Phân tích hiệu quả hoạt động tại tổng công ty đầu tư phát triển nhà và đô thị

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

LÊ THU HƢƠNG

PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
TẠI TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN NHÀ
VÀ ĐÔ THỊ, BỘ QUỐC PHÕNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Hà Nội – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

LÊ THU HƢƠNG

PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
TẠI TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN NHÀ VÀ ĐÔ
THỊ, BỘ QUỐC PHÕNG
Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng
Mã số:

60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ
HƯỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CHẤM LUẬN VĂN

TS. Nguyễn Thị Thanh Hải

PGS.TS. Phí Mạnh Hồng

Hà Nội – 2015


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài: “Phân tích hiệu quả hoạt động tại tổng Công
ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng” là công trình nghiên cứu
do tôi thực hiện. Các kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng
được công bố trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.
Tác giả
Lê Thu Hƣơng


LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên tôi xin trân trọng cảm ơn thầy Hiệu trưởng và Ban Giám
hiệu trường Đại học Kinh tế Đại học Quốc Gia Hà Nội đã tổ chức và tạo
điều kiện để tôi có cơ hội dự học lớp cao học Tài chính ngân hàng khóa 22
năm 2013-2015 tại trường.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo tham gia giảng dạy đã
truyền đạt kiến thức cho tôi trong suốt thời gian học tập cao học tại trường.

Đặc biệt tôi xin gửi lời cảm ơn tới cô TS.Nguyễn Thị Thanh Hải đã
tận tình hướng dẫn tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn.
Tôi cũng xin cảm ơn các anh chị đồng nghiệp tại tổng Công ty Đầu tư
phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng đã tận tình hỗ trợ cung cấp thông
tin số liệu để tôi có thể tiến hành thực hiện luận văn.
Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè đã động viên, hỗ
trợ tôi về tinh thần trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Tác giả
Lê

Thu

Hƣơng


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT…………………………………i
DANH MỤC BẢNG BIỂU………………………………………………….ii
DANH MỤC HÌNH VẼ…………………………………………………….iii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1:TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ
LUẬN VỀ PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH
NGHIỆP ........................................................................................................... 5
1.1 Tổng quan nghiên cứu .............................................................................. 5
1.2 Lý luận về hiệu quả hoạt động kinh doanh .......................................... 10
1.2.1 Các quan điểm về hiệu quả, hiệu quả hoạt động kinh doanh ............ 10
1.2.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động kinh doanh ................ 12
1.2.3 Phân tích hoạt động kinh doanh .......................................................... 14
1.2.4 Nội dung phân tích................................................................................ 18
1.2.5 Đặc điểm của ngành xây dựng ảnh hưởng tới việc phân tích hoạt

động kinh doanh............................................................................................. 27
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................ 30
2.1 Phƣơng pháp thu thập dữ liệu thứ cấp ................................................. 30
2.2 Phƣơng pháp xử lý số liệu ...................................................................... 31
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TẠI TỔNG
CÔNG TY ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN NHÀ VÀ ĐÔ THỊ, BỘ QUỐC
PHÕNG .......................................................................................................... 34
3.1 Khái quát về tình hình hoạt động đầu tƣ xây dựng của tổng Công ty
Đầu tƣ phát triển nhà và đô thị , Bộ Quốc Phòng ...................................... 34
3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của tổng Công ty Đầu tư phát triển
nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng....................................................................... 34


3.1.2 Lĩnh vực hoạt động kinh doanh ........................................................... 34
3.1.3 Thành tựu đã đạt được ........................................................................ 36
3.1.4 Cơ cấu bộ máy quản lý doanh nghiệp .................................................. 37
3.2 Thực trạng hoạt độngtạitổng Công ty Đầu tƣ phát triển nhà và đô thị
, Bộ Quốc Phòng ............................................................................................ 39
3.2.1 Tình hình kết quả hoạt động kinh doanh trong giai đoạn 2012-2014 ..... 39
3.2.2 Hiệu quả hoạt động của tổng Công ty qua các hệ số tỉ suất sinh lời. .... 48
3.2.3 Tình hình cơ cấu nguồn vốn và hiệu quả sử dụng vốn ...................... 52
3.2.4 Tình hình công nợ và khả năng thanh toán ........................................ 54
3.2.5 Tình hình hiệu quả sử dụng lao động, tài sản cố định ....................... 57
3.2.6 Đánh giá chung về hiệu quả hoạt động của tổng Công ty Đầu tư phát
triển nhà và đô thị , Bộ Quốc Phòng ............................................................. 59
CHƢƠNG 4: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
TẠI TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƢ PHÁT TRIỂN NHÀ VÀ ĐÔ THỊ, BỘ
QUỐC PHÕNG ............................................................................................. 65
4.1 Mục tiêu phát triển của tổng Công ty Đầu tƣ phát triển nhà và đô thị,
Bộ Quốc Phòng .............................................................................................. 65

