BẢN TÓM TẮT ĐỀ TÀI
Tên đề tài: “Một số biện pháp phát huy hiệu quả công tác kiểm tra đối với
hoạt động sư phạm của giáo viên Mầm non Hướng Dương”
Tác giả: Võ Thị Thu Thủy
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Hướng Dương.
1. Lí do chọn đề tài:
Giáo dục mầm non hiện nay có rất nhiều đổi mới về chương trình cũng như
phương pháp giảng dạy, qua kiểm tra người cán bộ quản lý nắm được tình hình
thực hiện nhiệm vụ của giáo viên một cách chính xác để kịp thời phát hiện, uốn
nắn những lệch lạc trong công tác chăm sóc giáo dục góp phần nâng cao chất
lượng chăm sóc giáo dục trong nhà trường. Kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo
viên là việc làm giúp người cán bộ quản lý nắm được khả năng nhận thức, năng lực
chuyên môn của giáo viên.
Thực tế tại đơn vị, công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên được cán
bộ quản lý quan tâm nhưng chưa sâu sát và đôi khi mang tính hình thức, giáo viên
chưa có ý thức cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Chính vì vậy mà tôi chọn
đề tài: “Một số biện pháp phát huy hiệu quả công tác kiểm tra đối với hoạt động sư
phạm của giáo viên Mầm non Hướng Dương”.
2. Đối tượng, phương pháp:
- Đối tượng: Một số biện pháp phát huy hiệu quả công tác kiểm tra đối với hoạt
động sư phạm của giáo viên.
- Phạm vi nghiên cứu: Giáo viên trường Mầm non Hướng Dương năm học 2014
- 2015.
- Phương pháp nghiên cứu: đọc tài liệu, quan sát, đàm thoại, dự giờ, phân tích
tổng hợp lý thuyết, so sánh kết quả.
3. Đề tài đưa ra kinh nghiệm mới:
- Xây dựng kế hoạch kiểm tra mang tính khoa học và tổ chức thực hiện theo kế
1
hoạch.
- Củng cố lực lượng tham gia hoạt động kiểm tra trong nhà trường.
- Nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi thành viên tham gia công tác kiểm tra.
- Nâng cao nhận thức của giáo viên.
4. Hiệu quả áp dụng:
- Bản thân tích lũy được nhiều kinh nghiệm trong công tác quản lý, chỉ đạo.
- Giáo viên nhận thức tầm quan trọng của công tác kiểm tra trong nhà trường.
- Chất lượng chăm sóc giáo dục nhà trường ngày càng tiến bộ.
5. Phạm vi áp dụng: Đề tài có thể triển khai cho các trường Mầm non, mẫu
giáo có cùng điều kiện.
Huyện Dương Minh Châu, ngày 16 tháng 3 năm 2015
Người viết
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Để thực hiện hiệu quả công tác chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non,
ngoài việc tập trung đổi mới phong cách quản lý, nâng cao chất lượng các điều kiện
phục vụ công tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ, thì việc đảm bảo quy chế chuyên môn
trong công tác giáo dục cũng góp phần quan trọng trong việc thực hiện tốt chủ
trương của ngành. Bước đầu giúp trẻ được phát triển một cách toàn diện, hình
thành nhân cách con người, phù hợp với mục tiêu của Chương trình Giáo dục mầm
non mới.
Ở trường mầm non, để các hoạt động giáo dục luôn diễn ra một cách có nề
nếp thì người cán bộ quản lý luôn phải chú ý thực hiện tốt công tác kiểm tra các
hoạt động sư phạm. Vì đây chính là một trong những chức năng cơ bản của công
tác quản lý. Trong giáo dục mầm non hiện nay có rất nhiều đổi mới về chương trình
cũng như phương pháp giảng dạy, qua kiểm tra người cán bộ quản lý mới nắm
được tình hình thực hiện nhiệm vụ của giáo viên một cách chính xác để kịp thời
2
phát hiện, uốn nắn những lệch lạc trong quá trình tổ chức các hoạt động cho trẻ,
góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trong nhà trường. Công tác này
đòi hỏi người cán bộ quản lý phải tổ chức được những mạng lưới kiểm tra chặt chẽ,
đưa các hoạt động chăm sóc và giáo dục của nhà trường vào kỷ cương, nề nếp.
Như vậy, để thực hiện tốt những yêu cầu của ngành giáo dục đề ra, trường Mầm
non, Mẫu giáo phải chú trọng công tác nâng cao chất lượng giáo dục từ khâu quản
lý chỉ đạo đến chất lượng chăm sóc giáo dục. Công tác kiểm tra nếu được thực hiện
đều đặn và thường xuyên một cách chặt chẽ thì sẽ có tác dụng tăng cường hiệu quả
công tác quản lý, đồng thời đảm bảo cho các hoạt động trong trường mầm non thực
hiện nghiêm túc và thống nhất. Ngoài ra, việc kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo
viên khách quan, công bằng, chính xác còn góp phần quyết định cho yếu tố bền
vững về sự tiến bộ của nhà trường và là động lực của tinh thần xây dựng tập thể
đoàn kết nội bộ trong trường mầm non.
Thực tế tại đơn vị, công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên được
cán bộ quản lý quan tâm nhưng chưa sâu sát, đôi lúc còn lơ lỏng trong kiểm tra.
Hoạt động kiểm tra chuyên môn đôi khi mang tính hình thức dẫn đến một số
giáo viên chưa có ý thức cao trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Khi phát hiện
sửa chữa không kịp thời làm ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc giáo dục nhà
trường. Để đảm bảo hoạt động chăm sóc giáo dục của nhà trường đạt kết quả
cao, công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên đi vào nề nếp của nhà
trường. Tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp phát huy hiệu quả công tác kiểm tra
3
đối với hoạt động sư phạm của giáo viên Mầm non Hướng Dương” làm đề tài
nghiên cứu của mình.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
- Đề tài tìm ra một số biện pháp chỉ đạo, tổ chức, thực hiện giúp giáo viên nhận
thức được tầm quan trọng của công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên.
