SKKN giáo dục kĩ năng sống

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Chúng ta đã biết giáo dục ngày nay có hai mục tiêu lớn là đào tạo nguồn nhân lực
và đào tạo kỹ năng sống cho học sinh – sinh viên. Để đạt được những mục tiêu đó
ngành giáo dục đã và đang phấn đấu đổi mới về nội dung, chất lượng và phương pháp.
Bên cạnh những thành tựu đạt được của toàn ngành thì một thực trạng chúng ta thấy là
đa số học sinh hiện nay còn thiếu kỹ năng sống. Biểu hiện của điều đó là sự gia tăng về
bạo lực học đường, vi phạm pháp luật, liều lĩnh, ứng phó không lành mạnh hay lối sống
ích kỷ, vô tâm, khép mình, …Đồng thời kỹ năng thực hành, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng
giải quyết vấn đề, khả năng tự phục vụ bản thân giảm, không đáp ứng được yêu cầu
trước thềm hội nhập quốc tế.
Tại sao nhiều học sinh lại thiếu kỹ năng sống đến vậy? Điều này có thể giải thích
đơn giản là ta chưa có phương pháp cụ thể, chưa có hình thức giáo dục cụ thể những kỹ
năng sống cho học sinh. Chúng ta tập trung nhiều vào giảng dạy văn hóa, dạy lôgic, suy
luận mà bỏ qua nhưng khía cạnh hoạt động tinh thần (cảm xúc, tình cảm)
Ở Việt Nam để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ đáp ứng nguồn
nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đáp ứng nhu cầu
hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, giáo dục phổ thông đã và đang
được đổi mới mạnh mẽ theo bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ XXI mà thực chất là cách
tiếp cận kỹ năng sống đó là : học để biết, học để làm, học để tự khẳng định mình và học
để cùng chung sống .

4


Nhiều người nghĩ rằng, kỹ năng sống là những điều rất căn bản mà ai cũng biết
như: phải biết hòa đồng trong tập thể, biết lắng nghe, biết giao tiếp, biết ra quyết định.
Nhưng trên thực tế, ta có miệng không đồng nghĩa là ta nói được ngay, có tay không
đồng nghĩa là biết viết mà phải học rất nhiều, tập rất nhiều mới nói được, viết được.
Thời gian gần đây, Bộ giáo dục đã quyết định lồng ghép việc giáo dục kỹ năng
sống cho HS vào chương trình học và một số môn học như ngữ văn, giáo dục công dân,

… Nhiều trường đã tổ chức các hoạt động nhằm rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh.
Tuy nhiên, hiệu quả của các hoạt động đó có thể nói là còn hạn chế, các hoạt động hầu
hết ở dạng tự phát, cá nhân và ở mức độ thấp. Để thu hút sự chú ý của học sinh thiết
nghĩ cần tổ chức các hoạt động mang tính chất “học mà chơi, chơi mà học”
Xuất phát từ những lý do trên, trong nội dung của sáng kiến “Rèn luyện kỹ năng
sống cho học sinh thông qua các hoạt động ngoại khóa” tôi xin mạnh dạn đưa ra
phương pháp tổ chức một hoạt động ngoại khóa cho học sinh THPT (vì đây là lứa tuổi
có nhiều biến đổi về tâm sinh lý) sao cho tác động mạnh mẽ đến từng học sinh và có tác
dụng thiết thực trong việc rèn luyện kỹ năng sống cho các em.