4.2 Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tại tổng Công ty
Đầu tƣ phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng ...................................... 66
4.2.1 Giải pháp về doanh thu ......................................................................... 66
4.2.2 Giải pháp về quản lý chi phí ................................................................. 68
4.2.3 Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động.................................. 69
4.2.4 Giải pháp quản lý công nợ phải thu và công nợ phải trả ................... 70
4.3 Các kiến nghị ........................................................................................... 71
KẾT LUẬN .................................................................................................... 74
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………….75



DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
STT

Ký hiệu

1

BTL

Bộ Tư lệnh

2

CNV

Công nhân viên

3

ĐTM

Đô thị mới

4

HANHUD

5

MHDI

Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng

6

QLDN

Quản lý doanh nghiệp

7

TNHH MTV

8

Tr.đ

9

TSCĐ

Tài sản cố định

10

VCSH

Vốn chủ sở hữu

11
12

Nguyên nghĩa

Công ty Cổ phần Kinh doanh phát triển nhà và đô thị Hà Nội

Trách nhiệm hữu hạn một thành viên
Triệu đồng

VINACONEX 9 Công ty Cổ phần Xây dựng số 9
VKD

Vốn kinh doanh

i


DANH MỤC BẢNG BIỂU

STT

Bảng

Nội dung

1

Bảng 3.1

2

Bảng 3.2

Cơ cấu doanh thu của tổng Công ty giai đoạn 2012-2014

42

3

Bảng 3.3

Tình hình biến động chi phí trong giai đoạn 2012-2014

43

4

Bảng 3.4

Tỷ suất chi phí với doanh thugiai đoạn 2012-2014

45

5

Bảng 3.5

Tình hình biến động lợi nhuận giai đoạn 2012-2014

47

6

Bảng 3.6

Tỷ suất sinh lời trong thời gian 2012-2014

49

7

Bảng 3.7

8

Bảng 3.8

9

Bảng 3.9

Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh giai đoạn 2012-2014

53

10

Bảng 3.10

Phân tích tình hình công nợ giai đoạn 2012-2014

54

11

Bảng 3.11

Các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng lao động giai đoạn 2012-2014

57

12

Bảng 3.12

Chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tài sản cố định2012-2014

58

Phân tích tình hình biến động doanh thu giai đoạn
2012-2014

Tỷ suất lợi nhuận của ba doanh nghiệp HANHUD,
VINACONEX 9, MHDI năm 2014
Tỷ suất sinh lời của các ngành hoạt động xây dựng năm 2014

ii

Trang
40

50
51


DANH MỤC HÌNH VẼ
STT

Hình

1

Hình 3.1

Nội dung
Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lý của tổng Công ty
Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng

Trang

38

Biểu đồ tình hình lợi nhuận giai đoạn 2012-2014
2

Hình 3.2 của tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị ,

48

Bộ Quốc Phòng.
3

Hình 3.3 Tỷ suất tự tài trợ giai đoạn 2012-2014

iii

52


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sau năm năm đối mặt với khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu, hiện
nay các nền kinh tế trên thế giới cũng như Việt Nam đang dần phục hồi nhưng
tốc độ còn chậm, đặc biệt thị trường bất động sản vẫn trầm lắng, ngành xây
dựng vẫn trong tình trạng khó khăn phải đối mặt với việc xử lý nợ xấu và
lượng hàng tồn kho lớn. Đứng trước tình hình mới của nền kinh tế và của
ngành xây dựng, các doanh nghiệp xây dựng buộc phải có chính sách kinh
doanh phù hợp, rõ ràng đồng thời phải duy trì công tác quản lý, kiểm soát tốt
tài chính doanh nghiệp. Đặc thù của ngành xây dựng là vốn đầu tư lớn, việc tạo
ra sản phẩm đòi hỏi thời gian thi công lâu dài, phát sinh nhiều chi phí phức tạp

nhưng mức độ cạnh tranh lại khốc liệt đòi hỏi các doanh nghiệp phải luôn nâng
cao hiệu quả hoạt động mới có thể tồn tại và phát triển. Do tình trạng đầu tư ồ
ạt vào thị trường bất động sản thời gian qua mà rất nhiều doanh nghiệp hiện
gặp rất nhiều khó khăn, thua lỗ khi nền kinh tế rơi vào khủng hoảng, sức tiêu
thụ của thị trường nhà đất giảm mạnh. Chính trong điều kiện đó, việc đánh giá
và nâng cao hiệu quả hoạt động với doanh nghiệp trong lĩnh vực đầu tư xây
dựng lại càng trở nên quan trọng.Muốn trở thành một doanh nghiệp mạnh và
phát triển thì trước hết phải có tổ chức, hoạt động tốt từ bên trong, việc đánh
giá hiệu quả hoạt động giống như quá trình kiểm tra sức khỏe của doanh
nghiệp. Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng là một
doanh nghiệp xây dựng mạnh của Bộ Quốc Phòng hoạt động chủ yếu là phát
triển nhà ở bảo đảm cho cán bộ và người hưởng lương trong Quân đội được
mua theo chỉ đạo của Bộ Quốc Phòng, nhằm giải quyết một phần khó khăn,
bức xúc về nhà ở cho sỹ quan và người hưởng lương trong Quân đội. Trong đó
có sự kết hợp giữa hoạt động đầu tư xây dựng nhà ở bán với giá chính sách
1