- Qua nghiên cứu đề tài góp phần nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra trong nhà
trường nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU:
- Đối tượng: Một số biện pháp phát huy hiệu quả công tác kiểm tra.
- Lĩnh vực hoạt động: nội dung, hình thức tổ chức kiểm tra hoạt động sư phạm
của giáo viên.
4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
Giáo viên trường Mầm non Hướng Dương năm học 2014 - 2015.
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Thực hiện đề tài tôi sử dụng phối hợp các phương pháp nghiên cứu sau:
5.1 Phương pháp đọc tài liệu:
Đọc tài liệu là một phương pháp giúp tôi có thêm những thông tin mới cập nhật
kiến thức nhằm truyền tải đến giáo viên về những phương pháp đổi mới, nội dung
giáo dục trẻ. Tài liệu tham khảo:
- Giáo trình Quản lý Giáo dục mầm non (Dành cho hệ Cao đẳng Sư phạm mầm
non) – Phạm Thị Châu – Nhà xuất bản giáo dục 2008
- Giáo trình Thanh tra giáo dục – Trường Đại học Sư phạm Hà Nội – Từ Đức
Văn- Lưu Xuân Mới – Nhà xuất Sư Phạm 2010
4
- Điều lệ trường mầm non
- Cẩm nang nghiệp vụ quản lý Giáo dục mầm non – Nhà xuất bản Hà Nội 2009
- Tìm hiểu Luật giáo dục – Nhà xuất bản lao động 2007
- Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2014 - 2015 của Sở Giáo dục và Đào
tạo Tây Ninh và của phòng Giáo dục và Đào tạo Dương Minh Châu.
- Thông tư 39/2013/TT-BGDĐT ngày 04 tháng 12 năm 2013 hướng dẫn về
thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực giáo dục.
5.2. Phương pháp quan sát:
Quan sát các hoạt động hằng ngày của giáo viên giúp tôi thấy được công việc
thực tế để đối chiếu với cơ sở lý luận. Tôi quan sát các hoạt động chăm sóc và giáo
dục của giáo viên, hoạt động học tập, vui chơi, sinh hoạt của trẻ; quan sát hồ sơ của
giáo viên, hồ sơ của trẻ; quan sát môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học… Từ
đó có cơ sở đánh giá và chỉ đạo, tư vấn, hướng dẫn cho giáo viên thực hiện.
5.3. Phương pháp đàm thoại:
Trao đổi trực tiếp với giáo viên và trẻ bằng hệ thống câu hỏi phù hợp giúp cho
tôi nắm chính xác hơn về tình hình lớp, các hoạt động của giáo viên cũng như
những kiến thức và kỹ năng, thói quen nề nếp của trẻ để tôi kịp thời nhắc nhở,
hướng dẫn giáo viên thực hiện tốt hơn.
5.4. Phương pháp dự giờ:
Qua dự giờ tôi nắm được tình hình hoạt động của giáo viên, dự giờ tiết dạy tôi
rút ra được nhiều kinh nghiệm. Đồng thời, bản thân tôi thấy được những mặt còn
hạn chế của giáo viên để tìm cách khắc phục cho phù hợp với chương trình Giáo
dục mầm non. Bên cạnh đó, thấy được thái độ tiếp thu ý kiến của giáo viên để có
biện pháp chỉ đạo phù hợp đối với từng giáo viên.
5.5. Phương pháp phân tích, tổng hợp lý thuyết:
Phương pháp này tôi nghiên cứu sâu những văn bản, thông tư, hướng dẫn hoạt
5
động kiểm tra trong ngành học mầm non. Qua các thông tin quan sát được như
tham dự các hoạt động của cô và trẻ, kiểm tra hồ sơ sổ sách, qua các số liệu, các
nội dung kế hoạch thực hiện trên hồ sơ sổ sách của cô của trẻ tập hợp được tôi phân
tích tổng hợp, đối chiếu với văn bản hướng dẫn, với thực tế để rút ra những nhận
xét chính xác trong quá trình kiểm tra, đánh giá của giáo viên.
5.6. Phương pháp so sánh kết quả:
Để thực hiện thành công ở phương pháp này, tôi đưa ra quá trình so sánh đầu
năm và sau khi áp dụng đề tài để đối chiếu và rút ra những kinh nghiệm thực tế
trong việc thực hiện các giải pháp để nâng cao hiệu quả của công tác chỉ đạo giáo
viên, tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ của mình trong
quá trình chăm sóc giáo dục trẻ.
6. GIẢ THUYẾT KHOA HỌC:
Công tác kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên trường Mầm non Hướng
Dương được chú trọng, thực hiện một cách liên tục, thường xuyên và chính xác
trong các hoạt động chuyên môn của nhà trường sẽ góp phần nâng cao chất lượng
chăm sóc giáo dục, đội ngũ giáo viên vững vàng về chuyên môn, có ý thức trách
nhiệm cao trong công tác. Tuy nhiên, nếu công tác không được coi trọng và thực
hiện sơ sài, đối phó, không nghiêm túc,... thì trước hết ý thức trách nhiệm của giáo
viên sẽ không cao, chất lượng chăm sóc giáo dục yếu kém, cán bộ quản lý nhà
trường sẽ khó khăn trong việc đầu tư chyên môn, bồi dưỡng chuyên môn xây dựng
đoàn kết nội bộ...