5


II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1. Khái niệm về kỹ năng sống
Kỹ năng sống là năng lực tâm lí xã hội để đáp ứng và đối phó với những yêu cầu
và thách thức của cuộc sống hàng ngày, mà đặc biệt tuổi trẻ rất cần để vào đời.
Kỹ năng sống là những kỹ năng cần có cho hành vi lành mạnh, tích cực cho phép
mỗi cá nhân đối mặt với những thách thức của cuộc sống hàng ngày.
Theo WHO (1993) “Năng lực tâm lý xã hội là khả năng ứng phó một cách có
hiệu quả với những yêu cầu và thách thức của cuộc sống. Đó cũng là khả năng của một
cá nhân để duy trì một trạng thái khoẻ mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện qua hành vi
phù hợp và tích cực khi tương tác với người khác, với nền văn hóa và môi trường xung
quanh. Năng lực tâm lý xã hội có vai trò quan trọng trong việc phát huy sức khoẻ theo
nghĩa rộng nhất về mặt thể chất, tinh thần và xã hội. Kỹ năng sống là khả năng thể hiện,
thực thi năng lực tâm lý xã hội này”.
Theo UNICEF, giáo dục dựa trên kỹ năng sống cơ bản là sự thay đổi trong hành
vi hay một sự phát triển hành vi nhằm tạo sự cân bằng giữa kiến thức, thái độ và hành
vi. Ngắn gọn nhất đó là khả năng chuyển đổi kiến thức (phải làm gì) và thái độ (ta đang

nghĩ gì, cảm xúc như thế nào, hay tin tưởng vào giá trị nào) thành hành động (làm gì và
làm như thế nào?).
2. Kỹ năng cần thiết cho học sinh trung học phổ thông

6


Năm học 2010 – 2011 là năm đầu tiên Bộ GD – ĐT đưa kỹ năng sống vào giảng
dạy đại trà trong các trường học, bậc học qua nhiều hình thức khác nhau. Vậy với học
sinh THPT cần rèn luyện kỹ năng gì?
Qua thực tiễn tôi nhận thấy có 12 kỹ năng sống cần thiết ở học sinh THPT là:
1- Kỹ năng tự phục vụ bản thân
2- Kỹ năng xác lập mục tiêu cuộc đời
3- Kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả
4- Kỹ năng điều chỉnh và quản lý cảm xúc
5- Kỹ năng tự nhận thức và đánh giá bản thân
6- Kỹ năng giao tiếp và ứng xử
7- Kỹ năng hợp tác và chia sẻ
8- Kỹ năng thể hiện tự tin trước đám đông
9- Kỹ năng đối diện và ứng phó khó khăn trong cuộc sống
10- Kỹ năng đánh giá người khác
11- Kỹ năng từ chối
12- Kỹ năng ra quyết định
Các kỹ năng trên có thể chia thành bốn nhóm như sau:
(1) Nhóm kỹ năng tự nhận thức bản thân
(2) Nhóm kỹ năng giao tiếp ứng xử (cách giao tiếp trong môi trường học đường, với bố
mẹ, người lớn tuổi …).
(3) Kỹ năng hợp tác và chia sẻ (bài tập kỹ năng làm việc nhóm và giải quyết xung đột
trong học đường).

7


(4) Nhóm kỹ năng phân biệt hành vi hợp lý và chưa hợp lý (phân biệt hành vi dũng cảm
và liều mạng, hành vi yêu thương và lạm dụng tình dục...).

3. Tổ chức hoạt động ngoại khóa
Hoạt động ngoại khóa là một bộ phận hữu cơ của quá trình giáo dục ở nhà trường
THPT. Đó là những hoạt động được tổ chức ngoài giờ học các môn văn hóa ở trên lớp.
Hoạt động ngoại khóa là sự tiếp nối hoạt động dạy học trên lớp, là con đường gắn lý
thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và hành động, góp phần hình
thành tình cảm, niềm tin và sự phát triển nhân cách cho các em.
Một trong những nội dung quan trọng của hoạt động ngoại khóa được lồng ghép
vào các hoạt động của chủ điểm giáo dục tháng, hoặc tổ chức thành một hoạt động độc
lập … đều nhằm giáo dục những kỹ năng sống cơ bản cho học sinh.
Hoạt động ngoại khóa có mối quan hệ rất mật thiết đối với việc rèn luyện kỹ năng
sống cho học sinh. Thông qua tiết hoạt động ngoại khóa, các kỹ năng sống của học sinh
sẽ được hình thành và phát triển. Hay nói một cách khác, hoạt động ngoại khóa đóng
một vai trò hết sức quan trọng trong quá trình dạy và học ở nhà trường nói chung và
trường THPT nói riêng. Tuy nhiên kết quả là các tiết hoạt động ngoại khóa thường bị bỏ
qua hoặc làm qua loa. Lý do vì một số cho rằng nó không quan trọng bằng việc dạy các
môn văn hóa. Một số khác thì không biết tổ chức như thế nào cho đúng cách. Vậy làm
thế nào để tổ chức một tiết hoạt động ngoại khóa rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh
có hiệu quả?