song song với việc kinh doanh nhà ở thương mại, lấy hiệu quả kinh doanh hỗ
trợ cho nhà chính sách. Cũng giống như các doanh nghiệp xây dựng khác,
trong bối cảnh thị trường bất động sản Việt Nam hiện nay, việc đánh giá toàn
diện hoạt động và làm thế nào để nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư xây dựng
đối với tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng cần phải
được thực hiện một cách toàn diện và có ý nghĩa rất lớn. Không những thế,
trong tình hình nền kinh tế đất nước còn nhiều khó khăn, các doanh nghiệp nhà
nước bộc lộ nhiều yếu kém nhất là các doanh nghiệp hoạt động trong ngành
xây dựng. Việc đánh giá lại hiệu quả hoạt động của tổng Công ty Đầu tư phát
triển nhà và đô thị , Bộ Quốc Phòng và tìm giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt
động là một trong những yêu cầu cấp thiết đối với tổng Công ty để tồn tại và
phát triển, tiếp tục đóng góp cho sự nghiệp đổi mới, hoàn thành nhiệm vụ mà

Bộ Quốc Phòng, nhà nước giao cho. Nhận thức được tầm quan trọng đó, tôi
chọn đề tài “Phân tích hiệu quả hoạt động tại tổng Công ty Đầu tư phát triển
nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng” để làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Từ tính cấp thiết như trên đối với tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và
đô thị, Bộ Quốc Phòng, tác giả lựa chọn đề tài này để phân tích, đánh giá hiệu
quả hoạt động kinh doanh của tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị,
Bộ Quốc Phòng trong thời gian qua và tìm ra giải pháp nâng cao hiệu quả
hoạt động kinh doanh tại tổng Công ty. Để thực hiện được điều này tác giả
tiến hành nghiên cứu theo các bước sau:
- Khái quát lý thuyết cơbản về hiệu quả, hiệu quảhoạtđộng kinh doanh,
đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, việc phân tích
hiệu quả hoạt độngkinh doanh với doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng.

2


- Phân tích đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanhtại tổng Công ty
Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh trong lĩnh vực xây dựng tại tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô
thị, Bộ Quốc Phòng.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiêm cứu
Tuy doanhnghiệp có nhiều hoạt động, song luận văn tập trung chủ yếu
vào phântích hiệu quả hoạt động kinh doanh và phân tích chủ yếu hiệu quả
hoạt độngkinh doanhtrên phương diện tài chính của doanh nghiệp. Luận văn
xác định:
- Đối tượngnghiên cứu: Nghiên cứu hiệu quảhoạt động kinh doanh tại
tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng.
- Phạm vinghiên cứu: Nghiên cứu hoạt động kinh doanh tại tổng Công

ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng giai đoạn 2012- 2014.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Từmục đích, đối tượng và phạm vinghiên cứu nêu trên, câu hỏi nghiên
cứu được đặt ra là:
- Tình hình hoạt động kinh doanh của tổng Công ty Đầu tư phát triển
nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng trong giai đoạn 2012-2014 như thế nào?Đã
thực sự hiệu quả chưa?
-Biện pháp nào có thể áp dụng để tăng tính hiệu quả trong hoạt động kinh
doanh của tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng?
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Luận văn tập hợp và hệ thống hóa một số nội dung cơ bản về hiệu quả
hoạt độngkinh doanh, phân tích đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh đối
với doanh nghiệp nói chung và với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực
đầu tư xây dựng nói riêng.
3


- Luận văn phân tích đánh giá cụ thể hiệu quả hoạt động mà cụ thể là
hiệu quả trong hoạt động kinh doanh tại tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và
đô thị, Bộ Quốc Phòngtừ đó tìm ra nguyên nhân,hạn chế để đề xuất các giải
pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của tổng Công ty.
6. Kết cấu luận văn
Nội dung luận văn được trình bày thành 4 chương.
Chương 1:Tổng quan tình hìnhnghiên cứu và cơ sở lý luận về phân tích hiệu
quả hoạt động của doanh nghiệp.
Chương 2:Phương pháp nghiên cứu.
Chương 3:Thực trạng hiệu quả hoạt động tại tổng Công ty Đầu tư phát triển
nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng.
Chương 4:Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tại tổng Công ty Đầu
tư phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc Phòng.

