skkn giáo dục kĩ năng sống thông qua công tác đội tntp hồ chí minh

1

PHÒNG GIÁO DỤC&ĐÀO TẠO DUY XUYÊN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ KIM ĐỒNG
………… o0o…………
ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG QUA
CÔNG TÁC ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH
Đồng tác giả: Trương Đức Tấn
Nguyễn Mậu Hồng Ảnh
Tổ: Văn phòng
Duy Xuyên tháng 4 năm 2011
ĐỀ TÀI :
2
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG THÔNG QUA
CÔNG TÁC ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH
ĐẶT VẤN ĐỀ
I) Lý do chọn đề tài :
Vấn đề con trẻ thiếu kỹ năng sống, thiếu tính tự tin, tự lập, sống ích kỷ,
vô tâm, thiếu trách nhiệm với gia đình và bản thân đang là những cản trở
lớn cho sự phát triển của thanh thiếu niên khiến không ít các bậc cha mẹ phải
phiền lòng vì con, trong một xã hội phát triển năng động như hiện nay.
Nhiều vị phụ huynh lo lắng trước tình trạng con của mình thiếu tự tin,
luôn tỏ ra rụt rè khi có cơ hội thể hiện mình trước đám đông hoặc các em
không biết cách xử lý tình huống dù là thật đơn giản như kêu gọi sự giúp đỡ
từ người khác, tìm đường, định hướng, đi xe buýt,
Thêm nữa, trước tình trạng bạo lực học đường ngày càng gia tăng thì
kỹ năng tự bảo vệ mình cũng cần được coi trọng khi các nhóm trẻ xấu luôn
lấy sức mạnh cơ bắp hoặc đám đông để bắt nạt, ức hiếp các trẻ hiền, ngoan,
ít nói
Nhiều em học sinh có cuộc sống khép kín với thực tại, đắm chìm trong

thế giới ảo của Internet của thế giới game, mà quên đi và đánh mất những
cơ hội kết bạn, thể hiện những khả năng tiềm ẩn của mình, lo sợ rụt rè khi
tiếp xúc với cộng đồng, xã hội.
Trong những năm gần đây, Bộ GD-ĐT đã đưa nội dung giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh vào chỉ thị về nhiệm vụ năm học. Tuy nhiên, chương
trình giáo dục kĩ năng sống chỉ thông qua việc giảng dạy theo phương pháp
tích hợp vào các môn học như Giáo dục công dân, Sinh hoạt ngoài giờ, Ngữ
văn, Sinh học, Vật lý hiệu quả của việc giảng dạy lồng ghép vẫn chưa cao
trong khi môn học kĩ năng sống vẫn chưa được đưa vào chương trình như một
môn học chính khóa.
Như chúng ta biết rằng, Đội TNTP Hồ Chí Minh là tổ chức của thiếu nhi
Việt Nam, do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập,
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phụ trách. Đội TNTP Hồ Chí Minh là lực lượng
giáo dục trong và ngoài nhà trường, là lực lượng dự bị của Đoàn TNCS Hồ
Chí Minh, lực lượng nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi. Đội lấy 5 điều
Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng làm mục tiêu phấn đấu rèn luyện cho đội
viên, giúp đỡ thiếu nhi trong học tập, hoạt động vui chơi; thực hiện quyền và
bổn phận theo Luật bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em. Đội TNTP Hồ Chí
Minh với mục đích tập hợp, giáo dục thiếu nhi trở thành con ngoan, trò giỏi,
3
đội viên tốt, trở thành người công dân có ích trong tương lai. Việc giáo dục
đội viên là nhiệm vụ chủ yếu, trực tiếp của tổ chức Đội. Tham gia các hoạt
động Đội, các em luôn được rèn luyện trong không khí thi đua thân ái, “học
mà chơi, chơi mà học”, giúp các em tiếp thu kiến thức tốt hơn, chất lượng học
tập từ đó cũng được nâng lên đáng kể. Khi tham gia sinh hoạt Đội, các em
được hoạt động trong tổ chức của chính mình, do đó các em sẽ có tính độc lập
cao, giúp các em trở thành những con người chủ động trong cuộc sống sau
này. Cũng trong môi trường này, các em có điều kiện để khẳng định sở
trường, năng lực và phát triển năng khiếu; rèn luyện kỹ năng ứng xử, giao
tiếp

Từ đặc điểm đặc thù của công tác Đội, chúng tôi nhận thấy rằng ngoài
việc giáo dục về tư tưởng đạo đức cho đội viên, học sinh thì giáo dục kĩ năng
sống cho đội viên cũng là một nhiệm vụ của Đội trong giai đoạn mới. Đề tài
“Giáo dục kĩ năng sống thông qua công tác Đội” nhằm đóng góp một số
kinh nghiệm rút ra được thực tiễn mong muốn chia sẻ cùng đồng nghiệp
nhằm đóng góp phần nào kinh nghiệm giáo dục cho con em chúng ta trở
thành những con người toàn diện, năng động, sáng tạo hòa nhập cùng cộng
đồng, và có ích cho xã hội.
II) Mục đích và phạm vi nghiên cứu:
1. Mục đích nghiên cứu:
Giáo dục kĩ năng sống là một trong những nội dung ,nhiệm vụ quan
trọng trong chương trình giáo dục hiện nay nhằm cụ thể những quan điểm,
đường lối chính sách của Đảng và nhà nước về đổi mới phương pháp giáo dục
trong thời kì hội nhập.
Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh là vấn đề cần được quan tâm đúng mức nhằm góp phần trang bị cho
học sinh kiến thức, kỹ năng sống và phát triển trong một môi trường phát
triển bền vững.
Đề tài : “Giáo dục kĩ năng sống thông qua công tác Đội” nhằm:
- Tìm ra nội dung, hình thức tổ chức giáo dục kĩ năng sống trong trường
trung học cơ sở theo khung chương trình chung của Bộ giáo dục và Đào tạo
đạt hiệu quả cao nhất, đồng thời phù hợp với đặc điểm tình hình kinh tế xã hội
ở địa phương, thực tế nhà trường.
- Đề ra các giải pháp nhằm thực hiện chương trình giáo dục kĩ năng sống
có hiệu quả trong nhà trường THCS.
- Đổi mới phương pháp công tác Đội và NGLL một cách hiệu quả, thu
hút được nhiều đội viên tham gia.
2. Đối tượng và phạm vi đề tài.
4
Việc giáo dục kỹ năng sống cần được tiến hành ở mọi cấp học, tùy theo

