưìi
viïët cho anh. Búãi vò em khưng thïí ngưìi mưåt mònh vúái àûáa con chïët
mâ khưng kïu lïn bùçng cẫ têm hưìn, vâ, vâo cấi giúâ khng khiïëp
nây, em côn biïët nối vúái ai, nïëu khưng nối vúái anh, ngûúâi àậ tûâng
lâ têët thẫy àưëi vúái em vâ hiïån vêỵn lâ têët thẫy àưëi vúái em?
Em khưng hiïíu em nối thïë cố rộ khưng, cố thïí anh khưng
hiïíu em chùng? Àêìu em nùång trõch; hai thấi dûúng em àêåp dưìn vâ
ong ong; chên tay em ï êím. Em cho lâ em bõ sưët; vâ cố lệ lẩi cm
cng nïn, bïånh cm hiïån àang lẫng vẫng úã cûãa nhâ nây sang cûãa
nhâ nổ, vâ nïëu thïë thò câng hay, vò em sệ ài vúái con em vâ khưng
bùỉt båc phẫi cưë gùỉng tûå ch nûäa. Ln ln cố mưåt têëm mân sêỵm
tưëi lûúát qua trûúác mùỉt em; cố lệ em sệ khưng à sûác viïët hïët bûác



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

3

thû nây àêu; nhûng em mën thu thêåp hïët sûác lûåc ca mònh lẩi àïí
nối chuån vúái anh mưåt lêìn, chó mưåt lêìn nây thưi, anh vư vân
thûúng u, ngûúâi chûa tûâng bao giúâ biïët àïën em.
Em chó mën nối vúái riïng mònh anh thưi, chđnh anh lâ ngûúâi
àêìu tiïn em sệ têm sûå hïët mổi chuån: anh sệ biïët hïët cåc àúâi em,
cấi cåc àúâi xûa nay vêỵn lâ ca anh mâ anh chùèng hay biïët mưåt tđ
gò cẫ. Nhûäng àiïìu bđ mêåt ca em, anh sệ chó biïët khi nâo em chïët
rưìi, khi nâo anh sệ khưng phẫi trẫ lúâi em, khi nâo mâ cấi àang lâm
cho chên tay em vûâa lẩnh giấ vûâa nống hûâng hûåc, sệ dûát khoất
mang em ài vơnh viïỵn. Nïëu em sưëng sốt, em sệ xế bûác thû nây ài

vâ em sệ tiïëp tc im lùång nhû ngây xûa em vêỵn im lùång. Nhûng
nïëu thû nây àïën tay anh thò anh sệ biïët rùçng mưåt ngûúâi àân bâ àậ
chïët kïí chuån àúâi mònh vúái anh, cấi cåc àúâi vưën lâ ca anh tûâ giúâ
àêìu tiïn cho àïën giúâ chốt côn tónh tấo ca cư ta. Anh àûâng cố súå
nhûäng lúâi em nối: mưåt ngûúâi àân bâ àậ chïët khưng côn àôi hỗi gò
nûäa hïët; cư ta khưng àôi hỗi tònh u, khưng àôi hỗi thûúng hẩi,
cng khưng àôi an i. Àiïìu duy nhêët em xin anh, lâ anh hậy qụn
têët cẫ nhûäng gò mâ nưỵi àau em àang tòm phûúng êín nấu núi anh,
sùỉp bưåc lưå ra àêy. Hậy tin têët cẫ nhûäng lúâi em nối, àố lâ lúâi cêìu xin
duy nhêët ca em àưëi vúái anh: ngûúâi ta khưng nối dưëi vâo cấi giúâ
àûáa con àưåc nhêët ca mònh chïët.
Em mën bưåc bẩch vúái anh vïì cẫ cåc àúâi em, cấi cåc àúâi chó
thûåc sûå bùỉt àêìu tûâ ngây em biïët anh. Trûúác àố, nố chó lâ cấi gò mêåp
múâ vâ hưỵn àưån mâ k ûác ca em khưng bao giúâ quay trúã lẩi; nố
giưëng nhû mưåt cấi hêìm tưëi, trong àố bi vâ mẩng nhïån ph àêìy lïn
nhûäng àưì vêåt vâ nhûäng con ngûúâi àûúâng nết múâ ẫo khưng côn àïí
lẩi cht gò trong trấi tim em nûäa. Khi biïët anh, em múái mûúâi ba
tíi vâ úã cng ngưi nhâ hiïån anh vêỵn àang úã, ngưi nhâ trong àố
anh àang cêìm trïn tay lấ thû nây, cht húi thúã cëi cng ca àúâi
em, em úã cng mưåt têìng gấc, ngay trûúác cûãa phông anh àố. Chùỉc
chùỉn anh chùèng côn nhúá gò vïì gia àònh em nûäa, vïì ngûúâi vúå goấ tưåi
nghiïåp ca mưåt cưng chûác súã tâi chđnh (bao giúâ cng mùåc àưì tang)
vâ àûáa con gấi gêìy gô thên hònh chûa phất triïín lâ em hưìi bêëy giúâ;
mể con em sưëng ru r trong cấi xoâng xơnh ca loẩi ngûúâi nghêo
hên. Cố lệ anh chùèng bao giúâ biïët hổ tïn mể con em búãi vò trïn cûãa



Stefan Zweig

4

nhâ em khưng hïì cố biïín àïì tïn, chùèng cố ai àïën chúi nhâ em,
chùèng cố ai àïën hỗi mể con em. Thã àố, xa xùm lùỉm, mûúâi lùm
mûúâi sấu nùm rưìi. Chùỉc chùỉn anh chùèng côn nhúá nûäa, anh u
thûúng ca em, nhûng em thò chao ưi! Em nhúá àïën mú cìng tûâng
chi tiïët nhỗ nhêët: em vêỵn côn àinh ninh, nhû múái hưm qua, cấi
ngây, thêåm chđ cẫ giúâ pht mâ em àûúåc nghe nối àïën anh lêìn àêìu,
àûúåc trưng thêëy anh lêìn àêìu vâ lâm sao cố thïí khấc àûúåc hẫ anh
búãi vò chđnh àố lâ lc mâ cẫ v tr múã ra àưëi vúái em? Anh u, cho
phếp em kïí lẩi vúái anh têët cẫ, phẫi, têët cẫ tûâ àêìu àïën cëi; em van
anh, hậy r lông àûâng mïåt mỗi vò phẫi nghe em kïí vïì em trong
mûúâi lùm pht àưìng hưì, em, ngûúâi àậ sët mưåt àúâi u anh khưng
biïët mïåt mỗi.
Trûúác khi anh àïën ngưi nhâ nây, àùçng sau cấnh cûãa phông
anh lâ nhûäng con ngûúâi àưåc ấc, àấng ghết vâ hay cậi lưån. Vưën
nghêo khưí, àiïìu hổ ghết nhêët lâ nhûäng ngûúâi hâng xốm bêìn hân,
lâ chđnh mể con àêy, búãi lệ mể con em khưng mën cố gò giưëng vúái
sûå thư tc kiïíu ngûúâi nghêo vư tû cấch ca hổ. Ngûúâi chưìng lâ mưåt
gậ nghiïån rûúåu hay àấnh vúå; mể con em àang àïm cûá thûác giêëc
ln vò tiïëng ghïë qúng mẩnh trïn sân, tiïëng àơa bõ àêåp vúä loẫng
xoẫng; cố lêìn, ngûúâi vúå bõ àấnh mấu me àêìm àòa, àêìu tốc r rûúåi,
chẩy xëng cêìu thang; gậ say cûá hô hết àùçng sau cho àïën khi hâng
xốm phẫi doẩ ài gổi cẫnh sất múái thưi. Thoẩt àêìu, mể em trấnh
mổi quan hïå vúái hổ vâ cêëm em khưng àûúåc trô chuån vúái con cấi
hổ, bổn nây tòm mổi cú hưåi àïí trẫ th em. Khi gùåp em ngoâi phưë,
chng ài theo vùng ra nhûäng lúâi tc tơu vâ mưåt hưm, chng lêëy
nhûäng nùỉm tuët to tûúáng àấnh em chẫy mấu trấn. Cẫ nhâ theo
bẫn nùng, àïìu ghết bổn ngûúâi àố vâ cho àïën mưåt hưm cố chuån
khưng hay xẫy àïën vúái hổ - hònh nhû ngûúâi chưìng bõ bỗ t vò tưåi ùn

cùỉp - vâ hổ phẫi cën gối thò chng em àïìu thúã phâo. Trong mưåt
vâi ngây, têëm biïín ët cho thụ àûúåc treo trûúác cûãa nhâ rưìi àûúåc
cêët ài vâ chùèng mêëy chưëc bấc gấc cûãa cho biïët lâ mưåt nhâ vùn, mưåt
qu ưng àiïìm àẩm vâ cố mưåt mònh, àậ thụ cùn phông àố. Chđnh
àố lâ lc em àûúåc nghe nhùỉc àïën tïn anh lêìn àêìu.
Àûúåc mêëy ngây sau, thúå sún, thúå vûäa, thúå trang trđ, ph
tûúâng, kếo àïën tu sûãa cùn phông vûâa thoất khỗi àấm ch c bêín



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

5

thóu; chó toân thêëy tiïëng ba, tiïëng dng c, tiïëng cổ rûãa, nhûng
mể em chùèng hïì lêëy thïë lâm phiïìn vò mể em bẫo thïë lâ cëi cng,
nhûäng cẫnh vúå chưìng cậi lưån om xôm àậ chêëm dûát hùèn. Bẫn thên
anh thò trong sët thúâi gian dổn nhâ, em chùèng hïì thêëy àêu; mổi
cưng viïåc àïìu do ngûúâi ca anh trưng nom, cấi bấc ngûúâi hêìu thêëp
bế rêët nïìn nậ, nghiïm nghõ, tốc hoa rêm, àûúâng hoâng bẫo ban
mổi sûå vúái phong thấi àơnh àẩc vâ tûå tin. Bấc ta gêy êën tûúång
mẩnh àưëi vúái têët cẫ bổn em, trûúác hïët búãi vò trong cấi ngưi nhâ
ngoẩi ư nây ca chng em, mưåt ngûúâi hêìu àûúâng bïå mang húi
hûúáng xậ hưåi thûúång lûu, quẫ lâ mưåt cấi gò hoân toân múái mễ. Thûá
nûäa, búãi vò bấc ta hïët sûác lïỵ àưå vúái mổi ngûúâi mâ vêỵn khưng cấ mê
mưåt lûáa vúái àấm àêìy túá. Ngay tûâ hưm àêìu, bấc àậ kđnh cêín châo
mể em nhû mưåt phu nhên vâ ngay cẫ àưëi vúái em lc àố chó lâ mưåt
con bế con, bao giúâ bấc cng tỗ ra hoâ nhậ vâ rêët lõch sûå. Khi bấc
nhùỉc àïën tïn anh, bao giúâ cng lâ vễ húi cung kđnh, mưåt sûå trên
trổng àùåc biïåt; Ngûúâi ta thêëy ngay rùçng bấc ta gùỉn bố vúái anh hún