4


CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNHNGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ
PHÂN TÍCHHIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP
1.1Tổng quan nghiên cứu
Trong quá trình tiến hành đầu tư, sản xuất, kinh doanh doanh nghiệp có
rất nhiều loại hoạt động, có những hoạt động với mục tiêu thu lợi nhuận và có
một số hoạt động để thực hiện những mục tiêu khác. Tuy nhiên hầu hết các
doanh nghiệp tồn tại và phát triển đều có mục tiêu cao nhất là tối đa hóa lợi
nhuận và nhắc tới hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp chính là nói tới hiệu
quả hoạt động kinh doanh.Vấn đề hiệu quả trong hoạt động kinh doanh luôn
là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp và luôn là chủ đề nóng trong
các diễnđàn về kinh doanh.Phân tích hoạt động kinh doanh cuả doanh nghiệp
là công việc thường xuyên của nhà quản trị, đây là quá trình xử lý thôngtin
giúp cho các nhà quản trị đánh giá được mức độ hiệu quả trong hoạt động của
mình đồng thời đưa ra được những quyết định hàng ngày cũng như những
chiến lược dài hạn. Mỗi doanh nghiệp có đặc thù riêng và cần phân tích,nhìn
nhận hiệu quả hoạt động theo đặc thù của ngành. Trong thời gian qua đã có
rất nhiều công trình nghiên cứu phân tích hoạt động của các doanh nghiệp
khác nhau, trong khả năng tìm hiểu của mình, tác giả đã nghiên cứu được một
số công trình sau:
Nhóm thứ nhất là các công trình, đề tài nghiên cứu về phân tích hiệu
quả hoạt động kinh doanh trên góc độ tài chính, áp dụng các chỉ tiêu trên hai
báo cáo chính là Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh để phân tích. Nhóm này gồm những đề tài như:Luận văn thạc sỹ“Phân
5

tích hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhà nước sau cổ
phần hóa tại tỉnh Thừa Thiên Huế” của tác giả Lê Trường Lưu (Học viện Tài
chính, 2009). Trong luận văn tác giả đã khái quát lại các lý luận về hiệu quả,
hiệu quả sản xuất kinh doanh, phân tích hoạt động kinh doanh đồng thời đi
vào phân tích thực trạng hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp
nhà nước cổ phần hóa trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế qua nhiều năm. Tác
giả cũng đi sâu vào đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh
nghiệp sau cổ phần hóa so với trước đó. Từ đó tác giả rút ra được việc cổ
phần hóa các doanh nghiệp nhà nước là bước đi đúng đắn nhằm từng bước
nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Bên cạnh đó
những tồn tại và nguyên nhân của việc sản xuất yếu kém của các doanh
nghiệp cũng được tác giả phân tích. Ngoài việc phân tích hiệu quả sản xuất
kinh doanh,điểm đáng chú ý trong luận văn là tác giả đã đưa ra nhiều bài học
kinh nghiệm về công tác cổ phần hoá qua việc phân tích hoạt động kinh
doanh đó cũng như đưa ra nhiều giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả sản
xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp này.
Luận văn thạc sỹ “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh
doanh của Công tyCổ phần Xây lắp Bưu điện Hà Nội” của Đinh Tiến Vịnh
(Học viện Công nghệ Bưu chính viễn thông, 2011). Luận văn hệ thống hóa
những vấn đề liên quan đến hiệu quả sản xuất kinh doanh nói chung và đi vào
đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty Cổ phần Xây lắp Bưu điện
Hà Nội từ 2008 đến 2010. Luận văn của tác giả phân tích khá chi tiết các chỉ
tiêu hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Trong luận văn tác giả
cũng đề cập tới một số chỉ tiêu dùng để đánh giá khả năng tìm kiếm hợp đồng
của doanh nghiệp xây dựng tuy nhiên trong quá trình phân tích tác giả lại
không áp dụng chỉ tiêu này cho Công ty Xây lắp Bưu điện Hà Nội.
6