lứa tuổi, giới tính chúng ta cần có những vấn đề khác nhau để đưa vào nội
dung giáo dục kỹ năng sống cho các em học sinh.
Các hoạt động giáo dục kĩ năng sống xoay quanh các hoạt động Đội
TNTP Hồ Chí Minh trong nhà trường.
Phạm vi đề tài nay chỉ giới hạn trong lứa tuổi trung học cơ sở, vì đây là
lứa tuổi có nhiều biến đổi về tâm sinh lý, và cũng vì đây là đối tượng chủ yếu
trong nhà trường phổ thông.
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN :
1. Khái niệm kỹ năng sống
Kỹ năng sống chính là năng lực của mỗi người giúp giải quyết những
nhu cầu và thách thức của cuộc sống một cách có hiệu quả.
(*) Theo WHO (1993) Kỹ năng sống là “Năng lực tâm lý xã hội là khả
năng ứng phó một cách có hiệu quả với những yêu cầu và thách thức của cuộc
sống. Đó cũng là khả năng của một cá nhân để duy trì một trạng thái khoẻ
mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện qua hành vi phù hợp và tích cực khi tương
tác với người khác, với nền văn hóa và môi trường xung quanh. Năng lực
tâm lý xã hội có vai trò quan trọng trong việc phát huy sức khoẻ theo nghĩa
rộng nhất về mặt thể chất, tinh thần và xã hội. Kỹ năng sống là khả năng thể
hiện, thực thi năng lực tâm lý xã hội này”.
(*) Theo UNICEF, giáo dục dựa trên Kỹ năng sống cơ bản là sự thay đổi
trong hành vi hay một sự phát triển hành vi nhằm tạo sự cân bằng giữa kiến
thức, thái độ và hành vi. Ngắn gọn nhất đó là khả năng chuyển đổi kiến thức
(phải làm gì) và thái độ (ta đang nghĩ gì, cảm xúc như thế nào, hay tin tưởng
vào giá trị nào) thành hành động (làm gì và làm như thế nào).
(*): trích dẫn trong sách Kỹ năng sống cho tuổi vị thành niên – tác giả
Nguyễn Thị Oanh – Nhà xuất bản Trẻ
Hiểu một cách đơn giản thì kỹ năng sống là năng lực của mỗi người giúp
giải quyết những nhu cầu và thách thức của cuộc sống một cách có hiệu quả
(cách sống tích cực trong xã hội hiện đại).

Về bản chất thì rèn luyện kỹ năng sống là quá trình đưa nhận thức (qua
kiến thức và thái độ) thành hành động (hành vi tích cực)
Việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là việc làm không mới vì từ xa
xưa cha ông ta đã đúc kết “Tiên học lễ, hậu học văn” nhưng do sức ép lớn về
chương trình; về điểm số, hoặc nhiều nguyên nhân khác nhau nó đã bị giảm
nhẹ hoặc xao nhãng. Đứng trước thực tế xã hội những năm gần đây Bộ GD-
5
ĐT đã nhận thấy việc giáo dục (rèn luyện) kỹ năng sống cho học sinh là việc
cấp bách ở mọi bậc học nhưng đặc biệt với học sinh THCS vì:
Ở lứa tuổi này:
+ Các em cần tìm tòi, học hỏi cái mới, điều lạ không phân biệt nó là tốt
hay xấu.
+ Đây là lứa tuổi có sự phát triển mạnh mẽ về tâm sinh lí dẫn đến các
quan hệ không dúng mực trong quan hệ khác giới.
+ Chịu áp lực lớn trong thi cử dẫn đến dễ rơi vào trạng thái tiêu cực ảnh
hưởng tới sức khỏe, tinh thần.
+ Các em cần lựa chọn nghề nghiêp phù hợp với năng lực của mình ->
cần đưa ra quyết định đúng đắn.
+ Thích bộc lộ cái tôi….
Năm học 2010 – 2011 là năm đầu tiên Bộ GD - ĐT đưa KNS vào giảng
dạy đại trà trong các trường học, bậc học qua nhiều hình tức khác nhau. Với
HS THPT là thì cần rèn luyện kĩ năng gì?
2. Kỹ năng cần thiết cho học sinh trung học cơ sở:
Theo Thạc sĩ giảng viên tâm lý học Nguyễn Hữu Long, 10 nhóm kỹ
năng sống cần thiết cho khối học sinh trung học cơ sở là:
- Kỹ năng tự phục vụ bản thân
- Kỹ năng xác lập mục tiêu cuộc đời
- Kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả
- Kỹ năng điều chỉnh và quản lý cảm xúc
- Kỹ năng tự nhận thức và đánh giá bản thân

- Kỹ năng giao tiếp và ứng xử
- Kỹ năng hợp tác và chia sẻ
- Kỹ năng thể hiện tự tin trước đám đông
- Kỹ năng đối diện và ứng phó khó khăn trong cuộc sống
- Kỹ năng đánh giá người khác.
Việc giáo dục kỹ năng sống nhằm xây dựng cho học sinh 12 giá trị của
cuộc sống là: tôn trọng, hòa bình, hợp tác, hạnh phúc, chân thật, nhân đạo,
tình thương, trách nhiệm, giản dị, khoan dung, tự do và đoàn kết.
II/ CƠ SỞ THỰC TIỂN :
Trường THCS Kim Đồng là một trường chuẩn Quốc gia, đóng tại xã
Duy Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam. Là một ngôi trường có bề dày truyền
thống và thành tích về công tác giảng dạy và giáo dục. Học sinh của trường đa
số xuất thân từ gia đình làm nghề nông, đời sống tuy còn nhiều khó khăn. Tuy
6
nhiên, đa số các em có ý thức học tập và rèn luyện rất tốt, luôn nhiệt tình
trong các hoạt động tập thể và công tác xã hội .
Trong nhiều năm liền, trường Kim Đồng là một trong những đơn vị dẫn
đầu của Ngành giáo dục huyện nhà, trường luôn đạt danh hiệu Tập thể lao
động tiên tiến. Ban giám hiệu nhà trường, Công đoàn, Ban đại diện cha mẹ
học sinh, Ban chăm sóc thiếu nhi xã, giáo viên chủ nhiệm nhiệt tình, luôn kịp
thời hỗ trợ quan tâm giúp đỡ hoạt động Đội - Ngoài giờ lên lớp đạt kết quả.
Dưới sự chỉ đạo của Ngành Giáo dục & Đào tạo, Hội đồng Đội Huyện,
sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và các ban ngành địa phương và công
tác chỉ đạo thực hiện nhuần nhuyễn từ Ban giám hiệu đến các tổ chuyên môn,
các đoàn thể trong nhà trường đến giáo viên, học sinh nên công tác giáo dục
của nhà trường ngày càng có những khởi sắc vượt bậc. Mọi hoạt động của nhà
trường được xây dựng khép kín và hoạt động theo đợt thi đua, tháng, tuần có
sự phê duyệt, giám sát chặt chẽ của Ban giám hiệu nhà trường theo nội dung
chương trình dựa vào kiến thức các môn học với sự chỉ đạo cụ thể của Ngành
giáo dục.