Để nâng cao hiệu quả chăm sóc giáo dục qua công tác kiểm tra hoạt động sư
phạm của giáo viên. Nếu đề tài nghiên cứu thành công và ứng dụng thực tế, thực
hiện tốt những yêu cầu kiểm tra thì chất lượng giáo dục của nhà trường ngày càng
nâng cao.
II. NỘI DUNG
1.
Cơ sở lý luận:
6
Giáo dục mầm non có tầm quan trọng to lớn trong việc hình thành và phát
triển nhân cách cho trẻ. Sự phát triển của trẻ em trong độ tuổi mầm non rất đặc
biệt, gia tốc tăng trưởng vô cùng lớn và đặt tiền đề cho sự phát triển toàn diện
nhân cách sau này của mỗi người. Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong
hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển về thể chất, trí tuệ ,
tình cảm, thẩm mỹ của trẻ em, có ảnh hưởng lớn đến chất lượng của các cấp học
sau. Trong đó yếu tố quan trọng quyết định chất lượng Giáo dục mầm non là đội
ngũ giáo viên mầm non.
Người giáo viên có sự tác động mạnh đến quá trình hình thành và phát triển
nhân cách của học sinh. Để thực hiện tốt mục tiêu đào tạo của ngành họ c thì
trách nhiệm của nhà trường giữ vai trò chủ đạo quyết định đến sự thành công. Vì
vậy, người cán bộ quản lý cần phải hiểu đúng tầm quan trọng trong công tác xây
dựng và nâng cao chất lượng của giáo viên qua mọi hoạt động để nâng cao chất
lượng nhà trường. Trong đó, công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên của
người cán bộ quản lý là rất quan trọng, là đòn bẩy tác động đến ý thức hành vi
của mỗi con người, nâng cao tinh thần trách nhiệm, động viên thúc đẩy việc thực
hiện nhiệm vụ của giáo viên, uốn nắn, sửa sai khuyết điểm và tuyên truyền kinh
nghiệm khoa học tiên tiến đưa công tác chăm sóc giáo dục mầm non ngày càng
đi lên.
7
Nghị quyết TW Đảng toàn quốc lần thứ VI có đoạn viết: "Kiểm tra là một
chức năng chủ yếu của Đảng, là một khâu quan trọng của tổ chức thực hiện, đó
cũng là biện pháp có hiệu nghiệm để khắc phục bệnh quan liêu".
Trong giáo dục cũng vậy, kiểm tra là một hoạt động không thể thiếu trong
quản lý hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Là một cán bộ quản lý muốn đánh giá
đầy đủ chất lượng lâu dài giáo viên cần phải hiểu được tầm quan trọng của
công tác kiểm tra hoạt động sư phạm giáo viên. Đây là việc làm giúp người cán
bộ quản lý nắm được khả năng nhận thức, năng lực chuyên môn của giáo viên
trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Đồng thời, qua kiểm tra người cán bộ
quản lý nắm bắt thực trạng đội ngũ giáo viên của trường, so sánh được kết
trước kiểm tra và sau kiểm tra giáo viên có tiến bộ ở mức độ nào. Qua đó, có
hướng bồi dưỡng cho giáo viên nâng cao tay nghề, tư vấn biện pháp nâng cao
chất lượng hiệu quả hoạt động giảng dạy; đôn đốc việc tuân thủ chuyên môn;
đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ của giáo viên nhằm
xây dựng kỷ cương, nề nếp chuyên môn, giúp đỡ giáo viên phát huy tính sáng
tạo, chủ động trong công tác, kích thích sự cố gắng của giáo viên, tạo cơ sở để
sử dụng, bồi dưỡng, đãi ngộ giáo viên một cách hợp lý
.
8
2. Cơ sở thực tiễn:
2.1. Đặc điểm tình hình Trường:
* Thuận lợi:
- Trường được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng
Giáo dục và Đào tạo huyện Dương Minh Châu về chuyên môn, cũng như việc xây
dựng, tổ chức các phong trào.
- Được sự hỗ trợ của các cấp Uỷ, chính quyền địa phương về công tác tuyên
truyền và Ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc hỗ trợ cơ sở vật chất.
- Đội ngũ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn về chuyên môn nghiệp vụ.
- Trường trang bị tài liệu cho giáo viên tham khảo chuyên môn.
* Khó khăn:
- Năng lực giáo viên chưa đều, đa số giáo viên lớn tuổi nên việc tiếp thu chương
trình mới còn hạn chế, xử lý tình huống sư phạm chưa nhạy bén.
- Bài soạn của giáo viên chưa sáng tạo, mục đích yêu cầu chưa xác định rõ, còn
lẫn lộn giữa các hình thức tổ chức.
- Giáo viên chưa mạnh dạn và chưa phát huy được tính sáng tạo trong quá trình
dạy học, chưa vận dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy.
- Một vài giáo viên tinh thần trách nhiệm chưa cao, trong công tác chưa nắm
chắt yêu cầu và phương pháp giảng dạy.
- Do đặc thù của mầm non giáo viên dạy bán trú 2 buổi/ ngày, đi sớm về muộn
hạn chế thời gian tham khảo tài liệu, làm đồ dùng dạy học.
2.2. Thực trạng:
* Những mặt làm được:
- Nhà trường: Xây dựng kế hoạch kiểm tra tổ chức triển khai kế hoạch năm
học, kế hoạch chuyên môn kịp thời. Thường xuyên quan tâm dự giờ, kiểm tra.
Kiểm tra toàn diện giáo viên theo kế hoạch.
9
- Nhận thức của giáo viên: Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kiểm
tra, tham gia tích cực các phong trào, hội thi.
* Những mặt hạn chế: Công tác kiểm tra chuyên môn của tổ chưa thường
xuyên. Đồ dùng dạy học tự làm của giáo viên phục vụ cho tiết dạy hằng ngày rất ít.