Luận văn thạc sỹ “Giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh
tại Công ty Cổ phần MISA” của Nguyễn Thị Diệu Thuần (Học viện tài chính,
2012). Trong luận văn tác giả cũng đi vào hệ thống một số lý luận về hiệu quả
sản xuất kinh doanh và phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động sản xuất kinh
doanh của Công ty Cổ phần MISAđồng thời đề ra một số giải pháp nâng cao
hiệu quả hoạt động cho doanh nghiệp.
Luận văn thạc sỹ “Phân tích tài chính tại Công ty Cổ phần May Bắc
Giang” của tác giả Nguyễn Thành Đạt (Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà
Nội, 2015).Luận văn của tác giả dựa trên cơ sở lý thuyết về phân tích tài chính
doanh nghiệp để phân tích thực trạng tài chính của Công ty Cổ phần May Bắc
Giang, tác giả đã làm rõ đồng thời đối chiếu, so sánh tình hình tài chính của
đơn vị với những đơn vị khác trong ngành để nhận xét, đánh giá về tài chính
của Công ty Cổ phầnMay Bắc Giang. Từ đây tác giả đưa ra các biện pháp cụ
thể để cải thiện tình hình tài chính của Công ty, tuy nhiên các biện pháp trong
luận văn của tác giả mới chủ yếu là nêu vấn đề, chưa được đi vào cụ thể.
Ngoài ra còn có nhiều luận văn phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp dùng các chỉ tiêu tài chính truyền thống này, tuy
nhiên các tác giả hầu hết còn chưa phân tích sâu, đưa ra các biện pháp cụ thể
nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như: Luận
văn“Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại Công ty Cổ phần
thương mại và cơ khí Tân Thanh - Chi nhánh Hải Phòng” của Trần Trọng
Nghĩa (Đại học dân lập Hải Phòng, 2013); Luận văn “Phân tích hiệu quả hoạt
động kinh doanh tại Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư và xây dựng Kiên
Giang” của Trương Thị Bích Hào (Đại học Cần Thơ, 2007).
Bên cạnh những luận văn nghiên cứu về vấn đề hiệu quả hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp còn có một số bài báobàn luận về việc áp dụng
các chỉ tiêu và phương pháp đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh vào thực
7

tiễn doanh nghiệp.Bài báo “Về một số tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động
của doanh nghiệp” của tiến sỹ Nguyễn Thế Hùng đăng trên Tạp chí công
nghiệp kỳ 1 tháng 11/2012.Trong bài báo tác giả đã phân tích một số chỉ tiêu
truyền thống dùng để đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp, đồng thời đánh giá hạn chế của các chỉ tiêu này, đề xuất một số chỉ
tiêu còn chưa phổ biến nhưng hữu ích trong phân tích đánh giá kết quả hoạt
động của doanh nghiệp.
Bài báo “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doanh
của các doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến trên địa bàn thành phố Hồ
Chí Minh” của Ths. Cao Minh Nghĩa đăng trên trang thông tin điện tử của
Viện nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh ngày 02/8/2011.Trong bài tác giả
có đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động cho doanh nghiệp
chế biến gỗ về đào tạo nhân lực, điều chỉnh cơ cấu vốn, đổi mới thiết bị máy
móc, ứng dụng công nghệ thông tin.
Nhóm thứ hai là một số đề tài nghiên cứu về hiệu quả hoạt động kinh
doanh không áp dụng phân tích các chỉ tiêu tài chính trên Bảng cân đối kế
toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh mà áp dụng các chỉ tiêu tài
chính đánh giá hiệu quả đầu tưvà các chỉ tiêu định tính để đánh giá hiệu quả
xã hội. Tiêu biểu cho nhóm này là các đề tài như: Luận văn thạc sỹ “Giải
pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của hệ thống chuỗi bán lẻ
Hapromart trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế” của Đặng Thị Anh (Đại
học Ngoại thương, 2010). Tác giả đi sâu vào nghiên cứu đặc thù của loại hình
kinh doanh chuỗi bán lẻ từ đó đưa ra cách đánh giá hiệu quả hoạt động kinh
doanh theo hai hướng là định tính và định lượng. Tình hình hoạt động của
chuỗi bán lẻ Hapromart được doanh nghiệp đánh giá dựa trên kết quả hoạt
động kinh doanh và phân tích mô hình SWOT gắn với tình hình Việt Nam
trong điều kiện đang hội nhập mạnh mẽ với thế giới.
8