Trong những năm trước đây, công tác giáo dục đạo đức, kỹ năng đã có
sự quan tâm của nhà trường. Thể hiện ở chỗ nhà trường cũng đã quan tâm đến
việc giáo dục toàn diện cho các em thông qua các hoạt động ngoại khóa,
ngoài giờ lên lớp, hoạt động hướng nghiệp, dạy nghề, hoạt động đoàn thể: bảo
vệ môi trường, an toàn giao thông, giáo dục phòng chống các tệ nạn xã hội,
phòng chống tai nạn thương tích, xây dựng trường xanh – sạch - đẹp; xây
dựng trường học thân thiện học sinh tích cực…
Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, những biến đổi mạnh mẽ về kinh
tế - xã hội đã và đang tác động mạnh mẽ đến đời sống của con người. Nếu
như trong xã hội truyền thống, các giá trị xã hội vốn được coi trọng và được
các cá nhân tuân thủ một cách nghiêm túc thì nay đang dần bị mờ nhạt và thay
vào đó là những giá trị mới được hình thành trên cơ sở giao thoa giữa các nền
văn hóa, văn minh khác nhau. Những thay đổi nói trên còn ảnh hưởng đến
hoạt động giáo dục con cái của gia đình cũng có những biến đổi nhất định.
Cha mẹ ít có thời gian quan tâm đến con cái hơn là một thực tế không thể phủ
nhận, thay vào đó là các hoạt động kinh tế, tìm kiếm thu nhập. Trong nhà
trường, hiện tượng quá tải với các môn học cũng đang gây nhiều áp lực đối
với học sinh. Cùng với đó là những tác động nhiều chiều của các nguồn
thông tin khác nhau từ xã hội khiến cho giới trẻ đang đứng trước nhiều thách
thức khi hòa nhập xã hội. Điều này đã dẫn đến sự “xung đột” giữa nhận thức,
thái độ và hành vi với những vấn đề xảy ra trong cuộc sống. Tình trạng học
sinh đánh nhau, vô lễ với thầy cô giáo, bỏ học, không hứng thú học tập xuất
7
hiện ngày một nhiều. Nguyên nhân thì có nhiều nhưng chung quy là do nhận
thức, ý thức và về cơ bản vẫn là do các em thiếu kỹ năng sống. Học sinh
trường THCS Kim Đồng cũng không tránh khỏi quy luật đó. Đây là vấn đề
được Ngành giáo dục rất quan tâm, nhưng việc thực hiện vẫn còn gặp nhiều
thách thức lớn. Để đáp ứng được với những biến đổi nhanh chóng của xã hội
thì nhu cầu giáo dục kỹ năng sống cho giới trẻ hiện nay là một việc làm cần
thiết.

Trường THCS Kim Đồng có truyền thống đi đầu trong công tác triển
khai thực hiện các mục tiêu giáo dục, các phong trào thi đua của Bộ của
Ngành. Do đó ngay từ đầu năm học 2008-2009, khi Bộ giáo dục phát động
phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, trường
chúng tôi đã được Phòng GD&ĐT chọn làm một trong những đơn vị điểm
triển khai phong trào và giáo dục kỹ năng sống là một trong những yêu cầu
quan trọng trong phong trào này. Công tác giáo dục kỹ năng sống được triển
khai thông qua các hoạt động lồng ghép vào chương trình học, các môn học
và các hoạt động của nhà trường như:
Giáo dục lồng ghép thông qua các môn học như: Giáo dục công dân,
Văn học, Sử học, Sinh học, Thể dục
Giáo dục chuyên đề thông qua các hoạt động Đội, sinh hoạt dưới cờ
như: Nói chuyện, thuyết trình, tham luận, thi tìm hiểu
Tuy nhiên, qua quá trình thực hiện chúng tôi nhận ra rằng, việc giáo
dục kỹ năng sống của nhà trường và việc rèn luyện kỹ năng sống của các em
vẫn còn nhiều hạn chế, đó là:
Việc lồng ghép giáo dục kỹ năng sống vào các môn học vẫn chưa được
làm thường xuyên, do yêu cầu kiến thức bài học nên giáo viên đôi lúc ngại
đưa chương trình kỹ năng sống vào.
Các hoạt động giáo dục kĩ năng sống do Ban HĐNL, liên đội tổ chức
vẫn chưa có kế hoạch cụ thể, chưa có sự đầu tư thích đáng nên chưa đánh
động được ý thức tự giác, tích cực rèn luyện của học sinh
Ngay từ đầu năm học 2010-2011, trong nhiệm vụ năm học, Bộ giáo dục
và đào tạo đã chỉ rõ “ Triển khai tài liệu hướng dẫn giáo dục kĩ năng sống
trong một số môn học và hoạt động giáo dục. Phổ cập kỹ năng bơi an toàn và
chống đuối nước cho học sinh. Ngăn chặn các tác động tiêu cực của Internet,
đặc biệt là trò chơi điện tử trực tuyến (game online) đối với học sinh. Có các
giải pháp phối hợp tích cực ngăn chặn hiện tượng học sinh đánh nhau. Tăng
cường công tác phòng chống HIV/AIDS, ma túy và các tệ nạn xã hội trong
nhà trường ”. Từ nhiệm vụ, yêu cầu đặt ra, dưới sự chỉ đạo của ngành giáo

dục, nhà trường đã xây dựng kế hoạch, nội dung, chương trình giáo dục kỹ
8
năng sống trong nhà trường. Ngoài việc truyền tải giáo dục kỹ năng sống
thông qua các môn học chính khóa thì hoạt động Đội là hoạt động nòng cốt
trong việc giúp học sinh rèn luyện kỹ năng sống nhằm thực hiện công tác giáo
dục toàn diện của nhà trường.
III/ NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
1. Nội dung giáo dục kỹ năng sống qua công tác Đội TNTP Hồ Chí
Minh :
Việc đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống vào giảng dạy trong nhà
trường phổ thông đã được đưa ra bàn bạc trước đây và theo như nội dung
cuộc trao đổi giữa Tiến sĩ Phùng Khắc Bình, Vụ trưởng Vụ Công tác học
sinh, sinh viên Bộ GD-ĐT và giới báo chí thì:
"Bộ đã triển khai nhiều phong trào vào trường học như sức khỏe, an toàn
giao thông, kỹ năng sống đặc biệt, phong trào “trường học thân thiện, học
sinh tích cực” đã được các thầy cô giáo, học sinh hưởng ứng tích cực đã
giảm được phần nào tình trạng trên. Năm học tới Bộ sẽ đưa kỹ năng sống
vào chương trình giảng dạy trong nhà trường."
"Để đưa kỹ năng sống vào giảng dạy trong trường học, Bộ GD-ĐT đã phải
xác định, nếu đưa vào giảng dạy đại trà thì kỹ năng sống gồm những nội
dung gì? Đưa vào như thế nào? Người dạy và thời gian như thế nào?.
Tuy nhiên, về vấn đề đưa như thế nào, trong 3 phương án, thứ 1, là lồng
ghép vào chương trình học, các môn học, các hoạt động trong nhà trường;
thứ 2 đưa vào thành một môn và dạy giống các môn học khác; thứ 3, đưa
vào tất cả các môn, môn nào cũng vận dụng. Bộ đã chọn phương án thứ nhất
là lồng ghép vào chương trình học, các môn học, các hoạt động trong nhà
trường."
Như vậy xu hướng hiện nay ở một số nhiều trường Dân lập, trường
Quốc tế và các trường THPT là không đi chệch hướng với quyết định lựa
chọn của Bộ giáo dục.