* Nguyên nhân: Giáo viên kiêm nhiệm tổ trưởng đứng lớp một mình nên ít có
thời gian dự giờ, kiểm tra đồng nghiệp.
2.3. Sự cần thiết của đề tài:
Để thực hiện tốt việc phát huy hiệu quả công tác kiểm tra hoạt động sư phạm
của giáo viên là một cán bộ quản lý, tôi hiểu được vai trò, vị trí và tầm quan trọng
của mình cũng như tầm quan trọng của công tác kiểm tra đối với nhận thức của
giáo viên; phải tìm ra được những biện pháp, cách thức hướng dẫn giúp giáo viên
nắm vững chuyên môn, sáng tạo theo phương pháp mới. Qua đó, giáo viên vận
dụng hết kiến thức, kỹ năng của mình vào công tác giảng dạy, tham gia tích cực các
phong trào, nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục, xây dựng nội bộ đoàn kết
trong nhà trường. Đưa công tác Giáo dục mầm non của đơn vị ngày càng phát triển.
3. Nội dung vấn đề:
3.1. Vấn đề đặt ra:
Để nghiên cứu “Một số biện pháp phát huy hiệu quả công tác kiểm tra đối với
hoạt động sư phạm của giáo viên Mầm non Hướng Dương” mang tính khả thi cao
ngày càng có hiệu quả, tôi đưa ra một số biện pháp sau:
- Xây dựng kế hoạch kiểm tra mang tính khoa học và tổ chức thực hiện theo kế
hoạch.
- Củng cố lực lượng tham gia hoạt động kiểm tra trong nhà trường.
- Nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi thành viên tham gia công tác kiểm tra.
- Nâng cao nhận thức của giáo viên.
3.2. Giải pháp thực hiện:
10
Để thực hiện thành công đề tài, tôi đưa ra các biện pháp sau:
3.2.1 Xây dựng kế hoạch kiểm tra mang tính khoa học và tổ chức thực hiện
theo kế hoạch:
Ngay từ đầu năm học, Ban giám hiệu phối hợp xây dựng kế hoạch kiểm tra
trong đơn vị. Kế hoạch kiểm tra được thông qua liên tịch và hội đồng sư phạm để
giáo viên nắm.
3.2.1.1. Trong khi xây dựng kế hoạch Ban giám hiệu cần quan tâm đến các
yếu tố:
Kế hoạch phải cụ thể, rõ ràng, khoa học.
Phân lịch kiểm tra toàn diện giáo viên theo từng tháng trong năm học.
Số lượng giáo viên kiểm tra trong tháng cần xen kẽ giữa các tổ và không dự liên
tục đối với một giáo viên vì sẽ gây ức chế cho giáo viên.
Cần tránh kiểm tra vào những tuần lễ có sự kiện, lễ hội, lễ kỹ niệm và cao điểm
ôn thi, hội thi.
Kế hoạch kiểm tra phải mang tính thường xuyên và lưu ý điều chỉnh kịp thời
cho phù hợp với tình hình thực tiễn.
3.2.1.2. Tổ chức thực hiện kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên theo kế
hoạch:
* Kiểm tra toàn diện giáo viên:
Tôi kết hợp các thành viên trong Ban giám hiệu và các tổ trưởng chuyên môn
tiến hành dự các hoạt động học tập và các hoạt động khác của nhóm, lớp để đánh
giá (hoạt động đón trẻ, thể dục sáng, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, vệ sinh,
nêu gương...).
Kiểm tra toàn diện tiến hành dự mỗi giáo viên 02 hoạt động, ngoài ra quan sát các
hoạt động khác. Sau khi dự giờ tôi tiến hành lập phiếu nhận xét tiết dạy, đồng thời
11
góp ý cho giáo viên để giáo viên kịp thời sửa chữa, uốn nắn những sai sót của giáo
viên.
Để đánh giá nề nếp hoạt động thường xuyên của giáo viên, việc thực hiện chế
độ bảo vệ chăm sóc sức khỏe, giáo dục trẻ tôi kiểm tra hồ sơ sổ sách của giáo viên:
kế hoạch giáo dục, kế hoạch cá nhân, sổ dự giờ và các loại sổ sách theo quy định và
kiểm tra hồ sơ trẻ...
Đồng thời tôi kiểm tra, đánh giá việc bố trí, việc làm và sử dụng đồ dùng đồ
chơi và các thiết bị vệ sinh môi trường, cách sắp xếp tạo môi trường giáo dục trong
và ngoài lớp của giáo viên.
Cuối cùng tôi họp các thành viên trong đoàn kiểm tra nhà trường trao đổi, thống
nhất ý kiến. Trao đổi những nhận xét ưu điểm, khuyết điểm, động viên những mặt
cần phát huy, chỉ ra cho giáo viên biết những thiếu sót về việc thực hiện nhiệm vụ,
các quy chế, nhận xét tiết dạy, các hoạt động đã dự, hướng dẫn, uốn nắn tư vấn cho
giáo viên hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn và cuối cùng kết luận, xếp loại. Hoàn thành
biên bản kiểm tra.
* Kiểm tra kế hoạch công tác sư phạm của giáo viên
Kiểm tra kế hoạch công tác giúp tôi nắm được việc thực hiện nhiệm vụ của
giáo viên và mức độ tiếp thu kiến thức của trẻ. Từ đó, đưa ra kế hoạch đầu tư
chuyên môn và biện pháp giáo dục phù hợp tâm sinh lý của trẻ.
Kế hoạch công tác sư phạm của giáo viên có 3 nội dung chính:
- Kế hoạch giảng dạy dựa theo chương trình khung Giáo dục mầm non.