nhiïìu so vúái quan hïå ch, túá thưng thûúâng. Ưi! Vò àiïím àố mâ em
u bấc êëy biïët bao, bấc Jùng àưn hêåu, mùåc d em vêỵn ghen vúái
bấc ln ln àûúåc úã bïn anh, hêìu hẩ anh!
Em kïí cho anh têët cẫ nhûäng cấi àố, anh thûúng u, têët cẫ
nhûäng àiïìu vùåt vậnh àố, gêìn nhû lâ k cc, àïí anh hiïíu lâm sao
ngay tûâ àêìu anh àậ cố mưåt uy lûåc àïën thïë àưëi vúái con bế nht nhất
rt rê lâ em lc bêëy giúâ, ngay cẫ trûúác khi anh bûúác vâo cåc àúâi
em, xung quanh anh nhû toẫ ra mưåt vông hâo quang, mưåt vông
hâo quang ph qu, dõ thûúâng vâ huìn bđ; têët cẫ mổi ngûúâi trong
ngưi nhâ ngoẩi ư nây (Nhûäng ngûúâi sưëng mưåt cåc sưëng chêåt hểp
bao giúâ cng tô mô mën biïët mổi cấi múái mễ qua trûúác cûãa nhâ hổ
- àïìu nống lông nống råt chúâ anh túái, Vâ sûå tô mô anh àấnh thûác
dêåy trong em múái tùng lïn biïët nhûúâng nâo, khi mưåt bíi chiïìu ài
hổc vïì, em nhòn thêëy trûúác cûãa nhâ cưỵ xe chúã àưì àẩc! Phêìn lúán
nhûäng bân ghïë, giûúâng t, nhûäng thûá nùång nïì nhêët, àậ àûúåc
khn vâo phông vâ lc bêëy giúâ ngûúâi ta àang chuín nhûäng thûá
nhể hún. Em cûá àûáng ngêy úã bêåc cûãa àïí ngùỉm nghđa àûúåc hïët mổi
thûá vò têët cẫ àưì àẩc ca anh àưëi vúái em àïìu lẩ lêỵm quấ, em chûa
tûâng thêëy gò tûúng tûå nhû thïë bao giúâ; nâo hònh thấnh ÊËn àưå, nâo



Stefan Zweig

6

tûúång , nâo nhûäng bûác tranh lúán lưång lêỵy, rưìi cëi cng cú man
nâo lâ sấch, nhiïìu quấ, àểp quấ àïën mûác em khưng sao tûúãng
tûúång nưíi cấi gò giưëng nhû vêåy àûổc. Ngûúâi ta chêët àưëng têët cẫ lïn
bêåc cûãa vâ bấc hêìu phông lêìn lûúåt cêìm lêëy tûâng quín mưåt, thêån

trổng phi bi bùçng mưåt cấi phêët trêìn. Em tô mô lûúån quanh
chưìng sấch cûá cao dêìn lïn; bấc hêìu phông khưng xua em nhûng
cng khưng khuën khđch em, thânh thûã em khưng dấm súâ àïën
quín nâo cẫ, mùåc dêìu em rêët mën vët ve nhûäng têëm bòa da
mïìm mẩi ca nhiïìu cën trong sưë àố. Em chó nghiïng ghế nhòn
àûúåc tïn sấch, mưåt cấch súå sïåt, trong àưëng êëy cố nhûäng sấch bùçng
tiïëng Anh, tiïëng Phấp vâ nhûäng thûá tiïëng em khưng biïët. Em cố
thïí cûá àûáng hâng giúâ nhûng mể em gổi vïì.
Cẫ bíi tưëi em bùỉt båc phẫi nghơ àïën anh, tuy nhiïn em
chûa hïì trưng thêëy anh. Em chó cố mûúi mûúâi lùm cën sấch rễ
tiïìn àống bòa cấc-tưng àậ môn xú mâ em qu hún mổi thûá vâ àổc ài
àổc lẩi khưng ngûâng; tûâ lc àố trúã ài, mưåt nghơ ấm ẫnh em lâ lâm
sao biïët àûúåc con ngûúâi cố trong tay vâ àậ àổc hâng ngân cën
sấch àểp nhû thïë, con ngûúâi biïët têët cẫ cấc thûá tiïëng êëy, con ngûúâi
vûâa giâu cố vûâa un bấc êëy. Àưëi vúái em, mưåt sûå kđnh trổng siïu
phâm gùỉn liïìn vúái cấi nghơ vïì vư vân cën sấch àố. Em tûúãng
tûúång anh lâ mưåt ngûúâi cố tíi, àeo kđnh, rêu dâi bẩc trùỉng, giưëng
nhû giấo sû àõa l ca chng em, cố àiïìu lâ àấng u hún, àểp vâ
hiïìn dõu hún; em khưng hiïíu tẩi sao ngay bêëy giúâ em àậ tin chùỉc lâ
thïë, nhûng nhêët àõnh anh phẫi àểp, cho d em cố tûúãng tûúång anh
lâ mưåt ưng giâ chùng nûäa. Àïm hưm êëy, chûa biïët anh mâ em àậ
mú àïën anh lêìn àêìu.
Ngây hưm sau, anh àïën úã hùèn cùn phông, nhûng mùåc d cưë
cưng rònh ngống, em vêỵn khưng trưng thêëy anh; nưỵi tô mô ca em
lẩi câng tùng gêëp bưåi. Cëi cng, ngây thûá ba, em thêëy anh vâ nưỵi
ngẩc nhiïn ca em múái sêu sùỉc biïët bao khi nhêån thêëy anh hoân
toân khấc vúái tûúãng tûúång ca em, khưng cố gò giưëng vúái hònh ẫnh
Àûác Cha Cha mâ em àậ hònh dung ra mưåt cấch trễ con! Em àậ
mú àïën mưåt ưng giâ àưn hêåu àeo kđnh, vêåy mâ anh lẩi thïë nây, vêỵn
hïåt nhû anh bêy giúâ, anh, con ngûúâi bêët biïën mâ nùm thấng cûá

trûúåt ài khưng sao phẩm túái àûúåc! Anh mùåc mưåt bưå qìn ấo thïí



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

7

thao àểp mï hưìn, mâu nêu nhẩt, vâ anh chẩy thón thóỉt lïn cêìu
thang, nhanh nhển nhû trễ con, bao giúâ cng nhẫy hai bêåc mưåt.
Anh cêìm m trong tay vâ nhû thïë, vúái mưåt nưỵi kinh ngẩc khưn xiïët
tẫ, em ngùỉm bưå mùåt àêìy sûác sưëng, ngúâi ngúâi ca anh vúái mấi tốc
thanh xn; quẫ thûåc em àậ giêåt thốt ngûúâi vò kinh ngẩc khi thêëy
anh trễ biïët bao, àểp biïët bao, mïìm mẩi, thon thẫ vâ tao nhậ biïët
bao. Mâ cấi àố chùèng cố gò lâ lẩ: ngay tûâ giêy pht àêìu tiïn, em àậ
cẫm thêëy rêët rộ râng àiïìu mâ mổi ngûúâi cng cẫm thêëy nhû em
khi thêëy dấng anh, àiïìu mâ ngûúâi ra húi ngúä ngâng cẫm thêëy theo
mưåt cấch duy nhêët: úã anh, cố hai con ngûúâi, mưåt châng trai trễ
nưìng nhiïåt, vui tûúi, lao hïët mònh vâo vui chúi vâ phiïu lûu, vâ
àưìng thúâi, trong nghïå thåt, lẩi lâ mưåt tđnh cấch nghiïm tc triïåt
àïí, trung thânh vúái phêån sûå, hổc rưång vâ tinh tïë vư cng. Em linh
cẫm thêëy cấi mâ mổi ngûúâi àoấn ra trûúác khi biïët anh: lâ anh sưëng
mưåt cåc sưëng lûúäng diïån, mưåt cåc sưëng mâ mùåt sấng quay thùèng
vïì phđa thïë gian, trong khi mùåt kia chòm trong bống tưëi, chó cố
riïng mònh anh biïët mâ thưi. Cấi tđnh chêët lûúäng diïån sêu sùỉc êëy,
àiïìu bđ mêåt ca cåc àúâi anh, con bế mûúâi ba tíi lâ em lc bêëy
giúâ, bõ anh thu mêët hưìn, àậ cẫm thêëy ngay tûâ cấi nhòn àêìu tiïn.
Anh u ca em, thïë lâ anh àậ biïët hưìi êëy anh lâ àiïìu k
diïåu nhû thïë nâo vúái em - phẫi àưëi vúái em, mưåt con bế con. Mưåt con
ngûúâi àûúåc kđnh trổng vò viïët sấch, vò nưíi tiïëng rưång rậi trong thïë

gian - thïë mâ àưåt nhiïn hiïín hiïån ra trong dấng nết ca mưåt châng
trai trễ hai mûúi lùm tíi tao nhậ vâ vui tûúi nhû ch bế! Em cố
phẫi nối thïm vúái anh rùçng tûâ hưm àố trúã ài, trong ngưi nhâ ca
chng mònh, trong cấi thïë giúái bế con ca em, khưng côn cố gò lâm
em quan têm nûäa ngoâi anh ra, rùçng, vúái têët cẫ cấi bûúáng bónh vâ
dai dùèng thûúâng xun ấm ẫnh ca mưåt con bế 13 tíi, em chó côn
cố mưåt àiïìu lo toan duy nhêët: xoay quanh cåc sưëng vâ cåc àúâi
anh! Em quan sất anh, em quan sất nhûäng thối quen ca anh, em
quan sất nhûäng ngûúâi àïën nhâ anh, vâ têët cẫ nhûäng cấi àố àấng lệ
lâm giẫm búát nưỵi tô mô anh àậ khúi lïn trong em thò lẩi câng chó
lâm cho nố tùng thïm, búãi vò tđnh chêët lûúäng diïån ca con ngûúâi
anh hoân toân biïíu hiïån trong àa dẩng nhûäng cåc thùm viïëng àố.
Cố nhûäng thanh niïn, bẩn anh, anh cng hổ cûúâi nối rêët thoẫi