8


Qua thời gian giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm, bản thân tôi nhận thấy rằng,
để tiến hành một tiết hoạt động ngoại khóa, rèn luyện được cho các em những kỹ năng

sống cơ bản một cách có hiệu quả, cần đảm bảo những yêu cầu sau:
1. Đảm bảo tính khả thi
Việc thiết kế các hoạt động ngoại khóa, đặc biệt là lựa chọn các hình thức tổ chức
hoạt động phải phù hợp với sự cố gắng và khả năng của đa số học sinh tham gia hoạt
động, phù hợp với điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị của trường lớp.
2. Tăng cường sự tham gia và phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh
Chúng ta tạo điều kiện để các em được tham gia, được tiếp cận thông tin, được
bày tỏ ý kiến, được lắng nghe, được tôn trọng, được bàn bạc và quyết định trong các
vấn đề có liên quan đến bản thân các em đồng thời được giải đáp các vấn đề các em còn
vướng mắc
Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa cần định hướng vào việc phát
triển tính chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh, khả năng hoạt động độc lập, khả
năng tự đề xuất và giải quyết vấn đề trong hoạt động cũng như khả năng tự kiểm tra
đánh giá kết quả hoạt động của các em. Sự tham gia của học sinh tạo điều kiện cho các
em phát huy tinh thần trách nhiệm trong việc tổ chức và điều khiển hoạt động của tập
thể. Chúng ta cần khắc phục tính chất áp đặt, bao biện làm thay học sinh.
3. Đa dạng hóa các hình thức tổ chức hoạt động
Việc thiết kế các hoạt động ngoại khóa cần sử dụng nhiều hình thức tổ chức
hoạt động khác nhau một cách linh hoạt và phù hợp với nội dung hoạt động, với điều
kiện về cơ sở vật chất, thiết bị, tài liệu, phương tiện, tránh lặp lại nhiều lần, gây nhàm
chán, tẻ nhạt đối với học sinh.
9


+ Nắm thật chắc nội dung hoạt động của từng chủ đề ở từng tháng. Từ nội dung hoạt
động của chủ đề tháng, giáo viên cụ thể hóa thành nội dung cho hoạt động của từng
tuần.
+ Lựa chọn các hình thức hoạt động cho phù hợp với nội dung của tuần, của tháng.
+ Gắn đổi mới các hình thức hoạt động với đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động
ngoại khóa

Ngoài ra, vai trò của giáo viên và học sinh trong hoạt động ngoại khóa cũng rất
quan trọng
Về phía giáo viên (cần huy động nhiều giáo viên tham gia):
- Xác định được mục tiêu một cách rõ ràng
- Có nội dung, chương trình hoạt động cụ thể
- Các nội dung hoạt động cụ thể phải đáp ứng nhu cầu, phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa
tuổi học sinh
- Có sự phân công, chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng khi tổ chức
Về phía học sinh:
- Cảm thấy thích thú, bổ ích và thể hiện thái độ tích cực khi tham gia.
- Chủ động tổ chức và tự mình điều khiển các hoạt động tập thể dưới sự cố vấn của giáo
viên.
- Được trải nghiệm, được thể hiện, được rèn luyện thông qua các nội dung hoạt động cụ
thể.