Vấn đề là chọn nội dung nào và lồng ghép ra sao thì có vẻ như còn
nhiều lúng túng.
Một vài trường đã cho thực nghiệm đưa nội dung giáo dục kỹ năng
sống vào nội dung giờ sinh hoạt chủ nhiệm, giờ sinh hoạt ngoài giờ lên lớp,
như trường Trần Khai Nguyên (TP Hồ Chí Minh) đã thực hiện, được xem
như là một ví dụ cần nhân rộng.
Ở các trường Quốc tế và một ít trường THPT đã áp dụng hình thức học
nhóm, sinh hoạt nhóm, chia sẻ nội dung kiến thức theo nhóm cũng nhằm
phát huy khả năng làm việc nhóm, qua đó giáo dục học sinh kỹ năng giao
9
tiếp, kỹ năng trình bày, kỹ năng phản hồi ý kiến, kỹ năng hội họp, kỹ năng tổ
chức và giải quyết công việc
Nhưng hầu hết chỉ ở dạng tự phát, cá nhân và mức độ thấp để có thể
nâng cao và ứng dụng đại trà việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào giáo dục
cần có một sự thống nhất ở các cấp lãnh đạo, trong đó, cần thiết và quyết
định tính thiết thực chính là vai trò của cấp lãnh đạo nhà trường phổ thông.
Đối với trường THCS Kim Đồng, chương trình giáo dục kỹ năng sống
thông qua công tác Đội TNTP Hồ Chí Minh bao gồm các nhóm kỹ năng sau :
- Nhóm kỹ năng tự nhận thức bản thân ( Tôi là ai?, Tôi có những điểm
mạnh và điểm yếu gì?, Ước mơ của tôi?, Mục đích của cuộc đời tôi?, Người
khác đánh giá về tôi như thế nào?, Tư duy tích cực )
- Nhóm kỹ năng giao tiếp ứng xử (cách giao tiếp trong môi trường học
đường, với bố mẹ, người lớn tuổi).
- Kỹ năng hợp tác và chia sẻ (kỹ năng làm việc nhóm và giải quyết xung
đột trong học đường).
- Nhóm kỹ năng phân biệt hành vi hợp lý và chưa hợp lý (phân biệt hành
vi dũng cảm và liều mạng, hành vi yêu thương và lạm dụng tình dục ).
2. Các phương pháp thực hiện:
· Chia sẻ kinh nghiệm
· Thảo luận nhóm

· Các hoạt động kích thích tưởng tượng và động não
· Sắm vai
· Phân tích tình huống
· Trò chơi, bài hát, nghe nhạc,
· Các loại hình nghệ thuật: vẽ, múa
· Thư giãn
· Thực tập
· Tham quan
3. Chương trình giáo dục kỹ năng sống thông qua công tác Đội TNTP
Hồ Chí Minh đã được nhà trường thực hiện trong thời gian qua.
3.1. Xây dựng chương trình giáo dục kĩ năng sống thành quy trình
khép kín và có kế hoạch, nội dung thực hiện cụ thể:
Từ đầu năm học, nhà trường đã chỉ đạo cho Ban HĐNGLL, liên đội
cùng với các tổ chuyên môn xây dựng nội dung chương trình khép kín
theo các chuyên đề, chủ đề, phân công các bộ phận thực hiện theo kế
hoạch sau: (Trích kế hoạch khép kín Công tác Đội NGLL năm 2010-
2011.)
10
Từ chương trình khép kín này, nhà trường đã chuyển tải những kỹ năng
sống cần thiết đến cho học sinh một cách có hiệu quả và nhận được sự đồng
thuận của toàn thể giáo viên và học sinh, các hoạt động diễn ra sôi nổi, có tác
dụng giáo dục cao.
3.2. Đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống vào giờ sinh hoạt dưới cờ
Phương pháp 1: Giáo viên hoặc học sinh trình bày về các đề tài mà xã hội
và học sinh đang quan tâm. Các đề tài được đưa ra đó là “Ứng xử của học
sinh trong nhà trường”, “Kỹ năng tự học”, “Kỹ năng giao tiếp”.
Qua phương pháp này chúng tôi đã rút ra được những ưu điểm và
nhược điểm đó là:
Ưu điểm:
• Có thể truyền đạt nhiều nội dung trong thời gian ngắn.

• Người trình bày chủ động về nội dung trình bày.
• Thời gian chuẩn bị ngắn.
Nhược điểm:
• Khó kêu gọi sự tập trung của học sinh theo dõi.
• Người trình bày có thể sẽ kéo dài thời gian do ý muốn trình bày nhiều
nội dung.
• Cần một người trình bày có khả năng thuyết trình thật tốt.
Rút kinh nghiệm
Phương pháp này thích hợp khi muốn chia sẻ nhanh một vấn đề ngắn,
và thời gian thuyết trình cũng không nên quá 15'. Nên biến bài thuyết trình
thành câu chuyện kể để tăng phần lôi cuốn. Người trình bày có thể đứng gần
học sinh hơn để rút ngằn khoảng cách với người nghe.
Luôn đặt câu hỏi để lôi kéo sự quan tâm của học sinh.
Có thể áp dụng phương pháp này trong nhiều trường hợp, cần ít thời
gian cho sự chuẩn bị.
Phương pháp 2: Học sinh làm tiểu phẩm, hoặc đưa ra tình huống về các đề
tài do Nhà trường gợi ý trước.
Các đề tài gợi ý tùy theo nhu cầu và tình hình xã hội, có thể là
• Chống bạo lực học đường
• Xây dựng kỹ năng giao tiếp với người lạ
• Phòng chống ma túy.
• Phòng chống AIDS.
• Phòng chống tai nạn
• An toàn giao thông.
• Vệ sinh thực phẩm
11
Các tiêu phẩm này thường diễn ra trong khoảng 5' - 10', và nên giao lần
lượt cho các lớp trình bày. Xây dưng thành một buổi sinh hoạt tuyên truyền,
tăng cường giao tiếp giữa nhóm người trình bày với học sinh toàn trường
hoặc 1 khối lớp bằng cách đặt các câu hỏi yêu cầu người xem trả lời, thảo

luận nhanh, chia sẻ những suy nghĩ của các nhân với vấn đề được gợi ý.
Giáo viên sẽ duyệt qua nội dung tiểu phẩm, hệ thống câu hỏi và chuẩn bị
trước cho các nhóm trình bày kỹ năng định hướng, giải quyết các tình huống
bất ngờ nhằm lôi kéo cho người xem đi theo nội dung của nhóm đã định
trước.
Trong buổi trình bày, nhà trường chuẩn bị trước 1 số quà nhỏ (kẹo, bánh,
đồ dùng học tập ) để làm phần thưởng cho những câu trả lời hoặc câu hỏi
do người xem nêu ra.
Sau buổi trình bày, giáo viên Tổng phụ trách hoặc giáo viên được giao
trách nhiệm chuyên đề phải có kết luận cho vấn đề được nêu ra trong buổi
sinh hoạt đồng thời cám ơn nhóm học sinh đã trình bày tiêu phẩm, cám ơn
toàn thể học sinh đã tích cực tham gia buổi sinh hoạt, sau đó thông báo nội
dung sinh hoạt lần kế tiếp, để học sinh có thể chuẩn bị trước.
Ở phương pháp 2 còn có thêm ưu điểm là để học sinh phát triển tư duy
phê phán tích cực, các em có cơ hội rèn luyện kỹ năng thế vai, tạo sự năng
động và giúp học sinh có cơ hội cùng chung làm việc với nhau trong nhóm,
phát huy khả năng lãnh đạo trong học sinh.
Khó khăn có thể gặp phải khi đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống
vào tiết sinh hoạt dưới cờ và những điều cần lưu ý:
1. Học sinh không tập trung theo dõi nội dung sinh hoạt:
Trước hết cần khẳng định: học sinh chỉ chăm chú lắng nghe và xem khi
thấy nội dung cần thiết, lôi cuốn và có tốc độ diễn ra vừa phải hơi nhanh một
chút.
Do vậy việc chọn cho được nhóm trình bày và cách trình bày tiểu phẩm
hết sức quan trọng.
Nhóm trình bày không được quá 5 người, thời gian trình bày hoặc diễn ra
tiểu phẩm không được quá 10', âm thanh phải rõ ràng, cần chuẩn bị ít nhất 2
em học sinh giữ nhiệm vụ chuyển micro đến các bạn học sinh làm khán giả.
Việc giữ trật tự cũng cần phải quan tâm nhờ đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
các lớp cũng cần có mặt để biết được nội dung này.