Luận văn thạc sỹ “ Nâng cao hiệu quả kinh doanh khu công nghiệp tại
Việt Nam - Nghiên cứu trường hợp khu công nghiệp Quang Minh” của
Nguyễn Thị Thu Hiền (Đại học Ngoại thương, 2011). Tác giả tổng quát lại
một số lý luận về khu công nghiệp và đưa ra một số mô hình khu công nghiệp
tại nước ngoài như Thái Lan, Trung Quốc, Đài Loan, và tiến hành đánh giá
hiệu quả kinh doanh của khu Công nghiệp Quang Minh trên hai phương diện
là hiệu quả kinh tế và hiệu quả xã hội.
Có thể thấy hiệu quả hoạt độngkinh doanh và những vấn đề liên quan là
đề tài đã được khai thác và nghiên cứu nhiều trong các năm qua. Hầu hết các
đề tài đều đã hệ thống lại lý luận về hiệu quả, hiệu quả trong hoạt động kinh
doanh, các nhân tố ảnh hưởng, công tác tổ chức, chỉ tiêu đánh giá và đã phân
tích thực trạng hoạt động của các đơn vị mà đề tài đi sâu vào nghiên cứu. Tất
cả các công trình nghiên cứu trên là tài liệu tham khảo rất hữu ích để nghiên
cứu về đề tài phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên
các công trình nghiên cứu trên chủ yếu có tác dụng tham khảo về mặt nghiên
cứu lý thuyết, các số liệu đã lạc hậu, mặt khác đối tượng nghiên cứu có rất ít
điểm tương đồng đối với đối tượng mà tác giả muốn tập trung nghiên cứu.
Cho đến nay vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu về phân tích hiệu quả
hoạt động, hoạt động kinh doanh tại tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và đô
thị, Bộ Quốc phòng một cách tổng thể và toàn diện. Tổng Công ty Đầu tư
phát triển nhà và đô thị, Bộ Quốc phòng là một doanh nghiệp đặc thù hoạt
động trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản không chỉ vậy
doanh nghiệp có cơ cấu tổ chức đan xen yếu tố quân đội. Những hoạt động
của doanh nghiệp này không chỉ chịu tác động từ những chính sách chung mà
còn chịu tác động từ những quy định, chính sách của Bộ Quốc phòng.Vì thế
đề tài “Phân tích hiệu quả hoạt động tại tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà
và đô thị, Bộ Quốc phòng”là một vấn đề rất cần được nghiên cứu và làm rõ.
9

1.2 Lý luận về hiệu quả hoạt động kinh doanh
1.2.1 Các quan điểm về hiệu quả, hiệu quảhoạt động kinh doanh
Hiệu quả là khái niệm chung để chỉ các kết quả hoạt động của các sự
vật hiện tượng bao gồm hiệu quả kinh tế, xã hội, đời sống, phát triển nhận
thức…
Hiệu quả có thể được phân biệt như sau:
Hiệu quả chính trị xã hội là hiệu quả nhận được trong việc thực hiện
các mục tiêu kinh tế xã hội như: Công bằng xã hội, giải quyết việc làm, đảm
bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường….
Hiệu quả kinh tế là mối quan hệ giữa lợi ích kinh tế mà chủ thể nhận
được và chi phí bỏ ra để nhận được lợi ích kinh tế đó.
Trong xu thế cạnh tranh gay gắt hiện nay, bất cứ doanh nghiệp, tổ chức
kinh tế nào cũng đều đặt ra yêu cầu hiệu quả trong hoạt động.Vậy thế nào
hiệu quả trong hoạt động kinh doanh?
Có nhiều quan niệm khác nhau về hiệu quả hoạt động kinh doanh:
- Hiệu quả hoạt động kinh doanhphản ánh mặt chất lượng của các hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp, phản ánh trình độ lợi dụng các nguồn lực
để đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp.
- Hiệu quả hoạt động kinh doanh là một phạm trù kinh tế phản ánh trình
độ sử dụng các nguồn nhân tài, vật lực của doanh nghiệp để đạt được kết quả
cao nhất trong quá trình sản xuất kinh doanh với chi phí thấp nhất.
- Hiệu quả hoạt động kinh doanh là mức độ hữu ích của sản phẩm sản
xuất tức là giá trị sử dụng của nó (hoặc là doanh thu và nhất là lợi nhuận thu
được sau quá trình sản xuất kinh doanh).
- Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế, là một chỉ tiêu chất
lượng tổng hợp phản ánh những lợi ích đạt được từ các hoạt động kinh doanh

10

của doanh nghiệp trên cơ sở so sánh lợi ích thu được với chi phí bỏ ra trong
suốt quá trình kinh doanh của doanh nghiệp.
Như vậy các quan điểm đều đưa đến một cách hiểu hiệu quả hoạt động
kinh doanh biểu hiện là mối tương quan giữa kết quả đầu ra với chi phí đầu vào.
Về mặt so sánh tuyệt đối:
Hiệu quả hoạt động kinh doanh = Kết quả đầu ra - Chi phí đầu vào
Về mặt so sánh tương đối:

Trong đó kết quả đầu ra có thể là: Khối lượng sản phẩm hiện vật, giá trị
gia tăng, giá trị sản xuất công nghiệp, khối lượng sản phẩm tiêu thụ, doanh
thu…
Chi phí đầu vào gồm: Chi phí về lao động, chi phí về vốn, chi phí
nguyên vật liệu, chi phí tài chính….
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh, hiệu quả hoạt động kinh doanh
có thể được phân chia thành các loạisau:
Hiệu quả kinh tế: Là một phạm trù kinh tế phản ánh trình độ sử dụng
các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tiền vốn) để đạt mục tiêu đã đề ra.
Hiệu quả xã hội: Phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực nhằm đạt
được các mục tiêu xã hội nhất định như giải quyết công ăn việc làm, giảm số
người thất nghiệp, nâng cao trình độ lành nghề, cải thiện mức sống cho người
lao động.
Hiệu quả an ninh quốc phòng: Phản ánh trình độ sử dụng nguồn lực vào
sản xuất kinh doanh với mục tiêu lợi nhuận nhưng phải đảm bảo an ninh
chính trị, trật tự xã hội.
Hiệu quả đầu tư: Phản ánh trình độ sử dụng các nguồn lực ở hiện tại để
tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm đem lại cho nhà đầu tư các
kết quả nhất định trong tương lai lớn hơn nguồn lực đã bỏ ra.