Sau đây tôi xin minh họa một tiết hoạt động ngoại khóa
Tiết dạy minh họa:
10


Tháng 3. Chủ điểm: THANH NIÊN VỚI TRÁCH NHIỆM XÂY DỰNG VÀ
BẢO VỆ TỔ QUỐC
I/ Mục đích giáo dục: Giúp các em
- Nâng cao nhận thức, niềm tự hào dân tộc, tự hào về truyền thống của Đảng, của tổ
chức Đoàn, truyền thống của nhà trường trong đoàn viên thanh niên
- Tạo điều kiện, môi trường để tuổi trẻ trường bày tỏ tình cảm về thái độ chính trị tích
cực đối với tổ chức Đoàn
- Bồi dưỡng đoàn viên thanh niên trở thành những con người có lý tưởng, có đạo đức,
có tài năng, sẵn sàng đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
- Khơi dậy sức sáng tạo, tinh thần tình nguyện, xung kích của đoàn viên thanh niên

- Rèn luyện tính tự tin trước tập thể
- Rèn luyện kỹ năng hoạt động tập thể.
- Tích cực tham gia và phát huy tính sáng tạo trong hoạt động văn hóa nghệ thuật.
II/ Nội dung hoạt động
- Tổng kết phong trào thi đua giữa các tổ đã được phát động cách đây 1 tháng (từ 26/2
đến 26/3).
- Văn nghệ : khuyến khích những sáng tác tự biên tự diễn của học sinh
- Thi màn chào hỏi
- Tìm hiểu về truyền thống Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh
- Thi hùng biện
III/ Chuẩn bị hoạt động
1. Phương tiện hoạt động

11


- Các bản tổng kết phong trào thi đua giữa các tổ do các tổ trưởng tổng kết và gửi cho
GVCN
- Một số câu hỏi tìm hiểu về truyền thống Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
- Các bài thuyết trình về chủ đề “Thanh niên với trách nhiệm xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc”
2. Tổ chức
* Về phía GVCN:
+ Thông báo nội dung, kế hoạch tổ chức hoạt động.
+ Gợi ý cho học sinh các nội dung chính của hoạt động, theo dõi và điều chỉnh các hoạt
động cụ thể của học sinh cho phù hợp với điều kiện thực tế của lớp.
* Về phía học sinh:
+ Họp tổ, chia nhóm thực hiện các công việc cụ thể.
+ Phân công người điều khiển chương trình
+ Phân công thư ký, ban giám khảo (mỗi tổ cử 1 học sinh)

+ Phân công học sinh trang trí (10 học sinh nam của lớp)
+ Mời Ban giám hiệu, các thầy cô giáo và đại diện ban phụ huynh học sinh
IV/ Tiến hành hoạt động
1. Khởi động
Học sinh dẫn chương trình tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu (Ban giám hiệu,
đại diện cha mẹ học sinh, các thầy cô giáo bộ môn) và giới thiệu chương trình ngoại
khóa của lớp.
2. Chương trình văn nghệ: các bài hát, múa ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương, đất nước,
thầy cô giáo, …
12


3. Tổng kết phong trào thi đua giữa các tổ do GVCN phát động 1 tháng vừa qua
4. Màn chào hỏi (5 phút)
Mỗi đội tự giới thiệu về bản thân, sở thích, ước mơ của mình và mong muốn qua
hoạt động ngoại khóa này
5. Tìm hiểu về truyền thống Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (7 phút)
Các đội trả lời các câu hỏi về truyền thống , lịch sử của Đoàn thanh niên cộng sản
Hồ Chí Minh do một số thầy cô biên soạn.
6. Thi hùng biện (7 phút)
Mỗi tổ một học sinh tham gia hùng biện (đã được phân công trước) trong thời
gian tối đa là 7 phút trình bày về trách nhiệm của thanh niên hiện nay với sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc
7. Phát biểu của ban giám hiệu và đại diện cha mẹ học sinh
8. Thư ký tổng kết hoạt động ngoại khóa