Ngay sau giờ sinh hoạt dưới cờ, giáo viên chủ nhiệm có biện pháp chấn
chỉnh trực tiếp với lớp khi có hiện tượng vi phạm, ồn ào hoặc mất tập trung
tiếp đó giáo viên chủ nhiệm cần đề cập đến nội dung đã sinh hoạt và muốn
12
lắng nghe ý kiến của học sinh của lớp về vấn đề đã nêu thì lập tức sẽ tạo nên
sự quan tâm của học sinh kế cả trong buổi sinh hoạt kế tiếp.
2. Giáo viên các lớp không hỗ trợ, hợp tác trong giờ sinh hoạt dưới
cờ:
Ban giám hiệu cần đặt qui định tất cả giáo viên đều phải có mặt trong
giờ sinh hoạt dưới cờ có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống để theo dõi nội
dung giáo dục học sinh nhằm có biện pháp giáo dục đồng bộ, tránh sự trùng
lắp, hoặc không thống nhất trong việc giáo dục kỹ năng sống trong học sinh.
(Vì thực tế không phải giáo viên nào cũng được trang bị hoặc tự học hỏi đầy
đủ về các kỹ năng sống)
Ban HĐNGLL đưa nội dung sinh hoạt kỹ năng sống trong giờ sinh hoạt
dưới cờ đến tất cả giáo viên chủ nhiệm 1 tuần trước đó, để có sự chuẩn bị.
Ban giám hiệu đưa tiêu chuẩn tham gia sinh hoạt lớp thành một tiêu
chuẩn thi đua xếp hạng của lớp, tiêu chuẩn xét thi đua cá nhân cuối năm.
Ban giám hiệu cũng cần thông báo trong hội đồng sư phạm việc cần
thiết phải có sinh hoạt dưới cờ, nhằm cho giáo viên thấy được vai trò và
nhiệm vụ của mình, mỗi giáo viên là tấm gương sống giáo dục học sinh, kế
cả việc tham gia chào cờ đầu tuần.
Những việc cần chuẩn bị cho giờ sinh hoạt dưới cờ có lồng ghép nội
dung giáo dục kỹ năng sống:
Âm thanh: loa phải đầy đủ, rõ ràng.
Micro: hệ thống micro không dây, ít nhất 2 cái để có thể chuyền đến
các học sinh muốn phát biểu.
Địa điểm sinh hoạt tránh những nơi nắng nóng thì các em mới có thể
tập trung lắng nghe.
Đội trật tự: đội cờ đỏ, xung kích để kịp thời hỗ trợ thầy cô chấn chỉnh

trật tự.
3.3. Đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống vào giờ sinh hoạt Đội hàng
tuần hoặc giờ sinh hoạt ngoài giờ lên lớp
Trong những năm học trước, việc thực hiện sinh hoạt chủ nhiệm đầu
tuần thường theo một kịch bản cũ:
• Giáo viên chủ nhiệm tổng kết hoạt động tuần qua, xem xét qua các lỗi
vi phạm của học sinh, chấn chỉnh những sai phạm, cảnh cáo và ghi nhận
những trường hợp tái phạm của học sinh.
• Sau đó là thông báo các hoạt động trong tuần sắp tới, nhắc nhở và phân
công học sinh thực hiện theo kế hoạch.
• Lớp trưởng đọc thông báo chung cho cả lớp và sau đó tổ chức văn
nghệ hoặc các nội dung cần làm cho tuần sau.
13
• Phần thêm: GVCN kể hoặc đọc những câu chuyện mang tính giáo
dục cho cả lớp nghe và từ đó học sinh rút ra được những kiến thức cần thiết.
Theo kịch bản như trên chỉ thích hợp với các lớp ngoan, ít vi phạm còn
đối với các lớp thường xuyên có vi phạm thì giờ sinh hoạt lớp sẽ nhàm chán
năng nề vì học sinh trong lớp cho rằng phải đối phó với những sai phạm
trong tuần qua và tâm lý chung sẽ là mắc cỡ, e ngại, riêng với những em
thường xuyên vi phạm thì tình hình còn có thể bi đát hơn: tâm lý bất cần sẽ
nảy sinh.
GVCN sẽ mất cảm hứng để tiếp tục phần thêm khi lớp có nhiều học sinh
vi phạm, Thầy cô sẽ dễ dàng rơi vào trạng thái bực tức, nóng nảy và chắc
chắn sẽ kéo dài thời gian rầy la cả lớp một cách không có chủ đích rõ ràng.
Trước tình hình đó, để lồng ghép chương trình giáo dục kỹ năng sống vào
giờ chủ nhiệm, buổi sinh hoạt Đội-NGLL, chúng tôi đã bàn bạc với giáo viên
chủ nhiệm xây dựng kịch bản giờ sinh hoạt Đội sao cho tăng tính chủ động
của học sinh nhiều hơn nữa, nâng cao vai trò của tập thể lớp chứ không
phải vai trò của giáo viên chủ nhiệm hay 1 lớp trưởng, chi đội trưởng .
Về phân phối chương trình sinh hoạt, Ban giám hiệu đã quy định thời

khóa biểu tiết sinh hoạt Đội vào tiết 5 tuần thứ 1 và thứ 3 hàng tháng, còn các
tuần thứ 2 và thứ 4 là thời gian để các lớp sinh hoạt chủ nhiệm, đánh giá công
tác chủ nhiệm.
Mục đích của chúng tôi là biến giờ sinh hoạt Đội thành một buổi vui chơi
với nhiều trò chơi khác nhau mà nội dung được giáo viên chủ nhiệm chuẩn bị
trước. Các trò chơi này phải được lựa chọn và có chủ đích nhằm giáo dục kỹ
năng tương ứng cho học sinh. Việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào giờ sinh
hoạt chủ yếu với cách làm sao cho tăng tính chủ động của học sinh trong lớp,
phát huy khả năng từng cá nhân và nhấn mạnh trò của tập thể, để học sinh
thấy được và luôn phát huy khả năng phối hợp của nhóm trong khi giải quyết
các vấn đề chung, không nên sa đà vào việc tổ chức các trò chơi mang tính
giải trí đơn thuần, sẽ làm sai lệch mục đích của việc lồng ghép nội dung giáo
dục kỹ năng sống trong giờ sinh hoạt.
Đối với giờ sinh hoạt Đội, chúng tôi đã lồng ghép vào giáo dục những kỹ
năng như: Kỹ năng tự nhận thức bản thân, kỹ năng tự học-tư duy tích cực ,kỹ
năng hoạt động nhóm, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng giải quyết vấn đề. Chương
trình giáo dục được tổ chức theo đề tài định sẵn hoặc những đề tài do giáo
viên chủ nhiệm sáng tạo nên, chủ yếu các hoạt động được diễn ra một cách
nhẹ nhàng, theo các trò chơi mà nhà trường đã gợi ý sẵn cho giáo viên hoặc
một số tiết sinh hoạt trong lớp.
14
Có thể kể ra một số hoạt động, trò chơi đã được áp dụng trong giờ sinh
hoạt Đội của nhà trường như:
Trò chơi 1 : Xếp hình
Trước buổi sinh hoạt, cắt và chọn ra một số các hình khác nhau, số hình
này tương đương với 1/2 số học sinh. Cắt những hình này ra làm đôi.
Trong giờ sinh hoạt, phân phát một nửa của hình đó cho mỗi học sinh
một cách ngẫu nhiên.
Cho các học sinh đi lại quanh phòng và ghép lại với người có nửa hình
còn lại phù hợp.