- Kế hoạch cá nhân.
- Kế hoạch tự bồi dưỡng chuyên môn.
12
Kế hoạch là mục tiêu chương trình hành động của giáo viên. Kế hoạch là
pháp lệnh lao động, giáo viên không được tự tiện thay đổi kế hoạch giảng dạy
của mình.
Kiểm tra hồ sơ cá nhân: kiểm tra 100% giáo viên phụ trách nhóm, lớp (20/20
giáo viên). Kế hoạch kiểm tra đầu năm học vào tháng 9, tôi kiểm tra việc xây dựng
kế hoạch của giáo viên xem nội dung, biện pháp và các chỉ tiêu giáo viên đưa ra có
phù hợp với tình hình trường, lớp chưa? Và vào các ngày cuối hàng tháng tôi tiếp
tục kiểm tra hồ sơ giáo viên để đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của giáo viên.
Trong đó có tất cả 15/15 lớp được kiểm tra và thực hiện đầy đủ hồ sơ theo quy
định, gồm các loại hồ sơ sau: sổ theo dõi trẻ, kế hoạch cá nhân, kế hoạch giáo dục,
sổ dự giờ, sổ nhật ký, sổ sức khỏe, hồ sơ của trẻ…
Thường vào đầu năm học tôi bàn với Hiệu trưởng tạo điều kiện cho giáo viên
được đi học tập kinh nghiệm, tham quan, thường xuyên hỗ trợ việc xây dựng kế
hoạch và giám sát việc thực hiện chương trình Giáo dục mầm non. Tổ chức rút kinh
nghiệm thực hiện chương trình của trường, trao đổi trực tiếp với giáo viên và thống
nhất với phụ huynh để thống nhất một số quy định chung. Lên kế hoạch kiểm tra
đánh giá tay nghề giáo viên đầu năm nhằm nắm bắt tay nghề của từng giáo viên,
cách tổ chức hoạt động cho trẻ của giáo viên. Từ đó, có kế hoạch bồi dưỡng cho
từng giáo viên, phát hiện những vướng mắc của giáo viên trong kế hoạch chăm sóc
giáo dục, đề xuất những biện pháp thích hợp.
* Kiểm tra giờ dạy trên lớp và việc sử dụng đồ dùng tự làm của giáo viên:
Kiểm tra giờ dạy trên lớp là một hình thức nâng cao chuyên môn cho giáo
viên hiệu quả nhất. Cũng trong lần kiểm tra này, tôi còn tiến hành kiểm tra việc
tự làm và sử dụng đồ dùng, đồ chơi trong tổ chức hoạt động của giáo viên.Việc
13
dự giờ, kiểm tra phải được thực hiện thường xuyên, liên tục thì giáo viên mới
được góp ý và tiết dạy ngày càng hoàn chỉnh hơn. Trước khi kiểm tra tôi lên kế
hoạch và báo trước cho giáo viên nắm tinh thần để chị em chuẩn bị chu đáo. Khi
thấy giáo viên mình đã đi vào nề nếp tôi sẽ dự giờ kiểm tra đột xuất giáo viên để
nắm thêm về tình hình thực hiện nhiệm vụ của giáo viên hàng ngày như thế nào.
Kiểm tra, dự giờ trên lớp giúp tôi đánh giá chính xác tay nghề của giáo viên
chuyên môn nghiệp vụ của đơn vị. Từ đó, đưa ra các biện pháp thích hợp để ngày
càng nâng cao tay nghề của giáo viên, nâng cao hiệu quả và chất lượng giảng dạy
trong nhà trường.
Kiểm tra giờ dạy của giáo viên tiến hành ở 3 khâu:
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học.
- Dự giờ trên lớp: quan sát các hoạt động của cô và trẻ.
- Kiểm tra nhận thức của trẻ.
Giờ học chính là tấm gương phản ánh đời sống nhà trường. Tôi không chỉ dự
giờ những giáo viên yếu kém mà phải dự giờ đồng đều tất cả giáo viên. Việc kiểm
tra làm cho kinh nghiệm làm và sử dụng đồ dùng, việc tổ chức hoạt động một cách
sáng tạo hiệu quả của các giáo viên giỏi trở thành tài sản chung của tập thể sư
phạm.
Có 4 hình thức dự giờ, kiểm tra trên lớp:
- Kiểm tra báo trước.
- Kiểm tra không báo trước (Đột xuất).
- Kiểm tra các lớp song song.
- Kiểm tra dự giờ theo chuyên đề
14
Ban giám hiệu dự giờ cho toàn năm học, trong đó kế hoạch dự giờ cụ thể từng
tháng, tuần. Từ đó, tôi bám sát vào kế hoạch để thực hiện, trong việc dự giờ thường
xuyên, tăng cường dự giờ đột xuất, để từ đó đánh giá chính xác tay nghề của giáo
viên cũng như chất lượng giảng dạy trên lớp và biết được kiến thức kỹ năng trẻ
nắm được qua hoạt động.
- Công tác kiểm tra, dự giờ trên lớp được tiến hành như sau:
Kiểm tra báo trước: hằng tháng tôi lên kế hoạch các lớp theo yêu cầu đã định, kế
hoạch này đã bố trí theo chương trình. Hiệu trưởng thông báo cho hội đồng và giáo
viên được kiểm tra. Sau khi kiểm tra xong có ghi nhận xét, đánh giá xếp loại vào sổ
theo dõi và báo cho giáo viên biết thời gian phúc tra.
Kiểm tra đột xuất:
- Báo trước 10 phút tiến hành dự.
- Xem trước mục đích yêu cầu báo giảng, tổ chức lực lượng giáo viên có
chuyên môn vững vàng cùng đi dự.
