X quang và CT scanner

Phương
pháp
hiển vi

 Ứng

Quang phổ
hấp thụ

Chiếu
chụp
bằng tia X

dụng Vật Lý kỹ thuật trong
ngành Y

Chụp cộng
hưởng từ
hạt nhân

Phương
pháp phóng
xạ


Ứng DỤng tia X
trong y học
Chụp X quang cổ điển và
CT Scanner
Ngô Thị Hồng Hạnh
tổ 5 Y2B

Tổng quan
 1.

Cơ sở vật lý của ứng dụng tia X
+ Nhắc lại sự tạo tia X
+ Đặc tính của tia X.

 2.

Nguyên lý tạo ảnh trong chụp X quang cổ
điển.

 3.

Nguyên lý tạo ảnh trong CT Scanner


CÂU HỎI
MỤNG
CẮ
TIÊU
N
 1.

Em hãy mô tả nguyên lý và quá
trình tạo ảnh trong phương pháp chụp
X quang cổ điển?

 2.

Em hãy nêu nguyên lý tạo ảnh và
hoạt động của CT Scanner?

 3.Nêu

nguyên lý mở cửa sổ trong CT
Scanner?


Nhắc lại về sự tạo tia X


Những đặc tính của tia X
 1.

Tính truyền thẳng và đâm xuyên.

 2.

Tính bị hấp thụ: những cấu trúc cơ
thể khác nhau hấp thụ tia X khác nhau.

 3.

Tính chất làm phát quang 1 số chất
(ZnS) hoặc làm đen phim ảnh.

Chụp X quang cổ điển



Cấu tạo
1. Bóng phát tia X
2. Phim X quang:
2mặt được tráng bởi
nhũ tương chứa tinh
thể muối halogen
bạc (bromua bạc).


Nguyên lý tạo ảnh
- Khi chụp: chùm tia X
xuyên qua cơ thể, bị hấp
thụ một phần, chùm tia ló
thoát ra tác dụng lên phim
chụp.
Ag+  Ag
- Đem rửa: + nơi nào tác
dụng với tia X thì rửa không
bị mất  màu đen
+ nơi nào không
tác dụng thì rửa bị trôi 
màu trắng.

Tấm phim x quang đầu tiên


Nhược điểm và khắc phục


1. Ảnh mờ, không rõ nét, méo mó do ảnh hưởng của các
quy luật quang hình.



Khắc phục: chọn vị trí bóng, ảnh, phim phù hợp.


Nhược điểm và khắc phục


2. Mô tạng trùng lặp lên nhau nên khó phân biệt.



Khắc phục: bơm hơi hoặc chất cản quang tạo độ
tương phản lớn hơn.



3. Không cho phép hình dung về cấu trúc của 1 lớp
cơ thểCh
, tổụ
np

thươ
cắngt có
lớth
p ể bị che lấp.


CT Scanner
(Computer Tomography)


I. Cấu tạo
II. Nguyên lý tạo ảnh
III. Chất lượng hình ảnh.



Cấu tạo
-

-

Bóng phát tia X: chùm rẻ quạt quét qua 1 lát
mỏng trên đối tượng chụp
Cảm biến điện tử
Máy tính xử lí dữ

liệu


Nguyên lý tạo ảnh

 Khái

niệm Voxel, Pixel:


Nguyên lý tạo ảnh
 Tỷ

trọng quang tuyến (TTQT): phản ánh độ hấp

thụ mạnh yếu tia X của vật chất.
 Đơn

vị: Housfield (HU).

 voxel
 Quy

có TTQT càng lớn hấp thụ tia X càng nhiều.

ước: + H2O = 0 HU
+ KK =-1000 HU
+ Xương sọ =1000 HU.


Nguyên lý tạo ảnh



VOXEL

TỈ TRONG
̣
QUANG TUYẾ N

THANG XÁ M

PIXEL
HÌ NH ANH
̉

- TTQT càng lớn thì màu càng trắng.
- TTQT càng nhỏ thì màu càng đen.



Voxel  Pixel