Trong quá trình theo dõi hoạt động ngoại khóa của các em, tôi nhận thấy có một
bài hùng biện thu hút sự chú ý của đông đảo học sinh và tạo cho các em những cảm xúc
tốt. Sau đây tôi xin giới thiệu nội dung bài hùng biện đó:

Chủ đề của bài hùng biện: “XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC, QUÊ HƯƠNG GIÀU
MẠNH LÀ SỨ MỆNH CỦA THẾ HỆ TRẺ VIỆT NAM”
Thưa các bạn!
Đã là người đoàn viên thanh niên chắc hẳn chúng ta ai cũng biết đến truyền thống
lịch sử vẻ vang của Đoàn. Trong những năm qua kể từ ngày thành lập, dưới sự lãnh đạo
13


của Đảng, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh đã ngày càng trưởng thành hơn, ngày
càng có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ những
ngày đầu, tổ chức Đoàn còn non yếu, lực lượng chỉ có 8 đoàn viên. Con số đó đã tăng
lên rất nhanh và bây giờ là một đội ngũ đoàn viên đông đảo trên khắp mọi miền đất
nước
Trong các cuộc kháng chiến của dân tộc, có biết bao đoàn viên, thanh niên đã ngã
xuống hi sinh xương máu của mình vì nền độc lập tự do của nước nhà. Những cái tên
tiêu biểu như Lê Hồng Phong, Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Văn Xuân, Phan Đình Giót,
… đã trở thành những tấm gương sáng chói của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt
Nam. Chúng ta có quyền tự hào về Nguyễn Văn Thạc hay liệt sỹ - bác sỹ Đặng Thùy
Trâm bởi tình yêu đời, yêu người, yêu đất nước của họ. Tôi còn nhớ trong nhật ký của
chàng trai chưa đầy 20 tuổi – anh Nguyễn Văn Thạc của chúng ta đã viết: “Bất kỳ một
sự vinh quang nào cũng cần phải trả bằng một giá. Và khó khăn, gian khổ càng nhiều,
thử thách càng nhiều thì sự vinh quang đó càng trở nên rực rỡ. Chúng ta đừng đi tìm
những chân lý sâu xa đơn thuần qua những áng văn và những bài thơ, bài toán. 30 – 4
– 1975, T sẽ trả lời cho P câu: Hạnh phúc là gì?” . Giờ đây, mỗi người dân Việt Nam
khi nhắc đến 30 – 4 – 1975 đều hiểu hạnh phúc đó là gì. Chúng ta cũng không quên câu
nói bất hủ của người đoàn viên thanh niên cộng sản Lý Tự Trọng trước họng súng của
quân thù: “Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng chứ không
thể là con đường nào khác”. Con đường cách mạng đó đầy chông gai, khó khăn và thử
thách nhưng đã được ông cha ta tô thắm thành một truyền thống lịch sử vẻ vang của dân
tộc