11

Hiệu quả môi trường: Phản ánh việc khai thác và sử dụng các nguồn lực
trong sản xuất kinh doanh với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận nhưng phải xem
xét mức tương quan giữa kết quả đạt được về kinh tế với việc đảm bảo vệ sinh,
môi trường và điều kiện làm việc của người lao động và khu vực dân cư.
Hầu hết các doanh nghiệp đều cố phấn đấu đạt đồng thời các loại hiệu quả
trên nhưng thực tế rất khó để đạt đồng thời được các mục tiêu hiệu quả này.
1.2.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động kinh doanh
Yếu tố tác động tới hiệu quả hoạt động kinh doanh gồm hai nhóm: Yếu
tố chủ quan, yếu tố khách quan.
1.2.2.1 Yếu tố chủ quan
Đây là những yếu tố nằm trong tự bản thân doanh nghiệp, đây cũng là
những yếu tố quyết định cơ bản đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của
doanh nghiệp.
- Yếu tố con người: Bao gồm người lao động và người sử dụng lao
động. Lực lượng lao động tác động trực tiếp đến năng suất lao động, chất
lượng sản phẩm, tác động đến các nguồn lực khác như máy móc, thiết bị,
nguyên vật liệu…từ đó tác động đến hiệu quả hoạt động kinh doanh. Người
sử dụng lao động quyết định đến việc sử dụng lao động sao cho có hiệu quả
và đưa ra đường lối, chiến lược phát triển của doanh nghiệp. Trong điều kiện
cạnh tranh hiện nay đội ngũ lao động đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn
cao, đội ngũ quản lý phải có trình độ và năng lực quản trị tốt. Yếu tố con
người thực sự là yếu tố có vai trò quyết định tới hiệu quả kinh doanh của
doanh nghiệp.
- Yếu tố vốn: Vốn là một trong những nguồn lực quan trọng hàng đầu
trong kinh doanh. Doanh nghiệp muốn duy trì sự tồn tại và mở rộng sản xuất
kinh doanh đều cần nhiều vốn.Vốn là một yếu tố không thể thiếu quyết định
quy mô, khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
- Yếu tố khoa học kỹ thuật: Với sự phát triển ngày càng cao của khoa
học kỹ thuật, công nghệ, vật liệu mới…doanh nghiệp ngày càng nâng cao

12


được năng suất lao động, chất lượng sản phẩm, hạ thấp chi phí khi áp dụng
khoa học tiên tiến vào quy trình hoạt động. Chính vì vậy yếu tố khoa học kỹ
thuật là một trong những yếu tố quan trọng mà các doanh nghiệp phải chú
trọng nắm bắt trong thời đại mới. Đây là yếu tố có khả năng làm tăng sức
cạnh tranh, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
1.2.2.2Yếu tố khách quan
Các yếu tố khách quan gồm những yếu tố bên ngoài doanh nghiệp, tác
động tới quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
- Yếu tố môi trường kinh doanh: Tỷ giá, tỷ lệ lạm phát, chính sách thuế,
lãi suất, tiền tệ… là những yếu tố có ảnh hưởng không nhỏ tới hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp. Những điều chỉnh thay đổi của yếu tố này có thể trở
thành điều kiện thuận lợi hoặc cũng có thể trở thành trở ngại gây khó khăn
cho tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Việc theo dõi, dự báo biến động
yếu tố này giúp doanh nghiệp chủ động và có kế hoạch sản xuất kinh doanh
phù hợp.
- Yếu tố môi trường chính trị - luật pháp: Sự ổn định về chính trị, hệ
thống luật pháp, các cơ chế chính sách được áp dụng cũng tác động lớn tới
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, buộc doanh nghiệp phải tuân thủ.
- Yếu tố môi trường tự nhiên: Vị trí địa lý, thời tiết, khí hậu, nguồn lực
tự nhiên, tài nguyên… Biến động của yếu tố tự nhiên ảnh hưởng lớn tới hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp nhất là khi doanh nghiệp có khoa học
công nghệ chưa cao, còn phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên.
- Yếu tố nhà cung cấp: Số lượng, chất lượng của nguồn cung ứng các
yếu tố sản xuất có ảnh hưởng lớn tới khả năng, năng lực lựa chọn phương án
kinh doanh tối ưu.
- Yếu tố đối thủ cạnh tranh: Một doanh nghiệp khi tham gia hoạt động