Stefan Zweig

8

mấi, nhûäng sinh viïn ùn vêån giẫn dõ, rưìi lẩi cố nhûäng bâ ài xe húi
túái, thêåm chđ mưåt lêìn cố cẫ ưng giấm àưëc Nhâ hất ca kõch - nhâ
nhẩc trûúãng lúán mâ em thûúâng chó trưng thêëy tûâ àùçng xa, úã giấ
nhẩc ca ưng ta, mâ chó nhòn, em cng thêëy lông trân àêìy kđnh
phc - rưìi lẩi cố cẫ nhûäng cư bế côn ài hổc trûúâng thûúng mẩi,
lunh qunh lûúát qua cûãa phông: tốm lẩi rêët nhiïìu ph nûä. Àưëi vúái
em cấi àố khưng cố nghơa gò àùåc biïåt, thêåm chđ mưåt bíi sấng,
khi ài hổc, em thêëy mưåt bâ àeo mẩng kđn mđt ra khỗi phông anh
cng thïë thưi: lc bêëy giúâ em múái 13 tíi àêìu vâ chûa hiïíu rùçng
nưỵi tô mô say sûa trong viïåc rònh ngống anh àậ lâ tònh u rưìi, vò

em côn bế quấ.
Nhûng anh u ca em, cho àïën hưm nay em vêỵn côn nhúá
àđch xấc cấi ngây, giúâ em àậ hoân toân vâ vơnh viïỵn gùỉn bố vúái
anh. Bûäa êëy em vûâa ài chúi vúái mưåt con bẩn cng trûúâng vïì vâ
chng em àang àûáng nối chuån vúái nhau trûúác cûãa nhâ. Mưåt chiïëc
xe húi phống hïët tưëc lûåc àïën; xe dûâng lẩi vâ vúái dấng ài nưn nống,
nhû nhn nhêíy àïën bêy giúâ vêỵn lâm em say mï rẩo rûåc, anh nhẫy
tûâ bêåc cûãa xëng vâ ài vïì phđa cûãa nhâ. Khưng biïët mưåt sûác mẩnh
vư thûác nâo àậ xui khiïën em chẩy àïën múã cûãa cho anh: em giao
bûúác anh vâ chng mònh gêìn nhû va phẫi nhau. Anh nhòn em
bùçng cấi nhòn êëm ấp, dõu dâng vâ bao bổc nhû mưåt niïìm êu ëm;
anh móm cûúâi vúái em bùçng mưåt n cûúâi mâ em khưng thïí gổi lâ cấi
gò khấc ngoâi chûä ïm ấi vâ anh nối vúái em bùçng mưåt giổng thanh
thanh, gêìn nhû thên mêåt: "Rêët cẫm ún cư".
Chó cố chûâng êëy thưi, anh rêët u thûúng. Nhûng tûâ giêy
pht êëy trúã ài, tûâ khi em cẫm thêëy cấi nhòn dõu dâng vâ ïm ấi êëy,
em àậ hoân toân thåc vïì anh. Vïì sau em hiïíu ra - hùèn lâ em cng
súám hiïíu ra àiïìu àố thưi - rùçng cấi nhòn rẩng rúä êëy, cấi nhòn nhû
tẩo mưåt lìng nam chêm quanh anh àố, cấi nhòn vûâa nhû bao bổc
lẩi vûâa nhû lưåt trêìn ngûúâi ta ra, cấi nhòn ca kễ quën r bêím
sinh êëy, anh àem phên phất mưåt cấch hâo phống cho mổi ph nûä
ài qua gêìn anh, cho mổi cư hêìu gấi múã cûãa cho anh, em àậ hiïíu ra
rùçng úã anh cấi nhòn àố khưng cố cht gò lâ thûác cẫ, trong àố
khưng cố chđ mâ cng chùèng cố quën luën, nhûng sûå êu ëm
cuẫ anh àưëi vúái nûä giúái àậ hoân toân vư hònh hung àem lẩi cho cấi



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

9

nhòn ca anh mưåt vễ dõu dâng, êëm ấp mưỵi khi anh hûúáng mùỉt vïì
phđa hổ. Nhûng em - mưåt con bế 13 tíi - em khưng hay biïët mưåt tđ
gò vïì nết cấ tđnh àố ca anh; em chòm vâo vâo con sưng lûãa. Em
ngúä lâ niïìm êu ëm àố chó dânh cho em, cho riïng mưåt mònh em
thưi, cấi giêy pht àưåc nhêët êëy cng à biïën con bế chûa mận khai
lâ em lc àố thânh mưåt ngûúâi àân bâ vâ ngûúâi àân bâ êëy àậ vơnh
viïỵn lâ ca anh
"Ai àêëy?" Con bẩn em hỗi. Em khưng trẫ lúâi nố ngay àûúåc.
Em khưng thïí nối tïn anh ra. Tûâ cấi giêy pht àêìu tiïn, cấi giêy
pht duy nhêët êëy, tïn anh àậ trúã thânh àiïìu bđ mêåt ca em.
"Chêåc! Mưåt ưng cng úã trong nhâ nây", sau àố em êëp ng trẫ
lúâi mưåt cấch vng vïì.
"Vêåy sao cêåu lẩi àỗ rûâ mùåt lïn khi ưng ta nhòn cêåu thïë?" Con
bẩn em trïu vúái têët cẫ cấi tinh ma ca mưåt àûáa bế tô mô. Vâ chđnh
vò em cẫm thêëy sûå chổc ghểo ca nố nhùçm vâo àiïìu bđ mêåt ca
mònh, mấu em lẩi câng dưìn lïn mùåt, nống bûâng bûâng. Ngûúång quấ
hoấ thư tc, em hết rêìm lïn mưåt cấch man rúå: Àưì gâ mấi têy ranh
con!", em nhûäng mën bốp cho nố chïët ngẩt. Nhûng nố lẩi câng
cûúâi giâ vúái mưåt vễ giïỵu cúåt hún; em tûác ûáa nûúác mùỉt mâ khưng
lâm gò àûúåc. Em bỗ mùåc nố àûáng àêëy vâ chẩy lïn nhâ mònh. Chđnh
giêy pht àố, em àậ u anh. Em biïët rùçng cấc bâ, cấc cư vêỵn
thûúâng nối vúái chûä àố, anh, ch bế cûng ca hổ. Nhûng hậy tin em,
chûa ai tûâng u anh mậnh liïåt - nhû mưåt con nư lïå, nhû mưåt con
chố - vâ têån têm bùçng cấi con ngûúâi lc àố lâ em vâ àïën bêy giúâ,
àưëi vúái anh, em vêỵn ngun vển nhû lâ nhû thïë. Trïn àúâi nây,
khưng cố cấi gò so àûúåc vúái cấi mẫnh tònh khưng ai thêëy àûúåc ca
mưt con bế thu mònh lẩi trong bống tưëi; tònh u àố rêët àưỵi vư tû,
nhêỵn nhc phc tông chùm cht vâ say mï àïën nưỵi khưng bao giúâ

cấi tònh u bùçng dc vổng vâ d sao cng nhiïìu àôi hỗi, ca ngûúâi
àân bâ àïën àưå mận khai, cố thïí sấnh kõp. Chó cố nhûäng àûáa trễ cư
àún múái cố thïí giûä gòn cho mònh têët cẫ niïìm say mï; nhûäng àûáa
khacphêën trấn tònh cẫm vâo nhûäng cêu chuån phiïëm vâ lâm nố
môn ài trong nhûäng cåc têm sûå; chng nghe nối nhiïìu vïì tònh
u, thêëy àiïìu àố trong sấch vúã vâ biïët rùçng àố lâ mưåt quy låt
chung. Chng chúi àa vúái tònh u nhû vúái cấi xng xoễng, chng



Stefan Zweig

10

lêëy thïë lâm hậnh diïån nhû mưåt ch bế hậnh diïån vúái àiïëu thëc lấ
àêìu tiïn. Nhûng em thò chẫ cố ai mâ têm sûå, em chẫ cố ai bẫo ban,
dẩy dưỵ dê chûâng, em chûa tûâng trẫi vâ ngu dưët; em lao àêìu vâo sưë
mïånh mònh nhû lao xëng mưåt vûåc thùèm.
Têët cẫ nhûäng gò trâo lïn vâ núã rưå trong em chó côn biïët cố
anh, chó côn mú àïën anh vâ lêëy anh lâm ngûúâi têm sûå.
Ba em mêët àậ lêu; mể em thò xa lẩ àưëi vúái em, mể lc nâo
cng rêìu rơ, trơu xëng vúái nhûäng lo êu ca ngûúâi quẫ ph chó cố
sưë tiïìn tët àïí sinh sưëng, bổn con gấi úã trûúâng, àậ gêìn nhû sa àổa,
lâm em ghï túãm, vò chng nố thûúâng nhúãn nhú àa rúän vúái cấi lâ
niïìm say mï tưëi thûúång àưëi vúái em. Cho nïn têët cẫ nhûäng gò úã chưỵ
khấc xế lễ ra, phên chia ra, thò úã núi em chó hổp thânh mưåt khưëi,
vâ cẫ con ngûúâi em, kïët àổng lẩi trong bẫn thên nố, ln ln sưi
sc mưåt nưỵi cìng nhiïåt xao xuën, hûúáng vïì anh. Àưëi vúái em, anh
lâ - em biïët nối thïë nâo àêy? mổi sûå so sấnh àïìu quấ ëu - anh lâ...
chđnh thïë... lâ têët cẫ àưëi vúái em, lâ cẫ cåc àúâi em, khưng cố cấi gò

tưìn tẩi àưëi vúái em nïëu nố khưng dđnh lđu àïën anh; khưng cố gò
trong cåc sưëng ca em côn cố nghơa nïëu nố khưng àûa em xđch
lẩi gêìn anh. Anh àậ lâm thay àưíi àïën gưëc rïỵ cấch sưëng ca em. Tûâ
trûúác àïën giúâ, vưën hûäng húâ vâ thåc loẩi hổc xoâng úã trûúâng, em
bưỵng trúã thânh hổc sinh àûáng àêìu lúáp; em àổc hâng trùm cën
sấch, àổc rêët khuya, búãi vò em biïët anh u thđch sấch; àng mưåt
cấi, em bùỉt àêìu lao vâo têåp piano vúái mưåt sûå kiïn trò hêìu nhû
khưng tûúãng tûúång nưíi khiïën mể em rêët ngẩc nhiïn chó vò em nghơ
lâ anh u êm nhẩc. Em vấ vđu lẩi qìn ấo, em chùm cht bưå cấnh
chó cưët àïí cố vễ sẩch sệ vâ ûa nhòn trûúác mùỉt anh; vâ cûá nghơ àïën
chiïëc ấo ‘blu’ ài trûúâng (àố lâ mưåt cấi ấo mùåc trong nhâ ca mể em
chûäa lẩi) cố mưåt miïëng vấ vng vng úã bïn trấi, em lẩi thêëy thêåt
bó ưíi. Nhúä ra tònh cúâ anh nhòn thêëy mn vấ êëy, anh khinh em thò
sao? Chđnh vò thïë mâ bao giúâ em cng khû khû ưm chùåt lêëy cùåp
sấch khi chẩy lïn cêìu thang gấc, run lïn vò súå. Nưỵi súå hậi êëy thêåt
vư nghơa l vò chùèng bao giúâ, gêìn nhû chùèng bao giúâ anh côn nhòn
àïën em nûäa.
Vâ mùåc dêìu vêåy, nối thêåt tònh, sët ngây, em chó chúâ anh,
rònh ngống anh. ÚÃ cûãa phông nhâ em cố mưåt lưỵ cûãa nhỗ bùçng àưìng