14


Đồng chí Phạm Văn Thọ tại đại hội thanh niên toàn tỉnh năm 1996 đã nói: “Ông
cha ta đã đổ xương máu giành độc lập, thống nhất, hòa bình cho ta. Chúng ta phải đổ
mồ hôi, cơ bắp và trí tuệ để xây dựng đất nước. Đó là sứ mệnh của thế hệ chúng ta”.
Vâng, chiến tranh đã qua đi nhưng bao viết thương của nó vẫn đang rỉ máu, nền hòa
bình đã được lập lại nhưng nó luôn có nguy cơ bị đe dọa từ nhiều phía. Vì vậy nhiệm vụ
của thanh niên trong thời đại mới là rất nặng nề. Ngày nay các đoàn viên thanh niên vẫn
vững vàng trong các phong trào “thanh niên lập nghiệp” hay “tuổi trẻ giữ nước”. Có
nhiều thanh niên ba lần được công nhận danh hiệu nông dân sản xuất – kinh doanh giỏi.
Mỗi năm có hàng trăm học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi quốc gia, hàng nghìn thanh
niên hăng hái lên đường thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc. Tại Seagames 18 chúng ta
không quên tên tuổi Vũ Mạnh Cường – thành phố Hải Dương, vô địch bóng bàn Đông
Nam Á. Phải chăng đó là những thanh niên tiên tiến với ý ngĩa đích thực của nó. Nói về
họ thì khó có thể nói hết được, song có một điều chắc chắn họ là những người đầy nhiệt
tình, năng động, biết vươn lên trong cuộc sống
Nhân đây tôi muốn đề cập với các bạn câu chuyện về Bill Gates – ông chủ tập
đoàn Microsolt, một trong những tỉ phú giàu nhất thế giới. Có phải vì Bill bỏ học để
thực hiện ước mơ và khởi nghiệp? Đó là nét độc đáo nhưng Bill không khuyến khích
chúng ta bỏ học. Có phải vì Bill giỏi toán – nên nhớ thời đó còn rất nhiều nhà toán học
đương đại giỏi hơn Bill. Có phải vì Bill giàu sáng tạo và luôn chấp nhận thách thức, góp
phần tạo nên diện mạo máy tính, công cụ mạnh nhất con người tạo nên? Có phải vì Bill
giàu có với số tài sản gần 47 tỉ đô? Vì Bill sống đẹp và sống vì người khác hay vì tất cả?
Bill Gates đã dành phần lớn tài sản của mình để làm từ thiện. Một quỹ từ thiện trị
giá 26 tỉ đôla. Rất nhiều người nhớ đến ông, rất nhiều cuốn sách nhắc tên ông. Lý tưởng
15

của Bill Gates không phải là làm giàu mà là vì nhân loại, vì con người. Làm giàu là
mong muốn chính đáng của con người nhưng nếu nói làm giàu là lý tưởng thì đó lại là
một bước thụt lùi trong tiến bộ và văn minh nhân loại. Vậy lý tưởng của ta là gì? Phải
chăng là sự phấn đấu giàu có phải đặt trong lý tưởng chung: “dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, văn minh” thì sự giàu có đó mới mang giá trị và ý nghĩa cao quý. Câu
chuyện về Bill Gates muốn nhắc chúng ta về điều đó.
Ngày nay ở trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang xuất hiện một xu
thế đổi mới theo hướng ngày càng hiện đại, văn minh hơn. Nhưng bên cạnh sự phát
triển và những thanh niên ưu tú là những mặt trái của xã hội như: tệ nạn mại dâm, ma
túy, đua xe và rất nhiều tệ nạn nguy hiểm khác. Đứng giữa dòng xoáy của cuộc sống,
trên thực tế đã có rất nhiều đoàn viên thanh niên bị sa ngã. Chúng ta đã phải chứng kiến
những cảnh đau lòng: mẹ mất con, em mất anh, … bởi cách sống không mục đích,
không lý tưởng. Không ít người đã không biết làm thế nào để tiêu khiển hết thời gian
“Trưa không vội, tối không cần”. Thật đau lòng khi bên cạnh những học sinh chăm chỉ,
ưu tú còn một bộ phận không nhỏ thanh niên, học sinh hiện nay – những người được
hưởng thành quả từ sự hy sinh mồ hôi, xương máu của cha ông mà không biết trân trọng
lại lãng phí thời gian vào những cuộc chơi vô bổ, rồi tự hủy hoại cuộc dời mình bằng
những cuộc đua mạo hiểm, bằng những đêm vũ trường không biết ngày mai với thuốc
lắc, ma túy; bằng những giờ trốn học mài tương lai với những trò chơi điện tử. Đâu đó
xung quanh đây vẫn còn những học sinh có thể ngồi 5 – 7 tiếng đồng hồ trong quán chat
hay nghiên cứu nô đề nhưng không thể ngồi học bình thường 15 phút. Tất cả những gì
học được nằm hỗn độn trong quyển vở không tên, không lớp, không còn nguyên vẹn.
Đau xót với cảnh những “nam thanh, nữ tú” túm tát, xé quần áo nhau giữa đường. Ai
16