Khi mà một học sinh đã tìm ra được người có nửa hình còn lại của
mình thì học sinh phải phỏng vấn nhanh người đó. Tìm hiểu về người bạn
của mình theo những yêu cầu mà giáo viên đã yêu cầu trước. (những việc
làm tốt và chưa tốt trong tuần qua)
Sau khoảng 10 phút, mỗi học sinh sẽ trình bày ngắn gọn về những hoạt
động của người có một nửa hình ghép phù hợp với mình cho cả nhóm học
sinh hoặc cả lớp.
Trò chơi 2: “Mong muốn”- Hy vọng và mối quan tâm về môn học nào đó
(20 phút)
Yêu cầu các học sinh lấy ra một mảnh giấy và trong một vài phút viết
ra những mong muốn riêng của mình về một môn học hoặc một hoạt động
nào đó, nói lên những điều mình hy vọng sẽ đạt được, và cả những điều mà
mình có quan tâm đến.
Thu lại tất cả những mảnh giấy này để vào lẫn một hộp, sau đó yêu cầu
mỗi học sinh chọn ra một mảnh giấy trong hộp và đọc lên những mong
muốn / hy vọng/ quan tâm cho cả nhóm học sinh nghe. Thầy, Cô hoặc một
học sinh xung phong viết ra những thông tin đó lên giấy khổ lớn.
HOẶC
Chia học sinh ra thành các nhóm nhỏ (4 hoặc 5), phân chia bảng thành
các phần tương ứng cho các nhóm và yêu cầu các học sinh cùng nhau quyết
định đưa ra những mong muốn, hy vọng và quan tâm đối trong thời gian tới.
Sau đó ghi lại những phản hồi của từng cá nhân lên bảng, hoặc là thu lại
những mảnh giấy của nhóm nhỏ và dán lên cho mọi người trong phòng đều
thấy được.
• Tổng hợp lại những mong muốn của các học sinh, nêu ra điểm giống
nhau về suy nghĩ, mong muốn của học sinh trong lớp.
• Thông báo cho học sinh biết được những nội dung cần làm trong tuần
tới. Nhấn mạnh những việc cần đạt được và học sinh phải được biết rằng
15
mức độ yêu cầu đạt được của mỗi học sinh khác nhau do vậy yêu cầu các

em phải phấn đấu để đạt mức cao nhất.
Trò chơi 3: Lắng nghe
Số lượng: từ 5 em trở lên, có thể chơi trong nhóm nhỏ trước và mở
rộng cho cả lớp
Luật chơi: Mỗi bạn sẽ được phát 1 cây viết và 1 tờ giấy. Trong vòng 1
phút, các bạn sẽ ghi lại tất cả những tiếng động xung quanh mình, ai ghi nhiều
hơn, người đó sẽ thắng.
Ý nghĩa: Đây là trò chơi nhằm rèn luyện kĩ năng lắng nghe, một trong
những kĩ năng quan trọng nhất để làm việc nhóm hiệu quả, phản ánh sự tôn
trọng hay xây dựng ý kiến lẫn nhau giữa các thành viên. Khi chịu lắng nghe,
chắc chắn bạn sẽ có nhiều thông tin để giải quyết vấn đề hiệu quả hơn.
Trò chơi 4: 180 độ xoay!
Số lượng: Lý tưởng nhất là 6 - 8 bạn
Luật chơi: Người chơi xếp thành hình tròn, quay mặt ra ngoài, tay nắm
tay. Sau đó tìm cách đổi chỗ cho nhau, sao cho tất cả thành viên đều quay
mặt vào trong hình tròn mà không được chéo tay nhau (trong quá trình đổi vị
trí không được buông tay ra).
Ý nghĩa: Đây là trò chơi nhằm trang bị cho các em kĩ năng "giải quyết
vấn đề". Lúc đầu, có thể những người tham gia trò chơi này sẽ "bó tay" và
cho rằng đây là công việc không thể thực hiện được. Nhưng khi được thảo
luận, các bạn sẽ tìm ra giải pháp và thực hiện rất thành công. "Khi gặp một
vấn đề nào đó trong cuộc sống, nếu tham khảo ý kiến của nhiều người, chắc
chắn sẽ tìm ra được giải pháp tốt"- một bạn học sinh đã nói về "công dụng"
của trò chơi mà bạn học được.
Trò chơi 5: Chuyền bóng
Số lượng: 10 bạn là tốt nhất.
Luật chơi: Người chơi xếp thành hình tròn với yêu cầu là phải biết tên
của nhau. Lần lượt người chơi sẽ chuyền bóng cho người đối diện, rồi người
tiếp theo (theo chiều kim đồng hồ) cho đến hết vòng tròn. Khi chuyền bóng
cho người nào, bạn phải gọi tên người đó. Lúc đầu, chỉ cần 1 trái bóng, sau