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

11

mêìu vâng, cố thïí ghế mùỉt qua cấi ư kđnh trôn trôn ca nố nhòn
thêëy mổi sûå diïỵn ra trïn sân cêìu thang, cho àïën têån cûãa phông
anh. Cấi ư cûãa àố - khưng, anh u ca em, anh àûâng cûúâi; àïën têån
hưm nay em vêỵn chùèng thêëy xêëu hưí gò vïì nhûäng giúâ àố cẫ! - cấi ư

cûãa àêëy àưëi vúái em chđnh lâ con mùỉt em dng àïí khấm phấ v tr;
núi àố, rông rậ hâng thấng, hâng nùm trúâi, trong cùn phông chúâ
lẩnh giấ, lc nâo cng súå mể em sinh nghi, em ngưìi rònh hïët chiïìu
nây àïën chiïìu khấc, mưåt cën sấch trïn tay, cùng thùèng nhû mưåt
súåi dêy vơ cêìm vâ cng ngên rung nhû mưåt súåi dêy vơ cêìm khi àûúåc
sûå hiïån diïån ca anh chẩm àïën. Ln ln em bêån bõu vò anh, ln
ln chúâ àúåi vâ ngưìi àûáng khưng n; nhûng nâo anh cố biïët, cng
nhû anh chùèng hïì biïët àïën cấi lô so cùng thùèng ca chiïëc àưìng hưì
anh mang trong ti, trong bống tưëi nố kiïn nhêỵn ào àïëm nhûäng giúâ
khùỉc ca anh vâ àiïím theo bûúác chên anh bùçng mưåt nhõp tim àêåp
thêìm thò trong khi con mùỉt vưåi vậ ca anh chó lú àậng lûúát qua nố
cố mưåt lêìn duy nhêët trong sưë hâng triïåu tđch tùỉc thao thûác hoâi
khưng ngúi. Em biïët mổi thûá vïì anh, tûâng chiïëc ca vất ca anh,
tûâng bưå qìn ấo ca anh; em biïët vâ mau chống phên biïåt àûúåc
mưỵi ngûúâi khấch àïën thùm anh vâ em chia hổ ra lâm hai loẩi:
nhûäng ngûúâi em cố thiïån cẫm vâ nhûäng ngûúâi em cố ấc cẫm; tûâ
nùm mûúâi ba àïën nùm mûúâi sấu tíi, khưng cố mưåt giúâ nâo em
khưng sưëng trong anh. Ưi! Hưìi àố em côn cố cấi trô rưì dẩi nâo mâ
em khưng lâm nûäa! Em hưn cấi quẫ àêëm cûãa anh àậ chẩm tay vâo,
em nhùåt trưåm mưåt mêíu xò gâ anh vûát ài trûúác khi vâo nhâ, nố rêët
thiïng liïng àưëi vúái em vò anh àậ àùåt mưi lïn àố. Túái tưëi em viïån
mổi cúá xëng dûúái àûúâng túái hâng trùm lûúåt àïí xem gian bìng
nâo ca anh àûúåc thùỉp sấng vâ do àố, cẫm thêëy c thïí hún sûå cố
mùåt vư hònh ca anh. Vâ trong nhûäng tìn lïỵ anh ài xa - cûá nhòn
thêëy bấc Jùng phc hêåu mang cấi ti du lõch mêìu vâng ca anh
xëng lâ tim em ngûâng àêåp vò súå hậi - trong nhûäng tìn àố cåc
àúâi ca em nhû chïët rưìi, khưng côn mc tiïu gò cẫ. Em ài ài lẩi lẩi,
cấu kónh, phiïìn mån, dûä túån mâ lc nâo cng phẫi àïì phông sao
cho mể em àûâng àïí thêëy nưỵi tuåt vổng cng àưi mùỉt ûúát lïå ca
em.

Stefan Zweig

12

Em biïët rùçng nhûäng àiïìu em kïí vúái anh àêy chó lâ nhûäng
phêën khđch lưë bõch vâ nhûäng trô rưì dẩi ca con nđt. Àấng lệ em
phẫi lêëy lâm xêëu hưí, búãi vò khưng lc nâo tònh u ca em àưëi vúái
anh lẩi trong trùỉng vâ say mï hún trong nhûäng cún thấi quấ trễ
con êëy. Em cố thïí kïí cho anh nghe hâng giúâ, hâng ngây liïìn lâ hưìi
êëy em àậ sưëng vúái anh nhû thïë nâo, vúái anh, ngûúâi hêìu nhû chûa
biïët mùåt em, búãi vò nhûäng lc gùåp anh trïn cêìu thang khưng cố
cấch nâo trấnh àûúåc do súå cấi nhòn chấy bỗng ca anh, em thûúâng
cùỉm àêìu chẩy vt qua nhû mưåt ngûúâi sùỉp lao xëng nûúác, têët cẫ
chó lâ àïí anh khỗi thêëy mấ em àỗ bûâng lïn. Em cố thïí kïí cho anh
nghe hâng giúâ, hâng ngây liïìn vïì nhûäng nùm thấng êëy mâ anh àậ
qụn tûâ lêu; em cố thïí giúã tûâng túâ cën lõch àúâi anh; nhûng em
khưng mën lâm anh phiïìn lông, em khưng mën dây vô anh. Em
chó mën thưí lưå thïm vúái anh vïì cấi sûå kiïån tưët àểp nhêët thúâi trễ
thú ca em vâ em xin anh àûâng cố chïë giïỵu sûå vư nghơa l ca nố,
búãi vò àưëi vúái em lc àố hậy côn bế, nố lẩi lâ mưåt cội vư cng vư têån.
Àố lâ mưåt ngây ch nhêåt, anh àang ài xa, vâ ngûúâi lậo bưåc ca anh
kếo nhûäng têëm thẫm nùång vûâa r bi xong qua cûãa phông anh.
Ưng lậo phc hêåu khn ò ẩch mưåt cấch vêët vẫ, em àấnh bẩo lẩi
gêìn xin gip bấc mưåt tay. Bấc êëy ngẩc nhiïn nhûng rưìi àưìng àïí
em lâm, vâ do àố, em àûúåc thêëy - Ưi! Em mën nối vúái anh rùçng
em àậ chiïm ngûúäng vúái biïët bao thânh kđnh tưn sng - em àûúåc

thêëy bïn trong phông anh, thïë giúái ca anh, cấi bân anh ngưìi viïët,
trïn àố cố vâi bưng hoa cùỉm trïn mưåt bònh pha lï xanh lú, àưì àẩc
ca anh, nhûäng bûác tranh, sấch vúã ca anh. Àố chó lâ mưåt cấi nhòn
lến thoấng qua vâo cåc àúâi anh. Búãi vò chùỉc chùỉn bấc Jùng trung
thânh ca anh sệ cêëm em nïëu em àõnh ài sêu vâo nûäa; nhûng chó
thïë thưi cng à cho em hêëp th hïët cấi khưng khđ àố vâ cung cêëp
à dûå trûä cho em mú hoâi mú hu vư cng têån àïën anh trong
nhûäng giúâ thao thûác vâ trong giêëc ng triïìn miïn.
Cấi pht ngùỉn ngi àố lâ hẩnh phc nhêët trong thúâi thú trễ
ca em. Em mën kïí lẩi cho anh àïí anh, ngûúâi khưng hïì biïët àïën
em, bùỉt àêìu hiïíu mưåt cåc àúâi àậ gùỉn bố vúái anh àïën mûác tiïu tan
trong anh nhû thïë nâo.




BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

13

Em mën kïí lẩi giúâ pht àố cng vúái mưåt giúâ pht khấc nûäa,
rêët gêìn kïì mâ than ưi! Xiïët bao khng khiïëp. Nhû em àậ nối vúái
anh, em àậ qụn mổi thûá vò anh, em khưng nhôm ngố àïën mể em
vâ chùèng quan têm àïën ai, em khưng nhêån thêëy rùçng mưåt ưng lúán
tíi, mưåt thûúng gia úã Inxpruck, hổ xa àùçng bưë em, dẩo àố thûúâng
àïën thùm mể em ln vâ thûúâng úã lẩi chúi lêu; trấi lẩi, em lẩi
thđch thïë vò ưng ta hay àûa mể ài xem hất, do àố em cố thïí mưåt
mònh ngưìi nghơ àïën anh vâ rònh ngống anh, àiïìu diïỵm phc lúán
nhêët vâ duy nhêët ca em. Thïë rưìi mưåt hưm, mể gổi em vâo phông
vễ khấ trõnh trổng vâ bẫo cố chuån cêìn nối vúái em mưåt cấch

nghiïm tc. Em tấi mùåt ài vâ tim bùỉt àêìu àêåp nhû trưëng lâng, mể
ngúâ ngúå àiïìu gò chùng, mể àoấn ra rưìi chùng? nghơ àêìu tiïn ca
em lâ vïì anh, cấi bđ mêåt nhúâ àố mâ em tiïëp xc àûúåc vúái thïë giúái.
Nhûng chđnh me em cng bưëi rưëi, mể ưm hưn em, àiïìu mâ mể chûa
tûâng lâm - hưn àùçm thùỉm, mưåt lêìn, hai lêìn, mể kếo em lẩi ngưìi
cẩnh mể trïn ghế xo-pha rưìi bùỉt àêìu ngêåp ngûäng vâ rt rê kïí rùçng
ưng bấc hổ kia ca em vưën goấ vúå, àậ ngỗ lúâi cêìu hưn vúái mể vâ mể
àậ quët àõnh nhêån lúâi; ch ëu vò lúåi đch ca em. Mấu em dưìn vïì
tim mẩnh hún, mưåt nghơ duy nhêët dưåi lẩi trong thêm têm em,
hoân toân hûúáng vïì anh.
- Nhûng mể con ta vêỵn úã lẩi àêy chûá? - Em khố nhổc lùỉm múái
êëp ng hỗi àûúåc nhû thïë.
- Khưng, chng ta sệ vïì Inxpruck, úã àố, Ferdinan cố mưåt toâ
biïåt thûå rêët àểp.
Em khưng nghe thêëy gò thïm nûäa, mùỉt em tưëi sêìm lẩi. Vïì
sau, em àûúåc biïët lâ em àậ ngêët ài, em nghe thêëy mể em kïí vúái
ưng chưìng tûúng lai, lc àố àûáng chúâ àùçng sau cûãa, rùçng em àậ li
lẩi bêët thònh lònh, hai tay dang ra rưìi àưí xëng nhû mưåt khưëi chò.
Nhûäng àiïìu xẫy ra trong nhûäng ngây tiïëp theo vâ em, mưåt con bế
ëu àëi, em àậ vng vêỵy chưëng lẩi chđ ấp àẫo ca hổ nhû thïë
nâo, em khưng thïí kïí cho anh nghe àûúåc chó nghơ àïën nhûäng cấi
àố, tay em vêỵn côn run lïn khi viïët cho anh àêy. Vò khưng nối ra
àûúåc àiïìu bđ mêåt thêåt sûå ca mònh, sûå khấng cûå ca em cố vễ chó
lâ tđnh ûúng bûúáng, àưåc ấc vâ thấch thûác, khưng ai nối gò vúái em
nûäa, mổi sûå cûá tiïën hânh sau lûng em. Ngûúâi ta lúåi dng nhûäng