- Dự giờ trên lớp: Ghi lại toàn bộ diễn biến bài giảng, các hoạt động của cô
và trẻ, nhận xét việc chuẩn bị và sử dụng đồ dùng có phù hợp và khoa học không?
- Phân tích, so sánh.
- Đánh giá.
- Động viên, phê phán.
- Kiến nghị.
- Lưu hồ sơ và kiểm tra lại.
Hằng tuần tôi phải xem trước kế hoạch giảng dạy của giáo viên trong tuần
tới, giúp giáo viên nắm được mục đích yêu cầu, nội dung bài dạy phù hợp vớ i
trình độ nhận thức của trẻ, phát huy tính tích cực của trẻ, hoạt động sáng tạo thu
15
hút trẻ khám phá, tìm tòi tiếp thu kiến thức mới. Xem lại cấu trúc của từng tiết
học, từng hoạt động giúp trẻ lĩnh hội kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo trên giờ học một
cách tốt nhất.
* Kiểm tra hoạt động sư phạm ngoài lớp:
Kiểm tra hoạt động sư phạm ngoài lớp của giáo viên được tiến hành thường
xuyên, giúp tôi đánh giá đúng chất lượng công tác chăm sóc giáo dục của giáo viên
và các hoạt động khác của nhà trường ngày càng đạt hiệu quả cao.
Kiểm tra việc thực hiện các chuyên đề: Hoạt động chuyên đề là hoạt động cơ
bản, giúp giáo viên trực tiếp giảng dạy tháo gỡ được những khó khăn vướng mắc
trong chuyên môn. Qua các chuyên đề đã được tổ chức, tôi sẽ tiến hành kiểm tra
việc thực hiện chuyên đề của giáo viên và đánh giá việc thực hiện của giáo viên để
khắc phục kịp thời những tồn tại. Việc kiểm tra chuyên đề được lên kế hoạch đầu
năm, phân ra từng tháng cụ thể từng chuyên đề.
Kiểm tra vệ sinh, trang trí lớp, làm đồ dùng dạy học phục vụ cho các tiết dạy, sử
dụng và bảo quản tài sản lớp của giáo viên: việc kiểm tra vệ sinh, trang trí lớp, làm
đồ dùng dạy học phục vụ cho các tiết dạy, sử dụng và bảo quản tài sản lớp được
tiến hành thường xuyên. Hàng ngày tôi kết hợp với tổ trưởng đi kiểm tra nhắc nhở
giáo viên thực hiện tốt công tác vệ sinh và kiểm tra việc chuẩn bị đồ dùng lên lớp
của giáo viên so với giáo án trong ngày xem giáo viên chuẩn bị có phù hợp không.
Kiểm tra vệ sinh trang trí được thực hiện vào đầu các chủ đề.
Kiểm tra nề nếp của trẻ: qua các hoạt động hàng ngày tôi kiểm tra nề nếp của trẻ
ở mọi hoạt động. Sau đó nhắc nhở giáo viên uốn nắn những sai sót của trẻ, rèn nề
nếp mọi hoạt động của trẻ.
Qua kiểm tra giúp tôi đánh giá chính xác khâu hoạt động ngoài lớp, giúp tôi
nắm bắt được mọi hoạt động chuyên môn của nhà trường một cách đầy đủ chính
16
xác. Phát hiện những tồn tại và thiếu sót để từ đó có biện pháp khắc phục và hoàn
thành kế hoạch của nhà trường.
3.2.2. Tổ chức và củng cố lực lượng tham gia hoạt động kiểm tra trong nhà
trường:
Ngay từ đầu năm học, sau khi phân công phân nhiệm, Ban giám hiệu nhà trường
tiến hành họp liên tịch để thành lập ban kiểm tra nhằm mục đích phối kết hợp cùng
Hiệu trưởng thực hiện nhiệm vụ trọng tâm năm học.
Hiệu trưởng chia 2 nhóm để thực hiện kiểm tra toàn diện giáo viên, trong đó có
sự tham gia của các tổ trưởng nhằm để tổ trưởng biết rõ các mặt cần phát huy,
những hạn chế nào cần bàn bạc trao đổi để khắc phục thống nhất trong các buổi
họp tổ chuyên môn nếu cần thiết.
Trong cơ cấu của lực lượng kiểm tra là Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, Tổ
trưởng chuyên môn và các giáo viên cốt cán đảm nhiệm những nhiệm vụ trong
nhà trường, có tay nghề vững vàng, có tinh thần trách nhiệm trong công tác, có
phẩm chất đạo đức tốt, công bằng, trung thực để đảm nhiệm trong công tác kiểm
tra toàn diện giáo viên.
Hiệu trưởng tổ chức một cơ cấu trong lực lượng kiểm tra có sự chọn lọc sâu sắc,
có những suy tính sát thực, thuận lợi cho công tác kiểm tra giáo viên.
Sau khi chọn lọc nhân sự Ban giám hiệu tiến hành tập huấn, bồi dưỡng công tác
thanh kiểm tra qua các văn bản pháp quy cho lực lượng kiểm tra của nhà trường.
Nghiên cứu, thảo luận về các tiêu chuẩn đánh giá tiết dạy và các hoạt động cho lực
lượng kiểm tra trong nhà trường.
17
3.2.3. Nâng cao ý thức trách nhiệm của mỗi thành viên tham gia công tác kiểm
tra:
Để công tác kiểm tra trong nhà trường đạt hiệu quả cao, trước hết cần nâng cao
ý thức trách nhiệm của các thành viên tham gia công tác kiểm tra trong nhà trường.
Vì vậy, tôi luôn chú ý đến vấn đề làm sao để mọi thành viên tham gia công tác
kiểm tra trong nhà trường nhận thức rõ tầm quan trọng công tác kiểm tra hoạt động
sư phạm của giáo viên trong nhà trường là hoạt động mang tính chất xây dựng cho
cá nhân và tập thể cùng tiến bộ.