trên một lĩnh vực đều phải chịu sự cạnh tranh của những doanh nghiệp khác
13


cùng ngành hoạt động. Đối thủ cạnh tranh làm ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp, đối thủ càng mạnh đòi hỏi doanh nghiệp
càng phải chú trọng nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh để giữ vững vị
thế, mở rộng thị phần…
- Yếu tố khách hàng: Doanh nghiệp hoạt động là để thỏa mãn nhu cầu của
khách hàng và thu lợi từ việc đó, vì vậy thị hiếu, nhu cầu của khách hàng là kim
chỉ nam để doanh nghiệp xác định việc sản xuất, kinh doanh như thế nào.
1.2.3 Phân tích hoạt động kinh doanh
Muốn biết được doanh nghiệp có hoạt động hiệu quả hay không chúng
ta phải đi vào phân tích hoạt động của doanh nghiệp. Việc phân tích hoạt
động kinh doanh chiếm một vai trò rất quan trọng trong quá trình tồn tại và
phát triển của doanh nghiệp. Mặt khác việc phân tích hoạt động kinh doanh
của doanh nghiệp cũng đi theo các chiều hướng cụ thể tùy vào mục tiêu của
doanh nghiệp. Phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhằm đánh
giá việc thực hiện và kết quả thực hiện tới đâu các mục tiêu của doanh nghiệp.
1.2.3.1Khái niệm
Phân tích hoạt động kinh doanh là việc phân chia các hiện tượng, các
quá trình và các kết quả kinh doanh thành nhiều bộ phận cấu thành. Trên cơ
sở đó sử dụng các phương pháp đặc thù, như liên hệ, so sánh, đối chiếu và
tổng hợp lại nhằm rút ra tính qui luật và xu hướng phát triển của các hiện
tượng nghiên cứu, nhằm phục vụ cho hoạt động kinh doanh có hiệu
quả.(Phạm Thị Gái, 2004)
1.2.3.2Ý nghĩa của phân tích hoạt động kinh doanh
“Bản chất của phân tích hoạt động kinh doanh là xác định những
nguyên nhân ảnh hưởng tới kết quả và hiệu quả kinh doanh của các tổ chức
hoạt động.Bởi vậy mối quan tâm hàng đầu của các nhà quản trị là không

ngừng nâng cao kết quả và hiệu quả kinh doanh bằng mọi công cụ hữu hiệu.”

14


(Phạm Thị Gái, 2004, trang 6). Phân tích hoạt động kinh doanh trở thành công
cụ không thể thiếu đối với các nhà quản trị khác nhau trong nền kinh tế. Bức
tranh toàn cảnh sau khi phân tích kinh doanh là điều mà mỗi nhà quản trị thấy
được như trình độ tổ chức sử dụng các yếu tố sản xuất, các nguồn lực tài
chính… trong hiện tại để đưa ra quyết định cho tương lai của doanh nghiệp.
Do vậy, phân tích hoạt động kinh doanh có ý nghĩa với nhiều đối tượng quan
tâm tới tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Các đối tượng thường sử dụng thông tin từ phân tích hoạt động kinh
doanh đó là: Chủ doanh nghiệp, các nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng, các cơ
quan chức năng của nhà nước, công ty kiểm toán, cán bộ công nhân viên, các
chuyên gia phân tích…
Đối với nhà quản trị doanh nghiệp:Nhà quản trị doanh nghiệp là những
người trực tiếp quản lý doanh nghiệp, cần hiểu rõ tình hình tài chính cũng như
các hoạt động khác của doanh nghiệp. Phân tích hoạt động kinh doanh đáp
ứng các mục tiêu như đánh giá khả năng tài chính, hiệu quả hoạt động trong
từng giai đoạnh, bộ phận, khả năng sinh lời, khả năng tích lũy lợi nhuận của
doanh nghiệp. Phân tích hoạt động kinh doanh hướng các quyết định của ban
giám đốc theo chiều hướng phù hợp với thực tế của doanh nghiệp, như quyết
định về đấu thầu, huy động vốn, phân phối lợi nhuận. Đồng thời việc phân
tích này cũng là cơ sở cho các dự đoán tài chính, kế hoạch huy động và đầu tư
vốn, các chính sách chung của doanh nghiệp. (Phạm Thị Gái, 2004)
Đối với các nhà đầu tư: Các nhà đầu tư như các cổ đông, các công ty
góp vốn liên doanh… Các nhà đầu tư quan tâm trực tiếp đến giá trị của doanh
nghiệp, khả năng sinh lời của vốn, cách thức phân chia lợi nhuận…Các thông
tin phân tích hoạt động kinh doanh sẽ giúp các nhà đầu tư dự đoán giá đơn vị

doanh nghiệp, dự đoán giá trị cổ phiếu, dự đoán khả năng sinh lời của vốn,
hạn chế rủi ro có thể xảy ra.

15