Stefan Zweig

14

giúâ em ài hổc àïí thu xïëp viïåc dổn nhâ, mưỵi lêìn em úã trûúâng vïì, àïìu
thêëy cố cấi gò mang ài rưìi hóåc àem bấn. Thânh thûã em thêëy cùn
phông tan ài tûâng mẫnh mưåt, àưìng thúâi cåc àúâi em cng vêåy, cëi
cng mưåt hưm khi vïì ùn trûa, em thêëy nhûäng ngûúâi gối àưì àậ àïën
khn hïët ài. Trong nhûäng cùn bìng trưëng rưỵng lâ nhûäng cấi
hôm sùén sâng khúãi hânh cng hai cấi sêåp cho mể em vâ em. Hai
mể con côn phẫi ng úã àố mưåt àïm nûäa, àïm cëi cng vâ hưm sau
sệ lïn àûúâng vïì Inxpruck.
Trong cấi ngây cëi cng àố, em cẫm thêëy vúái mưåt niïìm quẫ
quët àưåt ngưåt, rùçng em khưng thïí sưëng xa anh àûúåc. Em khưng
thêëy cûáu tinh nâo khấc ngoâi anh. Em khưng thïí giẫi thđch àûúåc
lâm sao cấi nghơ àố lẩi àïën trong àêìu em vâ àng ra liïåu em cố
khẫ nùng suy nghơ tinh tûúâng trong nhûäng giúâ tuåt vổng àố hay
khưng, nhûng àưåt nhiïn - lc êëy mể em vùỉng nhâ - em àûáng dêåy vâ
cûá mùåc ngun qìn ấo hổc sinh nhû thïë, em ài vïì phđa anh. Hay
nối cho cng thò khưng phẫi thïë, chûä "ài" khưng chđnh xấc, àng
hún, mưåt sûác mẩnh nam chêm ht em vïì phđa cûãa phông anh, hai
chên cûáng àúâ, cấc khúáp xûúng run rêíy. Em vûâa nối vúái anh rùçng
em khưng biïët rộ em mën gò nûäa; ph phc dûúái chên anh, vâ xin
anh giûä em lẩi lâm con hêìu, lâm nûä t, vâ em rêët súå lâ anh cûúâi cấi
cìng tđn ngêy thú ca mưåt con bế 15, nhûng anh u ca em, hùèn
anh sệ khưng cûúâi nïëu anh biïët lc bêëy giúâ em úã tònh trẩng nhû
thïë nâo, àûáng ngoâi hânh lang lẩnh giấ, súå cûáng ngûúâi vâ mùåc dêìu
thïë vêỵn bõ mưåt sûác mẩnh khưng thïí tûúãng tûúång nưíi thc àêíy vïì
phđa trûúác, nïëu anh biïët em àậ rûát cấnh tay - cố thïí nối thïë àêëậ rûát cấnh tay run rêíy ra khỗi mònh thïë nâo àïí giú nố lïn vâ àêy lâ mưåt cåc àêëu tranh kếo dâi trong nhûäng giêy kinh khng
tûúãng nhû àùçng àùéng mưåt thiïn thu - êën vâo cấi nt trïn cấnh cûãa.
Àïën têån ngây hưm nay, em vêỵn thêëy vùèng trong tai tiïëng chng
rïìn rưìi pht im lùång tiïëp theo, trong khi tim em chûäng lẩi, mấu

em thưi khưng tìn hoân nûäa vâ em chó côn ngong ngống xem anh
cố ra khưng.
Nhûng anh àậ khưng ra. Khưng cố ai ra cẫ. Hùèn lâ chiïìu
hưm êëy anh ài chúi vâ bấc Jùng cng chẩy quanh cố viïåc; vâ thïë lâ
em loẩng choẩng trúã vïì - vúái trong àưi tai ong ong, tiïëng chng



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

15

rïìn - quay vâo cùn phông àẫo lưån vâ trưëng tụëch, em kiïåt sûác gieo
mònh xëng mưåt têëm chùn du lõch, ài cố mêëy bûúác êëy thưi mâ mïåt
nhû vûâa lùån lưåi hâng giúâ qua mưåt lúáp tuët dây. Nhûng bïn dûúái
cún mïåt êëy, chấy bỗng cấi quët têm vêỵn côn cìng nhiïåt lâ phẫi
gùåp anh vâ nối chuån vúái anh trûúác khi bõ giùçng ài khỗi núi nây.
Em thïì vúái anh rùçng trong àố khưng hïì cố mẫy may nghơ nhc
dc nâo; dẩo êëy em côn chûa biïët gò chđnh búãi em khưng nghơ àïën
gò khấc ngoâi anh ra; em chó mën trưng thêëy anh, trưng thêëy anh
lêìn nûäa, nđu chùåt lêëy anh. Sët àïm, sët cấi àïm dâi khng khiïëp
êëy, anh u thûúng ca em ẩ, em àậ chúâ anh.
Mể em vûâa nùçm vâo giûúâng vâ ng thiïëp ài lâ em lễn ngay ra
phông chúâ àïí ngống tiïëng anh trúã vïì. Em àúåi sët àïm vâ vâ àố lâ
mưåt àïm thấng giïng giấ bët. Em mïåt nhoâi, chên tay àau nhû
giêìn, khưng cố cấi ghïë nâo mâ ngưìi: em bên nùçm ln ra sân lẩnh
cố giố la tûâ cûãa ra vâo. Em cûá nùçm nhû thïë, rết cống, thên mònh ï
êím, trïn ngûúâi chó cố bưå qìn ấo mỗng vò em khưng mang chùn ra
theo; em khưng mën êëm quấ súå ng qụn ài mêët, khưng nghe
thêëy tiïëng chên anh. Ưi! Cấi nưỵi àau àúán em cẫm thêëy! Em co ro

ếp hai bân chên vâo nhau, hai cấnh tay em run lïn vâ em bùỉt båc
phẫi àûáng dêåy ln ln vò quấ lẩnh trong cấi bống tưëi gúám ghiïëc
nây. Nhûng em vêỵn àúåi anh, em àúåi anh, em àúåi anh nhû àúåi sưë
mïånh mònh.
Cëi cng - lc êëy hùèn àậ hai, ba giúâ sấng - em nghe thêëy
tiïëng cấnh cûãa dûúái nhâ múã ra rưìi tiïëng chên bûúác lïn cêìu thang.
Cấi rết àưåt nhiïn biïën mêët, mưåt húi êëm mậnh liïåt trân vâo ngûúâi
em vâ em nhể nhâng múã cûãa àïí chẩy bưí túái ph phc dûúái chên
anh... Ưi! Quẫ thêåt em khưng biïët lâ cấi con bế àiïn lâ em bêëy giúâ,
cố thïí lâm nhûäng gò nûäa! Tiïëng chên lẩi gêìn, ấnh mưåt ngổn nïën
lay àưång trïn tûúâng. Em run run nùỉm lêëy then cûãa: cố phẫi àng
anh àang àïën àêëy khưng?
Phẫi, chđnh lâ anh, anh u ca em, nhûng anh khưng phẫi
chó cố mưåt mònh. Em nghe thêëy mưåt tiïëng cûúâi nhể lêng vâ vui
tûúi, tiïëng sưåt soẩt mưåt tâ ấo la vâ giổng anh thò thêìm. Anh trúã
vïì phông anh vúái mưåt ngûúâi àân bâ...



Stefan Zweig

16

Lâm thïë nâo em cố thïí sưëng sốt nưíi sau cấi àïm àố, em cng
khưng biïët nûäa. Tấm giúâ sấng ngây hưm sau, ngûúâi ta àem em ài
Innsbruck; em chùèng côn húi sûác nâo mâ khấng cûå.
*

*

*

Con em chïët àïm qua - tûâ nay em lẩi chó cố mưåt mònh, nïëu
nhû em côn cố thïí tiïëp tc sưëng. Ngây mai, nhûäng ngûúâi àân ưng
khưng quen biïët, thư lưỵ, mùåc àưì àen sệ àïën, sệ mang àïën mưåt cấi
quan tâi vâ hổ sệ bỗ àûáa con tưåi nghiïåp, àûáa con àưåc nhêët ca em
vâo àố. Cố thïí bẩn bê cng sệ àïën, mang theo nhûäng vông hoa,
nhûng hoa thò lâm àûúåc gò trïn mưåt cưỵ quan tâi? Hổ sệ an i em,
hổ sệ nối vúái em lúâi nây lệ khấc, nhûng têët cẫ nhûäng cấi àố thò cố
đch gò cho em? Em biïët vêåy, vâ thïë lâ em lẩi cố thïí cư àún. Vâ
khưng côn gò àấng súå hún lâ cư àún giûäa nhûäng con ngûúâi.
Àiïìu àố, em àậ hiïíu ra trong hai mûúi bưën thấng àùçng àùéng
dâi bêët têån úã Innsbruck, cấi thúâi gian giûäa tíi mûúâi lùm vâ tíi
mûúâi tấm, trong àố em sưëng nhû mưåt t nhên, mưåt kễ bõ rìng rêỵy
trong gia àònh em. Bưë dûúång em lâ mưåt ngûúâi rêët trêìm tơnh, đt nối,
àưëi vúái em rêët tưët nhû àïí sûãa chûäa mưåt bêët cưng ngoâi mën, mể
em tỗ ra ngoan ngoận lâm theo mổi mong mën ca em, nhûäng
châng trai xóỉn xut quanh em nhûng em mưåt mûåc lưìng lưån cûå
tuåt têët cẫ. Em khưng mën sưëng sung sûúáng, thoẫ mận xa anh
vâ em ngp vâo mưåt cấi thïë giúái u tưëi tẩo nïn búãi sûå cư àún vâ búãi
nhûäng dùçn vùåt mâ em tûå chëc lêëy. Ngûúâi ta mua cho em nhûäng
ấo múái, àểp, em khưng mùåc; em tûâ chưëi khưng ài nghe hôa nhẩc,
xem hất, hóåc tham gia vâo cấc cåc vui chúi àưng àc, vui vễ. Hổa
hóçn lùỉm em múái ra khỗi nhâ: anh u, anh cố tin rùçng trong cấi
thânh phưë nhỗ nây, núi em àậ sưëng hai nùm trúâi, em khưng biïët túái
mûúâi phưë?
Em rêìu rơ vâ em mën rêìu rơ nhû thïë; em say sûa vúái mưỵi
mưåt mêët mất vâ em cưång thïm vâo cấi mêët mất khưng àûúåc thêëy
anh. Tốm lẩi em khưng mën àïí mònh lậng khỗi nưỵi mï cìng lúán
êëy, em chó mën sưëng trong anh mâ thưi. Em cûá ngưìi úã nhâ hâng

BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

17

giúâ liïìn, hâng ngây liïìn khưng lâm gò cẫ ngoâi viïåc nghơ àïën anh,
ưn ài ưn lẩi hoâi hâng trùm kó niïåm em côn giûä àûúåc vïì anh, mưỵi
mưåt lêìn gùåp, mưỵi mưåt lêìn chúâ àúåi - vâ bao giúâ cng mûúâng tûúång ra
nhûäng hưìi ngùỉn ngi êëy nhû trïn sên khêëu. Vâ chđnh vò gúåi lẩi
khưng biïët bao nhiïu lêìn mưỵi giêy pht ca quấ khûá, mâ têët cẫ
thúâi thú trễ ca em vêỵn côn nống hưíi trong trđ nhúá, àïën nưỵi têån
hưm nay, mưỵi pht ca nhûäng nùm àố vêỵn côn sinh àưång trong em
vúái têët cẫ cấi cìng nhiïåt vâ xc àưång nhû thïí nố múái chó lâm mấu
em giêìn giêåt hưm qua thưi.
Dẩo êëy em chó duy nhêët sưëng trong anh. Em mua têët cẫ
nhûäng sấch anh viïët; khi thêëy bấo chđ nhùỉc àïën tïn anh, àố lâ mưåt
ngây hưåi àưëi vúái em. Anh cố tin rùçng em àổc ài àổc lẩi hâng bao
nhiïu lêìn nhûäng sấch ca anh àïën nưỵi thåc lông tûâng dông
khưng? Ngay hưm nay, ngay bêy giúâ àêy sau mûúâi ba nùm, nïëu cố
ai nûãa àïm àấnh thûác em dêåy, àổc trûúác mùåt em mưåt dông giûäa
quậng trong bêët k cën sấch nâo ca anh, em vêỵn cố thïí àổc tiïëp
ln àûúåc nhû trong mưåt giêëc mú; búãi vò, mưỵi lúâi, mưỵi chûä ca anh,
àưëi vúái em, lâ mưåt thûá kinh phc êm vâ mưåt lúâi cêìu nguån. Têët cẫ
thïë gian chó tưìn tẩi àưëi vúái em trong chûâng mûåc nố liïn quan àïën
anh; em theo dội mc thưng bấo cấc cåc hoâ nhẩc vâ nhûäng bíi
cưng diïỵn àêìu tiïn àùng trïn bấo chđ thânh Viïn chó cưët àïí àoấn
xem anh thđch cåc nâo trong sưë àố, vâ tưëi àïën, tûâ xa thùèm, em ài
theo anh tûâng bûúác, lông nh lông: bêy giúâ anh êëy vâo trong rẩp,

bêy giúâ anh êëy ngưìi xëng ghïë. Em mú thïë hâng ngân lêìn, búãi àậ
cố lêìn em trưng thêëy anh trong mưåt bíi hoâ nhẩc.
Nhûng tẩi sao em lẩi kïí cho anh nhûäng cấi àố, cấi cìng tđn
dûä dưåi lưìng lưån chưëng lẩi cẫ bẫn thên em, cấi cìng tđn tuåt vổng
mưåt cấch bi thẫm àïën thïë ca mưåt con bế bõ bỗ rúi? Tẩi sao lẩi ài
kïí cho mưåt ngûúâi chûa hïì mẫy may ngúâ àïën chuån àố, chûa hïì
biïët àïën chuån àố? Mâ bêëy giúâ em cố côn lâ mưåt con bế nûäa
khưng? Em àậ àïën tíi 17, 18, cấc châng trai àậ bùỉt àêìu ngoẫnh
lẩi nhòn em ngoâi phưë; nhûng hổ chó lâm em bûåc mònh. Búãi lệ tònh
u, thêåm chđ chó mưåt trô chúi tònh u àún thìn, hoân toân
tûúãng tûúång, vúái mưåt ngûúâi nâo khấc khưng phẫi lâ anh, cấi àố àưëi
vúái em lâ mưåt àiïìu khưng thïí quan niïåm nưíi vâ em khưng sao chêëp



Stefan Zweig

18

nhêån àûúåc nghơ àố, chó riïng sûå cấm dưỵ àậ lâ mưåt trổng tưåi dûúái
mùỉt em. Lông em say mï anh vêỵn ngun vển nhû c, cố àiïìu, nố
biïën chuín cng vúái thên hònh em, chûâng nâo nhûäng giấc quan
ca em thûác dêåy, thò nố lẩi câng nưìng nhiïåt hún, c thïí hún, àân
bâ hún. Vâ cấi hânh àưång mâ con bế chûa biïët gò khưng thïí thûác
nưíi trong cấi lûåc mêåp múâ hưỵn àưån khi giêåt chng cûãa phông anh
giúâ àêy àậ thânh nghơ duy nhêët ca em; trao thên cho anh, hiïën
trổn cåc àúâi cho anh.
Nhûäng ngûúâi úã quanh em nghơ rùçng em rt rê vâ bẫo em lâ
nht nhất (em khưng hïì hế rùng lưå ra àiïìu bđ mêåt ca mònh)
Nhûng trong em àậ hònh thânh chđ sùỉt àấ. Têë cẫ nghơ vâ cưë

gùỉng ca em vûún vïì mưåt mc àich duy nhêët: trúã vïì Viïn, trúã vïì
bïn anh. Vâ em àậ thânh cưng cûúäng àùåt chđ ca mònh, mùåc dêìu
nố thêåt rưì dẩi, khố hiïíu àưëi vúái nhûäng ngûúâi khấc. Bưë dûúång em
giâu, ưng coi em nhû con àễ. Nhûng vúái mưåt sûå bûúáng bónh hung
dûä, em khùng khùng àôi ài lâm àïí tûå ni thên, vâ cëi cng, em
àậ àûúåc trúã vïì Viïn úã nhâ mưåt ngûúâi bâ con vâ lâm cưng cho mưåt
hậng may lúán.
Cố cêìn phẫi nối vúái anh lâ em àïën àêu trûúác tiïn khưng? khi
cëi cng, cëi cng - Em vïì túái Viïn vâo bíi chiïìu thu àêìy sûúng
m êëy? Em àïí chiïëc hôm lẩi úã nhâ ga, em nhẫy tốt lïn mưåt chiïëc
xe àiïån, sao mâ em thêëy nố chẩy chêåm àïën thïë! Mưåt chưỵ àưỵ lâm em
àiïn àêìu lïn - vâ em chẩy àïën trûúác cûãa nhâ anh. Cûãa sưí phông
anh sấng àên, tim em àêåp rưån cẫ lïn. Chó àïën lc bêëy giúâ em múái
tòm lẩi àûúåc cåc sưëng trong thânh phưë nây mâ trûúác àố, têët cẫ sûå
hun nấo ca nố sao mâ xa lẩ, em múái tiïëp tc sưëng, khi cẫm thêëy
úã gêìn bïn anh cấi ûúác mú mn thã ca em. Em cố ngúâ àêu rùçng
ngay cẫ khi giûäa chng ta lâ trùm ni ngân sưng, em cng khưng
xa vúâi tû tûúãng anh hún lc àố lâ mêëy, khi mâ giûäa anh vâ cấi
nhòn long lanh ca em chó cố têëm kđnh sấng àên ca cûãa phông
anh. Em nhòn lïn trïn êëy, bao giúâ cng hûúáng vïì trïn êëy, núi àố cố
ấnh lûãa, núi àố lâ nhâ, núi àố cố anh, anh, v tr ca em. Hai nùm
rông em àậ mú àïën cấi giúâ pht àố, bêy giúâ em múái àûúåc sưëng nố.
Vâ sët bíi tưëi ma thu sûúng ph, mưåt bíi tưëi dâi, ïm dõu em




BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

19

cûá àûáng trûúác cûãa sưí phông anh cho àïën khi àên tùỉt. Mậi sau àố,
em múái bùỉt àêìu ài tòm ngưi nhâ em sệ úã.
Tưëi nâo, em cng quay trúã lẩi trûúác cûãa nhâ anh. Em lâm
viïåc úã cûãa hâng àïën têån sấu giúâ, àố lâ mưåt cưng viïåc nùång nhổc vâ
bêån bõu, nhûng em thđch nố vò sûå nấo àưång êëy khiïën cho em cẫm
thêëy cấi nấo àưång nưåi têåm búát àau àúán. Vâ, têëm rêm sùỉt vûâa khếp
xëng àùçng sau lûng lâ em chẩy thùèng mưåt mẩch àïën núi hển hô
thên thiïët ca em. Nhòn thêëy anh d chó mưåt lêìn, gùåp anh d chó
mưåt lêìn, àố lâ mong mën duy nhêët ca em; mưåt lêìn nûäa lẩi cố thïí
àûáng tûâ xa hưn lïn mùåt anh bùçng cấi nhòn. Àûúåc mưåt tìn lïỵ thò
em gùåp anh thêåt vâo cấi lc em khưng ngúâ nhêët; trong khi em
ngùỉm nhûäng cûãa sưí phông anh trïn kia thò anh ài ngang qua
àûúâng vïì phđa em àûáng. Vâ bưỵng nhiïn em lẩi trúã thânh con bế
mûúâi ba tíi nùm xûa; em cẫm thêëy mấu dưìn lïn cẫ hai mùỉt, mùåc
dêìu lông thêìm mong àûúåc nhòn thêëy mùỉt anh, bêët giấc em ci àêìu
xëng vâ chẩy vt qua trûúác mùåt anh nhû mưåt con th bõ sùn àíi.
Sau àố xem xêëu hưí vò àậ súå hậi chẩy trưën nhû cư bế hổc sinh,
búãi lệ giúâ àêy chđ ca em àậ rộ râng, em mën gùåp anh, em tòm
kiïëm anh, em mën anh nhêån ra em sau bao nhiïu nùm chòm àùỉm
chúâ àúåi trong bống tưëi, em mën àûúåc anh trên trổng, em mën
àûúåc anh u.
Trong mưåt thúâi gian dâi, anh khưng àïí àïën em, mùåc dêìu tưëi
nâo cng vêåy, cẫ trong tuët xoấy lưån dûúái lân đo ph phâng nhû
dao cùỉt thõt ca thânh Viïn, em vêỵn àûáng rònh ngoâi phưë. Nhiïìu
khi em àúåi hâng giúâ vư đch, nhiïìu khi cëi cng anh ra khỗi nhâ
vúái cấc khấch khûáa; lêìn khấc nûäa, em thêëy anh ài cng vúái bẩn nûä
vâ tûâ àố em hiïíu rùçng em àậ lúán, em cẫm thêëy tđnh chêët múái mễ
vâ khấc hùèn trong tònh cẫm ca em àưëi vúái anh bùçng cấi giêåt thốt
núi tim lâm tan nất têm hưìn em khi em trưng thêëy mưåt ngûúâi àân

bâ xa lẩ khoấc tay anh ài sống àưi àûúâng hoâng àïën thïë. Em
khưng ngẩc nhiïn, búãi vò tûâ nhûäng ngây côn nhỗ, em àậ biïët anh
ln ln cố khấch nûä, nhûng giúâ àêy, àưåt nhiïn, trong em cån
lïn nhû mưåt nưỵi àau thïí xấc vâ mưåt cấi gò cùng ra trong em, vûâa
hùçn hổc vûâa thêm mën, trûúác sûå thên mêåt cưng khai vâ vêåt dc
êëy vúái mưåt ngûúâi àân bâ khấc. Dẩo êëy, em vưën kiïu k mưåt cấch