đó tăng thêm 2, thêm 3, thêm 4 để gia tăng độ khó cũng như tốc độ chuyền.
Trò chơi sẽ kết thúc khi bóng chạm đất. Trò chơi này có thể có 2 - 3 nhóm
tham gia, nhóm nào giữ bóng lâu chạm đất nhất sẽ giành phần thắng.
Ý nghĩa: Khi có 1 trái bóng, công việc của người chơi xem ra khá dễ
dàng. Nhưng khi có nhiều trái bóng thì tình hình sẽ khác. Điều này cho thấy,
với những vấn đề đơn giản, bạn có thể giải quyết một cách dễ dàng. Nhưng
với vấn đề phức tạp, rắc rối hoặc cùng lúc xuất hiện nhiều vấn đề thì bạn cần
16
biết ưu tiên giải quyết vấn đề nào trước, vấn đề nào sau, tránh để xảy ra tình
trạng "ùn tắc", dễ dẫn bạn đến thất bại. Ngoài ra, sự bình tĩnh cũng là điều
quan trọng khi đối mặt với những tình huống như vậy.
(Trích từ Báo Tuổi Trẻ và tài liệu tập huấn kỹ năng sống của Unicef)
Trò chơi 6: Truyền tin
Thể loại: Trò chơi cảm giác, vận động nhẹ trong phòng và ngoài trời,
khoảng 08 người tham dự.
Rèn luyện: Nhận định chính xác các cử điệu từ người khác.
Giáo dục: Tương trợ nhau, phải có sự nhanh nhẹn và hiểu ý nhau trong
lời nói và hành động.
Luật chơi: Đứng thành từng đội và mỗi đội cử 01 người đến quản trò
nhận bản tin, rồi trở về đứng cách những người của đội mình 1,5m và truyền
lại bản tin đó bằng cử điệu mà không được nói, cũng như không được nhép
miệng. Đội nào nhận được bản tin và thực hiện theo bản tin trước là thắng.
Mục đích: Gây bầu không khí sôi động để dẫn vào chiều sâu lắng sau đó.
Vật dụng: Các vật dụng của các bản tin.
Lưu ý: Không nên nói những lời khó hiểu và khó thực hiện.
* Những khó khăn trong việc lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống
vào giờ sinh hoạt và những điểm cần khắc phục
- Lớp ồn ào, gây ảnh hưởng lớp kế bên. Ban giám hiệu cần tổ chức tiến hành
sinh hoạt đồng thời tất cả các lớp và hãy chấp nhận sự ồn ào có định hướng
chứ không phải ồn ào mất trật tự.

- Các trò chơi lặp đi lặp lại gây nhàm chán: giáo viên chủ nhiệm, Ban chỉ
huy Đội phải chuẩn bị trước và tham khảo thêm các trò chơi cho phù hợp,
thay đổi nội dung sinh hoạt, không hẳn cứ sinh hoạt là chơi trò chơi.
IV/ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU :
Trong quá trình thực hiện, chúng tôi xác định rằng kỹ năng sống không
phải là những gì quá cao siêu, phức tạp. Việc giáo dục kỹ năng sống cho HS
bao gồm những nội dung hết sức đơn giản, rất gần gũi với các em, đây là
những kiến thức tối thiểu để các em có thể tự lập trong học tập, vui chơi giải
trí và sinh hoạt thường ngày. Tuy nhiên việc giáo dục kỹ năng sống cần phải
có quy trình, có thời gian và theo kiểu “mưa dầm thấm đất”, chứ không thể có
kết quả ngay trong một thời gian ngắn.
Qua việc đưa giáo dục kỹ năng sống vào các hoạt động Đội chúng tôi
đã bước đầu giúp đỡ học sinh rèn luyện một số kỹ năng cơ bản như: kỹ năng
làm việc nhóm, kỹ năng phát biểu trước đám đông, kỹ năng ứng xử, kỹ năng
tự bảo vệ sức khỏe Các em đã có ý thức tốt hơn trong hoạt động nhóm, đã
17
giúp các em tiến bộ về kỹ năng hợp tác, lắng nghe, đánh giá…có trách nhiệm,
có kỹ năng quản lý về thời gian trong học tập tốt hơn bước đầu các em đã
biết vận dụng kiến thức đã học để bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe, giải
thích các hiện tượng thực tiễn, biết giúp đỡ, đoàn kết, duy trì cuộc sống an
toàn, biết vâng lời, lễ phép với thầy cô giáo hơn…
Và quan trọng hơn, chương trình giáo dục kĩ năng sống thông qua công
tác Đội-NGLL như một luồng gió mới thổi vào phong trào Đội-NGLL của
nhà trường, làm cho các tiết sinh hoạt Đội trở nên phong phú hơn, thu hút
được các em nhiều hơn. Đặc biệt, đa số các em đã có ý thức hơn trong việc tự
rèn luyện kỹ năng sống nhằm tự hoàn thiện mình.
Kết quả cụ thể:
Vào tháng 3 năm 2011, qua khảo sát xác xuất 100 học sinh trên toàn
Liên đội chúng tôi đã thu được một số kết quả về nhận thức của các em đối
với chương trình như sau:

a. Nhận thức về chương trình giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt
động Đội của nhà trường.
- 95% các em nhận thấy rằng việc giáo dục kĩ năng sống trong nhà
trường là quan trọng
- 78% các em tự nhận thấy mình còn thiếu kĩ năng sống.
- 80% các em nhận thấy rằng thiếu kỹ năng sống là do chưa được giáo
dục nhiều về kỹ năng sống.
- 92% các em nhận thấy rằng bản thân cần thiết phải rèn luyện kỹ năng
sống.
- 67% các em nhận thấy việc tự rèn luyện kỹ năng sống là phương
pháp hiệu quả nhất để hình thành kỹ năng sống cho bản thân.
- 85% các em cảm thấy hứng thú khi tham gia các hoạt động giáo dục
kỹ năng sống của nhà trường.
- 72% các em cảm thấy thích thú với giờ sinh hoạt chi Đội nội dung kỹ
năng sống.
- 68% các em nghĩ rằng mình sẽ thực hành được với những kỉ năng
sống đã được học.
- 73% các em đồng ý với ý kiến Đưa giáo dục kỹ năng sống thành môn
học chính khóa.
b. Phần tự nhận thức về bản thân sau khi học kĩ năng sống:
- Nhóm kỹ năng phục vụ bản thân :
+ Biết đánh răng rữa mặt, tắm rửa đúng cách : đạt 100%
+ Biết quyét nhà, phòng học, sân trường … : đạt 92%
- Nhóm Kỹ năng giao tiếp :
18
+ Biết chào hỏi khi gặp người quen hay khách đến nhà : đạt 100%
+ Biết thưa gửi khi trả lời mọi người, không nói trống không : đạt 86%
+ Biết giúp đỡ bố mẹ nhường nhịn em bé : đạt 100%
+ Biết mời khách vào nhà và hỏi chuyện một cách tự tin : đạt78%
- Nhóm “kỹ năng tự vệ” :

+ Biết can gián khi bạn đánh nhau: em đạt 71%
+ Biết báo người lớn hay thầy cô giáo khi bị đe dọa ,, hay có nguy cơ bị vi
phạm thân thể (dọa đánh, lấy tư trang, trêu ghẹo …): em đạt 900%
+ Biết ăn uống hợp vệ sinh : đạt 87%
+ Biết xử lý khi thiên nhiên đe dọa (Mưa bão , lũ lụt, điện giật…): đạt 86%
- Nhóm kỹ năng hợp tác và chia xẻ
+ Biết thăm bạn khi ốm đau và đồng cảm khi gặp người bị hoạn nạn : đạt
100%
+ Biết giúp đỡ bạn : đạt 100%
+ Biết phối hợp trong cá hoạt động chung( Phối hợp làm bài thực hành , tập
văn nghệ , lao động) : đạt 88%
+ Làm kế hoạch nhỏ , Từ thiện …: đạt 100%
Nhóm kỹ năng trong học tập ( Ngoài kiến thức và phương pháp học do giáo
viên bộ môn cung cấp ):
+ Xây dựng được mục đích học tập: đạt 84%
Những kết quả trên đây có thể chưa được thuyết phục do còn phải kiểm
nghiệm trong quá trình thực hành ở trường và ở lớp của các em, nhưng chúng
tôi vẫn thấy được những tín hiệu đáng mừng qua quá trình thực tiển ở trường
và ở ý thức của các em thông qua việc trả lời các câu hỏi.
KẾT LUẬN
Tuy kết quả của chương trình giáo dục kỹ năng sống vẫn còn được
kiểm nghiệm trong những năm học tiếp theo, tuy nhiên, những kết quả đạt
được đã khẳng định rằng giáo dục kỹ năng sống là một điều cần thiết, mô
hình giáo dục kỹ năng sống qua công tác Đội TNTP Hồ Chí Minh cần được
tiếp tục phát huy và nhân rộng. Bởi lẽ, mục đích cao nhất của công tác Đội
TNTP Hồ Chí Minh cũng là giáo dục cho các em trở thành những con ngoan,
trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ, giúp các em ngày càng hoàn thiện,
góp phần vào công tác giáo dục toàn diện của nhà trường.
Để chương trình giáo dục kỹ năng sống nói chung đi vào chương trình
giáo dục của nhà trường có hiệu quả thì cần phải có sự chỉ đạo cụ thể của Ban