đó đã xem thế giới ảo là lẽ sống, phải nhuộm tóc đỏ hoe, đi xe phải bỏ hai tay mới là
sành điệu. Họ có biết cái chết cận kề trong gang tấc. Nhiều bạn gái đã đánh mất sự trong
sáng, thơ ngây của mình để trở thành người mẹ “bất đắc dĩ” khi tuổi đời còn quá trẻ.
Liệu có khi nào các những người đó đặt ra câu hỏi: “Ai sẽ là người gánh chịu hậu

quả?”. Liệu họ có biết đó chính là bản thân, gia đình và toàn xã hội. Họ có biết mất thời
gian với lối sống ích kỷ, hưởng thụ là mất đi một phần đời, mất đi tương lai, cơ hội. Bất
kỳ một thành công, vinh quang nào cũng phải trải qua khó khăn, gian khổ.
“Ai chiến thắng mà không hề chiến bại.
Ai lên khôn mà chẳng dại đôi lần”
Vâng! Nếu ai đã từng vấp ngã phải biết đứng dậy , không thể chìm đắm mãi trong
sai lầm và thất bại.
Những người mẹ luôn mong có nhiều thời gian để chăm sóc gia đình, con cái.
Những người bác sỹ trong phòng mổ mong qua những phút giây căng thẳng. Những
bệnh nhân khao khát sống thêm từng giờ từng phút. Những giáo viên mong truyền tải
tới học sinh nhiều kiến thức trong một tiết học … Sẽ thật đáng buồn cho những ai chỉ
biết ngồi than vãn, kêu ca, để thời gian và tuổi trẻ trôi đi mà không làm được gì có ích.
Là một người đoàn viên chân chính để không bị sa ngã chúng ta phải có một bản
lĩnh chính trị vững vàng, thật tỉnh táo để có thể nhận thức mọi vấn đề, vượt qua những
cám dỗ tầm thường. Chúng ta từng băn khoăn với câu hỏi “Thanh niên và hành trang
vào thế kỷ XXI” . Ta đang sống giữa những năm đầu của thế kỷ XXI, mỗi thanh niên
đều phải tự tìm lấy câu trả lời của riêng mình. Nhưng có thể khái quát câu trả lời đó là
mỗi thanh niên phải ra sức, khiêm tốn học tập, nâng cao trí tuệ, rèn luyện đạo đức cách

17


mạng, xây dựng ý thức công dân và nếp sống lành mạnh, cống hiến sức trẻ cho cộng
đồng và xã hội .
Thưa các bạn. Bây giờ tôi cảm thấy hơi run. Vâng, tôi chưa đủ tự tin đứng trước
tập thể. Giọng nói của tôi cũng chưa đủ truyền cảm để truyền tải đến các bạn những gì
tôi muốn nói ngày hôm nay. Đó cũng là một nhược điểm mà bản thân tôi và những bạn
thanh niên chưa đủ tự tin như tôi cần phải khắc phục. Tôi cũng đang rất tự hào được
đứng trong đội ngũ của đoàn, được đeo chiếc huy hiệu lấp lánh có hình cánh tay nắm
chắc lá cờ Tổ quốc. Gắn chiếc huy hiệu ấy lên ngực mình, nơi gần trái tim nhất, tôi và

các bạn được hâm nóng trái tim mình bằng bầu nhiệt huyết của tuổi trẻ, tích cực rèn
luyện để hoàn thiện mình. Tôi tin vào các bạn, tin vào Đoàn, vào Đảng và vào chế độ
chủ nghĩa xã hội.
Kính thưa quý vị!
Được sống trong tuổi trẻ, đó là hạnh phúc lớn nhất của đời người. Bác Hồ kính
yêu từng nói: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà, nước nhà thịnh hay
suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do thanh niên”. Vậy thì chúng ta những thanh niên
đang rực tràn sức trẻ hãy đem sức mạnh và nhiệt huyết của mình viết tiếp những trang
sử vẻ vang của Đoàn ta. Tất cả đoàn viên, thanh niên chúng ta hãy đứng lên và hoàn
thành sứ mệnh của mình để thanh niên phát triển, dân tộc trường tồn, đất nước phồn
vinh. Các bạn hãy cùng tôi đọc vang bài ca:
“Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên”
18


Và: “Đâu cần thanh niên có
Đâu khó có thanh niên”

“Hãy sống chứ không phải chỉ là tồn tại!”