Stefan Zweig

20

trễ con vâ cố lệ bêy giúâ em cng vêỵn thïë, em lấnh hùèn ài mưåt ngây;
nhûng cấi bíi tưëi tûå ấi, lâm mònh lâm mêíy khưng àïën nhâ anh
àố, sao mâ nố kinh khng àưëi vúái em! Chiïìu hưm sau, em àậ lẩi
cung cc trúã vïì võ trđ; em àúåi anh, em àúåi anh hoâi, nhû trong sët
cẫ sưë phêån, em àậ àúåi trûúác cûãa àúâi anh khếp chùåt khưng mưåt lưëi
cho em vâo.
Vâ cëi cng, mưåt chiïìu, anh àậ àïí túái em. Em trưng thêëy
anh ài túái tûâ àùçng xa vâ em têåp trung hïët chđ khưng nế ra khỗi
àûúâng anh ài. Tònh cúâ cố mưåt chiïëc xe àang dúä hâng chùỉn ngang
phưë, thânh thûã anh bùỉt båc phẫi ài sất vâo gêìn em. Bêët giấc, cấi
nhòn ca anh àùåt lïn em, lú àậng àïí rưìi, ngay sau àố, khi bùỉt gùåp
àưi mùỉt chùm ch ca em, - ưi! Lc àố, nhúá lẩi mâ em rng cẫ
mònh - liïìn biïën thânh cấi nhòn anh vêỵn dânh cho phấi nûä, cấi
nhòn êu ëm, vët ve vâ àưìng thúâi thêëu sët têån da thõt, cấi nhòn
bao quất vâ chinh phc ngay lêìn àêìu àậ biïën em tûâ mưåt àûáa bế trúã
thânh àân bâ, trúã thânh mưåt cư gấi àấng u. Trong mưåt vâi giêy
àưìng hưì, cấi nhòn êëy lâm mùỉt em àï mï, khưng thïí vâ khưng mën

rúâi khỗi sûác ht ca nố, thïë rưìi anh ài qua. Tim em àêåp thònh
thònh; bêët àùỉc dơ em phẫi chêåm bûúác lẩi vâ khi quay lẩi vúái mưåt nưỵi
tô mô khưng kiïìm chïë nưíi, em trưng thêëy anh dûâng lẩi vâ ngố nhòn
àùçng sau em. Vâ, qua cấi cấch anh quan sất em vúái mưåt vễ tô mô
thđch th, em hiïíu ngay lâ anh àậ khưng nhêån ra em.
Anh khưng nhêån ra em, lc àố cng nhû mậi mậi chùèng bao
giúâ anh nhêån ra em cẫ, lâm sao em cố thïí, ưi anh rêët u thûúng.
Lâm sao em cố thïí tẫ cho anh nghe nưỵi thêët vổng em cẫm thêëy
trong giêy pht àố? Àố lâ lêìn àêìu tiïn em phẫi chõu nưỵi àau oan
nghiïåt lâ khưng àûúåc anh nhêån ra, cấi nưỵi àau oan nghiïåt àậ theo
em sët àúâi cho àïën khi chïët cng vúái nố: vêỵn lâ kễ xa lẩ, vêỵn mậi
mậi lâ kễ xa lẩ àưëi vúái anh. Lâm sao em cố thïí mư tẫ àûúåc nưỵi
tuåt vổng àố vúái anh? Búãi vò, anh thêëy khưng, trong hai nùm trúâi
úã Inxpruck - hai nùm khưng ngûâng nghơ túái anh vâ chó mú tûúãng
hoâi cåc gùåp gúä àêìu tiïn khi em trúã lẩi Viïn sệ ra sao - trong hai
nùm àố, tu theo têm trẩng, em àậ tđnh àïën nhûäng triïín vổng
bìn ti nhêët cng nhû vui tûúi nhêët. Cố thïí nối em àậ dûå kiïën
mổi khẫ nùng; trong nhûäng lc bi quan, em àậ tûúãng tûúång rùçng



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

21

anh sệ xua àêíy em, anh sệ khưng àoấi hoâi gò àïën em, vò em chùèng
ra sao, em xêëu quấ, rêìy râ quấ. Têët cẫ cấc dẩng ca sûå rễ rng.
Lẩnh lng, dûãng dûng cố thïí thêëy úã anh, em àïìu àậ hònh dung àêìy
à, nhûng ngay cẫ trong nhûäng giúâ àen tưëi nhêët, trong nhûäng lc
em thûác sêu sùỉc nhêët sûå têìm thûúâng xoâng xơnh ca mònh, em

cng khưng hïì tđnh àïën cấi khẫ nùng nây, cấi khẫ nùng khng
khiïëp hún têët cẫ, lâ thêåm chđ anh khưng ch mẫy may àïën sûå tưìn
tẩi ca em. Bêy giúâ thò em hiïíu rưìi - Ưi! Anh àậ dẩy cho em hiïíu
ra biïët bao nhiïu àiïìu! - Bưå mùåt ca mưåt cư gấi, ca mưåt ngûúâi àân
bâ, àưëi vúái mưåt ngûúâi àân ưng, thïë têët phẫi lâ mưåt sûå vêåt hay biïën
àưíi rêët dïỵ dâng, nhû mưåt hònh ẫnh trong gûúng, cho nïn ngûúâi àân
ưng dïỵ dâng qụn cấ tđnh riïng ca nố, câng dïỵ qụn hún khi tíi
tấc àiïím nhûäng vïåt bống tưëi xen vâo khi nố àûúåc àống khung khấc
ài trong nhûäng bưå y phc y phc múái. Nhûäng ngûúâi ph nûä nhêỵn
nhc, àố chđnh lâ nhûäng ngûúâi nùỉm àûúåc khoa hổc ca cåc sưëng.
Nhûng em, cấi cư gấi lâ em lc bêëy giúâ, em chûa thïí hiïíu àûúåc lâm
sao anh àậ qụn em, em khưng biïët lâm sao mâ, vò quấ bêån têm
àïën anh, khưng ngûâng vâ vûúåt mổi giúái hẩn, mưåt ẫo tãng àậ hònh
thânh trong em, em cẫm thêëy hònh nhû cẫ anh nûäa, têët ëu anh
cng phẫi nghơ àïën em ln vâ cng àúåi chúâ em; lâm sao em cố thïí
tiïëp tc thúã àûúåc nïëu em biïët chùỉc rùçng em chùèng lâ gò àưëi vúái anh,
rùçng chùèng bao giúâ cố thïí cố mưåt k niïåm nâo vïì em lûúát nhể vâo
têm trđ anh? Sûå tónh mưång àau àúán êëy trûúác cấi nhòn ca anh, nố
chûáng tỗ anh khưng hïì biïët àïën em vâ chùèng cố súåi dêy k niïåm
nâo nưëi liïìn àúâi anh vâo àúâi em, sûå tónh giêëc àố àưëi vúái em lâ cấi
ngậ nhâo àêìu tiïn trúã vïì thûåc tẩi, cấi dûå cẫm àêìu tiïn vïì sưë phêån
mònh.
Vêåy lâ anh khưng nhêån ra em vâ hai ngây sau, trong mưåt
cåc gùåp khấc, khi cấi nhòn ca anh bao bổc lêëy em vúái mưåt vễ
tûúng àưëi thên quen, thò anh khưng nhêån ra em lâ àûáa àậ u anh
vâ àûúåc anh khúi dêåy àúâi sưëng ca con tim, mâ chó àún thìn nhêån
ra em lâ cư gấi mûúâi tấm xinh àểp, hai hưm trûúác àêy àậ chẩm
trấn vúái anh cng úã quậng nây. Anh nhòn em vúái mưåt vễ ngẩc
nhiïn àấng u; mưåt n cûúâi thoẫng qua trïn mưi anh. Mưåt lêìn
nûäa, anh lẩi ài ngang qua gêìn em vâ anh lêåp tûác chêåm bûúác lẩi.

Stefan Zweig

22

Em bùỉt àêìu run lïn, mưåt niïìm vui cêm lùång lâm em rng mònh...
Anh êëy sùỉp nối vúái mònh àêy! Em cẫm thêëy lêìn àêìu tiïn anh nhêån
ra sûå tưìn tẩi ca em; em cng chêåm bûúác lẩi vâ chúâ anh. Vâ àưåt
nhiïn, khưng cêìn quay lẩi, em cẫm thêëy anh àang úã àùçng sau em;
em biïët rùçng giúâ àêy em sùỉp àûúåc nghe cấi giổng thên u ca anh
nối vúái em lêìn àêìu. Sûå chúâ àúåi lâm em nhû tï liïåt ài vâ em súå mònh
bùỉt båc phẫi dûâng lẩi vò tim àêåp dûä quấ. Anh àậ àïën bïn cẩnh
em. Anh nối vúái em bùçng cấi phong thấi vui tûúi nhể nhâng ca
anh nhû thïí chng mònh lâ bẩn thên ca nhau tûâ lêu. Ưi! Anh
khưng hïì cố mưåt niïåm nhỗ nâo vïì con ngûúâi em! Khưng bao giúâ
anh biïët mẫy may vïì àúâi em! Anh nối vúái em thoẫi mấi diïåu k,
khiïën em lëng cëng khưng trẫ lúâi àûúåc. Hai chng mònh cng ài
sët dổc phưë. Rưìi anh hỗi em cố bùçng lông ùn bûäa chiïìu vúái anh
khưng, em nhêån lúâi. Côn cố àiïìu gò em dấm tûâ chưëi anh?
Chng mònh cng ùn chiïìu trong mưåt tiïåm ùn nhỗ. Anh cố
biïët úã chưỵ nâo khưng? Chùỉc chùỉn lâ khưng; nïëu anh cố nhúá ài nûäa
thò anh cng chó coi bûäa tưëi hưm àố lâ mưåt cåc giùng giố, giưëng
nhû biïët bao cåc giùng giố khấc, búãi vò em lâ cấi gò àưëi vúái anh kia
chûá? Mưåt ngûúâi àân bâ trong hâng trùm àân bâ, mưåt cåc giùng
hoa trong mưåt chỵi giùng hoa dâi bêët têån. Vẫ lẩi lâm sao anh cố
thïí nhúá àûúåc gò vïì em? Em nối rêët đt, búãi vò àưëi vúái em, àûúåc úã bïn
anh vâ nghe anh, lâ mưåt hẩnh phc lúán vư cng rưìi. Em khưng
mën lâm phđ phẩm pht nâo trong cêu chuån ca anh, bùçng mưåt

cêu hỗi bêng q hay mưåt lúâi ngu ngưëc. Chùèng bao giúâ lông biïët ún
ca em qụn àûúåc giúâ nây. Anh àấp ûáng rêët àng vúái àiïìu mâ lông
sng kđnh say mï ca em chúâ àúåi úã anh, anh êu ëu dõu dâng vâ
àêìy tûá, khưng cht àûúâng àưåt sưỵ sâng, trấnh nhûäng cấi mún trúán
vët ve mâ nhûäng ngûúâi khấc thûúâng cho phếp mònh lâm quấ súám,
tûâ pht àêìu, thấi àưå ca anh àậ rêët thên ấi vâ tûå tin; thấi àưå êëy
thêåt àấng tin cêåy àïën nưỵi, vđ d em trûúác àố côn chûa thåc vïì anh
trổn vển vúái têët cẫ chđ mònh, thò chó riïng lêìn nây, anh cng à
chinh phc em hoân toân. Ưi! Anh khưng hïì biïët lâ chiïìu hưm àố
anh àậ hoân thânh mưåt viïåc tuåt diïåu nhû thïë nâo, bùçng cấch
khưng lâm thêët vổng nùm nùm chúâ àúåi trong cư gấi lâ em thã bêëy
giúâ.