giám hiệu nhà trường, sự thống nhất cao của cả Hội đồng Sư phạm và sự hợp
tác thực hiện nhịp nhàng của các bộ phận, đoàn thể trong nhà trường.
19
Vì chương trình giáo dục kỹ năng sống được lồng ghép trong chương
trình sinh hoạt Đội trong nhà trường, vì vậy vai trò của Tổng phụ trách, của
các anh chị phụ trách phải được nâng cao. Tổng phụ trách Đội phải có nhiệt
huyết, sáng tạo, có sự tham mưu kịp thời với Ban giám hiệu trong việc tổ
chức các hoạt động, phải có khả năng tổ chức, điều khiển chương trình hoạt
động làm sao để các hoạt động Đội, các nội dung giáo dục kỹ năng sống cuốn
hút được nhiều em tham gia và phát huy tối đa tác dụng.
Để mọi người có thể ủng hộ và tự giác thực hiện việc đưa nội dung giáo
dục kỹ năng sống vào trường học thì cần thiết phải hiểu đơn giản là chúng ta
hãy để cho học sinh được hoạt động trong lớp qua từng giờ học, qua từng
buổi sinh hoạt, hãy để cho học sinh cơ hội tự giải quyết vấn đề, cơ hội làm
việc theo nhóm, hãy hướng dẫn cho học sinh liên hệ nội dung bài học với
cuộc sống thực tế, ứng dụng kiến thức đã học để giải quyết những vấn đề
thường gặp trong cuộc sống.
Mục tiêu giáo dục không chỉ là giảng dạy kiến thức cho học sinh mà
cần làm thế nào để học sinh có thể tìm kiến thức và tự giải quyết vấn đề trong
cuộc sống, làm thế nào để học sinh biết phát huy sức mạnh nhóm, tăng cường
sự hợp tác trong giải quyết vấn đề.
Làm như thế là người Thầy đã đưa được “cần câu” cho học sinh chứ
không đưa “con cá” cho con em chúng ta.
Đối với học sinh, chúng ta phải cho các em hiểu rằng, việc học tập và
rèn luyện của các em hôm nay là các em đang hoàn thiện mình để hướng vào
tương lai tươi đẹp .
Một vài suy nghĩ góp nhặt thiển cận xin được chia sẻ với Thầy Cô, rất
mong sự đóng góp thêm cho đề tài này được hoàn thiện hơn nữa nhằm giúp
Thầy Cô thêm một lần nghiên cứu về việc lồng ghép nội dung giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh, phần nào giải quyết được vướng mắc trong việc giáo

dục kỹ năng sống cho con em chúng ta.
20
PHỤ LỤC
(Trích) KẾ HOẠCH KHÉP KÍN CÔNG TÁC ĐỘI NĂM HỌC 2010-2011
Th.gian NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐẢM NHẬN
Tháng
9
- Phát động tiếp tục thực hiện phong trào xây dựng
“Trường học thân thiện, học sinh tích cực”
Thành lập các đội nhóm kỹ năng: đội cờ đỏ, đội tuyên
truyền măng non, đội nghi thức, CLB kĩ năng sống
Xây dựng Quy chế Ứng xử cho học sinh trong nhà
trường
Phát động tuần Lễ Nề nếp kỷ luật học đường
Tập huấn các đội nhóm kỹ năng.
Ngoại khoá về ATGT .
Ban HĐNGLL
Liên đội
Liên đội
Liên đội
Liên đội
Liên đội
Tháng
10
Triển khai điều lệ Đội.
Chuyên đề Kỹ năng sống “Phòng chống Ma túy, tội
phạm xã hội”.
Triển khai Chương trình Rèn luyện đội viên.
Tổ chức các hoạt động Thể dục thể thao cấp trường.
Chuyên đề kỹ năng sống “Kỹ năng tự học”

LĐ+ TPT
TPT+Tổ Sinh,TD
TPT
Khối 9
Tháng
11
Phát động phong trào " “Ngày vàng vì bạn" phong
trào “Đền ơn đáp nghĩa”.
Ra quân làm công tác xã hội, dọn vệ sinh môi trường.
Phát động tuần lễ “Tri ân thầy cô”
Chuyên đề Kỹ năng sống “Lòng biết ơn”
Liên đội
Chi đội
Liên đội
B.HĐNG-L.đội
Khối 8
Tháng
12
Thăm hỏi, tặng quà các Gia đình có công với cách
mạng, gia đình liệt sĩ, thương bệnh binh.
Triển khai chuyên hiệu Thông tin liên lạc.
Chương trình kỹ năng sống chuyên đề “Phòng chống
HIV-AIDS”
TPT+CĐ+ACPT
TPT+CĐ
Ban HĐNG
Tháng
1
Chuyên đề kỹ năng sống “Phòng chống Ma túy- Chống
bạo lực học đường”.

Tập huấn Kỉ năng trại và Tín hiệu Morse.
Ban HĐNG
TPT
Tháng
2
Phát động phong trào vui xuân lành mạnh tiết kiệm
Sinh hoạt chuyên đề Vệ sinh môi trường-An toàn thực
phẩm.
L.Đội
Bộ phận y tế
Tháng
3
Chuyên đề Kỹ năng sống “Kỹ năng biết lắng nghe”
Chuyên đề Kỹ năng sống “Kỹ năng giao tiếp”
GVCN
Khối 6,7
Tháng
4
Chuyên đề Kỹ năng sống “Kỹ năng biết cảm thông,
chia sẻ”
TPT+Liên đội.
21
TÀI LIỆU THAM KHẢO
• Tài liệu tập huấn về kỹ năng sống của Unicef (2004)
• Kỹ năng sống dành cho bạn trẻ.
• Những giá trị sống cho Tuổi trẻ (Diane TillMan - NXB TP.HCM -
2000)
• Tài liệu tập huấn về kỹ năng sống cho trẻ em
• Những bí quyết giao tiếp tốt (Larry King)
• Các sách báo, tư liệu Internet liên quan đến đề tài.

22
MỤC LỤC

Trang
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 1
II. MỤC ĐÍCH, GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI… 2
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: 3
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN. 4
III. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU. 7
IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU. 16
KẾT LUẬN 18
TÀI LIỆU THAM KHẢO 20
MỤC LỤC 21