Muốn thực hiện tốt vai trò, nhiệm vụ của mình bản thân người đi kiểm tra
phải nắm vững chuyên môn, nghiệp vụ, thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc giáo
dục của nhóm, lớp mình phụ trách đó là điều cần thiết. Các thành viên tham gia
công tác kiểm tra trong nhà trường phải thật sự là tấm gương để các giáo viên
khác noi theo. Và họ phải ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình trong lớp,
trường.
Mỗi cá nhân trong ban kiểm tra phải thực hiện đúng nội quy, quy chế nhà
trường, đúng vai trò, trách nhiệm của mình, dự giờ kiểm tra nhận xét đúng thực
chất, nắm vững nguyên tắc, nội dung và phương pháp kiểm tra, có kỹ năng quan
sát, ghi chép, phân tích tổng hợp thông tin, nhạy cảm trong việc phát hiện và giải
quyết vấn đề. Không thiên vị, cả nể hay ganh ghét đồng nghiệp mà phải thật sự
công bằng, khách quan, tôn trọng đồng nghiệp và có thiện chí giúp đồng nghiệp
khắc phục, sửa chữa sai sót để cùng tiến bộ.
Đối với các tổ trưởng, ngoài việc tham gia kiểm tra cùng với Ban giám hiệu
phải tăng cường thực hiện nhiệm vụ được giao. Thường xuyên dự giờ, kiểm tra
18
giáo viên trong tổ. Sau kiểm tra tổ trưởng phải góp ý chân thành và có thể nhận
xét góp ý hay nêu gương qua các buổi họp tổ. Có như thế tạo nề nếp trong tổ,
nâng cao được ý thức của giáo viên. Bên cạnh kiểm tra góp ý giáo viên, tổ
trưởng phải thực hiện tốt hồ sơ kiểm tra của tổ mình để có cơ sở góp ý cho
những lần kiểm tra sau.
3.2.4. Nâng cao nhận thức của giáo viên:
Giáo viên là đối tượng quản lý quan trọng, là lực lượng quyết định chất lượng
giáo dục của nhà trường nên kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên là nội dung
quan trọng hàng đầu mà cán bộ quản lý cần quan tâm.
Nhận thức của giáo viên là vấn đề quan trọng vì khi giáo viên đã xác định rõ vai
trò công tác kiểm tra toàn diện và kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên sẽ giúp
giáo viên tự đánh giá bản thân so với các chuẩn mực, yêu cầu để xem mình thực
hiện tốt chưa, cần điều chỉnh, bổ sung sửa chữa như thế nào cho tốt.
Để nâng cao nhận thức của giáo viên ngay từ đầu năm học, tôi cho giáo viên
thảo luận, thống nhất “Tiêu chuẩn thi đua” của trường theo quy trình: Dự thảo –
thảo luận – điều chỉnh – giải thích – quyết định và ban hành tiêu chuẩn chung phù
hợp với trường, với tổ và giáo viên. Song vẫn phải giữ được ý chính, những yêu
cầu cơ bản chuẩn theo văn bản của Ngành để thống nhất trong quản lý. Từ đó. dần
dần trở hành công cụ kiểm tra đáng tin cậy của nhà trường, định hướng cho giáo
viên nhất là những giáo viên trẻ tự phấn đấu vươn lên trong công tác.
Ngoài việc nâng cao nhận thức cho giáo viên qua các buổi họp, hội nghị, thông
qua các văn bản của trường, Phòng và Ngành giáo dục tôi còn thể hiện qua việc
làm kiểm tra không phải là vạch lá tìm sâu, để kìm hãm, ngăn cản giáo viên nâng
cao tay nghề chuyên môn mà phải đem đến sự phát triển cho giáo viên, xác định
19
những mặt mạnh, mặt yếu của từng giáo viên để đem đến những kết quả tốt nhất
trong công việc. Bản thân là Ban giám hiệu tôi phải làm việc với tinh thần thật sự
công bằng, khách quan. Đồng thời phải quan sát các tổ trưởng trong công tác kiểm
tra phát hiện kịp thời những sai sót, cả nể hay chống đối của giáo viên để có biện
pháp khắc phục những tồn tại, uốn nắn nhận thức cho giáo viên. Mặt khác, để nâng
cao nhận thức cho giáo viên tôi thường phân công cho giáo viên tham gia công tác
kiểm tra để giáo viên thấy được những mặt ưu điểm cũng như khuyết điểm của
đồng nghiệp làm kinh nghiệm cho bản thân.
4. Kết quả đề tài:
Từ những cố gắng nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự đồng
thuận hợp tác giữa các thành viên trong ban kiểm tra nhà trường, giữa tôi và
giáo viên lớp tôi đã đạt được một số kết quả trong công tác chỉ đạo phát huy
hiệu quả công tác kiểm tra đối với hoạt động sư phạm của giáo viên, thể hiện ở
kết quả như sau:
Số cán bộ quản lý
thực hiện hoàn
thành kế hoạch
Thời gian
kiểm
tra
hoạt
động
sư
phạm
giáo viên
Trước
khi
áp dụng đề
tài
Giáo viên nhận
thức cao về tầm
quan trọng của
công tác thanh
tra, kiểm tra hoạt
động sư phạm
giáo viên
Giáo viên thực
hiện tốt nội quy,
quy chế chuyên
môn, quy chế nhà
trường, tích cực
tự làm đồ dùng
Giáo
viên
dạy
khá,
giỏi
dạy học.