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

23

Trúâi vïì khuya, chng mònh ra vïì. Ra àïën cûãa tiïåm ùn, anh
hỗi em cố vưåi gò hay côn cố thò giúâ. Lâm sao em cố thïí giêëu anh lâ
em sùén sâng lâm theo mổi mën ca anh? Em trẫ lúâi lâ em rưỵi.
Rưìi anh cưë dểp mưåt cht lûúäng lûå, hỗi em cố mën ghế qua nhâ
anh nối chuån mưåt lất khưng. “Rêët vui lông”, em nối vúái têët cẫ
têëm lông, cho àiïìu àố lâ hoân toân tûå nhiïn. Em nhòn thêëy ngay lâ
anh rêët lêëy lâm ngẩc nhiïn trûúác sûå nhêån lúâi vưåi vậ ca em - nố
lâm anh phiïìn lông hay lâm anh vui, em cng khưng phên biïåt nưíi
- nhûng rộ râng lâ anh lêëy thïë lâm kinh ngẩc. Bêy giúâ thò em hiïíu
tẩi sao anh lẩi ngẩc nhiïn; em biïët rùçng, theo thối thûúâng nhûäng
ngûúâi àân bâ, kïí cẫ khi thêëy nưỵi khất khao chấy bỗng mën trao

thên gûãi phêån cho ai, vêỵn cûá phẫi chưëi khưng dấm th thêåt, giẫ vúâ
súå hậi, bêët bònh, àôi hỗi trûúác hïët phẫi àûúåc vưỵ vïì bùçng nhûäng lúâi
cêìu xin xóỉn xut, nhûäng lúâi dưëi trấ, nhûäng lúâi hûáa hển, thïì thưët.
Em àậ biïët rùçng cố lệ chó cố nhûäng gấi lâng chúi chun nghiïåp,
nhûäng gấi àiïëm múái àấp lẩi nhûäng lúâi múâi nhû vêåy bùçng sûå ûng
thån nhanh chống, vui vễ vâ hoân toân àïën thïë - hóåc lâ nhûäng
thiïëu nûä rêët trễ dẩi, rêët ngêy thú. Nhûng úã em - lâm sao anh cố
thïí nghơ àïën àiïìu êëy àûúåc? - àố chó lâ sûå th nhêån mën ca
mònh, nưỵi mong ûúác nưìng nân, cưë nến lẩi trong hâng nghòn ngây,
giúâ àêy àưåt nhiïn bưåc lưå ra. Anh hïët sûác ngẩc nhiïn vâ em bùỉt àêìu
khiïën anh quan têm. Em cẫm thêëy lâ trong khi vûâa ài vûâa nối
chuån, anh cûá liïëc mùỉt quan sất em vúái vễ húi ngúä ngâng. Cẫm
quan ca anh, cấi cẫm quan chđnh xấc mưåt cấch thêìn diïåu vïì mùåt
têm l con ngûúâi, àấnh húi thêëy mưåt cấi gò húi khấc thûúâng, àoấn
lâ cố mưåt àiïìu bđ êín úã cư gấi dïỵ thûúng ên cêìn nây.
Àưåt nhiïn anh mën tòm hiïíu vâ, qua cấch hỗi han tïë nhõ vâ
bao hâm êín ca anh, em nhêån thêëy anh mën nùỉm cấi àiïìu bđ
mêåt êëy. Nhûng em àậ àïì phông sùén. Em thâ àïí cho anh tûúãng em
àiïn chûá nhêët àõnh khưng chõu lưå cho anh biïët àiïìu bđ mêåt ca em.
Chng mònh lïn phông anh. Anh u ca em, hậy tha lưỵi cho
em nïëu em nối rùçng anh khưng thïí hiïíu nưíi viïåc ài lïn cêìu thang
êëy lâ nhû thïë nâo àưëi vúái em, em àậ cẫm thêëy say sûa, bưëi rưëi nhû
thïë nâo, em àậ chòm ngêåp trong mưåt niïìm hẩnh phc, àiïn cìng,
day dûát nhû thïë nâo àïën mûác gêìn nhû cố thïí chïët ngay ài àûúåc.



Stefan Zweig

24

Ngay cẫ bêy giúâ em vêỵn thêëy khố lông nghơ túái lc àố mâ khưng rúi
nûúác mùỉt, mùåc dêìu em àậ khư nûúác mùỉt rưìi. Nhûng chó xin anh
hậy thûã tûúãng tûúång rùçng mưỵi àưì vêåt cố thïí nối, àïìu thêëm àûúåm
mưëi tònh ca em, mưỵi biïíu tûúång àïìu lâ mưåt biïíu tûúång ca thúâi
thú trễ, ca nưỵi niïìm mong ûúác àậ àûúåc thùỉp lïn trong em tûâ bao
lêu: cấnh cûãa em thûúâng àûáng chúâ àúåi anh kïí cố hâng nghòn lêìn,
cấi cêìu thang núi em rònh ngống, àoấn tiïëng chên anh vâ cng lâ
núi em trưng thêëy anh lêìn àêìu, cấi lưỵ cûãa trôn núi em têåp dô xëng
àấy têm hưìn, têëm thẫm trûúác cûãa phông, mưåt hưm em àậ qu lïn,
tiïëng chòa khốa kên kểt bao giúâ cng lâm em giêåt nêíy mònh rúâi
khỗi võ trđ nghe trưåm. Têët cẫ tíi thú ca em, têët cẫ mưëi tònh ca
em lêëy núi àêy lâm tưí, trong mưåt khoẫng rưång vâi thûúác; cẫ cåc
àúâi em lâ úã àố, vâ bêy giúâ mưåt thûá giưng bậo sêåp xëng àêìu em,
trong khi mổi sûå, mổi sûå hoân thânh vâ cng vúái anh - em vúái anh!
- em bûúác vâo nhâ anh, nhâ chng mònh. Anh thûã nghơ coi, cho túái
khi túái trûúác cûãa phông anh - têët nhiïn chûä nghơa ca em hùèn cố
vễ tễ nhẩt, nhûng em khưng biïët nối thïë nâo khấc cẫ - têët cẫ trong
cåc àúâi em vêỵn chó lâ thûåc tẩi bìn bậ, em chó thêëy trûúác mùỉt
mònh mưåt thïë giúái thûúâng nhêåt xấm xõt, vêåy mâ giúâ àêy múã ra cấi
xûá súã huìn diïåu ca ûúác mú con trễ, vûúng qëc ca Aladin.
Hậy nghơ rùçng hâng nghòn lêìn cùåp mùỉt em àậ sưi nưíi dấn
chùåt vâo cấnh cûãa nây, giúâ àêy em loẩng choẩng bûúác qua nố, vâ
anh sệ cẫm thêëy - phẫi, chó cẫm thêëy thưi, anh thûúng u ẩ, búãi vò
chùèng bao giúâ anh biïët àûúåc hoân toân àêu - lâ biïët bao nhiïu giúâ
ca àúâi em àậ kïët àổng lẩi trong giêy pht choấng vấng nây.
Em úã lẩi phông anh sët àïm êëy. Anh khưng ngúâ rùçng trûúác
anh, chûa cố mưåt ngûúâi àân ưng nâo àng vâo ngûúâi em, thêåm chđ
chûa ai tûâng chẩm khệ hóåc trưng thêëy thên thïí em. Anh u, lâm
sao anh cố thïí ngúâ àûúåc àiïìu àố, búãi lệ em chùèng hïì khấng cûå anh

mẫy may, búãi lệ em cưë dểp ài mổi ngêìn ngẩi do thển thng, chó cưët
àïí anh khỗi àoấn ra àiïìu bđ mêåt ca mưëi tònh em, nố ùỉt sệ lâm anh
thêët kinh lïn - vò àưëi vúái anh, tònh u chó cố thïí lâ mưåt cấi gò nhể
nhâng, khoấc cấi hònh thûác ca mưåt trô chúi vâ chùèng cố gò lâ quan
trổng; anh súå dđnh lđu sêu vâo mưåt sưë phêån. Anh mën nïëm vư àưå,
vư chûâng mûåc mổi th võ trïn àúâi, nhûng anh khưng mën hy sinh



BÛÁC THÛ CA NGÛÚÂI ÀÂN BÂ KHƯNG QUEN

25

àiïìu gò. Anh u thûúng ca em, nïëu giúâ àêy em nối vúái anh rùçng
khi trao thên cho anh, em vêỵn côn trinh, thò em van anh, anh
àûâng cố hiïíu lêìm nghơa nhûäng lúâi em nối! Em khưng kïët tưåi anh
àêu, anh khưng lưi kếo em, khưng lûâa em, cng chùèng cấm dưỵ em;
chđnh em, chđnh bẫn thên em àậ ài àïën vúái anh, thc àêíy búãi niïìm
khất khao ca chđnh mònh, chđnh em àậ ưm chêìm lêëy cưí anh, àậ
lao vâo sưë phêån mònh. Khưng, khưng, em sệ chùèng bao giúâ kïët tưåi
anh àêu; mâ trấi lẩi, bao giúâ em cng cẫm ún anh, búãi vò cấi àïm
hưm àố, àưëi vúái em, thêåt phong ph, thêåt rûåc rúä lẩc th, thêåt trân
trïì hânh phc! Khi múã mùỉt ra trong bống tưëi vâ cẫm thêëy anh bïn
cẩnh, em lêëy lâm ngẩc nhiïn khưng thêëy sao úã trïn àêìu, búãi chûâng
em cûá ngúä trúâi àang úã gêìn kïì. Khưng, anh u ẩ, em khưng bao giúâ,
khưng bao giúâ tiïëc bêët cûá mưåt cấi gò vïì giúâ pht àố. Em vêỵn nhúá,
khi anh ng, khi em nghe thêëy húi thúã ca anh, khi em súâ vâo
ngûúâi anh vâ cẫm thêëy gêìn anh xiïët bao, em àậ khốc vò sung
sûúáng trong bống tưëi.
Sấng dêåy, em vưåi vậ ra ài rêët súám. Em phẫi àïën cûãa hâng vâ

em cng mën ài khúãi trûúác khi bấc ngûúâi hêìu àïën, khưng nïn àïí
cho bấc êëy trưng thêëy em. Khi em mùåc qìn ấo àûáng trûúác mùåt
anh, anh ưm lêëy em trong tay vâ nhòn em hưìi lêu. Phẫi chùng mưåt
hưìi ûác xa xùm vâ mú hưì àang xao àưång trong anh, hay chó vò anh
cẫm thêëy em xinh àểp vâ sung sûúáng nhû em quẫ cố cố xinh àểp
vâ sung sûúáng thêåt? Anh hưn lïn miïång em mưåt cấi. Em nhể
nhâng gộ ra àïí ài. Bêëy giúâ, anh bên hỗi: "Em cố mën mang theo
vâi bưng hoa khưng?" Em trẫ lúâi lâ cố. Anh lêëy bưëng bưng hoa hưìng
bẩch trong cấi bònh pha lï xanh trïn bân viïët (ưi, cấi bònh êëy em
biïët nố lùỉm, khi em côn nhỗ) vâ tùång em. Trong hâng ngây liïìn,
em àậ àûa nhûäng bưng hoa êëy lïn mưi.
Trûúác khi chia tay, chng mònh àậ hển gùåp nhau vâo mưåt tưëi
khấc. Em àïën núi hển vâ lẩi lâ mưåt àïm k diïåu. Anh côn cho em
mưåt àïm thûá ba nûäa. Rưìi anh bẫo em rùçng anh phẫi ài xa - Ưi!
Nhûäng chuën ài xa êëy, sao mâ em ghết chng thïë, kïí tûâ hưìi côn
nhỗ!- vâ anh hûáa lâ ngay sau khi trúã vïì sệ bấo cho em biïët. Em cho
anh sưë hôm thû lûu, vò em khưng mën nối cho anh biïët tïn em.
Em vêỵn giûä àiïìu bđ mêåt ca mònh. Mưåt lêìn nûäa khi chia tay, anh