Với kinh nghiệm ít ỏi của mình trong công tác chủ nhiệm, tôi xin được minh họa
một tiết hoạt động ngoại khóa mà tôi đã tiến hành ở lớp chủ nhiệm. Dù chưa phải là một
tiết hoàn hảo, nhưng tôi nhận thấy nó cũng có hiệu quả nhất định. Đó là đem lại cho các
em một không khí vui tươi cùng với các hoạt động sôi nổi nhưng cũng đầy ý nghĩa.
Đồng thời cũng góp một phần vào việc rèn luyện kỹ năng sống cho các em. Tất cả các
em được hỏi sau tiết ngoại khóa đều cho biết hiểu sâu sắc hơn và cảm thấy tự hào hơn
về truyền thống của đoàn, thấy cần có trách nhiệm hơn với bản thân, gia đình và xã hội.

Các em xác định phải phấn đấu cống hiến nhiều hơn nữa cho tập thể và xác định hướng
đi cho bản thân trong tương lai. Các em thấy mình còn thiếu sót và phấn đấu để hoàn
thiện bản thân. Những em tham gia trong đội thi thì sau hoạt động tự tin hơn khi đứng
trước tập thể, biết hợp tác và chia sẻ, phát huy sức mạnh của tập thể. Đồng thời các em
biết quả lý thời gian có hiệu quả, biết quý trọng từng phút giây. Đặc biệt qua hoạt động
các em đã tự đánh giá được năng lực của bản thân và đánh giá khả năng của người khác.
III. Kết luận và khuyến nghị
Qua những vấn đề vừa tìm hiểu ở trên, chúng ta thấy rằng các hoạt động ngoại
khóa rất quan trọng trong việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Nhà trường THPT
cần tăng cường tổ chức các hoạt động ngoại khóa quy mô và phong phú hơn nữa, huy
động sự tham gia của nhiều học sinh và giáo viên hơn. Với chủ trương xã hội hóa giáo
19


dục như hiện nay, nhà trường có thể tăng cường đầu tư kinh phí cho các hoạt động này
ngày càng có hiệu quả hơn. Những món quà nhỏ nhưng trở thành nguồn động viên,
khích lệ lớn đối với các em học sinh. Khi tổ chức các hoạt động ngoại khóa, giáo viên,
đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm cần gặp gỡ trao đổi với phụ huynh học sinh về những
vấn đề họ lo lắng hay mong muốn ở con em mình để thiết kế các hoạt động cho phù hợp
hơn.
Giáo dục là một quá trình tác động qua lại, là quá trình hoạt động và giao lưu
trong các mối quan hệ xã hội đa dạng, được tổ chức có mục đích có kế hoạch của các
nhà giáo dục và người được giáo dục để hình thành nhân cách hoàn thiện trong nhà
trường. Trong công cuộc đổi mới hiện nay của đất nước ta khi yếu tố con người được
coi trọng về tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần, nhân cách của con người
càng được đề cao và phát huy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực xã hội Nhà trường không
những dạy chữ mà còn dạy người.
Trên đây là một vài suy nghĩ góp nhặt thiển cận xin được chia sẻ với thầy cô, rất
mong sự đóng góp thêm cho tài liệu này được hoàn thiện hơn nữa. Mong rằng sẽ phần
nào giải quyết được vướng mắc của thầy cô trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học

sinh. Chúng ta đều chung ý tưởng “tất cả vì học sinh thân yêu”. Xin trân trọng cảm ơn!

20