02/03
10/20
15/20
10/20
Tỉ lệ: 66,6%
Tỉ lệ: 50%
Tỉ lệ: 75%
Tỉ lệ:
50%
20
Sau khi áp 03/03
18/20
19/20
16/20
dụng đề tài
Tỉ lệ: 90%
Tỉ lệ: 95%
Tỉ lệ: 80%
Tỉ lệ: 100%
- Tập thể giáo viên nhận thức được tầm quan trọng của công tác kiểm tra hoạt
động sư phạm của giáo viên trong nhà trường, có cố gắng thực hiện tốt nhiệm vụ
được phân công và nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.
- Tổ trưởng thực hiện tốt trách nhiệm của tổ, thường xuyên kiểm tra hoạt động
của giáo viên trong tổ phụ trách.
- 18/20 giáo viên có ý thức, trách nhiệm cao trong công việc, thực hiện tốt công
tác làm đồ dùng phục vụ tiết dạy.
- Giáo viên tích cực tham gia các phong trào do Ngành, địa phương tổ chức.
- Giáo viên có sáng tạo trong công tác soạn giảng, vận dụng Ứng dụng công
nghệ thông tin vào trong tiết dạy kiểm tra, hội giảng.
- 20/20 giáo viên lên lớp có đầy đủ giáo án, đồ dùng dạy học.
- Chất lượng chăm sóc giáo dục của trường được nâng cao thể hiện qua kết quả
duy trì sỉ số 98.3% (472/480)
5. Phạm vi áp dụng:
Trên đây là đề tài của tôi đưa ra một số biện pháp chỉ đạo nhằm phát huy hiệu
quả công tác kiểm tra hoạt động sư phạm trong nhà trường. Đề tài có thể thực
hiện cho tất cả các trường Mầm non, Mẫu giáo có cùng điều kiện
.
21
III. KẾT LUẬN
1.
Bài học kinh nghiệm:
Qua nghiên cứu đề tài giúp tôi nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, trách nhiệm của
người quản lý và giáo viên trong nhà trường. Nhận thức được công tác kiểm tra là
một hoạt động quan trọng không thể thiếu được trong công tác quản lý. Nhằm phát
huy hiệu quả kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên trong nhà trường, tôi rút ra
kinh nghiệm sau:
- Xây dựng kế hoạch hoạt động của nhà trường ngay từ đầu năm học và triển
khai rộng rãi đến hội đồng sư phạm nắm và tổ chức thực hiện đúng theo kế hoạch.
22
Kế hoạch phải sâu sát với điều kiện thực tế đơn vị.
- Trong công tác quản lý chỉ đạo người quản lý cần thể hiện hết tâm huyết của
mình, thực hiện đúng vai trò, trách nhiệm và quyền hạn của người quản lý.
- Người quản lý phải biết khéo léo trong cách ứng xử. Cần tìm ra những mặt
tích cực của giáo viên ngay cả những giáo viên yếu kém. Sự đồng tình, lời nói có
hiện chí là phương tiện có hiệu lực động viên mọi nỗ lực của giáo viên, duy trì tinh
thần sáng tạo, tích cực của giáo viên.
- Muốn giáo viên thực hiện các hoạt động một cách nghiêm túc, có hiệu quả
người quản lý phải xem hoạt động kiểm tra là vũ khí sắc bén, là động lực thúc đẩy
biến hoạt động kiểm tra của Ban giám hiệu thành hoạt động tự kiểm tra của giáo
viên.
- Trong kiểm tra phải lưu ý đến đặc điểm của đối tượng được kiểm tra vì tâm lý
luôn ảnh hưởng đến hoạt động giảng dạy. Vì vậy, người quản lý không nên quá
cứng nhắc, tuy nhiên phải tuân theo các nguyên tắc và phương chặt chẽ, thống giữa
ban giám hiệu, tổ trưởng và các thành viên trong các hoạt động của nhà trường.
- Tăng cường công tác dự giờ, kiểm tra lớp, khảo sát chất lượng trẻ sau khi giáo
viên thực hiện xong mỗi chủ đề, để kiểm tra chất lượng trẻ.
- Mỗi cán bộ - giáo viên phải có ý thức tự học, tự rèn luyện, tự tin, không ngừng
phấn đấu vươn lên về mọi mặt để tự khẳng định mình.
2. Hướng phổ biến của đề tài:
Đề tài được áp dụng giáo viên của trường trong năm học 2014 - 2015. Và có thể
phổ biến cho các trường bạn có được kinh nghiệm để áp dụng cho trường mình
trong những năm học sau.
3. Hướng nghiên cứu tiếp của đề tài:
Với những nội dung trên trường đã thực hiện tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để tìm ra
“Giải pháp nâng cao chất lượng chuyên môn cho giáo viên trường Mầm non
Hướng Dương qua hoạt động dự giờ thăm lớp”
23
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Giáo trình Quản lý giáo dục mầm non (Dành cho hệ cao Đẳng Sư Phạm
mầm non) – Phạm Thị Châu – Nhà xuất bản giáo dục 2008
2 - Giáo trình Thanh tra giáo dục – Trường Đại học Sư phạm Hà Nội – Từ
Đức Văn- Lưu Xuân Mới – Nhà xuất Sư Phạm năm 2010
3- Điều lệ trường mầm non
4- Cẩm nang nghiệp vụ quản lý giáo dục mầm non – Nhà xuất bản Hà Nội
2009
5- Tìm hiểu Luật giáo dục – Nhà xuất bản lao động 2007
6- Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2014-2015 của Sở Giáo dục và
Đào tạo Tây Ninh và của phòng Giáo dục và Đào tạo Dương Minh Châu.
7- Thông tư 39/2013/TT-BGDĐT ngày 04 tháng 12 năm 2013 hướng dẫn về
thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực giáo dục.
24
25